Imre Nagy zou in Moskou terecht
moeien staan wegens „hoogverraad^
Neerlands wegen bijna uitgestorven
op de eerste zondag met rijverbod
Kadar iveigert te onderhandelen als niet eerst
de staking door Arbeidersraad beëindigd wordt
Russen grendelen de grenzen af
Controleurs hebben het niet
bijzonder moeilijk gehad
M.S. „Ambiorix" na een botsing
in Nordostseekanal gezonken
Scheepskok verdronken en vier gewonden
Britse en Franse burgers voor
keus; uitwijzing of internering
95ste jaargang
MAANDAG 26 NOVEMBER 1956
No. 28996
Directeur: I. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Smgel Lelde° GLro M
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041, Redactie. 21507
De Hongaarse premier Kadar heeft geweigerd
met de Nationale Arbeidersraad te onderhan
delen voordat «wet en orde" hersteld zijn. Pas als
de staking is afgelopen, kan er sprake zijn van
terugtrekking van de Russische troepen, aldus
deze marionet van het Kremlin, die zich bereid
verklaarde zijn regering uit te breiden met niet-
communisten, met uitzondering echter van Imre
Nagy, die, zoals hij openlijk toegaf, door zijn rege
ring naar Roemenië is gezonden, al betekende dit
geen „ballingschap", zoals hij er schijnheilig aan
toevoegde. Neen, Nagy was vanwege zijn eigen
veiligheid naar Roemenië gestuurd. Het zou niet
.correct' geweest zijn de ex-premier naar zijn huis
te hebben laten gaan. Een van diens bezoekers
had hem kunnen doden en dan had de regering
de schuld gekregenVolgens het Westber-
lijnse socialistische blad „Nachtdepesche" is Nagy
inderdaad eerst naar Roemenië gebracht, maar
vandaar per vliegtuig naar Moskou doorgezonden,
waar hij terecht zou moeten staan wegens „hoog
verraad" en „contra-revolutionaire activiteit tegen
de volksdemocratie". Nagy zou namelijk gewei
gerd hebben voor Radio-Boedapest een oproep
tot de nog stand houdende verzetsstrijders te rich
ten de wapens neer te leggen. Toen hij daarvoor
bedankte, werd hij weggevoerd. Joego-Slavië
heeft zowel bij Hongarije als bij de Sovjet-Unie
scherp tegen de ontvoering van Nagy geprotes
teerd.
Gedurende het u-eekeinde is het aantal Hongaarse vluchtelingen, dat naar
Oostenrijk is uitgeweken, tot 82.000 gestegen, van wie er intussen 15.000 naar
andere landen zyn overgebracht. De meesten willen in Oostenrijk blijven, omdat
zij venvachten spoedig te kunnen terugkerenVooral de huisvesting van deze
mensen vormt voor de Oostenrijkse regering een geweldig probleem. Volgens een
hoge ambtenaar uit de regering-Nagy, die naar Oostenrijk is uitgeweken, heeft
zich thans een twintigtal Russische divisies, grotendeels gemotoriseerde infan
terie, langs de gehele grens tussen Hongarije en Joego-Slavië opgesteld. Ook de
grens met Oostenrijk is afgegrendeld. De afgelopen drie dagen zyn in Boedapest
tal van vooraanstaande politici gearresteerd, onder wie oud-premier Zoltan Tildy.
Volgens deze zegsman zouden ook nieuwe gevechten tussen verzetslieden en
Russische troepen in vele delen van het land zyn uitgebroken. Ook buiten de
hoofdstad zyn op grote schaal arrestaties verricht, o.m. het gehele college van
hoogleraren van de universiteit van Debreczen.
laten zij namelijk de collectieve boerde
rijen. Vorige week heeft Kadar als con
cessie toegestaan dat de boeren naar
verkiezing uit de collectieve boerenbe
drijven kunnen lopen, dooh zij hebben
dit wel zeer letterlijk opgevolgd! De
regering-Kadar heeft de boeren via de
radio moeten bezweren, de collectieve
bedrijven toch niet te gronde te richten.
