Egypte vraagt V.N.-hulp bij het
opruimingswerk in liet Suezkanaal
MOSKOU VESTIGT MILITAIRE
DICTATUUR IN HONGARIJE
WEERBERICHT
Vrijmaken zou volgens Nederlandse schatting
vier tot zes maanden in beslag nemen
Westelijke diplomaten verlieten
tweemaal receptie in Moskou....
Tanktroepen maken plaats voor
infanteriedivisies Wenen
voelt zich niet behaaglijk
Rode leger ook
in Bulgarije
95ste jaargang
MAANDAG 19 NOVEMBER 1956
No. 28990
LEIDSCH m DAGBLAD
ii
Directeur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN n WiueSmgelL. S™j®
Booldredacteur: J. Brouwer 17.- per kwartaal; 12.35 per maand; 10.55 per week Telefoon Directie ep Administratie: 25041. Redactie. 21507
Hammarskjöld sprak met Fawzi en Nasser
Terwijl gisteren nieuwe contingenten voor de V.N.-
politie in het basis-lcamp Aboe Soeweir arriveerden (de
totale sterkte van de internationale troepenmacht
bedraagt thans ongeveer 560 man), vertrok secretaris
generaal Hammarskjöld weer uit Cairo, na langdurige
besprekingen gevoerd te hebben met Egyptes minister
van Buitenlandse Zaken, Fawzi, en president Nasser.
Deze zou er mee hebben ingestemd, dat de V.N. bepa
len wanneer de politiemacht wordt teruggetrokken. De
Egyptische regering zou terugtrekking van de buiten
landse troepen eisen voordat een begin gemaakt wordt
met de vrijmaking van het Suezkanaal. Zij heeft voorts
de medewerking van de V.N. gevraagd voor het oprui-
(Van onze reisredacteur uit Cairo)
men der hindernissen: het ernstigste obstakel vormt de
vernietigde Ferdan-brug en een gezonken cementschip,
dat thans één blok beton vormt. Een Nederlandse des
kundige, die wij spraken, schatte, dat men vier tot zes
maanden nodig zal hebben voor het vrij maken van het
kanaal. Het verzoek van Cairo aan de V.N. om hulp
te verlenen, dient opgevat te worden als een tegen-
manoeuvre voor een Brits-Franse plan om een gemeen
schappelijk opruimingscommando te vormen. Egypte
acht dit plan in strijd met de wapenstilstandsbepalin
gen. Egypte zou met Hammarskjöld overeengekomen
zijn, dat de opruiming uitgevoerd wordt door neutrale
landen, zoals Nederland en Denemarken.
Er deden zich opnieuw incidenten voor
Helemaal rustig is het intussen nog niet in Egypte en de kanaalzone. Een Brits
legercommuniqué meldde gisteravond, dat Egyptische troepen in de zone van het
Suezkanaal het staakt-het-vuren hebben geschonden door het openen van ma
chinegeweervuur op Brits-Franse stellingen, die echter niet antwoordden. Giste
ren daalde een groep Britse helikopters op een klein eiland in het meer van
IVIanzala ten westen van Port Said, waar tien Egyptenaren met wapens en mu
nitie waren ontdekt. Er werden enige gevangenen gemaakt en het materiaal werd
in beslag genomen. In Port Said wordt „de intimidatie-campagne en de passieve
weerstand" blijkbaar voortgezet, want de Britse kolonel Evans, die hoofd is van
het bureau voor burgerlijke zaken aldaar, heeft nieuwe bevoegdheden gevraagd
ter versteviging van het militaire bewind. Egypte heeft gisteravond een memo
randum aan de V.N. gepubliceerd, waarin geklaagd wordt over „plundering van
huizen en moskeeën door Brits-Franse troepen" en het dwingen van Egyptenaren
voor de bezetting te werken. Ook zouden de Brits-Franse strijdkrachten hun po
sities op Egptisch gebied versterken en de Egyptische onafhankelijkheid en de
V.N. tarten, aldus het memorandum.
buitgemaakte (Russische!) oorlogsma
teriaal aan Egypte teruggeven!
Ben Goerion voegde hieraan toe,
dat Israël alles aan Egypte vergeven
wil, als vrede gesloten wordt. Hij
arong er bij Boelganin op aan. dat de
Sovjet-Unie directe vredesonderhande
lingen tussen Israël en zijn Arabische
Premier
stevig van
Eden bijt
zich af
Volgens een Israëlische militaire
woordvoerder zijn zaterdag bij een tref
fen tussen een Israëlische militaire pa
trouille en een Egyptische, ongeveer 30
km van Suez op de weg naar Sinai, vijf
Egyptische militairen gesneuveld. Een
gewonde Egyptenaar werd gevangen ge
nomen. Aan Israëlische zijde waren
geen verliezen.
