Ex Animo's Mattliaeus Passion was
opnieuw een „geloofsgebeurtenis"
AVOND VAN INKEER
Rijke traditie in Lijdenstijd
Verordening op de Leidse rust
en verpleeghuizen
U keelpijn hebt...
Mste jaargang Woensdag 10 april 1957 Tweede blad no. 29109
(Ingez. Ried.-Adv.)
Op Bach ingestelde solistengemeensehap
Voor de zoveelste maal, naar wij menen sinds 1942, met uitzondering van
1945, hebben wij met ,,Ex Animo" een ganse avond lang onze ontdekkingsreis
gemaakt door Bachs „Matthaeus Passion" met haar onvergankelijke muzikale
waarden, dat wonderbaarlijke, in tonen vervlietende lijdensverhaal van de
Christus.
En het wonderlijke, tevens verheugende hiervan is, dat steeds meer luis
terenden twee avonden een stampvolle zaal! intens dit onvolprezen
meesterwerk in zich opnemen, willen opnemen, er door gesticht en geboeid
worden in deze periode voor Pasen. Het ganse drama van Golgotha voltrekt
zich opnieuw voor de ontroerde menigte, die haar schuld belijdt.
Deze herbt 4f7ig werd tot een vaste en rijke traditie door dirigent Herman
de Wolf en zijn koor, dat ermee vertrouwd is en er jaar op jaar meer ver
trouwd mee raakt.
Wij mogen daar dankbaar voor zijn!
Wat eertijds door Bach met een klein
koortje en met middelmatige krachten
volvoerd moest worden, geschiedt thans
met een enorm koor en een, ditmaal wel
bijzonder op Bach ingestelde solisten
gemeenschap zonder zwakke plek.
Hoe zou Bach zelf staan tegenover dit
enorme koor: met bewondering of af
keuring? Wij vragen het ons wel eens
af en het is dan ook een probleem op
zichzelf, zoals er zoveel uitvoeringspro
blemen zijn, want men kan het werk
van vele kanten benaderen.
In ieder geval: de mogelijkheden tot
expressie zijn groter dan toen, de ex
pansie is verhevigd, ondanks en juist
door het massale.
De Wolff maakt daarvan een dank
baar gebruik en dit komt in het reeds
herhaaldelijk omschreven niveau van
zijn uitvoering, tot uitdrukking. Men
kent dit niveau: een koor, dat zijn par
tituur volkomen beheerst, dat in even
wichtige verhoudingen zingt en dooreen
immer meer doordringen tot Bachs in
nige weergave van Gods Woord tot
hoger plan geraakt.
Zowel het sterk meditatieve (koralen)
als het dramatische (turba-volkskoren)
karakter heeft er zijn waarde in.
Het verheugende daarbij is, dat deze
Matthaeus Passion voor de zangeressen
en zangers van „Ex Animo" niet „zo
maar" een vertolking beduidt: nee, zij
staan er geestelijk achter, zelfs „mid-
den-in", zij vormt een deel van hen
zélf. waarop zij zich ieder jaar op
nieuw gedurende maanden voorbereid
den, om er het hoogste mee te schen
ken, waartoe zij bij machte zijn.
Dat is in de loop der jaren uitgegroeid
tot iets, dat respect afdwingt, vooral ook
omdat men voelt, dat de belevenis op
recht en waar is.
De Wolff zal zélf de eerste zijn, die be
seft, dat er nog altijd wensen onvervuld
blijven, dat er voortdurend gevijld moet
worden en dat er speciaal in de verhou
ding koor tot Rott. Philh. Orkest nog
wel wat hapert. In het bijzonder leek de
begeleiding der solisten meermalen aan
dedominerende kant o.a. die van het
„Erbarme, dich" waarbij dan voor de
solisten te geringe gelegenheid bestaat
tot rustig „uitzingen". Men kent De
Wolffs voorliefde voor strakke tempi,
maar deze mogen niet zó ver gaan. dat
de metronoom het van de gevoelsuit
drukking en nuancering winnen gaat.
