Leidse N.C.R.V.-ers maakten een
(film) reis naar Portugal
Leidse Schouwburg-plannen niet lezers schrijven..
op tijd verwezenlijkt!
Mirella Ztaccarini concerteerde
in Lakenhal; een tegenvaller
Een emigranten-huwelijk
Met Mary Pos naar Turkije
95ste jaargang
Woensdag 20 februari 1957
Tweede blad no. 29067
In de foyer van de Stadsgehoorzaal
kwamen gisteravond de leden van de
afdeling Leiden van de Ned. Chr. Reis-
vereniging bijeen om te luisteren naar
een lezing van de heer Simon de
Waard. Deze braeht aan de hand van
lichtbeelden verslag uit van de reis,
die hij gedurende twee maanden heeft
gemaakt door zonnig Portugal of zo
als hij het zelf noemde „de tuin van
Europa".
Voor het echter zover was deed de
voorzitter, de heer A. v. d. Bos, enige
mededelingen o.a. over de eind maart
en eind april te houden bijeenkomsten,
die resp. gewijd zullen zijn aan Zwit
serland en Oostenrijk. Hij wekte voorts
de aanwezigen en in het bijzonder de
jeugd op zich aan te melden voor de
kampeerclub van de N.C.R.V., welke men
ENGELSE MODE
.4/ is Parijs nog steeds het Mekka
an de mode, ook de Londense mo
dehuizen spreken een hartig
woordje mee. Dit zijn enige ont
werpen voor de komende lente,
zoals die in Engeland zijn uitge
dokterd. Boven: een zwart-wit ge
ruite mantel en jurk uit de collectie
van Digby Morton, gemaakt van
organza. Midden: een flatteuze
Ascot-jurk van witzijden jersey van
het modehuis Hartnell. Ónder: de
baljurk Versailles, gemaakt van
roze satijn en bezet met lover
tjes, een ontwerp van Nor man
Hartnell.
binnenkort hoopt op te richten. Na een
kort geschiedkundig overzicht te heb
ben gegeven van Portugal, dat van een
grote zeevarende natie een land van
kleine wijnboeren is geworden, verliet
de voorzitter het spreekgestoelte om
plaats te maken voor de gast van deze
avond. Deze beschreef Portugal als een
heuvelachtig land, dat mede door de
gunstige ligging aan de Atlantische
Oceaan gezegend is met een verrukkelijk
subtropisch klimaat. Portugal is jammer
genoeg geen goedkoop toeristenland: de
lonen zijn er over het algemeen bijzon
der laag en de inwoners kunnen niets
anders dan sober leven. Van de grote
steden noemde de heer De Waard vooral
de drukke en rumoerige hoofdstad Lis
sabon, waar in het oude centrum en de
moderne buitenwijken ruim één miljoen
personen woonachtig zijn. De stad is
evenals Rome op zeven heuvels gebouwd
en men vindt er naast prachtige gazons
en veel bloemen ook indrukwekkend
grote standbeelden en monumenten. Een
van de vele andere plaatsen, die door
de heer De Waard werden bezocht, was
het mondaine Estoril, waar verschil
lende onttroonde vorsten hun levensda
gen slyten en dat schitterend gelegen
is aan de z.g. zonnekust. Tijdens een
tocht langs de rotsachtige Portugese
kust maakte spreker kennis met enkele
schilderachtige vissersplaatsjes (vis
maakt in Portugal het belangrijkste be
standdeel uit van het dagelijks voedsel)
evenals met de zeden en gewoonten van
de bevolking.
