TELEFUNKEN Ook India en Indonesië willen nu waarnemers naar Hongarije zenden Ritmeesters Overigens maakt de Algemene Vergadering iveinig haast met de bespreking van Hongarije Generaal NORSTAD de nieuwe leider van de NAVO in Parijs In Italië gelooft men niet in een groot wereldconflict Optreden Sovjets in Hongarije directe en indirecte agressie Polen zoekt nu ook steun bij het Westen 95ste Jaargang Woensdag 21 november 1956 Derde blad no. 28992 (Van onze correspon dent in New York) Ondanks de urgentie maakt men in de Algemene Vergadering der Verenig de Naties weinig haast met de bespreking over de situatie in Hongarije. Eerst vandaag zal er aan het trieste en uitermate eentonige debat een einde komen. Het resultaat zal wel zijn, dat er enige resoluties worden aangenomen, waarin met klem wordt verzocht de deportaties ongedaan te maken en waarnemers in Hongarije toe te laten- Een winstpunt is, dat thans ook India en Indonesië er zich voor hebben verklaard om waarnemers naar Hongarije te sturen. De Sov jet-Unie, nagepraat door de satellieten, ontkent echter alle deportaties en zal dus de resoluties wel naast zich neer leggen. Tot zover onze Newyorkse correspondent. De vertegenwoordiger van Nederland, mr. C. W. A. Schiirmann, deed in de vergadering van gisteren een beroep op de Verenigde Naties nieuwe maatregelen te nemen, indien de Sovjet-Unie zou blijven weigeren haar troepen uit Hongarije terug te trekken en een einde te maken aan de deportaties. Hij verklaarde, dat de Nederlandse delegatie „alle maatregelen zal steunen", die ertoe kunnen leiden dat op doelmatige wijze een einde gemaakt wordt aan de Sovjetrussische gruwelen". treden in Hongarije duidelijk heeft aan getoond, dat het Stalinisme geenszins dood is. „De Sovjet-Unie heeft gepara deerd in schaapsvermomming, doch de wolf, die zij in werkelijkheid is, is thans voor een ieder, die slechts zjjn ogen wil gebruiken, duidelijk te zien", zei hij. Minister Macdonald waarschuwde de Aziatische landen niet te denken, dat de Sovjet-Unie er voor Azië een andere po litiek op na houdt dan voor Europa. „Er zijn binnen de Sovjetrussische grenzen gehele volken naar andere gebieden overgebracht en totaal verdwenen. Vele dezer weggevoerde volken bestonden uit Mohammedaanse Aziaten", aldus Mac donald. hetgeen in Hongarije geschiedt". „Wij beschouwen dit als de verschrikkelijkste en meest dramatische verschrikking van de moderne tijd", verklaarde hij. De Ierse minister van Buitenlandse Zaken, Cosgrave, zei, dat massale weg voering, zoals het in de donkere dagen van de geschiedenis van mijn land, een der wreedste vormen van politieke on derdrukking is. Het is een barbaars mid del, het laatste wapen, waarnaar een in moeilijkheden verkerend tyranniek be wind grijpt", verklaarde hij. Cosgrave zei te menen dat het Rusische volk „vele Russen zijn indertijd door de Duitsers naar elders overgebracht" de gebeurtenissen in Hongarije met af schuw zou verwerpen, indien het wist wat er gaande was. „Zelfs enkele leden van de Krmelin-oligarchie moeten zich voor ogen stellen, dat deportaties een teken zijn van bankroetheid van het po litieke stelsel, dat het toepast", aldus de Ierse delegatieleider Cosgrave. Tal van andere afgevaardigden spra ken in gelijke geest. Het debat werd verdaagd tot heden, Woensdag. Er staan nog zes sprekers op de lijst. Nederland fel tegen onmenselijk gedrag Mr. Cchürmann zei nog: „Wat voor goeds richten wij in feite met ons de bat uit? Welke daadwerkelijke hulp ver lenen wij aan hen, die lijden en tot ons hun smeekbeden om hulp richten? Het is duidelijk, mijnheer de voorzitter, dat mijn delegatie zal stemmen voor de Cu baanse resolutie, waarin een beroep op de Sovjetrussische en Hongaarse auto riteiten gedaan