Vorm van censuur in Indonesië? Noord-Sumatra scl leidt zich eveneens af Verrassende hergroepering van de Russische troepen in Hongarije WEERBERICHT Soekarno zou een „plan" hebben al wil hij geen dictator zijn „De weg banen voor eerlijke lieden zonder lust tot macht" Concentratie op beperkt getal steunpunten Russen erkennen de boerenraden op platteland Arbeiders wijzen Kadar af FIREFLY IN ZEE GESTORT 95ste jaargang ZATERDAG 22 DECEMBER 1956 No. 290IS LEIDSCH DAGBLAD Directeuri J. W. Henny Hoofdredacteur! J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.7.— per kwartaal; f. 2.35 per maand; f. 0.55 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 5705'» Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Na Staatsgreep in Midden-Sumatra Gisteren schijnt in Indonesië een vorm van censuur te zijn ingesteld voor uitgaande nieuwstelegrammen uit Indonesië na de berichten over de opstand in Midden-Sumatra. Een normale dagelijkse radio-uitzending uit Djakarta voor Singapore werd 's avonds plotseling beëindigd. Er werd hiervoor geen verklaring gegeven. Eerder op de dag werden drie perstelegrammen, die uit Djakarta waren ontvangen en betrekking hadden op de toestand in Midden-Sumatra, zonder opgave van redenen ingetrokken. Speciale Kabiiietszitting De Indonesische regering heeft gisteren op een speciale zitting van het Kabinet besloten een delegatie van burgerlijke en militaire autoriteiten naar Midden- Sumatra te zenden, waar militairen het bestuur van de burgerlijke autoriteiten hebben overgenomen. Soedibjo, de Indonesische minister van Voorlichting, verklaarde, dat de dele gatie „contact zal opnemen met de betrokken bevolking" als een eerste stap naar een „beleidvolle oplossing". Het blad schrijft uit paleiskringen te hebben vernomen, dat bij een noodtoe stand het hoogste gezag automatisch zal toevallen aan het Staatshoofd, dat bovendien opperbevelhebber van de strijdkrachten is. Naar aanleiding hier van wordt in politieke kringen herin nerd aan de jongste oproep van Soe karno aan de Indonesische partijleiders om bijeen te komen en aan de oproep „alle partijen te begraven", alsmede aan het bericht in het invloedrijke blad „Keng Po" van enige dagen geleden, dat Soekarno „de Mao tse tung van Indo nesië" wilde worden. Het was intussen gisteren niet moge lijk telefonische verbinding te krijgen met Sumatra. De Indonesische lucht vaartmaatschappij „Garoeda" heeft alle vluchten naar Padang afgelast. Aan de stap van het leger op Sumatra is een gespannen toestand voorafge gaan, veroorzaakt door de arrestatie van 14 officieren, die een staatsgreep zouden hebben voorbereid. Het bericht van de machtsovername is afkomstig van de gouverneur van Midden-Sumatra, Soelan Moeljahardjo, die voor de radio verklaarde dat hij het bewind vrijwillig had overgedragen aan luitenant-kolonel Ahmed Hoessein. Hoessein, die bevelhebber van Mid den-Sumatra is, is ook voorzitter van de raad van veteranen van de nu op geheven Bentang-divisie, die tegen de nederlanders heeft gestreden. Deze veteranen hebben kortgeleden een serie eisen aan de regering over handigd voor uitgebreide autonomie voor het gebied op Sumatra. Zij klaag den er ook over dat bijna alle belang rijke staatsfuncties werden ingeno men door Javanen en oefenden kri tiek uit op de „ongezonde bureau cratie" die het systeem van de huidige regering aankleeft. Zij waarschuwden de regering ervoor dat zij, indien noodzakelijk, zelf tot daden zullen overgaan om hun eisen ingewilligd te krijgen. Kolonel Hoessein zei in zijn radiorede, dat hij optreedt in naam van genoemde raad en „naar aanleiding van