De
schij
ieuwe STATENDAM is een
om hart voor te krijgen
in hef oranje doosje
f Chefkok Nijenhuis draait zijn
f hand niet om voor duizend
grote maaltijden per uur!
Comfortabel en modern zonder
overbodige luxe
95ste jaargang
Vrijdag 18 januari 1957
Derde blad no. 29039
Aanzienlijke teruggang makreel vangsten
Maar de scholvangsten
vertonen een stijging
De gedetailleerde cijfers van het
Staatsvissershavenbedrüf over het jaar
1956 bevestigen de eerste indruk: Er is
iets minder aangevoerd dan in 1955. ter
wijl de omzet met f. 2.5 miljoen is ge
stegen. De haringvisserij was iets rui
mer dan in 1955, de scholvisserij ver
toonde een niet onbelangrijke stijging,
waarbij overigens aangetekend dient te
worden, dat dit gepaard ging met een
verschuiving van de grote naar de klei
nere soorten.
Maar het opmerkelijkste verschil met
1955 is iets. wat de conservenfabrikan
ten en rokers reeds lang wisten: Er is
veel minder makreel gevangen dan in
1955. Met nog geen 10 miljoen kilogram
aanvoer, beloopt de teruggang ongeveer
een derde deel van de aanvoer in 1955.
In totaal werd in 1956 aangevoerd in
IJmuiden 69.410.647 kg tegen 70.814.206
kg in 1955. De opbrengst in 1956 was
f. 37.242.820,30 terwijl in 1955 het totaal
van f. 34.700.313,33 werd bereikt, Reeds
eerder hebben wij gemeld, dat het
Staatsvissershavenbedrijf met zijn om
zet in 1956 een absoluut record vestigde.
HARING
De aanvoer van verse haring in IJmui
den steeg van 18.845.470 kg in 1955 tot
19.536.948 kg in het afgelopen jaar. De
gemiddelde prijs lag echter aanzienlijk
hoger, waardoor de opbrengst kon stij
gen van bijna f. 5 miljoen in 1955 tot
ruim f. 6.8 miljoen in 1956. De aanvoer
van gezouten haring, voor IJmuiden
niet. zo belangrijk, verdubbelde van
452.790 tot 914.724 kg. terwijl door een
lagere gemiddelde prijs de opbrengst
steeg van f. 107.672.55 tot f. 171.550.26.
MAKREEL
De grote klap kreeg de makrtelvisserij
Tegenover een aanvoer van 14.479.882 kg
in 1955 stond nu een aanbod van
9.897.920 kg. De gemiddelde prijs per kg
vertoonde wel enige stijging, maar des
ondanks daalde de totale opbrengst van
f. 4.249.535,65 tot f. 3.221.272,64.
RONDVIS
Bij de rondvis-soorten vielen geen op
merkelijke verschillen te constateren.
Het aanbod van schelvis lag met 10.6
miljoen kg slechts 270.000 kilo hoger dan
in 1955, terwijl de opbrengst van f. 4.15
miljoen een daling betekende met
f. 115.000. De kabeljauw-aanvoer daalde
met 240.000 kilo. de opbrengst met
f. 300.000. Het aanbod van koolvis lag
285.000 kilo lager, de opbrengst vermin
derde met f. 150.000, tot iets minder dan
f. 1 miljoen.
De scholvangsten vertoonden een stij
ging van 7.839.102 kg tot 9.330.691. ter
wijl de opbrengst steeg van f. 3.857.333,44
tot f. 4 853.151.58. Het aanbod van tong
steeg van 3.622.340 tot 3.797.406 kg. de
opbrengst was echter aanmerkelijk ho
ger en steeg van ruim f. 9 miljoen tot
ruim f. 10 miljoen. Bot, schar, tarbot en
griet vertoonden een geringe stijging,
maar de aanvoeren van schartong en
tongschar liepen terug.
GARNALEN
De gekookte garnalen waren het afge
lopen jaar duurder dan in 1955. Tegen
over een daling van de aanvoer met
3500 kilo tot 275.312 kg gaf de opbrengst
een stijging te zien van f 236.927.19 tot
f. 279.590.15.
