BRITTEN WILLEN DEELNEMEN AAN EUROPESE VRIJHANDEL Egypte nationaliseert banken en verzekeringsmaatschappijen WEERBERICHT Dulles tegen samenwerking met Frankrijk en Engeland in het Midden - Oosten Majoor Samosir voerde pleidooi kolonel Simbolon voor Londen wil de leiding nemen in Europa Maar Nederlands belang dreigt geschaad te worden Vrees voor de Duitse boeman.... 95ste jaargang WOENSDAG 16 JANUARI 1957 No. 29037 LEIDSCH DAGBLAD Dlrecteuri J. W. Henny Hoofdredacteur! J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 7.— per kwartaal; f. 2.35 per maand; f.0.55 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Engeland gaat eindelijk Europees denken Egypte zet de nationaliseringspolitiek voort: de buitenlandse banken en verzekeringsmaatschappijen moeten worden omgezet in Egyptische naamloze vennootschappen. Zij worden Egyptisch eigendom en moeten door Egyptenaren worden beheerd. De maatschappijen krijgen vijf jaar tijd om zich aan de nieuwe wetgeving aan te passen met uitzondering van de Britse en Franse, die onmiddellijk worden overgenomen. Hetzelfde geldt voor alle handelshuizen, die als agent van buiten landse ondernemingen optreden of zich bezighouden met de in- en uitvoer. Er zal een overheidslichaam worden opgericht, dat zich zal bemoeien met de economische ontwikkeling van het land. Het zal bemiddelen tussen de overheid en 't particuliere bedrijfsleven. Er zullen leningen worden uitgeschreven om dit lichaam van kapitaal te voor- De Egyptische minister van Financiën heeft gezegd, dat aan de rechten van rekeninghouders en verzekerden niets zal worden afgedaan. De maatregel heeft ten doel de ondernemingen te „Egyptia- niseren" om te verzekeren, dat zij zullen werken in het landsbelang. De aandelen van de betrokken buitenlandse onderne- mgen moeten in handen van Egyptena- tenaren komen. De ministei* zei voorts: „Vele landen zijn ons hierin voorgegaan. Frankrijk bijv. heeft zijn centrale bank en zijn handelsbanken bijna geheel genationa liseerd, terwijl onze nieuwe wetten de banken in handen van particulieren la ten onder voorwaarde, dat die particu lieren Egyptenaar zijn". De meeste banken, die in Egypte werkzaam zijn, zijn filialen van Britse en Franse banken en hebben na de naasting van de Suezkanaalmaatschappij de katoenverbouw of industriële en han delsondernemingen niet willen steunen, aldus de minister van Financiën Hier door was een plotselinge sterke daling van de katoenprijzen opgetreden en is de economie van Egyptt in ongunstige zin beïnvloed. Door andere handelwijzen hebben deze banken een waardedaling van het Egyptische pond in het buiten land veroorzaakt. Het Westen en het Midden-Oosten kan niets bedenken, dat er zeker der toe zou bijdragen het Midden-Oos ten in de macht van het internationale communisme te brengen, dan dat de Verenigde Staten er toe zouden over gaan daar nauw met Groot-Brittannie en Frankrijk samen te werken", aldus de Amerikaanse minister van Buiten landse Zaken. John Foster Dulles, gis teren op een gezamenlijke bijeenkomst van de Senaatscommissies voor de bui tenlandse betrekkingen en de strijd krachten. „Het is zeer waarschijnlijk, dat de Amerikanen in het Midden-Oos ten zullen moeten vechten, indien het plan-Eisenhower niet wordt aanvaard. Aan de andere kant is deze waar schijnlijkheid, bij goedkeuring ervan, zeer gering". Foster Dulles deed zijn mededeling over de onwenselijkheid van een Britsch-Frans-Amerikaóns samengaan in het Midden-Oosten in antwoord op een vraag van senator Estes Kefauver de Democratische kandidaat voor het vice-presidentschap bij de jongste Ame rikaanse presidentsverkiezingen. Kefau- ve vroeg, of de V. S. hun Europese bond genoten of landen uit het Midden-Oos ten hadden geraadpleegd, alvorens het plan-Eisenhower op te stellen. Kefauver herinnerde Dulles er ook can, dat hij maandag j.l. had gezegd. dat Engeland en Frankrijk grotere be langen in het Midden-Oosten hadden dan Amerika. „En niettemin heeft niet gepoogd Eisenhowers voorstel ook door Groot-Brittannië en Frankrijk te doen schragen?" vroeg Kefauver. Dulles antwoordde te menen, dat dit niet in het algemeen belang zou zijn geweest. „De sentimenten doen zich op het ogenblik in het Midden-Oosten nogal sterk gevoelen. En ik meen ook, dat