AMERIKA GAAT COMMUNISME
EN MIDDEN-OOSTEN KEREN
WEERBERICHT
Invloed van Moskon aldaar zou West-Europa in
feite machteloos maken tegen rode dreiging
Militaire en economische hulp
AMERIKAANSE WAPENS VOOR
DE ALGERIJNSE REBELLEN?
Firma D. Krel Zn.
95ste jaargang
MAANDAG 31 DECEMBER 1956
No. 29024
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
17.— per kwartaal; 12.35 per maand; 10.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
HET is natuurlijk geen toeval dat
het vandaag de laatste dag van
het jaar is. Met andere woorden:
het is helemaal niet toevallig, dat het
nu al weer een héél jaar geleden is. dat
we óók een oudejaarsavond beleefden.
We weten het immers zo goed: decem
ber is de feestmaand bij uitnemendheid.
Het begint met het Sint-Nicolaasfeest,
het festijn waarnaar vooral de nog „ge
lovige" jeugd lang tevoren reikhalzend
uitziet, maar dat ook voor ouderen zijn
onmiskenbare en typisch-Hollandse be
koring heeft.
Dan volgen de voorbereidingen voor
het kerstfeest; de komst van een den-
neboom. het feestelijk gebeuren van het
optuigen en de verrukte gezichtjes van
de kinderen, wanneer ze. in de nog
donkere morgen van de eerste kerstdag,
voor het eerst ermee worden geconfron
teerd. De voorafgaande beraadslagingen
in de huiselijke kring: zullen we met
Kerstmis „thuis" eten? Zullen we gas
ten vragen? En zo ja. wie? Of zullen
we de uitnodiging om de kerstmaaltijd
èlders^e gebruiken, dankbaar accepte
ren? Het laatste bespaart de huisvrouw
vanzelfsprekend een heleboel hoofdbre
kens en rompslomp. Maar aan de
andere kant is Kerstmis niet een bij
uitstek „huiselijk" feest en wordt die
extra-inspanning niet ruimschoots be
loond door de vertrouwde intimiteit van
de eigen omgeving, voor deze gelegen
heid nog eens extra feestelijk aange
kleed?
EN wanneer dan ook deze dagen weer
gezellig zijn doorgebracht, kijken
we onwillekeurig vooruit naar het
sluitstuk van de trits dezer feestelijk
heden: de oudejaarsavond met als on
afscheidelijk verlengstuk: de nieuw
jaarsdag. De dag waarop iedereen ieder
een hardop toewenst wat iedereen als
wij goede mensen waren! eigenlijk
in zijn hart iedereen dagelijks zou moe
ten toewensen: veel heil en zegen in het
nieuwe levensjaar!
Zo brengen de voorafgaande gebeur
tenissen ons ongemerkt in de sfeer van
de oudejaarsavond, die er ons van be
wust doet zijn. dat al weer een jaargang
is voltooid. Dit besef zou bij de over
grote meerderheid der mensheid hoogst
waarschijnlijk heel wat minder duidelijk
leven, wanneer wij ons bij de oriënte
ring in de tijdruimte alleen maar lieten
leiden door onze herinnering! Hoe kort
lijkt het nog pas geleden dat wij aan
het einde van 1955 net als nu de
pen ter hand namen teneinde ons, in
overeenstemming met de sfeer van dit
ogenblik, met een min of meer beschou
welijke overpeinzing te richten tot onze
lezerskring.
En toch: wat is er in die korte tijd
ontzaglijk veel gebeurd! Zowel in de
grote wereld als in onze naaste familie-
en vriendenkring. Ook al woedt er ner
gens ter wereld officieel oorlog, de leuze
„vrede op aarde" werd in 1956 evenmin
verwezenlijkt. In Noord-Afrika duurde
de bloedige strijd voort; president Nas
ser van Egypte bracht door zijn naasting
van het Suez-kanaal de wereld aan de
rand van een oorlog en de Sovjet
machthebbers konden in Hongarije de
stem van de vrijheid niet dan in bloed
smoren
WIE zich vanavond ook maar één
ogenblik bezint op de internatio
nale verhoudingen, wordt onver
biddelijk gesteld voor de klemmende
vraag of de houding, welke de vrije
wereld heeft aangenomen tegenover de
gebeurtenissen in Hongarije de juiste is
geweest. Dit is een klemmende vraag,
waarop helaas een beklemmend ant
woord moet worden gegeven.
