NATUURKUNDIGE REVOLUTIE WERD IN
LEIDEN BEVESTIGD EN AANGEVULD
Leiden gaat met Zoeterwoude een
industrieschap vormen
EXPERIMENTEN IN K.O.-LABORATORIUM
Nu pariteitsbeginsel gedeeltelijk ivordt losgelaten
moet fysisch wereldbeeld grondig worden herzien
Spiegelbeeldstructuren der
atoomkernen een fietie
VOORSTELLEN AAN RAAD
Om industriële ontwikkeling van
Sleutelstad te bevorderen
Met ingang van 1 maart
J. Kalsbeek verlaat Christelijk
ouderwijs in Sleutelstad
95ste jaargang
Dinsdag 26 februari 1957
Tweede blad no. 29072
(Van een onzer redacteuren)
Nadat onlangs uit Amerikaanse publikaties is
gebleken, dat natuurkundige experimenten de on
houdbaarheid hebben aangetoond van het voor
dien algemeen aanvaarde pariteitsbeginsel op het
gebied van de radioactiviteit, zijn thans in het
Kamerlingh Onnes Laboratorium te Leiden onder
zoekingen op dit terrein tot resultaten gekomen,
die de Amerikaanse resultaten bevestigen en deze
door hun iets andere opzet aanvullen. In ons blad
van 13 februari schreven wij uitvoerig over de
Amerikaanse experimenten. Thans kan iets wor
den verteld over de Leidse proefnemingen, die in
combinatie met de Amerikaanse van groot belang
kunnen zijn voor de vaststelling van de verande
ringen, welke men na deze revolutionaire ontdek
king in het natuurkundig wereldbeeld zal moeten
aanbrengen.
De Leidse experimenten, met een andere iso
toop van kobalt verricht dan de Amerikaanse,
waren reeds enige tijd aan de gang, toen de Chi
nees-Amerikaanse natuurkundigen Lee en Yang
hun opzienbarende resultaten publiceerden. Men
had reeds geruime tijd gespeeld met de gedachte,
deze experimenten uit te voeren, doch men was
daartoe pas enige maanden geleden overgegaan
omdat het voordien te onaannemelijk leek, dat een
zo algemeen aanvaard (en op velerlei terrein juist
bevonden) beginsel als de pariteit ten aanzien van
bepaalde verschijnselen niet geldig zou zijn.
Het loslaten van het pariteitsbeginsel ten aan
zien van de radioactiviteit betekent niet, dat het
beginsel op ander terrein niet meer zou mogen
worden gehanteerd, maar het betekent wel, dat de
natuurkundigen hun principiële beeld van de
materiestructuur dienen te herzien.
Amerikanen gebruikten in
Leiden ontwikkelde methode
Het pariteitsbeginsel, dat de natuur
kundigen lange' tijd hebben gehanteerd
als een vanzelfsprekende waarheid ge
lijk het twee maal twee is vier in de
rekenkunde, veronderstelt dat de spie
gelbeelden van een bepaalde structuur,
b.v. een atoom of een atoomkern, ge
lijkwaardig aan elkaar zouden zijn, aan
dezelfde wetten zouden gehoorzamen
en bovenal even dikwijls in de natuur
zouden voorkomen. Zoals in onze men
selijke wereld evenveel linker als rech
ter handschoenen voorkomen, die ook
eikaars spiegelbeeld zijn.
Men kan dit pariteitsbeginsel ook ver
gelijken met een rechtsdraaiende schroef
en het linksdraaiende spiegelbeeld daar
van. In het spiegelbeeld reageert de
schroef met een gespiegelde reactie.
Het pariteitsbeginsel zegt dus. dat de
natuurwetten onveranderd blijven als
men de materiële natuur spiegelt, en dat
in onze natuur structuren die eikaars
spiegelbeeld zijn even dikwijls voor
komen.
Enige weken geleden echter is in
Amerika aangetoond, dat het pariteits
beginsel voor bepaalde radioactieve ver
schijnselen niet opgaat, hetgeen een
groot opzien baarde in de wereld der
natuurkundigen.
