LONG RUN
„SempreV' galaconcert in Kurliaus
werd tot een groot sue ces
Ds. M.W.J. Geursen zette gistermiddag
voet op vaderlandse bodem
Nieuw filter geeft
volle rookgenot!
U próéft
dat u rookt!
Probeer vandaag nog
deze King Size!
Is Leiden, waar hij komt spreken,
nog niet vergeten
Eminente introductie Badings
fluitconcert door van Oordt
95ste jaargang Maandag 10 december 1956 Tweede blad no. 29008
Beginselverklaring
Mij. der Ned. Letterkunde
Wèl afschuw, geen royement
Op een zaterdag alhier gehouden
buitengewone jaarvergadering heeft de
Maatschappij der Nederlandse Letter
kunde een beginselverklaring afgelegd,
die als volgt luidt:
„Naar aanleiding van de gebeurtenis
sen in Hongarije spreekt de Maatschap
pij der Nederlandse Letterkunde, in
buitengewone jaarvergadering bijeen,
haar afschuw uit over elk systeem, dat
leidt tot onderdrukking van de mense
lijke vrijheid.
Hieruit vloeit voort, dat de Maat
schappij. hoezeer de gebeurtenissen in
Hongarije afkeurende, niet, kan over
gaan tot, enigerlei maatregel tegenover
leden, die onverhoopt dit standpunt
niet delen.
De Maatschappij spreekt als haar
oordeel uit, dat zij die een optreden ter
onderdrukking van de menselijke vrij
heid, zoals dat thans in Hongarije
plaats vindt goedkeuren, ontrouw zijn
aan de geestelijke veronderstellingen
van de Maatschappij".
De eerste twee alinea's van deze ver
klaring waren door het bestuur voorge
steld en de derde alinea werd aan de
verklaring toegevoegd op voorstel van
prof. dr. P. Minderaa en prof. dr. G.
Kuiper, en aangenomen werd met 23
tegen 22 stemmen.
Een voorstel van de heer M. Croiset
en acht andere leden, om de tweede
alinea als volgt te vervangen: „Hier
uit volgt, dat zü uit solidariteit met
het voor zijn vrijheid strijdende Hon
gaarse volk het lidmaatschap van de
.Maatschappij der Nederlandse Let
terkunde onverenigbaar acht met dat
van de Communistische Partij Neder
land of een harer mantelorganisaties",
werd verworpen niet 12 stemmen voor,
31 tegen het amendement.
De' vergadering werd bijgewoond
door 45 leden en had een rustig verloop.
Een rij van sprekers voerde daartoe
het woord: allereerst de Leidse rector-
magnifcus, vervolgens de praeses-col-
legii, de heer K. van den Berg. gevolgd
door de velen, die functies in de stu-
dentencorpora bekleden.
Kransen werden in grote hoeveelheid
aangedragen: directeur Stotijn, solist
van Oordt en componist Badings be
hoorden tot de gehuldigden. De laatste
getuigde, dat de vertolking van zijn
fluitconcert zijn verwachtingen had
overtroffen en gewaagde van subliem
amateurisme! Sempre" zal een derge
lijk loffelijk getuigenis zeker naar
waarde schatten.
Nog lang bleef men tezamen tijdens
het bal, dat de lustrumviering be
kroonde. al kwam in verband met het
zondagsrijverbod, dat „reeds" om vijf
uur precies inging, het einde vroeger
dan andere jaren.
Een zowel voor muziek- als dans
en thousiasten inhoudsrijke avond!
H
enthousiaste bijval, welke clown Corty
en partner alsmede de goochelaar Ha-
gert steeds ten deel vielen. Na afloop
ontving elk kind nog een groot pakket
van St.-Nicolaas.
Dat de jeugd ook de ouden van dagen
niet vergeet, bewees het actieve be
stuur van ,Om de Doorbraak" door aan
elk der bewoners van de oudeliedenhui-
zen aan de Herengracht en Kaarsen
makersstraat eveneens een pakket te
schenken. Het waren onvergetelijke mo
menten toen deze mensen hun dank
aan de jeugd tot uitdrukking brachten!
Zaterdagmiddag vond in het clubhuis
aan de ten Katestraat een Sint-Nico-
laasfeest plaats voor de kinderen van
Westerkwartier. De zaal was geheel ge
vuld. De voorzitter, de heer H. Witte-
naar, opende deze middag en hoopte dat
de kinderen een fijne middag zouden
hebben. Hier zorgde het pas opgerichte
kindertoneel van W.K. voor. Onder lei
ding van mej. de Ouden werd een aar
dig programma afgewerkt. Aan het einde
van de middag kwamen Sint-Nicolaas
en zwarte Piet ook nog even in de kring
van Westerkwartier.