Grégoire of Caroline
De namen van de in Monaco ver
wachte vorstelijke baby zullen, indien
het een jongetje is. luiden Gregoire
Georges Pierre Richard en. indien het
een meisje is, Caroline Louise Margue
rite. Er is beslist, dat Prinses Gracia
voor de bevalling in het paleis zal blij
ven
Dit is gisteren door Prins Rainier op
een persconferentie bekend gemaakt.
De naam Grégoire komt niet bij an
dere Monegaskische vorstelijke personen
voor, maar er was een prinses Caroline
van Monaco, die in 1879 werd geboren.
De Prins zei. dat een jongen de titel
erfprins zou krijgen, een meisje zou al
leen Prinses Caroline worden genoemd.
Enkele dagen na de geboorae zal er een
nationale feestdag worden gehouden.
(Ingez. Med.-Adv.)
In de keuken van (Ie Statendam
80 man werken met
enorme voorraden
In het kleine varende wereldje
van de Statendam is de keuken een
zeer belangrijke instelling. De Sta
tendamkeuken is een toonbeeld van
moderne inrichting waar de scepter
wordt gezwaaid door chef-kok L.
Nijenhuis uit Rotterdam. Die moet
er voor zorgen dat zijn 80 mannen
de passagiers die luxueuze maaltij
den en andere versterkingen bieden
die zij op een reis als deze verwach
ten. Al dertig jaar is chef-kok
Nijenhuis varend kok. Als zodanig
maakte hij deel uit van de beman
ning van de Zaandam, toen die in
1942 werd getorpedeerd in de Zui
delijke Atlantische Oceaan. Laatste
lijk heeft hij gewerkt op de Rijndam
waarover ook kapitein Haagmans
van de Statendam het commando
heeft gevoerd.
Wat er nu allemaal nodig is voor
de proviandering? ,.Nu, op een reis
vice-versa nemen we bijvoorbeeld
vijftien ton groot vlees mee, onge
veer 5 ton klein vlees, tien ton ge
vogelte en zes ton vis. En we ver
werken ongeveer duizend kilo aard
appelen per dag, een goede 400 kilo
groente, vierduizend eieren, 50 kilo
jam, .2000 gebakjes, 60 kilo boter
30 kilo koffie en
Toen kwam er nog een hele was
lijst van grote hoeveelheden die
nodig zijn om b.v. de reizigers van
de toeristenklasse iedere dag een
diner van acht gangen te kunnen
voorzetten, de dieetkeukens goed te
laten lopen, en nog voldoende re
serves over te houden voor als er
eens tijdens een reis een bijzondere
vraag naar een of ander artikel zou
bestaan. „Uitverkocht mag er niet
bij zijn".
En de organisatie in de keuken is
zo. dat in één uur tijds niet minder
dan 1000 van die uitgebreide maal
tijden kunnen worden doorgegeven!
De passagiers van de Statendam
kunnen er van verzekerd zijn, dat
chef-kok Nijenhuis zijn mannetje
staat. Zij verwachten ook bij de
verzorging van de inwendige mens
een royale mate van luxe. Zij zullen
die ontvangen, daar staan keuken
en personeel garant voor.
Tweede van Nederlandse koopvaardijvloot
die zich leenden voor het prefab-
systeem. Dat, waren niet alleen onder-
delen van het schip zelf. maar vooral 1
ook van de betimmeringen.
Het toepassen van modern lassen
heeft aan materiaalbesparing van 10 tot i
15 procent opgeleverd. Behalve bij de
schoorsteen, de sloepen en onderdelen
van hutten en salons, is geen licht
metaal toegepast.