Een suggestie volgend van de in
Amerika werkende Chinese theoretisch-
natuurkundigen Lee en Yang werd in
januari j.l. in Washington ontdekt, dat
de radioactieve atoomkernen van ko-
rechter wordt, of een gespiegelde links
draaiende schroef die daardoor rechts-
draaiend wordt. De ontmoeting van der
gelijke spiegelende massa's zou de
materie volledig in straling doen oplos
sen. Men zou zich kunnen gaan afvra
gen. of uit ontmoetingen van die aard
wellicht de nog steeds geheimzinnige
kosmische straling geboren zou kunnen
zijn. Vooralsnog staat men echter te
genover die suggesties zeer sceptisch.
Het ziet er nog niet naar uit. dat zulk
een „gespiegelde" wereld naast de onze
in het huidige heelal voorkomt.
Analogie
Prof. dr. C. J. GORTER
dingen van teken zijn omgedraaid en
dus vrijwel uitsluitend positonen (in
plaats van elektronen) en negatief (in
plaats van positief) geladen atoom
kernen zouden voorkomen, de linkse
schroeven door rechtse vervangen zijn
en omgekeerd.
Speculaties
Door de mogelijkheid van zulk een
wereld te erkennen kan men toch nog
balt-60 bij voorkeur een electron uit- een bevredigende symmetrie-theorie der
zenden ln een richting die In de zin van
een linkse schroef bij de draairichting
der kernen past.
MeHiode van 1948
De methode, die hij dit experiment
werd gebruikt, was reeds in 1948 ont
wikkeld door prof. dr. C. J. Gorter,
directeur van het Kamerlingh Onnes
Laboratorium te Leiden en door dr.
Rose te Oak Ridge in de Verenigde
Staten.
Volgens deze methode werden eerst
bij uiterst lage temperaturen in een
sterk magneetveld de atoomkernen van
kobalt-60 „gericht", d.w.z. dat zij allen
in dezelfde richting werden gedwongen
en dus de assen waarom zij draaiden in
dezelfde richting kwamen te liggen.
Toen werd waargenomen, dat de uitge
zonden electronen bij voorkeur in een
richting uit deze kernen wegvlogen, die
past bij een linkse draaiing, een linkse
schroef. Dit was in strijd niet het pari
teitsbeginsel, dat veronderstelde dat de
electronen in beide richtingen in even
sterke mate zouden wegvliegen. Van een
êpiegelsymmetrie bleek geen sprake te
zijn.
Andere kobalfisotoop
Onder auspiciën van de Stichting voor
Fundamenteel Onderzoek der Materie
fF.O.M.) en met. steun van de Orga
nisatie voor Zuiver Wetenschappelijk
Onderzoek (Z.W.O.) was men ten tijde
van die experimenten in Washington in
het Kamerlingh Onnes Laboratorium te
Leiden in samenwerking met het Na
tuurkundig Laboratorium te Groningen
reeds enige tijd bezig met soortgelijke
onderzoekingen. Deze onderzoekingen
zijn thans met succes bekroond. Dezer
dagen heeft prof. Gorter de resultaten
van de Leidse experimenten uiteengezet
en toegelicht voor de Kon. Ned. Akade-
mie van Wetenschappen.
Deze Leidse proeven hebben de af
wijking der spiegelsymmetrie voor een
ander soort atoomkernen bevestigd en
de Amerikaanse resultaten aangevuld.
Hier werd gewerkt met atoomkernen
van kobalt-58. die geen gewone nega
tieve elektronen uitzenden doch po
sitief geladen elektronen, zogenaamde
positonen. Een nieuwe in Leiden ont
wikkelde meetmethode, dank zij welke
geen ingewikkelde meetapparatuur in
de cryostaat zelve behoeft te worden
aangebracht, toonde aan dat de uit
zending van positonen eveneens bij
voorkeur één kant opgaat, doch de
andere kant (ten aanzien van draaiing
en richting van het magneetveld) dan
de elektronen uit kobalt-60.
Bij kobalt-58 passen dus de richting
waarin de positonen wegvliegen en de
draairichting der kernen in de zin van
een rechtse schroef bij elkaar.