Het heeft nu, in een aankondiging van
het Ministerie van Landbouw, dat de
boeren slechts recht hebben de collec
tieve bedrijven te ontbinden, indien alle
Tal van kinderen
zwerven door 't land
Dr. Jagan Nath Khosla, de persoon
lijke vertegenwoordiger van premier
Nehroe van India, is zondag in Boeda
pest aangekomen om zich van de toe
stand op de hoogte te stellen.
Hjj is gegaan in de plaats van Krisjna
Menon. de Indiase ambassadeur in Mos
kou. die eerder de opdracht had gekregen
doch door ziekt#- verhinuerd was
Radio-Boedapest heeft gisteren de
mededeling uitgezonden, dat vele kin
deren door het land zwerven, ver van
huis en ver weg van hun familie. Zij
deelde tegelijkertijd mede, dat het Rode
Kruis op zich neeft genomen naar die
kinderen te zoeken en ben weer in
vrachtauto's naar Boeda.-»est terug te
brengen. De regering-Kadar heeft gis
teren laten weten, dat personen, die uit
het door de Russen geterroriseerde
Hongarije trachten te ontsnappen in de
gevangenis zull-n worden geworpen.
Gisteren zijn 225 Hongaarse vluchte
lingen tussen de 15 en 21 jaar via de
Brennerpas Italië binnengekomen. Zij
vormen de eerste gToep van de 2.800
vluchtelingen die Italië een tijdelijke
verblijfplaats heeft beloofd.
Ook de echtgenote van generaal Pal
Maleter, de „held van de Kilian-kazerne
te Boedapest" is met haar twee kinderen
in Oostenrijk aangekomen. Volgens haar
zeggen heeft zij rinds 4 november het
tijdstip waarop de Sovjetr'ssische troe
pen de Hongaarse opstand begonnen
neer te slaan niets meer van haar
echtgenoot gehoord.
Volgens het Weense blad „Die Presse"
heeft de zoon van de Hongaarse presi
dent Istvan Dobi tevergeefs een poging
gedaan uit zijn land te vluchten. Hij zou
te Györ zijn herkend en naar Boedapest
zyn teruggezonden.
Dagelijks zullen 600 tot 700 vluchtelin
gen uit Oostenrijk naar Engeland gaan,
dat erin toegestemd heeft een „onbe
perkt aantal Hongaarse vluchtelingen"
op te nemen.
Hongaarse vluchtelingen, die ln een
kamp bij München verblijven, wilden
zaterdag een agent van de Hongaarse
geheime politie die eveneens zijn land
ontvluchtte, lynchen. De man, die vol
gens de Hongaren te laat van de dwa
lingen zijns weegs terugkeerde, werd
door de politie jered en naar een ander
kamp overgebracht.
Zware druk van regering op
arbeidersleiders
Het heeft nu, in een aankondiging van
gering Kadar duurt nog onverminderd
voort Twee dagen geleden stelde een
250-tal verzetsstrijders bij Boeda vier
Russische en twee Hongaarse pantser
wagens buiten gevecht. In de omgeving
van BoedaDest houden zich sterke een
heden van de verzetsbewegine onder lei
ding van de voormalige garnizoenscom
mandant van Boedapest generaal Kiraly
on Herhaaldelijk komt het tot gevech
ten met de Russen en de Hongaarse vei-
ligh'idsoolitie
Ook het passieve verzet houdt aan. Zo
stelde het personeel van de elektrische
centrale te Banhid. die de hoofdstad van
elektriciteit voorziet, de ris, dat Imre
Nagy vóór maandagochtend vroeg in
vryheid wordt gesteld, anders zou het
werk worden neergelegd, waardoor ge
heel Boedapest van stroom zou worden
verstoken.
Er zyn intussen berichten, dat de
arbridersleiders, verenigd in de Natio
nale Arbeidersraad, aan zeer zware druk
van regeringszijde zijn blootgesteld. De
raad zou de wens te kennen hebben ge
geven .dat de arbeiders vandaag weer
aan het werk zouden gaan.
