NASSER VEROORZAAKT NIEUWE
CRISIS IN DE KWESTIE-GAZA
Maakt Soekarno beslissing over
conceptie vóór vrijdag bekend?
WEERBERICHT
Egyptisch gouverneur benoemd9 die het bestuur
onmiddellijk zou moeten overnemen
Grote verantwoordelijkheid voor
de Verenigde Staten
Eind deze week naar conferentie
kerkelijke leiders te Prapat
OOK OP BORNEO NEMEN DE
MILITAIREN MACHT OVER
96ste jaargang
DINSDAG 12 MAART 1957
No. 29084
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur» J. W. Henny
Hoofdredacteur» J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.— per kwartaal; L 2.35 per maand; 10.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie; 25041: Redactie; 21507
Weer uitdagende houding van dictator
De Egyptische regering heeft gisteren bij de secretaris-generaal
der Ver. Naties geprotesteerd tegen „overschrijding van de bevoegd
heden" door het internationale politieleger van de V.N. in de strook
van Gaza. Tot grote verbazing van alle bevoegde waarnemers heeft
zij een gouverneur benoemd, die het bestuur in de strook van Gaza
„onmiddellijk" moet overnemen. Van hoge Egyptische zijde werd gis
teren bekendgemaakt, dat „Egypte niet zal toestaan, dat het politie
leger andere functies verricht dan om de wapenstilstand af te dwingen
en de terugtrekking der vijandelijke strijdkrachten tot de bestandslinies
tc volgen".
Zoals bekend hebben wachtposten van het politieleger zondag
over de hoofden van demonstranten gevuurd, die trachtten het hoofd
kwartier van de V.N.-troepen in Gaza binnen te dringen. Volgens
Egyptische persberichten werd een Palestijnse jongeman neergeschoten
en gewond, toen hij trachtte de vlag van de V.N. te vervangen door de
Egyptische. Generaal Burns was in Gaza, toen het incident zich voor
deed. In een verslag aan de V.N. meldt hij, dat het slechts ging om
enkele honderden personen, terwijl de rest van de bevolking een vrien
delijke houding jegens de V.N.-troepen aannam.
droeg aan de V.N. heeft Egypte ge
toond, dat het de "bevolking wil ter
roriseren en zijn militaire bezetting
toil hervatten. Egyptes methoden
zijn bekend: moord, dreigementen
chantage en terreur", aldus Eytan.
Het zijn de methoden van de Fe-
dajen, de overval-commando's, die
over de gehele wereld berucht zijn
geworden".
zich te verdedigen, hetgeen het boven
dien had gezegd te zullen doen. Nasser
heeft Israël dermate getart, dat het wei
nig vertrouwen meer kan bezitten in het
wereldgeweten. Hij heeft ook het ver
trouwen beschaamd van allen, die hun
hoop op de Ver. Naties of op Amerika
hadden gesteld. De Ver. Staten, die vier
maanden geleden de pogingen van En
geland en Frankrijk om zich van Nasser
te ontdoen, hebben doorkruist, rust dan
ook de zwaarste verantwoordelijkheid
en de plicht om Nasser ter verantwoor
ding te roepen.
Moord, dreigementen,
chantage en terreur
„Egyptische agenten voeren in de
strook van Gaza een terreur campag
ne om de V.N.-troepen in diskrediet
te brengen en het Egyptisch bestuur
te herstellen"aldus verklaarde Wal
ter Eytandirecteur-generaal van
het Israëlische ministerie van Bui
tenlandse Zaken, gisteren in een ra
diorede.
Er zijn reeds vluchtelingen uit
Gaza naar Israël gevlucht om de
terreur-campagne, die Egypte in
Gaza heeft ontketend te ontsnap
pen", aldus Eytan.
„Toen Israël de controle over Gaza
had, durfde Egypte geen vin te ver
roeren. Het wist, dat het geen kans
had Israël te treffen. Maar sinds Is
raël, overeenkomstig de resolutie van
de Algemene Vergadering, zijn troe
pen terugtrok en het gebied over-
Ons nieuwe vervolgverhaal
De
samenzweerders
Friedrich Bruegels roman „De
Samenzweerders", welke in ons blad
als feuilleton gepubliceerd zal wor
den, werd reeds enige jaren ge
leden in Zwitserland uitgegeven en
kort daarop in Engeland, doch in
geen enkel opzicht heeft dit werk
zijn beangstigende actualiteit ver
loren. Integendeel!
„De Samenzweerders" vertelt over
een moord en de gevolgen ervan.
