„WEES VOORZICHTIG IN OOST-EUROPA"
Opstand in Oost-Duitsland zou
wereldvrede in gevaar brengen
Sterk pleidooi voor verhoging der
onderwijzerssalarissen in Kanier
WEERBERICHT
Daniël, in de leeinvekiiiP
Y.S. NEMEN RUSSISCHE
HANDSCHOEN OP
95ste Jaargang
VRIJDAG 14 DECEMBER 1956
No. 29012
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1* Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Von Brentano maant de NAVO
De Westduitse minister van Buitenlandse Zaken Von
Brentano heeft gisterochtend op de ministervergade
ring van de N.A.V.O.-landen te Parijs gewaarschuwd,
dat er volgens zijn regering een ernstig gevaar voor een
derde wereldoorlog kan voortkomen uit de spanning,
die in de Oosteuropese landen heerst. Als in Oost-
Duitsland een anti-communistische of anti-Russische
opstand zou uitbreken, zouden de gevolgen niet te
overzien zijn. Men zou waarschijnlijk onmogelijk van de
Westduitsers kunnen verlangen, dat zij werkeloos toe
zien als de Oostduitsers voor hun vrijheid vechten.
Daarom doet de Westduitse regering alles wat maar
mogelijk is om een overhaaste actie door de Oost
duitsers te verhinderen.
Kon Brentano diende een resolutie in, welke bij de
Raad veel instemming vond. Zij houdt in, dat „alle
vrijheidslievende landen steun zullen verlenen aan het
zelfbeschikkingsrecht van de Oosteuropese volkeren en
het recht om in volle vrijheid hun eigen regering te
kiezen". Voorts wordt er in uitgesproken, dat de poli
tieke orde in de Oosteuropese landen gebaseerd dient
te zijn op de nationale onafhankelijkheid en de souve-
reiniteit, met uitsluiting van elke imperialistische onder
drukking en dat de binnenlandse ontwikkeling in deze
landen niet zal worden beïnvloed door militaire kracht
of economische en militaire druk.
Minister Luns tevreden over resultaten
van Parijse ministeriële bijeenkomsten
Een waarschuwing dus, die niet alleen aan het adres van Rusland geuit is,
maar evenzeer gericht is tot het Westen, al voegde Von Brentano er in zijn
rede aan toe, dat de volkeren van Oost-Europa het recht hebben te weten, welk
standpunt de vrije wereld jegens hen inneemt. HU stelde voor de economische
en culturele betrekkingen met de Oosteuropese landen te bevorderen, maar
grote voorzichtigheid te betrachten ten aanzien van de satellietstaten en voor
al „dramatische handelingen" achterwege te laten.
Gelogenstraft
Foster Dulles wilde
tijdig thuis zijn
Omdat de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken. John Foster Dul
les, weer tijdig thuis wilde zijn om in
Washington India's eerste minister te
verwelkomen, zal de conferentie der
NAVO-ministers in Parijs vandaag haar
einde moeten vinden. De hoofdpunten
van de agenda waren trouwens in grote
lijnen reeds afgehandeld, want met
name het rapport der drie wijze mannen
ter reorganisatie van de NAVO is ten
slotte kunnen worden aangenomen.
De uitlatingen van minister Dul
les waarmee woensdag de principiële ba
sis van het rapport - de onderlinge so
lidariteit in geval van een dreigend con
flict - bedenkelijk werden ondermijnd,
schijnen achteraf te moeten worden ge
noteerd op de reeds lange lijst van des
staatsmans minder gelukkige verklarin
gen.
Slotsom
De slotsom, die men uit de afgelopen
dagen kan trekken, is van tweeërlei aard
zoals gisteravond ook minister Luns
voor de Nederlandse correspondenten
heeft uiteengezet. Na de gebeurtenissen
in Egypte en in Hongarije is het besef,
dat alle WestelUke of Atlantische lan
den door hun gemeenschappelyke be
langen sterker op elkaar worden aange
wezen, ontegenzeggelUk gegroeid. En dat
gevoel is in het rapport, dat dus werd
aanvaard, ook zeer duidelijk uitgedrukt.
Het gevaar dat vooral West-Europa
opnieuw van Rusland uit bedreigt, is
eerder toe- dan afgenomen en in dat
licht beschouwd, zullen de militaire in
spanningen stellig niet mogen verslap
pen. De Europese landen hebben trou
wens een gezamenlijk beroep op Ameri
ka gedaan om met atoomwapens te
worden uitgerust. Veel kans dat ze ver
hoord zullen worden, is er voorlopig
evenwel niet, omdat het Amerikaanse
congres zijn veto bij voorbaat tegen zul
ke steun al had uitgesproken.