Een nieuw probleem voor Kadar komt
van de zijde der boeren. In massa ver
leden van een collectief erin toestem
men
Veelzeggend bewijs
Een hooggeplaatste functionaris van
de Hongaarse spoorwegen heeft ver
klaard over het bewijs te beschikken,
dat de eerste Russische gewapende actie
in Hongarije al was begonnen, voordat
de Hongaarse regering er om zou heb
ben gevraagd. Hij had het logboek by
zich van de stationschef van de Hon
gaars-Russische grensplaats Zahony,
waaruit bleek, dat op 23 oktober om vyf
uur 's middags drie Russische treinen
met elk veertig tanks de grens waren
overgereden, meer dan twaalf uur vóór
de Hongaarse verklaring, dat de hulp
van Russische troepen was ingeroepen
om de orde te herstellen.
De Hongaarse socialistische leideT
Anna Kethly wordt vandaag in Brussel
verwacht. Zij is door de Belgische socia
listische partij uitgenodigd enige tyd
rust te nemen in België. Zij zal ook
bijeenkomsten van het „Internationale
verbond van vrije vakverenigingen" (I.V.
VV). dat zijn hoofdkwartier in Brussel
heeft, bijwonen.
Mevrouw Kethly maakt de reis van
New York naar Brussel in gezelschap
van minister Spaak, die de zitting van
de Algemene Vergadering der V.N.
heeft bijgewoond.
Voetgangers konden geluk niet op
Het ivas gisteren uitzonderlijk stil langs Neerlands dreven. Een enkele
uitzondering buiten beschouwing gelaten, kan men zeggen, dat auto
rijdend Nederland de noodzaak van een rijverbod op zondag heelt be
grepen en zich strikt hield aan de bepalingen van de verordening: de
auto's bleven in de garages. Zo bleven ook motoren en scooters ..op
stal". ..Wat een heerlijk leven" verzuchtten voetgangers in Amsterdam
en elders. Zij konden hun geluk en ruimte niet op. temeer daar de slechte
weersomstandigheden ook de bromfietsers niet lokten van hun privilege
gebruik te maken. Enkele mensen hebben zelfs hun leven te danken aan
dit rijverbod. Zonder dat - de statistieken wijzen het uit - zouden zij
gisteren zijn doodgereden. Nu kon de politie van Amsterdam gister
avond om 12 uur zelfs melden, dat er tot dat moment nog geen enkel
verkeersongeluk met lichamelijk letsel zich had voorgedaan. Een waar
lijk zeldzaam record.
Hier en daar auto's
in beslag genomen
Al was het opmerkelijk stil langs de
wegen, volmaakt uitgestorven was het
toch nergens. De openbare verkeers
middelen zorgden daar wel voor. Zo
konden er nog verkeersongevallen
voorkomen. In Amsterdam nog vier,
maar de schade bleef tot het mate
riële beperkt.
De controleurs, stedelijke politie, rijks
politie en koninklijke marechaussee,
hebben het niet bijzonder moeilijk ge
had al werden verscheidene auto's in
beslag genomen en proces-verbaal opge
maakt wegels al dan niet opzettelijk
gemaakte overtredingen In Rotterdam
werden 13 personenauto's door de poli
tie in beslag genomen, in Den Haag
drie, in Utrecht werden enkele geval
len van overtreding geconstateerd en in
Amsterdam werden bijna 1100 automobi
listen gecontroleerd, van wie er vijf op
een andere wijze hun weg moesten ver
volgen. Het waren vier artsen en 1 par
ticulier. Artsen mogen blijven rijden,
doch moeten bij controle kunnen aan
tonen. dat zij beroepshalve op weg zijn.
Dit. was volgens de politie bij vier van
hen niet het geval. Zij konden vannacht
hun wagen weer ophalen.
