Hongarije nog steeds hermetisch afgesloten van het Westen WEERBERICHT Staking vrij algemeenterwijl er op verschillende plaatsen zivaar wordt gevochten Rusland legt besluiten van de V.N. volledig naast zich neer Belasting op benzine en borrel minder erg dan duurder textiel Eduard van Beinum promoveerde te Amsterdam tot ere-doctor 95ste jaargang DINSDAG 11 DECEMBER 1956 No. 29009 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W Henny Hoofdredacteur: J Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.— per kwartaal: f2.35 per maand: f0.65 per week Witte Singel l. Leiden - Giro no 67055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Weinig nieuws lekt door Nog steeds zijn de telefoonverbindingen met Hongarije verbroken, en ook langs andere weg komen er slechts zeer weinig berichten door over de jongste ontwikkelingen, de reacties op de uitbroken staking en de gevolgen van standrecht en staat van beleg. Uit mededelingen van Radio Boedapest kan worden opgemaakt, dat de stakingen vrij algemene omvang hebben. Voorts is het ondanks de hermetische afgrendeling van Hongarije uit ver schillende bronnen duidelijk geworden, dat hier en daar fel wordt gevochten. Sp annmg in Boedapest De correspondent van Reuter te Boe dapest wist. ondanks het ontbreken van telefoonverbindingen met het Westen en zelfs met Moskou, nog te berichten dat gisteren in de stad een grote span ning heerste, zonder dat het tot uitbars tingen kwam. Russen patrouilleerden met pantserwagens door de straten en op strategische punten stonden tanks opgesteld. Radio-Boedapest zond vanochtend op roepen uit aan de arbeiders, waarin werd aangedrongen op hervatting van het werk. Kranten zijn gisteren in Boedapest niet verschenen, zodat de bevolking slechts via de radio kennis heeft kun nen nemen van de afkondiging van staat van beleg en standrecht. Overal in de stad hebben Hongaarse en Russische troepen op grote schaal naar verborgen wapens gezocht. Functionarissen van het Rode Kruis hebben verklaard, dat hun werk door de jongste ontwikkelingen nog niet is be lemmerd. Malenkof weer actief? In Boedapest deed gisteren hardnek kig het gerucht de ronde dat de Sovjet- vice-premier Malenkof vrijdag en zater dag j.l. opnieuw de Hongaarse hoofd stad heeft bezocht en vandaag weer te rug zou komen. Dat zou dan naar de mening van waarnemers geschieden om Kadér te helpen het hoofd te bieden aan de 48-uurs staking. Zij herinneren eraan dat het eerste bezoek, dat Malen kof zou hebben gebracht, samenviel met een onbuigzame houding van Kadars re gering tegenover de arbeiders en dat zijn tweede mogelijke bezoek vlak aan de de ontbinding van de centrale arbeiders raad vooraf ging. Volgens hetzelfde on bevestigde bericht heeft Malenkof be sprekingen gevoerd met Zoltan Tildy, voorzitte, van de partij der kleine boe ren en minister van staat in Nagy's voormalige kabinet. Zware gevechten In de heuvels ten noorden van Boeda pest levert een Russische divisie, be staande uit infanterie met steun van tanks, slag tegen een 10.000-tal vrij heidsstrijders. leden van het „Corvin"- legioen, die de Russen in hun stellingen hebben aangevallen, aldus United Press. De vrijheidsstrijders worden geleid door generaal-majoor Karoly, de rechterhand Franse regering met de hakken over de sloot MOEILIJKHEDEN IN BEGIN KOMEND JAAR? De Franse regering heeft gisteren in een reeks stemmingen het vertrouwen van de Nationale Vergadering gekre gen met betrekking tot de burgerlijke begroting voor het jaar 1957, die een eindbedrag van 4.909 miljard frank (ongeveer 40,9 miljard gulden) aan wijst. Een der stemmingen leverde slechts een meerderheid van vijf stem men op! Het wetsontwerp werd tenslotte als geheel met 215 tegen 184 stemmen goedgekeurd. Parlementaire waarnemers zijn van oordeel, dat de regering, gezien de be trekkelijk geringe