Wij dachten soms, dat de „onverkorte
vorm" op één avond waarover te
strijden ware, o.a. omdat hierdoor aan
de luisterintensiteit der toehoorders wel
zeer hoge eisen gesteld worden in dit
opzicht haar woord meesprak.
Overigens grote eerbied voor een „Ex
Animo", dat ook nu weer tegen haar
zware taak bleek opgewassen en vooral
in de koralen met uiterste zorg te werk
ging. Ook het zo belangrijke begin- en
slotkoor bevatte veel uitnemends en in
nigs, waarbij zich in het eerste het hel
der klinkende en punctueel zingende
jongenskoor harmonisch voegde en lich
tend aftekende.
Zo werd ook deze avond bewezen, hoe
zeer deze M. P. met Leiden en de Lei-
denaars ten volle is verweven en zij ons
allen de rust, de inkeer en de sterkende
geloofskracht schenkt, die wij op deze
wankele wereld zo zeer van node heb
ben!
Gelijk opgemerkt, was er ditmaal een
solisten-team, dat hogelyk vermocht
mee te werken tot de goede indruk.
Zij waren voor ons bekenden: daar
was boven al de verheffend zingende alt
Aafje Heynis. die zich eerst na de pauze
volledig kon ontplooien en dit dan ook
op verrassende wijze deed. Zij is een dei-
weinigen die de hoge tradities van wel
eer in volle omvang voortzet en bijv. het
„Erbarme dich, mein Gott", met Salva-
tore Tomasso's glanzende vioolomspeling
en het „Ach Golgatha" tot onvergete
lijke realisaties weet op te voeren.
Daar is een Heieen Verkley, wier so
praan in de hogere regionen sublieme
eigenschappen bezit Haar middenregis-
ter zou men klankrijker kunnen wensen.
Haar „Er hat uns allen wohlgetan" en
„Aus Liebe will mein Heiland sterben"
releveren wy als stalen van haar groot
kunnen en absolute overgave.
Bijzonder voor Bach gedisponeerd is
de Evangelist Jan Waayer (tneor): zijn
ongelooflijk gemakkelijk aansprekende
stem wijst op een eminente techniek,
zijn dictie is zodanig, dat men hem
woord voor woord zonder program kan
volgen, vijn verteltrant is uitzonderlijk
levendig. Een der beste Evangelisten die
wij kennen en die zelfs de „aardbevings
scène" aan kan.
De Christuspartij wordt door Anton
Eldering technisch gaaf verklankt, zijn
voordracht is waardig en sober, doch
kan mystieker, profetischer zijn, meer
aan de realiteit ontheven.
In de solistenkamer evln vóór de
Matthaeus Passion-uitvoering: van
links naar rechts: Hans Schouwman
Meine PotJan Waayer, de 82-
jarige dr. J. Riemens. ere-voorzitter
van „Ex Animo", die speciaal uit
Zeist was overgekomen, dirigent
Herman de Wolff, Heieen Verkley,
Aafje Heynis, Gerard Honig en An
ton Eldering.
(Porto L.D./V>am Vliet)
Gerard Honig (tenor) voldeed in de
veeleisende, hoog liggende aria's: ook
hij heeft zich ontwikkeld tot een kracht,
waarop men vertrouwen mag.
De expressief en imponerend zingen
de bas Meine Pot liet zich beter gelden
in de recitatieven dan in de aria's,
waarin nog wel eens een technische te
kortkoming zijn sporen naliet. Relief
weet hij aan zijn partijen intussen on
omstotelijk te geven.
Talrijke instrumentale solisten ver
leenden als steeds hun medewerking.
Van hen noemen wij Hans Schouwman
(klavecimbel) en Adriaan Blankenstein
(orgel), beiden aan het muzikale appa
raat grote steun verlenend.
De stilte na afloop en de concen
tratie der toehoorders gedurende het
ganse verloop van deze uren durende
auditie spraken overtuigend van het
sterke medeleven met'deze jaarlijkse
„geloofsgebeurtenis", zoals wij deze
uitvoering, afgezien van de muzikale
verdiensten, toch graag in de eerste
plaats willen ondergaan!
