Secretaris-generaal Hammarskjölcl
vanochtend naar Egypte vertrokken
Koningin begroette de Hongaarse
vluchtelingen in radiotoespraak
WEERBERICHT
Premier Boelganin slaat een veel
gematigder toon aan - Dekte hij
de Russische aftocht?
1 len
In Julianahal-Utrecht stonden
de tranen in veler
ogen
TITO HEKELDE HET KREMLIN
.Eerste Russische interventie
een noodlottige fout
95ste jaargang
VRIJDAG 16 NOVEMBER 1956
No. 28988
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Hemiy
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
f7.—
Witte Smgei 1. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
indien de houding van Groot-Brittannië,
Frankrijk en Israël leidt tot „hervatting
van de vijandelijkheden" tegen Egypte,
deze landen dan als verantwoordelijk
beschouwd zullen worden voor „samen
werking tot voortzetting van de agres
sie". Volgens het communiqué zullen de
Arabische landen, die de conferentie te
Beiroet hebben bijgewoond, in dit geval
onmiddellijk „doeltreffende'stappen" on
dernemen in overeenstemming met hun
verplichtingen volgens het gemeenschap
pelijke Arabische defensieverdrag.
Hedenochtend is secretaris-generaal Hammarslcjöld van het vliegveld Capo-
dichino (bij Napels) naar Egypte vertrokken. Hij maakte de reis met een door
de V.N. gecharterd Zwitsers vliegtuig, dat 54 Columbiaanse militairen voor
de internationale politiemacht naar het vliegveld Aboe Soewir bij Ismailia
brengt. Er zijn intussen 95 officieren en manschappen (45 Denen en 50 Noren)
in Egypte aangekomen. De Egyptische regering zou een aanbod van Pakistan
om troepen te leveren voor de V.N.-politie niet hebben aanvaard, ofschoon
Egypte zich wel verenigd heeft met een bijdrage van India. Niet zonder ironie
is, dat ten tijde van de Brits-Franse operatie in geheel Pakistan pro-Egyptische
betogingen zifn gehouden, waarbij in sommige gevallen Britse en Franse eigen
dommen werden beschadigd.
Intussen heeft de Egyptische regering aanbiedingen van verscheidene
landen, waaronder de Sovjet-Unie, om .vrijwilligers" naar de Suezkanaalzone dle op weg: waren van Panama naar
te zenden, van de hand gewezen, aangezien er aan hun komst thans geen GuatemaIa- zou slechts een het ongeluk
Vliegramp kost
23 mensenlevens
Een vliegtuig van de Mexicaanse
luchtvaartmaatschappij „Guest Aero-
vias Mexico", een Douglas DC-4, is gis
teren nabij Puerto Somoza in Nicara
gua neergestort. Van de 24 inzittenden,
Boodschap minister Klompé
Tot Hongaarse vluchtelingen
De minister van Maatschappelijk
Werk. mej. dr. Marga Klompé, heeft
zich gisteravond met de volgende
boodschap tot de Hongaarse vluchte
lingen in Nederland gewend:
„De Nederlandse regering en het
Nederlandse volk hebben met grote
spanning en verbijstering de dappere
vrijheidsstrijd van het Hongaarse volk
gevolgd en zijn met deernis vervuld
over het leed, dat U land en volk
heeft getroffen. Wij zijn er ons van
bewust dat wij dit leed niet ongedaan
kunnen maken, maar wij willen toch
alles in het werk stellen, de nood al
thans enigszins te verlichten. Daarom
bieden wij U gaarne gastvrijheid aan
in deze lage landen bij de zee, in
de hoop dat U hier enigermate de
rust moogt vinden, die U op het ogen
blik op eigen vertrouwde vaderlandse
bodem niet is gegund. God zegene U
en de Uwen!"