wordt het wegvoeren van Hongaren te staken en de reeds weg gevoerden naar hun woningen terug te doen brengen. Wij hebben de Hongaarse en Sovjet russische vertegenwoordigers maandag jj. horen verklaren, dat het niet waar is. dat er deportaties plaats vinden. Doch hoe kunnen wij hieraan geloof hechten, indien dezelfde afgevaardigden verklaren er bezwaar tegen te hebben dat er waarnemers der Ver. Naties naar Hongarije worden gezonden, die daar zelf zouden kunnen zien wat er ge beurt? Mijn land behoort niet t-ot de grote mogendheden, doch er is één ding, dat wij en andere kleinere landen kunnen doen, namelijk met kracht te proteste ren tegen de gruwel, die de Sovjet-Unie in Hongarije heeft begaan. Dergelijk on menselijk gedrag moet zo krachtig mo gelijk worden veroordeeld. Dit staat los van de hulpverlening aan gewonden en daklozen, die op zo uitge breid mogelijke wijze zal geschieden", aldus onder meer de leider der Neder landse delegatie in de Algemene Ver gadering der V.N., mr. C. W. A. Schür- mann. Weggevoerde volken vaak Mohammedaanse Aziaten Dc Nieuwzeelandse minister van Bui tenlandse Zaken, T. L. Macdonald, merkte op dat het Sovjetrussische op- De Australische minister van Buiten landse Zaken, Casey, gaf uiting aan de „afschuw en afkeer van Australië, voor Formosa voelt zich bedreigd door Peking Volgens een woordvoerder van het na- tionalistische-Chinese ministerie van Defensie zijn er in Taipeh berichten ont vangen, dat de Chinese communisten op het vasteland tegenover Formosa met hulp van Russische technici terreinen hebben ingericht voor het afschieten van raketten. Naar van militaire zijde in Taipeh wordt vernomen, hebben de Chinese communisten in het oosten en zuiden van hun land 2.000 tot 2.500 vliegtuigen, waaronder meer dan duizend met straal aandrijving, geconcentreerd, voorts zou tussen Sjanghai en Kanton een reeks vliegvelden zijn aangelegd, terwijl een tweede reeks vliegvelden op een afstand van vijfhonderd kilometer van Formosa in aanbouw zou zijn. (Ingez. Med.-Adv.) stijl en perfectie sinds 1903 Veel belangstelling in Miincheu voor het werk van Van Gogli (Van onze correspondent in West-Duitsland) In Münchens voornaamste exposi tiegebouw, het ongeveer 20 jaar ge leden gebouwde „Haus der Kunst" (dat ons in de verte altijd aan een Griekse tempel doet denken) heb ben wij dezer dagen een interessante Van Gogh-tentoonstelling bezocht. Lange rijen auto's stonden aan beide kanten van de straat, autobussen re den af en aan, groepen mensen stonden voor het gebouw met elkaar te praten en steeds nieuwe belang stellenden zag men in of uit gaan. Deze tentoonstelling, die op 20 ok tober werd geopend, is tot dusver reeds door 75.000 belangstellenden bezocht. Naast deze expositie wordt er in hetzelfde gebouw ook nog een expo sitie van werken van Paul Cézanne gehouden. Hoeivel de entreeprijzen tamelijk hoog zijn (voor het bezich tigen van elke expositie moet men afzonderlijk twee mark betalen blijft het publiek in brede scharen toestromen en dikioijls heerst er bin nen een dicht gedrang. Op de Cézanne-tentoonstelling heeft men al 80.000 bezoekers geteld, maar deze is dan ook eerder begonnen dan die van werken van Van Gogh. De directeur van het „Haus der Kunst", dr. Ade. die wij in zijn werk kamer hebben opgezocht, vertelde ons, dat het op de tentoonstelling van Van Gogh steeds drukker is dan op die van Cézanne. Ze zijn allebei overigens beter bezocht dan de expositie van werken van Picasso, die een poos geleden in Miinchen is gehouden. Het is in München sedert de oorlog de eerste grote tentoonstelling van Ne derlandse gunst. Prof. A. Hammacher, directeur van het Kröller-Müller Mu seum te Otterlo, en de Nederlandse architect P. Donk uit Oosterbeek heb