Vruchtbare combinatie
De combinatie van deze conclusie over
positonen met het Amerikaanse resul
taat over elektronen is van bijzonde-
belang voor de vaststelling der verande
Een man, wiens naam in de kringen
van het christelijk onderwijs een be
kende klank heeft: de heer J. Kals-
beek, sinds 1921 hoofd van de bijzon
dere school aan de Pasteurstraat te
Leiden, gaat a.s. vrijdag met pensioen.
Wordt er in de familie Kalsbeek over
onderwijs gesproken, dan heeft men
vele aanknopingspunten. En dit laat
zich begrijpen. Want niet alleen, dat
zijn vader indertijd schoolhoofd was
te Woerden, doch ook zijn drie broers
en zijn zuster voor haar huwelijk
sloegen de richting van het onderwijs
in. Staan twee broers resp. in Den
Haag en Katwijk vóór de klas, zijn
derde broer, dr. G. Kalsbeek, is thans
hoofdinspecteur van het Rijks Kweek-
schoolonderwijs.
Zelf stond de heer Kalsbeek 46 jaar
vóór de klas. waarvan niet minder dan
36 jaar in Leiden. Na zijn opleiding aan
„De Klokkenberg" te Nijmegen hij
was daar een leerling van de bekende
pedagoog P. Oosterlee werd hij in 1911
benoemd tot onderwijzer aan een
christelijke school te Voorburg. In 1918
volgde zijn benoeming tot schoolhoofd
van een bijzondere school te West-Ter
schelling. In mei 1921 kwam hij de on-
derwijsgelederen in de Sleutelstad ver
sterken. Het was de Vereniging voor Chr.
iHervormd» Onderwijs, die hem de lei
ding van de school in de Pasteurstraat
toevertrouwde. Bijna 36 jaar is hij deze
school trouw gebleven. Het was in de
Pasteurstraat waar hij zich een „Kals-
beek-dynastie" vestigde. Kinderen, die
hier eens bij hem in de klas zaten, zag
hij opgroeien, zich een maatschappelijke
positie verwerven en trouwen, om daar-
weer hun kinderen aan „meester"
Kalsbeek toe te vertrouwen.
Voortgekomen uit een christelijk mi
lieu, is het steeds zijn begeerte geweest
om de kinderen reeds vroeg op Jezus te
wyzen. Als leermeester en pedagoog pro
beerde hij zich steeds in te leven in
het gedachtewereldje van het kind, om
daaraan leiding en ontwikkeling te
geven.
Bij zijn komst in de Sleutelstad werd
ie heer Kalsbeek geconfronteerd met de
/erdieping en belijning van het onder-
- t wijs, terwijl thans bij zijn heengaan veel
ringen, welke men thans in het natuur-1 geSpr0)cen wordt over de vernieuwing
kundig wereldbeeld zal moeten aan- van ^et onderwijs. Zowel aan het een
brengen. ajs aan ^et ander heeft hij zijn aan-
Volgens beschouwingen, welke door I dacht geschonken, waarbij hij zich mede
de theoretlsch-natuurkundigen in de I heeft laten leiden door de veelal veran-
Jaatste weken zijn voorgesteld, zou in I derde psychologische inzichten op het
een wereld waarin all* elektrische la-terrein van het onderwijs.
Een merkwaardige analogie doet zich
voor in de organische chemie, die b.v.
links en rechts draaiende (wel naast
elkaar voorkomende) suikers kent. Deze
draaiing die onder meer door polarisa
tie-verschijnselen kan worden aange
toond, berust op een spiraal-structuur
i van de materie, niet op de draaiende
i beweging- gecombineerd met een lood
recht daarop gericht verschijnsel. Het is
evenwel niet onmogelijk, dat de thans
I op anorganisch gebied gevonden ver-
J schijnsel en eveneens berusten op een
schroefstructuur van de atoomkernen,
doch dit zijn vooralsnog speculaties die
niet op enige waarneming of op enig
experiment zijn gegrond.
De hoofden achter de
instrumenten
Het onderzoek in Leiden (dat men
reeds lange tijd overwogen had, doch
waartoe men niet eerder was gekomen
omdat het zo onwaarschijnlijk leek
dat een algemeen aanvaard principe
volkomen ten onrechte gehanteerd zou
worden op het gebied van de radio
activiteit) stond onder wetenschappe
lijke leiding van prof. dr. C. J. Gorter
en dr. M. J. Steenland van het Ka
merlingh Onnes Laboratorium, prof.
dr. H. Brinkman van de Universiteit
te Groningen en van de theoreticus
dr. H. A. Tolhoek van het Instituut
Lorentz te Leiden.
