i Verdere drooglegging van de open kapitaalmarkt en beperkingen Het steeds teruglopen goud- en deviezenvoorraden bedenkelijk Prof. Oud 5 december 70 jaar If 95ste jaargang Zaterdag 1 december 1956 Derde blad no. 29001 (Ingez. Med.-Adv.) Teken aan de wand Nieuwe investeringen zijn noodzakelijk (Van onze financiële medewerker) Dat alle vermogen slechts een betrekkelijke waarde heeft is weer duidelijk ge bleken uit de recente cijfers van het C.B.S. volgens welke de waarde van alle op de Amsterdamse beurs genoteerde aandelen, eind juli tot een bedrag van f. 17.8 miljard gestegen, op het einde van oktober tot f. 16.5 miljard, dat is met f. 1.3 miljard was gedaald. En ook deze maand zijn de koersen in doorsnee weer ge daald blijkens het Indexcijfer, dat van 204 tot ca. 190 is teruggegaan. Zoals wij de vorige week reeds schreven, zal bij de meeste fondsenbezitters dit jaar van een vermogensvermeerdering geen sprake zijn, maar zullen zij 1956 met een vermogensverlies moeten afsluiten. W ant het ziet er nog niet naar uit dat de maand december voor de beurzen een krachtig herstel zal meebrengen, ook al kan men van mening zijn dat vele aandelen tegenover de positie en de financiële resultaten der betrokken ondernemingen, zomede ten opzichte van de voor 1956 te verwachten dividenden, thans te laag noteren. Er zijn ongetwijfeld ook voor de Ne derlandse conjunctuur een aantal onze kere factoren, maar meer dan deze drukken de nog altijd onzekere interna tionale verhoudingen en de grote kapi taalbehoeften de markt. De rechtstreek se gevolgen van de gestagneerde olie- aanvoeren uit de Arabische landen zul len wel wat meevallen, nu de V.S. ten aanzien van de olie-exporten naar Eu ropa toeschietelijker worden en in dit verband zelfs een nieuw Marshallplan overwegen. Het is bekend dat de onge bruikte capaciteit van de Amerikaanse oliebronnen bijna even groot is als de totale hoeveelheid, welke door het Suez- kanaal werd vervoerd en in Texas is men dan ook druk bezig de produktie zo snel mogelijk te vergroten, hetgeen voor de oliempijen uiteraard stijgende inkom sten betekent, vooral nu de olieprijzen zijn verhoogd. Maar de spanningen in het Midden-Oosten, het prestigeverlies voor het Westen en de vrees dat het in de Arabische landen tenslotte toch nog tot een uitbarsting zal komen, houden de beurzen in him ban gevangen. Boven dien doen zij de prijzen van de grond stoffen en van de vrachten stijgen, zo dat voor het functioneren van de we reldhandel grotere kapitalen nodig zijn, terwijl aan de andere kant de kapitaal bezitters uiteraard meer terughoudend heid aan de dag leggen. Het is niet alleen Europa dat met een kapitaalnood worstelt. Ook in de V.S. is het kapitaal krap en poogt de rege ring het kapitaalverbruik te matigen, waartoe het disconto van de federale re serve banken reeds enige malen werd verhoogd, het laatst tot 3 Een verde re verhoging schijnt in overweging te zijn, maar deze wordt thans uitgesteld omdat men hiervan onder de huidige omstandigheden blijkbaar een al te gro te terugslag op het bedrijfsleven vreest. In ons land blijft het probleem van de kapitaaJvoorziening voortdurend aan de orde. Hoewel de markt voor nieu we emissies allesbehalve gunstig ligt, doen Wilton, de Amstel Bierbrouwerij, de Lettergieterij Amsterdam ^n De Bijenkorf toch een beroep op de kapi taalmarkt, nu aan de banken een nieuwe kredietbeperking is opgelegd, nadat, zoals bekend is, uitzettingen aan debiteuren gedurende de eerste negen maanden van het lopende jaar niet onbelangrijk zijn gestegen. De transacties op de kapitaalmarkt onttrekken zich in zoverre aan de open bare waarneming, dat sinds de laatste tijd in toenemende mate ondershandse geldleningen worden geplaatst. Blijkens de jongste cijfers