Sprekende over de stierengevechten,
vertelde de heer De Waard, dat het er
in dit land minder wreed toe eaat dan
in het naburige Spanje. Het doden van
de stieren is in Portugal ten strengste
verboden. Niettemin is het bijwonen van
een stierengevecht voor de Portugees
een aangename bezigheid; hij heeft er
derhalve veel voor over. De heer De
Waard, die zich wederom een vlot cau
seur en een goed cineast toonde, zal on
getwijfeld mede door zijn voordracht en
filmvertoning bij velen de belangstelling
gewekt hebben voor dit prachtige land,
dat thans in verband met het officiële
bezoek van het Britse Koningspaar aan
Lissabon enigszins in het middelpunt
van de belangstelling is komen te staan.
eer begraven
Teraardebestelling stoffelijk
overschot
Itn.-vlieger K. den Hamer
Gistermiddag vond onder buitenge
woon grote belangstelling en met mili
taire eer op de begraafplaats „Rhijn-
hof" de teraardebestelling plaats van
het stoffelijk overschot van de 29-jarige
luitenant ter zee der tweede klasse K.
den Hamer uit Leiden, de piloot van
het vliegtuig, dat de vorige week nabij
het Haagse Schouw verongelukte. Om 2
uur kwam de stoet op „Rhijnhof" aan
uit Overveen. Bij de Hoge Morsweg
stond een erepeleton opgesteld om de
overledene naar zijn laatste rustplaats
te geleiden. Toen de familie de aula
binnenkwam .speelde de organist, de
heer H. de Pree „Wenn ich einmal soil
scheiden" van J. S. Bach.
Na een afscheidswoord van de squa
dronleider, de heer A. Berger uit Lei
den, las de vlootprediker ds. W. P. Kra
mer van het vliegveld Valkenburg 1
Corinthe 13 voor. Als laatste spreker
sprak de heer Van Rhijn, schoonvader
van de overledene, woorden van dank
voor de betoonde belangstelling. Hierna
speelde de organist het Wilhelmus. Ver
volgens werd het stoffelijk overschot
uitgedragen onder orgelspel „Blijf bij
mij Heer". Ds. Kramer sprak de begra
fenisliturgie uit en bad het „Onze
Vader". De Marinierskapel uit Rotter
dam bracht bij het graf Gez. 174 ten
gehore. Vele kransen dekten de kist.
Onder de aanwezigen merkten wij o.a.
op de luit-kolonel P. van Goor, garni-
zoens-Commandant van Leiden', majoor
L. L. Verdonk, commandant Erewacht,
kapt. ter zee-vlieger A. W. Witholt,
commandant van het vliegveld Valken
burg. kapt. ter zee jhr. Elias, chef van
de Marine Luchtvaartdienst. G. A. N.
Cornelisse uit Leiden, inspecteur van
Politie, kapitein P. J. M. de Koning uit
Eindhoven, A. J. Scheffer en K. H.
Ledeboer beiden uit Delft. resp. prae-
ses en thesaurier van het D.S.A.
De commandant-Zeemacht Neder
land was vertegenwoordigd door de lui
tenants ter zee-vlieger Leeflang en
Carpentier Alting.
Rock n Roll in de Hofstad. Dans om de schatkist. Alle sigaretten straks een duppie per
pakje meer. Tob niet beste vrienden, maar blijf waar voor uw geld kiezen, dus... Lexington
van America's Best Tobaccos.
Blijft Schouwburg ook na 1958 open?
Als gevolg van de thans getroffen regeringsmaatregelen (bestedingsbeper
king) en het streven van de regering om in ieder geval aan de woningbouw
voorrang te verlenen, zullen de Leidse Schouwburgplannen niet op tijd ver
wezenlijkt kunnen worden.
Geen brug van ,hart' tot ,hart' geslagen
Het is een raadsel, waarom nu juist de Italiaanse pianiste Mirella
Zuccarini uitverkoren was om zich te doen horen op het Lakenhal
concert van gisteravond. Want er zijn wel minstens tien jonge Hol
landse pianisten aan te wijzen, die daarvoor eerder in aanmerking
komen en eenvoudig hun kansen niet krijgen.
