BRITTEN WILLEN DEELNEMEN
AAN EUROPESE VRIJHANDEL
Egypte nationaliseert banken en
verzekeringsmaatschappijen
WEERBERICHT
Dulles tegen samenwerking met
Frankrijk en Engeland in
het Midden - Oosten
Majoor Samosir voerde pleidooi
kolonel Simbolon
voor
Londen wil de leiding nemen in Europa Maar
Nederlands belang dreigt geschaad te worden
Vrees voor de Duitse boeman....
95ste jaargang
WOENSDAG 16 JANUARI 1957
No. 29037
LEIDSCH
DAGBLAD
Dlrecteuri J. W. Henny
Hoofdredacteur! J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
7.— per kwartaal; f. 2.35 per maand; f.0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Engeland gaat eindelijk Europees denken
Egypte zet de nationaliseringspolitiek voort: de buitenlandse banken
en verzekeringsmaatschappijen moeten worden omgezet in Egyptische
naamloze vennootschappen. Zij worden Egyptisch eigendom en moeten
door Egyptenaren worden beheerd. De maatschappijen krijgen vijf jaar
tijd om zich aan de nieuwe wetgeving aan te passen met uitzondering
van de Britse en Franse, die onmiddellijk worden overgenomen.
Hetzelfde geldt voor alle handelshuizen, die als agent van buiten
landse ondernemingen optreden of zich bezighouden met de in- en
uitvoer. Er zal een overheidslichaam worden opgericht, dat zich zal
bemoeien met de economische ontwikkeling van het land. Het zal
bemiddelen tussen de overheid en 't particuliere bedrijfsleven. Er zullen
leningen worden uitgeschreven om dit lichaam van kapitaal te voor-
De Egyptische minister van Financiën
heeft gezegd, dat aan de rechten van
rekeninghouders en verzekerden niets zal
worden afgedaan. De maatregel heeft
ten doel de ondernemingen te „Egyptia-
niseren" om te verzekeren, dat zij zullen
werken in het landsbelang. De aandelen
van de betrokken buitenlandse onderne-
mgen moeten in handen van Egyptena-
tenaren komen.
De ministei* zei voorts: „Vele landen
zijn ons hierin voorgegaan. Frankrijk
bijv. heeft zijn centrale bank en zijn
handelsbanken bijna geheel genationa
liseerd, terwijl onze nieuwe wetten de
banken in handen van particulieren la
ten onder voorwaarde, dat die particu
lieren Egyptenaar zijn".
De meeste banken, die in Egypte
werkzaam zijn, zijn filialen van Britse
en Franse banken en hebben na de
naasting van de Suezkanaalmaatschappij
de katoenverbouw of industriële en han
delsondernemingen niet willen steunen,
aldus de minister van Financiën Hier
door was een plotselinge sterke daling
van de katoenprijzen opgetreden en is
de economie van Egyptt in ongunstige
zin beïnvloed. Door andere handelwijzen
hebben deze banken een waardedaling
van het Egyptische pond in het buiten
land veroorzaakt.
Het Westen en het
Midden-Oosten
kan niets bedenken, dat er zeker
der toe zou bijdragen het Midden-Oos
ten in de macht van het internationale
communisme te brengen, dan dat de
Verenigde Staten er toe zouden over
gaan daar nauw met Groot-Brittannie
en Frankrijk samen te werken", aldus
de Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken. John Foster Dulles, gis
teren op een gezamenlijke bijeenkomst
van de Senaatscommissies voor de bui
tenlandse betrekkingen en de strijd
krachten. „Het is zeer waarschijnlijk,
dat de Amerikanen in het Midden-Oos
ten zullen moeten vechten, indien het
plan-Eisenhower niet wordt aanvaard.
Aan de andere kant is deze waar
schijnlijkheid, bij goedkeuring ervan,
zeer gering".
