Op Marinevliegkamp Valkenburg
werd De Ruyter herdacht
Leidse actie voor „Morele
Herbewapenillg,', besloten
Uitvoering van Brunhilde was
in alle opzichten af
96ste jaargang
Maandag 25 maart 1957
Tweede blad no. 29C95
De dochters von de boos
„HET NIEUWE TONEEL" BRACHT ER
EEN GESLAAGDE UITVOERING VAN
In de vrywel geheel gevulde zaal van
„Den Burcht" bracht „Het Nieuwe To
neel" zaterdagavond een opvoering van
het bijspel „De dochters van de baas".
In dit spel, waaraan een Inleidend
woord van voorzitter J. Sleyser vooraf
ging. maakten wij kennis met een door
hard werken rijk geworden aannemer
Wortel. Terwijl hij zelf de eenvoudige
zakenman blijft, heeft zijn echtgenote
de mond vol over standing en goede
manieren. Het echtpaar had drie doch
ters, waarvan de oudste uiteraard ge
heel met moeders instemming ver
loofd is met jhr. Archibald van Hoog-
haeren. Een dergelijke party zag zij ook
voor haar ander dochters weggelegd.
Vader dacht er echter anders over. Op
zoek naar een opvolger in de zaak
hy had enkel drie dochters krijgt hy
steun van zijn jongste dochter, die te
vens een grote antipathie heeft tegen
de jonkheer. Een listig spelletje wordt
opgezet: twee jonge technici, die op
werk op „De Veluwe" moeten wachten,
komen logeren. Werk, dat evenwel niet
op komt dagen; vader had het maar
gesuggereerd.
De jongste dochter wist met allerlei
listen en leugentjes voor de dwaaste ver
wikkelingen te zorgen en zelfs het ware
karakter van de jonkheer te ontmaske
ren. waardoor de verloving uitraakt. Het
derde bedrijf eindigt in een voor alle
partijen bevredigende oplossing. Vader
krijgt zijn zin. Moeder heeft veel ge
leerd en de drie docters een man. De
jongste en oudste dochter trouwen met
de technici, terwijl de tweede dochter
zich verloofde met de boekhouder van
de firma Wortel.
„Het Nieuwe Toneel" gaf er een ge
slaagde opvoering van. met als uintblin-
kers het ouderpaar (de heer en mevr.
C. Rijsbergen) en mej. R. Vermont en
de heer P. van Egmond, die resp. een
pittige jongste dochter en een voortref
felijk gespeelde jonkheer op de planken
zetten.
In alle marine-kampen In het land werd vanochtend een plechtige her
denking gehouden van de 350ste geboortedag van Michiel de Ruyter. Zo ook op
het marine-vliegkamp Valkenburg, waar dit geschiedde voor de troepen en het
personeel van deze marine-basis en de Marine Electronische Bedrijven te
Oegstgeest. I
De plechtigheid omvatte een toespraak door de commandant kapitein
ter zee vlieger A. W. Wijtholt en een parade van twee compagnieën van de
vliegkamptroepen.
Kort voordat de commandant van het
vliegkamp op het platform arriveerde,
waar meer dan duizend officieren, on
derofficieren, manschappen en burger
personeel in carré stonden opgesteld,
vertrokken van de startbanen de vlieg
tuigen van het kamp. die deelnamen
aan de grote marine-parade in Den Hel
der; Neptunus en jagers die in forma
tie de plechtigheid in Den Helder op
luisterden. De plechtigheid in Valken
burg was zo georganiseerd, dat het ver
trek van de vliegtuigen voor, en de te
rugkomst na het einde van de gebeur
tenissen zou plaats vinden.
De aan de plechtigheid deelnemende
troepen waren in jekker-tenue gestoken,
waardoor wel iets verloren ging van de
kleurige styl, die dergelijke gebeurtenis
sen pleegt te sieren.
NED. HANDELSREIZIGERS-
VERENIGING.
De afdeling Leiden der N.H.R.V. kwam
in vergadering bijeen. In zyn openings
woord heette de voorzitter, de heer G.
H. Rekers, de aanwezigen hartelyk wel
kom, inzonderheid de heer Jac. Kool,
prov. hoofdbestuurder Zuid-Holland.