Turbines, ketels, elektromotoren en
schakelborden, die vroeger uit het bui
tenland moesten worden betrokken, zijn
nu door de Nederlandse industrie gele-
verd. En voor wat het bemannen van 1
dit schip betreft, is de rederij er na veel
moeite in geslaagd het schip vrijwel
geheel met Nederlanders te bemannen
Hoogtij der techniek
Op el* gebied waar de techniek de
scheepvaart heeft veroverd, kan men op
de Statendam de voortbrengselen vin
den. Er is voor alle ruimten aircondi
tioning en mechanische ventilatie. Er
is een omroepsysteem alsmede een mu
ziekinstallatie. In elke passagiershut is
een telefoon die aangesloten is op een
met de hand bediende centrale met 404 j
aansluitingen. Voor dienstgebruik is een
volautomatische telefooncentrale met 42 I
aansluitingen beschikbaar.
Men zal van de Statendam af kunnen j
telegraferen en telefoneren. En uit zee-
water kan de machinekamer niet min
der dan 260.000 liter zoetwater per dag
produceren. Alles wat de moderne na
vigatie heden ten dage biedt, staat de
navigatie-officier ten dienste. In de
laadruimten is plaats voor rond 160.000
kubieke voet lading.
Waardevolle propaganda voor Nederlandse
industrie, kunstnijverheid en kunstzin
(Van een onzer redacteuren).
Voor de kade van Wilton Fijenoord te Schiedam ligt sinds gisterochtend
vroeg de „Statendam" van de HollandAmerika Lijn, Nederands tweede mail
schip in grootte, dat de tweede technische proefvaart van enkele dagen met
glans doorstond en thans in gereedheid wordt gebracht voor de officiële proef
vaart op 23 en 24 januari, tijdens welke het door Prinses Beatrix zal worden ge
doopt en door de rederij van de bouwers zal worden overgenomen.
Met die overname zal een schip in de vaart komen, waarop het goed moet
zijn te reizen, een schip waar men hart voor kan krijgen, een goed en gezellig
schip, royaal van opzet zonder overdadige luxe.
Gebouwd in slechts negentien maan den tijd. merkwaardig door allerlei
nieuwe constructiemethoden en toepassingen van de modernste techniek zonder
nochtans technische experimenten, en voor het over-overgrote deel een produkt
van de Nederlandse industrie en scheepsbouwkunde.
Niet alleen dus een waardevolle aanwinst voor de koopvaardijvloot van de
wereld (het naar grootte twintigste mai Ischip. dat de oceanen zal bevaren) en
een nieuw middel om de steeds wassende reizigersstroom over de Atlantische
Oceaan te verwerken, ook een stuk propaganda voor de Nederlandse industrie
en evenzeer de Nederlandse kunstnijverheid en kunstzin van onschat
bare waarde.
Een „goed" schip
Een rondgang door het schip is een
prettige ervaring, omdat men voelt dat
de passagiers er opgenomen worden in
een warme beslotenheid en gastvrijheid,
die desondanks gelegenheid biedt te
genieten van de grootsheid van- de rui
me zee.
Het schip is in woon-, werk- en ver-
blijfsruimten een werkelijk tehuis. Aan
kleding en sfeer wisselen van zaal tot
zaal, zodat men de omgeving vinden
kan. die men begeert wanneer men zich
niet in de beslotenheid van de helder en
comfortabel ingerichte hutten wil terug
trekken. Vele decoratieve kunstenaars
hebben hun aandeel geleverd in de aan
kleding van de gemeenschappelijke pas-
sagiersverblfjven en zijn er in geslaagd,
een wandeling door en verblijf in het
schip tot een lust voor het oog te ma
ken.
Een wereldje van
195 meter lang
955 passagiers
Overeenkomstig de nieuwe opvattin
gen zal de „Statendam" slechts een ge
ring aantal bedden voor eerste-klas-
passagiers beschikbaar hebben, name
lijk 84, terwijl er 871 bedden voor de
toeristenklasse zijn, op een enkele uit
zondering van vier bedden, verdeeld
over hutten van een of twee bedden.
De passagiers hebben keuze uit vele
gemeenschappelijke verblijven, die ook
op andere mailschepen te vinden zijn.