De manifeste wil, die onder de satel
lietvolkeren nu tot uiting komt om zich
van het Russische juk te bevrijden, is op
zichzelf natuurlijk en ongetwijfeld een
verblijdend verschijnsel.
Onverantwoordelijk
Niettemin zou het onverantwoordelijk
zijn de ogen te sluiten voor de zeer
reële gevaren voor de wereldvrede, die
deze bevrijdingstendens eveneens be
helst. In dat opzicht dacht minister
Luns wel speciaal aan een eventuele po
ging tot opstand in Oost-Duitsland,
waarop zijn collega Von Brentano zo
uitvoerig had gezinspeeld. In dat geval
zal men eens te meer kunnen betreuren,
zo merkte minister Luns op.' dat het
Europese leger niet tot stand is mogen
komen, aangezien overig West-Europa
weinig middelen ten dienste meer staan
om de Westduitsers eventueel te weer
houden van een daad. die men op men
selijke gronden maar al te gemakkelijk
zou kunnen begrijpen.
De algemene indruk, waarmee de heer
Luns zondagavond, na nog aan de zit
ting van de Raad van Europa te heb
ben deelgenomen, naar Den Haag terug
zal keren, is dat zijn aanvankelijke re
serve of zelfs zijn gevoelens van pessi
misme achteraf door zijn persoonlijke
ervaringen in gesprekken toch wel gelo
genstraft konden worden. De stemming
werd door gevoelens van openhartigheid
en van vriendschap en eensgezindheid
bepaald en het hoofd van de Nederland
se delegatie had dan ook zeer beslist de
overtuiging, dat de scheur in de Atlan
tische gemeenschap goeddeels kon wor
den geheeld.
Amerika zal zijn Europese bondgeno
ten, aldus de Nederlandse minister,
nooit in de steek laten, al zullen de
nieuwe richtlijnen van het rapport der
wijze mannen hun doeltreffendheid pas
in de praktijk kunnen bewijzen. En om
zijn verwachtingen in een Engels gezeg
de nog eens nader te vatten, besloot mi
nister Luns, die samen met zijn Noorse
collega Lange het slotcommuniqué had
opgesteld, met de uitspraak, dat de kwa
liteit van een pudding nog steeds pas bij
het nuttigen ervan kan worden aange
toond.
Veel wind
De Bilt verwacht tot morgenavond
Aanvankelijk regen, later opklaringen
maar ook enkele verspreide buien. In
het binnenland krachtige tot harde
zuidwestelijke wind, langs de kust tij
delijk storm tussen zuidwest en west.
Over het algemeen weinig verandering
in temperatuuur. (Opgemaakt te 11.15
uur).
15 DECEMBER.
Zon op: 8.44 uur- onder: 16.31 uur.
Maan op: 14.47 uur; onder: 5.51 uur.
Hoogwater te Katwiik te 0.57 en 13.17 u.
Laagwater te 9.00 en 21.26 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Ontsteltenis te Ochten
Auto met vijf inzittenden reed
in de Waal; drie verdronken
Chauffeur zag de waarschuwingsborden niet
(Speciale berichtgeving)
Een even ernstig als tragisch ongeluk heeft gisteravond de bewoners van
het Betuwse dorp Ochten tot grote ontsteltenis gebracht. Een personenwagen
met vijf inzittenden die uit Je richting Resteren zuidwaarts reed, is met vrjj
grote snelheid bfj het nieuwe veer in de Waal gereden. Drie inzittenden ver
dronken, een vierde werd ernstig gewond naar het Bethesda-ziekenhuis in
Tiel overgebracht. Over de oorzaak van de ramp bestaat nog geen volledige
klaarheid, maar het staat vast dat de chauffeur de waarschuwingsborden met
aanduidingen niet of niet tijdig heeft opgemerkt.
Om negen uur gisteravond zag de ka
pitein van de veerpont, die juist aan de
overkant van de rivier lag, een auto met
vrij grote snelheid in de richting van de
Waal rijden naar de aanlegplaats van
de pont. De wagen schoot in het water
en verdween onder het oppervlak. De
pont stak dadeiijk over naar de plaats
van het onheil, waar een dragline op het
vaartuig werd gereden om de auto te
lichten Twee van de vijf inzittenden
waren inmiddels al op het droge ge
bracht. De heer M. Thijssen bleek er
het ergst aan toe te zijn; hfj was ernstig
gewond en buiten kennis. Een aanwezige
arts paste met succes kunstmatige
ademhaling toe Hij bleek door de oprij-
kleppen van de pont te zijn geraakt. De
heer G. A. Reijnen uit Mill was even
eens gewond De lichamen van de heer
C Verbruggen en de chauffeur A. Se-
roen, beiden eveneens uit Mill, en van
de heer A. Speelman uit Zeeland bleken
niet meer in de autc aanwezig: zij zijn
verdronken.