Foster Dulles deed zijn mededeling
over de onwenselijkheid van een
Britsch-Frans-Amerikaóns samengaan
in het Midden-Oosten in antwoord op
een vraag van senator Estes Kefauver
de Democratische kandidaat voor het
vice-presidentschap bij de jongste Ame
rikaanse presidentsverkiezingen. Kefau-
ve vroeg, of de V. S. hun Europese bond
genoten of landen uit het Midden-Oos
ten hadden geraadpleegd, alvorens het
plan-Eisenhower op te stellen.
Kefauver herinnerde Dulles er ook
can, dat hij maandag j.l. had gezegd.
dat Engeland en Frankrijk grotere be
langen in het Midden-Oosten hadden
dan Amerika. „En niettemin heeft
niet gepoogd Eisenhowers voorstel ook
door Groot-Brittannië en Frankrijk te
doen schragen?" vroeg Kefauver.
Dulles antwoordde te menen, dat dit
niet in het algemeen belang zou zijn
geweest. „De sentimenten doen zich op
het ogenblik in het Midden-Oosten
nogal sterk gevoelen. En ik meen ook,
dat algemeen erkend is o.a. op de
NAVO-ministerraad dat het voor be
paalde landen in strijd met hun eigen
belangen zou zjjn, indien zij tezeer met
het uitstippelen van de politiek voor het
Midden-Oosten zouden worden vereen
zelvigd".
Snelwerkend vergif lag op
straat
Een 53-jarige man uit de Feyenoord-
straat te Rotterdam schrok gister
morgen, toen hij zijn hondje, dat de
gebruikelijke wandeling moest maken,
op de Prins Hendrikkade plotseling
dood zag neervallen, nadat het aan
enige op straat liggende korrels ge
snuffeld had.
Hij wilde eens weten wat het voor
goedje was en •-tak een van de korrels
in de mond. Op advies van de dierenarts,
die hij raadpleegde is de man haastig
naar het Zuiderziekenhuis gegaan om
zichzelf te laten behandelen. De korrels
bleken nl cyaankali te zijn. Vermoede
lijk waren ze by het lossen van °en grote
partij verloren gegaan. Door tijdige ge
neeskundige behandeling heeft de man
geen nadeel ondervonden.
Uittreden van de Perti overschaduwd dooi
de nieuwe plannen van president Soekarno
Majoor Samosir, regimentscommandant in Tapanoeli, die gelijk gemeld
in Djakarta arriveerde, heeft een pleidooi gehouden voor de afgezette ter
ritoriaal commandant van Noord- en Midden-Sumatra, kolonel Simbolon.
Majoor Samosir deelde mede, dat in het begin van de vorige maand 48
officieren van het commando van Simbolon aan deze de uitvoering hadden
toevertrouwd van een gezamenlijke resolutie, waarin verbetering werd geëist
in de toestanden in het eerste militaire territorium, waarvan Simbolon com
mandant was.
Toen Simbolon op 22 december be
kendmaakte, dat zijn militair district
zich tijdelijk van de Centrale regering
had losgemaakt en het kabinet-Aii
Sastroamidjojo niet langer erkende,
vatte Samosir dit op als de manier
waarop Simbolon uitvoering aan deze
resolutie had gegeven.
Samosir erkent nog steeds niet het ge
zag van luitenant-kolonel Djamin Gin-
ting, die op 26 december op last van
de regering in Djakarta Simbolon van
zijn post verwijderde. Hij zeide van oor
deel te zyn, dat de officieren, die de
resolutie hadden ondertekend. Simbolon
als hun werktuig hadden gebruikt.
Majoor Samosir, die aan de chef-staf
van het leger, generaal-majoor Nasoe-
tion, verslag over de gebeurtenissen in
Noord-Sumatra heeft uitgebracht, zeide
het eens te kunnen zyn met de manier
waarop de chef-staf van plan is de
moeilijkheden in Noord-Sumatra op te
lossen.
Hij sprak de berichten, als zou de
chef-staf hem hebben verzocht contact
op te nemen met Simbolon, tegen.