ben meegewerkt om de tentoonstelling zo goed mogelijk in elkaar te zetten. De t Belg Tralbaut verzorgde de afdeling do- I cumentatie. die een beknopt overzicht, van de diverse periodes in Vincent Van 1 Goghs leven en zijn ontwikkeling moet! geven. De expositie omvat meer dan hon derdvijftig werken van Van Gogh zelf en bovendien nog enkele van Neder landse tijdgenoten. Het grootste ge deelte werd uit Nederland naar Mün chen gezonden werken die in onze musea hebben gehangen en ook die zich in particulier bezit bevinden maar er zijn er eveneens, die speciaal uit Zwitserland en Frankrijk en zelfs uit Amerika zijn gestuurd. De tentoonstel ling zal nog tot 16 december voor het publiek geopend blijven. „De Sovjet-Unie heeft opnieuw getoond dot zij alleen macht verstaat Generaal Lauris Norstad, zoon van een Luthers predikant en met zijn 49 jaren de jongste generaal van de Amerikaanse luchtmacht, is dinsdag opper bevelhebber van de NAVO-strijdkrachten geworden. Hij volgt in deze functie generaal Alfred Grünther op, die van juli 1953 af opperbevelhebber was van de geallieerde strijdkrachten in Europa en thans benoemd is tot voorzitter van het Ameri-kaanse Rode Kruis. Grünther zal woens dag naar de Verenigde Staten vliegen. De korte plechtigheid van de overdracht, waarbij vertegenwoordigers van de Atlantische Raad, secretaris-generaal Lord Ismay van de NAVO en de NAVO-onderbevelhebber veldmaarschalk Montgomery aanwezig waren, ge schiedde dinsdag op het bordes van het NAVO-hoofdkwartier bij Parijs. Straal vliegtuigen brachten een saluut toen generaal Grünther voor het laatst een ere wacht uit de NAVO-landen inspecteerde. Groene Shape-vlag werd even gestreken Na het afscheidswoord van Grünther, werd de groene Shape-vlag gestreken en even daarna weer gehesen om de over dracht van het commando te symboli seren. Norstad aanvaardde daarop in een redevoering het opperbevelhebber- schap en zei: „De Sovjet-Unie heeft op nieuw getoond dat zij alleen macht ver staat. We kunnen onze vreedzame doel einden slechts bereiken door onze kracht te handhaven, door te streven naar eensgezindheid in doelstelling en actie, waaruit onze kracht moet voorkomen en door herbevestiging van ons besluit de NAVO-volkeren te verdedigen. Ik ben er stellig van overtuigd dat het NAVO- verdrag van meer belang is dan ooit te voren". De nieuwe opperbevelhebber werd luitenant bij de luchtmacht in 1935. Binnen tien jaar ontving hij zes promoties tot de rang van generaal-ma- joor. In 1952 volgde zijn benóeming tot generaal. (Ingez. Med.-Adv.) Een saluut aan kwaliteit Fiat 27ct. al meer dan 20 jaar één der meest ge liefde Ritmeester sigaren Zó branden Enige ongerustheid over het samentrekken van Russische troepen in Bulgarije Het gaat Moskou om behoud van raket-installaties in in Hongarije (Van onze Romeinse correspondent) In Italië gelooft men met, dat de „kleine oorlogjes" tot een groot conflict uitgroeien. Gehamsterd is er dan ook nergens Italië is een vrij belangrijke observa tiepost, omdat het met alle betrokken landen nauwe relaties heeft (met het Nabije Oosten zelfs zeer nauwe) en de grote Italiaanse dagbladen niet alleen in Moskou, Warschau, Wenen en Bel grado over goedingelichte corresponden ten beschikken, maar ook uit landen als Libië, de Libanon. Ethiopië en Perzië eigen beriohtgeving krijgen. En Europese ogen en oren zijn doorgaans betere in strumenten dan die waarover de grote Amerikaanse agentschappen beschikken. Groot belang hecht men in Italië aan ae rede, welke Tito te Pola heeft uitge sproken en waarin onomwonden werd gezegd, wat wij allen reeds vermoedden, dat er in de hoogste Sovjetrussische kringen te Moskou ernstige verschillen van mening bestaan inzake de politiek, welke gevolgd moet