Bezweringsformule der Ambonezen in liet woonoord Westkapelle Wat heb je nu aan hobby's?.... En als Frankrijk niet ivil dan houden ire vol 95ste jaargang Donderdag 31 januari 1957 Derde blad no. 29050 Talrijke personen zijn verdwenen (Speciale berichtgeving Ondanks de stroom van inlichtin gen die de politie thans bereikt naar aanleiding van het lijk dat bij de Tafelberg te Huizen is gevonden, biedt nog geen enkele informatie enig houvast voor de identificatie van het slachtoffer. Verwonderlijk is het overigens, dat er in ons land tal rijke personen vermist blijken te zijn zonder dat daarvan kennis is gege ven aan de politie. Bij de Huizer politie kwamen talrijke mededelingen binnen van mensen die sinds geruime tijd bloedverwanten mis sen. Hoeveel dit er wel zijn kon de poli tie ons nog niet mededelen. Vooral in Amsterdam zijn talrijke personen ver dwenen, waarvan de politie geen kennis heeft gekregen. Van deze Amsterdamse meldingen wa ren er 9 gevallen, waarin het signale ment van de vermisten op een of meer punten overeenkwam met dat van de vermoorde man, maar bij nader onder zoek bleek geen van deze vermisten het slachtoffer te zijn. Onder de vermisten bevindt zich ook een Doornse jongen, die onlangs met zijn ouders op Majorca vertoefde. Bij de terugkeer is hij zijn ouders vooruit ge reisd. Thuisgekomen deden de ouders de ontdekking, dat him zoon niet was aan gekomen. Totnogtoe hebben zij geen en- kei levensteken van hem ontvangen. Verder ondernam een Zwolse jongeman in augustus een trektocht, waarvan hij nog niet is teruggekeerd. Ook zijn ouders hebben zich met de Huizer politie in verbinding gesteld. Trein greep auto Twee doden op onbewaakte overweg Vanochtend omstreeks half tien is op de onbewaakte overweg onder de gemeente Prinsenbeek bij Breda een personenauto door de elektrische trein Breda-Rotterdam, gegrepen. De beide inzittenden van de auto werden gedood. Het waren twee as sistenten van een veearts uit Breda, n.l. de 62-jarige heer Damen uit Bre da en de 25-jarige heer Melissen uit Utrecht. De overweg is niet beveiligd door een knipperlichtinatalUitte, Toverspreuk: naar Madagascar! (Speciale berichtgeving) „Madagascar" zeggen de Ambonezen in het woonoord Westkapelle. De vrouwen zeggen het in de vervuilde gangen van de barakken zodra ze een gezicht zien „van buiten", en het klinkt zangerig, als de kreet van een verdwaalde vogel. Donker- ogige kindertjes zingen het de moeder na eri het is als de onbegrepen echo van een lied vol tropische zon. „Madagascar" zeggen de mannen bij het potkacheltje en dan klinkt het als een bezweringsformule. Het is hun enig antwoord op de vraag: ,,Wat willen jullie nu precies?" Naar Madagascar, zeggen ze op dezelfde manier, waarop ze jarenlang: „Naar Ceram" hebben gezegd. En de gehele tragiek van het Ambonezenprobleem schuilt erin In het woonoord Westkapelle zijn de aanhangers van de Partij Nasional Ma- loekoe Selatan geconcentreerd, die in andere Ambonese woonoorden ongere geldheden hebben veroorzaakt nadat ze niet akkoord wilden gaan met de door de overheid uitgevaardigde zelfverzor- gingsregeling. De barakken aan de voet van de West- kapelse Zeedijk, staan onder bewaking van de manschappen van de Rijkspoli tie. Er wonen 39 gezinnen, samen 215 personen. Kinderen bij tientallen voet ballen op het binnenterrein. De Ambonezen zelf beschouden het woonoord als een concentratiekamp en beklagen zich er bitter over. dat ze het kamp niet uit mogen en dat ze geen eten krijgen. Waar ze dan van leven? Een paar voormannen bij het pot kacheltje steken