1956 IN NEDERLAND ontstellende crisis in de
leiding, maar toch veel goeds
95ste jaargang
Maandag 31 december 1956
no. 29024
Twee zaken hebben het jaar 1956 in ons land beheerst: een verontrus
tend langdurige kabinetscrisis en de gebeurtenissen in de sfeer van ons
Koningshuis. Bij een overzicht van het jaar in binnenlands opzicht lijkt
het ons juist, een specaal aspect van die laatste kwestie in het centrum
te stellen. Prinses Beatrix werd (staatsrechtelijk in enkele opzichten
meerderjarignam zitting in de Raad van State en kwam in Leiden
studeren. In tegenwoordigheid van haar secretaresse mej. mr. M. Meurs
woonde zij (1) de eerstejaarsdag van de Leidse Universiteit begin
september bij.
Begin mei onthulde haar moeder, Koningin Juliana, het nationaal
monument op de Dam (2als blijk van de nationale wil, om idealen, in
strijd géboren, tot vervulling te brengen.
De langdurige kabinetscrisis en de veelvuldige besprekingen tussen
de fractieleiders (3) over details van het beleid schokten de nationale
overtuiging wel zeer sterk. Een van de belangrijkste kwesties bij die
kabinetsformatie ivas wel de woningbouw. Verheugend ivas op dit gebied
dat 22 november de 500.000ste na-oorlogse woning in gebruik kon worden
genomen (4) met een feestelijke toespraak door minister Witte. Een van
de grondslagen van onze welvaart, de volksgezondheid, betrok in zeker
opzicht een nieuwe woning toen in de voorzomer het nieuwe instituut
voor Praeventieve Geneeskunde te Leiden (5) in gebruik kon ivorden
genomen. Om nog even in Leiden te blijven (al was het jaargetijde nog
wat anders): Sempre Crescendo vierde het 125-jarig bestaan, waar deze
foto (6) van PaumgartnerStotijn en de voorzitter van het studenten
muziekgezelschap aan herinnert.
Leiden was evenzeer betrokken bij de Rembrandtherdenking, die een
aanvang nam met de kranslegging bij het standbeeld op het naar hem
genoemde plein in Amsterdam (7). En Leiden was ook en nog veel in
grijpender betrokken bij de actie die de studentenwereld voerde tegen
de voornemens van minister Cals om een inbreuk te maken op de prin
cipiële studievrijheid (8). De studenten wonnen, mede dank zij de Leidse
actie. Overgaande naar de linkerzijde van de fotopagina herinnert foto
(9) aan de installatie van burgemeester H. Duiker van Katwijk op 23
mei van dit jaar.
Dr. W. Drees, de minister-president, zonder wie wij ons langzamerhand
geen Nederlandse regering meer kunnen indenken, vierde op 5 juli zijn
zeventigste verjaardag (10) en kreeg die ochtend reeds vroeg bloemen
aangeboden door een jeugdige bewonderaar.
Tot nu toe hebben we het alleen over verheugende zaken gehad behalve
dan die kabinetsformatie. Maar er ivaren ook trieste gebeurtenissen.
Op 19 april overleed Jungschlager in een Indonesisch ziekenhuis nadat
de doodstraf tegen hem ivas geëist (11) maar nog niet uitgesproken.
Nadat het vonnis over Schmidt was uitgesproken keerde de dappere
verdedigster van beide in Indonesië berechte Nederlanders mevr. Mieke
Bouman naar het Westen terug. Voor zij in ons land met groot hulde
betoon en veel eerbewijzen ontvangen werd vertoefde zij met haar
echtgenoot enige tijd in Italië (12) om van de doorgestane emoties
te bekomen.
Foto (13) herinnert aan de ingebruikneming van het gerestaureerde
Groene Kerkje te Oegstgeest op 8 november. Daarna gaan wij naar de
overkant van de pagina waar we bij (14) in het einde van het jaar
terecht komen met een herinnering aan de trieste proefvaart van de
Statendam, die vleugellam de Nieuwe Waterweg werd binnengesleept.
Een van de belangrijkste gebeurtenissen van het jaar was op 16 april
de officiële ingebruikstelling van de grootste radio-telescoop ter wereld
in het Drentse plaatsje Dwingelo door Koningin Juliana, die op de daar
aan herinnerende foto (15) in gezelschap van prof. Oort uit Leiden
vereeuwigd is met de hemelspiegel als decor.
Op technisch-ivetenschappelijk-industrieel gebied lag ook de ingebruik
stelling van de nieuwe radar-bebakening van de Nieuwe Waterweg door
Prins Bernhard (16) in november van dit jaar.
Toen eindelijk, eindelijk, eindelijk een nieuw kabinet was gevormd
bracht dit (onder de zeer weinige nieuwe aspecten) de primeur van een
vrouwelijke minister, mej. mr. Klompé (17) die al spoedig in haar de
partement voor Maatschappelijk Werk veel arbeid te verrichten kreeg
toen de Hongaarse vluchtelingen (18) ons land binnenstroomden.
En dan nog hier en daar een greep uit wat ons in ons land trof de
ellendige, late, zware winter, die de deemoed van allen voor de lijdende
vogels opivekte (19), de verregende, verwaaide, verkilde zomer (20) die
alle records-naar-beneden sinds honderden jaren sloeg, hét bezoek van
president Tubman van Liberia die op foto (21) vereeuwigd staat niet
voorzitter Kortenhorst van de Tweede Kamer die onlangs zijn zeven
tigste verjaardag vierde, het zilveren dirigentsjubileum van Van Beinum
in december die daarvoor vele onderscheidingen ontving (22), het lus
trum van het Leidse Pro Patria ivaar Prins Bernhard als beschermheer
belangstelling voor toonde (23), het bezoek van het Groothertogelijk paar
van Luxemburg aan ons land in juni (24) en de sluiting van de ringdijk
om z.o. Flevoland op 10 juli, waarna Koningin Juliana het gemaal Wort-
man in werking stelde (25). Zonder vreugdebetoon verliet kort voordien
de laatste Elburgse kotter de thuishaven (26) die niet meer bereikbaar
zou zijn doordat ons volk in vrendzame strijd land veroverde terwijl
elders in bloedige strijd ruïnes worden verworven of moederland ver
loren gaat.
Vooral als we aan dat laatste denken: wij mogen ondanks alles niet
ontevreden zijn over wat 1956 ojis in eigen land bracht, ondanks de vele
tranen die de dankbaarheid begeleiden.