algemeen erkend is o.a. op de NAVO-ministerraad dat het voor be paalde landen in strijd met hun eigen belangen zou zjjn, indien zij tezeer met het uitstippelen van de politiek voor het Midden-Oosten zouden worden vereen zelvigd". Snelwerkend vergif lag op straat Een 53-jarige man uit de Feyenoord- straat te Rotterdam schrok gister morgen, toen hij zijn hondje, dat de gebruikelijke wandeling moest maken, op de Prins Hendrikkade plotseling dood zag neervallen, nadat het aan enige op straat liggende korrels ge snuffeld had. Hij wilde eens weten wat het voor goedje was en •-tak een van de korrels in de mond. Op advies van de dierenarts, die hij raadpleegde is de man haastig naar het Zuiderziekenhuis gegaan om zichzelf te laten behandelen. De korrels bleken nl cyaankali te zijn. Vermoede lijk waren ze by het lossen van °en grote partij verloren gegaan. Door tijdige ge neeskundige behandeling heeft de man geen nadeel ondervonden. Uittreden van de Perti overschaduwd dooi de nieuwe plannen van president Soekarno Majoor Samosir, regimentscommandant in Tapanoeli, die gelijk gemeld in Djakarta arriveerde, heeft een pleidooi gehouden voor de afgezette ter ritoriaal commandant van Noord- en Midden-Sumatra, kolonel Simbolon. Majoor Samosir deelde mede, dat in het begin van de vorige maand 48 officieren van het commando van Simbolon aan deze de uitvoering hadden toevertrouwd van een gezamenlijke resolutie, waarin verbetering werd geëist in de toestanden in het eerste militaire territorium, waarvan Simbolon com mandant was. Toen Simbolon op 22 december be kendmaakte, dat zijn militair district zich tijdelijk van de Centrale regering had losgemaakt en het kabinet-Aii Sastroamidjojo niet langer erkende, vatte Samosir dit op als de manier waarop Simbolon uitvoering aan deze resolutie had gegeven. Samosir erkent nog steeds niet het ge zag van luitenant-kolonel Djamin Gin- ting, die op 26 december op last van de regering in Djakarta Simbolon van zijn post verwijderde. Hij zeide van oor deel te zyn, dat de officieren, die de resolutie hadden ondertekend. Simbolon als hun werktuig hadden gebruikt. Majoor Samosir, die aan de chef-staf van het leger, generaal-majoor Nasoe- tion, verslag over de gebeurtenissen in Noord-Sumatra heeft uitgebracht, zeide het eens te kunnen zyn met de manier waarop de chef-staf van plan is de moeilijkheden in Noord-Sumatra op te lossen. Hij sprak de berichten, als zou de chef-staf hem hebben verzocht contact op te nemen met Simbolon, tegen. De kleine islamitische partij Perti heeft gelijk aangekondigd gister avond haar enige minister uit het kabinet-Ali Sastroamidjojo terugge trokken. In de kabinetsvergadering van gisteravond stelde minister Roesli Abdoelwahld de premier zelf van het besluit van zijn partij op de hoogte. Hij verklaarde ontslag te hebben ge nomen, omdat zjjn partij van oordeel is, dat de maatregelen, welke het kabinet heeft genomen om aan de staatsgrepen op Sumatra het hoofd te bieden, niet vruchtdragend kunnen zijn. Voor zij haar beslissing nam, heeft de Perti getracht de twee andere isla mitische partijen, die nog steeds deel van het kabinet uitmaken, te bewegen gezamenlijk het kabinet te ontbinden. Deze twee partijen, de Nahdatoel Oelama en de PSII hebben echter nog niet de finitief hun standpunt bepaald, doch aangekondigd dat hun steun aan de regering zou afhangen van Inwilliging van hun eisen met betrekking tot de bezetting van twee ministerszetels, na melijk die van Buitenlandse Zaken en Defensie, die thans in handen zijn van de nationalistische partij van de pre mier, de PNI. de enige party die nog steeds vastbesloten is het kabinet te handhaven. Het nieuws van het zich terugtrek ken door de Perti werd evenwel vol komen overschaduwd door de onoffi ciële bekendmaking, dat president Soekarno zoals gisteren gemeld een Revolutionaire Raad zal vormen, onder zijn leiding om de huidige crisis te overwinnen. Betrouwbare kringen verklaarden gisteravond, dat leiders van politieke partijen, vertegenwoordigers van de strijdkrachten en vooraanstaande re ligieuze figuren zouden worden uitge nodigd in deze raad zitting te nemen. De Engelse premier Harold Macmillan heelt gisteren zijn eerste besluit genomen: Engeland zal deelnemen aan het