Want de eerlijkheid gebieat te erken
nen, dat die vrije wereld niet bereid is
gebleken de uiterste consequentie te
trekken van de in het Handvest der
Verenigde Naties neergelegde erkenning
van de geestelijke vrijheid als een van
de fundamentele menselijke rechten.
Dat een dergelijke bereidheid vrijwel
onvermijdelijk zou hebben geleid tot
een derde wereldoorlog met alle onover
zienbare en welhaast onvoorstelbare ver
schrikkingen vandien, doet niets af aan
de nuchtere waarheid, dat de thans
aangenomen houding, hoe begrijpelijk
ook. in feite neerkomt op verraad aan
het beginsel.
Beter dan de kop in het zand te ste
ken en zichzelf wijs te maken, dat het
instituut der Verenigde Naties het zijne
ertoe heeft bijgedragen om de geeste
lijke vrijheid te waarborgen, is het te
erkennen dat dit principiële recht op
zijn minst tijdelijk! is opgeofferd
aan het onmiddellijke en rechtstreekse
voortbestaan van de mens en de mens
heid.
Dat is geen prettige, maar een, vooral
op oudejaarsavond, wel noodzakelijke
erkenning!
IN het leven-van-alle-dag spelen de
gebeurtenissen in onze allernaaste
omgeving een groter rol dan de ont
wikkelingen in het internationale vlak.
Een onvrijwillig ontslag in de eigen
kring weegt zwaarder dan berichten over
massale werkloosheid in Zuid-Amerika
en het verlies van een dierbaar familie
lid of vriend treft smartelijker dan de
doodstijding van duizenden overstro
mingsslachtoffers in China.
Zo was ook 1956 weer voor ieder onzer
een bonte mengeling van lief en leed.
van vreugde en smart, van blijheid over
verkregen winst in geestelijke en mate
riële zin en van droefheid over geleden
verlies in dezelfde dubbele betekenis.
De som van al deze gevoelens en ge
waarwordingen heeft voorzover we
daarvoor althans gevoelig zijn en er ons
voor openstellen tot lering kunnen
strekken en ons doen winnen aan levens
ervaring en levensrijpheid. Dit alles
heeft ons ook kunnen sterken in de
overtuiging, dat de wereld bij onszelf
begint en ons doen bezinnen op ons aller
plicht om door de eigen levenshouding
en de eigen gedragingen een persoon
lijke bijdrage te leveren tot de vorming
van een betere wereld.
Een wereld, geregeerd volgens begin
selen van verdraagzaamheid, waarde
ring en liefde, van eerbied voor de mede
mens en van rechtvaardigheid; een
wereld waarin elk zich in vrijheid kan
ontplooien tot wat hij wil en kan;
kortom een wereld waarin het goed is
te leven, voor zichzelf en voor alle ande
ren.
Moge het komende jaar ons die wereld
een flinke stap dichterbij brengen.
Wij wensen al onze medewerkers,
abonnees en adverteerders en alle
anderen wie deze regels onder ogen
komen, een in hun gezin en werk in
alle opzichten gelukkig en voorspoe
dig 1957!!!!
