„AUTOMATISCHE DOODSTRAF'
NIEUWSTE WAPEN VAN RADAR
Suiker, benzine en jenever worden
in januari duurder
WEERBERICHT
Strijd laait iveer volledig op
Benzine tijdelijk tot 1959?
Rusland wenst „Amerikaanse
inmenging
y>
op de V.N.-agenda!
95ste jaargang
DONDERDAG 13 DECEMBER 1956
No. 29011
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
f7.-
Witce SingeJ l. Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie. 21507
Hongaarse drama naar hoogtepunt JAPAN IN V.N.
Arbeiders willen Boelganin de toestand
uiteenzetten en liun eisen voorleggen
De opstand in Hongarije heeft sinds het uitroepen van de jongste staking
die voor meer dan negentig procent een succes werd, steeds meer het karakter
van de eerste dagen van het Hongaarse drama gekregen. Het lijdelijk verzet
maakt plaats voor nieuw geweld, Russische tanks grijpen steeds actiever in,
op het platteland laait de strijd in volle omvang op, en de marionettenregering
van Kadar treft de meest afschuwelijke maatregelen om te trachten door
intimidatie de bevolking weer onder de ijzeren duim te krijgen.
Kadar is zelfs zover gegaan, dat er een „automatische doodstraf" is
ingevoerd voor allen, die door de standgerechten schuldig zijn bevonden.
De laatste dagen zijn ongeveer 3000 personen gearresteerd, onder wie
twee leiders van de arbeidersraden. De centrale arbeidersraad heeft Boelganin
een telegram gestuurd waarin om een onderhoud wordt gevraagd teneinde
hem de werkelijke toestand en de eisen van de arbeiders uiteen te zetten.
nen tegen de politiek van Kadar demon
streerden. In Miskolc zou een commu
nistische drukkerij door de bevolking
onbruikbaar zijn gemaakt. Tijdens het
daarop volgende vuurgevecht zouden een
Russische en een Hongaarse soldaat om
het leven zijn gekomen
De revolutie heeft zich dus naar de
provincie verplaatst, waar de Russische
troepen en de communistische politie
van Kadar herhaaldelijk worden aange
vallen .35 kilometer ten noord-westen
van Boedapest zouden de Russen artil
lerie in stelling hebben gebracht om
een groep vrijheidsstrijders uit de weg
Beslissende fase?
(Van onze Weense correspondent)
Alle tekenen wijzen er op, dat de
tegenwoordige fase in de volks-op-
stand van beslissende betekenis is
voor de verdere ontwikkeling in
Hongarije. Een illegale geheime zen
der richtte gisteren aan de commu
nistische machtshebbers de volgende
boodschap: „Wij wijzen de regering,
de politie en de Sovjets er op, dat
wij hebben besloten om met alle, ons
ter beschikking staande middelen te
strijden, omdat onze democratische
weg langs onderhandelingen iverd
afgesneden ivaarlangs wij de idealen
van de revolutie der arbeiders en
boerer trachtten te verwerkelijken.
Wij willen vooral vrede, maar voor
echte socialisten is orde en rust niet
te vereenzelvigen met onderwerping
aan de machten van de terreur".
Slaking volledig succes
Minstens negentig procent van de ar
beiders heeft gestaakt, zodat het gehele
economische leven in Hongarije lam was
geslagen. Dit blijkt wel het duidelijkst
uit de officiële berichten uit Boedapest
en Moskou, die slechts enkele bedrijven
weten op te noemen, waar het werk
werd hervat, terwijl aan de andere kant
wordt toegegeven, dat de verzetsstrijders
een aantal zogenaamde werkwilligen
hebben weten over te halen of te dwin
gen om het werk neer te leggen. Dit
geldt ook voor de verkeersbedrijven en
de staatswinkels.
Laten Russen Kadar vallen?
Zowel in Hongarije zelf als in het
buitenland verwacht men dat de Rus
sen Kadar zullen laten vallen om hem
waarschijnlijk door Münnich te vervan
gen, die toch al drie portefeuilles in
handen heeft (hij beheerst het ministe
rie van binnenlandse zaken, van justi
tie en van de openbare veiligheid), ter
wijl hy bovendien eerste waarnemende
minister-president is.