De kleine islamitische partij Perti
heeft gelijk aangekondigd gister
avond haar enige minister uit het
kabinet-Ali Sastroamidjojo terugge
trokken. In de kabinetsvergadering
van gisteravond stelde minister Roesli
Abdoelwahld de premier zelf van het
besluit van zijn partij op de hoogte.
Hij verklaarde ontslag te hebben ge
nomen, omdat zjjn partij van oordeel
is, dat de maatregelen, welke het
kabinet heeft genomen om aan de
staatsgrepen op Sumatra het hoofd te
bieden, niet vruchtdragend kunnen
zijn.
Voor zij haar beslissing nam, heeft
de Perti getracht de twee andere isla
mitische partijen, die nog steeds deel
van het kabinet uitmaken, te bewegen
gezamenlijk het kabinet te ontbinden.
Deze twee partijen, de Nahdatoel Oelama
en de PSII hebben echter nog niet de
finitief hun standpunt bepaald, doch
aangekondigd dat hun steun aan de
regering zou afhangen van Inwilliging
van hun eisen met betrekking tot de
bezetting van twee ministerszetels, na
melijk die van Buitenlandse Zaken en
Defensie, die thans in handen zijn van
de nationalistische partij van de pre
mier, de PNI. de enige party die nog
steeds vastbesloten is het kabinet te
handhaven.
Het nieuws van het zich terugtrek
ken door de Perti werd evenwel vol
komen overschaduwd door de onoffi
ciële bekendmaking, dat president
Soekarno zoals gisteren gemeld
een Revolutionaire Raad zal vormen,
onder zijn leiding om de huidige crisis
te overwinnen.
Betrouwbare kringen verklaarden
gisteravond, dat leiders van politieke
partijen, vertegenwoordigers van de
strijdkrachten en vooraanstaande re
ligieuze figuren zouden worden uitge
nodigd in deze raad zitting te nemen.
De Engelse premier Harold Macmillan heelt
gisteren zijn eerste besluit genomen: Engeland zal
deelnemen aan het Europees vrijhandelsgebied.
Macmillan heeft dit besluit genomen na bespre
kingen met de Belgische minister van Buitenlandse
Zaken Spaak, die voor dat doel naar Londen was
gekomen.
Door Engelands deelneming aan het vrijhandels-
gebied wordt een gebied gevormd, dat ruim 250
miljoen inwoners heeft, en in omvang en sterkte de
door Rusland en Amerika beheerste gebieden na
bij komt.
Macmillan heeft de zes landen van de Europese
douane-unie (de Benelux, Duitsland, Frankrijk en
Italië) voorgesteld toe te treden tot een „gebied
van gedeeltelijke vrijhandel", dat de overgangs
fase naar het vrijhandelsgebied aangeeft.
Tegen eind februari zal, naar Spaak in Londen
verklaarde, de Europese douane-unie gereed zijn
voor ondertekening. De ratificatie zal daarna onge
veer zes maanden duren, zo veronderstelde hij.
Het douane-verdrag voorziet in het neerhalen
van de tariefmuren dóór en vóór de leden, en het
oprichten van een gezamenlijke tariefmuur tegen
tiiet-leden van de douane-unie.
Onze Londense correspondent telefoneerde hedenochtend:
De Britse steun aan het Europese vrijhandelsgebied is in niet onbelangrijke
mate ingegeven door het verlangen om Engeland in de toekomst minder afhan
kelijk van Amerika te maken. De behoudende elementen onder de conservatieven
zijn van mening, dat het de laatste tijd zo zeer gesmade Engeland in plaats van
terug te zakken tot een tweederangsmogendheid, zoals sommigen in hun wanhoop
na Suez geloven, thans de kans moet aangrijpen om in Europa de leiding te
nemen! Thorneycroft, de minister van Financiën, heeft nog een andere pijl op
zyn boog: de VTyhandels-concurrentie is heilzaam voor de te veel venvende
Britse industrie en zal deze naar de regering hoopt mogelijk doelmatiger maken.