Europees vrijhandelsgebied. Macmillan heeft dit besluit genomen na bespre kingen met de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Spaak, die voor dat doel naar Londen was gekomen. Door Engelands deelneming aan het vrijhandels- gebied wordt een gebied gevormd, dat ruim 250 miljoen inwoners heeft, en in omvang en sterkte de door Rusland en Amerika beheerste gebieden na bij komt. Macmillan heeft de zes landen van de Europese douane-unie (de Benelux, Duitsland, Frankrijk en Italië) voorgesteld toe te treden tot een „gebied van gedeeltelijke vrijhandel", dat de overgangs fase naar het vrijhandelsgebied aangeeft. Tegen eind februari zal, naar Spaak in Londen verklaarde, de Europese douane-unie gereed zijn voor ondertekening. De ratificatie zal daarna onge veer zes maanden duren, zo veronderstelde hij. Het douane-verdrag voorziet in het neerhalen van de tariefmuren dóór en vóór de leden, en het oprichten van een gezamenlijke tariefmuur tegen tiiet-leden van de douane-unie. Onze Londense correspondent telefoneerde hedenochtend: De Britse steun aan het Europese vrijhandelsgebied is in niet onbelangrijke mate ingegeven door het verlangen om Engeland in de toekomst minder afhan kelijk van Amerika te maken. De behoudende elementen onder de conservatieven zijn van mening, dat het de laatste tijd zo zeer gesmade Engeland in plaats van terug te zakken tot een tweederangsmogendheid, zoals sommigen in hun wanhoop na Suez geloven, thans de kans moet aangrijpen om in Europa de leiding te nemen! Thorneycroft, de minister van Financiën, heeft nog een andere pijl op zyn boog: de VTyhandels-concurrentie is heilzaam voor de te veel venvende Britse industrie en zal deze naar de regering hoopt mogelijk doelmatiger maken. Maar alle politieke franje, waarmee het vrijhandelsplan wordt versierd, daarge laten, ziet Engeland zich voor het voldongen feit van de thans snel werkelijkheid wordende eenheidsmarkt geplaatst en het kan zich vooral met het oog op de eeuwige Duitse boeman eenvoudig niet veroorloven om op de stoep te blijven staan Voor eind februari alles klaar? Het is een wedstrijd tussen Spaak en Macmillan. Er is voor de Britten geen tijd te verliezen, omdat het plan voor de eenheidsmarkt waarschijnlijk reeds vóór eind februari in kannen en kruiken zal zijn. De Engelsen werden gisteren echter door Spaak gerustgesteld, toen zij zich angstig afvroegen, of zij zonder meer tegenover het verdrag van de zes Messi- na-landen zullen worden geplaatst. En geland zal het verdrag weliswaar kant en klaar aantreffen, maar de nieuwe si tuatie zal geenszins een onwrikbaar ka rakter dragen, omdat het altijd mogelijk zal blijken, zo verzekerde Spaak, om het verdrag te amenderen. Toen Spaak dit zei, waren de Engelsen kennelijk opge lucht. Macmillan toonde overigens voor de nieuwe ontwikkeling tenminste zo veel geestdrift als Spaak zelf en drong hij er van ganser harte en ten overvloe de bij hem op aan om toch vooral op te schieten! Lelijk struikelblok Intussen is er nog een lelijk struikel blok. Om het Britse Gemenebest niet voor het hoofd tc stoten wat de imperiale voorkeursrechten betreft, zal hei" Engel se plan alleen uitgevoerd kunnen wor den, indien landbouwprodukten (be doeld zijn levensmiddelen, veevoeder) en ook dranken en tabak zullen worden uitgezonderd van het voorgestelde vrij handelssysteem. Engeland wenst hier over verder niet te praten, want de uit zonderingsclausules zijn zeker niet be doeld als onderhandelingsobject. De woordvoerder van het Engelse de partement van Financiën, die ons gis teravond te woord stond, erkende vol mondig, dat de aan het plan verbonden j Britse voorwaarden speciaal voor ons land grote bezwaren zal meebrengen, want Nederland zal er in moeten toestemmen zeker Britse industrie- produkten vry toe te laten, maar het kan de eigen landbouwprodukten welke een belangrijk deel van onze nationale produktie vormen, niet als tegenprestatie vryelijk naar Engeland sturen! Het valt dan ook niet te verwonderen, dat behalve ons land ook Denemarken en Italië ern- j stige bezwaren hebben geuit. Geen enkel land heeft tot dusver instemming betuigd met het Britse plan zoals het er nu ligt, maar onze zegsman maakte het duide lijk dat Engeland niet bereid is zelfs