Strijd in Boedapest
In Boedapest zag men gisteren hon
derdduizenden stakende arbeiders die
aan de oproep van de opgeheven ar
beidersraad gehoor hadden gegeven.
In de stadswijk Uj-Pest hebben com
munistische politie-agenten plotseling
het vuur geopend op ongewapende de
monstranten, om hen te dwingen het
werk te hervatten. Het aantal doden en
gewonden is niet bekend. Voor de staats-
schouwburg in het centrum van de stad
is de politie met gummi-knuppels 'tegen
c»1 bevolking opgetreden. Politie-agenten
die personen wilden arresteren, werden
afgeranseld, waarop Russische tanks en
pantserwagens verschenen, die de me
nigte door schoten in de lucht uit elkaar
joegen. Op het Sznena-plein heeft een
onbekende een handgranaat op een
autobus geworpen en werden de chauf
feurs door de stakers aangevallen.
Voedselblekkade gebroken
Ondanks de Ijzeren ring die de Rus
sen rondom Boedapest hebben gelegd,
konden 1600 tot 1800 boeren uit de om
geving afzonderlijk of in groepen door
breken en de stakende arbeiders in de
hoofdstad van levensmiddelen voor-
Pees centrum van gewapend
veriet
Volgens het Joegoslavische blad „Bor-
ba" wordt er voor honderd procent ge
staakt in de steden Debrecen, Györ en
Szolnok. In andere steden werd het
werk slechts ten dele hervat, vooral in
Dunapentele. waar tweeduizend perso-
Onbestendig
De Bilt verwacht tot. morgenavond:
Aanvankelijk opklaringen, later opnieuw
regen Overwegend krachtige zuidweste
lijke wind. Weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur).
14 DECEMBER
Zon op: 8.43 uur; onder: 16.30 uur.
Maan op: 14.10 uur; onder: 4.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.02 en 12.26
uur. Laagwater te 8.01 en 20.21 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
te ruimen.
Volgens een bericht uit Belgrado is
Pees op het ogenblik het centrum van
het gewapend verzet. Daar de Russen
in dit heuvelachtige bosgebied geen
gebruik kunnen maken van hun tanks
en zware wapenen, zijn gewapende ar
beiders en studenten in het bezit van
hun stellingen gebleven.
Ook hebben er onverwachte aanvallen
plaats gehad in Dunapentele, Magyaro-
var en in andere steden. Verder heeft
de bevolking tegen de geweldmaatrege-
len van de regering op verschillende
plaatsen geprotesteerd.
Volgens nog niet gecontroleerde be
richten zouden tijdens verspreide ge
vechten 78 Hongaren en 12 Russische
soldaten zijn gedood, terwijl 280 Hon-
garenen 17 Russen werden gewond
Arrestaties wekken woede
In de laatste drie dagen zou de re
gering meer dan drieduizend personen,
voornamelijk intellectuelen en leden van
de arbeidersraden hebben gearresteerd,
onder wie de voorzitter van de centrale
arbeidersraad, Sandor Racz, alsmede
een ander lid van deze organisatie, San-
dor Bali
De verontwaardiging over de arres
tatie van deze beide leiders is onder
de andere arbeiders zo groot, dat een
aanzienlijk gedeelte van hen waar
schijnlijk vandaag nog zal blijven sta
ken. Bovendien heeft de centrale ar
beidersraad een telegram aan Boelga
nin gezonden, waarin hij wordt ver
zocht een vrij gekozen delegatie te
willen ontvangen om hem op de
hoogte te brengen van de toestand in
Hongarije en van de eisen der ar
beiders.
Gisteravond deelde Radio-Boedapest
mede, dat alle personen, op staande voet
en „automatisch" ter dood worden ver
oordeeld, die tijdens de staat van beleg
schuldig worden verklaard door de snel
werkende rechtbanken.
Vluchtelingen hebben verder ver
klaard da.t het grensgebied gisteren
bijna niet werd gecontroleerd, omdat
men de Russische troepen hier had te
ruggetrokken ter bestrijding van de par-
tisanen
Meer dan 130.000
vluchtelingen
Het aantal Hongaarse vluchtelingen
dat de Oostenrijkse grens heeft ovcr-
I schreden, bereikte gisteren de 130.000
BUITEN-MONGOLIË DOOR
VEILIGHEIDSRAAD
AFGEWEZEN
De Veiligheidsraad heeft gisteren
met algemene stemming Japans
aanvraag om toelating tot de Ver.
