Hongarije nog steeds hermetisch
afgesloten van het Westen
WEERBERICHT
Staking vrij algemeenterwijl
er op verschillende plaatsen
zivaar wordt gevochten
Rusland legt besluiten van de
V.N. volledig naast zich neer
Belasting op benzine en borrel
minder erg dan duurder textiel
Eduard van Beinum promoveerde
te Amsterdam tot ere-doctor
95ste jaargang
DINSDAG 11 DECEMBER 1956
No. 29009
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.35 per maand: f0.65 per week
Witte Singel l. Leiden - Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Weinig nieuws lekt door
Nog steeds zijn de telefoonverbindingen met Hongarije verbroken, en
ook langs andere weg komen er slechts zeer weinig berichten door over de
jongste ontwikkelingen, de reacties op de uitbroken staking en de gevolgen
van standrecht en staat van beleg. Uit mededelingen van Radio Boedapest
kan worden opgemaakt, dat de stakingen vrij algemene omvang hebben.
Voorts is het ondanks de hermetische afgrendeling van Hongarije uit ver
schillende bronnen duidelijk geworden, dat hier en daar fel wordt gevochten.
Sp
annmg in
Boedapest
De correspondent van Reuter te Boe
dapest wist. ondanks het ontbreken van
telefoonverbindingen met het Westen
en zelfs met Moskou, nog te berichten
dat gisteren in de stad een grote span
ning heerste, zonder dat het tot uitbars
tingen kwam. Russen patrouilleerden
met pantserwagens door de straten en
op strategische punten stonden tanks
opgesteld.
Radio-Boedapest zond vanochtend op
roepen uit aan de arbeiders, waarin
werd aangedrongen op hervatting van
het werk.
Kranten zijn gisteren in Boedapest
niet verschenen, zodat de bevolking
slechts via de radio kennis heeft kun
nen nemen van de afkondiging van staat
van beleg en standrecht.
Overal in de stad hebben Hongaarse
en Russische troepen op grote schaal
naar verborgen wapens gezocht.
Functionarissen van het Rode Kruis
hebben verklaard, dat hun werk door de
jongste ontwikkelingen nog niet is be
lemmerd.
Malenkof weer actief?
In Boedapest deed gisteren hardnek
kig het gerucht de ronde dat de Sovjet-
vice-premier Malenkof vrijdag en zater
dag j.l. opnieuw de Hongaarse hoofd
stad heeft bezocht en vandaag weer te
rug zou komen. Dat zou dan naar de
mening van waarnemers geschieden om
Kadér te helpen het hoofd te bieden
aan de 48-uurs staking. Zij herinneren
eraan dat het eerste bezoek, dat Malen
kof zou hebben gebracht, samenviel met
een onbuigzame houding van Kadars re
gering tegenover de arbeiders en dat zijn
tweede mogelijke bezoek vlak aan de
de ontbinding van de centrale arbeiders
raad vooraf ging. Volgens hetzelfde on
bevestigde bericht heeft Malenkof be
sprekingen gevoerd met Zoltan Tildy,
voorzitte, van de partij der kleine boe
ren en minister van staat in Nagy's
voormalige kabinet.
Zware gevechten
In de heuvels ten noorden van Boeda
pest levert een Russische divisie, be
staande uit infanterie met steun van
tanks, slag tegen een 10.000-tal vrij
heidsstrijders. leden van het „Corvin"-
legioen, die de Russen in hun stellingen
hebben aangevallen, aldus United Press.
De vrijheidsstrijders worden geleid door
generaal-majoor Karoly, de rechterhand
Franse regering met
de hakken over de
sloot
MOEILIJKHEDEN IN BEGIN
KOMEND JAAR?
De Franse regering heeft gisteren in
een reeks stemmingen het vertrouwen
van de Nationale Vergadering gekre
gen met betrekking tot de burgerlijke
begroting voor het jaar 1957, die een
eindbedrag van 4.909 miljard frank
(ongeveer 40,9 miljard gulden) aan
wijst. Een der stemmingen leverde
slechts een meerderheid van vijf stem
men op!
Het wetsontwerp werd tenslotte als
geheel met 215 tegen 184 stemmen
goedgekeurd.