Belangrijk initiatief van Washington
(Van onze correspondent in Washington)
Het nieuwe jaar zal beginnen met een uiterst belang
rijk initiatief van de Amerikaanse regering! Op nieuw
jaarsdag zullen Eisenhower en Dulles namelijk aan de
Congres-leiders van beide partijen duidelijk maken,
welke maatregelen de Amerikaanse regering noodzake
lijk acht teneinde de communistische penetratie in het
Midden-Oosten te keren. Deze maatregelen zijn niet
zonder risico, doch Washington acht het stellig nog
veel riskanter in het geheel geen maatregelen te treffen
en daardoor de onjuiste indruk te wekken als zou Ame
rika onverschillig zijn ten aanzien van de oliegebieden
in de Arabische landen. De Amerikaanse regering acht
het van het grootste belang, dat de olie uit het Mid
den-Oosten beschikbaar blijft voor West-Europa. Zou
de Sovjet-Unie het Midden-Oosten veroveren, dan zou
West-Europa daardoor in feite machteloos worden
tegen de communistische dreiging.
Over de nieuwe Amerikaanse aanpak hebben de laatste dagen allerlei geruch
ten de ronde gedaan. Welke vorm van ondersteuning de regering van het Congres
zal ontvangen staat nog niet vast, doch de oogmerken van Eisenhower en Dulles
kunnen thans nauwkeurig worden omschreven. De president zou gaarne van het
Congres volmacht ontvangen om zo nodig Amerikaanse strijdkrachten te mogen
gebruiken teneinde een aanval van de Sovjet-Unie op enige staat in het Midden
oosten af te slaan. Amerika beoogt zulke militaire hulp overigens alleen te ver
lenen indien de aangevallen staat dit wenst. Voorts heeft Amerika de bedoeling
door grootscheepse economische steun de kansen voor de communistische invloed
in het Midden-Oosten te verminderen. Deze actie kan men enigszins vergelijken
met het plan-Marshall.
Geen toetreding tot
Verdrag van Bagdad
Teneinde elk misverstand te voor
komen volgt hier een opsomming van
de drie dingen, die Amerika in dit
stadium beslist niet beoogt:
Amerika ambieert niet toe te tre
den tot het Bagdad-pact;
Amerika wenst niet in te grijpen in
de conflicten tussen de Arabische lan
den onderling of in een eventuele
strijd tussen Israël en zijn buurlanden
Amerika beoogt geen geweld te ge
bruiken, indien een der staten commu
nistisch wordt zonder van buitenaf
door de Sovjet-Unie te zijn aangeval
len.
Waarom is Amerika niet bereid te
te treden tot het Verdrag van Bagdad?
Zoals men weet is dit verdrag de scha
kel tussen de NAVO in het Westen en
de ZOAVO in Azië Leden zijn Enge
land. Turkije. Irak. Perzië en Pakistan
Indien Amerika nu tot dit verdrag zou
toetreden, dan zou dit zeer waarschijn
lijk ontstemming wekken in Saoedi-
Arabië, met welk land Amerika (van
wege de olie) goede betrekkingen
onderhoudt. Bovendien zouden de Ver
enigde Staten zich. door toetreding tot
het Verdrag van Bagdad (als men wil,
kan men ook spreken van de MOVO:
Middenoostelijke Verdragsorganisatie)
zich te zper associëren met het door de
Arabieren gehate Engeland. Locale
conflicten zou Amerika door middel van
de Verenigde Naties willen oplossen.
Wat tenslotte de bolsjewisering van
sommige staten van binnenuit betreft:
Amerika hoopt zulk een communistische
ondermijning te voorkomen door econo
mische bijstand. Mochten niettemin
staten als Syrië. Jordanië en Egypte
naar links overstag gaan. dan nog zou
Amerika het gevaar niet alarmerend
achten. Washington is namelijk van
mening, dat een Mohammedaanse staat,
die geen landverbinding met de Sovjet-
Unie heeft, zich moeilijk blijvend als
satelliet van Moskou zou kunnen hand
haven
Vandaag vertrok Dulles naar New
York om Hammarskjöld op de hoogte
te brengen van het nieuwe initiatief
Amerika baseert deze nieuwe aanpak op
artikel 51 van het Handvest van de
Verenigde Naties
Half miljard dollar
lalriges van olie-magnaten
Onthullingen van een Duits blad wekken
grote verwarring in de Franse hoofdstad
(Van onze correspondent in Parijs)
Een bericht in het Duitse blad ..Westfalische Zeitung" heeft in politieke
kringen te Parijs grote opschudding veroorzaakt: de Parijse correspondent van
die krant beweert uit officieuze bron namelijk te hebben vernomen, dat twee
grote Amerikaanse oliemaatschappijen de Algerijnse rebellen onlangs met
omvangrijke wapenleveranties 10.000 geweren, 1700 zware en lichte mitrail
leurs en 600.000 granaten zouden hebben gesteund. De bewijzen van deze
zendingen van wapens, die bestemd zijn om Franse soldaten te doden, zouden,
volgens de Duitse journalist, te vinden zijn in de aantekeningen, die zijn aan
getroffen op de Algerijnse rebellenleider Ben Bella, wiens vliegtuig enige
maanden geleden door de Fransen in Noord-Afrika werd onderschept.