hun handen omhoog in een hulpeloos gebaar. Ze maken gezamenlijk de spaarpotjes op. zeggen ze. Familieleden in andere kampen - waar ze wel de zelf verzorgingsregeling hebben aanvaard - hebben hen geholpen wat spulletjes te verkopen en zenden af en toe pakketjes. Die delen ze dan onder elkaar op. Of ze in feite honger lijden althans voedsel te kort komen? De meesten wel, zeggen ze. Een kruidenier die met een auto gere geld in het kamp komt, doet door de bank genomen redelijke zaken, vertelt hij. Maar niet op een middag dat be zoekers in staat zijn gesteld vrij uit met de Ambonezen te praten. Op zo'n mid dag demonstreren de Ambonezen hun onmacht eten te kopen voor hun gezin. Maar de manier waarop de kinderen rondrennen wijst zomin als hun uiter lijk. op ondervoeding. Trouwens het me disch onderzoek heeft uitgewezen dat van ondervoeding geen sprake is en dat de gezondheidstoestand weinig te wen sen overlaat. Waarom Intussen blijft het een moeilijkpro bleem. Voor Ambonezenzorg. Voor ie dereen die met de materie te maken krijgt. Dé voormannen in het kamp klampen zich vast, aan de kreet: „Naar Madagas car"! Zij willen onder geen enkele voor waarde in Nederland blijven. Waarom juist Madagascar en niet Ho- noloeloe of Spitsbergen? Zij halen de schouders op. Wat willen jullie daar dan? Dat zullen we wel zien. En als de Franse regering er niet mee akkoord gaat? Dan houden we vol. Hebben jullie contact opgenomen met de Franse regering? Vage handgebaren. Er is een briefwisseling met de minister voor Maatschappelijk Werk. Er is in de Tweede Kamer over gesproken. Iets con- creters weten ze niet. Het schijnt genoeg te zijn om hun principes te blijven aan hangen. Spreiding gewenst Ambonezenzorg zit er mee. Mr. M. Tydeman, burgemeester van West-Ka- pelle zit er mee. Majoor B. van Balle- gooyen de Jong. de districtscomman dant van de Rijkspolitie zit er mee. .Als men onze zin deed zou men stre ven naar meer spreiding", zegt de bur^ gemeester in zijn glanzend nieuwe ge meentehuis. ,.Er zitten ongetwijfeld goedwilligen onder, maar hun discipline is wat dit betreft prima. Spreiding zou trouwens moeilijk zijn want Ambone zenzorg heeft geen ruimte. „Jammer", zegt de districtscomman dant. „Ik weet dat er bij zitten die er graag uitwillen. „Ja", zegt de burgemeester. „En we weten ook dat er bedrijven zijn die Am bonezen hebben leren kennen als heel betrouwbare werknemers. Ik heb diep medelijden met deze men sen die zo uit de lijn springen. Of er kans is dat de vrijheidsbeperkingen wor den opgeheven? Hoe eer hoe liever. De bewoners van het woonoord West- Kapelle zijn, wegens wanordelijkheden door de minister van Justitie op grond van het vreemdelingenreglement ver plicht tot het bij zich dragen van een bepaald legitimatiebewijs, in de wande ling „kennisgeving" genoemd. Verscheurd Die kennisgeving hebben de Ambone zen verscheurd. De ene helft hebben ze aan de minister, de andere helft aan de burgemeester gestuurd. Op grond van die houding is hun vrij heidsbeperking begonnen: ze mogen al leen voor bepaalde aangelegenheden het kamp uit. aldus de burgemeester. „Drie weken geleden heb ik aangeboden nieu we kennisgevingen uit te reiken met het doel tot opheffing van de vrijheidsbe perking en de bewaking te komen. Ze hebben er niet op gereageerd. Ik heb de indruk dat ze door buitenstaanders wor den gehanteerd als speerpunt op de borst van de Nederlandse regering. Hun familieleden schijnen daaraan mee te werken. Ze moeten steun krijgen, uitge drukt in briefjes van honderd". Een moeilijk probleem Moeilijk probleem