worden tegenover de „volksdemocratieën". In Italië en daar is, gezien de oude veten met Joego-Slavië, heel wat voor nodigheeft Tito in deze dagen een goede pers en men beseft, dat de gren zen van het IJzeren Gordijn toch wel degelijk enkele honderden kilometers van de Brenner verwijderd liggen. De woordbreuk der Russen wordt door enkele der voornaamste Italiaanse bla den op deze wijze verklaard: „Toen Nagy zo ver ging, dat hij het Verdrag van Warschau wilde opzeggen, geheime verkiezingen eiste en voor Hongarije een Oordeel Int. Juristencommissie: Een scherpe kritische veroordeling De Internationale Commissie van Juristen heeft zich bezig gehouden met de vraag, of het optreden der Sovjetrussische strijdkrachten in Hongarije in juri dische zin als agressie moet worden betit eld. Zij komt hierbij tot de conclusie, dat deze interventie volgens de eigen definities van de Sovjet-Unie zowel als directe als indirecte agressie moet worden bestempeld en wel op de volgende gronden: De Sovjet-definitie van agressie luidt in hoofdzaak, dat die staat als aanvaller moet worden gebrandmerkt, die het eerst een der volgende daden bedrijft het bin nenvallen met zijn strijdkrachten van het grondgebied van een andere staat; het bombarderen met zijn land- zee- of luchtstrijdkrachten van het grondgebied van een andere staat of het uitvoeren van 'n weloverwogen aanval op de sche pen of vliegtuigen van een andere staat; het overbrengen der strijdkrachten naar het grondgebied van een andere staat zonder de toestemming van deze laatste of met inbreuk op de voorwaarden van een dergelijke toestemming, voorname lijk wat betreft de duur van hun verblijf of de omvang van het gebied van hun legering. De Commissie verklaart, dat de lege ring van de Sovjet-troepen in Honga rije weliswaar werd toegestaan op grond van het verdrag van Warschau van 1955, maar. alleen ter verdediging tegen de aanval van een andere staat. Met name wordt de onderdrukking van een volksopstand in een der on dertekenende staten uitgesloten. Bo vendien worden in de Sovjetrussische juridische literatuur verdragen tussen „kapitalistische" staten, gesloten met het doel „een strijd voor de nationale bevrijding te onderdrukken" gekriti seerd. I Voorts betoogt de commissie, die de gebeurtenissen in Hongarije sedert het j ontstaan van de ongeregeldheden in Boedapest op 23 oktober 1956 nagaat op grond van wat door Hongaarse en Sov jetrussische inlichtingenbronnen zelf be kend is gemaakt, dat het in de eerste plaats uiterst twijfelachtig is. of het be roep van 24 oktober op de Sovjet-strijd krachten door de bevoegde Hongaarse instanties werd gedaan, maar dat de herhaalde verzoeken van de wettige re- in liet SHAPE-hoofdkwartier bijither (links) het commando van de\ Parijs heeft generaal A. M. Grün-\ NAVO-strijdkrachten In Europal overgedragen aan generaal L. Nor stad. gering van premier Nagy om de Sovjet troepen terug te trekken iedere toestem ming, indien al gegeven ongdaan maak ten. Verder werd nooit toestemming gege ven tot het binnenkomen van nieuwe Sovjet-troepen. De Hongaarse regering protesteerde hier zelfs tegen. Volgens de Sovjet-definitie van agres sie is bovendien een verzoek van een re gering om hulp van buitenlandse troe pen met name ongeldig, indien deze strijdkrachten gebruikt moeten worden voor het beeindigen van een revolutio naire of contra-revolutionaire beweging, burgeroorlog, ongeregeldheden of stakin gen of voor het vestigen of in stand hou den van welk politiek, economisch of so ciaal stelsel ook. Volgens de Sovjet-definitie van indi recte agressie moet die Staat hieraan schuldig worden verklaard, die een bin nenlandse omwenteling in een andere staat verwekt of de politiek van deze staat ten gunste van de