Zaterdagavond hielden ook de Leidse
Aquariumvrienden een St.-Nicolaasavond
in de recreatiezaal der N.V. Hollandsche
Constructie Werkplaatsen en de Ned.
Electrolasch Mij.
Een vrolijk programma werd in een
vlot tempo afgewerkt. Verschillende
schetsjes en zangnummertjes werden
achtereenvolgens ten tonele gebracht
afgewisseld door enkele bekende spel
letjes zoals ..trek aan de bel" en 1 maal
1 1 waaraan de leden der aquarium-
vereniging enthousiast deelnamen.
Zeer veel succes had ook de pianist
van deze avond, de heer Jac. Sieval, die,
behalve dat hij zeer goed begeleidde, ook
enkele verzoeknummers speelde.
Aan het slot van het programma kwa
men Sint en Piet de avond nog opluis
teren met hun aanwezigheid. Allen ont
vingen een aardig cadeautje.'
Groot enthousiasme en blijde kinder
vreugde heersten er zaterdagmiddag ook
in de kantine van de Doelenkazerne.
Hier waren 200 kinderen van leden van
de afdeling Zuid-Holland-Noord van de
Ned. Bond van Militaire Oorlogsslacht
offers bijeen. Er werd veel gezonden en
royaal getrakteerd, terwijl de jeugdige
schare zich kostelijk vermaakte met een
poppenkastvertoning en een sprookjes
film. Uiteraard waren de komst en het
verblijf van St.-Nicolaas, die voor elk
kind een prachtig geschenk had, de
hoogtepunten van deze middag. De heer
H. de Jager had de leiding, terwijl de
muzikale omlijsting van dit vrolijke feest
in handen was van de heer J. Gordyn.
(Ingez. Med.-Adv.)
Nu kunt u een filter-sigaret
roken en toch genieten, echt
genieten als van een gewone
sigaret. Steek op zo'n nieuwe
Long Run met het acetaat-
filter. Dank zij dit filter proeft
u de rijpe geurige tabakken,
volledigWat een intens
genoegen deze filter-sigaret
King Size Filter 85 ct
Na vijf Australische jaren
St.-Nicolaas trekt nog rond
Voordat St.-Nicolaas weer vertrekt uit
ons land heeft hij nog een middag ver
toefd bij de jeugd van de Speeltuinver
eniging „Om de Doorbraak".
Zaterdag vonden in het Antoniushuis
2 grote kinderfeesten plaats. Dat de kin
deren volop genoten bewees wel de
GROOT GEBREK AAN
PREDIKANTEN.
Ook echtgenote en dochtertje kwamen mee
(Van één oneer redacteuren)
Gebruind door de zon, even opgewekt en slagvaardig als vroeger,
een ervaring van vijf Australische jaren rijker, doch uiterlijk niets
veranderd, zette ds. M. W. J. Geursen, voordien predikant der Leidse
Hervormde gemeente, speciaal belast met het Bijzonder Kerkewerk,
gistermiddag om hall vijf aan de Lloydkade te Rotterdam voet op
vaderlandse bodem. Ook zijn echtgenote en twee-jarig dochtertje
Juultje - de andere drie kinderen bleven in Australië achter - kwamen
mee naar Holland.
zovele jaren deed te verzorgen, vol
deed hjj met het grootste genoegen,
terwijl mevr. Geursen in ons weke
lijks bijvoegsel in de komende weken
iets zal vertellen van het leven rond
en op een Australische pastorie.
Wederkerig vertelde ds. Geursen ons,
dat hij een prachtige reis van 52 dagen
had gehad, onderbroken met een vijf
daags bezoek aan Soerabaja. een ge
meente, welke hij als onderbreking van
zijn Leidse jaren nog twee jaar als
predikant heeft gediend. Het schonk mij
grote voldoening hier nog weer eens in
de dienst des Woords te kunnen voor
gaan!
Veel tijd werd ons voor dit wederke
rige interview niet gelaten. Er moes
ten nog formaliteiten worden vervuld,
waarmede circa een uur gemoeid was.
Hierna lag de weg in dit geval via
de loopplank voor de familie Geursen
naar Holland openZoals gezegd:
precies half vijf had ds. Geursen. die de
reis naar Holland vanaf Kaapstad als
boordpredikant maakte, vaste grond
onder de voeten. Nadat de douane was
gepasseerd, was er voor de familie Geur
sen. die in Rotterdam tevens werd ver
welkomd door de heer N. J. Prinsen,
secretaris van de Hervormde Emigratie
Commissie namens de Generale Synode
der Ned. Herv. Kerk. maar één wens:
spoedig naar huis. in dit geval de wo
ning van zijn schoonmoeder, mevr. M.