Israëlische militairen hebben Arabie
ren. die in de nacht van zaterdag op
zondag op Israëlisch gebied zijn door
gedrongen, te Gilad. 20 kilometer ten
noordwesten van Beersjeba in de Ne-
geb, onderschept. Zeven Arabieren wer
den gedood en vijf gevangengenomen.
Hoewel de Arabieren handgranaten
naar de Israëlische militairen hebben
geworpen, leden de laatstgenoemden
geen verliezen, aldus werd
Tel Aviv vernomen.
De Britse minister-president. Eden,
heeft zaterdag tot 4000 jonge conserva
tieven te Londen gezegd, dat Groot-
Brit tannië nooit verontschuldigingen
zal aanbieden voor het Brits-Franse in
grijpen in Egypte. „Nog minder aan
vaarden wij vergelijking met degenen,
die God weet hoeveel duizenden van
het dappere en ongelukkige volk van
Hongarije hebben gedood", aldus Eden.
Verder zei Eden, dat. hoe onpopulair
het Brits-Franse optreden in Egypte
ook geweest moge zijn, het een einde
heeft gemaakt aan de strijd in het
Midden-Oosten.
Israël verwerpt de eisen
van de Sovjet-Unie
Israël heeft de Russische eis, dat
schadevergoeding dient te worden be
taald aan Egypte, verworpen, zo meldt
de Israëlische radio. Volgens Israël
heeft niet Egypte, doch Israël recht op
schadevergoeding voor de Egyptische
aanval van 1948 en de duizenden slacht
offers daarvan, alsmede voor de econo
mische blokkade van de laatste jaren.
De Sovjetrussische premier, maar
schalk Boelganin, had donderdag in
een brief aan premier Ben Goerion
van Israël verklaard, dat Israël scha
devergoeding aan Egypte diende te be
talen voor de „niet-uitgelokte aanval".
Ook moest Israël volgens Boelganin het
buren zal steunen. Dat zou een aanzien
lijke bijdrage aan de versterking van
de vrede zijn
Voorts verklaarde Ben Goerion, dat
de brief van Boelganin het bereiken van
een vrede in het Midden-Oosten niet
bevorderd had. Sommige uitdrukkingen
van de Russische brief „schijnen onge
past voor het verkeer tussen leden van
de Ver. Naties".
Irak boos op Egypte
Radio-Bagdad heeft maandag mee-
gedeeld, dat de minister van Buiten-
landse Zaken van Irak, Syrië en Egyp- I
te heeft beschuldigd van het toelaten
van propaganda tegen Irak.
De minister verklaarde, dat de be
richten als zou Irak weer begonnen
zijn met het pompen van olie via de
buisleiding KerkoekHaifa (sinds mei)
1948 stopgezet) „zowel schandelijke
kuiperij en verdraaiing als moedwillige
leugens zijn".
Het buiten werking stellen van de
leiding heeft de regering van Irak 120 i
miljoen dinar «ongeveer 1.277 miljoen)
gekost, aldus de minister, „en dit is
bijna het dubbele bedrag van de ge
schatte kosten voor de bouw van de i
Kouder
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog en tamelijk zonnig weer. Over
wegend matige zuidoostelijke wind.
Vannacht op vele plaatsen temperatu
ren om het. vriespunt.
Morgenmiddag iets kouder dan van
middag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
20 NOVEMBER
Zon op: 8 10 uur; onder: 16.45 uur.
Maan op: 18.54 uur: onder: 10.24 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.15 en
16.29 uur.
Laagwater te 0.03 en 12.22 uur.
Springtij.
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's
Kroesjtsjef luchtte zijn hart
Partij-secretaris liet zich niet tot
kalmte brengen door zijn mede-leiders
Westelijke diplomaten hebben in het afgelopen weekeinde in Moskou tweemaal
een receptie verlaten uit protest tegen felle kritiek op Engeland, Frankrijk en
Israël door partijsecretaris Kroesjtsjef, die zich op deze wijze kennelijk trachtte
te venveren tegen het verwijt van zijn mede-leiders, dat hij het Westen in de
hand werkt. Mogelijk luchtte hij zijn opgekropte woede aver Westelijke doorkrui
sing van Russische plannen. Zaterdag verlieten de diplomaten een receptie in
het Kremlin, die de Russen gaven voor de Poolse delegatie, waarmee zij bespre
kingen voerden; zondag trokken zij zich terug toen Kroesjtsjef op een afscheids
receptie. welke de Poolse delegatie gaf, opnieuw „zijn hart luchtte".
