Staatsgreep in Midden - Sumatra
om crisis te boven te komen
Arie van Rooyen te Noordwijk
wordt 2 januari honderd jaar
IN DE Y.N.
OORLOG NA,
IS ALLES, OP
GEOORLOOLD
95ste jaargang
Vrijdag 21 december 1956
Derde blad no. 29018
tonkilometers vracht nam toe van
54.467.000 in 1955 tot 63.500.000, een
stijging van 16.6%. Er is in 1956
2.61Ó.000 kg. post vervoerd tegen
2.294.000 kg. in 1955, een stijging van
13.8%.
Het aantal passagierskilometers nam
in 1956 met bijna 13% toe en bedroeg
1 893.000 000. De gemiddelde afstand die
elke passagier aflegde daalde van 2330
km. in 1955 tot 2315 km. De verschui
ving van het eerste klasse vervoer naar
het vervoer per toeristenklasse zette
zich in 1956 voort.
Van de 820.0000 passagiers reisden nl.
618.000. of 24.6% meer dan in 1955. in
de toeristenklasse en 202.000 of 27.000
(11.8%) minder dan in 1955, in de eerste
klasse.
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Beroepen t© Kockengen J. van der Haar
te Waddlnocveen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Vries (Dr.) A. J. Jelsma.
kand. te Amsterdam.
GEREF. KERKEN ART. 31 K.O.
Beroepen te Onnen (Gron.) (voor de
miss. arbeid op Borneo) J. v. Benthem te
Hijken
CHR. GEREF. KEKKEN
(Ingez. Med.-Adv.)
Kleitabletten
uhmtieé
Helpen direct!
En zo verhaalt opa Van Rooyen
verder, want hy kent oud-Noordwijk
als zijn vestzak en de „Zeeërs" bij
naam en toenaam.
In 1920 verloor hij zijn vrouw en ging
by inwonen bij zijn zuster Jaantje, de
gasthuismoeder. Het was toen uit met
varen en jarenlang woonde hij in het
Gasthuis in „De Buurt".
Zijn broers en zusters en ook zijn kin
deren. twee zoons en een dochter, heeft
hij overleefd, maar toch is Van Rooyen
geen eenzaam man. De kleindochters
Margreet Grietje zegt opa Van
Rooyen. want zo heette mijn vrouw
en Marie bezoeken hem elke zaterdag
trouw en daar is hij erg op gesteld.
Met oomzegger Jan van der Bent mocht
hij in de jaren van zijn welverdiende
rust graag een spelletje dammen, maai
de laatste jaren is hij wat slecht van ge
zicht geworden en kan hij de schijven
niet meer zien.
Opa Van Rooyen heeft het in „Dal-
rust" best naar de zin. Hy heeft daar
een mooie kamer, eten en drinken op
zijn tijd en hij kan het met de andere
bewoners van het tehuis uitstekend
vinden
Ongetwyfeld zal het hem op 2 januari
a.s. niet aan belangstelling ontbreken.
„En de burgemeester komt ook, want
dat heeft hij mjj beloofd", zo ver
trouwde de heer Van Rooyen ons by
het afscheid toe.
Oostduits verzet ook
onder intellectuelen
(Ingez. Med.-Adv.)
ECHTZAKEN
Jehova's getuigen ontslagen
van rechtsvervolging
Vrijheid onaanvaardbaar
beperkt
De drie getuigen van Jehova uit
Huizen (NH), die wegens hun „evan
gelisatiewerkzaamheden" in deze ge
meente op grond van een speciaal ar
tikel van de algemene politieverorde
ning werden gevolgd en in eerste aan
leg door de kantonrechter ieder tot
f. 15.boet« werden veroordeeld, zün
in hoger beroep door de Rechtbank te
Amsterdam van iedere rechtsvervol
ging ontslagen. Wel achtte de Recht
bank bewezen, dat zij het hun ten-
laMe gelegde feit hadden begaan, doch
het feit zelf werd niet strafbaar ge
acht.
De gouverneur van Midden-Sumatra, Roeslan Moeljahardjo heeft gister
avond in een radio-uitzending medegedeeld, dat hij zijn bevoegdheden heeft
overgedragen aan luit.-kolonel Ahmad Hoesein, de commandant van het in
deze streek gelegerde vierde regiment infanterie. Ook Ahmad Hoesein voerde
tijdens de radio-uitzending het woord, waarna een zegsman van het leger een
beroep deed op het volk om rustig te blijven en zich van alles te onthouden,
dat tot een chaos zou kunnen leiden.