meerderheid, die zij heeft behaald en het grote aantal ont houdingen (de Nationale Vergadering telt 627 afgevaardigden), in januari en februari een moeilijke tijd wacht, wan neer zij om nieuwe belastingen zal vra gen teneinde de militaire uitgaven voor de acties in Algerië en Egypte te kun nen dekken. Enige regen De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend zwaar bewolkt en op de meeste plaatsen enige regen. Matige tot krachtige, langs de kust tijdelyk harde zuidwestelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur) 12 december Zon op: 8.41 uur; onder: 16.30 uur. Maan op: 13.16 uur; onder: 2.16 uur. Hoogwater te Katwijk te 10 16 en 22.53 uur. (Laagwater te 5.30 en 18.03 uur). Dit nummer bestaat nit M pagina's. van de in gevangenschap verkerende Pal Maleter. De vrijheidsstrijders zouden de Russen overvallen hebben toen de staat van be leg afgekondigd werd. In de voorbije 36 uur zijn ook uit andere delen van Hon garije gevechten gemeld. In het gebied van Pees vechten mins tens 2000 gewapende opstandelingen, naar Radio-Boedapest heeft bericht, te gen de Russen. Ook in de omgeving van Tatabanya. een mijn-streek ten westen van Boedapest, hebben verzetsstrijders de wapens weer opgenomen. Een -zaken man die uit Boedapest naar Wenen te rugkeerde, vertelde in Boedapest de af gelopen nacht voortdurend schoten te hebben gehoord. Doden bij demonstratie Mijnwerkers uit Salgotarjan in noord- Hongarije bij de Tsjechische grens ver telden dat 80 personen om het leven zijn gekomen bij het gevecht van zater dag tussen een menigte van 10.000 be togers en Hongaarse politie. De betoging droeg volgens de mijn werkers een vreedzaam karakter en de menigte was niet in het bezit van wa pens. Enkelen protesteerden luidruchtig toen de politie beval door te lopen. „Toen vuurde de politie en bleef schie ten. zelfs toen de menigte uiteen vluchtte", aldus de mijnwerkers, die er aan toevoegden dat er ook Sovjet-sol daten bij waren, die echter niet schoten. Stroom houdt aan De vluchtelingenstroom naar Oosten rijk houdt aan ondanks het verscherpte toezicht in het grensgebied. Er zijn tot maandag 126.496 Hongaren naar Oosten rijk gevlucht, 51.556 van hen zijn inmid dels naar andere landen doorgereisd. Lindt H. C. voor vluchtelingen Bij acclamatie is de Zwitser Auguste Lindt door de Algemene Vergadering van de V. N. gekozen tot Hoge Commissaris voor Vluchtelingen. Hij had deze functie sinds het overlijden van mr. G. J. van Heuven Goedhart al tijdelijk vervuld. Acht resoluties grove inmengingin de Hongaarse binnenlandse aangelegenheden De Sovjet Unie is niet van plan gehoor te geven aan de aanbeve lingen van de Algemene Vergadering der Ver. Naties om haar inmen ging in de binnenlandse aangelegenheden van Hongarije te staken, de deportaties van Hongaarse burgers te beëindigen en haar strijd krachten uit Hongarije terug te trekken. Dit kan men concluderen uit een brief, die de leider van de Russische delegatie naar de algemene vergadering gisteren aan secretaris generaal Hammarskjöld heeft gezonden. In dit schrijven wordt gezegd, dat de aanbevelingen van de algemene vergadering „een grove inmenging in de binnenlandse aan gelegenheden van Hongarije" betekenen en een schending van het Handvest der V. N. en de beginselen van het internationale recht vormen. Inmiddels is de algemene vergadering gisteren begonnen met de behandeling van de nieuwe resolutie die het Russi sche optreden in Hongarije veroordeelt en in scherpe bewoordingen aandringt op onverwijlde terugtrekking van de Russen uit Hongarije. Deze resolutie van zestien landen is mede door Nederland ingediend. Verschillende malen werd tijdens de debatten gewezen op de crisis, waarin de V.N. zich thans bevinden als gevolg van het feit, dat Rusland de resoluties en be slissingen van de V.N. naast zich neer