H.
f 950.voor de bouw van
een clubhuis
De Leidsche Speeltuinvereniging „Zui
derkwartier'' hield gisteravond in het
bestuurshuis „De Tuinstadswijk" haar
jaarvergadering waarin tevens de be
noeming plaats had van de heer L. D.
Planjer, als ere-lid van deze vereni
ging.
Hoewel men reeds in 1956 het feit had
herdacht dat de heer Planjer 30 jaar
bestuurder en tevens penningmeester
van de vereniging was, werd aan deze
mede-oprichter van de eerste speeltuin
in Leiden, i.v.m. zijn uittreden van het
bestuur het erelidmaatschap aangebo
den.
De voorzitter, de heer F. Knaap,
noemde het erelid een pilaar- en grond
vester van het speeltuinwerk. De heer
Planjer heeft van zijn hobby, aldus
spreker, een levenstaak gemaakt, waarin
hij zijn levensbeschouwing tot uiting
bracht. De heer Planjer had vaak te
strijden tegen vele moeilijkheden: als
einddoel van zijn werk ziet hij nog
steeds een clubhuis voor de meer rijpere
jeugd. De voorzitter sprak er zijn
vreugde over uit. dat de richtlijnen voor
het speeltuinwerk, gelegd door de heer
Planjer, nog steeds aanwezig waren,
zodat voor het huidige bestuur de weg
reeds afgebakend is. Hierna overhandig
de de voorzitter de heer Planjer het
erelidmaatschap en de herdenkingspen
ning. Vele sprekers boden de heer
Planjer hierna de gelukwensen aan.
Namens de ouders sprak de heer
Hendrikse, die o.a. naar voren bracht,
dat zowel de ouders als de kinderen van
het speeltuinwerk geprofiteerd hadden
en dat de grondslag van dat moeilijke
werk alleen maar liefde kan zijn. De
heer Hendrikse bood namens de ouders
een enveloppe met inhoud aan en aan
mevrouw Planjer een bloemenmand.
Ook mevrouw Rosier, bood namens het
damescomité aan het erelid en het be
stuur haar gelukwensen aan en over
handigde een spaarbankboekje met-
f. 950 voor het clubhuis!
De voorzitter van de Leidse Bond van
Speeltuinverenigingen, de heer P. Filip-
po typeerde de heer Planjer als een
recht door zee en zakelijk iemand. Ook
sprak hij vol lof over de verplichtingen
jegens de Leidse Bond, die het erelid
uitstekend nagekomen is!
De heer Planjer dankte allen hartelijk
voor het vertrouwen dat men in hem
gesteld had en voor de talrijke geschen
ken. waarna hij het bestuur een zakje
cement aanbood als symbolisch begin
van de bouw van het clubhuis!
Het verdere gedeelte van de avond
werd gevuld met de behandeling van de
jaarverslagen.
Bij de ingekomen stukken was de
mededeling, dat ir. E. F. E. Bongaerts
het beschermheerschap over de vereni
ging gaarne aanvaardde.
B. en W. wensen toezicht op huisvesting,
verpleging en verzorging
In een uitvoerig schrijven delen B. en W. de raad mede, dat het College
is gebleken, dat in hier ter stede gevestigde particuliere verzorgingstehuizen
voor hulpbehoevende ouden van dagen e.d. met betrekking tot de daarin ge
boden verzorging toestanden heersen, die tot gerechtvaardigde klachten aan
leiding geven.
Maatregelen tot verbetering in de
huisvesting, verpleging en verzorging
van bedoelde hulpbehoevenden zijn
reeds geruime tijd bij het college in
overweging. Het vraagstuk is evenwel
zeer omvangrijk en gecompliceerd, zodat
een afdoende oplossing daarvan binnen
korte tijd niet binnen het raam der
mogelijkheden ligt.
Eén dezer maatregelen is het in het
leven roepen van toezicht van over
heidswege op de particuliere rust- en
verpleeghuizen, een toezicht, waarop
van de zijde van de raad meermalen is
aangedrongen.