Na afhandeling van de huishoudelijke
agenda kwam de benoeming van een
afgevaardigde en plaatsvervanger voor
de algemene jaarvergadering, die te Rot
terdam zal worden gehouden, aan de
orde. De heren J. Vijlbrief en K. den
Hertog werden resp. als afgevaardigde
en plaatsvervanger benoemd.
Vervolgens werd de beschrijvingsbrief
voor deze vergadering in bespreking ge
geven die door zijn uitgebreidheid de
gehele avond in beslag nam.
Na de behandeling van de ingediende
voorstellen werden het jaarverslag 1956
van de algemene penningmeester en de
begroting 1957 onder de loep genomen,
waarover langdurig van gedachten werd
werd gewisseld.
Door het gunstig financiële beeld en
door de toename van het ledental con
cludeerde de voorzitter, dat de N.H.R.V.
de toekomst met vertrouwen kan tege-
moetzien, waarvoor spreker het dagelijks
bestuur dank en hulde van de afd. Lei
den wilde brengen.
In zijn slotwoord dankte de voorzitter
de leden voor de goede opkomst en voor
de prettige sfeer, waarin deze besprekin
gen waren gevoerd.
Officiële publikatie
SCHOUW VAN WEGEN, LANEN, ENZ.
Burgemeester en Wethouders van Leidein
brengen ter o-penbare kennis, dat te be
ginnen op maandag 8 apnü 1957, krachtens
het bepaalde bij artikel 17 der verorde
ning op wegen, lanen, straten enz. en wa
teringen en sloten, schouw zal plaats heb
ben over alle wegen, lanen, paden, straten
kaden, pleinen, hofjes, stegen, sloppen of
poorten en gangen, benevens de daarin ge
legen of daartoe behorende bruggen en
andere kunstwerken, voor zover die bij
zonder eigendom zijn, en zonder verhin
dering door of vanwege rechthebbenden
voor het publiek verkeer openstaan, als
mede over alle wateringen en Sloten en de
riolen ter vervanging daarvan gemaakt,
benevens de daartoe behorende sluizen,
duikers, bulzen. toegangskokers en derge-
Uike werken, voorzover die byzonder eigen
dom zijn.
Lelden, 25 maart 1957.
VERKEER
Burgemeester en Wethouders van Leidein
brengen ter openbare kennis, dart; de Vai-
kensteeg met ingang van heden voor de
duur der aldaar plaatsvindende werkzaam
heden. gesloten i6 verklaard voor het ver
keer met alle voertuigen, rij- en trekdie
ren en vee, alsmede voor voetgangerslm
beide richtingen.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Hendrlcus Reinlerus. zn. van H. R. van
der Leek en M. C. Bon; Piet Chrlstlaan
Eelco, zn. van J. H. Hofman en J. van
den Boogaart; Wllhelmina Maria. dr. van
W. Verhorik en J. C. van de Wijngaard;
Remco. zn. van H. de Tombe en J. S.
Bolhuis.
GETROUWD
K. J. Klebe en I. Soherer.
OVERLEDEN
J.. Verbeek. 38 Jr., huisvr. van A. Re
geer; W. de MooiJ. 67 Jr.. man; M. Mulder,
77 jr.. huisvr. van H. Nieuwenburg; E.
Landwaart. 51 Jr, vtüuw.
Nadat kolonel Witholt de troepen had
geïnspecteerd, tekende hy in een korte
toespraak de figuur en de betekenis van
De Ruyter. Hij liet een kort historisch
overzicht voorafgaan aan een karakeri-
sering als mens: een groot zeeman, een
voortreffelijk gezagvoerder, een een
voudig mens, zichzelf ziende als instru
ment van de Allerhoogste, geen com
promis dulddend, vervuld van een hoge
plichtsbetrachting en een opofferings
gezindheid waarop door allen gebouwd
kon worden.
Spreker stelde de eigenschappen van
De Ruyter ten voorbeeld aan allen, die
de marine van de tegenwoordige tijd
dienen. In deze kring zullen zfjn vader-
Kolonel Witholt voorgrond twee
de van links) inspecteert de troepen.
Op de achtergrond een Mariner.
een van de vliegtuigen die achter het
front van de troepen waren opge
steld.