van het levensverzeke ringsbedrijf is van het in totaal belegde vermogen ad f. 5.7 miljard thans reeds ca. de helft in ondershandse leningen belegd en dit proces gaat nog steeds voort. Men herinnert zich dat Philips in de loop van dit jaar contracten heeft afgesloten tot een bedrag, dat per 30 september j.l. tot f. 176 miljoen is ge stegen en waarvan thans f. 129 miljoen is opgenomen, zodat er nog slechts f. 47 miljoen resteert en het is de vraag of er dit en het volgend jaar uit de bedrijfs winst voldoende overblijft om de nog al tijd voortdurende expansie te kunnen financieren. Onlangs zijn voor de bouw van 10 tankers voor de Shell Tankers N.V. met de institutionele beleggers overeenkomsten tot een bedrag van f. 250 miljoen aangegaan en deze week is bekend geworden dat de Export Fi nanciering Mpij. een bedrag van f. 140 miljoen zal opnemen, waarvan de le- vensverzekeringsmpijen f. 63 miljoen zullen fourneren, terwijl t.z.t. f. 75 mil joen obligaties door genoemde financie- ringsmpij zullen worden geplaatst. Alleen deze drie transacties maken te zamen een bedrag van ca. f. 560 mil joen en al wordt dit bedrag niet ineens opgenomen, het kapitaalaanbod op de open markt wordt er niettemin in ern stige mate door beperkt. In de kringen van het Nederlandse bedrijfsleven, met name in die van de scheepvaart, zal men vooral over de nieuwe activiteit van de Export Financiering Mpij vermoede lijk niet bijster enthousiast zijn, omdat de buitenlandse opdrachten de opleve ring van schepen voor de binnenlandse ondernemingen vertragen. Maar afge zien hiervan betekenen de hier genoem de transacties een verdere stijging van de rentestand, daar het netto-rende ment voor de levensverzekeringsmpijen evenals bij de geldleningen ten behoeve van de Shell Tankers N.V. 5 1/4 zal bedragen, zodat ook de openbare emis sies. waarmee de Export Financiering Mpij straks zal uitkomen, een dergelijk rendement zullen moeten opleveren. Het is dan ook geen wonder dat de koersen van de Nederlandse Staats fondsen en van andere obligaties nog altijd meer neiging tot dalen dan tot stijgen hebben en het effectief rende ment van de 3 Investeringscertifi caten bijv. reeds tot 5 is gestegen, nog afgezien van het fiscaal voordeel bij uitloting of aflossing. Onder deze omstandigheden kan men het de regering niet euvel duiden dat men naar een beperking van de beste dingen blijft streven. Algemeen gesproken is de gang van zaken in de Nedetrlandse bedrijven thans zeker niet onbevredigend, zoals ook wel uit de kwartaalcijfers van Phi lips en de tussentijdse publikaties (Let tergieterij Amsterdam, De Bijenkorf) is gebleken. Over de afzetmogelijkheden heeft men niet te klagen, maar deze zijn in het binnenland althans in ver houding tot het nationaal inkomen ver moedelijk te groot, ook als men de ham steraankopen van november uitschakelt. De cijfers van de buitenlandse handel voor oktober wijzen uit dat de import tot f. 1342 miljoen is gestegen tegen f. 1191 miljoen in september, waarte genover ook de export weliswaar van f. 998 miljoen tot f. 1028 miljoen is vooruitgegaan, doch waardoor het in- voersaldo over de eerste tien maanden van f. 1656 miljoen in 1955 tot f. 2669 miljoen is opgelopen. Een zodanige stijging kan de betalingsbalans zeer zeker niet dragen en het nog steeds teruglopen van de goud- en deviezen voorraad is dan ook een bedenkelijk teken aan de Wand. Minister Hofstra heeft in zijn Memo rie van Antwoord onlangs als zijn me ning uitgesproken dat de goud- en de viezenvoorraad normaliter ca. 6 maal zo groot moet zijn als het bedrag van de maandelijkse invoer, anders gezegd, ge lijk moet zijn aan de import gedurende 6 maanden. Welnu, de import van de laatste zes maanden (mei-oktober) heeft dit jaar f. 