Waarom zwijgt de
regering in Parijs?
De notities van Ben Bella vormen al
lang een bron van allerlei geruchten.
Verscheidene Franse politieke figuren
zouden er eveneens door worden gecom
promitteerd. Ben Bella werd dezer da
gen voor de °erste maal in aanwezigheid
van zijn advocaten een langdurig ver
hoor van zeven uren afgenomen. Zijn
verklaringen worden echter besohouwd
als geheimen van militaire aard en de
processen verbaal van het verhoor zijn
dan ook onmiddellijk opgeborgen in een
der zwaarst bewaakte safes van het
ministerie van Nationale Verdediging
Maar die strenge geheimhouding ont
slaat de overheid toch niet van de plicht,
zo merken verschillende Franse kran
ten op. bedenkelijke geruchten zo veel
mogelijk tegen te spreken. En men
meent te weten, dat de Amerikaanse
ambassadeur in Parijs. Dillon onlangs
stappen heeft ondernomen, die in direct
verband staan met deze zelfde Duitse
onthullingen. De openbare mening heeft
er recht op te weten, zo schrijft het
Parijse weekblad „rExpress", of Ameri
kaanse petroleumbelangen inderdaad
een rol spelen in het Algerijnse conflict.
Prinses Beatrix in gesprek met
haar skileraar alvorens een tocht in
de omgeving van Sankt Anton aan
te vangen.
Door het zwügen van de regering vat
licht de mening post, dat hier van een
wel hoogst gevaarlijke en ontoelaatbare
inmenging van buitenlandse particu
lieren sprake is in een conflict, dat door
de Franse regering nog altijd officieel
als een kwestie var binnenlandse aard
wordt beschouwd en voorgesteld. En een
opheldering lijkt hier wel te meer ge
wenst, waar de betrekkingen tussen de
Amerikanen en de Fransen toch al zo
veel te wensen over laten, en de wat
dubbelhartige uitlatingen van minister
Dulles tijdens de jongste NAVO-confe-
rentie te Parijs de atmosfeer zeker niet
gefrgel en al gezuiverd hebben. De Al-
ge^nse kwestie zal begin januari bij de
Ver. Naties ter sprake komen met het
oog waarop minister Pineau al naar
New York is vertrokken.
Het mag van essentieel belang worden
geacht, zo wordt in Parijse diplomatieke
kringen opgemerkt dat Frankrijk tevo
ren zo volledig mogelijk is ingelicht over
alle krachten, die in dit verband van
invloed kunnen zijn. Het Algerijnse pro
bleem hangt ten nauwste samen met de
crisis in het Midden-Oosten en men be
hoeft geen bijzonder fijne neus te heb
ben om te bemerken, dat olie-belangen
aan die spanningen niet geheel en al
vreemd zjjn De veronderstelling, dat
Amerikaanse petroleummaatschappijen
in Algerije metterdaad en met behulp
van wapens tegen Frankrijk ageren,
behoeven daarom bij voorbaat helaas
niet te worden uitgesloten. Om al die
redenen ziet men dan ook met de groot
ste belangstelling uit naar een officiële
ontkenning of bevestiging van de hard
nekkige gerichten die in Parijs thans
circuleren en die de verwarring van het
publiek nog hoger dreigen op te voeren.
