P. v. d. A. wil een Staatscommissie
voor een studie over voetbalpools
W ashington bereidde Koning Saoed
van Arabië een uitbundig welkom
WEERBERICHT
Kleine partijen in liet gedrang
bij burgemeestersbenoemingen
Prof. Oud zegt: „Ons stelsel is fout"
Pakistan dringt weer aan op een
V.N. - strijdmacht voor Kasjmir
95ste jaargang
DONDERDAG 31 JANUARI 1957
No. 29050
LEIDSCH
Directeur» J. W. Eenny
Hoofdredacteur» J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.— per kwartaal; f. 2.35 per maand; f. 0.55 per week
DAGBLAD
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie! 25041; Redactie: 21507
Kan de K.N. V.B. andere wel tegen gaan
Onmiskenbare voorliefde van liet publiek
^Van onze parlementaire redacteur)
Bij de verdere behandeling van de begroting van Justitie heeft mej.
Zeelenberg gisteren in de Tweede Kamer verklaard, dat de P.v.d.A.
de instelling verlangt van een Staatscommissie ter bestudering van het
probleem van de voetbalpools. Met minder kan de P.v.d.A.-fractie niet
tevreden zijn. Het is het minste, waarmee de P.v.d.A. voorshands ge
noegen kan nemen.
Het zal zeer de vraag zijn, aldus mej.
Zeelenberg, of de KNVB in staat zal zijn
andere voetbalpools tegen te gaan en
indien dat zou gelukken, is het de vraag
of een alleenrecht van' de KNVB ge
wenst is. Als nadeel van de voetbalpool
wordt gezegd, dat deze speculeert op de I
hebzucht van het volk. In een land,
dat een Staatsloterij heeft en een
paardetoto kent, terwijl de overheid ook 1
premieleningen uitgeeft met kans op
geldprijzen, moet het echter tot de wer
kelijkheid behoren, dat er ernstig wordt j
overwogen of déze terreinen kunnen
worden uitgebreid met een voetbalpool.
Indien men een voetbalpool wil toe- I
laten, zal men moeten overwegen of
het systeem van een landelijke voet-
balpool voorkeur verdient of een
systeem met een aantal kleinere pools,
verbonden aan de plaatselijke voetbal- j
clubs. Deze plaatselijke pools kunnen
nooit zo groot zjjn en de prijzen zullen
dus kleiner zijn, zodat geldelijke heb-
zucht een mindere rol speelt dan de
liefde voor de plaatselijke club. die
men graag sterk ziet.
Is een systeem van plaatselijke pools
niet mogelijk in het kader van de Lote-
rijwet, die loterijen met een besloten
karakter toelaat? Op plaatselijke voet
balpools heeft de plaastelijke politie een
grotere controle.
Indien men de kant van een nationale
voetbalpool op wil. dan zou men vol- I
gens mej. Zeelenberg de geldprijzen kun. 1
nen beperken. Zij drong aan op de in- j
stelling van een staatscommissie, die
spoedig advies zou moeten uitbrengen I
over het probleem van de voetbalpools
nu er een onmiskenbare voorliefde onder
het publiek blijkt te bestaan om voet
bal uitslagen te voorspellen met kans
op een prijs. De Staatscommissie zou het
probleem van alle principiële en prak
tische kanten moeten bezien en ook aan
dacht moeten besteden aan de buiten
landse voetbalpools, waardoor deviezen
het land uitgaan. Komen die deviezen
ook terug wanneer een Nederlander een
prijs wint?
Het advies van een Staatscommissie is
met spoed gewenst opdat de ontwikke
ling van de voetbalpools niet vaste vor
men gaat aannemen, waardoor men zou
moeten buigen voor de feiten zonder de
beste vormen te hebben kunnen kie
zen. Terwjjl de Staatscommissie bestu
deert. zal een proefproces inzake de
KNVB-pool aanhangig moeten worden
gemaakt, waaraan toch niet te ontkomen
zal zijn.
Dominé Zandt (SGP) had in elk geval
principieel bezwaar tegen een voetbal
pool. Hij vond het beleid van het kabi
net in deze zaak slap. De voetbalpool
moet worden verboden zoals elke loterij
Vanavond antwoordt minister Samkal-
den, de nieuwe socialistische minister
van Justitie
Ook Engeland bouwt thans
een atoom-duikboot
Groot-BntUnnië zal in een duikboot
een atoominstallatie bouwen en met dit
vaartuig op grote schaal proefvaarten
ondernemen, aldus heeft een hoofdamb
tenaar van het Britse ministerie van
Marine, Galbraith, gisteren in het La
gerhuis meegedeeld.