De proeven werden uitgevoerd door de
Gerritse, de koudetechiiicus J. van Wee-
sei en de Groninger elektronicus B. J.
Rigterink.
Hulp uit Groningen
Aangezien de te Leiden aanwezige
elektronische en kernfysische hulp
middelen niet toereikend waren voor de
experimenten, werden uit Groningen
verscheidene door dr. H. de Waard en
de heer A. N. Diddens gebouwde in
strumenten naar Leiden overgebracht.
Prof. dr. A. H. W. Aten van de Isoto-
pencommissie te Amsterdam zorgde
voor het verkrijgen van het benodigde
radioactieve kobalt. De proeven in Ame
rika en in Leiden werden beide met ko
balt uitgevoerd, omdat in dit element
door de aanwezigheid van buiten-elek
tronen de kernen zich het eenvoudigst
bij zeer lage temperaturen en in een
sterk magneetveld laten richten. Uiter
aard zal in de toekomst ook met andere
elementen op dit gebied worden geëjqDe-
rimenteerd, hoewel daarvoor moeilijker
technische voorzieningen nodig zijn.
Het Leidse onderzoek heeft de
vruchtbaarheid aangetoond van een
nauwe samenwerking tussen de na
tuurkundigen van verschillende labo
ratoria dank zij de werkzaamheden
van de in 1946 opgerichte Stichting
voor Fundamenteel Onderzoek der
Materie.
Alg. Bond van Ambtenaren
BESPREKING
ZIEKTEKOSTENREGELING
De afdeling Leiden van de Alg. Bond
van Ambtenaren had voor haar leden,
werkzaam in gemeentedienst, gister
avond een speciale vergadering belegd
ter bespreking van de z.g. I.Z.A.-rege-
ling, welke 1 maart a.s. ingaat. Alvorens
tot deze bespreking over te gaan instal
leerde de voorzitter der afdeling, de heer
J. H. Sdhu'ller het voorlopige bestuur
van de nieuw gevormde, overkoepelende
groep geaneentepersoneel, waarin alle
takken van gemeentepersoneel vertegen
woordigd zijn. De heer Schuller sprak
er zijn vreugde over uit, dat deze bij
eenkomst zo buitengewoon goed bezocht
was, waaruit spr. concludeerde dat men
het grote belang van de komende rege
ling terdege inziet. Met het oog op het
gezinsbelang had het bestuur ook de
dames der leden uitgenodigd tot deze
bijeenkomst, vandaar dat het vrouwelijk
element goed vertegenwoordigd was.
De voorzitter der groep gemeenteper
soneel. de heer J. Wondergem. nam
daarna de voorzittershamer over en gaf
na een kort inleidend woord de bonds-
secretails, de heer H. Sohaafsma, gele
genheid, de regeling toe te lichten. Deze
gaf een historisohé schets van de tot
standkoming der ziektekostenregeling
in orft land, voor zover het de over
heidsdienaren betreft. Zonder tekort te
willen doen aan de grote verdiensten
van het ziekenfondswezen zijn er ook
nadelen, hetgeen spreker met enkele
vooi-beelden illustreerde. Mede met het
oog op deze nadelen is het z.g. verrich-
tingenstelsel te prefereren, waarbij men
bovendien uitgaat van het princip:
„draagt elkanders lasten". De I.Z.A.-
regeling is thans van kracht in tal van
gemeenten en provincies en in het be
stuur zijn ook ambtenarenorganisaties
vertegenwoordigd. Nadat de heer
Sdhaafsma alle facetten van de rege-
„Dunde Maroje's dukaten"
In de Leidsche Schouwburg werd gis
teravond als zesde abonnementsvoor
stelling een reprise gegeven van het
succesvolle reeds eerder in de K. en
O -serie gegeven toneelstuk .Dundo
Maroje's Dukaten" van de Joegosla
vische toneelschrijver Marin Drzic. een
blijspel onder regie van dr. Marko Fotez,
waarmee de toneelgroep „Theater" thans
furore maakt. Ook nu heeft men zich
verlustigd in het voortreffelijke spel,
waarmee dit kluchtige, luchtige en
kleurige geheel ten tonele werd gevoerd.
