Vrees voor ontbinding van de V.N.
wanneer men zo doorgaal
WEER EEN BLOEDIGE BOTSING
IN DE HONGAARSE HOOFDSTAD
WEERBERICHT
11
Arrestatie van vijftig arbeidersleiders riep een
sterk gespannen sfeer op in Boedapest
Sovjetrussische tanks keerden
onverrichterzake terug
Westerse eenheid moet versterkt
BRITSE REGERING KREEG
EEN FLINKE MEERDERHEID
95ste jaargang
VRIJDAG 7 DECEMBER 1956
No. 29006
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J W Benny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Smgel 1 Lel<ieD Glr0 no 57055
Hoofdredacteur: J Brouwer f7.— per kwartaal: f2.35 per maand: f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 21507
Er heerste gisteren een sterk gespannen sfeer
in de Hongaarse hoofdstad, nadat zich het bericht
verspreid had, dat vijftig leden van verschillende
arbeidersraden in de nacht van woensdag op don
derdag waren gearresteerd. Ofschoon de centrale
arbeidersraad erin slaagde een nieuwe staking
naar aanleiding van deze aanhoudingen te voor
komen, was er gisteren een grotere nervositeit
merkbaar. Deelnemers aan betogingen tegen de
regering-Kadar botsten op communistische propa-
ganda-groepen, in welk handgemeen zich Russi
sche tanks en pantserwagens mengden. Dit ge
schiedde op de Lenin-boulevard, waar tenminste
twee doden en talrijke gewonden vielen. In Oos
tenrijk verwacht men in de komende dagen een
nieuwe grote golf vluchtelingen uit Hongarije, nu
de spanning daar weer is toegenomen. Vluchte
lingen deelden gisteren mede, dat aanplakbiljetten
van de regering na een paar minuten worden af
gescheurd of bekrast en dat de verkopers van
regeringsbladen moeten toelaten, dat hun voor
raad wordt verscheurd of verbrand door de
menigte. Voorts werd medegedeeld, dat de Rus
sische soldaten slecht worden gevoed en dat het
voorkomt, dat zij hun revolver of machinepistool
ruilen voor een brood. Gisterochtend waren
reeds 117.000 vluchtelingen uit Hongarije in Oos
tenrijk aangekomen, van wie er 44.000 zijn over
gebracht naar andere landen.
Botsing op de
Lenin-boulevard
Ongeveer zevenhonderd ongewapende arbeiders in Boedapest wisten gisteren
te verhinderen, dat drie van hun kameraden uit de textielfabriek „Danubia" in
een oostelijke voorstad werden gearresteerd door de Hongaarse politic. Zij wer
den bijgestaan door 150 arbeidsters van een nabijgelegen suikerfabriek. Toen de
politie arriveerde, legden de arbeiders ogenblikkelijk het werk neer en verzamel-
den zich voor de gebouwen om de mensenrovers het binnentreden te beletten.
Daarop kwamen twee vrachtauto's met Hongaarse militairen ter versterking
aanrijden, later gevolgd door Russische tanks. Nadat de tanks de menigte een
half uur lang met hun geschut hadden bedreigd, trrrkken tanks, pantserauto's,
militairen en politiemannen zich onverrichterzake terug. Op verscheidene plaat
sen in de stad hadden Hongaarse en Russische militairen, voorzien van pantser
wagens, postgevat. Bij het graf van de onbekende soldaat stonden vyf tanks en
drie pantserauto's. Bij de Ingang van de grote staalfabriek Czepel: tien tanks en
vier pantserauto's. Ook rondom het parlementsgebouw was de bewaking versterkt.
Wie begon met schieten
Volgens Reuter is niet met zeker
heid bekend, wie er geschoten hebben.
Volgens één lezing zijn de slachtof
fers gevallen na schoten van met auto
matische karabijnen bewapende leden
der Hongaarse legermilitie die aan
vankelijk in de lucht hadden gescho
ten doch volgens andere berichten
werden de fatale schoten door Sovjet
russische pantserwagens gelost. Ook de
opgaven van het aantal slachtoffers
loopt uiteen. Volgens een onbevestigd
bericht verloren 38 personen het leven.