Galbraith zei, dat geleerden en
Marine-officieren reeds gedurende een
aantal jaren gegevens hebben verzameld,
die nodig zijn voor gebruikmaking van
atoomenergie voor voortstuwing van
marinevaartuigen. De werkzaamheden
aan een voortstuwingsinstallatie zijn
thans in een gevorderd stadium.
Deze joto geeft een overzicht van
het nieuwe vervoerscentrum Zee
burger dijk-Pontanusstraat te Am
sterdam. dat op 2 februari a s. zal
worden geopend door de minister
van Verkeer en Waterstaat, mr.
Algera. Het centrum zal onderdak
bieden aan vele bodediensten uit de
Amsterdamse binnenstad en daar
door het verkeer daar enigermate
ontlasten
„Politiek tomv trekken
(Van onze parlementaire redacteur)
Van de 12 grootste gemeenten in ons land is geen enkele burgemeester Ifd
van de CHU en er is ook geen enkele christelijk-historische Commissaris der
Koningin in de provincies meer. Daarom had de heer Beernink (CHU) dins
dag in de Tweede Kamer aangedrongen op de benoeming van een chr.-
hislorische figuur tot Commissaris der Koningin in Gelderland. De heer
Smallenbroek maakte er gisteren op attent, dat er in de steden van meer dan
100.000 inwoners en in de hoofdplaatsen van de provincies ook geen anti
revolutionaire burgemeester is en dat er eveneens geen a.-r. Commissarissen
der Koningin zijn.
Royale meerderheid
voor Eisenhower
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft woensdag met overweldi
gende meerderheid president Eisenhower
gemachtigd Amerikaanse strijdkrachten
en geldmiddelen te gebruiken om een
eventuele communistische agressie in
het Midden-Oosten een halt toe te roe
pen. Het Huis nam met 355 tegen 61
stemmen een resolutie aan, waarin de
president de bevoegdheden worden ge
geven, waarom hij in zijn speciale bood
schap aan het Congres van 5 januari
j.l. had verzocht. Thans zal de Senaat j
zijn oordeel moeten uitspreken.
Daar zal de behandeling vertraging
ondervinden door een dinsdag door de
Senaatscommissies voor buitenlandse I
politiek en de strijdkrachten genomen
besluit een volledig onderzoek in te
stellen naar de Amerikaanse politiek in
het Midden-Oosten in de afgelopen elf
jaar.
Hoewel de resolutie in grote trekken
is goedgekeurd in de door Eisenhower
gewenste vorm, heeft het Huis enige
amandementen van zijn commissie van
buitenlandse zaken overgenomen. Eén
ervan bepaalt, dat van de machtiging
om Amerikaanse troepen te gebruiken
zoveel mogelijk in samenwerking met de
Verenigde Naties gebruik gemaakt moet
worden.
Wat de economische hulp aan het
Midden-Oosten aangaat, bepaalde het
Huis, dat niet meer dan 30 miljoen dol
lar per land verstrekt mag worden. De
regering dient elk half jaar, in plaats
van jaarlijks, verslag aan het Congres
uit te brengen. Voorts behoudt het Con
gres zich het recht voor om de mach
tiging aan de president in te trekken.
De kleine partijen komen in het
gedrang, zei prof. Oud (VVD). De
liberalen zijn helemaal van de kaart.
Steeds meer was hij tot de overtui- j
ging gekomen, dat ons stelsel fout is
om burgemeesters te doen benoemen
Waarop prof. Oud terugkaatste:
„Daarmede legt de heer Scheps de
vinger op een andere wonde. Er zijn
mensen, die lid worden van de P. v.
d. A. „om een bepaalde functie te
verwerven".
Dominee Zandt (SGP) vond het vol-
door de Kroon op voordracht van het komen begrijpen dat de benoeming
van een katholieke burgemeester in het
overwegend protestantse Den Haag ver
ontrusting en verontwaardiging had
gewekt, vooral omdat in advertenties
van gemeenten in het zuiden zo vaak
wordt vermeld, dat alleen sollicitanten
in aanmerking komen, die rooms-katho-
liek zijn. De dominee nam het de CHU
en A.-R. kwalijk, dat zij zo zoetsappig
hadden gereageerd op de benoeming
van burgemeester Kolfschoten. „Wij
wensen ons echter niet te gedragen als
bastaardzonen der reformatie" aldus ds.
Zandt. Men kan dat anti-papisme noe
men. maar het is niet zo erg om de
waarheidsliefde met leugen, laster en
verdachtmaking gesmaad te worden.