7 1/4 miljard bedragen, ter wijl de goud- en deviezenvoorraad van f. 4.7 miljard eind februari tot f. 4 mil jard is gedaald Beperking van de bestedingen is dus zeer zeker noodzakelijk. De commissie van de SER heeft het zich gemakke lijk gemaakt door voor elke groep (overheid, bedrijfsleven en verbrui kers) eenzelfde aandeel in de beper king voor te stellen. Men zal er hierbij echter rekening mee moeten houden dat een beper king van f. 200 a f. 300 miljoen voor het bedrag van de particuliere beste dingen 1% *0 betekent, maar voor de investeringen van het bedrijfsleven circa 7 en voor de overheid ruim 5 Te wensen ware dat men aan de overheid een sterkere breidel voor schreef, want al zijn niet alle over heidsuitgaven improduktief. nieuwe investeringen van de bedrijven zijn voor de bevordering van de nationale welvaart onontbeerlijk. Eervolle carrière! Staatsman met gevoelig hartbeheerst door nuchterheid en werkelijkheidssin (Van onze parlementaire redacteur) De leider van de oppositie in de Tweede Kamer, prof. mr. P. J. Oud, die woensdag 5 december 70 jaar wordt, heeft een sterke vierkante kin. Dat is het uiterlijke kenmerk van zijn stoere werk kracht en vastberadenheid! Maar hij heeft ook een ge voelig hart. Dat is er de oorzaak van, dat hij zijn leven lang is opgekomen tegen onrecht en onderdrukking. En dat hq strijdvaardig altijd in het krijt is getreden voor de zwakkeren en voor dat kostbare goed: de vrijheid. In zijn HBS-jaren was het een losse politieke prent van Johan Braakensiek uit „De Groene" (die prenten hinden vroeger voor de ramen van sigarenwinkeliers), waardoor zijn belangstelling voor de politiek werd ge wekt, want die prent deed in een bepaalde politieke kwestie ook een beroep op medegevoel met de „onder liggende partij". Het lot van de zwakkere partij ging de jonge Oud ter harte en daarmede had de politiek hem gevangen. Met zijn sterk gevoel voor rechtvaardigheid op sociaal terrein en op geestelijk gebied (de crematie bijvoorbeeld) is prof. Oud in de politiek steeds opgekomen voor het recht van de zwakkeren. (Ingez. Med.-Adv.) Energiebron van de toekomst Als democraat was en is bij hem ook altijd de minderheid in tel. Maar de stem van zijn gevoelig hart is steeds ge temperd door zijn ingeboren Noordhol landse nuchterheid en zijn scherp ver stand. waardoor hij een helder oog voor de werkelijkheid behield Zo bezat hij van nature de eigen schappen van de politicus in de goede zin. van de staatsman en regent. Daardoor is hij in 1933. in een finan- cieel-economisch zeer moeilijke tijd. mi nister van Financiën geworden, terwijl hij wist. dat de klok bezuinigen moest slaan Daardoor is hij in 1938 burge meester van Rotterdam geworden en in 1948 leider van een nieuwe politieke partij, de W D. Hart en verstand Met zijn karaktereigenschappen kon de jonge Oud zich niet Ihuisvoelen bij de Liberalen uit het begin van deze eeuw. van wie velen wel eens te uit sluitend het verstand lieten spreken en teveel het menselijk gevoel uitscha kelden. Maar hij kon zich evenmin op zijn plaats voelen bij de Socialisten uit diezelfde tijd. bij wie juist veelal het omgekeerde het geval was. De in 1901 opgerichte Vrijzinnig-Democratische Bond nam tussen die twee partijen een tussenpositie in en in die kring vond Oud zijn geestverwanten, die stelling namen tussen enerzijds het ui terste individualisme van de toenma lige liberalen en anderzijds de te gro te veronachtzaming van het indivi duele onder de toenmalige socialisten. Als vrijzinnig-democraat werd Oud in 1917 Kamerlid nadat hij in hetzelfde jaar was gepromoveerd tot doctor in de rechtswetenschap. Hij was toen 31 jaar en ontplooide een enorme werkkracht. In de Kamer sprak hij over de meest verscheiden onderwerpen met een