KADAR WENST HAMMARSKJÖLD
NOG NIET TE ONTVANGEN....
WEERBERICHT
Hongaren hopen op een demonstratieve tegenzet
van secretaris-generaal: laat hij toch komen!
Stemming in Boedapest geladen
SOVJET UNIE WEIGERT TE
BETALEN VOOR V.N.-LEGER
Stemming in Lagerhuis zal lieht
werpen op premier Edens positie
95ste jaargang
DONDERDAG 6 DECEMBER 1956
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Beledigend en uitdagend antwoord
(Van onze correspondent in Wenen)
De Hongaarse regering heeft gisteren gewei
gerd in te gaan op het voorstel van Hammars
kjöld: zij wenst hem op 16 december nog niet te
ontvangen. Hij is welkom op een later tijdstip
Diplomatieke kringen in Wenen verwachten nu
nieuwe demonstraties en stakingen, mogelijk reeds
vandaag of anders zeker morgen, omdat dan het
door de Verenigde Naties gestelde ultimatum in
zake het toelaten van waarnemers afloopt. Niet
alleen in Weense diplomatieke kringen beschouwt
men het antwoord van Kadar en zijn kliek als een
belediging en provocatie van de V.N. en de gehele
vrije wereld, maar ook in Hongarije zelf, waar
Het is niet uitgesloten, dat het in Hongarije tot een nieuwe, zü het ook
ongewapende revolutie komt. Het volk wil zich het contact met de Verenigde
Naties niet laten ontnemen en het heeft bovendien de indruk, dat de Russen
bang zün om nu van de wapens gebruik te maken tegen ongewapende massa's.
De stemming in Boedapest is uiterst geladen en de spanning is nog toege
nomen door het conflict tussen de arbeiders en de centrale arbeidersraad, die
de belangen van de werkende stand niet voldoende behartigt. De arbeiders
staan er op, dat de arbeidersraad voortdurend contact blijft houden met de
verschillende bedrüfsraden en vooral met de vakbonden, waarin zij hun volle
vertrouwen stellen, terwijl zij de centrale arbeidersraad er van verdenken, dat
hij communistische elementen heeft opgenomen, die de regering-Kadar steunen
in het jaar 1848 tegen tyrannie en bui
tenlandse interventie.
Zoals te verwachten was, heeft de
Hongaarse radio verklaard, dat contra
revolutionaire en fascistische kringen
achter al deze demonstraties stonden
en dat zij het volk hebben opgehitst om
met terreur en geweld tegen de politie
op te treden.
Het hoofd van de politie van Boeda
pest heeft de bevolking verzocht geen
gevolg te geven aan de oproepen van
vliegende blaadjes, die tot hernieuwde
opstand en een algemene staking aan
sporen.
Vuurgevecht bij de grens
Volgens het partijloze Oostenrijkse
blad „Neuer Kurier" heeft men woens
dag aan de Oostenrijks-Hongaarse grens
nabij Szent Gotthard een vuurgevecht
zien afspelen tussen militairen en Hon
gaarse opstandelingen. Een eenheid in
een kazerne scheen te pogen zich strij
dend een weg uit het gebouw, dat door
militairen werd aangevallen, te willen
banen. De afloop kon van de grens af
niet worden vastgesteld, aldus de „Neuer
Kurier".
Radio-Praag meldde woensdagavond
uit Boedapest te hebben vernomen, dat
er zo nu en dan nog in de straten van
de Hongaarse hoofdstad wordt gescho-
men zich thans met bezorgdheid afvraagt wat
Hammarskjöld nu zal doen. In economische sanc
ties ziet men geen heil, omdat daardoor eerder de
bevolking dan de regering getroffen zal worden.
Men hoopt derhalve op een demonstratieve tegen
zet van Hammarskjöld en vraagt zich af, waarom
hij het waagstuk niet op zich neemt tóch te komen,
nadat het volk zelf zulke grote offers voor zijn
vrijheid heeft gebracht. Alleen zulk een demon
stratie zou het Hongaarse volk in de huidige
omstandigheden ervan overtuigen, dat het Wes
ten en de vrije wereld aan zijn zijde staat.