Doch wie zyn de moordenaars? Ver
volgen zij met deze aanslag, die in
Praag plaats vond kort na de com
munistische usurpatie, een politiek
doel? Zijn het onzichtbare, pas in
de loop der geschiedenis langzamer
hand bekend wordende politieke
machthebbers, in wier handen alle
beslissingen liggen, ook die met be
trekking tot deze moord? Of zijn
deze machthebbers niet de wérke
lijke moordenaars en doemt achter
hen een nog indrukwekkender en
angstaanjagender macht op, waar
over men slechts zijdelings spreekt?
Op de achtergrond van dit ver
volgverhaal dat wy onze lezers,
ondanks of beter; dankzij de
niet-gebruikelijke inhoud, in het
bijzonder aanbevelen staat de
politieke ontwikkeling van Tsjecho-
slowakije van München in 1938 tot
medio 1949; het lot van een volk,
dat zich achter elkaar door twee
grootmachten bezet zag; Hitler-
Duitsland en Stalin-Rusland.
„De Samenzweerders" schetst hoe
het communisme niet ergens in een
vér-verwijderd land, doch in een
Midden-Europese staat met een wes
telijke cultuur en een westelijke
traditie oprukt, hoe de mensen
hierdoor veranderd worden, zonder
dat zij zélf bemerken, d&t zij ver
anderen.
In „De Samenzweerders" beschrijft
Friedrich Bruegel wat hy, als lid
van de Tsjechische Diplomatieke
Dienst zélf heeft gezien en zélf
heeft meegemaakt. Het is een be
klemmende historie, een verhaal
over spionage en intrigues, over on
dergrondse avonturen, samenzwe
ringen en verraad, tegen een ach
tergrond van een gemeenschap,
waarin niemand zijn medemens kan
vertrouwen, wat ook de band tus
sen hen moge zijn; een verhaal, dat
tot nadenken stemt.
Wij zyn er van overtuigd, dat
deze aangrijpende roman de lezers
van ons blad bijzonder za! boeien,
niet in het minst omdat Friedrich
Bruegels „De Samenzweerders"
geen fictie is, maar werkelijkheid.
Alles staat nu weer
op lossen schroeven
Onze correspondent in Londen tele
foneerde ons hedenochtend;
Vanzelfsprekend is ook Londen ge
schokt door de door Egypte veroorzaakte
nieuwe crisis in Gaza, welke het risico
van een nieuwe uitbarsting in het Mid
den-Oosten met zich meebrengt. Erkend
wordt, dat, volgens de wapenstilstands
overeenkomst van 1949, de Gaza-strook
beschouwd wordt onder Egyptisch be
heer te staan en dat dit nog steeds de
juridische positie is. Maar algemeen was
begrepen, dat president Nasser als re
sultaat van de besprekingen in New
York en Washington geen bezwaar zou
maken tegen voorlopige overneming van
het bestuur door de Ver. Naties. Hierbij
ging men uit van de garantie van Egyp
tes rechten, bijvoorbeeld door de benoe
ming van een Egyptische gouverneur,
die zich in feite niet zou mengen in het
werk der Ver. Naties.
Aangenomen werd dat dit was over
eengekomen door Hammarskjöld, de se
cretaris-generaal der Ver. Naties, en dr.
Fawzi, de Egyptische minister van Bui
tenlandse Zaken, die tot voor kort nog
in New York vertoefde.
De indruk is thans dat president Nas
ser deze door Fawzi getroffen regeling
in de wind heeft geslagen, zodat thans
alles op losse schroeven komt te staan.
Tenzij Egypte op zijn schreden terug
keert, dreigt het zich nog meer te iso
leren niet alleen, maar tevens een nieuw
grensconflict te veroorzaken met alle
verschrikkelijke gevaren, welke hieruit
kunnen voortvloeien.
Nasser's enige doel kan alleen maar
zijn om de overvallen op Israëlisch
grondgebied te hervatten. Nasser is niet
zo verstandig geweest, zo merkt men in
Londen op, om te wachten totdat de
twijfel van Israël over de doelmatigheid
van de bescherming door de Ver. Naties
was verzwakt.
In Londen wordt dan ook verwacht,
dat Israël als één man zal opstaan om
Politici denken aan vijf mogelijkheden
Volgens een bekendmaking van het presidentieel paleis in Djakarta,
zal president Soekarno op het einde van deze week naar Noord-Suma-
tra vertrekken, om de openingsreceptie van de conferentie van kerke
lijke leiders uit Aziatische landen in Prapat bij te wonen, en voorts om
een toespraak te houden voor een massa-bijeenkomst in Pematang Sian-
tar, waar het hoofdkwartier gevestigd is van het aan de Centrale rege
ring trouw gebleven regiment.