Het grensverkeer
Ook het grensverkeer vertoonde geen
buitengewone drukte, hetgeen mede ver
oorzaakt wero door de beijzelde, gladde
wegen bij de Duits-Nederlandse grens
Het verkeer uit Duitsland naar Neder
land was ook gedurende de gehele dag
minder groot dan gewoonlijk. Een Duitse
automobilist verklaarde bij de grenspost
te Vaals, dat vele autobezitters in
Duitsland sympatiseerden met het Ne
derlandse besluit, en daarom hun bezoe
ken aan het buurland tot een minimum
beperkten. Een Maastrichtenaar, die by
Vaals de grens op weg naar huis wilde
passeren, moest zijn reis op andere wijze
dan per auto vervolgen, aangezien hij
bleek te weten, dat hij op zondag niet
mocht rijden, en terug kwam van een
plezierreisje.
Met betrekking tot de controle op
het bezineverbruik door de buiten
landers werd door de douane ook
streng opgetreden. Als eer buiten
lands automobilist Nederland wilde
verlaten, en het bleek dat hij meer
dan tien liter benzine in zijn tank had,
werd hy verplicht terug te rijden
naar een benzinepomp en het teveel
aanwezige af te laten trnken.
In douanekringen wordt verwacht
dat ook in Duitsland met ingang van
de volgende zondag een zondagsrij
verbod zal worden ingesteld.
9 Slot op pag. 2
Het „Nederlandse motorstoomschip „Ambiorix" 499 brt. metend en toebeho
rende aan de N.V. ms. „Maraboe" te Rotterdam is gistermorgen om half een in
het Nordostseekanal 10 km ter oosten van Brunsbüttelkoog, gezonken. De be
manning kon met uitzondering van de 23-jarige scheepskok F. A. Antonius.
in veiligheid worder gebracht. Het ongeluk geschiedde toen de Ambiorix tijdens
eeD zware sneeuwstorm in botsing kwam met het stoomschip „Rostock" afkom
stig uit Wismar in de Sovjetzone van Duitsland. De Ambiorix was met stukgoed
onderweg van Amsterdam naar Kopenhagen.
Van de 11 opvarenden van de „Am
biorix" zijn 4 ernstig gewond. De ge
wonden zyn: de kapitein, Dirk Visser
(58): o.a. shock; de eerste stuurman
Anton v. d. Gaag (36); de machinist G.
Bosker (25) en de matroos J. Gomez
(Portugees).
Alle vier zyn opgenomen in het zie
kenhuis van Brunsbüttelkoog. Het stof
felijk overschot van Antonis is geborgen.
Naar bij i.et voorlopig onderzoek is
vastgesteld, is de „Ambiorix" eerst met
het Oostduitse schip „Rostock" in aan
varing gekomen en daarop op de zui
delijke oever van het kanaal gevaren.
Op eigen kracht kon de ..Abiorix" weer
loskomen, doch enige minuten later
?onk het dwars in het kanaal.
Kort daarna voei het Westduitse m.s.
Marido" (260 t.) recht op het geheel
onder water liggende Nederlandse schip.
Op de voorsteven van de „Ambiorix"
bleef de „Marido" vastzitten. Het
scheepje kreeg een lek van ongeveer
30 cm lengte en maakte water. Het lek
kon echter spoedig provisorisch gedicht
worden.
Ook de „Rostock" had bij de botsing
beschadiging aan de boeg en aan bak
boordzijde opgelopen. Een scheur van
ruim 6 meter was in d" scheepshuid
ontstaan. Een anker van de „Rostock"
werd weggerukt.
Van de zes ongedeerd gebleven op
varenden van de „Ambiorix" zwom
men er vier door het yskoude water
naar de wal. waar zy in een boerderij
vriendelijke hulp ontvingen. De twee
overigen werden door een ander schip
uit het water gered en naar Rends-
burg gebracht.
De vier gewonde opvarenden waren
door het Duitse schip „Schwinge" uit
het water gered.
De zaterdag begonnen lichtweek
plaatste o.m. de Morspoort in sier
lijke lichtlijnen tegen de donkere
avondluchtweerspiegelend in het
water van de Morssingel. Een van
de aardigste punten in de stad in
het kader van het lichtfestijn. waar
over wij elders uitvoerig schrijven.