Naties goedgekeurd.
De toelating moet ook nog door de
Assemblee worden goedgekeurd. Japan
wordt het 80ste lid van de wereld-orga
nisatie.
De aanvraag van Buiten-Mongolië
voor het lidmaatschap van de VN. is
door de Veiligheidsraad afgewezen
van wie er inmiddels meer dan 57.000
naar andere landen zjjn gegaan.
Vice-president Richard Nixon van
de V.S. zal op verzoek van president
Eisenhower de volgende week naar
Oostenrijk gaan om het probleem der
Hongaarse vluchtelingen te bestude
ren en aan te bevelen welke verdere
hulp de V.S. kunnen bieden.
Voedselcrisis in januari?
Reuter Emile Sandstrom, de Zweedse
voorzitter van de Liga van Rode Kruis
verenigingen heeft in Wenen na zijn
terugkeer uit Boedapest tegenover ver
slaggevers verklaard, dat hij omstreeks
januari een voedselcrisis in Hongarije
verwacht: „We staan nu nog slechts
aan de vooravond van de moeilijkheden".
Hoewel er nu nog verscheidene voe
dingsmiddelen en andere dingen te koop
zijn. gelooft hij niet dat er voldoende
aanvoer uit de provincie kan worden
verwacht, enerzijds omdat de oogst zeer
slecht is geweest en anderzijds wegens
de beperkte vervoersmogelijkheden. Aan
kolen heeft men het meest gebrek
Traditiegetrouw heeft ook dit
jaar een groot aantal kinderen van
het St. Antoniushuis te Wassenaar
gisteren een feestelijke Kerstmiddag
gehad bij de in Den Haag gestatio
neerde leden van het Amerikaanse
„Marine Guard Detachement"Op
de foto ziet men enkele leden van
de Amerikaanse marine met een
grote schare weesjes voor de kerst
boom. rond het kerstmannetje ge
schaard.
(Van onze parlementaire redacteur)
Ofschoon er in het debat nog min of meer werd
tegengestribbeld en de stemming werd uitgesteld tot
vanmiddag, kon gisteravond reeds met zekerheid wor
den vastgesteld, dat een grote meerderheid van de
Tweede Kamer het wetsontwerp zou aannemen tot ver
hoging van de belasting op suiker, benzine en gedistil
leerd.
Suiker wordt met ingang van I januari a.s. weer
onderworpen aan omzetbelasting, waardoor de prijs
ongeveer 3'/2 cent per kilo zal stijgen. Het invoerrecht
op benzine wordt met ingang van 7 januari verhoogd
van f. 16.65 per hectoliter tot f. 24.25, waardoor de
prijs aan de pomp meer dan 46 cent wordt. Het per
centage van de motorrijtuigenbelasting, dat wordt toe
gepast op auto's, waarin andere brandstof dan benzine
wordt gebruikt, wordt verhoogd van 150 tot 220. De
accijns op gedistilleerd wordt met ingang van 14 januari
a.s. zoveel verhoogd, dat de prijs van een liter jenever
van 35% alcohol ongeveer 86 cent duurder wordt.
Textiel blijft vrijgesteld van omzetbelasting. In de
begroting voor was echter nog gerekend op een
opbrengst van 70 miljoen gulden aan omzetbelasting
op textiel, omdat vrijstelling tijdelijk gold tot I januari
1957.
Het netto-voordeel voor de schatkist na de belasting
verhoging op suiker, benzine en gedistilleerd wordt
daarom geschat op 65 miljoen gulden per jaar.
Netto voordeel schatkist 65 miljoen
Alleen de heer Vondeling (PvdA) ging zonder enig voorbehoud met de
belastingverhogingen akkoord, omdat men nu reeds moet letten op uitgaven in
de toekomst. Maar de overige sprekers gevoelden het allen als een bezwaar de
regeringsvoorstellen te moeten beoordelen, zolang niet precies bekend is wat
de verdere plannen zijn van de regering om tot de beperkingen van de be
stedingen te komen door andere belastingverhogingen en bezuiniging. Daar
door kon men de thans voorgestelde belastingverhogingen niet afwegen in het
geheel van de maatregelen. Het zou bijv. mogelijk kunnen zijn volgens de heer Van
Leeuwen (VVD), dat men het bij het afwegen van alle belangen toch beter
zou vinden wel omzetbelasting te heffen op textiel en dan zou het besluit tot
definitieve vrijstelling voorbarig zijn geweest.