Daterend uit de tijd der vroeg-Italiaanse
Renaissance heeft het nog niets van
zijn levenskracht verloren en kan men
er een ganse avond geboeid naar luis
teren en kijken. Wanneer wij één der
acteurs speciale lof zouden willen toe
zwaaien de jongeren speelden met
veel temperament dan geldt dit voor
Cruys Voorbergh. die van de rol van
Sadi, de woekeraar, werkelijk een
„creatie" maakte. Luide toejuichingen
vielen de acteurs en actrices ten deel.
ling had belioht, was er gelegenheid tot
vragen stellen. Hiervan werd een zeer
ruim gebruik gemaakt en daarbij bleek
in het bijzonder de zorg te overheersen
van het voorschieten van grote bedra
gen. Ofschoon de kinderziekten der
nieuwe regeling, naar spreker hoopte
en verwachtte, ook hier wel zullen wor
den opgevangen, wees de praktijk uit
dat in vrijwel alle gemeenten en pro
vincies zeer soepele oplossingen zijn ge
vonden, zodat bezwaren in wezen niet
meer bestaan en men overal uiterst te
vreden is met de nieuwe toestand.
Met een dankwoord aan de heer
Sohaafsma voor zijn heldere uiteenzet
ting sloot de heer Wondergem de bij
eenkomst.
Teneinde de industriële ontwikkeling van de Sleutelstad te bevor
deren hebben B. en W. van Leiden het voornemen om met de gemeente
Zoeterwoude een gemeenschappelijke regeling aan te gaan, welke
voorziet in de vorming van een industrieschap.
verschijnselen opstellen, in welke ge>
dachtengang het Leidse resultaat voor
treffelijk past. Men zou zich reeds kun
nen afvragen, of andere „werelden" als
b.v. enkele andere sterrenstelsels dan
het onze niet zulk een „omgekeerd"
natuurkundig beeld zouden vormen, als I heren H. Postma, W. J. Huiskamp en
het ware een binnenste buiten gekeerde I A. R. Moed erna met medewerking van
linker handschoen die daardoor een 1 de leraar in het glasblazen A. R. B.
Stond 46 jaar vóór de klas
J. KALSBEEK
(Foto L.D./Van, Vliet)
Naast zijn werkzaamheden in de
school, heeft hij zich van 1921 tot 1945
in de avonduren sterk geïnteresseerd
voor de vervolgcursussen voor meisjes
van 14 tot 18 jaar en was hij van 1921
tot 1937 docent aan de Nederlandsche
Zendingsschool te Oegstgeest, belast met
het geven van geschiedenis en aardrijks
kunde. Bovendien was hij vele jaren
ouderling van de hervormde gemeente te
Oegstgeest.
AFSCHEID EN INSTALLATIE.
Donderdagavond 7 maart zullen het
bestuur, het onderwijzend personeel en
hoofden van bij de Vereniging aange
sloten scholen, in wier midden de heer
Kalsbeek een vooraanstaande plaats in
neemt, in de school aan de Pasteur
straat afscheid van hem nemen, terwijl
dan tevens zijn opvolger, de heer H.
Stolk uit De Krim, zal worden ge-
toèteUeerd.
Een en ander houdt verband met het
feit, dat de beschikbare oppervlakte aan
industrieterrein binnen onze gemeente
langzamerhand sterk is gedaald. Reeds
eerder wezen B. en W. er op. dat voor
uitgifte nog circa 8.35.60 ha. beschikbaar
was. terwijl voor in totaal reeds 0.92.80
ha. opties waren verleend.