Wij komen tegen die benoeming op.
Vandaag antwoordt minister Struy-
cken.
Kabinet. In geen enkel democratisch
land gebeurt dit. In België geschiedt
de benoeming wel formeel door de
Kroon, maar in feite door de ge
meenteraad. We zijn echter aan het
stelsel waar Thorbecke tegen was,
gebonden door de Grondwet.
Maar de premier van het Indiase gebied
wijst toelating beslist van de liand
Pakistan heeft woensdag wederom bij de Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties aangedrongen op oplossing van de moeilijkheden met India over Kasjmir
door een strijdmacht van de Verenigde Naties naar het gebied te zenden en
zich uit te spreken voor terugtrekking van alle Indiase en Pakistaanse strijd
krachten uit die staat. De Pakistaanse woordvoerder, minister van Buiten
landse Zaken Firoz Chan Noen, stelde ook voor, dat de militie van Kasjmir aan
beide zijden van de bestandslijn wordt ontbonden. Verder dient het volk van
Kasjmir in de gelegenheid te worden gesteld zich in een vrije en onpartijdige
volksstemming onder auspiciën van de Verenigde Naties uit te spreken voor
aansluiting bij Pakistan of India.
India dreigt met „haat en
geweldpleging der Hindoes"
In 1948 en 1949 hebben India en Pa-
kistan vrijwillig ingestemd met het
denkbeeld van een volksstemming, aldus
Noen. Hij vroeg zich af, waarom India
niet instemt met arbitrage als het zo
zeker is van zijn zaak.
De Indiase afgevaardigde Menon heeft
verklaard, zo vervolgde hij. dat als
India het beginsel van Mohammedaans-
Hindoese gemeenschappen zou aanvaar
den, er „ongelukige reacties" zouden
ontstaan, met andere woorden, dat „de
Mohammedaanse minderheid zou wor
den blootgesteld aan bittere haat en
geweldpleging van de Hindoes". Dit is
een „nauwelijks verhulde bedreiging, die
de Indiase regering reeds meer geuit
heeft". Noen wilde dan ook de aandacht
van de Veiligheidsraad vestigen op het
„dreigement" van India om „de Moham
medanen in India uit te roeien".
De Indiase afgevaardigde, Menon,
verklaarde na deze toespraak, dat hij
Eisenhower„Ik kan vrede niet dienen door
alleen te spreken met wie ik het eens ben
Na de koele ontvangst, die Koning Saoed van Saoedi-Arabië in
New York ten deel is gevallen, is hem gisteren bij zijn aankomst in de
Amerikaanse hoofdstad een uitbundig welkom bereid. President Eisen
hower gaf het voorbeeld door Saoed te begroeten als „een groot leider
van het Arabische volk". De president sprak deze woorden op het
vliegveld. Het was de eerste maal, dat Eisenhower zich persoonlijk naar
het vliegveld had begeven om een hoge gast welkom te heten. Totnutoe
placht hij hen op de treden van het bordes van het Witte Huis te
begroeten. De stoet, die vervolgens door Washington trok, was vol
gens journalisten de indrukwekkendste, die zij ooit hadden gezien.
Voor zijn vertrek naar het vliegveld had Eisenhower op een perscon
ferentie gezegd, dat hij elke onhoffelijkheid tegenover cen officiële
bezoeker van Amerika betreurde. Dit sloeg kennelijk op de uitlatingen
van burgemeester Wagner van New York. „Ik kan de zaak van de
vrede niet dienen door alleen te praten met mensen, met wie ik het
eens ben", aldus president Eisenhower.
Eerste bespreking
duurde een uur
het verslag van de redt van Noen wil
bestuderen en overleg: plegen met zijh
regering. Later kan hij dan van repliek
dienen. De vergadering werd daarom
verdaagd. De voorzitter zal met do le
den overleg plegen over de datum voor
een hervatting van het debat.
„Geen sprake van toelating
van een V.N.-strijdmaeht"
De premier van Kasjmir, Ghoelam
Mohammed, gaf gisteren op een bijeen
komst te Djammoe te kennen, dat geen
enkele strijdmacht onder auspiciën van
de Verenigde Naties of iets anders in
het gebied aan deze zijde van de be
standslijn zal worden toegelaten, even
min als in het gebied aan de andere
zijde, .dat ons toebehoort, hoewel Pa
kistan zich er onrechtmatig meester van
heeft gemaakt".