Parlementaire waarnemers zijn van
oordeel, dat de regering, gezien de be
trekkelijk geringe meerderheid, die zij
heeft behaald en het grote aantal ont
houdingen (de Nationale Vergadering
telt 627 afgevaardigden), in januari en
februari een moeilijke tijd wacht, wan
neer zij om nieuwe belastingen zal vra
gen teneinde de militaire uitgaven voor
de acties in Algerië en Egypte te kun
nen dekken.
Enige regen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt en op de
meeste plaatsen enige regen. Matige tot
krachtige, langs de kust tijdelyk harde
zuidwestelijke wind. Weinig verandering
in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
12 december
Zon op: 8.41 uur; onder: 16.30 uur.
Maan op: 13.16 uur; onder: 2.16 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10 16 en 22.53
uur. (Laagwater te 5.30 en 18.03 uur).
Dit nummer bestaat nit M pagina's.
van de in gevangenschap verkerende
Pal Maleter.
De vrijheidsstrijders zouden de Russen
overvallen hebben toen de staat van be
leg afgekondigd werd. In de voorbije 36
uur zijn ook uit andere delen van Hon
garije gevechten gemeld.
In het gebied van Pees vechten mins
tens 2000 gewapende opstandelingen,
naar Radio-Boedapest heeft bericht, te
gen de Russen. Ook in de omgeving van
Tatabanya. een mijn-streek ten westen
van Boedapest, hebben verzetsstrijders
de wapens weer opgenomen. Een -zaken
man die uit Boedapest naar Wenen te
rugkeerde, vertelde in Boedapest de af
gelopen nacht voortdurend schoten te
hebben gehoord.
Doden bij demonstratie
Mijnwerkers uit Salgotarjan in noord-
Hongarije bij de Tsjechische grens ver
telden dat 80 personen om het leven
zijn gekomen bij het gevecht van zater
dag tussen een menigte van 10.000 be
togers en Hongaarse politie.
De betoging droeg volgens de mijn
werkers een vreedzaam karakter en de
menigte was niet in het bezit van wa
pens. Enkelen protesteerden luidruchtig
toen de politie beval door te lopen.
„Toen vuurde de politie en bleef schie
ten. zelfs toen de menigte uiteen
vluchtte", aldus de mijnwerkers, die er
aan toevoegden dat er ook Sovjet-sol
daten bij waren, die echter niet schoten.
Stroom houdt aan
De vluchtelingenstroom naar Oosten
rijk houdt aan ondanks het verscherpte
toezicht in het grensgebied. Er zijn tot
maandag 126.496 Hongaren naar Oosten
rijk gevlucht, 51.556 van hen zijn inmid
dels naar andere landen doorgereisd.
Lindt H. C. voor
vluchtelingen
Bij acclamatie is de Zwitser Auguste
Lindt door de Algemene Vergadering van
de V. N. gekozen tot Hoge Commissaris
voor Vluchtelingen. Hij had deze functie
sinds het overlijden van mr. G. J. van
Heuven Goedhart al tijdelijk vervuld.
Acht resoluties grove inmengingin de
Hongaarse binnenlandse aangelegenheden
De Sovjet Unie is niet van plan gehoor te geven aan de aanbeve
lingen van de Algemene Vergadering der Ver. Naties om haar inmen
ging in de binnenlandse aangelegenheden van Hongarije te staken, de
deportaties van Hongaarse burgers te beëindigen en haar strijd
krachten uit Hongarije terug te trekken. Dit kan men concluderen uit
een brief, die de leider van de Russische delegatie naar de algemene
vergadering gisteren aan secretaris generaal Hammarskjöld heeft
gezonden. In dit schrijven wordt gezegd, dat de aanbevelingen van de
algemene vergadering „een grove inmenging in de binnenlandse aan
gelegenheden van Hongarije" betekenen en een schending van het
Handvest der V. N. en de beginselen van het internationale recht
vormen.
Inmiddels is de algemene vergadering
gisteren begonnen met de behandeling
van de nieuwe resolutie die het Russi
sche optreden in Hongarije veroordeelt
en in scherpe bewoordingen aandringt
op onverwijlde terugtrekking van de
Russen uit Hongarije. Deze resolutie van
zestien landen is mede door Nederland
ingediend.
Verschillende malen werd tijdens de
debatten gewezen op de crisis, waarin de
V.N. zich thans bevinden als gevolg van
het feit, dat Rusland de resoluties en be
slissingen van de V.N. naast zich neer
legt.
Dit bracht de Indiase vertegenwoordi
ger Krisjna Menon er toe, de resolutie
der zestien landen af te wijzen omdat
deze geen contructieve methode aan
wees voor het oplossen der problemen.