legt. Dit bracht de Indiase vertegenwoordi ger Krisjna Menon er toe, de resolutie der zestien landen af te wijzen omdat deze geen contructieve methode aan wees voor het oplossen der problemen. Hij diende mede namens Indonesië. Bir ma en Ceylon een ontwerp-resolutie in waarin Hammarskjöld opdracht wordt gegeven met de Russische en Hongaarse regeringen in onderhandeling te treden via de afgevaardigden dezer landen bij de V.N.. terwijl hij voorts een reis naar Moskou zou moeten overwegen. Vandaag zouden de besprekingen over beide resoluties worden voortgezet. Regering moet keus maken De ontwikkeling van de betalingsbalans is verontrustender dan SER heeft aangenomen ,,Ook na de verhogingen zullen de belastingen op gedistilleerd en suiker, zomede die op benzine gelet op het prijspeil in zijn géheel en op de prijzen in de ons omringende landen niet onredelijk hoog zijn. Zeker niet indien men er rekening mede houdt, dat wij ons in een noodsituatie bevin den". Aldus minister Hofstra tot de com missie van rapporteurs uit de Tweede Kamer, die het na bestudering van de Memorie van Antwoord over het wets ontwerp tot vrijstelling van omzetbe lasting voor textielprodukten, alsmede verhoging van enkele andere belastin gen nog eens mondeling nader overleg te plegen met de minister. De commis sie wees er in de eerste plaats op, dat 't hier een „koppel-verkoop" betrof. Ver schillende onderdelen samengegoten tot één wetsontwerp, hetgeen de beslissing voor de Staten-Generaai wel erg moei lijk maakt Bovendien weet men nog niet. hoe het standpunt is van de rege ring ten opzichte van het kortgeleden Een beroep op zo'n advies mag men echter niet uitleggen alsof de S.E.R. de dienst zou uitmaken. Het blijft een advies, de regering neemt de beslissin gen. Deze stond nu voor de keus. De omzetbelasting op textiel heeft een rechtstreekse invloed op de kosten van het levensonderhoud, in sterkere mate dan de verhoging van de belastingen op benzine en gedistilleerd. De afschaffing van de omzetbelasting op textiel was destijds een deel van een compromis ln verband met de huurverhoging en dit deel zou de regering-thans niet willen aantasten. De regering is van mening, dat verhoging van de belastingen op benzine en gedistilleerd minder pijnlijk setbelasting op textiel. uitgekomen rapport van de S.E.R, dadMs ^an hernieuwde heffing van de om- tot dusver alleen nog maar uit de pers|®e,~ bekend is geworden. Passen de voorstel len van minister Hofstra in dit kader? f De minister wijst in zijn Memorie van crnsrig Antwoord op een complex van maat regelen. dat de Kamer echter nog niet kent Hij wil geen inkomsten prijsgeven (door het niet herleven van omzetbe lasting op textiel) zonder compensatie. Maar hij vraagt nu echter het dubbele. Nief wenselijk De minister gaf te kennen, dat de regering het niet wenselijk achtte de omzetbelasting op textiel nu te doen herleven. Die zou op 31 december automatisch weer in werking treden, tenzfj er snel maatregelen werden genomen. Daarom werd vooruitgelopen op de adviezen van de S.E.R. Dien verkeerde in tijdnood en had geen keus. De regering was bovendien er van overtuigd, dat de S.E.R. tot be lastingverhoging zou adviseren. Minister Hofstra liet er zich niet over uit of de regering het advies van de S.E.R. tot verdere verhoging van de in directe belastingen zou volgen. Wel onthulde de minister nog, dat de ontwikkeling van de betalingsbalans van ons land verontrustender is dan dc S.E.R. bij het uitbrengen van zijn advies aannam. Ook de positie van 's Rijks kas is achteruitgegaan en de situatie op de kapitaal en geldmarkt is eveneens ernstiger dan men tot voor kort dacht. Dus nu er toch een wetsontwerp tot het verkrijgen van compensatie voor de opbrengst van de omzetbelasting op textiel moest ko men. is het naar het oordeel van de regering juist om over