volgens de Amerikaanse grondwet
heeft alleen het Congres het recht de
oorlog te verklaren Het Congres heeft
reeds aan de president volmacht ver
leend zo nodig geweld te gebruiken bij
een aanval op Formosa plus de eilan
den. die voor Formosa's verdediging van
vitaal belang zijn. Daarenboven zou een
aanval op West-Europa Amerika vrijwel
automatisch in de strijd betrekken. In
dien de president nu tevens volmacht
zou krijgen om geweld te gebruiken bij
een aanval van de Sovjet-Unie in het
Midden-Oosten, dan zou het Congres in
vrijwel alle essentiële gevallen zijn
voorrecht hebben prijsgegeven
Enige oppositie van het Congres is
daarom wel te verwachten, doch waar
schijnlijk zal een vorm gevonden wor
den. die de president de gewenste
ma< htiging verleent.
Het verrassingselement in de moderne
oorlogsvoering maakt zulke volmachten
helaas noodzakelijk!
Met een vredelievende Eisenhower
aan het bewind in Amerika betekent
deze machtsverschuiving van het Con
gres naar de president geen gevaar,
doch er is geen garantie aanwezig dat
iedere toekomstige president over even
grote bezonnenheid zal beschikken.
Vierhonderd of vijfhonderd miljoen
dollar wordt als bedrag genoemd dat
de regering ter beschikking zou willen
stellen voor economische steun van het
Midden-Oosten.
Het Congres is over het algemeen
weinig geneigd grote bedragen uit te
trekken voor economische bijstand, doch
daar deze steun thans verbonden is aan
een duidelijke waarschuwing aan de
Sovjet-Unie. zullen de Congresleden
zich wellicht gemakkelijker tot steun
verlening laten bewegen. En subsidie
voor de Assoeandam is bij het boven
genoemde bedrag niet inbegrepen.
Al is het Amerikaanse prestige in
Egypte gestegen, toch zijn de betrek
kingen met dat land nog allerminst
bondgenootschappelijk.
Felle reactie van Moskou
door Washington verwacht
Washington rekent er op. dat Moskou
met grote felheid op het nieuwe initia
tief van Amerika zal reageren. En on
getwijfeld zullen de Russen Amerika er
van beschuldigen de koloniale rol in het
Midden-Oosten van Engeland en Frank
rijk te hebben overgenomen! Een
nieuwe koude oorlog behoort dan ook
stellig tot de mogelijkheden.
Een compromis inzake de ontwape
ning zal daardoor wellicht worden be
moeilijkt. Men is in Amerika echter van
mening dat de Russen hun reactie
hoofdzakelijk tot woorden zullen moe
ten beperken, te meer daar de moeilijk
heden binnen het communistische bloc
Moskou zowel militair als economisch
verzwakken.
Economische concurrentie van de
Russen in het Midden-Oosten is theo-
rethisch mogelijk, doch het welvarende
Amerika meent ongetwijfeld tegen de
Russen te zijn opgewassen.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Morgen, nieuwjaarsdag, verschijnt
ons blad niet. De bureaus van het
Leidsch Dagblad zullen de gehele
dag gesloten zijn.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitM
Zaterdag is dr. Anthon van der
Horst door de Nederlandse Bach-
vereniging gehuldigd in verband
met zijn 25-jarig dirigentschap bij
deze vereniging. De voorzitterjhr.
mr. C. A. de Ranitz overhandigt
de jubilaris een herinneringsalbum.
Onrust in Kiëf
Reizigers, die zaterdag uit Boedapest
in Wenen aankwamen, hebben berichten
over onrust in Kief (Oekraine) beves
tigd. Een student, die vrijdag uit Moskou
in Boedapest terugkeerde, had gezegd,
dat zijn trein bij Kief niet verder ging,
daar het station van Kief niet te ge
bruiken was wegens gevechten tussen
studenten en het rode leger. De reizi
gers werden in bussen om de stad ge
reden en konden aan de andere kant in
een nieuwe trein stappen. Onderweg
zagen zij vele tanks die alle toegangen
van Kief bewaakten.