Voorts zijn er twee zwembaden aan
boord, een overdekt en een open, een
Turks bad. een gymnastiekzaaltje, een
bioscoopzaal, die tevens zowel voor pro
testantse als voor katholieke kerkdien
sten gebruikt kan worden, kapsalons, een
winkel, kinderspeelkamer etc. De grote
zaal met dansvloer, feeëriek verlicht met
plafonnières, gedeeltelijk van Venetiaans
glaswerk, is een bijzonder aantrekkelijke
Een van de vele aantrekkelijk
ingerichte ruime gemeenschappen i
lijke verblijven, de kaartkamer van
de toeristenklasse van de trots van
de Nederlandse koopvaardijvloot.
de Statendam.
ruimte geworden, mede doordat zij over
de gehele breedte van het schip loopt.
De hoofdentree tot het schip is royaal
en helder en men vindt hier de doeltref
fend ingerichte kantoren van admini-
strateur en chef-hofmeester.
Er zijn modern ingerichte hospitaal
zaaltjes, een operatiekamer, spreekka- j
mers voor de scheepsarts en een behan
delingskamer voor de tandarts en een
isolatiehospitaal voor lijders aan be- j
smettelijke ziekten.
433 leden van de bemanning
Deze laatste afdelingen van het 1
schip zijn uiteraard ook bestemd voor
de 433 bemanningsleden, die hun zor
gen geven aan de vaart en het com
fort van de 955 passagiers. Ook de be
manningsleden zijn in modern inge
richte verblijven ondergebracht en ge
nieten de voordelen, die de moderne
techniek op dit schip biedt.
Duur schip maafc,
geen vlaggeschip
In zes dagen or zes en een halve dag I
zal de Statendam zijn passagiers naar
de overkant brengen, gerekend van de
laatste Westeuropese aanloophaven
(Southampton) af. Dat betekent dat er j
van Rotterdam af gerekend nog een vol
etmaal en enkele uren bijkomen. Op
6 februari begint de eerste reis van de
Statendam.
Met haar 24.294 bruto registerton
overvleugelt zij de Willem Ruys en de
Oranje. Maar zij komt nog 12.000 ton
tekort om de ëieuw Amsterdam langszij
te komen Daarvoor moeten we op de
„Rotterdam" wachten, die over vier jaar
de Nieuw Amsterdam zal onttronen.
Een goedkoop schip is de Statendam
niet. maar zij werd dan ook gebouwd in
een tijd. die in de historie als duur be
kend zal blijven. Schip en inrichting
zijn verzekerd voor het kapitale bedrag
van 55 miljoen gulden.
Zeer snelle bouw
Men heeft bij de 6nelle bouw voordeel
kunnen trekken uit al die onderdelen.
Dat hele wereldje, dat ruim 195 meter
lang en 24 meter breed is. als grootste
diepgang 7.92 meter zal hebben en een
kruissnelheid van 19 mijlen zal krijgen,
wordt voortgestuwd door een machine
vermogen van tweemaal elfduizend P-k.
De Statendam telt negen dekken. Het
hoogste punt van de radarmast telt
ruim 49 meter boven de kiel. De boven
rand van de schoorsteen ligt 40 meter
boven de kiel.
De ..baas" op het nieuwe schip,
gezagvoerder C. Haagmans. bij de
boordtelegraaf op de brug. ..Ik ben
zeer ingenomen met het schip en
zeer tevreden over de resultaten van
de technische proefvaart. Ik ben er
trots op. als kapitein op de Staten
dam te mogen varen", zo was zijn
commentaar na terugkomst van de
proefvaart aan de kade van de
werf.
Oostenrijk zocht
nieuwe president
Verkiezingen mogelijk in eind
april of begin mei
(Van onze Weense correspondent)
Reeds weken voor het plotseling
overlijden van president Körner sprak
men in Oostenrijk over een eventuele
opvolger, omdat zijn ambtsperiode
juist dit jaar ten einde zou lopen en
men algemeen aannam, dat hij zich
om gezondheidsredenen niet meer be
schikbaar zou stellen.