gede gen kennis van zaken. Hij was tevens van 1919 tot 1933 secretaris van de Vrij zinnig Democratische Bond met slechts de hulp van een assistente. Hij leidde alle verkiezingsacties, hield talrijke spreekbeurten en redigeerde bovendien het wekelijks partijorgaan. In de meest bewogen tijd van zijn leven had hij lief en leed gedeeld met de Vrijzinnig Democratische Bond. Daarom was hij na de oorlog tegen aansluiting bij de P.v.d.A.. maar gaf tenslotte toe teneinde de vrijzinnig-democraten bijeen te hou den. zodat zij als groep meer invloed zouden hebben in de PvdA. Toen split sing op den duur echter toch onvermij delijk bleek, trad hij in 1948 uit de PvdA en werd lid van de VVD. I Maar Oud is er trots op, dat in de bijna 40 jaar van zijn verblijf in de Kamer de voorzitter hem nooit tot de orde heeft hoeven te roepen. Hij acht het echter in de politieke sfeer nu eenmaal verhelderend duidelijk te zijn. Stalen geheugen Prof. Oud bezit een parate staatkun dige kennis zonder weerga in ons land. Hij is echter geen bekrompen specialist, want is van alle markten thuis. Die bre de, gedegen kennis heeft hij te danken aan zijn stoere werkkracht, maar ook aan zijn ongelooflijk stalen geheugen. Het is onbegrijpelijk hoe hij in ant woord op een interruptie, dus onvoor bereid. prompt en voor de vuist weg een stuk parlementaire geschiedenis van 25 jaar of langer geleden helder als kris tal kan uiteenzetten tot lering van de jongere leden Daarom verstomt altijd het rumoer als Oud aan het woord komt. Men luistert n..ar hem. Men vreest hem en respecteert hem tegelijk! Prof. Oud heeft op ziin 70ste verjaar dag een eervolle carrière achter de rug die misschien nog roemrijker had kunnen zijn als hij altijd tot een gro tere partij had behoord. Maar zelf zal hij zich daarover waarschijnlijk aller minst beklagen. Arrestatie administrateur Niet gemakkelijk Een bezit voor het heden Nederlanders hebben altijd tijdig weten te be leggen in nieuwe industrieën en andere welvaartsbronnen. Deze eigenschap van de Nederlandse belegger is echter niet de enige reden, waarom shares Atomic Development Mutual Fund, Inc. een bijzondere belangstelling genieten. De atoomkernenergie, met haar veelzijdige toepassingen en mogelijkheden, leidt tot een revolutionaire ontwikkeling in economie en techniek. Het Atomic Fund is een beleggings maatschappij, die in haar portefeuille hoofd zakelijk fondsen heeft opgenomen van onder nemingen, welke direct of indirect betrokken zijn bij de ontwikkeling der atoomkernenergie. Terwijl tijdens de afgelopen maanden van 1956 de beurskoersen in het algemeen daalden, steeg in dezelfde periode de waarde van het Atomic Fund met 3% De prijs van een certificaat is plm. bUO,-; het netto-rendement voor de Nederlandse houder is circa 3£ Het dezer dagen in de Nederlandse taal versche nen Jaarverslag per 30 juni 1956 geeft een gedo cumenteerd overzicht van de toepassingen en de moge lijkheden van de atoom kernindustrie. Dit Jaar verslag is verkrijgbaar bij uw effectenhandelaar. U kunt zich tevens wender tot de kantoren van Labouchere Co. n.v. .,Bijitjesdag,, in Den Haag Drie dronken mannen gingen hun vrouwen hardhandig te lijf Bij worstelingen en. mishandelingen (Van onze Haagse redactie) Tot drie keer toe moest de politie in Den Haag ingrijpen bij worstelingen en vechtpartijen, waarbij het lang niet mals is toegegaan Met de botte kant van een bijl heeft een 63-jarige poffertjesbakker in de Rotterdamsestraat te Scheveningen zijn 43-jarige echtgenote een slag op het hoofd gegeven, waarbij de vrouw een ernstige hoofdwond opliep. Toch slaagde zij er in haar man de bijl te ontfutselen, maar daarna wierp hij haar op het bed en kneep met beide handen haar keel dicht. Wederom slaagde de vrouw erin te