Ter gelegenheid van het eeuw
feest van de Kweekschool voor Zee
vaart „Abel Tasmante Delfzijl
heeft Prinses Beatrix een beeld
onthuld ter nagedachtenis van de
gevallen oud - leerlingen van de
school. Na de kranslegging be
zichtigt Prinses Beatrix het beeld
in gezelschap van de burgemeester
behoefte bestaat vanwege de wapenstilstand. Egypte deelt dit standpunt met i hebben overleefd. Er waren negentien rioliyiil' de hoer I A F Pnp
r y passagiers en vjjf leden van de beman- V(M Delfzijlde heer A. t. Roe
andere Arabische landen, die inzien, dat het toelaten van Russische .vrijwil
ligers" in het Midden-Oosten de deur wagenwijd zou openzetten voor vernieti
gende oorlogshandelingen.
„Niet tegen belangen van het Westen'"
Ook premier Boelganin van de Sovjet-Unie slaat thans een veel gematigder
toon aan, zoals blijkt uit de brief, die hij gezonden heeft aan de premiers van
Engeland en Frankrijk. Daarin spreekt hij zijn voldoening uit over het feit, dat
de vijandelijkheden in Egypte zijn gestaakt, al betreurt hij dat de troepen nog
niet zijn teruggetrokken. Het nadruk spreekt hij in die brief „geruchten" tegen,
als zou de Sovjet-Unie in het Midden-Oosten „speciale doelen nastreven, die
tegen de belangen van de Westelijke landen indruisen".
Boelganin geeft voorts als zijn mening te kennen, dat Israël op uitbreiding
van zijn gebied uit was. Hij zou graag samen met de Westelijke landen maat
regelen nemen „om een eind te maken aan Israëls provocaties jegens de Ara
bische landen". Egypte zou vergoeding moeten ontvangen voor de schade, die
door de vijandelijkheden op zijn gebied is aangericht. De maarschalk stelt voor
een internationale commissie te benoemen om die schade te schatten.
Geen dreigementen
In Londen acht men Boelganins
nieuwe nota yerzoenender van toon ver
geleken bij die van vorige week, welke
vol sabelgekletter was. Maar hij maakt
geen melding van de vele Russen, van
wie beweerd wordt dat zij Nasser als
vrijwilligers hebben geholpen. Het is een
merkwaardige passage, waarin Boelga
nin zegt dat hij tijdens zijn bezoek aan
Londen Eden had gewaarschuwd voor de
gevaarlijke gevolgen van agressieve mi
litaire actie tegen Egypte omdat op dat
moment tussen Engeland en Egypte nor
male betrekkingen bestonden, hoewel
Londen toen reeds bezorgd was over de
Russische wapenleveranties.
In elk geval zingt Moskou, ondanks
hooghartige en dreigende vermaningen
aan het Westen, thans een toontje lager.
Er wordt niet meer gerept over atoom
raketten, die eventueel op Londen zou
den kunnen neerdalen, als bestraffing
der agressors en evenmin over bedrei
ging met „vrijwilligers".
Nog vele onbeschaamd
heden
Boelganin bewaart echter een volko
men stilzwijgen over Hongarije, waarop
Engelands premier terecht Boelganins
aandacht had gevestigd.
Boelganins nota is nog steecL vol on
beschaamdheden, bijvoorbeeld zijn eis
dat Engeland schadevergoeding aan
Egypte behoort te betalen. Zeker voor
de Russische wapens, die door de mili
taire actie werden vernietigd, zo wordt
in Londen sarcastisch opgemerkt!
De nota bevat ook leugens, zoals de
bewering dat er duizenden onschuldige
doden gevallen zijn. Nog steeds hand
haaft de Sovjet-Unie een volkomen een
zijdig standpunt inzake het conflict tus
sen Israël en de Arabische staten, maar
de Russen aanvaarden de aanwezigheid
van de internationale politiemacht, zij
het op een verkeerde plaats. Het feit dat
de nota Moskou's anti-Westerse bedoe
lingen in het Midden-Oosten weer
spreekt, wordt in Tanden met het nodige
voorbehoud opgevat, hoewel het mogelijk
is, dat de Russen proberen op deze ma
nier hun diplomatieke en politieke af-
tocht te dekken. Men ziet er in elk ge- j
val een aanwijzing in. dat de Russen,
zoals de rest van de wereld, terugdein
zen voor een groter conflict.