Volgens de Oostenrijkse grondwet
moet de staatspresident door het volk
zelf worden gekozen en niet door de
Eerste en Tweede Kamer. De twee
regeringspartijen zijn het op dit punt
roerend met elkaar eens en verzetten
er zich tegen dat men van de grond
wet afwijkt, wat vóór 1938 enkele
keren is gebeurd.
Groot is daarentegen het verschil van
mening over de kandidaten, die de par
tijen zouden willen stellen. De meest
verschillende en zelfs onbekende namen
worden genoemd, zodat men tot de
conclusie komt dat Oostenrijk c. het
ogenblik geen enkele eminente en re
presentatieve persoonlijkheid bezit, die
als zodanig een kans maakt.
Merkwaardig is dat twee namen vrij
wel niet worden genoemd, namelijk van
Raab wat er op schijnt te wijzen dat
de t(R.-K.) Volkspartij hem als kanse
lier niet wil verliezen en vervolgens
van de gouverneur van Opper-Oosten-
rijk dr. Gleissner. die zes jaar geleden
de tegenkandidaat van Körner is ge
weest. maar die nu verklaard zou heb
ben dat hij dit hoogste ambt niet meer
ambieert. Wel spreekt men over de j
socialistische waarnemende kanselier
Scharf. over minister Figi en nog een1
aantal andere politici, maar de twijfel'
aan hun geschiktheid is zo groot, dat
intussen de namen van geleerden en i
kunstenaars op de voorgrond komen,
o.a. van de winnaar van de Nobelprijs, I
prof Schrödingen. van de specialist
voor volkenrecht prof. Verdross. van de j
bekende chirurg Schönbauer en van de
Ook Hatta had zijn
„conceptie"
MAAR WILDE GEEN COMMUNISTEN
Het invloedrijke socialistische dag
blad „Pedoman" in Djakarta, heeft
onthuld, dat niet alleen president Soe-
karno, doch ook de vroegere vice-pre
sident Hatta een „conceptie" heeft ge
had om de binnenlandse moeilijkheden
op te lossen. Beide leiders wensen de
eenheid van het land te bewaren, doch
zjj verschillen van mening ten aanzien
van het deelnemen door de commu
nisten aan een nieuwe regering.
Soekarno verlangt, dat de communis
ten zitting zullen hebben zowel in het
nieuwe Kabinet als in de door hem voor
gezeten „adviserende raad". Hatta daar
entegen is sterk gekant tegen samen
werking met de communisten
Volgens .Pedoman" heeft Soekarno in
zijn ontwerp-oplossing niet voldoende
aandacht, geschonken aan de belangen
van de gebieden buiten Java, terwijl
Hatta. die als de voorvechter voor de
provinciale autonomie wordt beschouwd,
wel opkomt voor de wensen en belangen
van de buitengewesten.
„Pedoman" merkt op, dat het her
stel van de eenheid in het leger alleen
kan worden bereikt na een „hereni
ging" van de beide topleiders, die
thans van elkaar zijn vervreemd en
op het ogenblik op talman punten
van mening verschillen.
Bjjna alle dagbladen in Djakarta
hebben in hoofdartikelen een beroep
gedaan op Soekarno en Hatta om weer
tot elkaar te komen en de leiding over
het land over te nemen uit de handen
van de partijpolitici.
Doch tot dusver hebben zij elkaar
niet meer ontmoet sedert Hatta op
1 december als vice-president is afge
treden.
internationaal nog meer beroemde
architect Clemens Holzmeister.
Ook in Oostenrijk zijn de bevoegd
heden van een staatspresident wel
uiterst beperkt, maar desondanks
heeft dit land juist nu een persoon
lijkheid nodig, die zowel in binnen-
als buitenland hoogachting en ver
trouwen geniet. Men zal natuurlijk een
paar kandidaten vinden, die aan de
minimale eisen beantwoorden, maar
het is nu wel duidelijk dat geen van
hen het formaat zal hebben van een
Körner of Renner.
De verkiezingen zullen hoogst waar
schijnlijk op 28 april of op 5 mei
plaats hebben.