ontkomen. Zij rende het huis uit en vond een toevlucht in het dichtbij ge legen politiebureau aan de Gevers Deynootweg. In het Parlement is prof. Oud nooit een gemakkelijk voor zich innemende figuur geweest. Daarvoor was hij te strijdvaardig, te vierkant, te precies. Men vreesde hem (en nog) omdat hij ronduit zegt wat hij op zijn hart heeft Dan verwijt men hem de scherpte van zijn kritiek, vooral nu na 1940 de toon van het parlementaire debat in het al gemeen veel bezadigder is geworden. UITVOER BLOEMBOLLEN OPNIEUW GESTEGEN Blijkens de stand van 17 november j.l. toen de zomer-uitvoer van tulpen, hya cinten. narcissen en het voornaamste bijgoed achter de rug was, is de uitvoer van de oogst 1956 opnieuw groter dan die van het vorige seizoen. Uitgevoerd werd 53.037 ton bloembol len tot e «waarde van f 152.571.000. tegen 50.731 ton voor f 145 597 000.van de oogst 1955. De uitvoer van gladiolen moet nog volgen. Eind juni 1957 zal blijken of het oogstjaar 1956 wat omvang en opbrengst betreft werkelijk een nieuw record is ge weest. Op 30 juni 1956 was het eindcij fer voor de uitvoer van de oogst aan bol- en knolgewassen 1955 62.464 ton tot een waarde van f 182 596.000. VERDUISTERING VAN GELDEN (Speciale berichtgeving) Te Appingedam is gearresteerd een 51-jarige man onder verdenking van verduistering van gelden. Hij heeft de verduistering, welke hij vermoedelijk pleegde in zijn functie van administra teur van de spaarbank „Het Oud Dia ken Gezelschap", inmiddels bekend voor de Officier van Justitie te Groningen. De gearresteerde bekleedt tal van andere functies in Appingedam, o.m. het wet houderschap der gemeente. De verduis tering, ten bedrage van enige tiendui zenden guldens, loopt waarschijnlijk over enige jaren. De arrestatie heeft zeer veel cpzien gebaard. De gearres teerde stond zeer gunstig bekend in de gemeente. f. 200.000 voor Reumatiek- fonds „dr. Jan van Breemen" In de in het gebouw van het provin ciaal bestuur van Noord-Brabant te 's-Hertogenbosch gehouden vergadering van het bestuur van de Stichting Reu- matiekfonds Dr. Jan van Bremen", heeft de voorzitter van dit fonds. prof. dr. P. Muntendam, een chèque ten be drage van f. 200.000 in ontvangst geno men van de voorzitter van de Neder landse Vereniging tot Reumatiekbestrij- ding, dr. Stal. Dit bedrag, dat in het bijzonder voor wetenschappelijk onder zee k is bestemd, is het aandeel uit de Nationale Reuma-actie, die vanwege het Nationaal Reumafonds met zoveel suc ces in 1955 is gevoerd. Overval door lifter AUTOBESTUURDER MET STEEN GESLAGEN Op de Amersfoortseweg, nabij de Echoput bij Uddel op de Veluwe is 's avonds een roofoverval gepleegd. De Apeldoornse politie heeft de 24-jarige dader uit Haaksbergen, snel kunnen grijpen. De jongeman heeft bekend. Slachtoffer van deze roofoverval was de heer J. Duinmeijer uit Amsterdam, die komende van Enschede, op weg was naar huis en in Delden (O.) een lift gaf aan een hem onbekende jongeman. In de buurt van de Echoput verklaarde de lifter te willen uitstappen. De heer Duinmeijer zette zyn wagen stil en kreeg toen met een hard voorwerp enige klappen op het hoofd, waardoor hij bloedend werd verwond. Hij slaagde er echter in zich uit de auto te laten zak ken en een juist passerende automobilist te waarschuwen. Deze snelde direct te hulp. waarop de lifter in het donker ver in z(jn woning aan de Sirtemastraat te Den Haag de trap op wilden. De vrouw van de onder drankinvloed ver- kerende los werkman had kort tevo ren de politie gealarmeerd, omdat dween. haar man haar bedreigde, waarna zij De heer Duinmeijer verloor het be- het huis was uitgelopen i wustztjn. Hp werd met een militaire zie- kenauto naar het Julianaziekenhuis te Met een bijl, waarvan er een een steel Apeldoorn