Het Economisch-Technologisch Insti
tuut voor Zuid-Holland neemt in haar
rapport „De industriële ontwikkeling
van Leiden" aan. dat 60 van de te
verwachten bevolkingsaanwas van Lei
den een bestaan zal moeten vinden in
de nijverheid. Zondert men daarvan het
ambacht en de bouwnijverheid uit. dan
komt men op een cijfer van omstreeks
40 hetgeen betekent, dat te Leiden
in de komende 15 jaren een extra aan
bod van circa 2700 personen voor de
industrie in engere zin kan worden ver
wacht; een toename van meer dan 25
Het rapport berekent voorts, dat tot
1969 aan industrieterrein, buiten het
geen thans nog voorradig is. een opper
vlakte van circa 30 ha. nodig is.
NIEUW INDUSTRIETERREIN
BUITEN LEIDEN
Het zal duidelijk zijn, dat het on
mogelijk is een dergelijk industrie
terrein binnen de huidige grenzen
van Lelden te projecteren. De ruimte
daarvoor ontbreekt ten enenmale. B.
en W. waren zich reeds jaren bewust,
dat nieuwe industrieterreinen gezocht
zouden moeten worden buiten Lei
den. By het overwegen van de vraag.
waar deze terreinen dan wel gesitueerd
moeten worden, hebben B. en W. oog
laten vallen op het gebied, gelegen in
de gemeente Zoeterwoude en be
grensd door de Hoge Rijndijk, de
Meerburgerwetering, de spoorbaan
Leiden-Woerden en de Ommedijkse-
weg.
Dit terrein, dat rond 80 ha. groot is
en behoort tot de „Grote Polder", vol
doet als vestigingsplaats voor indus
trieën aan hoge eisen: bet ligt onder de
rook van Leiden, aan Rijksweg 11 (Lei-
den-Bodegraven» in de onmiddellijke
nabijheid van Rijksweg 4a (Amster
dam-Rotterdam). terwijl de mogelijk
heid van aansluiting op grootscheeps-
vaarwater en het spoorwegnet aanwezig
is. Ook de Provinciale Planologische
Dienst is van oordeel, dat dit terrein
voor uitbreiding van de Leidse industrie
uitermate gunstig is gelegen.
Voorts heeft het Economish-Tcchno-
logisch Instituut het gemeentebestuur
van Zoeterwoude geadviseerd de indus
trialisatie van die gemeente te bevorde
ren, daarbij in overweging gevende het
Industrieterrein te projecteren in de
„Grote Polder".
OVEREENSTEMMING MET
ZOETERWOUDE
Uit het vorenstaande vloeit voort, dat
de ontwikkeling van de „Grote Polder"
ajteindustrieterrein een tussen de ge
meenten Leiden en Zoeterwoude ge
meenschappelijk belang betreft. Het
ligt voor de hand, dat beide gemeenten
ter behartiging van dit belang een ge
meenschappelijke regeling treffen, als
bedoeld in de Wet gemeenschappelijke
regelingen.
We hebben daartoe contact opgeno-
nomen met B. en W. van Zoeter
woude; het gevoerde overleg heeft
volledige overeenstemming opgeleverd
omtrent het aangaan van een ge
meenschappelijke regeling, waarvan
B. en W. van Leiden het ontwerp de
raad thans ter vaststelling aanbieden.
Het komt B. en W voor, dat terzake
een rechtspersoonlijkheid bezittend
lichaam dient te worden gevormd, met
de naam: Het Industrieschap de Grote
Polder. De omschrijving van de taak
van het industrieschap ligt voor de
hand: het doen aanleggen en het
exploiteren van industrieterreinen en
-havens in de „Grote Polder", daar
onder begrepen alles wat met deze aan
leg en exploitatie samenhangt. Onder
deze taak is uiteraard niet begrepen,
wat tot de normale openbare taak van
de gemeente Zoeterwoude behoort,
waarbij B. en W. mei
de verzorging van de reiniging en het
onderhoud van openbare wegen, van
het afvoeren van water en vuil. van de
openbare verlichting, van politie en
brandweer en het bouwtoezicht. Overi
gens ligt het voor de hand. dat het in
dustrieschap van de diensten van de
beide gemeenten gebruik maakt voor die
gevallen, waarin door eigen krachten
niet kan worden voorzien. Aangezien
het industrieschap een zelfstandig
rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam
is. zal het de desbetreffende gemeente
voor de verleende diensten moeten be
talen.