Militairen nemen burgerlijk bestuur over
De in Midden-Sumatra gelegerde legerdivisie „Banten" blijkt het bestuur over
deze provincie te hebben overgenomen. In zijn radiotoespraak tot de bevolking,
gehouden te Boekit Tinggl, het voormalige fort de Koek, deelde de gouverneur
mede dat een militaire raad „onder leiding van overste Ahmad Hoesein thans
het burgerlijk bestuur ln handen heeft genomen".
Deze staatsgreep was ondernomen „om de huidige crisis in Midden-Sumatra"
die was veroorzaakt door ontevredenheid onder alle lagen der bevolking, te boven
te komen.
De commandant van de politie in de
provincie, Soeamo, deelde eveneens
over de radio mede, dat hij zijn ambt
heeft overgedragen aan de commissaris
van politie Soetan Soeis, die inmiddels
lid is geworden van de „militaire raad".
net bericht over de staatsgreep in
Midden-Sumatra heeft de Indonesi
sche regering vanochtend bij verras
sing overvallen. De woordvoerder van
de regering onthield zich nog van
commentaar.
De provincie Midden-Sumatra. een
van de rustigste delen van de Indonesi-
Rus spioneerde in Israël voor
de Egyptenaren
Een district&gerechtshof in Tel Aviv
heeft donderdag de 44-jarige Alexander
Joelin, een voormalig officier van het
Rode Leger, die in 1948 als vrijwilliger
aan Israëlische zijde aan de Palestijnse
oorlog heeft deelgenomen, schuldig be
vonden aan spionage voor Egypte en
hem deswege tot vijf jaar gevangenis
straf veroordeeld. De rechter verwierp
Joelins uiteenzetting, dat hij de officie
ren van de Egyptische geheime dienst
had weten te misleider, en dat hij in
werkelijkheid de belangen van Israël
had willen dienen. Volgens de tenlaste
legging stond Joelin aan het hoofd van
een Egyptisch spionagenetwerk in Is
raël.
De rechter verklaarde nog dat Joe
lin in het afgelopen voorjaar uit Israël
naar Europa vertrok, waar hij de Ame
rikaanse en Sovjetrussische geheime
diensten zyn medewerking aanbood.
Later stelde hij zich in verbinding met
de Egyptische militaire attaché in Pa
rijs. De Egyptenaren besloten Joelin. na
zijn levensloop bestudeerd te hebben,
aan te stellen. Hy werd per vliegtuig
naar Cairo overgebracht, waar hij de
Egyptenaren inlichtingen verschafte,
die nadelig waren voor de veiligheid van
Israël.
Joelin heeft de Egyptenaren o m. van
raad gediend bij het verbeteren van de
uitzendingen in het Hebreeuws van Ra-
dio-Cairo. In Cairo was voorts met hem
overeengekomen dat hij naar Israël zou
terugkeren, om daar de leiding van een
Egyptische spionageorganisatie op zich
te nemen. Joelin kreeg toen Beersjeba
als plaats van inwoning toegewezen. Hij
moest verslag uitbrengen over Israëli
sche troepenbewegingen. Op hem wer
den onzichtbare inkt, een vervalst Egyp
tisch paspoort en een som gelds aange
troffen, aldus de rechter.
OPDRACHT AAN HONGAARSE
KUNSTSCHILDER.
De gemeente Ootmarsum heeft een in
Nederland opgenomen Hongaarse kunst
schilder, Joszef Balogih, opdracht gege
ven tot het schilderen van een portret
van Koningin Juliana. De schilder ver
blijft in het vakantieoord van de PTT
bij Ootmarsum, „De Kuiperberg". De
gemeenteraad van Ootmarsum heeft
een bedrag van f. 750.voor het werk
beschikbaar gesteld.
sche Archipel, is de geboortestreek van
vele Indonesische leiders. Drs. Moham
med Hatta. die drie weken terug als
vice-president is afgetreden, nadat hij
het land had gewaarschuwd dat Indo
nesië hetzelfde lot zou ondergaan als
het China van Tsjang-kai-sjek. als de
corruptie niet wordt uitgeroeid, is uit
deze provincie afkomstig, evenals Soe
tan Sjahrir. eertijds minister-president
en thans voorzitter van de PSI. de In
donesische socialistische partij.