De zee breekt eentonig op de Westka- pelse Zeedijk en de mannen van de Rijkspolitie kuieren dicht daarachter verveeld langs het kamp. „Geen centje last", zeggen ze. „Zo rustig als wat". Binnen golft in een barak het water centimeters hoog uit een washok door een donkere, stinkende gang. „Naar Madagascar!" zeggen mannen en vrouwen. Toverspreuk of bezweringsformule? „Onderling begrip NAVO-landen groeit „Het onderling begrip tussen de NAVO-landen groeit ondanks Frank- rijks grote moeilijkheden in Algerije en Groot-Brittannië's mening dat het te veel aan zijn verdediging uitgeeft", aldus verklaarde president Eisenhower gis teren op zijn persconferentie. Hij zei, dat er overeenstemming is over de handel wijze in een noodgeval en over de wijze van samenwerking. Eisenhower herhaalde zijn woorden van het vorige jaar, toen hij Dulles be schreef als de grootste minister van Buitenlandse Zaken, die hij ooit had gekend. Hij voegde eraan toe, dat hij de laatste zou zijn om te beweren dat hijzelf noch Dulles ooit een fout heeft gemaakt. Tegen de critici van Dulles wilde hij zeggen, dat ze niet met opbou wende voorstellen zijn gekomen. Gene raliseren is gemakkelijk. Scherpe kritiek der P.S.I.I. Premier vraagt uitstel De kleine islamitische partij PSII, die nog deel uitmaakt van het kabinet- Ali Sastroamidjojo, heeft vandaag scherpe kritiek geleverd op dit, door het uittreden van reeds zeven minis ters verzwakte Kabinet, en zich uitge sproken voor een integrale kabinets reorganisatie in samenwerking, met president Soekarno". ALS kind heb je hobby's. Alle mogelijke Jammer, dat 't er later difcwyls af gaat, omdat je 't nut teloze ervan in ziet. Wat döe je op de duur met duizenden luci fersmerken, duizenden sigaret- tenplaatjes, duizenden postzegels. Ja: die postzegels zijn zo gek nog niet, want ze behouden hun waarde en een goede verzame ling is haar gewicht in goud waard! Höe dan ook: in m'n jeugd was ik een hobbymaniak van-je- welste en ik zou het zo gék niet kunnen bedenken, of ik heb er in verzameld. Op de duur is de aardigheid er af gegaan, maar 't is toch leerzaam nog eens in oude „do cumenten" te neuzen en dan te realiseren, dat je je als jongen óók al over alles en nog wat op winden kon. tige „lay-out" samengesteld, met foto's van Wilbur en Orville Wright. Louis Blériot, Oliesla gers, Wijnmalen. Van Maasdijk, Van Meel, Coblijn, Védrines Le Lasseur de Ranzay, Bréguet, Van Heijst. Lagagneux, Garros, Van Bussel. Chanteloup, of andere luchtvaartpioniers, zo maar te kust en te keur. aan de lopende band. Ook flinke gracieuze dames uit die eerste jaren, als Hélène Dutrieu, Jeanne Herveu, ma dame Driancourt „amazone de l'air" of de misses Mois- sant en Quimby. EN allen in de wonderbaar lijkste toestelletjes, waar ze als ware acrobaten onbe schermd in zaten, zodat je nu met ontzetting vraagt, hoe ze 't aan durfden, zó de lucht in te gaan! mensheid. Deze zoon der Nieuwe Wereld heeft nog een grotere wereld voor de mensheid ver overd". Deze woorden van Georges Prade gewijd aan de uitvin der der vliegmachine staan er bij Zó is dat uitgekomen, als we nu lezen, dat de K.L.M. zich voorbereidt op de komst van het straalverkeers- vliegtulg en we over enkele ja ren binnen 24 uur van Amster dam naar New York en terug vliegen Dan blader ik door in dit „his torische" document van mij, dat na een kleine halve eeuw tóch waarde blijkt te hebben uit per soonlijk documentair oogpunt. Ik kijk nog naar de foto van Gobé, de afstandsrecordhouder 1911: 740 km in 8 uur 16 minu- In een verklaring van deze party wordt