stemmen die erop wijzen dat er bij het volk van Midden-Sumatra ontevredenheid be staat over de toestand in en buiten het gebied". Hij deelde voorts mee, dat de eisen van de veteranen „een gunstig onthaal" hebben gevonden bij de bevol king. Politieke waarnemers in Djakarta zeiden dat de ontwikkelingen in Mid den-Sumatra niet rechtstreeks ver band houden met het leger of de poli tieke gebeurtenissen in Djakarta ge durende de afgelopen weken. Volgens hen zijn zij veeleer een weerspiegeling van de wijdverspreide onrust in Indo nesië. De minister-president, Ali Sastroa- midjojo, verklaarde het optreden van de Bentang-divisie als „zeer ernstig" te beschouwen. Naar „noodtoestand?" Inmiddels meldt de „Berita Indo nesia", dat president Soekarno over weegt de noodtoestand in geheel Indo nesië af te kondigen om een verdere verslechtering van de toestand tegen te gaan. (Ingez. Med.-Adv.) Koud weer... WórstweerWeer voor smeuïge, sappige, malse Anton Hunink's worst - de échte Gelderse Rook worst. Bij 'n stevige pot boeren kool... 'n hartige erwtensoep... bij élke winterkost smaakt Anton Hunink's worst het lekkerstWat lét u om de proef op de som te nemen..? Hoe verser hoe lekkerder ANTON HUNINK HOFLEVERANCIER - DEVENTER Noordoostelijke wind De Bilt verwacht tot morgenavond: Veel bewolking met plaatselijk enkele regen- of sneeuwbuitjes. Matige tot krachtige noordoostelijke wind. Iets kouder met vannacht temperaturen om het vriespunt. (Opgemaakt te 11.15 uur). 23 december Zon op: 8.49 uur; onder: 16.34 uur. Maan op: uur; onder: 11.45 uur. Hoogwater te Katwijk te 7.15 en 19.40 uur. Laagwater te 2.56 en 15.20 uur. (24/12 te 8.11 en 20.40 uur, resp. te 3.43 en I6.1O uur). Dit nummer bestaat uit 12 pagina's en een Bijvoegsel In een lezing voor leden van de strijd krachten in Djocja heeft de president donderdag medegedeeld, dat hij „een plan" heeft om de huidige moeilijk heden te boven tc komen. Hij voegde hieraan toe, dat dit plan tot doel heeft de democratie „in ons zieke land" te verbeteren. Soekarno legde er de nadruk op, dat er geen reden was om te vrezen, dat hij een dictator zou worden. Hij zou de politieke partijleiders raadplegen de Schriftlezing. over zijn plan. Telkens opnieuw be nadrukte de president, dat Indonesië een „geleide democratie" nodig heeft om de moeilijkheden, waarvoor het zich op het ogenblik ziet geplaatst, te overwinnen. Een „federaal bestuur?" De 34-jarige kolonel Ahmad Hoessein zette, gesteund door een troepenmacht van 4000 man, de door Djakarta be noemde gouverneur af. Er werden geen arrestaties en geen gevechten gemeld. Men eist o.a., dat Sumatra een eerlijk deel van de inkomsten uit de oliewin ning moet hebben, voor de ontwikkeling van het gebied. Alhoewel de revolutie tegen de regering te Djakarta gericht is, werd het volk gerustgesteld, dat de opstandelingen de Indonesische natie niet wensen te ontbinden. Wélingelichte kringen verklaarden, dat deze opstand de eerste stap zou kunnen zijn naar een federaal bestuur inplaats van een gecentraliseerde regering. Kettingreactie Deze kringen voorspelden, dat deze greep naar de macht elders soortge lijke revoltes zou kunnen veroorzaken en het leger ertoe zou kunnen aan zetten om alsnog naar de macht te grijpen. Dit was op 16 november reeds bijna gebeurd. Het kabinet van Sastroamidjojo zou hierop kunnen vallen en de plannen van Soekarno om een „geleide demo cratie" te scheppen zouden worden doorkruist, want „het volk steunt hem niet meer". Koningin en twee Prinsessen bij volkskerstzang Koningin Juliana en twee van de Prinsessen hebben gisteravond de volks kerstzang in de Margriethal