Gisteren een viertal
betogingen van
vrouwen in hoofdstad
Nog voordat het beledigende antwoord
van de regering-Kad&r in Hongarije be
kend was geworden, is Boedapest, gis
teren het toneel geweest van een viertal
betogingen, waaraan uitsluitend vrou
wen hebben deelgenomen. Deze vrou
wen lieten opzettelijk geen mannen bij
hun demonstraties toe om het vreed
zame karakter van hun betogingen tot
uitdrukking te brengen.
De eerste groep bestond uit duizend
vrouwen, die bloemen wilden neerleggen
bij het monument voor de vrijheidsdich
ter Petöfi. Tets later verscheen op de
zelfde plaats een groep van tweehon
derd vrouwen. Elders werd een groep
van ongeveer gelijke omvang door Sov-
jetrussische tanks tegengehouden, die
zelfs aanstalten troffen om op de groep
in te rijden. Tenslotte trok een aantal
vrouwen naar het parlement, waar zij
echter gedwongen werden terug te ke
ren. Alleen bij een botsing voor het
Engelse gezantschap hebben autobus
chauffeurs ingegrepen door met hun
wagens de straat zó te blokkeren, dat
de demonstrerende vrouwen niet ach
tervolgd konden worden.
In de buurt, van de Kilian-kazerne is
het gisteren tot wanordelijkheden ge
komen. waarbij door de politie of door
Russsche soldaten tweemaal met ma
chinegeweren werd geschoten; 37 per
sonen werden gearresteerd. In de elfde
wijk sloeg een grote menigte aan het
demonstreren on grond van geruchten,
dat er weer studenten zouden zijn gede
porteerd.
Vrijheidsopera verboden
Voorts hebben Hongaarse schrijvers
gisteren een protest ingediend tegen het
feit. dat in Miskolc en Debreczen de op
voering van de traditionele vrijheids
opera „Bank-Ban" verboden werd. Deze
opera schildert de Hongaarse opstand
Kolonel Loebis in arrest?
Volgens berichten in Djakarta zou
kolonel Zoelkifli Loebis, voormalig
waarnemend chef-staf van het Indo
nesische leger, die beschuldigd wordt
een komplot te hebben gesmeed om de
regering omver te werpen, zijn gear
resteerd.
Loebis verliet zijn woning ongeveer
een maand geleden. Hij was door de
chef-staf, generaal-majoor Nasoetion ter
verantwoording geroepen wegens poli
tieke activiteiten, maar Loebis verscheen
niet. Hij bleef sindsdien onvindbaar,
maar in een open brief, gepubliceerd in
de Djakartaanse kranten, verwierp hij
alle beschuldigingen, die tegen hem zijn
meebracht.
Een woordvoerder van het leger wei
gerde heden het bericht, dat Loebis ge
arresteerd is, te bevestigen, noch te ont
kennen. Hij verklaarde, dat hij niet ge
machtigd was een verklaring over deze
kwestie af te leggen.
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met in de och
tend op enkele plaatsen mist. Tot zwak
afnemende wind. Weinig verandering in
temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur).
7 DECEMBER
Zon op: 8.36 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 11.36 uur; onder: 21.55 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.11 en
18.24 uur.
Laagwater te 1.53 en 14.09 uur.
Dit nummer bestaat alt acht pagina's
ten. Het uitgangsverbod in de nacht is
nog steeds gerechtvaardigd, „omdat ban
dieten en ontsnapte gevangenen men
sen op straat aanvallen" aldus Radio-
Praag. Politie en leger zijn bezig met
het onschadelijk maken van deze ben
den".
De correspondent van de Joegoslavi
sche radiozender ,,Navi Sad" maakt
melding van niet-officiële berichten,
volgens welke woensdagavond verschei
dene jonge mensen uit een bijeenkomst
van de Kossuth-club in Boedapest zijn
ontvoerd. De omgeving van het mu
seum Koerut, waar de club verga
derde, is een uur lang door tanks afge
zet geweest.
Thans uitbetaling
Japans smartegelcl
f 385.— per man
(Van onZe parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer heeft minister
Luns gistermiddag medegedeeld, dat
het smartegeld voor degenen, die in
Japanse kampen geïnterneerd zijn ge
weest, f. 385 per gerechtigde zal be
dragen. Er zal geen belasting afgaan.
Over enkele dagen zal met de verzen
ding een begin worden gemaakt.