Maar alle politieke franje, waarmee het vrijhandelsplan wordt versierd, daarge
laten, ziet Engeland zich voor het voldongen feit van de thans snel werkelijkheid
wordende eenheidsmarkt geplaatst en het kan zich vooral met het oog op de
eeuwige Duitse boeman eenvoudig niet veroorloven om op de stoep te blijven staan
Voor eind februari
alles klaar?
Het is een wedstrijd tussen Spaak en
Macmillan. Er is voor de Britten geen
tijd te verliezen, omdat het plan voor de
eenheidsmarkt waarschijnlijk reeds vóór
eind februari in kannen en kruiken zal
zijn.
De Engelsen werden gisteren echter
door Spaak gerustgesteld, toen zij zich
angstig afvroegen, of zij zonder meer
tegenover het verdrag van de zes Messi-
na-landen zullen worden geplaatst. En
geland zal het verdrag weliswaar kant
en klaar aantreffen, maar de nieuwe si
tuatie zal geenszins een onwrikbaar ka
rakter dragen, omdat het altijd mogelijk
zal blijken, zo verzekerde Spaak, om het
verdrag te amenderen. Toen Spaak dit
zei, waren de Engelsen kennelijk opge
lucht. Macmillan toonde overigens voor
de nieuwe ontwikkeling tenminste zo
veel geestdrift als Spaak zelf en drong
hij er van ganser harte en ten overvloe
de bij hem op aan om toch vooral op te
schieten!
Lelijk struikelblok
Intussen is er nog een lelijk struikel
blok. Om het Britse Gemenebest niet
voor het hoofd tc stoten wat de imperiale
voorkeursrechten betreft, zal hei" Engel
se plan alleen uitgevoerd kunnen wor
den, indien landbouwprodukten (be
doeld zijn levensmiddelen, veevoeder) en
ook dranken en tabak zullen worden
uitgezonderd van het voorgestelde vrij
handelssysteem. Engeland wenst hier
over verder niet te praten, want de uit
zonderingsclausules zijn zeker niet be
doeld als onderhandelingsobject.
De woordvoerder van het Engelse de
partement van Financiën, die ons gis
teravond te woord stond, erkende vol
mondig, dat de aan het plan verbonden j
Britse voorwaarden speciaal voor ons
land grote bezwaren zal meebrengen,
want Nederland zal er in moeten
toestemmen zeker Britse industrie-
produkten vry toe te laten, maar het
kan de eigen landbouwprodukten welke
een belangrijk deel van onze nationale
produktie vormen, niet als tegenprestatie
vryelijk naar Engeland sturen! Het valt
dan ook niet te verwonderen, dat behalve
ons land ook Denemarken en Italië ern- j
stige bezwaren hebben geuit. Geen enkel
land heeft tot dusver instemming betuigd
met het Britse plan zoals het er nu ligt,
maar onze zegsman maakte het duide
lijk dat Engeland niet bereid is zelfs
ook maar enig compromis te overwegen.
De binnenlandse politieke situatie maakt
dit eenvoudig onmogelijk. Aan een nieu
we capitulatie thans tegenover Europa
wil de meerderheid van het Britse par
lement niet denken.
Op de oude manier
Waarschijnlijk is de Labour-oppositie
nog meer bevreesd voor het Europese
plan dan sommige Conservatieven, al is
het misschien ook een toort watervrees!