In politieke kringen wordt deze bekendmaking opgevat als een
aanwijzing, dat de president vóór vrijdag a.s. zijn beslissing over zijn
conceptie zal bekend maken.
Zij zien de volgende mogelijkheden;
1) afkondiging van de staat van oorlog
en beleg in geheel Indonesië door Soe
karno in zijn kwaliteit van opperbevel
hebber van de strijdkrachten; 2) de for
matie van een presidentieel kabinet on
der gezamenlijke leiding van Soekarno
en Hatta, zoals door de opstandige bui
tengewesten en door tal van islamitische
leiders wordt geëist; 3) de vorming van
een kabinet gelijk aan het eerste kabi-
net-AliSastroamidjojo.dat destijds door
het leger werd afgezet en waarvan de
nationalistische P.N.I. en de Nahdatoel
Oelama de kern zullen vormen, waardoor
de communisten en de Masjoemi in de
ONDERMIJND GEZAG IN INDONESIË
Deze kaart geeft een overzicht van
de binnenlandse politieke ontwikkeling
die Indonesië de laatste tijd doormaakt
In het einde van het vorige jaar begon
de revolte tegen Soekarno-bestuur in
Midden-Sumatra vorm aan te nemen.
In een vrij snelle ontwikkeling hierna
volgde Noord-Sumatra terwijl kort ge
leden Oost-Indonesië zich tegen het re
giem Soekarno keerde. Nu momenteel
ook Zuid-Sumatra zich heeft afgewend
en in Borneo ook een sterke stroming
merkbaar is om zich van Soekarno af
te keren, blijft dus over dat alleen het
eiland Java onder het regiem van Dja
karta staat, aangenomen tenminste dat
de invloed van dit bestuur zich over dit
gehele eiland uitstrekt.
oppositie zouden worden gedrongen; 4)
een nieuwe coalitie-regering, gelijk aan
de huidige, doch bestaande uit deskun
digen inplaats van uit politici, die voor
alle partijen aanvaardbaar zou zijn, on
der leiding van de herstelde twee-een
heid Soekarno—Hatta5) een kabinet
van deskundigen, onder leiding van
Hatta en met steun van Soekarno.
Bedoelde kringen wensten zich niet
aan een voorspelling te wagen over
de reacties van de communisten bjj
een eventuele bekendmaking, dat zij
van de regering zullen worden buiten
gesloten, doch zij gaven toe, dat de
communisten stakingen in de verschil
lende havens en industrieën zouden
kunnen uitroepen.
Onze correspondent te Djakarta meldt:
„Wij moeten twee-derde van Indone-
sies grondgebied heroveren", heeft de
Sumatraan prof. dr. M. Yamin (ex-
minister van Justitie en van onderwijs
in vorige kabinetten, nu parlementslid)
gezegd.
Prof. Yamin gebruikte het woord
„heroveren" kennelijk om kernachtig
uit te drukken, dat de regering van
premier Ali Sastroamidjojo geleidelijk
in twee derde deel van Indonesië haar
gezag heeft verloren.
Op Java is het totdusver rustig ge>
bleven, „rustig" in vergelijking met de
acties voor autonomie buiten Java. Maar
veilig is het op Java en met name in
West-Java ook nog steeds niet.
Benden van de Daroel Islam en ver
moedelijk ook wel groep en gewone
rustverstoorders maken, dat de bewoners
van grote gebieden nog steeds in onze
kerheid leven. In de zuid-west-hoek van
Java heeft de regering van Indonesië
zelfs nog nimmer de facto het gezag
kunnen uitoefenen. Sinds de Soevereini
teitsoverdracht in december 1949, dat is
dus ruim zeven jaar geleden, is dit ge
bied een „witte vlek" op de kaait van
Java. Ruim 1000 doden in een jaar tyd
vertellen duidelijk de ontoereikendheid
van het gezag der staatsapparaten in
West-Java.
Het gebied, dat overste Ventje Soe-
moeal aan het gezag van Djakarta
heeft onttrokken (territorium 7) strekt
zich uit van het noorden van Celebes
naar het zuiden tot Bali en oostelijk
tot de grens met Australië, die van In
donesische standpunt uit dwars over
Nieuw-Guinea loopt, het Nederlands en
het Australisch deel van dit eiland
scheidend, (Men zie ook elders).
Kon. Paar bij erepromotie
van jhr. Tjarda
H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins
der Nederlanden zijn voornemens de
erepromotie van jhr. mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer
aan de Rijksuniversiteit te Groningen
op woensdag 20 maart bij te wonen.
Zoals bekend zullen ook minister-pre
sident Drees, andere leden van het
kabinet en leden van het corps diplo
matique aanwezig zijn.