Ontbreken van
totaalbeeld
In weerwil van die bezwaren ver
klaarde de heer Lucas, dat de KVP toch
voor de belastingverhoging op suiker,
benzine en gedistilleerd zou stemmen,
zodat met inbegrip van de steun van de
PvdA. minister Hofstra al zeker kon
zijn van een meerderheid, zij het dat
de heer Lucas een amendement in
diende om de verhoging van de belas
ting op benzine voorlopig te beperken
tot 1 januari 1959.
Maar prof. Oud (VVD) diende een
motie in om in afwachting van de
Gisterochtend heeft de minister
van Verkeer en Waterstaat, mr. J.
Algcra. met de leden van de Tech
nische Commissies uit de Eerste
en Tweede Kamer een bezoek
gebracht aan het terrein van de
tunnelbouw inVelsen. De foto
toont de minister (midden) met het
gezelschap wandelend door
auto-tunnel.
Lodge had antwoord voor het grijpen
De Russische plaatsvervangende minister van Buitenlandse Zaken Koeznetsof
heeft de voorzitter van de V.N.-assemblee schriftelijk verzocht het volgende punt
op de agenda van de assemblee te plaatsen:
„De inmenging van Amerika in de binnenlandse aangelegenheden der volks
democratieën en zijn ondermijnende activiteit tegen deze landen".
Koeznetsof zei dat de activiteit van Amerika gericht is tegen Albanië, Bulga
rije. Hongarije, Polen, Roemenië, de Sovjet-Unie en Tsjecho-SIowakye en ten
doel heeft „het vrijelijk door de volken van deze landen gekozen politieke stelsel
te ondermijnen"!
Koeznetsof zei. dat het de plicht van
de Ver. Naties is stappen te onderne
men om een eind te maken aan de on
dermijnende activiteit van de Ver. Sta
ten en him tussenkomst, in welke vorm
ook, in de binnenlandse aangelegenhe
den van andere staten.
De permanente Amerikaanse verte
genwoordiger, Lodge, gaf in antwoord
op de Russische beschuldigingen een
korte verklaring uit, waarin hij zei:
„Laat Moskou waarnemers van de Ver.
Naties toelaten in Hongarije, en de we
reld zal spoedig weten of deze Russische
beschuldiging waar of onwaar is".
Meer olie (15%) uit
onze bodem?
Door de Ned. Aardolie Maatschappij
ïs aan de minister van Economische
Zaken een gewijzigd produktieprogram-
ma toegezonden, dat spoedig tot verho
ging der olieproduktie in ons land zal
kunnen leiden met 15 De maatschap
pij is n.l. voornemens haar maximum-
boorcapaciteit aan te wenden teneinde
in het produktieve gebied van westelijk
Nederland in de kortst mogelijke tijd
nieuwe putten te slaan, vooral in het ge
bied op de grens van Den Haag en Was
senaar bij Marlot. In het gebied be
schikt men reeds over een produktieve
put, met 2 nieuwe boringen werd begon
nen, terwijl een vierde boring spoedig
gaat beginnen. Tot eind 1957 staan voor
Wassenaar nog zes boringen op het pro
gramma.
Na het eerste kwartaal van 1957 hoopt
de Ned. Aardolie Maatschappij haar
dagproduktie tijdelijk zelfs tot ruim 30
procent boven de produktie van de tijd
voor het uitbreken der Suezcrisis te
kunnen verhogen. In het eerste kwar
taal van 1957 wordt een verhoging van
de dagproduktie verwacht tot 4000 ku
bieke meter tegen 3400 kubieke meter
voor de Suez-crisis. Momenteel bedraagt
de produktie der maatschappij 3900 ku
bieke meter per etmaal waarvan 700 ku
bieke meter in West-Nederland. Als de
aangevraagde concessie voor Zuid-Hol
land wordt verleend hoopt de maat
schappij na het eerste kwartaal van
1957 gedurende beperkte tijd de produk
tie zelfs tot 4500 kubieke meter per et
maal te kunnen verhogen
Het boor-programma der maatschap
pij voorziet voorts boringen in Ridder
kerk. IJsselmonde. de Lier. Pijnacker.