Het wil B .en W. voorkomen, dat met
het instellen van dat toezicht niet be
hoeft te worden gewacht, totdat het
vraagstuk van de zorg voor de hulpbe
hoevende bejaarden enz. in zijn geheel
tot een oplossing kan worden gebracht.
Mitsdien bieden B. en W. de raad
een door de commissie voor de
Strafverordeningen ontworpen verprde-
ning .regelende vorenvermeld toezicht
op de rust- en verpleeghuizen, ter vast
stelling aan. Deze verordening is slechts
te beschouwen als een eerste stap naar
een stringent toezicht op de particu
liere tehuizen. Zij stelt voorlopig al
leen een repressief toezicht op die te
huizen in. Zij biedt evenwel de moge
lij kheid om aandrang uit te oefenen op
verbetering van de toestanden in de
tehuizen en bij onwilligheid van de ex
ploitanten om hieraan te voldoen tot
scherpere maatregelen (sluiting) over
te gaan.
Zou in de praktijk blijken, dat de
exploitanten van de rust- en ver
pleeghuizen langs deze weg niet tot
voldoende medewerking zijn te be
negen, dan zou als volgende stap een
(Ingez. Ried.-Adv.)
85 c»
De heer D. W. van der Wal, J. C.
Hofstede en C. J. Verzijden, allen alhier
zijn. benoemd tot leden van de commis
sie. welke in 1957 belast is met het af
nemen van de examens voor de politie-
diploma's A en Aa. De heren A. Koerten
te Oegstgeest en M. de Wolf te Wasse
naar zijn benoemd tot plaatsvervangen
de leden.
Zowel het eerste ats
iet tweede team van
te tafeltennisvereni
ging Den Burcht is
kampioen van zijn af
teling geworden.
Op de foto: op de
erste rij het eerste
earn, v.l.n.r. Van Es.
lansen en Voorzaat;
op de tweede rij het
tweede". Franken.
Steenbergen en Bave-
'aar.
(Foto LD, Van Vliet)
geroepen, die het exploiteren van deze
geroepen, die het exlpoiteren van deze
tehuizen van een voorafgaande ver
gunning van het college afhankelijk
stelt, een vergunning, die dan uiter
aard slechts verleend zou worden, in
dien naar het oordeel B. en W. vol
doende is aangetoond, dat de aan
vrager niet alleen te goeder naam en
faam bekend staat, maar ook de no
dige kwaliteiten bezit om de exploi
tatie van een rust- en verpleeghuis
op deskundige en verantwoorde wijze
te leiden.
Voorlopig menen B .en W. met de
voorgestelde maatregel te kunnen vol
staan.
De ontwerp-verordening schept in de
eerste plaats de verplichting voor de
exploitant om zich binnen een bepaalde
tijd bij het college als zodanig aan te
melden met overlegging van een aantal
gegevens en vervolgens de verplichting
alle met de verzorging enz. verband
houdende inlichtingen, welke door het
college worden verlangd, te verstrek
ken. Voorts zal de verordening B .en W.
de bevoegdheid geven aan de verzorger
aanwijzingen te verstrekken met be
trekking tot de voorziening in tekort
komingen in de behuizing, de verzor
ging of verpleging en de hygiënische
Emniabloem-collect e
Zaterdag 13 april a.s. wordt de popu
laire Emmabloem-Collecte gehouden.
Deze collecte dient ter bestrijding van
de kosten, verbonden aan de uitzending
naar sanatoria van Leidse ingezetenen,
die door de tuberculose zijn besmet.
De collecte is genoemd naar Koningin
Emma, die door haar optreden, zowel in
constitutioneel als in menselijk opzicht,
een zeer bijzondere plaats innam.
De sympathie der natie kwam in 1898,
toen Koningin Wilhelmina de regering
aanvaardde, tot uiting in het aanbieden
van een grote som gelds, welke de Ko
ningin-Moeder bestemde voor het op
richten van het sanatorium „Oranje
Nassau-Oord" te Renkum.