Hij diende mede namens Indonesië. Bir
ma en Ceylon een ontwerp-resolutie in
waarin Hammarskjöld opdracht wordt
gegeven met de Russische en Hongaarse
regeringen in onderhandeling te treden
via de afgevaardigden dezer landen bij
de V.N.. terwijl hij voorts een reis naar
Moskou zou moeten overwegen.
Vandaag zouden de besprekingen over
beide resoluties worden voortgezet.
Regering moet keus maken
De ontwikkeling van de betalingsbalans is
verontrustender dan SER heeft aangenomen
,,Ook na de verhogingen zullen de
belastingen op gedistilleerd en suiker,
zomede die op benzine gelet op
het prijspeil in zijn géheel en op de
prijzen in de ons omringende landen
niet onredelijk hoog zijn. Zeker niet
indien men er rekening mede houdt,
dat wij ons in een noodsituatie bevin
den".
Aldus minister Hofstra tot de com
missie van rapporteurs uit de Tweede
Kamer, die het na bestudering van de
Memorie van Antwoord over het wets
ontwerp tot vrijstelling van omzetbe
lasting voor textielprodukten, alsmede
verhoging van enkele andere belastin
gen nog eens mondeling nader overleg
te plegen met de minister. De commis
sie wees er in de eerste plaats op, dat
't hier een „koppel-verkoop" betrof. Ver
schillende onderdelen samengegoten tot
één wetsontwerp, hetgeen de beslissing
voor de Staten-Generaai wel erg moei
lijk maakt Bovendien weet men nog
niet. hoe het standpunt is van de rege
ring ten opzichte van het kortgeleden
Een beroep op zo'n advies mag men
echter niet uitleggen alsof de S.E.R. de
dienst zou uitmaken. Het blijft een
advies, de regering neemt de beslissin
gen. Deze stond nu voor de keus. De
omzetbelasting op textiel heeft een
rechtstreekse invloed op de kosten van
het levensonderhoud, in sterkere mate
dan de verhoging van de belastingen op
benzine en gedistilleerd. De afschaffing
van de omzetbelasting op textiel was
destijds een deel van een compromis ln
verband met de huurverhoging en dit
deel zou de regering-thans niet willen
aantasten. De regering is van mening,
dat verhoging van de belastingen op
benzine en gedistilleerd minder pijnlijk
setbelasting op textiel.
uitgekomen rapport van de S.E.R, dadMs ^an hernieuwde heffing van de om-
tot dusver alleen nog maar uit de pers|®e,~
bekend is geworden. Passen de voorstel
len van minister Hofstra in dit kader? f
De minister wijst in zijn Memorie van crnsrig
Antwoord op een complex van maat
regelen. dat de Kamer echter nog niet
kent Hij wil geen inkomsten prijsgeven
(door het niet herleven van omzetbe
lasting op textiel) zonder compensatie.
Maar hij vraagt nu echter het dubbele.
Nief wenselijk
De minister gaf te kennen, dat de
regering het niet wenselijk achtte de
omzetbelasting op textiel nu te doen
herleven. Die zou op 31 december
automatisch weer in werking treden,
tenzfj er snel maatregelen werden
genomen. Daarom werd vooruitgelopen
op de adviezen van de S.E.R. Dien
verkeerde in tijdnood en had geen
keus. De regering was bovendien er
van overtuigd, dat de S.E.R. tot be
lastingverhoging zou adviseren.
Minister Hofstra liet er zich niet over
uit of de regering het advies van de
S.E.R. tot verdere verhoging van de in
directe belastingen zou volgen.
Wel onthulde de minister nog, dat de
ontwikkeling van de betalingsbalans
van ons land verontrustender is dan
dc S.E.R. bij het uitbrengen van zijn
advies aannam. Ook de positie van
's Rijks kas is achteruitgegaan en de
situatie op de kapitaal en geldmarkt
is eveneens ernstiger dan men tot
voor kort dacht. Dus nu er toch een
wetsontwerp tot het verkrijgen van
compensatie voor de opbrengst van de
omzetbelasting op textiel moest ko
men. is het naar het oordeel van de
regering juist om over een geheel van
onderling samenhangende verhogin
gen, waaruit boven die compensatie
nog een extra bedrag wordt verkre
gen, reeds thans een beslissing te
nemen.