SAMENSTELLING BESTUUR
Met betrekking tot het bestuur van
het industrieschap zijn B. en W. van
oordeel, dat er een algemeen bestuur
moet komen (te noemen „raad van be
stuur") en een dagelijks bestuur. Aan
gezien beide gemeenten gelijkelijk bij
het industrieschap zijn betrokken, ach
ten zij het gewenst de bestuursorganen
paritair samen te stellen, waardoor
beide gemeenten een even grote invloed
op de gang van zaken kunnen uitoefe
nen.
De raad van bestuur, belast met de
algemene leiding, zou kunnen bestaan
uit 8 leden, waarvan beide gemeenten
er ieder 4 benoemen, te weten 2 door de
Raad en 2 door B. en W.
De voorzitter wordt telkens voor 2 ja
ren uit de leden aangewezen, beurtelings
door B. en W. van Leiden en Zoeter
woude.
Het dagelijks bestuur zouden B. en
W. willen doen bestaan uit 4 leden. n-1.
de voorzitter en de plaatsvervangend
voorzitter ven de raad van bestuur, ter
wijl deze raad nog twee andere leden
uit haar midden aanwijst: ook in dit
bestuursorgaan dienen beide gemeenten
op gelijke voet te worden vertegenwoor
digd.
Voorts voorziet de regeling in de be
noeming van een secretaris, een direc
tie en een administrateur.
Ten aanzien van de financiën merken
B. en W. op. dat het nodig kan zijn bij
de aanvang der werkzaamheden aan het
Industrieschap een begin-kapitaal te
verschaffen. Uitgaande van het feit, dat
beide gemeenten een gelijk belang heb
ben bij de regeling, ligt het voor de
hand. dat zij op gelijke voet deelnemen
aan een te verstekken lening. Voorts
behoeven de raadsbesluiten de goedkeu
ring van Ged. Staten, wier taak het in
de eerste plaats is toe te zien, dat geen
der gemeenten een groter risico op zich
neemt, dan zij kan dragen.
De raden der beide gemeenten geven
met name hun bevoegdheden om te
kopen, te verkopen, te verhuren en in
erfpacht uit te geven voor het betrok
ken gebied uit handen. Anderzijds krij
gen de raden kennis van de belangrijk
ste besluiten, welke de organen die
als hun vertegenwoordigers moeten
worden beschouwd hebben genomen.
De raden kunnen te allen tijde de ge
wenste inlichtingen vragen, terwijl bij
het verlenen van garanties de gehele
situatie van het industrieschap kan
worden bezien. B. en W. van Leiden
stellen de raad thans voor in boven
staande geest een besluit te nemen.
Volkstuinders moeten zieli organiseren
Ter afweer van vele gevaren
Het hoofdbestuurslid van de Alge
mene Bond van Volkstuindersverenigin-
gen in Nederland, de heer J. Vlieger
sprak gisteravond in de grote zaal van
„Den Burcht" op een propagandafilm
avond. welke de Leidse Bond van Volks-
tuindersverenigingen belegd had over
„De verhouding in de verenigingen en
verenigingen „Plaatselijke Bond".
In Nederland zijn er plm. 100.000
volkstuinders waarvan er slechts 20.000
georganiseerd zijn. wat zeer weinig is
in vergelijking met het buitenland, al
dus dë heer Vlieger. In de randstad
Holland, bevattende Noord- en Zuid-
Holland en Utrecht wonen plm. 4.000.000
mensen, dus meer dan 1/3 deel van Ne
derland en in de toekomst zal dat op
lopen tot 5',2 miljoen! Dat houdt in dat
R'dam. Delft. Den Haag. A'dam enz.
aan elkaar gegroeid zullen zijn. Met
deze gegevens wilde de spreker het
moeilijke parket laten zien. waarin de
volkstuinders verkeren. Want hoe zal
het dan met de volkstuintjes moeten?
Hoe zal men door de steeds toenemende
huizenbouw de kwestie van de recreatie-
gronden oplossen? Een ander gevaar
vormt het steeds toenemende verkeer:
immers de huidige verkeerswegen kun
nen het verkeer niet meer verwerken.
AGFA-KLEUREN BIJ LEIDSE
AMATEURFOTOGRAFEN.