Nu is de tuberculose, dank zij de
maatregelen als bevolkingsonderzoek en
andere moderne behandelings-methoden,
ongetwijfeld afgenomen, maar toch niet
in die mate, dat van overwinning ge
sproken mag worden.
Opsporing en uitzending van patiën
ten kost geld, zeer veel geld.
Is het nodig U te vragen deze collecte
te steunen? U kunt dit doen door royaal
te zijn als U de bus wordt gepresenteerd.
Om dit te doen slagen hebben wij veel
collectanten nodig. De collectanten moe
ten 14 jaar zijn of ouder en kunnen zich
melden op vrydag 12 april, 's avonds van
7 tot 8 uur of zaterdag 13 april gedu
rende de gehele dag aan: Steenschuur 6.
Vereniging tot Bestrijding der
Tuberoulose,
J. DE BRUYNE, voorzitter.
toestand. Indien deze aanwijzingen niet
binnen een gestelde termijn worden
opgevolgd, kan zonodig aan de exploi
tant worden verboden als zodanig op
te treden. Aangezien dit laatste een
zeer vérstrekkende maatregel is, is in
de verordening de mogelijkheid geopend
van de aanwijzingen en het verbod bij
de raad in beroep te komen.
Oprichting van een Leitls
be j aartlencentriun
f 10.000 vooreen schetsplan
SUBSIDIËRING BEJAARDENWERK
VAN HET LEIDSE VOLKSHUIS
De Stichting „Het Leidse Voltshuis"
heeft om toekenning van een gemeen
telijke subsidie verzocht ten behoeve van
het door haar ter hand genomen be-
jaardenwerk.
Het Leidse Volkshuis legt bij zijn ac
tiviteiten voor de bejaarden het accent
op de zelfwerkzaamheid van de betrok
kenen. Het werk heeft dan ook een an
der karakter dan dat van de bejaarden
sociëteiten, dat wordt gesubsidieerd met
f. 200 per sociëteitemiddag.
Het College van B. en W. is van me
ning dat ook dit werk ten behoeve van
de bejaarden steun van de gemeente
verdient. Anders dan met betrekking tot
de bejaardensociëteiten kan ten opzichte
van het werk ten behoeve van bejaar
den in het Leidse Volkshuis een subsidie
afhankelijk worden gesteld o.m. van het
aantal deelnemers. Hierdoor wordt ge
stimuleerd. dat van de zijde van net
Leidse Volkshuis zal worden gepoogd
steeds meer bejaarden in het werk te
betrekken. Bovendien komt het B. en W
gewenst voor. dat een bijdrage wordt
verleend in de kosten van materiaal en
leiding.
Het lijkt het College gewenst het sub
sidie aan het Leidse' Volkshuis, evenals
dat aan de bejaardensociëteit en met
ingang van 1 januari 1956 te doen in
gaan.
In verband hiermede staat het Col
lege een regeling voor ogen. ingevolge
waarvan het subsidie zal worden bepaald
op 100ri van de van de deelnemers te
heffen entreegelden tot een maximum I gaven voor materiaal en leiding. De
van f. 0.10 per persoon en per bijeen- kosten welke hieruit jaarlijks voort
komst, vermeerderd met een bedrag,vloeien, ramen B. en W. voorshands op
overeenkomende met 75% van de uit- f.450.—.
In verband met het vraagstuk van
de huisvesting van ouden van dagen,
is door B. en W. in de loop van het
vorige jaar een werkgroep gevormd,
bestaande uit enkele vertegenwoordi
gers van de Federatie van Leidse Wo
ningbouwverenigingen en enige hoofd
ambtenaren van de gemeente, ten
einde de mogelijkheden tot de oprich-
ting van een bejaardencentrum onder
ogen te zien.
De werkgroep heeft zich allereerst be
ziggehouden met de vraag, of er reden
bestaat de stichting van een bejaarden
centrum van gemeentewege, naast de
bestaande bejaardentehuizen op confes
sionele grondslag te bevorderen. Zij is
na onderzoek tot de conclusie gekomen,
dat de oprichting van een zodanig be
jaardencentrum alleszins verantwoord
is en zo mogelijk binnen enkele jaren
moet worden gerealiseerd.