van de Jaarbeurs bezocht, waaraan door 8000 aanwezigen werd deelgenomen. Koor zang werd gegeven door enige honder den zangers, leden van Utrechtse zang verenigingen en door een koor van Hon gaarse vluchtelingen onder leiding van Mees Huis. De burgemeester van Utrecht, jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, deed Kolonel Simbolon, de territoriaal commandant van noord- en midden- Sumatra, heeft gisteravond bekend gemaakt, dat ook noord-Sumatra zich heeft afgescheden van de centrale regering en niet langer het kabinet Ali Sastroamidjono erkent. Deze bekendmaking werd gedaan in een uitzending via Radio-Medan. De provincies midden- en noord-Sumatra, die tot de rijkste gebieden van de Indonesische archipel behoren, staan onder één militaire territo riale commandant, i.e. kolonel Simbolon. Reuter voegt hier nog aan toe, dat kolonel Simbolon ter motivering van zijn besluit mededeelde, dat hij tot het besef was gekomen dat niet langer kan worden gehoopt dat de pogingen van de centrale regering om verbe- ring in de binnenlandse toestand te brengen, met succes zullen worden bekroond. Hij noemde de „afscheiding" van noord-Sumatra „tijdelijk". Zij was be doeld om de weg te banen voor eerlijke lieden met een volkomen gevoel voor verantwoordelijkheid en niet behept met lust naar macht, om de leiding van het land over te nemen. In het gebied is de staat van oorlog en beleg afgekondigd. Vrijdagmiddag vond in de Tweede Kamer de ontbinding plaats van de Parlementaire Enquettecommissie Vier leden van deze commissie wer den onderscheiden. De voorzitter dr. L. G. Kortenhorst reikte de on derscheidingen uit aan v.l.n.r.: P. Koersen (Commandeur in de Orde Goossen. referendaris ter griffie van Oranje Nassau) en J. Schilthuis (Ridder in de Orde van Oranje (Commandeur in de Orde van Nassaumr. G. M. A. Huigens. I Oranje Nassau). Rechts dr. L. G. commies-griffier, (Off. in de Orde l Kortenhorst. van Oranje Nassau), Th. D. J. M.\ Vrijdagmiddag omstreeks drie uur is even bezuiden de haven van Scheveningen een vliegtuig van het type „Firefly"-lesvtiegtuig met twee personen van de Marine-Lucht vaartdienst aan boord in zee geval len. De reddingboot, die onmiddel lijk uit de haven vertrok, kon niets anders dan een zwemvest en enkele andere kleine wrakstukken vinden. (Van onze Weense correspondent) De gezant van India in Praag, Khosla, persoonlijk vertegenwoordiger van premier Nehroe, is nu voor de derde maal in Boedapest. Hij onderhandelde met hoge ambtenaren en zal morgen met de Hongaarse regering bespre kingen voeren. Men sluit de mogelijkheid niet uit, dat India en Communistisch China een compromis - voorstel zullen doen ter oplossing van de crisis in Hongarije, welk voorstel zowel voor het Hongaarse volk als voor Moskou aan nemelijk zou zijn. Men denkt hierbij aan een zogenaamde Poolse" oplossing. Het is intussen een feit, dat de Russen hun troepen uit Hongarije terug trekken en in plaats daarvan nieuwe modern uitgeruste elite-divisies op bepaal de steunpunten in Hongarije concentreren, maar de grote steden vermijden. Een dergelijke hergroepering heeft ook in Polen plaats gehad. Een nationaal- communistische regering zou dan onderhandelingen kunnen aanknopen over het toestaan van enkele militaire steunpunten. Om nu de vastgelopen politieke toestand weer vlot te krijgen, zoekt de Hongaarse regering op het ogenblik koortsachtig contact met de centrale boerenraad. Met het oog op een bredere kabinetsbasis worden twee nieuwe minister-kandidaten genoemd, namelijk Imre Czaki en Janos Szabo, die alle twee voorzitter zijn van regionale boerenraden. Ook