Speidel leider van
NAVO - landmacht
Benoeming wordt in het
voorjaar tegemoetgezien
(Van onze correspondent
in West-Duitsland)
In geallieerde en Westduitse militaire
kringen meent men met zekerheid aan
te kunnen nemen, dat reeds in het voor
jaar van 1957 een Westduitse generaal
tot opperbevelhebber van alle NAVO-
landstrüdkrachten in Midden-Europa zal
worden benoemd, waardoor hjj aan het
hoofd van de Nederlandse, Belgische,
Franse, Britse, Luxemburgse en West
duitse landmacht-eenheden in dit ge
bied zal komen te staan. Hij moet de
opvolger worden van de tegenwoordige
bevelhebber, de Franse generaal Marcel
Maurice Carpentier.
Er schijnt weliswaar nog geen definitieve
beslissing te zijn gevallen, welke hoog ge
plaatste Westduitse generaal deze be
langrijke en verantwoordelijke positie
zal aanvaarden, (de Westduitse Verde-
riigingsraad, de Westduitse Bondsrege
ring en vermoedelijk ook de Bondspresi
dent Heuss zullen hierover nog een
woordje mee te spreken hebben), maar
men rekent er toch wel op, dat de thans
59-jarige luitenant-generaal dr. Hans
Speidel benoemd zal worden, ook al om
dat Speidel geruime tijd als eerste ver
bindingsman tussen het Noordatlanti-
sche hoofdkwartier in Parijs en het mi
nisterie van Verdediging in Bonn is op
getreden. Hij heeft aan de universiteiten
van Tübingen en van Berlijn geschiede
nis en staatshuishoudkunde gestudeerd
en de hogere krijgsschool bezocht. Ge
durende de laatste periode van de
tweede wereldoorlog was hij chef van de
staf van het leger van generaal Rommel.
Hij heeft- talrijke boeken over strategie
geschreven, die na de oorlog o.m. in En
geland. Frankrijk en de Verenigde Sta
ten zijn verschenen.
(Ingez. Med.-Adv.)
LOODGIETERSBEDRIJF
SANITAIRE INSTALLATIES
LEIDEN - HOGE RIJNDIJK 71
TEL. 20023 m. g.
Indonesië verwerpt
Nederlandse nota
„Onjuist" en „beledigend"
De Indonesische regering heeft het
Nederlandse voorstel om de rechts
macht van het Internationale Ge
rechtshof te erkennen, in de hoop dat
op deze wijze een onafhankelijk oor
deel over de tegen Nederlanders ge
voerde processen te krijgen, verwor
pen. Dit wordt meegedeeld in een
nota. die is overhandigd in antwoord
op de Nederlandse nota. welke de pro
cessen tegen de Nederlanders een
schending van de rechten van de mens
noemde.
In de Indonesische nota worden de
Nederlandse besehuldigingen krachtig
van de hand gewezen en wordt gezegd,
dat de processen in overeenstemming
met het internationale recht waren
gevoerd.
Volgens de nota was de Nederlandse
nota „onjuist" en beoogde zij de In
donesische rechtspraak te beledigen.
Iets kouder
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Overdrijvende wolkenvelden en over
wegend droog weer met in de nacht en
ochtend hier en daar mist. In de nacht
op de meeste plaatsen lichte vorst, mor
genmiddag temperaturen in het alge
meen iets boven het vriespunt. Zwakke
tot matige wind tussen zruid en oost.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
1 JANUARI
Zon op: 8.50 uur: onder: 16 41 uur.
Maan op: 8.42 uur: onder: 17.31 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.30 en
15.42 uur.
Laagwater te 11.34 en 22.53 uur.
'2/1: Hoogwater te 4 08 en 16.19 uur,
laagwater te 12.13 uur).
Dit nummer bestaat uit 28 pagina's