De Polen hoorden het zwijgend aan, hoe Kroesjtsjef zondagavond Engeland,
Frankrijk en Israël „kolonialisten en knechters" noemde. Zaterdag had de Rus-
dam van Assoean in EcvDte dia de oor-1 sische PartÜIeider de ..intriges van de reactie" in de kapitalistische landen aan-
zaak is van de huidig/?riiis in hett Bevallen. Toen Gomoelka, de Poolse partijleider, zondag na Kroesjtsjet het «oord
Midden-OostenI voerde, keerden de westelijke diplomaten in de ontvangstzaal terug.
..Overheersing van zwakken
door sterken
Kroesjtsjef verklaarde zondagavond,
dat de Sovjetrussische leiders hun
denkbeelden baseren op „vreedzaam
naast-elkaar-bestaan" van de landen.
Hij beerde zich naar de Westelijke di
plomaten toen hij hieraan toevoegde:
„Het hangt niet van U af of wij blij
ven voortbestaan. Als u niet van ons
houdt, neem dan onze uitnodigingen
niet aan en nodig ons niet bij U uit. De
geschiedenis staat aan onze kant, of U
dat prettig vindt of niet".
Vice-premier Mikojan. die naast hem
stond., trachtte Kroesjtsjef wat tot be
daren te brengen, doch deze stoorde
zich niet aan hem.
„Eden noemt het Brits-Franse optre
den in Egypte een politieactie", zo ver
volgde hij, „doch voor ons is het kolo
nisatie, knechting, overheersing van de
zwakken door de sterken. Hoewel Nasser
geen communist is en dichter staat bij
hen. die oorlog tegen Egypte voeren, is
hij een nationale held en wij hebben
sympathie voor hem. Hij heeft zelfs
communisten in de gevangenis gewor
pen".
President Worosjilof. die hem kenne
lijk wilde kalmeren, legde zijn hand op
Kroesjtsjefs schouder en zei: „Dat
moest Nasser doen". Maar Kroesjtsjef
schudde Worosjilofs hand van zijn
schouder en zei: „Probeer niet me te
helpen".
De 93-jarige Ome Jan van Zut-
plien heeft zaterdagmiddag in het
sanatorium Zonnestraalte Hil
versum een afscheidsreceptie ge
houden als voorzitter van de Ver
eniging Zonnestraal" De heer
Evert Kupers, een van de medeop
richters van de vereniging, drukt
de scheidende voorzitter de hand.
(Van onze Weense correspondent)
Zoals te verwachten was, heeft de aanhoudende staking, o.a. ook van de
arbeiders in de voorstad Csepel en van het tramwegpersoneel in Boedapest,
de Sovjetrussische autoriteiten gedwongen een militair bewind in het leven te
roepen. Tot dit doel zijn de tanktroepen uit de hoofdstad teruggetrokken om
plaats te maken voor een groot aantal infanterie-divisies, die de inwoners rnet
wapengeweld zullen moeten dwingen tot het hervatten van de werkzaamheden
en tot het handhaven van de orde.
Men spreekt in Wenen over twintig divisies, waarvan de voorhoede bij
Zahony over de Hongaarse grens is gekomen. Ondanks de jongste voorstellen
van Moskou inzake ontwapening voelt men zich in Oostenrijk door deze nieuwe
en grote troepenconcentraties bedreigd.
De staking in Boedapest wordt intussen vrijwel overal voortgezet, vooral
door de mijnwerkers en de arbeiders in de olie-industrie, die hun mijnen en
bedrijven onder water dreigen te zetten, als de deportaties niet ophouden en
de Russische troepen niet binnen drie weken het land verlaten. Intussen dreigt
inflatie als de produktie niet snel op gang komt.
Aantal vluchtelingen
al meer dan 40.000
Nadat deze deportaties aanvankelijk
waren toegegeven, heeft de regering-
Kadar deze nu ontkend en verklaard
dat alleen zogenaamde misdadige ele
menten in hechtenis zijn genomen om
dat zij een gevaar betekenden voor de
Russische troepen.
Intussen houdt de stroom van
vluchtelingen naar Oostenrijk nog
steeds aan en is men al een totaal
van 40.000 gepasseerd. Onder hen
ivas de bevolking van een heel dorp;
ten getale van duizend.
Op het traject Szent-Gotthard
naar de Oostenrijkse grens is een
Hongaarse machinist met zijn gehe
le familie in een lokomotief doorge
reden en hij heeft in het Oostenrijk
se grensplaatsje Jennersdorf asiel
gevraagd. Andere gezinnen zijn door
het zuidelijke gedeelte van het Neu-
siedler-meer gewaad, waar dit
slechts een halve meter diep is. Som
mige vaders droegen hun kinderen
in de armen, terwijl zij zelf door het
moerassige water stapten om aldus
Oostenrijks grondgebied te bereiken.