(Foto LD./Ven VMet)
landsliefde, zyn yichtsbetrachting en
zyn onwankelbare trouw voortdurend in
grote ere worden herdacht.
Een driewerf hoera op de Koningin
en een couplet van het Wilhelmus, ge
speeld door de kapel van het vliegkamp
volgden op de toespraak, waarna een
parade van twee compagnieën onder
commando van luitenant ter zee waar
nemer eerste klas H. M. Juta, de plech
tige herdenking besloot.
Nadien kregen officieren, onderoffi
cieren en manschappen een extra oor
lam, waarna een zondagsdienstrooster
de deelnemers aan de plechtigheid deze
herdenkingsdag tot een bijzondere week
dag maakte.
Na afloop volgde een gezellig samen
zijn o.l.v. de heer C. Laterveer en met
medewerking van „De Vinco's".
Goede toestel- en ritmische groep
(Van onze sportredacteur)
BrunhUde's uitvoering, zaterdagavond In de Stadsgehoorzaal, was af. Deze
Leidse dames gymnastiekvereniging beschikt zowel over een uitstekende
toestel- als een ritmische groep. Daarvan getuigen ook de vele successen,
welke in het afgelopen jaar werden behaald en waarvan de presidente, me
vrouw Dieben-Konlngs, in haar openingswoord met gerechtvaardigde trots mei-
ding maakte.
Van een van de hellingen van de
scheepswerf ,De Biesbosch' in Dor
drecht is zaterdag het vrachtschip
..Amstetstuis" van ruim tienduizend
ton te water gelaten.
De actie tot stimulering van de Idee
der „Morele Herbewapening" in onze
Sleutelstad is besloten met het opvoe
ren van „De Baas", eveneens van de
hand van Peter Howard, door een Hol
lands ensemble, waarby het merkwaar
dige ongetwijfeld is. dat iedere speler
en speelster in het leven precies de
taak vervult, die hy of zy in dit toneel
stuk speelt. Ieder leeft zodoende als
het ware eigen leven uit!
Evenals in „We are to-morrow" heeft
Howard ook dit stuk geheel in dienst ge
steld van de idee. Waarmede impleciet
wordt gezegd, dat ook nu niet gesproken
kan worden van gewoon toneel. Toch be
nadert „De Baas" dit o.i. nader dan „We
are to-morrow"; het blijft geheel in een
realiteitssffer, voor zover daarvan
sprake kan zijn in een volkomen praat
stuk.
Wanneer door het departement van
defensie, door het eindigen van de oor
log, geplaatste orders by een staalfabriek
worden geannuleerd, wil de directeur uit
zuiver economisch standpunt een dui
zend arbeiders ontslaan. Maar de fa-
briekskern, gesteund door een (commu
nistisch) vakbondsleider, die het trou
wens niet om het „geval" gaat, doch
om door het verwekken van onrust de
greep naar de macht Sterker te kunnen
maken, komt in verzet en dreigt met
staking. Het schijnt hard tegen hard te
zullen gaan, maar de terugkeer van de
zoon van de fabrikant uit de oorlog
hij is daar gered door het moedig pp-
treden van de zoon van de leider van
de fabriekskern, die zelf daarbij he'c
leven verloor brengt een totale omme
keer teweeg. Deze zoon staat achter de
arbeidersbelangen en via zijn moeder,
een zeer ontvankelijke vrouw met een
natuur-talent voor zuivere verhoudingen,
weet hij zijn vader te overtuigen, dat
het niet aangaat de arbeiders zonder
meer de dupe te laten worden van de
gang van zaken. Morele Herbewapening
behaalt de overwinning! Het ontslag
wordt ingetrokken en een oplossing zal
worden nagestreefd, die niet direct op
de arbeiders zal neerslaan. Zelfs de vak
bondsleider weet daarop het antwoord
niet te geven
Ziedaar hetgeen zich afspeelt in dit
praatstuk, doch ook nu weet de idee zo
veel belangstelling te wekken, dat men
over alle toneel-bezwaren heenstapt en
aanvaardt, wat daar wordt afgepraat.
Met als diepe ondergrond: de baas is
in wezen God.
Onze landgenoten hebben zich op uit
nemende wijze gekweten van hun taak.