Vanavond bespreking ontmoeting tussen
Soekarno en Moh. Hatta?
lolgens vandaag in Djakarta ontvangen berichten, heeft Borneo - het
grootste eiland van de Indonesische Archipel - zich aangesloten bij Mid
den- en Zuid-Sumatra en Oost-Indonesië in hun uitdaging van de Cen
trale regering.
De waarnemend militair commandant van Borneo, luitenant-kolonel
Hasan Basry, maakte gisteravond in Bandjarmasin, de hoofdstad van
Borneo, bekend dat een „Revolutionaire Raad" is ingesteld, die het bestuur
in de drie provincies van het eiland heeft overgenomen.
De centrale regering oefent thans alleen nog maar op Java haar
gezag uit.
Up de jaarlijkse speelgoedbeurs
te Neurenberg in Duitsland zijn dit
jaar zeer kostbare voorwerpen ge
ëxposeerd, zoals deze miniatuur
bandrecorderde „Bambinofoon",
aie op een batterijtje werkt en die
U zich voor tachtig gulden kunt aan
schaffen om Uw kinderen zoet te
houden.
Tydens de in de afgelopen week ge
houden reünie van de voormalige „Lam-
boeng Mangkoerat"-divisie werd door
tal van deelnemers de instelling van een
revolutionaire raad geëist, welke belast
zou moeten worden met de uitvoering op
„radicale en revolutionaire wijze" van
de opbouw in dit onderbevolkte eiland.
President Soekarno zal vanavond een
bijeenkomst hebben met de chef-staf
van de landmacht, generaal-majoor Na-
soetion. de chef van de luchtmacht en
het hoofd van de staatspolitie. Aange
nomen wordt, dat de topleiders van de
defensie en de staatsveiligheid behalve
de opstanden in de buitengewesten en
de huidige binnenlandse onrust, ook de
voorgenomen ontmoeting tussen presi
dent Soekarno en Moh. Hatta zullen be
spreken.
DeZe lang verbeide ontmoeting, die
tot het herstel van de samenwerking
tussen deze twee staatsleiders zou moe
ten leiden, waarop door de opstandige
bewegingen wordt aangedrongen, heeft
nog steeds niet plaats gehad.
Officieel is bekend gemaakt, dat het
kabinet morgenochtend bijeenkomt voor
een bespreking van de laatste ontwikke
lingen en om een beslissing over eigen
lot te nemen.
Volgens vandaag ontvangen berichten,
verloopt het leven in Makassar, Ambon
Bali en Palembang normaal.
In Makassar maakte luitenant-kolonel
Soemoeal bekend, dat de opstandelin
genleider Jan Timboeling zich met 3000
volgelingen, die in Noord-Celebes heb
ben geopereerd, zich aan de plaatselijke
autoriteiten hebben overgegeven.
Met ingang van vandaag is de avond
klok in Makassar iets verzacht.
De premiers van Suriname en de
Ned. Antillen brachten gisteren een
bezoek aan de Ministerraad. Van
links naar rechts de heer E. jonck-
heer van de Antillen, gevolmachtigd
minister dr. R. Pos. mr. R. Ferrier
van Suriname, minister A. A. M.
Struycken en minister-president dr.
W. Drees.
(Ingez. Med.-Adv.)
K.N.S.M.-directie dankt
„Ernesto Fassio"
De directie van de KNSM heeft aan
de gezagvoerder van het Italiaanse tank
schip Ernesto Fassio een telgram ge
stuurd, waarin zij van haar diepe dank
baarheid getuigt voor de redding van de
bemanning van het ten ondergegane
motorschip „Amor". Zy verzoekt de ka
pitein van de Italiaanse tankboot haar
felicitaties over te brengen aan de of
ficieren en de bemanning van het onder
gegane KNSM-schip met hun redding.
Mr. J. W. Beyen leidt
de onderhandelingen
met West-Dnitsland
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken deelt mede, dat het in het
voornemen ligt mr. J. W. Beyen,
oud-minister van Buitenlandse Za
ken, als regeringscommissaris voor
Duitse aangelegenheden te belasten
met de onderhandelingen, waartoe
onlangs iverd besloten tijdens de be
sprekingen, te Bonn gevoerd tussen
minister Luns en de Duitse bondsmi-
nister van Buitenlandse Zaken, Von
Brentano.
Warm voorjaarsweer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met weinig bewolking.
Zwakke tot matige zuidoostelijke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
13 MAART
Zon op: 7.02 uur; onder: 18.42 uur.
Maan op: 15.38 uur; onder; 5.14 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.52 en
13.19 uur.
Laagwater te 8.42 en 21.22 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