Wel behaalde zij meermalen internationale prijzen en trad in vele
landen op, maar dat zegt blijkbaar, gehoord haar prestaties, lang niet
alles. Om een recital tot een volledig succes te maken, is méér nodig
dan een opmerkelijke virtuositeit.
Niet alleen verwonderde haar pro- smelting kunnen komen was mede oor-
grammakeuze kris-kras van alles zaak dat dit titanische' werk, waarin
door elkaar en zonder enig uitzicht op echter enigerlei lieflijkheid in het zang
wat „modern" Italië produceert thema onnaspeurlijk bleef en de pianiste
maar ook de genoemde verbluffende slechts tot uiterste forti en pianissimi,
virtuositeit bleek toch soms aanvecht- j zonder tussen waarden, verviel, al heel
baar. j weinig indruk op ons kon maken. In
Voor ons persoonlijk was er eigenlijk Bach bleven innigheid en gevoelsdiepte
slechts een kort gedeelte van de avond, onvindbaar, slechts op de buitenkant
waarin het werkelijke muzikale gordijn
hoog opging en wel in enkele bondige
composities van 18e eeuwse Italianen:
Scarlatti en de Venetianen Pescetti en
Paridisi, toen ook de „innerlijke" mens
bij dit musiceren volledig betrokken
werd. Daaruit bleek, dat deze pianiste
in dit opzicht artistiek gesproken véél
méér kan dan zij nu in het algemeen
wist te geven. Deze Italianen klonken
als een ware verademing in een zee van
hoofdzakelijk harde en verbeten luid
ruchtigheid, waarvan het allang over
leefde en overwonnen virtuosengeweld
van het dodelijk vermoeiende, langdra- i
dige en overigens in een te langzaam
tempo gespeelde „Islamey" door haar
leermeester Casella georkestreerd j
van de Rus Balókirew wel de „kroon" j
spande.
Niet dat Mirella Zuccarini niet fan-
tastisch veel aan kan. Zij besohikt over
klaar en voornaam toucher met praeg-
nante stemvoeringen en een verbijste
rende, welhaast ongeloofwaardige vin
gervaardigheid, waarop door de keuze
der nummers welhaast steeds het ac
cent ligt. Dit is echter onvoldoende om
„muziek" te toveren, vooral als er zoveel
koude onverschilligheid en zo weinig
„hart" aan te pas komt, waardoor zowel
In Bach (Prélude en Fuga) en Beet
hoven (Waldsteinsonate) alles te me
chanisch en met te weinig verwantschap
a la een pianola verloopt. Daarbij komt
nog de zucht dezer pianiste om met
haar virtuositeit te willen épateren, het
geen door de overmaat daarvan juist in
het tegendeel verkeert.
Dat speciaal in Beethoven de linker
en de rechterhand ieder volkomen een
eigen weg gaan weliswaar eensdeels
een gevolg van diens schrijfwijze en
niet tot een geestelijke harmonische ver
bleef de schijnwerper gericht, twee
totaal onbelangrijke Busoni-sonates be
wezen een absolute overbodigheid en
dat de Chopinaffiniteit problematisch
was, bleek in enige etudes, waarvan de
laatste (no 12, op. 25) ook technisch niet
feilloos verliep.
Kortom:
Zoals bekend nam de gemeenteraad in
1953 het besluit om. met het oog op de
toestand, waarin de Schouwburg zidh
bevindt, de bouw van een nieuwe
Schouwburg voor te bereiden. Op aan
drang van de commandant van de
Brandweer werd hieraan de voorwaarde
verbonden, dat deze plannen in 1958
verwezenlijkt moesten zijn. Aan het
einde van dat jaar zou de huidige
Schouwburg onherroepelijk voor het
geven van voorstellingen gesloten wor
den. Reeds spoedig nadat dit besluit
gevallen was. toog een onder leiding van
de heer H. de Wilde gevormde commis
sie aan het werk. Binnen de daarvoor
gestelde termijn kwam deze commissie
gereed met haar voorbereidende werk
zaamheden en kon aan het College van
B. en W. een plan tot totale nieuwbouw
worden voorgelegd. De voornaamste
DIENST VOOR BUITEN
KERKELIJKEN
Het Jeugddienst-Kerkkoor der Herv.