Er zullen verscheidene maanden mee
gemoeid zijn, ook al is het de bedoeling
600 gevallen per dag te behandelen. Om
tot de uitbetaling te kunnen overgaan
was het eerst nodig het aantal gerech
tigden te weten. In de afgelopen weken
zijn de belanghebbenden aangespoord
zich te melden. Tenslotte is zo goed mo
gelijk het aantal rechthebbenden ge
schat met inbegrip van degenen, die
overleden zijn of destijds kind waren.
Over wat degenen krijgen, die in Ja
panse krijgsgevangenschap hebben ver
toefd. zal binnenkort een mededeling
worden gedaan.
Indonesië ontkent
beschuldigingen
In een uitzending van het Indonesi
sche [Ministerie van Voorlichting, die
door alle radiostations in de Archipel
wordt uitgezonden, is vandaag naar
aanleiding van de nota van de Neder
landse regering aan de V.N. over de
behandeling van de Nederlandse ar
restanten in Indonesië gezegd, dat
„alle Nederlandse beschuldigingen
van waarheid zijn ontbloot".
Een woordvoerder van het ministerie
verklaai-de in de uitzending, dat de
Nederlandse nota „niets anders is dan
valse propaganda met het enige doel de
naam van de Indonesische regering in
de ogen van de internationale wereld
schade te doen". De woordvoerder voeg
de hier aan toe: „De werkelijke waar
heid is. dat de Nederlanders de beest
achtige daden van hun koloniale troe
pen in West-Irian wensen te camoufle
ren".
In de uitzending werd voorts in een
commentaar op de berichten, dat zeven
Indonesiërs zouden zijn terechtgesteld
door Nederlandse troepen op Nieuw-
Guinea (welke berichten in Den Haag
categorisch zijn tegengesproken), gezegd
dat ..de enige wet, die daar van kracht
is. het doodschieten is van iedereen, die
het waagt het Nederlandse koloniale
gezag te trotseren".
Arrestaties in Zuid-Afrika
De 140 Zuidafrikanen, die zoals wij
gisteren reeds in een deel van onze op
lage meldden woensdagmorgen op
verschillende beschuldigingen zijn ge
arresteerd. behoren tot 48 verschillende
organisaties. Onder hen bevinden zich
een lid van het parlement, een predi
kant, een hoogleraar, rechtsgeleerden,
vakbondsleiders en jeugdleiders. Op 19
december za] het vooronderzoek begin
nen De beschuldigingen variëren van
hoogverraad en opruiing tot overtreding
van de wet op de onderdrukking van het
communisme.' Op hoogverraad staat de
doodstraf en op opruiing levenslang.
Laten „de agressorsdat maar doen!
Port Said vreest vergeldingsmaatregelen
als Britten en Fransen vertrokken zijn
Rusland heeft gisteren kort en bondig geweigerd bij te dragen in
de kosten voor het onderhoud van de politiemacht van de Verenigde
Naties in Egypte. Het eiste zelfs, dat ,,de agressors" (Engeland, Frank
rijk en Israël) deze kosten volledig zouden betalen. De Sovjetrussische
ambassadeur in de Ver. Staten, Zaroebin, deelde dit mede in een uit
eenzetting aan de begrotingscommissie van de Algemene Vergadering
van de V.N. Rusland zou de resolutie van de Algemene Vergadering,
waarin wordt aangedrongen op een verdeling van de kosten onder de
leden, gewoon naast zich neerleggen, evenals een desbetreffende aan
beveling van secretaris-generaal Hammarskjöld.
Nasser: „Succesvolle
terugtocht in Sinaï"
De in Rotterdam geboren film
actrice Joka Beretti. die in de Ita
liaanse filmindustrie werkt, is gis
teren na lange tijd weer even in ons
land geweest. In een Amsterdams
theater hing zij het affiche op van
een filmwaarin zij een rol ver
vult en die binnenkort in roulatie
komt. namelijk Schandaal in Sor
rento".
In het Wetenschapplijk Museum
te Kensington in Londen werd een
tentoonstelling van uurwerken ge
opend ter gelegenheid van het feit
dat Christiaan Huygens drie eeuwen
geleden het slingeruurwerk uitvond.
De Nederlandse ambassadeur in
EngelandmrD, U. Stikker, bekijkt
een van de inzendingen, de recon
structie van een oud slingeruurwerk
met illustraties uit Huygens' ..Hor-
logium" uit 1658. Deze tentoon
stelling omvat ook materiaal uit het
te Leiden gevestigde Rijksmuseum
voor de Geschiedenis der Natuur
wetenschappen.