(Foto L.D./van Vliet
Barbaarse maatregelvan Nasser
„Draaideurovereenkomsttussen militaire,
staven van geallieerden en Ver. Naties
De ontwikkeling van de situatie in en rond het Midden-Oosten
heeft zich in het afgelopen weekeinde gekenmerkt door drie belangrijke
feiten:
1. Na een conferentie van drie uur tussen Britse, Franse en „Vere
nigde Naties" militaire staven te Port Said is besloten om telkens
wanneer er V.N.-troepen in Egypte aankomen een gedeelte van de
Brits-Franse troepen te laten vertrekken. „Een draaideur-overeenkomst"
werd het genoemd.
2. De Algemene Vergadering heeft met 63 stemmen tegen vijf en
tien onthoudingen de Afrikaans-Aziatische resolutie ongewijzigd aan
genomen. Daarin worden Engeland. Frankrijk en Israël verzocht „onver
wijld" hun troepen uit Egypte terug te trekken.
3. Nasser heeft de 13.000 Britse en 9.000 Franse burgers in Egypte
laten weten, dat zij een keus moeten maken: uitwijzing of internering.
Reeds driehonderd Franse en Britse burgers zijn 's nachts van hun bed
gelicht en geboeid naar een gevangenis gebracht. Onder hen zouden
zich vrouwen, kinderen en bejaarden bevinden, aan wie niets ten laste
was gelegd.
Voelbare spanning
in Port Saï<!
De ogen van de wereld zyn thans ge
richt op het kleine stadje aan het begin
van het Suezkanaal Port Said, waar de
spanning haast voelbaar is. Er deden
zich evenwel geen incidenten voor. hoe
wel een bende, die zich de „Zwarte
Hand" noemt plakkaten heeft verspreid
met de ergste bedreigingen voor de
Britten en Fransen „Wij zullen de
lichamen aan stukjes snijden en ze dan
verbranden". Ondanks strenge controle
zagen Britten en Franse patrouilles
geen kans bendeleden te arresteren.
Gisteren heeft generaal Sir. Charles
Keightley, opperbevelhebber van de
Britse en Franse troepen in het Mid
den-Oosten een bezoek gebracht aan
Port Said om besprekingen te voeren
met de plaatselijke commandant, luite
nant-generaal Sir Hugh Stockwell en
generaal Bums, opperbevelhebber van
het V N. leger. Er is gesproken over de
wijze, waarop eenheden van de inter
nationale politiemacht Port Said kun
nen intrekken. Generaal Burns wil. dat
zijn troepen nu ook over zee kunnen
worden aangevoerd, hetgeen mogelijk is
geworden, doordat Franse en Britse
technici erin zijn geslaagd een vaartuig
van 2500 ton te bergen, dat de Egypte-
naren in de toegang tot de haven van
Port Said hadden laten zinken. Hier
door kunnen schepen tot tienduizend
ton weer de haven binnen komen. Het
leger van generaal Burns zal morgen
avond waarschijnlijk 2400 man in EgvptP
hebben, maar met aanvoer over zee zal
dit contingent wel snel groeien.
„Ware ramp"
De Zwitserse gezant te Cairo, die de
belangen van Frankrijk en Engeland in
Egypte behartigt, heeft de nieuwe stap
van Nasser om de Britse en Franse
onderdanen uit te wijzen of te inter
neren „een barbaarse maatregel" ge
noemd en er krachtig tegen gepro
testeerd.
De Egyptische stap is „een ware
ramp", daar de meeste betrokkenen niet
weten waarheen te gaan en niet meer
dan twintig pond sterling per man
mogen meenemen uit Egypte. Binnen
zeven tot tien dagen moeten zy het
Egyptische grondgebied hebben verla
ten. Eerst waren de Egyptenaren van
plan alle Britse en Franse onderdanen
zonder meer te interneren, maar na een
protest van de Zwitserse gezant kregen
zij nog de kans het land te verlaten.
Reeds is een Zwitsers vliegtuig met 33
Fransen uit Egypte in Parijs aangeko
men. Zij verklaarden hun juwelen en
horloges bij de Egyptische douane te
hebben moeten achterlaten.
9 Slot op pap. 2
LEIDSCH
DAGBLAD