Gemeente te 's-Gravenhage. verleent
a.s. zondag o.l.v. zijn dirigent Henk
Akse, haar medewerking in de dienst
voor Buitenkerkelijken, welke gehouden
wordt in het Luxor-theater. waarin
voor zal gaan dr. P. Söhoonheim.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doet. ex. Scheikun
de de heren P. J. Napjus (Bussum) en
R. O. de Jongh te Den Haag (cum
laude).
De minister van Onderwijs. Kun
sten en Wetenschappen heeft benoemd
ni de staatscommissie waaraan in 1957
het examineren wordt opgedragen van
hen. die'een akte van bekwaamheid
wensen te verkrijgen tot het geven van
middelbaar onderwijs in het handteke
nen en het rechtlijnig tekenen, tot
voorzitter prof. dr. H. van de Waal al
hier. tot ondervoorzitter de heer B. Th.
de Heij te Wassenaar en tot 2de secre
taris de heer A. J. M. Landers, eveneens
te Wassenaar.
Georgette H aged oom
voor K. O.
SERIE KLEIN-KUNST AFGESLOTEN.
Als laatste trad gisteravond in de
serie Gemengd Kunstabonnemens voor
K. en O. op de bekende Klein-Kunst-
artieste Georgette Hagedoorn.
Deze ras-artieste vormt in zeker op
zicht een genre op zich zelf. Leiden zal
daarvan nu wel overtuigd zijn, want
Georgette Hagedoorn wordt immers
langzamerhand een vaste gast in onze
Sleutelstad. Beide partijen zullen dit
gaarne aanvaarden, want zij zijn onge
twijfeld zeer met elkaar ingenomen. De
artieste ziet geregeld volle zalen als een
overtuigend bewijs van waardering en
I de volle zalen zijn aan de andere kant
er was weinig attractieve hetzelfde ten aanzien van de prestaties,
cnarme in dit spel te ontdekken. In ^ie Georgette Hagedoorn op plankenland
T*1 PlUff nnTlph 1 Oon fairanitolla, nnlr
levert: in beschaafde internationale
chansons, waarbij de Franse wel de
voorkeur genieten en die zfj op boeiende
wijze over het voetlicht weet te brengen
met een eenvoudige doch bijzonder dui
delijke articulatie en tevens gebaren
spel van handen en gelaat. Dat wass gis
teravond niet anders en zowel voor de
pauze als daarna had zjj een aandach
tig gehoor in meest nieuwe liedjes, hoe
wel toch ook enkele oudere repertoire
hadden gehouden.
Bovendien bracht zij voor de pauze nog
haar schets „In het museum", reeds bij
andere gelegenheid vertoond; voor haar
een succesnummer!
Met Georgette Hagedoorn is deze serie
van K. en O. thans besloten. Haar werd
bijzonderheden van dit plan werden in
dertijd door ons gepubliceerd.
De thans van hogerhand afgekomen
maatregelen maken het echter onmoge
lijk tot een spoedige realisering van "de
bouwplannen te komen.
Nu men door overmacht gedwongen
wordt de bouw naar een latere datum
te verschuiven, ligt het in de lijn der
verwachtingen, dat het College van B.
en W., na ingewonnen advies van de
commandant van de Brandweer, zal
besluiten de Schouwburg ook na 1958
voor het geven van voorstellingen nog
beschikbaar te stellen.
Bij een voortduren van de bestaande
toestand kunnen dan eventueel enige
maatregelen t.a.v. de bewaking en her
stelwerkzaamheden aan het gebouw,
getroffen worden.