gezegd, „dat het grootste deel van het Indonesische volk van mening is, dat het huidige kabinet zijn gezag heeft verloren", doch dat de politieke situatie zo explosief is, dat een kabinetscrisis niet gerechtvaardigd zou zijn. De PSII heeft zich thans op hetzelfde standpunt gesteld als de islamitische Nahdatoel Oelama, die eveneens een grondige reorganisatie van het kabinet verlangt. Inmiddels heeft premier Sastroa midjojo uitstel verzocht voor het re- geringsantwoord op de algemene be schouwingen in eerste termijn over de regeringsverklaring inzake Sumatra, Oorspronkelijk zou dit antwoord zaterdag a.s, worden gegeven. Statistiek verkiezingen 1956 Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft het aantal kiesgerech- tigden voor de vorig jaar gehouden verkiezingen voor de Tweede Kamer 6.124.810 bedragen (111 1952 5.792 679). 5.849.652 kiezers (95,5%) hebben een stem uitgebracht, waarvan 5.727.742 een geldige 121.910 een ongeldige. Hiervan brachten 57.397 kiezers een blanco en 64.513 een overige ongeldige stem uit. Aan 62.129 resp 129.906 kiezers is de bevoegdheid verleend in een andere ge meente te stemmen resp. hun stem bij volmacht uit te brengen. Marinus van Meel nog in leven). Nederlands recordhouder (1912) over de vlucht met drie passagiers DIE her-ontdekking van een der bijzondere verzamel woedes, waardoor m'n jeugd zich kenmerkte en die me soms zélfs van m'n slaap be roofden. gaf me naast een schok toch ook voldoening voor zekere initiatieven, die ik blijkbaar in m'n jonge jaren al wist te ont plooien. Die herontdekking kwam zó: een collega verdacht me van tè weinig interesse voor de „avia tiek". zoals dat vroeger heette. „Ha", zo dacht ik, „nu héb ik Je. Ik zal je op punten slaan". En ik ging grasduinen. Grasduinen in m'n oude do cumenten. En daar kwamen ze te voor schijn uit de chaos: de fraaie albums met prachtige foto's uit „Avia", van lang, lang geleden, alle zorgvuldig en in een prach- De vreemdste vehikels waren 't: een- en tweedekkers met him trotse „heer-en-meesters" er vóór of er in of tijdens hun vreemdsoortige capriolen. Ik moet in m'n jonge jaren kennelijk diep onder de indruk geweest zyn van de zeldzame prestaties van al deze dames en heren. bijv. van een Garros, die met 5601 meter die ene meter dééd het hem natuurlijk! het hoogterecord 1912 vestigde, of van Wilbur Wright, geboren in 1867, wiens heengaan ook in 1912 kwam. „Laat. ons op het ogenblik dat zich ternauwernood dit graf heeft gesloten, waarover de vo gels en misschien weldra, helaas! de mensen onverschillig heen zullen gaan, niet vergeten dat de dood er in neergelegd heeft een der grote overwinnaars der ten, een afstand die men tegen woordig met gemak in minder dan een uur aflegt En ik kom diep onder de in druk van de geweldige ontwik keling van de luchtvaart, die binnenkort misschien al naar de ruimtevaart gaat omschakelen.. En ais je dan nog even kijkt naar de foto's van Wilbur Wrights' eerste zweefproeven, dan is die fameuze ontwikkeling totaal onbegrijpelijk Ik ben tóch blij al die nu fan tastisch lijkende plaatjes in m'n bezit te hebben. Allereerst als menselijk docu ment, ten tweede, omdat ik er m'n collega mee kon sléén! Op punten! Van nü af bekykt hij me met bewondering! FANTASIO van de toneelgroep ..Theater", de heer Rob de Vries, de andere krans- Beide kransen waren afkomstig uit Israël. Op de foto ziet men het plaatsen van de kransen door de heer R. G. G. Inthon met zwarte hoeden de heer R. de Vries. Namens de gemeente Amsterdam was wethouder G. van 't Hall aan wezig (geheel