erkennen Russische mili taire autoriteiten de boerenraden op het platteland, waar zij met hen samen werken en zelfs bepaalde bevoegdheden aan hen hebben overgedragen! Daartegenover schijnen de socialisten, en dus vooral de arbeiders, geen onder handelingen met Kadar te willen aanknopen, omdat Kadar hen niet als afzonderlijke partij aanvaardt, doch nog steeds vasthoudt aan de vroegere fusie tussen communisten en socialisten uit het jaar 1948. Zoon van Hongaars president in Italiaans kamp Volgens het Italiaanse blad „Tempo" dat in Rome verschijnt, bevindt de uit Hongarije gevluchte zoon van de Hon gaarse president. Istvan Dobi. zich in een Rode Kruiskamp te Fallonica. waar hij terecht is gekomen met een groep Hongaren, die in november uit Boeda pest zijn gevlucht. In 1942 zou Istvan Dobi jr. uit Hongarije zijn gevlucht. Hij was toen 16 jaar, en nam. na een korte Bali vrijgelaten Sommige kabinetsleden schijnen drie onafhankelijke partijen naast de com munisten te willen erkemien. namelijk de sociaal-democraten, de kleine grond bezitters en de nationale boerenpartij. Dir gaat dus tegen de inzichten van Kadar in. De mijnwerkers hebben het aftreden van Kadar als voorwaarde ge steld voor het hervatten van de pro- duktieve arbeid. Ook maken zij het afleveren van steenkolen afhankelijk van het wegtrekken der Russische troe pen, alsmede van de toestemming tot het uitschrijven van vrije verkiezingen. De regering is dus tot concessies be reid Dat blijkt vooral uit het feit, dat de arbei-'ersleider Bali werd vrijgelaten. Hij keerde naar zijn fabriek terug, waar hij onmiddellijk tot voorzitter van de arbeidersraad werd gekozen. Zijn col lega Racz blijft echter nog in arrest, zodat het passieve verzet in deze fabriek voortduurt. De zesduizend arbeiders zijn wel op het werk verschenen, maar de produktie bereikt slechts acht procent van de normale! OWangsysteem afgeschaft Ook heeft de regering een nieuwe verordening voor de boeren uitgevaar digd. waardoor het vroegere dwang systeem inzake de aflevering van land- bouwprodukten wordt afgeschaft. De handwerkers en de kleine neringdoen den. die onder Rakosi en Gerö ten dode waren opgeschreven, krijgen nu een kans om hun kleine bedrijfjes op par ticuliere basis weer op te bouwen. In al deze concessies ziet men dus tekenen, dat de Russen op toegeeflijkheid aan dringen en vooral de legaliteit van de typisch-communistische raden ook in de praktijk door de regering erkend willen zien Opvallend is voorts, dat, 11a het lange zwijgen over de hulpactie uit het Westen nu opeens de twee grootste communis tische bladen in Boedapest hun grote waardering ten opzichte van Frankrijk tot uitdrukking hebben gebracht, dat anderhalf miljoen Franc ter beschikking heeft gesteld, verder twaalf vrachtauto's met geneesmiddelen en 120 ton melk poeder. Deze waardering is ten volle verdiend, maar er zijn landen, die méér voor Hongarije hebben gedaan! vakantie in Oostenrijk en Zwitserland, dienst bij het Vreemdelingenlegioen. Hij vocht in Indo-China en Noord-Afrika, en keerde in 1952. toen zijn vader San- dor Ronai als president opvolgde, naar Boedapest terug. Volgens „Tempo'* heeft Istvan Dobi jr. tijdens de Hongaarse opstand in Boedapest aan de zijde der rebellen ge vochten. Dr. Drees luidt noodwet uit „Ik vindt het prettig dat wij nu af scheid kunnen nemen van de Noodwet Ouderdomsvoorziening", zeide de mi nister president dr. W. Drees gister middag op een buitengewone vergade ring van de Haagse afdeling van de Algemene Bond van Ouden van Dagen in de Dierentuin, waarin deze wet werd uitgeluid. „Toen ik aan het bewind