Pleidooi voor meerjarige subsidiepolitiek
Met een rede over de verhouding tussen de overheid en de voornaamste
organen van muziekbeoefening heeft de dirigent van het Concertgebouworkest,
de heer Eduard van Beinum, gistermiddag zyn plaats ingenomen in de rU van
doctores honoris causa van de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam. Het
ere-doctoraat werd hem verleend ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum
als dirigent van dit orkest.
Prof. dr. K. Ph. Bernet Kempers, hoogleraar in de muziekwetenschappen
aan Amsterdamse tiniversiteil. was promotor
Deze betoogde in zyn promotierede,
dat de doctorsgraad Eduard van Beinum
niet wordt verleend op grond van zyn
verdiensten voor de wetenschap, doch
op grond van verdiensten op een terrein,
waarvan de wetenschap slechts de bui
tenkant kan bestuderen. De promotor
roemde Van Beinums eerbied voor de
mens als een van zyn meest aantrek
kelijke kwaliteiten. „Uw orkest is niet
het instrument dat gy bespeelt, het is
een republiek van kunstenaars onder
uw leiding". Velen, en ook ik, hebben
misschien moeite gehad deze ontwikke
ling te volgen en te waarderen. Zij wa
ren onder uw voorganger, Willem Men
gelberg, een geheel andere opvatting ge
wend. Dat gij, naast hem werkend, uw
geheel andere geaardheid, uw eerbied
voor het kunstwerk en voor de vermoe
delijke wil van zijn maker hebt weten te
handhaven, bewijst uw sterke persoon
lijkheid".
Prof. Bernet Kempers zeide voorts,
dat Van Beinums leiding door het or
kest wordt aanvaard, omdat hy het
geheel overziet en omdat zijn muzika
liteit, gehoor, gevoeligheid, smaak en
inzicht als superieur worden erkend.
Vooral echter, zo betoogde de promo
tor, omdat men weet, dat achter de
autoriteit van de dirigent de autori
teit van het werk en zijn maker staat.
Gisteravond werd in de Konink
lijke Schouwburg in Den Haag ..Le
Misanthrope" van Molière gespeeld
door de theatergroep van Jean-
Louis Barrault uit Parijs. De voor
stelling. die plaats vond onder
auspiciën van de Franse ambassade,
werd bijgewoond door H.M. de
Koningin enH.K.H. Prinses Beatrix.
In de pauze werden enkele leden
van de theatergroep aan de Konink
lijke gasten voorgesteld. V.l.n.r.: de
oudste speler van de groep. Pierre
Bertin. Jean-Louis Barrault. Made
leine Renaud. H.M. de Koningin en
H.K.H. Prinses Beatrix.
„Boter aan de galg"
V.S. beperken
hulp aan Indonesië
WEGENS PRO-COMMUNISTISCH
KARAKTER?
Soewito Kocsoeniowidagdo, de offi
ciële woordvoerder van het Indonesi
sche ministerie van Buitenlandse
Zaken, heeft bekendgemaakt dat de
Ver. Staten hun hulpprogramma voor
Indonesië hebben beperkt. „Amerika
geeft ons thans slechts de helft van
de hulp die wij dit jaar hadden ver
wacht", aldus Soewito.
In Djakarta doen geruchten de ronde
dat de V.S. tot deze beperking hebben
besloten in verband met het pro-
communistische karakter van Indone
sië.
Soewito verklaarde, dat de Indonesi
sche regering Washington om een ver
klaring heeft gevraagd. Ei was 35 mil
joen dollars beloofd, doch er werden
slecht 20 miljoen dollar beschikbaar
gesteld.
In niet-Indonesische diplomatieke
kringen te Djakarta is men van oordeel
dat de redevoeringen die president
Soekarno na zijn bezoek aan de U.S S R
en communistisch China heeft uitge
sproken. de V.S hebben doen inzien
dat de beloofde 35 miljoen dollar „boter
aan de galg" waren.
Soekarno zei bij verschillende gele
genheden. in de communistische landen
meer te hebben geleerd dan in de
Westerse democratiën. Hij ging zelfs zo
ver, voor te stellen, „sommige methoden"
van de communistische landen over te
nemen.
In Indonesische politieke kringen
aóht men het Amerikaanse besluit „niet
verstandig", nu de USSR niet minder
dan 100 miljoen dollar hebben aange
boden voor hulp op lange termijn. Niet
temin hebben de V. S. sinds 1945 meer
dan 320 miljoen dollar ter beschikking
gesteld voor Indonesië.