overgebracht en vandaar na van een meter lengte had. in elke hand. te zUn behandeld, met een taxi naar stond de los werkman boven aan de Amsterdam vervoerd. Hij had o.m. een trap. De agenten trokken hun pistoolhersenschudding. waarop de man wel enkele stappen ach- De politie was inmiddels op zoek ge- teruit deed, maar riep: „Schiet maar!" gaan en merkte een jongeman op. wiens Het echtpaar leefde sedert drie we ken in onmin. Onlangs kwamen de man en de vrouw elkaar op straat tegen en maakten een afspraak om in hun wo ning bijeen te komen, teneinde een scheiding te bespreken. Toen de vrouw gebukt voor een kast stond, greep de man een byl en sloeg haar op het hoofd Daarna ontspon zich de hierboven genoemde worsteling, waarby de vrouw er tenslotte in slaagde zich in veiligheid te brengen. Toen de politie in het huis ging kij ken, trof zy daar wel de met bloed be smeurde bijl, maar niet de poffertjesbak ker aan. Later kon hij echter in zijn woning worden aangehouden. Hij ver keerde toen in beschonken toestand, en zei de bedoeling te hebben gehad zijn vrouw een ferme klap te geven, waartoe hy de bijl van het balkon had gehaald en in de kamer klaar gezet. Hij wnchJle —et büf^ - „Als je boven komt, sla ik jullie in elkaar", riep een 50-jarige loswerk- man tegen de agenten, die 's avonds i Zover zijn de agenten echter niet ge gaan. Zij liepen de trap op en sprongen de man die woest met bijlen zwaaide, op het lichaam. Na een korte worsteling was de man overmeesterd. Hij werd de trap afge sleurd en per jeep naar het politie bureau gebracht, waar hij werd inge sloten. Aonval'er Woor w:-'—'-"'t Een derde worsteling in Den Haag vond 's nachts plaats in de Boekhorst straat. Ook daar mishandelde een man. in dit geval een 21-jarige klassificeerder zijn vrouw. Hij schopte en sloeg haar. Het hulpgeroep van de vrouw trok de aandacht van twee voorbijgangers die de aanvaller in bedwang trachtten te krijgen. .signalement overeen kwam, met het op- gegevene. Hij werd aangehouden en be kende de overval te hebben gepleegd. Hij had de heer Duinmeijer met een steen, die hij later had weggeworpen, op het hoofd geslagen en was vermoedelijk van plan zich van de auto meester te maken. De politie heeft hem in verze kerde bewaring gesteld. WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK PARANORMALE GENEESKUNDE? De vechtpartij vonrl een abrupt ein de, (oen de klassificeerder, naar de voorbijgangers verklaarden ..ineens" door de etalageruit *van eer tassen- winkel vloog Toen was ook d<* politie er snel hij om de man die onder De Raad van Bestuur der Stich'ing inzake het vraagstuk van paranormale 1 geneeskunst en haar maatschappelijke betekenis heeft gisteren tot de minis ters van Sociale Zaken en Volksgjzond- heid en van Justitie een adres gericht, waarin op deze bewindslieden „een be roep wordt gedaan hun aandacht aan het vraagstuk der paranormale genees kunst (magnetiseurs e.d.) als geheel te willen geven en zich in het bijzonder te ■villen beraden over de middelen, die nodig zyn om tot een grondig en cn- i>elemmerd onderzoek naar de weten- drankinvloed verkeerde in een jeep te schappelijke achtergrond en naar de Iaden en op het politiebureau in te i sociale aspecten van deze behande- sluiten. lingswtfze te geraken". i k baden ojnq duz uxiek de 15? ronde Wereldkarn- pioewichap daxnxnayi Leids «jemccjTfcpersoned valivootlamcwdfir l.Z.A £ifikkkostenuoot zkxdïiq ViCDCYTUXTdytchMd <utiz CuiiuxGii Comité ta. ^t«J\iian Esnkkott m waax •f 176.000 ycyki erop Uidat dorpse Wy ottnq 105 7. CV-w. VC- V' TTHUt&r •>^y. v_r> W\ c LwdsOfoearkmL opende twitoonsir«i£ikj kind intaiqezin".. Hcxj SdojynLoopfcSinl; n£co(aai>,,0pd£ hoqg- hoqe doken",, 0 0*0004

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 9