agressor wijzigt. Door de onwettige arrestatie van de Hongaarse vertegenwoordigers, die op drie november met de Sovjetrussische mi litaire autoriteiten in onderhandeling traden, de gewelddadige omverwerping van de regering-Nagy- en de instelling van het regime van Ka dar veroordeelt de Sovjet-regering zichzelf tot de bedrijver van indirecte agressie. Kroesjtsjef erg vaag over Duitse hereniging De Sovjet-Unie en de Duitse demo cratische republiek willen geen van beide aan West-Duitsland het bewind opleggen, dag in Oost-Duitsland is ge vestigd, aldus verklaarde de Russische partijsecretaris Kroesjtsjef in tegenwoor. digheid van premier Boelganin in het Kremlin tegenover negen vertegen woordigers van de „Partisanen van de vrede" in de Bondsrepubliek, die met negen andere Westduitsers op uitnodi ging van het „Comité ter verdediging van de vrede" een bezoek aan Sovjet- Rusland brengen. Kroesjtsjef zei, dat de Sovjet-Unie een herenigd en gedemilitariseerd Duits land wenst, maar hij voegde hieraan toe, dat de hereniging van de twee delen van Duitsland naar zjjn mening in de naaste toekomst niet mogelijk zal zjjn. De oplossing van het Duitse vraagstuk ligt voor alles in handen van de Duit sers zelf. aldus de partijleider, die ver klaarde. dat de Sovjet-Unie niet van plan is zich in de binnenlandse zaken van Duitsland te mengen. Hij achtte een „periode van toenadering" onmis baar. Hiertoe zou een orgaan in het leven moeten worden geroepen, waarin vertegenwoordigers van de twee delen van Duitsland zitting hebben. Na er de nadruk op te hebben gelegd, dat het ondenkbaar is. dat West-Duits- land zijn stelsel aan Oost-Duitsland oplegt, herhaalde Kroesjtjsef, dat aller eerst het vraagstuk van de collectieve veiligheid in Europa moet worden op gelost Een „militair neutraal" Duits land dat vrij zal zijn. een eigen politieke koers te kiezen, zou beantwoorden aan de wens van de Sovjet-Unie. „Er bestaat geen enkel beletsel voor vriendschap tussen Duitsland en de Sovjet-Unie. welke landen het meest van de jongste wereldoorlog hebben ge leden. en als deze landen in vrede ver bonden zijn, wordt een nieuwe oorlog onmogelijk", aldus partijsecretaris Kroesjtjsef neutraliteit naar Oostenrijks voorbeeld vroeg, ging dat de militaire kringen in Moskou te ver. Het gaat niet zozeer om de uraniummjjnen, hoe belangrjjk die ook zjjn, maar om de uiterst belangrijke militaire installaties met grootse onder grondse inrichtingen voor het afschieten van raketten, die de Russen hebben aangelegd in de omgeving van het Ba- latonmeer. Daar is het punt, vanwaar zo belangrijke plaatsen als Triëst, Mi laan, Venetië. Wenen, München. Bel grado en Zagreb het gemakkelijkst be stookt kunnen worden, de sterkste voor post der Sovjetrussische macht in wes telijke richting". Een ander bericht, dat in Italië sterk de aandacht heeft getrokken, kwam uit Athene. Griekse zeelieden verklaarden namelijk, dat zij in de Bulgaarse havens aan de Zwarte Zee grote activiteit van Russische troepen en gevechtswapens hebben waargenomen. Berichten spreken ook over het sa mentrekken van troepen in Zuid-Bul- garije, iets waarover men zich in Athene ongerust maakt. De verklaring zou deze zijn, dat wanneer de toestand in het Nabije Oosten niet binnenkort zou wor den geregeld, zoals de VN., en vooral zo als Rusland wenst, de Russische „vrij willigers" over Grieks gebied naar Noord-Afrika zouden vliegen. TURKIJE KWADE TEGENSTANDER Over Grieks en niet over Turks gebied Want er is slechts één land in die hele hoek, waar de Russen niet graag mee ir- conflict zouden willen komen en dat is Tur k ij e uitstekend bewapend, on herbergzaam en met een leger, dat be staat uit ongelofelijk taaie en moedige strijders, zoals de Russen in hun ge