DE INHEEMSE GEMEENSCHAP IN
CENTRAAL AFRIKA
Vrijdagavond zal prof. dr. G. E. J. B.
Brausoh in het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde een lezing houden over het
onderwerp: „De moderne maatschappe
lijke ontwikkeling van de inheemse ge
meenschap in Centraal Afrika".
Prof. Brausch. die koloniale politiek
aan het Universitair Instituut voor de
Overzeese Gebieden te Antwerpen do
ceert. is een sooioloog met grote erva
ring ten aanzien van de westerse in-
Keerzijde van smariegeld
Inderdaad Mijnheer v. d. Kuil. de
vetgedrukte berichten over het uit te
keren Japanse smartegeld hebben ook
bij ons tot gevolg dat velen zeggen:
„Boffen jullie even!" Maar U. Mijnheer
v. d. Kuil, was nog bevoorrecht bij ons
vergeleken, U en de gehele Marine
kreeg het salaris uitbetaald wat U allen
van harte gegund is. Het kwam U toe!
Maar weet U. dat de ambtenaren en de
mensen van het K.N.I.L. er nog slechter
af gekomen zijn? We waren allen in
dienst van één Nederland en hadden
hetzelfde leed, dezelfde ontbering, maar
waar blijft nu ons salaris? Ook dik ge
drukte letters op de wagens van „Ne
derland helpt Indië" in 1946. Wat kwa
men er grote pakken uit! Toen waren
het ook zulke boffers, die lui uit Indië
Maar we hebben alles moeten betalen,
hoor!! En geen klein beetje ook. Ook
dat weet geheel Nederland niet. Neen.
Mijnheer v. d. Kuil, wij blozen zeker
niet als we de fooi van het smartegeld
ontvangen.
U Redactie dank voor de verleende
plaatsruimte.
Mevr. H. J. ROOZENDAAL—
VELDHUIJZEN,
Weddesteeg 4, Leiden.
vloed op de Kongolese traditionele
maatschappij. Na een 17-jarig verblijf
als bestuursambtenaar in verschillende
delen van Belgisch Kongo is prof.
Brausch thans werkzaam op het Ka
binet van de Minister van Koloniën te
Brussel en in die functie nauw betrok
ken bij het overheidsbeleid ten aanzien
van Belgisch Kongo.
De lezing is georganiseerd door het
Afrika-Studiecentrum, het Nederlands
Genootschap voor Anthropologic en het
Rijksmuseum voor Volkenkunde.
menig opzicht een tegenvaller, ook
al omdat Mirella Zuccarini er niet in
slagen kon, een brug van „hart" tot
„hart" te slaan.
Een groot aantal toehoorders heeft
haar van grote ernst, zonder enige
lichtende glimlach vervulde verrich
tingen gevolgd, doch niet een zodanig
applaus doen opklinken, dat er een
toegift op kon overschieten. Balaki-
rew had dan ook de maat wat een
mens aan geluidsvolume kan verdra
gen. vol gemaakt.
Het plaatsen van de vleugel op een
verhoging midden in de zaal, leek ons
geen gelukkige oplossing: noch de
akoestiek, noch de toehoorders, die
er zich omheen moeten scharen en
van wie een deel de concertgeefster een daverend applaus gebracht als wei-
niet kon zien, zijn hiermee gebaat. verdiende hulde.
H. I M.
Lezing in de Koksschoo!
De bekende schrijfster van reisverha
len, Mary Pos. sprak gisteravond in de
kantinezaal van de Koksschool. over het
onderwerp „Naar het land van de Rode
Maan" (Turkije). Voordat Mary Pos
met haar lezing begon, toonde zij de
aanwezigen enige op haar reizen aan
geboden sieraden, zoals een feestrebosa,
een soort shawl geweven door Indianen
uit Zuid-Amerika, een ring uit China.
Mexicaanse oorhangers en een armband
uit Jeruzalem.