De rijkspolitie te water, die later op
de avond op de plaats van de ramp
arriveerde, stelde een onderzoek in.
De kapitein van de pont en zijn per
soneel, die dadelijk in actie kwamen,
alsmede inwoners van Ochten, zijn
van het tragische ongeval diep onder
de indruk.
Naar wij vanochtend vernamen, zijn
de ontzielde lichamen van twee der
drie vermister gevonden.
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllillllllllllllllllllllllllliillllllllllilllllllllllllli
Uit de school geklapt
Zeer levendige gesprekken by
de aanvang van de vergadering van
gisteren. Onderwerp van gesprek:
de pers. De Amerikaanse en Euro
pese bladen hadden verschillende
uitleg gegeven aan wat minister
Foster Dulles ii de besloten zitting
van woensdag had gezegd over het
Amerikaanse recht van handelen
zonder voorafgaand beraad met de
andere NAVO-landen. Duidelyk
kwam naar voren dat Amerikaanse
functionarissen aan journalisten
landgenoten uit de Atlantische
school hadden geklapt. De Noorse
minster van Buitenlandse Zaken.
Halvard Lange, zinspeelde hierop
Dulles had zijn antwoord gereed: de
verslagen in de Franse pers over
zyn rede waren nog langer en
nog onjuister geweest dan de Ame
rikaanse Daar kon zyn Franse col
lega Pineau weer iets op zeggen.
De Franse journalisten belegerden
zijn ministerie als het ware. Zij
klaagden steen en been, dat de
enige inlichtingen, die zij hadden
bemachtigd, afkomstig waren van
hun vakbroeders uit Amerika.
Woensdag is in de Diergaarde
Blijdorp een veulen van een zeer
zeldzame paard soort geboren. Het
is een Przewalski-paard. dat oor
spronkelijk in de steppen van Bin-
nen-Mongolië voorkwam. Moeder
en dochter maken het wel.
Storm iverd tot orkaan!
ii-
Onvoldoende salariëring remt nieuwe
leerkrachten
(Van onze parlementaire redacteur)
Reeds meer dan twee jaar duurt het overleg over een nieuwe salaris-regeling
voor de onderwijzers. Op die manier wordt de geest onder het korps verknoeid,
waarschuwde gisteravond de heer Van Sleen in de Tweede Kamer bij de behan
deling van de begroting van Onderwijs.
Door de onvoldoende salariëring remt men de toeloop van nieuwe leerkrachten
naar het onderwijs. Het was dapper van minister Cals, dat hij het congres heeft
bijgewoond, van de drie samenwerkende bonden, waar hij alle klachten heeft
kunnen horen.
Hij zal gemerkt hebben, aldus de heer Van Sleen. dat de storm van veront
waardiging is gegroeid tot een orkaan. Er moet eindelijk eens een nieuwe salaris
regeling komen, want het lijkt er anders op, dat Sint Juttemis ons een poets bakt.
De gang van zaken met het overleg over de onderwijzerssalarissen vond de
heer Roosjes (A.R.) eveneens bedroevend. Op die manier wordt het overleg kapot
gemaakt. De leiders van de onderwijsorganisaties worden tot wanhoop gebracht
Met grote zorg vervulde de heer Roosjen het tekort aan leraren bij het voorbe
reidend hoger en middelbaar onderwijs. De toestand dreigt onhoudbaar te worden.
Er dreigt een catastrofe, maar men hoort niets van ingrijpende maatregelen zoals
in de Troonrede werd aangekondigd. Het VHMO verkeert in nood en daarom
betreurde de heer Roosjes het, dat de leraren zijn uitgesloten van de salarisver
hoging voor hogere ambtenaren. Die gang van zaken is „mis".
Zorgwekkend is ook het tekort aan
schoolgebouwen. De bouw ervan dreigt
extra vertraging te ondervinden door de
onmogelijkheid voor de schoolbesturen
op de kapitaalmarkt geld op te nemen
tegen een rente, die voor het Rijk aan
vaardbaar is voor het verlenen van sub
sidie. De heer Roosjen waren reeds drie
van zulke gevallen bekend.
Hij zag daarom ook voorlopig nog
niets komen van de verlaging van het
klassengemiddelde, want dat kan pas
gebeuren als het tekort aan onderwijzers
en scholen is opgeheven. Het zal zeker
nog wel zes jaar duren en de heer Van
Sleen (PvdA) drong er bij de minister
op aan om die tijd te gebruiken om vast
te stellen hoe groot het aantal leerlin
gen per leerkracht als ideaal moet zijn,
want de deskundigen zijn het daarover
niet eens.