Misschien werd zelfs wel een sluitender
geheel bereikt dan in hetgeen de Schot
ten presteerden. Op de voorgrond traden
de directeur en zijn vrouw ook man
en vrouw in werkelijkheid! de leider
van de fabriekskern en de vakbondslei
der. Maar de huisknecht mag vooral niet
worden vergeten.
Dat de idee, die zo overduidelijk in
het stuk wordt gedemonstreerd, ingang
vond, bewees het langdurig applaus, dat
deze opvoering beloonde. Het is slechts
te hopen, dat deze waardering meer zal
blijken te zijn dan een ééndagsvlieg,
want deze idee wijst ontegenzeggelijk
de mensheid een weg. die het de moeite
waard is te bestuderen. Te meer, waar
zij niemand uitsluit!
Na afloop werden nog enige getuige
nissen afgelegd door spelers en door
aanhangers uit het buitenland in reeds
vermelde geest.
Wij geloven, dat de hier gevoerde
actie zeker vruchten zal afwerpen.
M.
(Foto L.D./Van Vliet)
Een scène uit Peter Howard's De
Baas", dat zaterdag en gisteren in
de Leidse Schouwburg werd opge
voerd in het kader van propaganda
voor Morele Herbewapening.
Het is byzonder moeilyk om uit deze
bijzonder aantrekkelijke uitvoering het
beste nummer naar voren te halen,
maar voor ons gevoel was dat toch on
betwist het turnen van de damesgroep
op de brug met ongelijke leggers. Dit
was prima, niet alleen wat betreft het
turnen, maar ook de wijze waarop dit
nummer werd gebracht. Eén enkele brug
op het. podium, in het licht van schijn
werpers, de deelneemsters gekleed in
strakke, blauwe turnkostuums en daar
bij de improvisaties van Han Zirkzee op
de vleugel: het was een lust. voor oog en
oor. Men begrijpt trouwens bij Brunhilde
toch zeer goed. dat een gymnastiekuit-
voering ..gebracht" moet worden, daar
van getuigden ook de individuele vrije
uitoefeningen, die als een entre-acfc
tussen het verwisselen van de nummers
werden gegeven. Dat deze toestelgroep.
welke onder leiding staat van de heer
Kuivenhoven, tot voortreffelijke pres
taties in staat is, bewees niet alleen het
nummer op de brug met ongelijke leg
gers, maar werd bovendien geaccen
tueerd bij het turnen aan de ringen en
VOLA VIERDE FEEST.
De Vereniging van Oud-leerlingen der
Ambachtsschool bestaat over enige tijd
dertig jaar. De feestelijkheden, die in
verband met dit heuglijke feit plaats
zullen vinden, werden reeds zaterdag
avond ingezet met het optreden van het
cabaretgezelschap Florida.
De foyer van de Stadsgehoorzaal was
vrij goed bezet toen de voorzitter van de
Vola, de heer J. Zwanenburg, allen har
telijk welkom heette, in het bijzonder de
heer C. Brilman, verschillende leraren en
oud-leerlingen. Hierna werd in vlot
tempo een gevarieerd programma afge
werkt onder het motto „Sterren stralen
uit Den Haag". Onder de algehele lei
ding van Kees Nouens en met muzikale
begeleiding van Jan Boeks en Wim
Post toonden de artiesten, die ook veel
voor de radio zijn opgetreden, hun kun
nen op het gebied van het lichte amuse
ment. Er was voor elck wat wils en
mede daardoor is de avond voor de
meeste feestgangers om gevlogen. Onder
leiding van de heer J. Alphenaar en op
de muziek van de „Goldstar Band" werd
tot besluit van de avond gedanst. Aan
het bal was voor de leden van de Vola
een aantrekkelijke wedstrijd verbonden.
het uitstekende werken op de lange mat.
Ook de ritmische groep oogstte veel
waardering. Mevrouw Metz en haar
dames brachten een strakke ritmische
oefening en een hoepeloefening, waar
mee de avond besloten werd.