Na het gebeurde reden Sovjetrussi
sche tanks en pantserwagens met in
fanteristen naar de Lenin-boulevard
ter versterking van de aldaar reeds aan
wezige Hongaarse en Russische mili
tairen.
Nadat iemand had gemeld een sluip
schutter op het dak van een huis te
hebben waargenomen .vatten met tom-
myguns bewapende Hongaarse militie
mannen op straathoeken post en hiel
den de daken der naburige huizen
scherp in het oog. De Hongaarse militie
arresteerde verscheidene burgers en
voerde hen weg.
Ooggetuigen deelden mede, dat bouw
vakarbeiders de personen, die op de
Lenin-boulevard een betoging voor de
regering-Kadar hielden, met stenen
bekogelden, waarbij zij luide door het
publiek werden toegejuicht
Omtrent de botsingen van gisteren
geeft United Press de volgende lezing:
Omstreeks half drie 's middags had
zich een groep demonstranten gevormd,
ongeveer 500 in getal, die met de Hon
gaarse driekleur de Lenin-boulevard
langs marcheerden. Hun doel was te
protesteren tegen de arrestaties van de
afgelopen nacht. Uit de tegenovergestel
de richting kwam een groep aanhangers
der regering .blijkbaar op de been ge
roepen om de indruk te wekken, dat de
bevolking van Boedapest innerlijk ver
deeld is. De communistische demon
stranten hadden steun van tal van Rus
sische tanks en eenheden der Hon
gaarse politie.
De anti-communisten schreeuwden:
„Weg met Kadar, weg met de slavernij,
weg met de Russische roepen uit Hon
garije". De communisten riepen: „Wij
willen vrede"
De anti-communisten poogden de
rode vlag te bemachtigen, die de tegen
partij meevoerde. In dit handgemeen
openden de Russische tanks en pant
serwagens het vuur, grotendeels in de
lucht schietend. Toch vielen verschei
dene anti-communistische betogers ge
wond neer. Zij werden snel met ambu
lance-auto's van de politie weggevoerd.
De tegenstanders der regering zoch
ten onder dit vuur een goed heenko
men. Doch het duurde niet lang. of
voor het West-station ontstond een der
gelijke oploop, ditmaal echter van enige
duizenden. Voor een ring van Russische
tanks had zich Hongaarse politie opge
steld. De demonstranten raakten slaags
met de politie en de tanks zowel als de
politie openden daarop het vuur op de
betogers. Nu vielen de betogers bij tien
tallen tegelijk gewond neer.
Hulp aan de fotografen
Tegen de betogers, die het voor de
regering-Kadar opnamen, schreeuwden
de tegenstanders: „Blijf erbuiten. We
weten dat jullie een troep vroegere
A.V.O.-mensen bent". (De A.V.O. is de
officieel ontbonden geheime politie).
Onder het vuur der Russen stortte de
betoging snel ineen. Zij. die de beto
gingen op 23 oktober gezien hadden,
verklaarden dat het verloop hetzelfde
was. Doch de bloedige slachting, die
sindsdien in Boedapest is aangericht,
ligt nog vers in de herinnering. Naar
alle kanten stoven de betogers uiteen.
Enige tientallen hunner werden door
de politie gearresteerd.
Het merkwaardigste was, dat de de
monstranten op het ogenblik, dat de
strijd het hevigst was", toch nog tijd
vonden, de westelijke fotografen te hel
pen bij het maken van opnamen. „Wij
willen, dat de hele wereld ziet wat ze
niet ons doen", werd er gezegd
Nevel of mist
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt en overwegend droog
weer met nevel of mist. Zwakke tot ma
tige zuidwestelijke wind. Weinig veran
dering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
8 DECEMBER.
Zon op: 8.37 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 11.57 uur; onder: 22.56 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.48 en 19.04 u.