schiedenis herhaaldelijk hebben onder vonden. De hulp aan de Arabische lan den zou dan ook via Syrië gaan. Geen Russisoh vliegtuig vliegt over Turks ge bied. De gebeurtenissen in die hoek zjjn de enige, waarover men zich in Italië enigs zins bezorgd maakt. Griekenland en Turkije zjjn NAVO-landen en schending van hun gebied zou dus „een grote oor log" betekenen. Maar men acht in Ita lië de Russen te handige politici om zulk een domheid te begaan. Het risico is voor hen veel te groot, vooral omdat zjj, ook zonder dit risico te lopen, toch reeds zoveel hebben bereikt en o.a. de onenig heid en ook de zwakheid der Westeuro- pese landen reeds hebben leren kennen en vooral hebben aangetoond aan het Afro-Aziatische blok, dat voorlopig sym pathie nog respect heeft voor Engeland en Frankrjjk. Dit en nog enkele andere zijn de over wegingen, waarop zich de Italianen be roepen als zij „een grote oorlog" hoogst onwaarschijnlijk achten. Naar in Warschau van betrouw bare zijde is vernomen, zal Polen on verwijld trachten economische hulp van het Westen te krijgen. Aan deze steun zou echter geen enkele poli tieke voorwaarde mogen zijn ver bonden. Men vermoedtdat de Poolse regering langs diplomatieke weg het Westen over de gewenste hulpverlening zal polsen. Volgens kringen, die in nauw contact staan met het „State Department" (Amerikaans ministerie van Buitenland se Zaken) heeft Polen in beginsel reeds financiële steun van de V.S. aanvaard. Er zijn echter nog geen bepaalde af spraken gemaakt. Het overleg tussen Poolse en Amerikaanse functionarissen werd „informeel en inleidend" genoemd. Premier Cyrankiewicz heeft in het parlement een toelichting gegeven op de in Moskou opgestelde verklaring over de Pools-Russische betrekkingen. Hij noem de deze overeenkomst van „buitenge woon groot belang In economisch op zicht was het overleg een keerpunt voor Polen, aldus de premier, daar het aan zienlijke kredieten had gekregen voor zijn vijf-jarenplan. Het groeiend gevaar van een herle ving van het Duits militarisme en de internationale toestand maakten dc le gering van Russische troepen in Polen noodzakelijk, aldus zei de premier. Maar de commentaren in de in Wenen aan gekomen Poolse dagbladen wijzen er op, dat men over het algemeen verre van enthousiast is over het voortdurend ver- bljjf van deze rode gasten. De Poolse vakverenigingen, die. op het ogenblik een democratiseringsproces doormaken en in de richting van een federatie gaan. zullen in het tweede kwartaal van het volgende jaar een con gres houden. De huidige Centrale Vakverenigings raad heeft zaterdag op een stormachtige zitting in Warschau een resolutie aan genomen. waarin verklaard wordt, dat de vakverenigingen eigen afgevaardig den in het parlement moeten hebben. Arrestaties moord mevrouw Kolmus De polite te Pangkalpnang iBangkai heeft 6 personen gearresteerd, die ver dacht worden betrokken te zijn geweest bjj de moord op mevrouw Kolmus, een Nederlandse onderwijzeres, die 4 novem ber dood in haar slaapkamer aangetrof fen werd. Zij was door messteken om het leven gebracht. In Johannesburg duurste spoorlijn ter wereld In Johannesburg is een aanvang ge maakt met een spoorlijn, die de stad verbindt met de niet-blanke woonwijken in het zuidwesten ervan. De spoorverbinding, die slechts enke le kilometers lang is, zal meer dan tien miljoen gulden per rnjjl kosten. Er wor den niet minder dan zeven bruggen voor gebouwd, terwjjl het tracee op sommige plaatsen dertig meter verhoogd moet worden, de nieuwe lijn zal een einde maken aan de grieven van die niet-blan- ken in de buitenwijken van de stad. die thans veel tijd verloren zagen gaan wanneer zij zich naar hun werk moesten begeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 9