Slot op pag. 2
Gedurende het weekeinde zijn
duizenden mensen naar het strand
tussen Ifmuiden en Wijk-aan-Zee
getrokken om een zestien meter
lange walvis te bezichtigen, die
daar was aangespoeld. Het was een
van de grootste exemplarendie
ooit op onze stranden aanspoelden
Geen 2e Hongarije
De Sovjet-TJnie heeft thans ook
troepen naar Bulgarije gestuurd
om direct te kunnen ingrijpen, wan
neer er zich onlusten zouden voor
doen, zoals die in Polen en Honga
rije hebben plaats gehad. Ofschoon
Bulgarije wel was toegetreden tot
het Verdrag van Warschau, herberg
de het tot nu toe geen rode troepen
binnen zijn grenzen.
Volgen? gisteren te Belgrado ontvan
gen berichten zijn Russische pantser-
troepen over zee aangevoerd en in Var
na aan de Zwarte Zee aan land gegaan.
Zij hebben de gehele kust tussen deze
plaats en de Turkse grens bezet.
De Bulgaarse regering maakt zich
kennelijk erg ongerust over de toestand
in haar land. De Bulgaarse ex-premier
en gewezen leider van de Boerenpartij.
Constantin Moeravief. behoort tot dege
nen, die bij wijze van voorzorg alvast
zijn aangehouden, aldus te Belgrado
ontvangen berichten uit Sofia. Ook een
bisschop van de Grieks katholieke kerk.
enkele gewezen socialistische politici en
studenten zijn gearresteerd. In de be
richten wordt gesproken over een „golf
van arrestaties".
Toespraak tot afwezigen.
En hij vervolgde: „In Egypte moeten
wij een regeling trachten te vinden. U
(zo zei hij tot de nu afwezige Westelijke
diplomaten) hebt Uzelf in een idiote po
sitie gewerkt". Mikojan viel hem in de
rede en zei: ..Laten we zeggen in een
delicate positie". Maar Kroesjtsjef ging
onverstoorbaar verder de afwezige Wes
telijke diplomaten toe te spreken!
„Als U Uw troepen uit Duitsland te
rugtrekt, zullen wij geen dag langer in
Polen, Hongarije en Roemenië blijven".
Over Polen zei hij: „Niemand kan
zich verbeelden, dat hij de beste weg
naar het socialisme kent. Er zijn stom
miteiten begaan, doch dat is alles ver
leden tijd. Ik begroet kameraad Go
moelka. Moge zijn leiderschap blijven
groeien. Wij zullen alles doen om hem
te steunen, doch ik geloof, dat het Pool
se volk dat zelf wel zal doen".
Diep geroerd zei Kroesjtsjetf tegen
Gomoelka: „Poolse kameraad, laat ons
nooit in de steek en wij zullen U nooit
in de steek laten nooit, nooit,
nooit".
Gomoelka verklaarde in zijn ant
woord, dat hij, toen hij naar Moskou
kwam. onzeker was over het resultaat
van de besprekingen Doch hij was vol
ledig tevreden gesteld. De besprekingen
„vormen een keerpunt in de betrekkin
gen tussen Polen en de Sovjet-Unie".
Waarnemers merkten op, dat Go
moelka bij de ondertekening van de
Pools-Russische verklaring in het
Kremlin, enige uren eerder, veel
meer ontspannen scheen te zijn dan
vier dagen geleden, toen hij in Mos
kou arriveerde. De overeenkomst, die
hij met de Russen over de Sovjetrus
sische troepen in Polen bereikte,
geeft hem meer controle over de
Russische troepenverplaatsingen in
zijn land.
Installatie Culturele Raad
Zuid-Holland
In de kapittelzaal van het Stedelijk
Museum ,,het Prinsenhof" te Delft heeft
zaterdagmiddag de Commissaris der
Koningin in de provincie Zuid-Holland,
mr. J. Klaasesz. de Culturele Raad van
Zuid-Holland geïnstalleerd. Deze raad,
welke uit ruim 40 personen bestaat, zal
zijn zetel in Delft hebben, terwijl ook het
bureau van de stichting Culturele Raad
van Zuid-Hclland er zal worden geves
tigd. De doelstelling van de Raad is
enerzijds de bevordering van de culture
le zelfwerkzaamheid van de bevolking en
anderzijds het in zo ruim mogelijke mate
deel hebben van de bevolking aan de
uitingen van kunst.
Minister Klompé was zaterdag
nacht druk in de weer in de Mar
griethal van het Jaarbeurscomplex
te Utrecht, waar de Hongaren, die
in het tweede vluchtelingentrans-
port uit Wenen in ons land aan
kwamen. werden ingeschreven.
Hare Excellentie met een van de
jongsten van het transport op weg
naar een inschrijvingspost.
Het is waarnemers voorts opgeval
len, dat Gomoelka op de receptie van
zondagavond maar zwak applaudis
seerde, toen Kroesjtsjef zei, dat in
Hongarije in de eerste plaats de con
tra-revolutie onderdrukt moest wor
den.