Laagwater te 2.25 en 14.43 uur.
JDit nummer bestaat alt 12 pagina's
van Rakosi waren de kerstdagen gewone
werkdagen.
Staking in ie mijnen
Het Hongaarse vakverenigingsblad
„Nepakarat" meldde vandaag, dat in de
myngebieden weer stakingen zijn uit
gebroken, waardoor de kolennroduktie
onrustbarend daalt. De stakingen zijn
een protest tegen arrestaties onder de
mijnwerkers. Het blad veroordeelt de
stakingen als „tegen het volk gericht
en anti-nationaal". De arrestaties on
der de mijnwerkers rechtvaardigen de
staking niet, zo voegde het hieraan toe.
land woonde in Londen een voor-1 spelers aan zich voorstellen,
stelling van een Frans toneelgezel-1
Minister Luns in de Tweede Kanier
(Van onze parlementaire redacteur)
Bij vele staatslieden in West-Europa groeit het besef, dat het nood
zakelijk is haast te maken met de eenwording van Europa. Dat is een
zeer belangrijke ontwikkeling, verklaarde minister Luns gisteren in de
Tweede Kamer bij de verdediging van het buitenlands beleid.
Een federatief Verenigd Europa is een door de regering als ideaal
geziene toestand en dat beschouwt zij als een na te streven doel.
Een spoedig resultaat op het gebied van de Europese economische
eenwording, waarover thans hoopgevende besprekingen gaande zijn,
zal doorwerken op politiek terrein.
Het aanzien van de V. N. staat of valt met een bevredigende rege
ling van de problemen in het Midden-Oosten, oordeelde minister Luns,
die voorts zei, dat het voor de regering een grote steun is te weten, dat
de overgrote meerderheid van de Tweede Kamer instemt met de
pogingen de samenwerking in de NAVO uit te breiden buiten de afba
kening van het militaire gebied.
Russische invloed Midden-Oosten gegroeid
O O
De positie van de democratische wereld is op welhaast alle fronten ver
zwakt, constateerde minister Luns. Ernstig is de grotere verwijdering tussen
het Westen en de vrije Aziatische volkeren, maar nog ernstiger is de ver
wijdering tussen Amerika en West-Europa.
De Indiase ambassadeur in Moskou, De teleurstellende houding van Amerika in de V.fï. tegenover Engeland en
Krisjna Menon. en de gezant van India Frankrijk vindt haar oorzaak in de Amerikaanse vrees in de ogen van Azië
Suiker duurder?
De regering overweegt, in overeen
stemming met het advies van de So
ciaal Economische Raad, de subsidie op
suiker geheel af te schaffen. Een be
slissing is evenwel nog niet genomen.
Door de eventuele afschaffing van de
consumentensubsidie zal de prijs van de
suiker met enige centen per kilo stijgen.
(Ingez. Med.-Adv.)
Geheel nieuwe sortering
TONGEN5- EN MEISJES-
PYJAMA'S
Reeds vanaf 3.20
Natuurlijk bij
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
MIDZA-BONNEN
voor onze cliënten.
Verslag aan Nehroe
in Praag, tevens persoonlijk vertegen
woordiger van premier Nehroe. dr. Jagan
Nath Kosla, die enkele dagen in Boeda
pest hebben doorgebracht om de po
litieke toestand te bestuderen, znv -n
vandaag naar hun standplaatsen terug
keren. Zij zullen Nehroe over hun be
vindingen inlichten.
Een delegatie van de centrale arbei
dersraad van Boedapest heeft gistermid
dag het parlementsgebouw bezocht voor
te worden vereenzelvigd met Europees kolonialisme. Indien de Amerikaanse
politiek in Azië succes zou hebben zou men er desnoods vrede mee kunnen
hebben, maar dat is niet het geval. Het is triest ,dat daardoor de positie van
het Westen, met inbegrip van Amerika in het Midden-Oosten is verzwakt,
terwijl de invloed van Rusland is versterkt.
i dictatuur en fanatisme en in wezen een
poging tot herstel van het recht. Er is
i een verschil als tussen dag en nacht.