Mary Pos vertelde, dat haar hart
toch het meest naar de zee uitging, van
daar dat ze haar laatste reizen hoofd
zakelijk per boot deed.
Haar reis naar Turkije was wel één
van de avontuurlijkste geweest.
Als we de geschiedenis van Turkije
bekijken .aldus de spreekster, dan rijst
voor ons een bloedige en wrede geschie
denis op. Er heerst dan ook veel rouw
in dit arme land met een dappere be
volking. In heel Anatolië is er geen ge
zin te vinden dat niet treurt om een
familielid, gevallen in de laatste eeuw
tegen Rusland.
Toen Kemal Pasja Ataturk Turkije
bevrijdde van de Griekse overheersing
gebeurde dit zonder bloedvergieten. Op
internationale conferenties had hij zeer
grote invloed, zodat Turkije tenslotte
de sluitsteen werd van de Westerse ver
dediging tegen het Oosten. Turkije was
bezig zich te moderniseren met behulp
van Ataturk. de grote hervormer. Onder
diens invloed werd de fez, sluier en het
haremwezen afgeschaft. Er werden ha
vens aangelegd door Nederlanders, de
K L M. begon een lijndienst enz. Helaas.
Ataturk is door zijn ongelukkig huwe
lijk verslaafd geraakt aan de raki en
is hieraan tamelijk jong gestorven.
De Turken leven geheel in het heden,
zoals een Turkse dichter uitdrukte:
„Twee dagen zijn er die ik zal achten,
de dag van gisteren en de dag die mor
gen komt!"
Het land heeft momenteel geweldige
schulden aan het buitenland. Mede
doordat de prijzen omhoog vliegen, de
lonen hetzelfde blijven en het vaak zeer
ontactisch optreden van Europeanen en
Amerikanen tegen de hoffelijke Turken
ontstaan er nogal eens onlusten.
Tquï Mary Pos Efeze bezocht, had
mei^uist het verloren gewaande beeld
van Artemis opgegraven nadat dit bijna
twee eeuwen onder de grond gebleven
was. In tegenstelling tot wat men ge
dacht had. was dit prachtige beeld nog
geheel ongeschonden en dat mag wel
een wonder heten want het is. doordat
de tempel zesmaal verwoest geweest is.
ook zesmaal uit de aarde opgegraven.
Nederlanders zijn in Turkije uiter
mate gezien (minister Lieftinck!), en
nog nooit zijn diplomatieke betrekkin
gen op enige wijze verstoord. Op de
plaats waar het Christendom ontstaan
is, nl. de stad Antiochië. is niets meer
van deze godsdienst te ontdekken.
Het geheel is beïnvloed door het Mo
hammedanisme, vandaar dat de Turken
ook een symbool voor deze religie inge
voerd hebben, nl. de Rode Maan.
In tegenstelling tot het Westen
schaamt men zich niet voor zijn over
tuiging. zo is het heel gewoon dat men
in Ankara ,de modernste stad. midden
op straat bidt. gelegen op een matje
met het gezicht naar Mekka.
Na de pauze werden enige films ver
toond. waarna één der officieren Mary
Pos een boeket bloemen aanbood, als
dank voor de uitnemende avond.
Hoewel het onmogelijk onze ge
woonte kan zijn om van iedere emi
grant uit Leiden en omgeving, die in
zijn nieuwe vaderland in het huwelijks
bootje gelieft te treden, een plaatje in
de krant te zetten, voormt de boven
staande foto de uitzondering, welke de
regel bevestigt
Zowel de bruid als de bruidegom zijn
uit Voorschoten afkomstig, het znn
mejuffrouw Jantina H. Russchen'ocrg
en de heer Maarten Romijn, die hier
voor de eerste maal als het echtpaar
Romijn poseren Hun huwelijk werd op
9 februari j.l nj Wellington (Nieuw-
Zeeland) voltrokken.
De tuin van Europa
Met militaire
(Ingez. Med.-Adv.)