Gisterochtend hebben twee dok
ken van een Amsterdamse rederij,
dc ..jumbo" met een capaciteit van
125 ton en de ..Reebok" met een
hefvermogen van 90 ton. een zand
zuiger uit het Noord-Hollands Ka
naalanderhalve kilometer ten
zuiden van Alkmaar, over de dijk
heengetild en in een aan de land
zijde van die dijk gegraven ka
naaltje neergezet. Op het eind van
dit kanaaltje zal de zuiger beginnen
met het winnen van zand, dat zal
worden opgespoten op het industrie
terrein. dat ter plaatse voor de ge
meente Alkmaar in aanleg is. De
kuil. die na de zandwinning ont
staat. zal worden gevuld met bag
ger uit het Noord-Hollands Kanaal.
De foto toont de zandzuiger tussen
hemel en aarde.
Ook de leraren
Volgens de heer Tilanus (CHU) is de
deining over de salarissen van de onder
wijzers en leraren versterkt door de
aangekondigde verhoging van de topsa
larissen, van de rang van referendaris
af, waardoor alle verhoudingen ten op
zichte van de lagere salarissen scheef
getrokken zijn en alles in beweging
komt. De aangekondigde maatregel is
niet te rechtvaardigen. Daardoor zijn
ook de leraren gaan klagen.
Zij gevoelen het als een rechtskren
king, dat zij van de verhoging zijn uit
gezonderd. In ieder geval hoopte de
heer Tilanus, dat de verhoging van de
topsalarissen in de Kamer geen meer
derheid zal krijgen. Hij betoogde voorts,
dat er eindelijk eens een einde moet ko
men aan de spellingsmisère. Wellicht is
eenheid in de schrijfwijze te verkrijgen
door middel van examens.
Slot op pag. 2
Verhoging sociale
uitkeringen
Halve maand extra voor
bejaarden
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gisteren
zonder hoofdelijke stemming de wets
ontwerpen aangenomen tot verhoging
van de sociale uitkeringen (o.a. de
kinderbijslagen) met 10% met ingang
van 1 september j.l. in verband met
de loonsverhogingen in de loop van
dit jaar. Alleen de WD verzocht aan
tekening geacht te willen worden te
gen de verhoging van de kinderbysla-
gen te hebben gestemd.
De bejaarden, die een uitkering ont
vangen op grond van de noodwet-ouder
domsvoorziening, krygen voor Kerstmis
een halve maand extra. Een groot deei
van de Kamer drong erop aan een hele
maand extra te geven overeenkomstig
het advies van de Stichting var de Ar
beid. Staatssecretaris van Rhyn ver
klaarde een desbetreffend amendement
van de communisten echter onaanvaard
baar.
Het advies van de Stichting van de
Arbeid werd uitgebracht op een tijd
stip, (4 augustus) toen de financieel-
economische omstandigheden niet zo
zorgelijk waren als thans. Vooral de
laatste weken is de toestand slechter
geworden Door de verhoging van de
sociale uitkeringen met 10% blijft de
positie van de bejaarden niet gelijk,
maar wordt zü beter.
Ook door de ouderdomswet verbetert
de positie van de bejaarden. De regering
ziet daarom in de huidige omstandig
heden geen reden inplaats van een halve
maand een hele maand extra uit te ke
ren, hetgeen 12 miljoen gulden extra zou
kosten.
Het amendement van de communisten
werd met 6 tegen 86 stemmen verwor
pen.
„Amerikaanse inmenging"
op de agenda
De Sovjetrussische afgevaardigde bij
de Ver. Naties. Wasily Koeznetsof. heeft
in de agendacommissie van de Ver.
Naties verklaard, dat de Amerikaanse
..inmenging in de binnenlandse aange
legenheden" van de Oosteuropese lan
den zo groot is geworden dat zij een
ernstige bedreiging voor de vrede
vormt.
Hy legde deze verklaring af tijdens
een debat over het Russische verzoek
om op de agenda een punt te plaatsen
aangaande deze ..inmenging" en „on-
dermynende activiteit" jegens de com
munistische landen.
De agendacommissie besloot de Alge
mene Vergadering aar te bevelen een
debat te openen over het door Rus
land voorgestelde agendapunt.
Onder de twaalf landen die vóór op
neming van het Russische agenda
punt stemden waren de Ver. Staten!
Slechts de Dominicaanse republiek
stemde tegen. China en Turkije ont
hielden zich van stemming.