Volgens Ghoelam wordt in de Veilig
heidsraad „de boventoon gevoerd door
oorlogsophitsers, die de wereld in een
nieuwe oorlog willen storten".
I zou president Eisenhower van deze eer
ste gelegenheid gebruik gemaakt heb
ben om een openhartige uiteenzetting te
geven van zijn plannen voor het Midden
Oosten.
Teveel geld opgenomen
Op hetzelfde ogenblik, waarop de Ara
bische vorst door de president werd ver
welkomd. was in het Huis van Afge
vaardigden W. L. Hays aan het woord,
die in herinnering bracht, dat Koning
Saoed en zijn aanhang een jaarlijks in
komen hebben van 360 miljoen dollar,
terwijl 95 percent van de bevolking van
Saoedi-Arabië in bitterste armoede leeft.
Volgens zijn zeggen heeft Koning Saoed
duizend Cadillacs, waarvan er enkele
verguld zijn. 28 air-conditioned paleizen
en 90 broers die uit de staatskas grote
salarissen krijgen. Hij zei. dat Koning
Saoed geld van Amerika wil omdat de
vorst meer geld heeft opgenomen dan
hij uit de olieconcessies krijgt.
De republikein Fulton protesteerde te
gen de^e woorden en die van anderen,
die hij kenschetste als „schimpredes" en
„zure opmerkingen".
Eisenhower zei in zijn toespraak
tot Koning Saoed, dat Amerika ver
eerd is met het bezoek van de Ko
ning en zo gelukkig is Koning Saoed,
evenals zijn overleden vader, tot zijn
vrienden te rekenen. Hij voegde hier
aan toe dat „hij verlangde naar ver
sterking en bevestiging van deze ge
waardeerde vriendschap door middel
van de gelegenheid, die dit bezoek
biedt, voor vruchtbare besprekingen
van vraagstukken die voor beïae
landen van belang zijn".
Koning Saoed antwoordde hierop,
dat hij op zijn beurt verlangde naar
een bespreking in dezelfde mate van
openheid als door Eisenhower aan
gestipt.
De Koning wandelde arm in arm met
de Amerikaanse president naar Foster
Dulles. Achter hen liep een lid van
"s Konings gevolg die cen zesjarig zoon
tje van de vorst - slachtoffertje van
kindei-verlamming - op de arm droeg.
Eisenhower heeft zijn lijfarts opdracht
gegeven het kereltje te onderzoeken.
Beide staatslieden werden door de me
nigte toegejuicht. Vervolgens reden zij
door versierde straten naar het Witte
Huis
Een eerste bespreking van president
Eisenhower en Koning Saoed duurde
meer dan een uur. De woordvoerder van
het Witte Huis wilde niet zeggen waar
over gesproken is. doch men meent te
weten, dat in de eerste plaats de ver
nieuwing van de pachtovereenkomst voor
de luchtbasis bij Dahran ter sprake is
gekomen en Amerikaanse financiële en
militaire hulp aan Saoedi-Arabië. Ook
In 1848 en 1831 stond men nog op
het standpunt, dat de nieuwe burge
meester in de eerste plaats moest wor
den gezocht in de gemeente zelf. We
zijn daar volkomen van af geraakt.
Bijna altijd komt de nieuwe burgemees
ter van buiten de gemeente.
Als nieuw verschijnsel is volgens prof.
Oud gekomen het politieke touwtrek
ken in het Kabinet bij burgemeesters
benoemingen.
Daarom duren de vacatures zo lang.
Dat komt door de politieke moeilijk
heden Met dit systeem raken de kleine
partijen in het gedrang. Want men
moet niet kijken naar de politieke ver
houdingen in het Kabinet, maar in de
gemeente. In dat geval kan het weieens
gebeuren, dat ook een liberaal geschikt
zou zijn als burgemeester. De laatste
burgemeester van Den Haag. met wie
men geen narigheid heeft gehad, was
trouwens een liberaal. Het systeem kan
fout zijn, maar het kan toch wel leiden
tot een goede benoeming.
De regering kan worden geluk ge
wenst. dat de heer Kolfschoten zich
bereid heeft verklaard burgemeester
van Den Haag te worden. Voor die be
noeming zijn alle leden van het Kabinet
verantwoordelijk. constateerde prof.
Oud. De socialistische dominee Ruiten
berg geeft de schuld voor de benoeming
aan de twee A.-R.-ministers. die vóór
zouden hebben gestemd met de vijf
KVP-ministers, waardoor een meerder
heid werd verkregen. Die bewering is
staatsrechterlijk onjuist. Het gaat
niemand wat aan hoe er is gestemd.