Sumatra is ook het geboorteland van
kolonel Zoelkifli Loebis. de vroegere
waarnemend chef-staf. die kortgeleden
plannen had beraamd om de indonesi-
sche regering omver te werpen. Loebis.
die zes weken geleden zijn woning in
Djakarta verliet nadat hij was opge
roepen om voor zijn chef. generaal-
majoor Nasoetion te verschijnen (die
ook al van Sumatra afkomstig is), be
vindt zich nog steeds op vrije voeten.
De Oostduilse prof. Kurt Hager. lid
van het centrale partijcomitè en bekend
theoreticus van de Oostduitse commu
nistische party, heeft donderdag ver
klaard. dat er niet slechts onder de
studenten, doch ook onder de intellec
tuelen in Oost-Duitsland een levendig
verzet tegen de party bestaat.
Hager meende, dat men zich zonder
voorbehoud moest distanciëren van
allen, die het vertrouwen van de intel
lectuelen in de party van de arbeiders
klasse aan het wankelen willen brengen.
Alle afbrekende activiteit en kritiek
moet achterwege blyven, aldus prof.
Hager.
Eerste Noordwijker, die de eeuw volmaakt
Daags na nieuwjaar zal het voor No.»rdwijks oudste inwoner, de heer Arie
van Rooyen. een heel byzondere en feestelijke dag zijn. Dan immers hoopt hy
zyn honderdste verjaardag te vieren.
Stelt U zich deze zeeman, die een
halve eeuw lang op de woelige baren
weer en wind trotseerde, vooral niet
voor als een afgeleefde oude man. In
tegendeel, het is een krasse oude baas,
die nog graag zijn pypje of sigaar rookt,
een prettige huisgenoot is voor de me
degasten van huize „Dalrust", die er
prat op gaat dat hij zich nog geregeld
zelf scheert en over een uitstekend ge
heugen blijkt te beschikken.
Van Rooyen is de eerste Noordwijker,
die de eeuw hoopt vol te maken en hij
is daar wat trots op.
GEZELLIG VERTELLER.
Deze vergrysde Noordwyker is een
gezellige verteller. Geboren in het
Stijgend vervoer door
K.L.M.
De K.L.M. heeft in 1956 rond 820.000
passagiers vervoerd, 95.000 meer dan
in 1955. een staging van 13%. Het
aantal vervoerde kilogrammen vracht
bedroeg in 1956 rond 23.600.000,
3.228.000 kg. meer dan in het vooraf
gaande jaar. Het aantal verkochte
Zeer scherpe kritiek van de nieuwe
secretaris-generaal der NAVO, Spaak
Paul Ilcnri Spaak, de Belgische minister van Buitenlandse Zaken, die dezer
dagen is gekozen als secretaris-generaal van de NAVO, heeft ln het Ameri
kaanse tijdschrift „Foreign Affairs" een felle aanval gedaan op de wijze,
waarop de Ver. Naties de internationale vraagstukken behandelen.
„In de huidige structuur van de V.N. is alles op oorlog na geloorloofd. Ver
dragen mogen worden geschonden, beloften kunnen worden gebroken, een
land mag zijn buren bedreigen en elke streek tegen hen uithalen, zolang er
maar geen feiteiyke oorlog is."
In dit verband haalt Spaak aan, wat Egypte de laatste maanden heeft ge
daan. „Toen Egypte Israëlische schepen het recht ontzegde om door het
Suezkanaal te varen, zelfmoordcommando's naar Israëlisch gebied stuurde,
het Verdrag van Constantinopel schond, wapens zond om die tegen de
Fransen in Algerije te laten gebruiken en aanstalten maakte om zijn buurland
aan te vallen, waren de V.N. niet bij machte tussenbeide te komen".
bondgenootschap als een gevolg van de
gebeurtenissen in het Midden-Oosten
heeft geleden, de partijen in de eerste
plaats komen tot „dezelfde interpretatie
van de feiten en vervolgens moeten zij,
eens voor al, er mee instemmen, dat
men het onbelangrijke aan- het essen
tiële opoffert. Het essentiële is. dat,
hoewel er zich voor en na het twintigste
congres van de Sovjetrussische com
munistische partij wijzigingen hebben
voorgedaan in de binnenlandse politiek
van de Sovjet-Unie, de buitenlandse
politiek van dat land ongewijzigd is
gebleven. Het doel van de Russen is nog
hetzelfde als onder Stalin: de Weste
lijke mogendheden te verzwakken,
moeilijkheden voor hen te scheppen
door de problemen, waarvoor zij zich
geplaatst zien. ingewikkeld te maken
en te vergiftigen, en er zich toch voor
te hoeden zekere grenzen te overschrij
den, waarbuiten zij onvermijdelijk in
een wereldoorlog zouden worden be-
Hoog tijd om hel
Handvest te wijzigen
Dit kan zo niet voortduren, aldus
Spaak. „Het is hoog tijd om het Hand
vest te wijzigen, het vetorecht af te
schaffen, verantwoordelijk stemmen te
bevorderen, te bepalen, dat schenders
van het internationale recht automa
tisch worden uitgesloten en een wer
kelijk internationaal leger op te rich
ten."