BorstPranger, Jacob Catsstraat 6 te
Voorburg (Z.-H.). waar men de komende
weken een gastvrij onderdak heeft ge
vonden.
Wij boden hem een plaatst in onze
auto aan. Een aanbod, dat met het oog
op de auto-loze zondag met beide han
den werd aanvaard. Met een half uurtje
rijden was de familie „thuis", waar een
weerzien na ruim vijf jaar in mei 1951
vertrok de familie naar Melbourne,)waar
ds. Geursen als predikant werkzaam is
bij de Presbyteriaanse Kerk voor het
werk onder de Nederlandse emigranten
even hartelijk als ontroerend was.
Na de eerste begroeting vonden wij
nog even gelegenheid ds. Geursen naa.r
zijn Australische ervaringen te vragen.
Veel werk, aldus ds. Geursen. is er zeer
gevarieerd en ontzettend boeiend. Het
is er zelfs zó boeiend, dat men er een
mensenleven lang in werkzaam kan
zijn. Vooral het jeugdleven is er zeer
gevarieerd. Ds. Geursen werkt in Mel
bourne in een samengestelde gemeente
van acht centra, waar éénmaal in de
acht weken een Hollandse dienst wordt
gehouden. Hoewel de band. via kerk
diensten. ontspanningsavonden en huis
bezoek. met het moederland levendig
wordt gehouden, werken wij toch naar
de Presbyteriaanse Kerk toe. Er is een
ontstellend gebrek aan Hervormde pre
dikanten. Momenteel werken er in Aus
tralië 13. doch dit moeten er minstens
25 worden. Ik zal mijn bezoek aan Hol
land dan ook zeker besteden om hierop
aan te dringen. Voorts zag hij in de
komende weken 12 februari vertrekt
ds. Geursen weer met de Johan van Ol-
denbarnevelt als boordpredikant naar
Australië: zijn vrouw gaat dan mee als
boordvoorlichtster contact opnemen
met de Ned Herv. Kerk over de verdere
aanpak van het werk en de financiële
achtergrond en besprekingen voeren met
overheidsinstanties over de emigratie
van Nederlanders naar Australië. Ten
slotte wachten hem in de komende we
ken nog vele bezoeken aan families van
geëmigreerde gezinnen, om deze in te
lichten over de omstandigheden in
de meeste gevallen zijn ze zeer gunstig
waaronder men in Australië leeft.
KOMT OOK IN LEIDEN.
Uiteraard ligt het ook in zijn be
doeling meerdere malen een bezoek
aan I.eiden te hreneen om verbroken
contacten weer op te nemen. Van de
zijnde van het Ministerie van Predi
kanten vernemen wij, dat het zeker in
het voornemen ligt hem in de dienst
des Woords te laten voorgaan.
Vandaag bracht ds. Geursen een be
zoek aan zijn ouders te Elburg,, die al
even vreugdevol gestemd waren over de
terugkeer van hun „Australische zoon"
in de ouderlijke woning.
Het is een vertraagde aankomst ge
worden. want aanvankelijk had de „Si-
bajak" in de vroege ochtend in Rot
terdam moeten aankomen, waarna om
negen uur met de debarkatie zou wor
den begonnen. Hoek van Holland zat
echter „potdicht", zodat het schip bui
tengaats moest blijven. Om circa één
uur trok de mist iets op en kon de loods-
dienst het schip veilig de Nieuwe Wa
terweg binnen loodsen. De „Brazilië"
en de „Noordpool", twee notedopjes in
vergelijking met het reusachtige schip,
hadden ongeveer twee uur werk om de
„Sibajak" naar Rotterdam te slepen,
waar het schip om kwart over drie voor
de wal verscheen, opgewacht door vele
familieleden en kennissen van de 682
passagiers, voor het merendeel (637)
repatriërenden uit Indonesië.
Nadat de loopplank was uitgelegd
konden wij ons met speciale toestem
ming aan boord begevenop zoek
naar ds. Geursen. Tussen bijna 700 op
varenden men kan het zich voorstel
len is dit een zoeken naar een speld
in de hooiberg. Via een wirwar van
gangen en trappen belandden wij in de
salon, waar de drukte al niet minder
was dan op het gehele schip, waar ieder
i met kinderen (221 waren er aan boord!)
en koffers liep te sjouwen. Hoe wij ook
zochtends. Geursen bleef voor ons
j onvindbaar. Dan maar eens naar zijn
hut van de zijde van de Lloyd had
I men ons het nummer verstrekt maar
ook deze was leeg en verlaten.