kwam had ik twee vraagstukken welker oplossing voorrang genoten: een einde maken, aan de bestaansonzekerheid en de in stelling van de werkloosheidswet „Ik was mij er wel van bewust", zo zeide dr. Drees voorts in zijr dankwoord voor het bloemstuk dat hem was aange boden, „dat de Noodwet slechts voor een sobere bijdrage zorgde ter leniging van de nood van ouden van dagen De nieu we wet, die 1 januari a.s. in werking treedt, betekent een wezenlijke vooruit gang. Het is een mijlpaal in een lange strijd, waaraan ook tientallen jongeren hebben meegedaan". Groeiend verzet in de Sovjet-Unie Het verzet tegen het communistische bewind in de Sovjet-Unie is veel meer verspreid en veel feller dan men zich in het algemeen realiseert, aldus verklaarde de voormalige Britse onderminister van Buitenlandse Zaken, Christopher May- hew (Labour), vrijdag in het Lagerhuis^ Volgens betrouwbare berichten is deze ontevredenheid zowel door stakingen in een aantal grote fabrieken als onder intellectuelen tot uiting gekomen. Voor al de studenten in Moskou en Leningrad hadden openlijk kritiek geleverd op de politieke leiders. Mayhew sprak in het debat over de Westeuropese verdediging. Bij Scheveningen Twee personen 0111 het leven gekomen (Van onze Haagse redactie) Een Firefly-jachttoestel van de Ma rine Luchtvaartdienst, thuis horende op de basis Valkenburg, is gistermid dag om vijf over drie ten zuiden van de Scheveningse haven in zee gestort. De piloot, de 27-jarige ongehuwde luitenant ter zee tweede klasse C. F. A. Linck uit Den Haag en de onge huwde hulpvliegtuigmaker derde klasse zeemiliciën S. Weima kwamen daarbij om het leven. Het vliegtuig dat dienst deed als opleidingstoestel voor onder- zeebootbestrijding, was op een oefen- vlucht. Verscheidene personen hebben het ongeluk zien gebeuren. Onder hen wa ren de 52-jarige visser C. Pronk en de 14-jarige Frans Swaving, beiden uit Scheveningen. Onafhankelijk van elkaar vertelden zij, dat zij het vliegtuig uit de richting Hoek van Holland zagen naderen toen plotseling de motor vreem de geluiden begon te maken. Onmiddel lijk daarna zagen zij een vuurstraal uit het vliegtuig komen, waarna het in zee stortte, naar schatting ongeveer twee honderd meter uit de kust. En op een zelfde afstand zuidelijk van de Scheve ningse haven. De zee is ter plaatse ongeveer acht meter diep. In het Seinhuis en bij de kustwacht had men niets gezien. Enkele andere ooggetuigen renden echter naar de haven, waar zij de kapitein van da reddingboot „Dorus Rijkers", schipper S. den Heijer, aantroffen. Deze voer, met de ooggetuigen aan boord, onmiddellijk uit en begon op de aangegeven plek te zoeken. Er werd echter slechts een olievlek en een scherpe benzinelucht waargenomen. Ook een helikopter van de lucht- en zeereddingsdienst te Valkenburg, die op het eerste alarm was opgestegen en die gedurende meer dan een uur boven de aangegeven plaats rondcirkelde, kon niets vinden. Om half vijf landde dit toestel onverrichterzake op de vliegbasis. De bemanning van de „Doris Rijkers" die omstreeks diezelfde tijd in de ha ven terugkeerde, had inmiddels in zo verre succes, dat zij een ongeveer een meter lang stuk van een propeller had kunnen opvissen. Alsmede een filter tankje, een zwaar gehavend deel van een uitlaat en een hoes van een vlieg- tuigstoel. Deskundigen van de M.L.D. hebben deze wrakstukken later geïden tificeerd als die van een Firefly. Van ochtend voer de „Dorus Rijkers" andermaal naar de onheilsplek om daar, in afwachting van het bergings werk door de marine, een boei te plaatsen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1