Het is de bedoeling, dat de handel in
landbouwprodukten wat Engeland be
treft, op de oude manier wordt voortge
zet. Een verzachtende omstandigheid is,
dat de zes Europese deelgenoten in de
gemeenschappelijke markt niet van plan
zijn om onderling tot vrijhandel in land
bouwprodukten over te gaan al zullen
zy wel de weder, ijdse export aanmoedigen
doch met handhaving van fundamen
tele bescherming Het Britse vryhan-
delsvoorstel sta"1 en valt echter met de
door de Engelsen gestelde voorwaarde
van de uitsluiting van landbouwproduk
ten. Ook voor Frankrijk vormt dit een
bijzonder belangrijk probleem Er zijn
dertig produkten, welke volgens Enge
land niet in aanmerking mogen komen
voor vrijhandel
De Engelse regering is verheugd, dat
Spaak blijk heeft gegeven de Britse po
sitie volkomen te begrijpen. Het vaste
land. dat zich ongetwijfeld sterk voelt,
nu Engeland eindelijk in beweging
komt, wil blijkbaar tegenover Londen
een zo tegemoetkomend mogelijke hou
ding aannemen. Want dit is het grote
ogenblik, waarop het vasteland jaren
lang heeft gewacht. Engeland wil Euro
pees gaan denken en is zich bewust dat
dit nog maar een begin is.
Onaanvaardbaar
Natuurlyk denkt de Engelse regering
er niet aan om het eigen Gemenebest
(waarheen 48 procent van de uitvoer
gaat) de rug toe te keren, maar het Ge
menebest is niet meer wat het is geweest
en richt zich reeds voor een belangrijk
deel op Amerika. Theoretisch is het in
een gemeenschappelijke markt (waar
Engeland buiten blijft) voor Engeland
mogeljjk om zijn uitvoer naar het vas
teland. welke thans 25 procent bedraagt,
te verdubbelen. Engeland gaat met zijn
voorstel inderdaad verder dan welk an
der land buiten de zes Messina-mogend-
heden ook Misschien is dit voor onze
regering een punt van overweging om
over de bezwaren heen te stappen, maar
uit de woorden van onze zegsman kon
den wij opmaken, dat de Engelse rege
ring niet verbaasd zou zijn, wanneer
Nederland dit plan onaanvaarbaar
achtte. Wat dan?
Er zijn aanwijzingen, dat de drie
Scandinavische landen en ook Oostenrijk
zich later bij de vrijhandelszone zullen
aansluiten. Het is veelbetekenend, dat
Spaak ook een bezoek aan de afgetre
den minsiter-president Eden heeft ge
bracht. want het plan, dat onder zijn
regiem werd geboren, verhoogt ook
Edens prestige, zy het achteraf
Bejaarden vragen wijziging
Algemene Oudersdomswet
Het hoofdbestuur van de Nederlandse
Bond voor ouden van dagen, heeft in
een adres aan de minster van Sociale
Zaken en Volksgezondheid verzocht deze
wet zodanig te wijzigen of aan te vullen,
dat wanneer een vrouw die de leeftijd
van 65 jaar heeft bereikt, pensioen ver
leend zal worden, ook al zou zij gehuwd
zijn met een man die nog geen 65 jaar is.
Droog weer
Zon op: 8.42 uur; onder: 17.03 uur.
Maan op: 19.21 uur: onder: 8.54 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.50 en
16.06 uur.
Laagwater te 12.02 uur.
Dit nummer bestaat alt 10 pagina's.
Daat de meeste Engelse ministers aanrukken: van Downingstreet 11.
een officiële ambtswoning hebben
wordt er in het centrum van Londen
op het ogenblik druk verhuisd. De
nieuwe premier Macmillan had er
maar geen verhuiswagen voor laten
waar hij als minister woonde, naar
Downingstreet 10. waar hij als pre
mier zetelt, kon het wel lopende
gebeuren
In de Hongaarse hoofdstad is het opruimingswerk (ondanks de blijvende strubbelingen) in volle gang.
Een blik in een van de hoofdstraten, waar het puin van ingestorte gevels en het barricade-materiaal wordt
verwijderd.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk weinig bewolking met
hier en daar mistbanken, later enkele
overdrijvende wolkenvelden. Droog weer
Zwakke tot matige wind tussen noord
oost en noord. Vannacht lichte vorst,
morgen overdag temperaturen oplopend
tot enkele graden boven het vriespunt.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
17 JANUARI