Schokkend samengaan
Verzwakking
Het is daarom nodig, dat de Ameri
kanen en Europeanen het vertrouwen
in elkaar herstellen en tot een gelijk i
gerichte politiek komen. De tekenen zijn Een grote schok bezorgde minister
er gelukkig, dat zich een toenadering I Luns in de algemene vergadering van
tussen Amerika en Engeland en Frank- de V.N. in de nacht van 3ft op 31 okto-
rijk aftekent. ber, het gezamenlijk steunen van
De actie van Rusland in Hongarije Rusland en Amerika voor een resolutie,
I en het optreden van Engeland endie eenzijdig w as gericht tegen Israël,
Frankrijk in Egypte, kan men niet overmet miskenning van alles wat aan het
pen Irnm seherpn nnpnlnk c r>„
het overhandigen van een lijst met de
namen van meer dan honderd arrestan
ten aan premier Kadèr Dr raad wil'lat
de arrestanten of in vrijheid worden ge
steld, of dat de voornaamste punten uit
de tenlasteleggingen worden gepubli
ceerd.
De Hongaarse regering heeft in een
donderdag uitgevaardigd besluit be-
paal:! eo -r wckerstdag een kam scheren. openlijk conflict was vooraf gegaan. De
weer als rust- en feestdagen zullen De actie van Rusland is gericht tegen1 resolutie zou niet hebben verhinderd,
worden beschouwd, aldus een bericht de vrijheid. Het optreden van Frank- dat Rusland niet wapenleveranties aan
van Radio-Boedapest. Onder het bewindrijk en Engeland was juist gericht tegen. Egypte en andere Arabische landen
harl kunnen doorgaan. Op het moment,
dat Amerika en Rusland voor de reso
lutie stemden, werd de eenheid van het
Westen verbroken. Onder die omstan
digheden moest de verbondenheid in
het oog worden genomen tussen Neder
ig i l^"d en de omliggende landen.
1 V Wanneer de levensbelangen van
Frankrijk en Engeland op het spel
staan, dan is ook het belang van Neder
land in gevaar. Men kon bedenkingen
hebben tegen de Brits-Franse actie,
maar staande voor het feit van die
actie, kon Nederland zich in de V.N.
niet scharen aan de zijde van hen, die
de mislukking van de actie beoogden.
9 Slot op pag. 2
In Port-Said zijn 650 manschap
pen uit ]oego-Slavië gearriveerd
voor de internationale politiemacht
van de V.N. Enige gevechtswagens
van de Joegoslaven op weg naar
El Cap.
Bijeenkomst
Benelux-ministerscomité
I.GEHELE OVEREENSTEMMING
Het Benelux-ministerscomité heeft
steren te Brussel vergaderd. Na af
loop verklaarde de Belgische minister
van Buitenlandse Handel, Larock, dat
er algehele overeenstemming is be
reikt en dat er een uitstekende sfeer
heerste.
Slechts vijftien Snez-rebellen hebben
zich tenslotte van stemming onthouden
(Van onze correspondent te Londen)
Het Lagerhuisdebat over de crisis in het Nabije Oosten is gisteren, zoals te ver
wachten was, geëindigd met een regerings overwinning. Het door de oppositie
ingediende amendement, dat de regeringsmotie van vertrouwen trachtte om te
zetten in een motie van afkeuring, werd met 327 tegen 260 stemmen verworpen,
derhalve een regeringsmeerderheid van 67.
Bij de stemming over de vertrouwenskwestie beperkte de rebellie onder de
conservatieven zich tot onthouding door 15 leden van de extremistische Suez-
groep, die het gehele Suezkanaal hadden willen bezetten en Nasser ten val bren
gen. Indien er geen risico had bestaan, dat de regering zou worden verslagen,
zouden nog veel meer conservatieven geweigerd hebben de regering te steunen
als demonstratie tegen Edens beleid.