Maandagavond hadden de leden van
de Leidse Amateurfotografen Vereniging
een bijzonder interessante bijeenkomst.
Vooral de liefhebbers van de kleuren
fotografie kwamen ruimschoots aan hun
trekken. Hiervoor zorgde de heer J.
Leusden van Agfa, die een helder be
toog wist te geven van het kleurenpro-
cédé in de fotografie.
De kleurenfotografie heeft een zeer
snelle technische vooruitgang gemaakt.
De zwart-wit fotografie had meer dan
honderd jaar nodig om tot aan zijn
huidige perfectie te komen. De eerste
kleurenfilms voor het publiek versche
nen in 1936. Deze waren zeer laag ge
voelig en men moest naar harde kleu
ren zoeken om resultaat te boeken. 20
jaar later, in 1956 was men echter zo
ver, dat de kleurenfilm perfect genoemd
mag worden met een hoge gevoeligheid
en volkomen natuurgetrouwe weergave,
óók van de neutraaitinten.
Aan de hand van een aantal dia's
werden de leden de mogelijkheden voor
ogen getoverd, die thans binnen het be
reik van de amateur liggen.
De prachtig plaatjes zullen stellig
menig amateur er toe doen besluiten om
zijn camera met kleurenfilm te laden
en hiermede het naderende voorjaar in
al zijn kleurenrijkdom vast te leggen.
en men zal naar nieuwe stukken grond
omzien om die om te bouwen tot nieu
we rijwegen.
Ook de investeringsbeperking is een
zeer belangrijke factor, want het zou
helemaal niet vreemd zijn als de Over
heid beslissingen zou nemen die ten
nadele waren van de volkstuindersgron-
den. Het is zelfs zo. dat als er een volks-
tuingroep vertrekken moet i.v.m. de uit
breiding van een stad. ontvangt zij
geen enkele compensatie voor de ach
tergelaten grond.
Na de oorlog kan de Volkstuinvereni
ging van enkele goede jaren spreken. De
organisatie werd beter en de Rijksvoor
lichtingsdienst gaf verscheidene cursus
sen omtrent het tuinieren. Men richtte
toen een Algemeen Verbond op in
A'dam. dat de representatie is. van al
wat er in het land betreffende de volks-
tuinbouw gebeuren gaat. Hieruit heeft
zich een commissie gevormd tot wet
telijke bescherming van de Volkstuin
ders. maar deze commissie wacht nog
op een bevestiging van het ministerie.
Wij moeten allen waken, besloot de
heer J. Vlieger, dat onze vorm van re
creatie niet verloren gaat, en dat kun
nen we alleen bereiken als we als één
man onze organisatie helpen!
De rest van de avond werd gevuld
met enige films die verwaardigd waren
door de Shell Nederland N.V.
PROF. Dr. K. JAHN GAAT
NAAR TURKIJE.
Eervolle uitnodiging voor Nederlands
orientalist.
De Nederlandse orientalist, prof. dr.
K. Jahn, heeft zowel van de universiteit
van Ankara als van die van Istanboei
en het daarmee verbonden Instituut
voor Islamitische Studies een uitnodi
ging ontvangen om in het voorjaar een
aantal lezingen te komen houden. Deze
voordrachten hebben betrekking op spe
ciale onderzoekingen op historisch en
cultuurhistorisch terrein en houden zich
in het bijzonder bezig met de culturele-
en politieke relaties welke de'Moham
medanen in de Middeleeuwen met de
Westeuropese landen onderhieden en
met hun betrekkingen met India tij
dens het Mongoolse tijdperk (1220
1350).
Voor het doen van bovengenoemde
onderzoekingen heeft prof. Jahn die
èn aan de Leidse Alma Mater èn aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht colleges
geeft indertijd een subsidie ontvan
gen van de Nederlandse Organisatie
voor Zuiver-Wetenschappel!jk~ Onder
zoek. Prof. Jahn heeft de vererende uit
nodiging in principe aangenomen.
Mochten zijn werkzaamheden te Leiden
en te Utrecht hem verhinderen aan de
Invitatie gehoor te geven, dan hoopt hy
ln 1958 naar Turkse te kunnen «raam