Terug in de eivolle salon ontdekten
niet wij ds. Geursen, doch ds. Geursen
ons.
„HET EERSTE CONTACT
MET HOLLAND."
Leuk. dat jullie er zfin! Hoe gaat
het in Leiden? Kom mee naar mün
vrouw en Juultje. Het is het eerste
contact met Holland". Het waren zo
de eerste reacties van een predikant,
die weer eens blij was oude bekenden
te zien. Een ferme klap op onze schou-
Ds. M. W. J. Geursen - zijn
dochtertje Juultje op de arm - en
mevr. Geursen zetten voet op vader
landse bodem.
(Foto L.D./v. Vliet)
der zette zyn verwondering over deze
onverwachte ontmoeting kracht bij.
Enkele ogenblikken later zaten wij in
de hut van de familie Geursen en
vertelde niet ds. Geursen over Austra
lië. doch moesten wij over Leiden ver
tellen. Over zijn oud-collegae, over het
B.k.-werk, over de Rotary-club, waar
van hij lid was, over het hervormd
gemeente-leven en over ons Blad. Aan
onze uitnodiging om in januari het
„Woord van Bezinning", zoals hü dat
Stotijn bezielde tot kundig amateurisme
Studentenfeest op Scheveningen 125 jaar „Sempre Crescendo":
men heeft in onze kolommen reeds uitvoerig kunnen lezen wat dat
betekentDit belangrijke evenement vond als klap op de vuurpijl beze
geling door het Galaconcert in het Kurhaus, waarheen jong en oud uit
vele centra van ons land zich had gespoed.
Men kent sinds lang het glansrijk aanzien op zo'n avond: de heren
in rok, de dames in de nieuwste en meest charmante modellen der
modehuizen en een sfeer van gespannen verwachting, naar wat in
muzikaal opzicht te beleven zal zijn.
Ditmaal H. K. H. Prinses Beatrix voor het eerst onder de talrijke
aanwezigen, waaronder wij burgemeester mr. F. H. van Kinschot en
echtgenote, de rector-magnificus prof. dr. P. A. H. de Boer en vele
hoogleraren der Leidse Universiteit opmerkten.
Ook „Bloemen Bertha" was als steeds druk in de weer
Men begroet elkaar, ontmoet velen uit voorbije jaren: kortom, er
heerst een joyeuse stemming van Leidenaren en oud-Leidenaren, die
de „eigen tijd" weer voor zich zien, herleven in herinnering
Dan komt het jubilerende „Sempre"
i aan bod en het weert zich als vanouds,
met directeur Jaap Stotijn, „in wie de
studentengeest gevaren is", vooraan:
inspirerend mentor, die de boog niet te
strak spant en terdege weet. wat hij
met studenten wél en niet kan doen.
Opmerkelijk, hoe „Sempre" door de
jaren heen. ondanks gedurige wisseling
een programma weet te bieden, dat het
amateurisme tot grote eer strekt en het
aanhoren ten volle waard is.
Voor 't laatst in de hut van de
„Sibajak". Ds. en mevr. Geursen en
hun dochtertje poseren voor onze
fotograaf.
L.D./v. Vliet)
I Gelukkig kan Stotijn met dit gezel-
I schap véél bereiken, dank zij ook de
getrouwe medewerking van vele en-aren
oud-leden, die „Sempre" in hun hart
besloten hebben en op hun post terug
komen, wanneer zij geroepen worden.
I Hun practische concertervaring is
daarbij tot grote steun!
Natuurlijk zou het onjuist zijn,
„Sempre" met een beroepsensemble te
willen vergelijken. Maar wèl toont het
aan. tot welk peil ernstig bedreven ama
teurisme leiden kan. waarvan speciaal
de première van deze avond getuigde:
j de introductie van een eigentijdse com
positie: bewijs, dat „Sempre" niet
schroomt, ja. het zelfs aan durft, de
„modernen" hun kans te geven.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN:
Grietje Maria. d. v. J. P. F. Vermond en
M. p, r. Helvensteln; Antonia Sibilla
Maria, d. v. T. H. W. van Gent en M. van
der Kaay.
GETROUWD:
J. van Leeuwen en J. R. Bouman; A. G.
I Audier en W. F. Klynstra.
OVERLEDEN:
P. Ouwerkerk, man, 54 J.; G. H. J. Ver
baar, man, 50 J.