ook maar enig compromis te overwegen. De binnenlandse politieke situatie maakt dit eenvoudig onmogelijk. Aan een nieu we capitulatie thans tegenover Europa wil de meerderheid van het Britse par lement niet denken. Op de oude manier Waarschijnlijk is de Labour-oppositie nog meer bevreesd voor het Europese plan dan sommige Conservatieven, al is het misschien ook een toort watervrees! Het is de bedoeling, dat de handel in landbouwprodukten wat Engeland be treft, op de oude manier wordt voortge zet. Een verzachtende omstandigheid is, dat de zes Europese deelgenoten in de gemeenschappelijke markt niet van plan zijn om onderling tot vrijhandel in land bouwprodukten over te gaan al zullen zy wel de weder, ijdse export aanmoedigen doch met handhaving van fundamen tele bescherming Het Britse vryhan- delsvoorstel sta"1 en valt echter met de door de Engelsen gestelde voorwaarde van de uitsluiting van landbouwproduk ten. Ook voor Frankrijk vormt dit een bijzonder belangrijk probleem Er zijn dertig produkten, welke volgens Enge land niet in aanmerking mogen komen voor vrijhandel De Engelse regering is verheugd, dat Spaak blijk heeft gegeven de Britse po sitie volkomen te begrijpen. Het vaste land. dat zich ongetwijfeld sterk voelt, nu Engeland eindelijk in beweging komt, wil blijkbaar tegenover Londen een zo tegemoetkomend mogelijke hou ding aannemen. Want dit is het grote ogenblik, waarop het vasteland jaren lang heeft gewacht. Engeland wil Euro pees gaan denken en is zich bewust dat dit nog maar een begin is. Onaanvaardbaar Natuurlyk denkt de Engelse regering er niet aan om het eigen Gemenebest (waarheen 48 procent van de uitvoer gaat) de rug toe te keren, maar het Ge menebest is niet meer wat het is geweest en richt zich reeds voor een belangrijk deel op Amerika. Theoretisch is het in een gemeenschappelijke markt (waar Engeland buiten blijft) voor Engeland mogeljjk om zijn uitvoer naar het vas teland. welke thans 25 procent bedraagt, te verdubbelen. Engeland gaat met zijn voorstel inderdaad verder dan welk an der land buiten de zes Messina-mogend- heden ook Misschien is dit voor onze regering een punt van overweging om over de bezwaren heen te stappen, maar uit de woorden van onze zegsman kon den wij opmaken, dat de Engelse rege ring niet verbaasd zou zijn, wanneer Nederland dit plan onaanvaarbaar achtte. Wat dan? Er zijn aanwijzingen, dat de drie Scandinavische landen en ook Oostenrijk zich later bij de vrijhandelszone zullen aansluiten. Het is veelbetekenend, dat Spaak ook een bezoek aan de afgetre den minsiter-president Eden heeft ge bracht. want het plan, dat onder zijn regiem werd geboren, verhoogt ook Edens prestige, zy het achteraf Bejaarden vragen wijziging Algemene Oudersdomswet Het hoofdbestuur van de Nederlandse Bond voor ouden van dagen, heeft in een adres aan de minster van Sociale Zaken en Volksgezondheid verzocht deze wet zodanig te wijzigen of aan te vullen, dat wanneer een vrouw die de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt, pensioen ver leend zal worden, ook al zou zij gehuwd zijn met een man die nog geen 65 jaar is. Droog weer Zon op: 8.42 uur; onder: 17.03 uur. Maan op: 19.21 uur: onder: 8.54 uur. Hoogwater te Katwijk te 3.50 en 16.06 uur. Laagwater te 12.02 uur. Dit nummer bestaat alt 10 pagina's. Daat de meeste Engelse ministers aanrukken: van Downingstreet 11. een officiële ambtswoning hebben wordt er in het centrum van Londen op het ogenblik druk verhuisd. De nieuwe premier Macmillan had er maar geen verhuiswagen voor laten waar hij als minister woonde, naar Downingstreet 10. waar hij als pre mier zetelt, kon het wel lopende gebeuren In de Hongaarse hoofdstad is het opruimingswerk (ondanks de blijvende strubbelingen) in volle gang. Een blik in een van de hoofdstraten, waar het puin van ingestorte gevels en het barricade-materiaal wordt verwijderd. De Bilt verwacht tot morgenavond: Aanvankelijk weinig bewolking met hier en daar mistbanken, later enkele overdrijvende wolkenvelden. Droog weer Zwakke tot matige wind tussen noord oost en noord. Vannacht lichte vorst, morgen overdag temperaturen oplopend tot enkele graden boven het vriespunt. (Opgemaakt te 11.15 uur). 17 JANUARI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1