Terioijl dus op het politieke terrein
nog een hevige strijd woedt om de
financiële consequenties van het be
sluit der Ver. Naties om een interna
tionale politiemacht op de been te
roepenvertrekt de opperbevelhebber
van dit nog betrekkelijk kleine leger,
generaal Burns, naar Israël om te
trachten een volledige ontruiming l
van het schiereiland Sinai te be
werkstelligen.
In dit opzicht zijn zijn bemiddelingen
in het andere deel van Egypte niet meer
nodig. Een woordvoerder van de Ver.
Naties heeft er met nadruk op gewezen,
dat de terugtrekkingsoperatie van de
Britse en Franse troepen gisteren begon
nen is. Er is echter medegedeeld, dat de
bevelhebbers van deze troepen generaal
Burns hebben laten weten, dat zij min
stens nog twee tot drie weken nodig
hebben voor het terugtrekken van hun
troepen en materiaal. Een en ander is
bovendien in sterke mate afhankelijk
van de beschikbare scheepsruimte.
Voldoende gezag
De geallieerde bevelhebber in Port
Said, verklaarde gisteren te verwachten,
dat zich op het tijdstip van de terug
trekking der Britse troepen een 2500
man in het gebied van Port Said zouden
bevinden.
Zouden zij gezag genoeg bezitten om
de vergeldingsmaatregelen door het ge
peupel te kunnen voorkomen? Grieken
en andere niet-Egyptische inwoners van
de stad. die zaken met de verbondenen
hebben gedaan, maken zich wat dit be
treft weinig illusies. Inwoners, die geen
anti-Britse houding aan de dag leggen,
worden nu reeds bedreigd. Het is be
kend. dat de ondergronds werkende
Egyptische beweging in de Arabische
stadswijken een ophitsingscampagne te
gen de Britten voert en het wordt dan
ook waarschijnlijk geacht, dat eventuele
wanordelijkheden hier hun oorsprong
zullen vinden. De reeds in de Suezka-
naalzone gelegerde troepen der V.N.
hebben tot opdracht niet te schieten ten
zij uit zelfverdediging.
„Palestina heroveren"
Nu Engeland en Frankrijk door de
Ver. Naties onder aanvoering van Ame
rika als „stoute jongens in een hoek"
zijn gezet, heeft Nasser weer extra moed
durven verzamelen. Hij heeft in 'n inter
view aan een weekblad zelfs beweerd,
dat „de geslaagde terugtrekking van de
Egyptische strijdkrachten uit de woes
tijn van Sinai het plan van de vijand
heeft verijdeld". Hij zei. dat er bij de
ontruiming van Sinai inderdaad mate
riaal verloren was gegaan, maar dat er
door deze terugtrekking nog meer was
gered.
Agressief klonken de woorden van de
Iraakse minister van Buitenlandse Za
ken, Boerhanoeddin Bashajan. die in
een gisteren gehouden radiorede de te
rugtrekking van de Britse en Franse
troepen uit Egypte zeer enthousiast
heeft toegejuicht. Hij betoogde verder:
„Nu is de tijd rijp om Palestina te her
overen en de overweldigers terug te
dringen naar vanwaar ze kwamen".
Syrische diplomatieke kringen in Bag
dad hebben gisteren gezegd, dat de Sy
rische regering binnenkort met de
Iraakse petroleummaatschappij zal on
derhandelen over het herstel van drie
pompstations, die door het Syrische le
ger na het Brits-Franse ingrijpen in
Egypte zijn vernield. Genoemde kringen
schrijven de bereidheid van Syrië om de
pompstations op eigen kosten te herstel
len toe aan de olieschaarste en de Brits-
Franse ontruiming van Egypte.
Tomasoa in arrest
Beschuldigd van oplichting
Tomasoa, een van de kroongetuigen
in de processen tegen de Nederlanders
in Indonesië, beschuldigd van onder
grondse activiteiten is door de politie
van Bandoeng gearresteerd. Hij werd
gearresteerd, tezamen met een inwo
ner van Bandoeng, Koesoema, op be
schuldiging van een aantal winkeliers
in Bandoeng te hebben opgelicht voor
een bedrag van Rp 20.000.