Zoetermeer en Rijswijk.
De maatschappij is dank zij de in de
afgelopen jaren in ons land verrichte
omvangrijke exploratie werkzaamheden
thans in staat snel over te schakelen op
een meer uitgebreide exploitatie. Als
men echter ten volle de vruchten van
deze werkzaamheden wil plukken zou de
maatschappij het echter toejuichen als
uiterlijk binnen 2 maanden gunstig op
haar concessie-aanvrage voor Zuid-Hol
land zou worden beschikt.
de bestedingen voorlopig niets in de
regeringsvoorstellen tot beperkingen van
belastingen te veranderen totdat alle
te nemen maatregelen in onderling
verband kunnen worden beoordeeld en
men ook een inzicht kan hebben in de
verhouding tussen bezuiniging en be
lastingverhoging.
Tegen de motie had de heer Vonde
ling (PvdA) het bezwaar, dat uitstel van
belastingverhoging het begrotingstekort
inmiddels groter maakt en minister
Hofstra schat de duur van het uitstel
op negen maanden. Daarom moest hij
de motie volstrekt afwijzen. Vanmiddag
wordt over de motie gestemd.
Slot
op pag.
RESOLUTIE DER 20 LANDEN
AANGENOMEN
De amendementen, die door Birma,
Ceylon, India en Indonesië zijn inge
diend op de door twintig landen inge
diende resolutie, waarin het Russische
optreden in Hongarije wordt veroordeeld
zijn met overweldigende meerderheid
door de Algemene Vergadering verwor
pen.
Deze amendementen hadden ten doel
de veroordeling van de Sovjet-Unie te
schrappen en de secretaris-generaal te
verzoeken pogingen in het werk te stel
len om met de Russen en Hongaren, zo
wel te New York als te Moskou, te on
derhandelen.
Na verwerping van deze amendemen
ten heeft de Algemene Vergadering de
resolutie van de 20 landen aangenomen.
Voor stemden 55 landen en tegen 8,
terwijl 13 landen zich van stemming
onthielden.
6000 Russen aan
Hongaarse zijde?
(Van onze Londense correspondent)
Volgens in Londen ontvangen berich
ten zouden zesduizend Russen de zijde
der Hongaarse opstandelingen hebben
gekozen. Samen met vijftienduizend
Hongaren houden zij zich verborgen in
de heuvels bij het Balatonmeer en
wachten zij op het sein om de strijd op
nieuw te beginnen met het doel om
Nagy weer aan de macht te brengen. Zij
staan onder bevel van generaal Maleter,
de held van de oorspronkelijke opstand
in Boedapest, die na door de Russen in
een val te zijn gelokt, wist te ontsnap
pen. In hun woningen hebben de Hon
garen nog voldoende wapens en munitie.
Staakt Amerika
H - bom - proeven
De „New York Post" meldt, dat de
Amerikaanse regering besloten heeft
voorlopig geen proeven met waterstof
bommen te nemen. Dit zou in ieder ge
val voor het jaar 1957 gelden, en bij vér-
betering van de internationale toestand
voor goed
Djilas kreeg drie jaar
Milovan Djilas. de voormalige vice-
president van Zuid-Slavië, is tot drie
jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens vijandige propaganda tegen de
staat, aldus deelt het Zuidslavische
nieuwsbureau Tanjoeg mee.
Zijn verdediger verklaarde dat tegen
het vonnis beroep zal worden aangete
kend De rechtbank verwierp een ver
zoek van de verdediging om. Djilas,
hangende de uitspraak in hoger beroep,
vrij te laten.
Nederlandse geoloog
verongelukt
Een Nederlandse en een Britse geo
loog zjjn gisteren met twee andere per
sonen bij een vliegtuig-ongeluk om
het leven gekomen.
Zij zijn Victor C. E. Muck, een Ne
derlandse geoloog, Benno Wassersteun,
een Britse olie-deskundige, Robert San-
der Edgerton, de piloot van het veron
gelukte vliegtuig, en John Christian
Anderson, olie-deskundige. Van de twee
laatstgenoemden is de nationaliteit nog
niet bekend.
Het toestel, een Beechcraft, stortte
kort na het opstijgen uit San Salvador
naar Tegucigalpa, Honduras, neer.