De verlrouwensmotie werd tenslotte aangenomen met 312 tegen 260 stemmen.
De conservatieven barstten in stormachtige toejuichingen uit toen het resultaat
bekend werd.
Sir Winston Churchill, die Eden zozeer geholpen heeft om premier te worden,
liet er geen twijfel over bestaan, welke zijn houding was bij dit debat. Niettegen
staande zijn 82 jaren bleef hij Iaat in het Lagerhuis, zodat hy meegeteld kon
worden aan regeringszijde.
Verzet tegen Eden wel
toegenomen, maar heengaan
niet zeker
Sinds Selwyn Lloyd maandag de af
tocht uit Suez aankondigde, is het ver
zet tegen Eden onder de conservatieven
enorm toegenomen. Volgens schatting
wil ten minste de helft van de conser
vatieve fractie Eden als regeringsleider
kwijt.
De verwachting onder de Tories is. dat
Eden inderdaad kort na zijn terugkeer
als premier door Butler zal worden ver
vangen. al wordt dit officieel hardnek
kig ontkend. In de huidige omstandig
heden lijkt deze profetie inderdaad
voorbarig. Eden zal volgende week vrij
dag uit Jamaica terugkeren en maandag
daarop weer in het Lagerhuis verschij
nen. Zijn rustkuur zal dan precies drie
weken geduurd hebben. Zoals ook de be
doeling was.
Officieel wordt gezegd, dat Eden niet
van plan is af te treden. Butler ver
klaarde gisteren in antwoord op een
vraag, dat Eden het hoofd van de rege
ring blijft. Ook MacMillan zeide dat er
geen sprake zal zijn van spoedige ver
kiezingen.
Wil Eden zelf aftreden
De speculaties over Edens aftreden
schijnen te berusten on een bericht, dat
hij privé daartoe besloten zou hebben.
Butler heeft echter getracht Eden op dit
besluit te doen terugkomen. Butlers stap
berustte niet alleen op loyaliteit tegen
over de premier, maar ook omdat veran
dering in het leiderschap op een ogen
blik van nationale crisis ongewenst is.
De regering is er nog altjjd van over
tuigd. dat de gebeurtenissen in de ko
mende maanden zullen aantonen dat de
Suezpolitiek gerechtvaardigd was.
Bekend is geworden, dat Eden niet
plotseling ineengestort is. maar dat zijn
overspanning zich langzamerhand heeft
ontwikkeld. Het besluit om naar Jamai
ca te gaan was dan ook reeds enige tijd
overwogen voordat het werd aangekon
digd.
.Egypte' niet de oorzaak van
bloedblad in Hongarije
Zelden heeft een Lagerhuis debat
zich 'zo voortgesleept als op deze
laatste dag van de Suez-discussie,
omdat aan beide zijden alle argu
menten vrijwel uitgeput waren. But
ler viel in zijn slotivoord Philip
Noel-Baker scherp aan, daar deze
beweerd had dat de Brits-Franse
aanval op Egypte de oorzaak was ge
weest van het genadeloze optreden
tegen Hongarije van de Sovjet-Unie.
Het materiaal van de Britse inlich
tingendienst, ivaarover de regering
beschikt, zou dit echter volkomen
weerleggen. Butlers me wieling werd
door de conservatieven net gejuich
ontvangen.
Voor het overige legde de regering een
liefdesverklaring af ten opzichte van de
Ver. Naties en deed zij een beroep op
de Ver. Staten om deel te nemen aan
een constructieve politiek ten opzichte
van het Midden-Oosten, met name door
toetreding tot het Verdrag van Bagdad.
Volgens Butler zijn er thans onge
ëvenaarde mogelijkheden om de han
gende problemen op te lossen.
KADARS HAND RUST ZWAAR OP HET VOLK