Tomasoa en Koesoema, hebben tij
dens het vooronderzoek bekend, dat zij
een aantal winkeliers in Bandoeng heb
ben opgelicht. Zij vertelden hun slacht
offers, dat zij de goederen bestelden in
opdracht van het Hooggerechtshof in
Djakarta. De goedgelovige winkeliers
leverden de goederen aan hen en kwa
men later tot de ontdekking, dat het
Hof niets van deze orders afwist.
De datum voor het proces tegen
Tomasoa is nog niet vastgesteld, maar
gezegd werd. dat hij „binnenkort" te
recht zal staan.
Ontkenning
De procureur-generaal, Soeprapto,
heeft heden ontkend, dat kolonel Loebis
gearresteerd is. „Ik zou de eerste moe
ten zijn. die van zijn arrestatie afwist
en zover mij bekend is. is hij tot nu toe
niet gearresteerd", aldus Soeprapto.
Een woordvoerder van het leger ver
klaarde gisteren, dat hij niet gemach
tigd was de persberichten, dat Loebis
zou zijn gearresteerd, te bevestigen of
te ontkennen.
Sir Anthony zou veel van zijn vroeger
aanzien, ook in kabinet, verloren hebben
(Van onze correspondent in Londen)
Gisteren is in het Britse Lagerhuis het tweedaagse debat over de Suez-actie
begonnen. De leider der conservatieven rebellen, kapitein Waterhouse kondigde
aan, dat hij zich vanavond van stemming zal onthouden over de door de
regering ingediende motie van goedkeuring, om op deze wijze uitdrukking te
geven aan zijn kritiek, dat de actie halverwege is blijven steken.
De vraag is hoeveel andere rebellen zün voorbeeld zullen volgen; de rege
ringsmeerderheid van 64 stemmen zal echter zeker niet in gevaar gebracht
worden. Maar de uitslag van de stemming zal een aanwijzing vormen voor
de stabiliteit van de regering en met name licht kunnen werpen op de positie
van Sir Anthony Eden, over wie op dit ogenblik zoveel speculaties ten beste
gegeven worden. In de Ver. Staten wordt sterke aandrang op zijn vervanging
door Butler uitgeoefend. Er heerst daar de opvatting, dat het bondgenoot
schap alleen kan worden hersteld, wanneer er in Engeland door een vernieuw
de ploeg met een schone lei wordt begonnen.
gezellen door MacMillan en de Britse
defensie-minister Anthony Head, om zo
sterk mogelyk te staan tegenover de
Amerikanen.
De regering heeft zich thans te ver
dedigen tegen een dubbele aanklacht:
namelijk dat zij de door haar gestelde
doeleinden, die bovendien nooit helder
waren, nimmer door wapengeweld kon
bereiken en de kansen juist door haar
optreden heeft bedorven, èn omdat zij
de actie onvoltooid heeft gelaten met
het. daarmee gepaard gaande prestige
verlies tegenover Nasser.
Desondanks zal men de regering moe
ten toegeven, dat de door Engeland en
Frankrijk toegepaste schok-behandeling
in het Midden-Oosten, ondanks alle
tekortkomingen, toch bepaalde voorde
len heeft opgeleverd, namelük dat er
een einde is gemaakt aan dc vroegere
impasse en dat er nu tenminste voor
uitzichten bestaan op een regeling,
vooral door de activering van de Ame
rikaanse politiek.
Dubbele aanklacht tegen
de Britse regering
De politieke journalist, Randolph
Churchill, Sir Winston's zoon, die het
altyd op Eden gemunt heeft, beweert,
dat hij spoedig na terugkeer uit Yamai-
ca het bijltje erbij zal moeten neerleg
gen, vooral omdat zijn positie binnen
het kabinet, dat hem tweemaal in de
steek heeft gelaten, uitermate verzwakt
is. Dit laatste feit zou Eden. toen hij
zyn inzinking kreeg, de genadeslag heb
ben gegeven. In conservatieve kringen
is men het erover eens, dat Eden zijn
vroeger gezag verloren heeft. Er is
sprake van. dat MacMillan binnenkort
een persoonlyk onderhoud met presi
dent Eisenhower zal hebben, die Eden
niet meer zou willen of kunnen ontmoe
ten. Het komende weekeinde zal de
Britse minister van Buitenlandse Zaken
Selwyn Lloyd, die naar Parijs gaat voor
de NAVO-byeenkomst, zich laten ver-