Voor ditmaal was opdracht gegeven
aan Henk Badings tot het schrijven van
een concert voor fluit en orkest. In kor
te tijd voldeed hij hieraan: het resul
taat van deze noeste arbeid was een
aan Jaap Stotijn opgedragen en door
..Sempre's" erelid H. W. A. van Oordt
eminent voorgedragen concert, wie voor
het instuderen ervan slechts vijf weken
ter beschikking stonden.
Dit 4-delige fluitconcert trof vóór
alles door de bijzonder vernuftige con
structie als een legkaart past alles
in elkaar! maar er ging ook meer
malen „sfeer" van uit, zij het dan dat
deze sfeer een naar ons gevoel ietwat
gedrukt stempel droeg, waaraan de
componist, die zich hier bij voortduring
in éénzelfde idioom beweegt, zich niet
ontworstelen kon.
Sterke concentratie richtte Badings
op de uitvoerige, veeleisende solopartij,
die o.a. in de lang aangehouden noten
aan het slot van de meesterlijke „Pas-
sa caglia" een oneindige triestheid sug
gereren. Ook aan de piano is een we
zenlijke en betekenisvolle functie opge
dragen. Daardoor ontstaan niet slechts
voor Badings kentekenende effecten,
doch deze partij vormt door de zuiver
toegepaste afwisseling met de fluit een
alleszins integrerend element in het
geheel. Aan de knappe verwerking van
het thematisch materiaal is mede op
vallend grondige aandacht gewijd: zij
vindt telkenmale een waarlijk „inge-
nieuse" afronding. Hoe bevreemdend
velerlei ook voor velen -dit voorzeker
persoonlijke, doch op de duur eentonige
idioom, stellig niet strokend met de
juichende stemming op een lustrum
concert. ook moge aandoen, Badings
verrijkte ongetwijfeld de literatuur met
een. voor zover na eerste auditie te be
oordelen. belangrijke partituur, waar
mee iedere fluitist eer kan inleggen.
Van Oordt beheerste het geheel niet
slechts technisch op een wijze, die aan
het „beroepsmatige" grenst zijn
prachtige weke toon paste hier uitne
mend doch ook als een musicus met
een verrassend partituurlijk inzicht in
de gecompliceerde ook ritmisch!
materie. Ondersteund door een transpa
rant klinkend en afgezien van een
enkele uitglijding alleszins accuraat
spelend orkest.
In zijn éclatant succes konden ook
Stotijn. het orkest envanzelfspre
kend de op het podium geroepen com
ponist Badings volop deleft.
Vele terugroepingen bezegelden de
overwinning!
Drie geliefde en vertrouwde werken
omlijstten deze als een vreemde vogel
op dit programma neergefladderde
compositie: de bekende S.vmfonia in
Bes gr. t. van de begaafde Joh. Chr.
Bach, jongste zoon van de „grote" Bach,
die zich aan de enonne invloed van de
vader wist te ontworstelen en na de
pauze Schuberts Symfoma in Bes gr. t„
alsmede Dvoraks Slavische Dansen no.
8 en 1. Compoisities, die gelukkig bin
nen de grenzen der mogelijkheden van
Sempre's kunnen bleven. Daarmee gaf
Stotijn blijk een fijne neus te bezitten
voor hetgeen passend is.
In het bijzonder van Bach konden
wij genieten: de vertolking was gevoelig
enl doorleefd. Een speciaal compliment
ook voor de hobosoli, die. voortreffelijk
geblazen, uitstekend tot hun recht kwa
men.
Schuberts probleemloze Symfonie,
werk van een eerst 19-jarige, die Havdn
en Beethoven als grote voorbeelden
had. stelt hoge eisen aan de fijnzinnig
heid. aan een Weens „lieflijke" expres
sie. waarvan o.a. het gemoedelijk dei
nende. aan de „Landler" herinnerende
Trio spreekt. Hieraan verleende Stotijn
alle daarin verweven beminnelijkheid;
hij wist met intense muzikaliteit de
zijnen te bezielen. In de stuwende hoek-
delen paarde precisie zich aan ritmi
sche vaart. Het was een voor velen
welkom terugvallen op de paden der in
tieme behagelijkheid.
De twee levenskrachtige Slavische
Dansen van Dvorak vormden een en
thousiast en van élan vervuld besluit,
met een reprise van een der dansen,
als dank voor het opgetogen applaus.
„Sempre" l.eeft, ondanks"zijn 125 ja
ren. overtuigend aangetoond, onver
moeid en met waarachtige liefde de
Muze te willen ente kunnen huldi
gen.
Lof is „Sempre" na afloop volop toe
gebracht.