een geheel van onderling samenhangende verhogin gen, waaruit boven die compensatie nog een extra bedrag wordt verkre gen, reeds thans een beslissing te nemen. Pleidooi voor meerjarige subsidiepolitiek Met een rede over de verhouding tussen de overheid en de voornaamste organen van muziekbeoefening heeft de dirigent van het Concertgebouworkest, de heer Eduard van Beinum, gistermiddag zyn plaats ingenomen in de rU van doctores honoris causa van de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam. Het ere-doctoraat werd hem verleend ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als dirigent van dit orkest. Prof. dr. K. Ph. Bernet Kempers, hoogleraar in de muziekwetenschappen aan Amsterdamse tiniversiteil. was promotor Deze betoogde in zyn promotierede, dat de doctorsgraad Eduard van Beinum niet wordt verleend op grond van zyn verdiensten voor de wetenschap, doch op grond van verdiensten op een terrein, waarvan de wetenschap slechts de bui tenkant kan bestuderen. De promotor roemde Van Beinums eerbied voor de mens als een van zyn meest aantrek kelijke kwaliteiten. „Uw orkest is niet het instrument dat gy bespeelt, het is een republiek van kunstenaars onder uw leiding". Velen, en ook ik, hebben misschien moeite gehad deze ontwikke ling te volgen en te waarderen. Zij wa ren onder uw voorganger, Willem Men gelberg, een geheel andere opvatting ge wend. Dat gij, naast hem werkend, uw geheel andere geaardheid, uw eerbied voor het kunstwerk en voor de vermoe delijke wil van zijn maker hebt weten te handhaven, bewijst uw sterke persoon lijkheid". Prof. Bernet Kempers zeide voorts, dat Van Beinums leiding door het or kest wordt aanvaard, omdat hy het geheel overziet en omdat zijn muzika liteit, gehoor, gevoeligheid, smaak en inzicht als superieur worden erkend. Vooral echter, zo betoogde de promo tor, omdat men weet, dat achter de autoriteit van de dirigent de autori teit van het werk en zijn maker staat. Gisteravond werd in de Konink lijke Schouwburg in Den Haag ..Le Misanthrope" van Molière gespeeld door de theatergroep van Jean- Louis Barrault uit Parijs. De voor stelling. die plaats vond onder auspiciën van de Franse ambassade, werd bijgewoond door H.M. de Koningin enH.K.H. Prinses Beatrix. In de pauze werden enkele leden van de theatergroep aan de Konink lijke gasten voorgesteld. V.l.n.r.: de oudste speler van de groep. Pierre Bertin. Jean-Louis Barrault. Made leine Renaud. H.M. de Koningin en H.K.H. Prinses Beatrix. „Boter aan de galg" V.S. beperken hulp aan Indonesië WEGENS PRO-COMMUNISTISCH KARAKTER? Soewito Kocsoeniowidagdo, de offi ciële woordvoerder van het Indonesi sche ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft bekendgemaakt dat de Ver. Staten hun hulpprogramma voor Indonesië hebben beperkt. „Amerika geeft ons thans slechts de helft van de hulp die wij dit jaar hadden ver wacht", aldus Soewito. In Djakarta doen geruchten de ronde dat de V.S. tot deze beperking hebben besloten in verband met het pro- communistische karakter van Indone sië. Soewito verklaarde, dat de Indonesi sche regering Washington om een ver klaring heeft gevraagd. Ei was 35 mil joen dollars beloofd, doch er werden slecht 20 miljoen dollar beschikbaar gesteld. In niet-Indonesische diplomatieke kringen te Djakarta is men van oordeel dat de redevoeringen die president Soekarno na zijn bezoek aan de U.S S R en communistisch China heeft uitge sproken. de V.S hebben doen inzien dat de beloofde 35 miljoen dollar „boter aan de galg" waren. Soekarno zei bij verschillende gele genheden. in de communistische landen meer te hebben geleerd dan in de Westerse democratiën. Hij ging zelfs zo ver, voor te stellen, „sommige methoden" van de communistische landen over te nemen. In Indonesische politieke kringen aóht men het Amerikaanse besluit „niet verstandig", nu