Als plaats voor het op te richten be
jaardencentrum wordt bijzonder ge
schikt geacht een terrein, gelegen in het
partiële uitbreidingsplan „Leiden-Zuid-
west" op de scheiding tussen de wijken
VTII en IX en grenzende aan de Chur-
ohill-laan.
Met de werkgroep zijn B. en W. van
mening, dat de oplossing van het vraag
stuk met betrekking tot de huisvesting
van ouden van dagen daadwerkelijk ter
hand moet worden genomen. In verband
hiermede achten zij het noodzakelijk,
dat thans een krediet van f. 10.000.
beschikbaar wordt gesteld voor het ont
werpen van een schetsplan. alsmede
voor de bijkomende kosten, die door de
werkgroep zullen moeten worden ge
maakt.
Ofschoon de kwestie van de exploita
tie te zijner tijd aan de raad ter be
oordeling zal worden voorgelegd, bren
gen B. en W. de raad onder de aan
dacht. dat de mogelijkheid bestaat, dat
het te verwachten exploitatie-tekort
aanmerkelijk zal worden verkleind, aan
gezien de Federatie van Leidse Woning
bouwverenigingen bereid is te bevorde
ren, dat de woningbouwverenigingen
een belangrijk bedrag in het tekort zul
len bijdragen.
Daartegenover zal de gemeente aan de
woningbouwveren. het recht moeten
toekennen om ten behoeve van hun
leden over een. gedeelte van de plaat
singsmogelijkheden in het bejaarden
centrum te beschikken.
In overeenstemming met de adviezen
van de Commissies voor de Openbare
Werken, de Financiën en de Sociale Za
ken geven B. en W. de" raad in overwe
ging om in bovenstaande geest een be
sluit te nemen.
OTTO VAN TUSSENBROEK
OVERLEDEN
Na een ziekte van enkele maanden ia
overleden onze oud-stadgenoot, de
kunstschilder en binnenhuisarchitect
Otto van Tussenbroek. Vanochtend is
het stoffelijk overschot op het kerkhofje
bij de hervormde kerk te Blaricum ter
aarde besteld.
Otto van Tussenbroek is 75 jaar ge
worden.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Jacobus Johannes Hendrik, zn van J. v.
Rijn en W. Slootjes; Hong Tjhoen, zn van
H. G. Teng en G. L. N. Oei; Iris Bianca,
dr van D. Ravelli en A. Swaanenburg;
Yvonne ,dr van H. W. Botlhe en C. Gijs
man; Arthur ,zn van J. M. A. de Ras en J.
A. Barnard: Ruitgerus Jacob, zn. van A.
P. van der Tang en A. H. Tennissen; Maar
ten Willem ,an van M. van Beelen en M.
van Dijk; Irene Jacqueline BernardcUna,
dr. van M. C. Vrij en C. C. van der Sluist
Hendrika, dr van H. vam Alphen en W. C,
Holverda; Robin, an van J. Schoenaak er
en J, van Zeist.
GETROUWD
J. W. A. Gryzen en L .van Vliet.
OVERLEDEN
C. Dreef, 71 Jaar, man: J. Lodder 73
jaar. man; F. van den Eikhoff. 63 Jaar,
huisvr. van H. KanbierJ. W. van Vel uwen
71 Jaar, weduwe van J. D. va» Delft.
Officiële publikatie
AVONDSPREEKUUR DIRECTEUR D.K.K*
De Directeur van de gemeentelijke dienst
voor Kasbeheer en Kredietwezen te Leiden
brengt hiermede ter kennis van belang
hebbenden dat door hem is ingesteld een
vast avond«preekuur op elke vrijdag tussen
18 30 en 19 30 uur.
Op andere avonden is hij te spreken na
telefonische afspraak, (telef. 20270) Kan
toor Stadhuis.
De Directeur voornoemd,
VERSTEGEN