De kleuterlessen van mej. Cats waren
origineel. De kleuters gingen een dagje
naar het strand, trokken de turnpakjes
uit waaronder badpakjes en droogden
zich tenslotte af met gereedliggende
handdoeken. Dit was een speelse gym
nastiekles. En dan kregen we nog het
„grote" nummer van ,,Juf" Steffelaar,
de bekwame leidster van de adspiran-
ten. Zij had een zeer gevarieerde vrije
oefening, waarbij ook gebruik werd ge
maakt van gereedschappen, samenge
steld en de snelle wijze, waarop gewis
seld werd. was prijzenswaardig.
In haar openingswoord begroette mevr.
Dieben-Konings de vele officials en af
gevaardigden van zusterverenigingen,
huldigde zij mevrouw v. d. Wilk, die
dertig jaar lid is van Brunhilde en over
handigde zy geschenken aan de tech
nische leiders en de muzikale begeleiders,
de heren Zirkzee en Christiaanse.
De liefde fot het dier
BOEIENDE VOGELFILM IN
LEIDSCHE VOLKSHUIS
In het „Leidsche Volkshuis" is zon
dagmiddag voor de jeugd een buitenge
woon mooie kleurenfilm vertoond: de
door „Eduard Pelster Films" uitge
brachte Russische speelfilm „Tischka
kwam terug". Een geschiedenis van vo
gels, een vogelkenner en een paar jon
gens die de ornitholoog behulpzaam zijn.
Bijzonder fraaie natuuropnamen met
goede vogelstudies, voorzien van Neder
landse tekst door Jan Strijbos, maken
deze film tot een boeiend geheel. De
muziek maakt een integrerend deel uit
van het verhaal, waardoor de stemmin
gen zuiver aangeduid worden. Het spel
van de jongens is eenvoudig en natuur
lijk, waardoor het jeugdige kijkers sterk
aanspreekt.
Het verhaal geeft het volgende verloop
te zien: Wassia. een jongen van een jaar
of twaalf, helpt de ornitholoog Fedor
met het ringen, bestuderen en bescher
men van vogels in de uitgestrekte bos
sen van de streek waarin hij woont. Hun
bedoeling is. jonge vogels over te bren
gen naar nieuwe aanplantingen van bos
sen waar die vogels nog niet zijn.
Op een ochtend ontdekt Wassia een
paar jongens van zijn eigen leeftijd in
de hoge sparren. Ze zijn bezig vogel
nestjes uit te halen. Dat is niet naar de
zin van Wassia en er ontstaat een
vechtpartij tussen de jongens. Fedor. de
ornitholoog, komt tussenbeide en weet
de nieuwelingen zo te boeien voor zijn
werk in het bos dat zij. Peter en Sewa,
mee gaan doen. De jongens werken
enthousiast mee en ze leren allerlei bos-
dieren en hun gedragingen kennen en
beter begrijpen. Menig dier dat ze grie
zelig" vonden en ervan dachten dat ze
schadelijk waren zoals uilen en vleer
muizen blijken heel nuttig te zijn en bo
vendien helemaal geen „nare beesten".
Ze leren ook Tischka kennen, een jon
ge lijster, die door een schot van een
katapult gewond was en door Fedor en
Wassia weer genezen was. Nu is Tischka
tam geworden en vliegt, op de schou
ders van zijn vriendjes gezeten, overal
mee naar toe.
Gedurende een stormnacht gaat Pe
ter het bos in om een vogelnest, waar
voor hij zich speciaal verantwoordelijk
voelt, te gaan beschermen. Fedor. de vo
gelkenner. volgt de jongen in grote on
rust, want het onweer en de storm zijn
hevig. De jongen krijgt een standje
voor zijn roekeloosheid maar het is
weer Tischka die de situatie redt.
Tenslotte komt het grote werk: het
uitzetten van de vogels in de nieuwe
bosaanpl an tingen. Met een vliegtuig
brengen ze de vogels over. De jongens
zijn opgetogen over hun avontuur.
Stakkerds zonder God
of gebod
Zondag morgen sprak voor de Leidse
Gemeenschap van het Humanistisch
Verbond, prof. dr. Libbe van der Wal uit
Delft over „Stakkerds zonder God of
Gebod", een uitdrukking, welke oen
kennis van spreker had gebruikt ojn
daarmede de humanisten te diskwalifi
ceren. Onder het woord ..God" verstaat
men een Opperwezen, alwetend, al
machtig, volmaakt goed. De christen
staat tegenover zijn God in een Ik-Gij-
verhouding. Een persoonlijke God dus.