de USSR niet minder dan 100 miljoen dollar hebben aange boden voor hulp op lange termijn. Niet temin hebben de V. S. sinds 1945 meer dan 320 miljoen dollar ter beschikking gesteld voor Indonesië. Prof. dr. M. W. Woerdeman. de rector-magnificus van de Gemeen telijke Universiteit, overhandigt de heer Van Beinum (rechts) de doc torsbul. De heer Van Beinum wees er op, dat de vorm waarin de materiële overheids steun aan de orkesten wordt verleend, in wezen een tekortfinanciering is. Het knelpunt van het systeem wordt telken- jare weer gevormd door het uitkomsten van de rekeningen van dat jaar, tenge volge waarvan het onmogelijk is een ar tistiek beleid op langere termijn te ont werpen. Tegelijk met de uitbreiding der sub sidies worden ae inspanningen van de orkesten steeds hoger opgevoerd. Lang zamerhand moet men ernstig betwijfe len of dit op den duur om artistieke re denen verantwoord is. Wij moeten zoe ken naar een nieuw stelsel, dat de thans in toenemende scherpte gevoelde be zwaren van het tegenwoordige systeem op afdoende wijze zou kunnen ondervan gen. De overheid, aldus de jonge doctor, zou moeten komen tot het toekennen van globale sommen over perioden van vijf jaar. Zo zou een kunstpolitiek op lang zicht kunnen worden ontwor pen waaraan de orkesten behoefte hebben, terwijl het hen tegelijkertijd zou bevrijden van het dagelijks druk kende overheidstoezicht. Aan het slot van zijn rede gaf dr. Van Beinum een beschrijving van zijn eigen plaats in het muziekleven. „Een diri gent is in beginsel een muzikant, doch door zijn aard en aanleg bespeelt hij niet meer het een of andere instrument, doch speelt hij samen met de kostelijk ste instrumenten die ter wereld bestaan: „met mensen die muzikanten zijn". Tal van vooraanstaande personen uit het openbare en artistieke leven woonden de plechtigheid bij, o.a. mr. dr. J. Prinsen, Commissaris van de Ko ningin in de provincie Noord-Holland, burgemeester A. J. d'Ailly van Amster dam. de componisten Guillaume Landre en Bertus van Lier, de dirigent Willem van Otterloo, en de beeldhouwer Mari Andriessen. Ongeveer 70 hoogleraren hadden hun plaats ingenomen In triomf hebben de Amsterdamse studenten dr. Eduard van Beinum na afloop van het diner, dat hem door de Senaat van de Stedelijke Universiteit ter gelegenheid van zijn ere-promotie was aangeboden, meegetroond naar de sociëteit in de Sarphatisstraat. De jonge doctor en zijn vrouw hadden plaats ge nomen in een rijtuig dat werd vooraf gegaan door de drumband „Tubantia", 'n afdeling van de Amsterdamse Studen- tenweerbaarheid, een harmoniekorps van de Amsterdamse metaalbewerkers en enkele studentenruiters. In een tweede rytuig volgde o.a. burgemeester d'Ailly en de promotor, prof. dr. K. Ph. Bernet Kempers. Toen de stoet by de sociëteit arriveerde, stond daar een grote groep studenten de nieuwe dootor óp te wachten. Onder luid gejuich trad hij het gebouw binnen, waar een erejool werd aangeridht. Israëli's 190 km van Suezkanaal Te Cairo is bekendgemaakt, dat de Is raëlische strijdkrachten zich tot op 190 km van het Suezkanaal hebben terug getrokken. De Zuidslavische eenheden van de internationale politiemacht zyn langs de wee van Ismailia naar Al Arisj ongeveer vijftig km opgerukt, maar elders in de woestijn van S'nai bevinden zij zich tengevolge van mijnenvelden en andere obstakels pas 35 km ten oosten van het Suezkanaal. Zy hebben de hulp van de Egyptische genie ingeroepen om de mij nenvelden te lokaliseren. Te Ottawa is officieel bekendge maakt. dat Canada nog 420 man voor de internationale politiemacht in Egypte zal bijdragen. Dit contingent, dat zal be staan uit technici en verbindingstroepen, zal voor het einde van deze maand naar Egypte vertrekken. De Canadese by- drage zal dan ruim duizend man be dragen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1