Spaak geeft toe. dat deze doelen
moeilijk bereikt kunnen worden. Hij
vestigt zijn hoop op de Algemene Ver
gadering, „die zich steeds meer bewust
schijnt van haar mogelijkheden en ver
langend schijnt te zijn het overduide
lijke bankroet van de Veiligheidsraad
weer goed te maken".
Volgens Spaak moeten bij het her
stellen van de schade, die het westelijkfcrokken", aldut Spaak.
huisje achter het Palace Hotel, waar
nu het postkantoor is, kent hij het
zeedorp al toen het nog maar 700 a
800 inwoners telde en alleen „De
Buurt" en het Cleypad de tegen
woordige Schoolstraat de be
bouwde kom vormden. Hotels en vil
la's waren er toen niet. „Die kwamen
pas onder burgemeester Pické, zo ver
telt de heer Van Rooyen.
Waar nu het „Huis ter Duin" staat,
was toen het „holduin" met een paar
huisjes en „Noordzee" is later gebouwd
in het „schijtduin".
NAAR ZEE.
Nog maar veertien jaar oud koos hij
als kajuitsjongen op een koopvaardij
schip, onder hoede van zijn broer het
ruime sop.
De heer Van Rooyen kan smakelijk
Opa Vart Rooijen. gezellig zijn
pijpje rokend.
(Foto LJ3VVan Vliet)
vertellen van zyn reizen naar Rusland
aan boord van een houtsleper en de
trip naar Bari in de Middellandse Zee,
waarin hy de plaatsen nog eens extra
en onberispelijk spelt.
Burgemeester Pické zelf trouwde hem
op 6 januari 1880 met Grietje Duijndam.
Toen was het uit met de verre reizen
en toog Arie op een bomschuit ter vis
serij. De Noordwykse vissersvloot telde
indertijd achttien van deze schepen en
in één adem noemt Van Rooyen de re
ders Engel Smit, Arie van Roon en Leen
van der Deyl. 's Winters na „behouden
teelt" werden de bommen in het „schui
tegat" gesleept.
Indonesische regering verrast!
Zoals overal elders in ons land wel
geschiedt, belden ook in Huizen getui
gen van Jehova soms bij particulieren
aan en poogden dan hun godsdienstige
overtuiging in gesprekken duidelijk te
maken. Daarbij lieten zij de bijbel zien
en boden dikwijls hun periodiek „De
Wachttoren" aan.
Het gemeentebestuur ontving hierover
klachten en tenslotte werd zulks verbo
den.
In de overwegingen tot het vonnis
zegt de Rechtbank over het verbod der
gemeente Huizen tot aanbieden van
boeken, couranten e.d„ dat „een zoda
nige beperkende bepaling op zich zelf
door de lagere wetgever kan worden uit
gevaardigd", doch wanneer ook het
aanbevelen van de lezing en het bekend
maken vkn de inhoud onder meer op
zondag of op een algemeen erkende
christelijke feestdag zou worden verbo
den. dan zo meent de Rechtbank
„wordt de individuele vryheid van me
ningsuiting op onaanvaardbare wijze be
perkt en handelt men in het bijzonder
in stryd met artikel 181 van de Grond
wet".
„In artikel 181 van de Grondwet wordt
aan een ieder de volkomen vrijheid van
het belijden van zyn godsdienstige me
ningen behoudens de bescherming van
de maatschappij en van haar leden tegen
de overtreding der strafwet gegaran
deerd", aldus de overwegingen. .Daar
onder moet tevens worden verstaan het
jegens derden belijden van zijn gods
dienstige mening, het bekendmaken van
de inhoud van geschriften met gods
dienstige strekking daaronder begrepen".
Tenslotte gelaste de Rechtbank de
teruggave aan de getuigen van Jehova
van de in beslaggenomen goederen.