Er zijn filosofen geweest (Spinoza oa.)
die het volstrekt andere van de mens
ook met God hebben aangeduid, zonder
daaraan persoonlijkheid toe te kennen.
Spreker kan dat wel begrijpen, maar
niet waarderen en beschouwt dit soort
goddienst als een oneerlijkheid tegen
over zichzelf. Men gelooft of men ge
looft niet. maar men moet niet varen
onder een vlag, welke de lading niet
dekt.
Spreker gelooft niet. dat er een God
is, ook niet, dat er niet een God is.
Men moet niet willen verklaren wat
principieel onkenbaar is. Ook een
z.g.n. bijzondere openbaring heeft voor
spreker geen enkele zeggingskracht.
Maar sprekers ongeloof is niet alleen
gebaseerd op verstandelijke overwegin
gen. Voorop staat de zedelijke waarde
ring. Het onverdiende leed in de wereld
zit spreker dwars. Ook christenen zitten
met deze kardinale vraag. Zy vinden
hiervoor de oplossing in het leven na
dit leven. Bestaat er voor de humanist
geen persoonlijke God. dan kan er ook
geen Godsgebod bestaan.
Zedelijk handelen wordt echter niet
bepaald door een gebod. Wie het slech
te nalaat uit vrees voor straf of net
goede doet uit hoop op loon is aan de
ware zedelijkheid niet toe.
Spreker laakte een uitdrukking: „Wie
barmhartigheid bewijst zal barmhartig
heid ondervinden" als een treurig stukje
volksopvoeding. Volgens spreker moet
men het goede doen en het slechte na
laten, omdat eigen zedelijk keurvermo-
gen daartoe aanleiding geeft. Als nan
een .Godsgebod" voor humanisten
overbodig is. zijn zij dan stakkerds?
Er is zeker geen reden te verkondigen
„dasz wir es so herrlich weit gebracht
haben". Wij kunnen echte: trouw blij
ven aan onze idealen. Er zijn men>en,
die idealisme afwijzen, omdat zij, zoals
ze beweren, liever met beide benen op
de grond blijven of omdat zij zich
realisten noemen. Realisme, aldus spr.,
staat niet tegenover idealisme Wij ziin
niet enkel-koel-constaterende. maar
keurende en waarderende wezens Men
kan het menselijk keurvermogen" niet
voorbijgaan Idealisme is: krachtens
eigen keurvermogen voor het éne strij
den en zich tegen het andere verzetten
Een gevoel van machteloosheid noopt
sommige mensen tot nietsdoen. Spr.
kan dat wel begrijpen, maar niet waar
deren. Zeker er zijn risico's bij i les
wat men onderneemt. Maar moeten wij,
omdat het niet zeker is. dat wij zullen
winnen ons bij voorbaat reeds gewonnen
geven? Dat zou zijn verraad plegen aan
ons zelf. Spreker herinnert aan een zin
uit Walter Scott's „Ivanhoe": ..Een
mens kan niet meer doen dan zijn best
maar zijn best in volle omvang".
Geen dreiging kan ons ontslaan van
deze simpele plicht.
HALVE EEUW GETROUWD.
Woensdag is het een halve eeuw ge
leden. dat de heer en mevr. J. W. van
Staden—Hannaart, wonende in de Kap-
teynstraat 59 elkander tegenover de
ambtenaar van de Burgerlijke Stand het
ja-woord gaven. De bruidegom, die on
danks zijn 74 jaar het werken nog niet
moe is. neemt nog dagelijks met enthou
siasme deel aan het arbeidsproces.
Sinds 1923 is hij reeds in dienst bij het
kledingmagazijn „De Faam".
In de vreemde streek krijgen ze de
hulp van de schooljeugd die daar woont
maken voedertafels voor de vogels en
vieren gezamenlijk „vogeldag Als dan
de lente komt. zitten ze in spanning te
wachten. Zouden de jonge vogels terug
komen? Als eerste is het Tischka. die
zich oudergewoonte op de schouders van
Wassia zet
De film werd in twee achtereenvol
gende voorstellingen gedraaid. Men zou
hem wel tweemaal achter elkaar willen
zien!