Een Kabinet moet homogeen zijn en als
een minister de verantwoordelijkheid
voor een burgemeestersbenoeming niet
wil dragen, moet hij aftreden. De heer
Scheps van de P. v. d. A. zou iets kun
nen doen aan inwendige zending in zijn
partij door de doorgebroken dominee
enig staatsrecht bij te brengen.
Met nadruk had de heer Scheps
(P. v. d. A.) tevoren verklaard, dat de
P v. d. A. geen enkele invloed had uit
geoefend op de benoeming van mr.
Kolfschoten tot burgemeester van Den
Haag.
De meest geschikte persoon moet
altijd worden benoemd en dat geldt
zowel voor Den Haag als voor Maas
tricht en Eindhoven.
Ts de burgemeestersbenoeming in Den
Haag het sein voor een nieuw beleid?
Voor de verlangens van de CHU ten
aanzien van de Commissaris der Ko
ningin in Gelderland had de heer
Scheps volkomen begrip.
Het stellen van de eis, dat de Com
missaris der Koningin in Gelderland
„een CH-man moet worden", vond
pro§ Oud fout.
Hij moet het niet „worden", hij
moet het „zijn", interrumpeerde de
heer Scheps als grap.
Horeca waarschuwt minister
Rijverbod dreigt
ramp te worden
De Horecabedrijven zullen in
een brief aan de minister van Eco
nomische Zaken met klem aan
dringen op een uitspraak over het
zondagsrijverbod vóór 15 februari
a.s. Men wil weten, hoelang dit
verbod nog van kracht blijft. Dit
is van het grootste belang in ver
band met de personeelsvraagstuk
ken. In april gaat immers het
vreemdelingenverkeer op gang ko
men. Bovendien wordt er zeer
ernstig op aangedrongen in ieder
geval zondag 3 maart ontheffing
van het zondagsrijverbod te ver
lenen.
Uiteraard ontmoette de maatregel van
minister Zijlstra veel kritiek op de
openbare vergadering van het bedrijf
schap. die gisteren in Den Haag gehou
den werd en waarbij de voorzitter, de
heer J. G. Meyer, kon constateren, dat
het over het algemeen met de Horeca
bedrijven in 1956 niet zo slecht is ge
gaan. Het vreemdelingenverkeer nam
weer toe, maar des te sterker deed zich
ook weer het gebrek aan voldoende goe
de hotelaccommodatie gevoelen.
Gezien het tempo, waarin de plannen
voor hotelbouw kunnen worden verwe
zenlijkt kan men in dit opzicht moeilijk
optimistisch zijn.
Ook hadden de Horeca-ondernemers
in het afgelopen jaar de zorgen van de
steeds toenemende exploitatiekosten.
Wanneer nu de inkomsten besnoeid blij
ven door het aanhouden van het zon
dagsrijverbod. dan wordt de liquiditeit
van een groot aantal bedrijven in ern
stig gevaar gebracht. De radio-bood
schap van minister Zijlstra indertijd
heeft de hooggespannen verwachtingen
in geen enkel opzicht bevredigd, aldus
de secretaris van het bedrijfschap Ho
reca, mr. A. J. Roest Crollius. Vele be
drijven weten nu niet, hoe zij aan hun
financiële verplichtingen moeten vol
doen.
Een onderzoek naar de door het
zondagsrijverbod aan de Horecabe
drijven toegebrachte schade heeft
uitgewezen, dat een omzetverminde-
ring per zondag per bedrijf van
twaalf tot zestien duizend gulden
niet tot de uitzonderingen behoort.
Dat hier van een „ramp" sprake is,
kan moeilijk worden weerlegd. Daar
om moet worden aangedrongen op
een spoedige beslissing over de duur
van dit rampzalige rijverbod. De be
staande onzekerheid maakte het on
mogelijk aan de kostenzijde van het
bedrijf maatregelen te nemen. De
Horecabedrijven weten nu niet, waar
zij aan toe zijn
Nu Kasjmir volledig bij India is
ingelijfd, zijn vele vluchtelingen de
grens met Pakistan overgetrokken.
De foto toont een groepje vluch
telingen, vermoeid en slecht ge
kleed aan de grens.
Aanhoudend zacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Over het algemeen zwaar bewolkt met
af en toe regen. Matige tot krachtige
wind tussen zuid en zuidwest. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
1 FEBRUARI
Zon op: 8.23 uur; onder: 17.29 uur.
Maan op: 8.30 uur: onder: 19.39 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.25 en 16.32
uur. Laagwater te 0.14 en 12.32 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