Prof. dr. M. W. Woerdeman. de
rector-magnificus van de Gemeen
telijke Universiteit, overhandigt de
heer Van Beinum (rechts) de doc
torsbul.
De heer Van Beinum wees er op, dat
de vorm waarin de materiële overheids
steun aan de orkesten wordt verleend, in
wezen een tekortfinanciering is. Het
knelpunt van het systeem wordt telken-
jare weer gevormd door het uitkomsten
van de rekeningen van dat jaar, tenge
volge waarvan het onmogelijk is een ar
tistiek beleid op langere termijn te ont
werpen.
Tegelijk met de uitbreiding der sub
sidies worden ae inspanningen van de
orkesten steeds hoger opgevoerd. Lang
zamerhand moet men ernstig betwijfe
len of dit op den duur om artistieke re
denen verantwoord is. Wij moeten zoe
ken naar een nieuw stelsel, dat de thans
in toenemende scherpte gevoelde be
zwaren van het tegenwoordige systeem
op afdoende wijze zou kunnen ondervan
gen.
De overheid, aldus de jonge doctor,
zou moeten komen tot het toekennen
van globale sommen over perioden
van vijf jaar. Zo zou een kunstpolitiek
op lang zicht kunnen worden ontwor
pen waaraan de orkesten behoefte
hebben, terwijl het hen tegelijkertijd
zou bevrijden van het dagelijks druk
kende overheidstoezicht.
Aan het slot van zijn rede gaf dr. Van
Beinum een beschrijving van zijn eigen
plaats in het muziekleven. „Een diri
gent is in beginsel een muzikant, doch
door zijn aard en aanleg bespeelt hij niet
meer het een of andere instrument,
doch speelt hij samen met de kostelijk
ste instrumenten die ter wereld bestaan:
„met mensen die muzikanten zijn".
Tal van vooraanstaande personen
uit het openbare en artistieke leven
woonden de plechtigheid bij, o.a. mr. dr.
J. Prinsen, Commissaris van de Ko
ningin in de provincie Noord-Holland,
burgemeester A. J. d'Ailly van Amster
dam. de componisten Guillaume Landre
en Bertus van Lier, de dirigent Willem
van Otterloo, en de beeldhouwer Mari
Andriessen. Ongeveer 70 hoogleraren
hadden hun plaats ingenomen
In triomf hebben de Amsterdamse
studenten dr. Eduard van Beinum na
afloop van het diner, dat hem door de
Senaat van de Stedelijke Universiteit
ter gelegenheid van zijn ere-promotie
was aangeboden, meegetroond naar de
sociëteit in de Sarphatisstraat. De jonge
doctor en zijn vrouw hadden plaats ge
nomen in een rijtuig dat werd vooraf
gegaan door de drumband „Tubantia", 'n
afdeling van de Amsterdamse Studen-
tenweerbaarheid, een harmoniekorps
van de Amsterdamse metaalbewerkers
en enkele studentenruiters. In een
tweede rytuig volgde o.a. burgemeester
d'Ailly en de promotor, prof. dr. K. Ph.
Bernet Kempers. Toen de stoet by de
sociëteit arriveerde, stond daar een grote
groep studenten de nieuwe dootor óp te
wachten. Onder luid gejuich trad hij
het gebouw binnen, waar een erejool
werd aangeridht.
Israëli's 190 km van
Suezkanaal
Te Cairo is bekendgemaakt, dat de Is
raëlische strijdkrachten zich tot op 190
km van het Suezkanaal hebben terug
getrokken.
De Zuidslavische eenheden van de
internationale politiemacht zyn langs de
wee van Ismailia naar Al Arisj ongeveer
vijftig km opgerukt, maar elders in de
woestijn van S'nai bevinden zij zich
tengevolge van mijnenvelden en andere
obstakels pas 35 km ten oosten van het
Suezkanaal. Zy hebben de hulp van de
Egyptische genie ingeroepen om de mij
nenvelden te lokaliseren.
Te Ottawa is officieel bekendge
maakt. dat Canada nog 420 man voor de
internationale politiemacht in Egypte
zal bijdragen. Dit contingent, dat zal be
staan uit technici en verbindingstroepen,
zal voor het einde van deze maand naar
Egypte vertrekken. De Canadese by-
drage zal dan ruim duizend man be
dragen.