links). Verder was Karl Guttmann. regisseur van ..Het dagboek" (rechts op de rug ge- zien), aanwezig Ter gelegenheid van de eerste op voering te Jeruzalem van het toneel stuk „Het Achterhuis"bewerkt naar het dagboek van Anne Frank, door het toneelgezelschap „Hab Imawerden gistermiddag twee kransen gelegd bij het beeld „De Dokwerker" op het Jonas Daniel Meijerplein te Amsterdam. Namens het gemeentebestuur van Jeruzalem legde de heer R. G. G. Inthon. con sul van Israël te Amsterdam, een krans en namens de toneelgroep Hab Ima" plaatste de directeur. Een goed bedrijfsplan ook voor de Nederlandse boer „Een moderne boer moet te werk gaan volgens een weldoordacht plan, waarbij van te voren alle mogelijk heden dienen te worden overwogen. Het gehele bedrijf, met het gezin, wordt daarbij centraal gesteld. Hoe wel deze gedachten, ook in ons land beginnen te leven, wordt het van be lang geacht, dat zy nog meer de aan dacht verkrijgen, met name by de landbouwvoorlichting. Ook de Neder landse boer moet meer volgens een goed bedrijfsplan te werk gaan!" Dit is een der aanbevelingen, die worden gemaakt in het zojuist versche nen C.O.P.-rapport van drie Nederlandse landbouwdeskundigen, die in Amerika een indruk hebben kunnen opdoen van het streven naar efficiëncy in de land bouwbedrijven daar. De deskundigen komen in het rapport tot de conclusie, dat het wenselijk zou zijn, wanneer het studieprogramma van onze landbouw hogeschool nog meer wordt gewijzigd en uitgebreid overeenkomstig de Ameri kaanse ontwikkeling. De economie in het landbouwbedrijf, in zijn ruimste beteke nis, zal een grotere plaats dienen in te nemen. In het algemeen is er in ons land ook nog meer economisch onder zoek nodig. Opvoering van arbeidspro- duktiviteit in ons land zal moeten wor den gezocht in mechanisatie en rationa lisatie. De ra&sen in Zuid-Afrika De Algemene Vergadering van de Ver enigde Naties heeft er woensdag bij Zuid-Afrika, India en Pakistan op aan gedrongen onderhandelingen te beginnen over regeling van het geschil over de be handeling van mensen van Indische af komst in Zuid-Afrika. De desbetreffende boodschap werd aangenomen met 42 stemmen voor, geen tegen en twaalf ont houdingen. In de resolutie waarin de boodschap was vervat, wordt in het bijzonder bij de Zuidafrikaanse regering aangedron gen op samenwerking. Er wordt in ge zegd, dat de regering van India en die van Pakistan zich herhaaldelijk bereid hebben verklaard de kwestie te bespre ken. Met teleurstelling wordt vastge steld. dat de Zuidafrikaanse regering tot dusver niet met dergelijke onderhande lingen heeft willen instemmen. In een andere resolutie, die werd aan genomen met 56 stemmen voor, vijf tegen en twaalf onthoudingen, dringt de Algemene Vergadering er bij Zuid- Afrika opaan terug te komen van zijn ap a rthc idspolitlek. Nieuwe bouwmethode Huis in twee dagen onder de kap (Van onze Haagse redactie) Het is bekend dat op het ogenblik allerwege wordt gezocht naar methoden om de woningbouw sneller en efficiën ter te doen verlopen. De methoden, waaraan hier wordt gedacht, berusten in hoofdzaak erop, dat men het bouw proces zoveel mogelijk van de bouw plaats naar de fabriek overbrengt. Daar kan men immers onder gunstiger om standigheden werken en men kan met toepassing van machines ook in serie werken. De Bouwkas Nederlandse Gemeenten is er na veel voorbereiding in geslaagd een nieuw systeem voor hen: bouwen van eengezinswoningen op het platte land samen te stellen. Men heeft een „paneelsysteem" voor binnenwanden van huizen ontwikkeld, dat droog kan worden verwerkt en dat in het begin van 1956 voor het eerst is toegepast bij een proefwoning te Peize. Door dit paneelsysteem, dat zowel de binnenmuren als de binnen- spouwmuren van de buitenmuren be treft, is het mogelijk gebleken een wo ning op een vooraf gereedgemaakte fundering binnen twee dagen onder de kap te brengen. De resterende werk zaamheden kunnen nadien binnen, beschut tegen weersinvloeden ge schieden. Metsel- en stukadoorswerk komen in het huis. volgens dit systeem gebouwd, niet voor, zodat alles droog is en blijft. De totale bouwtijd van het huis, buiten de fundering is drie weken. Als laatste in een serie van tien proefwoningen worden thans in Nootdorp een tweetal van dit soort woningen gebouwd. Met de bouw van de eerste woning te Noot dorp werd op 3 januari j.l. begonnen; met de bouw van de tweede werd op 28 januari j.l. -een aanvang gemaakt. Kolendampvergiftiging te Alkmaar Gistermiddag is de 84-jarige mevrouw J C. Botteman—Veerman in haar wo ning aan de Snaarmanslaan te Alkmaar, door koolmonoxydevergiftiging om het' leven gekomen. Haar 58-jarige dochter werd in bewusteloze toestand naar het St.-Elisabethziekenhuis vervoerd. Van morgen was de toestand kritiek. De oor zaak was een te veel afgesloten kolen haard. Architect ir. D. Roosenburg morgen 70 jaar Morgen zal de Haagse architect ir. D. Roosenburg, schepper van zeer vele bouwwerken zijn zeventigste ver jaardag vieren. Bovendien is het dit jaar veertig jaar geleden dat hij zich als zelfstandig architect vestigde. Daarvoor had hij te Delft gestudeerd van 1905 tot 1911 enige jaren prak tijk opgedaan in het buitenland en o.m. gewerkt bij de bouwkundige Berlage. Zijn eerste grote opdracht kreeg ir. Roosenburg in 1918 van dr. Plesman: het ontwerp van de ELTA, de eerste luchtvaarttentoonstelling in Amster dam. In de afgelopen 40 jaren heeft ir. Roosenburg bouwwerken van zeer uit eenlopende aard geschapen. Hij bouwt thans een nieuwe fabriek van Philips aan de Fruitweg te Den Haag en ont werpt voor de nieuwe afdeling van de Technische Hogeschool te Delft, de technische fysica, en maakt hij voorbe reidingen voor de bouw van scholen in Goes en een nieuw raadhuis voor Vlis- singen. Ir. Roosenburgs lijst van door hem ontworpen gebouwen is bijzonder lang. Hij bouwde ook arbeiderswoningen in Leiden en andere plaatsen. TAXI-CHAUFFEUR VERDACHT VAN DOODSLAG OP DE WEDUWE KODDE Een taxi-chauffeur uit Nieuw en Sint Joosland, die onlangs, verdacht van verduistering van geld dat behoorde aan de op geheimzinnige wijze omgeko men weduwe F. M. Kodde-Roose uit genoemde gemeente, werd opgesloten in het Huis van Bewaring te Middelburg, wordt er thans ook van verdacht de doodslag op de alleenwonende vrouw te hebben gepleegd. Er zijn verschillende nieuwe gezichtspunten in deze zaak ge komen. De man blijft echter zowel ce verduistering als de doodslag ontkennen. „PEERD VAN OME LOEKS" IN GRONINGEN In een voordracht aan de Raad stel len B. en W. van Groningen voor aan de beeldhouwer Jan de Baat te Amster dam opdracht te verlenen een beeld houwwerk te vervaardigen, voorsteilen- de het „Peerd van Ome Loeks". Het beeld zal worden geplaatst op de Vis markt. De lengte is 2.80 m. en de hoogte 2 meter en het zou, volg3ns ae voor dracht, uitgevoerd kunnen worden in zgn. „aristone", een kwartsbetonprodukt van grote hardheid in een tint. die wit benadert. De opdracht tot uitvoering kan worden gegeven, zodra de finan ciële positie van de gemeente zulks toe laat. De kosten zullen f 18.500 bedragerv

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 5