Aanvaardt Israël desnoods
gedemilitariseerde zone
Abba Eban, de Israëlische afgevaar- j
digde bij de Ver Naties, heeft donder
dag- op een persconferentie te New York
verklaard dat Israël geen oplossing van
de crisis in het Midden-Oosten aan
vaardt die de terugkeer van het Egyp
tische leger „met zijn barbaars doel"
naar de grens van Israël tengevolge
heeft.
ning.
,Val hen niet te veel lastig"
Hij zei dat dit niet betekent dat zijn
land weigert afstand te doen van het m 1 11
schiereiland Sinai en de strook bij Gaza, X ClCfifFctlll V311 CicIllK
maar wel zal de Joodse staat krachtig 1
weerstand bieden aan ieder plan tot
terugkeer van de Egyptische strijdkrach
ten naar hun oude posities.
De persconferentie was belegd om een
afschrift van een brief aan de Ver.
Naties te laten circuleren met fotoko
pieën van een inbeslaggenomen Egyp
tisch leger document.
Eban verklaarde dat dit document be
wijst, dat de Egyptische legers „klaar
stonden voor agressie en niet voor ver
dediging" en optraden in samenwerking
met andere legers met het doel Israël te
vernietigen.
Hij voegde hieraan toe,dat het nood
zakelijk is de gewijzigde militaire situa
tie te bespreken en liet doorschemeren
dat een gedemilitariseerde zone aan
vaardbaar zou kunnen zijn.
Een woordvoerder van de Egyptische
delegatie bij de Ver. Naties zei later
tegen verslaggevers, dat hij officieel kon
verklaren, dat de documenten, die ver
strekt waren door Eban, „vervalste pa
pieren" zijn.
Als.
dan.
Radio-Cairo heeft meegedeeld, dat de
„topconferentie" van koningen en lei
ders der Arabische landen donderdag te
Beiroet een communiqué heeft uitge
geven, waarin wordt geëist, dat de Britse
Franse en Israëlische troepen zich in
overeenstemming met de besluiten van
de Ver. Naties, onvoorwaardelijk uit
Egypte terugtrekken.
In het communiqué wordt gezegd dat,
Met zwaar materiaal is men gis
teren de gehele dag bezig geweest
om de sporen vrij te maken bij de
spoorbrug over de Nieuwe Haven
te Maassluis, waar de boottrein uit
de rails liep. Een van de ontspoor
de wagens in de takels.
„Wij hebben nooit
zo'n liefde ontmoet".
H.M. Koningin Juliana heeft gister
avond, ter begroeting van de Hon
gaarse vluchtelingen, over de beide
Hilversumse zenders de volgende rede
uitgesproken:
,,Het is mij een voorrecht, de Hon
garen, die deze dagen in ons land
aankomen, namens het Nederlandse
volk, van ganser harte welkom te
heten in ons midden. Ik zal proberen,
het in het Hongaars te zeggen: Isten
hozott benneteket Hollandiaba.
Velen onzer kunnen, uit persoonlijke
ervaring, begrijpen hoe zwaar het onze
gasten te moede is bij hun aankomst
in deze vreemde omgeving. Zij denken
aan hen, die hun dierbaar zijn thuis,
en aan heel hun volk, met een marte
lende onzekerheid en komen hier met
steeds voor hun ogen wat zij hebben
zien gebeuren en denkend aan hen die
vielen.
Ik weet niet, of zij dadelijk beseffen
kunnen, met een hoe grote hulpvaardig
heid wij voor hen zijn vervuld en hoe
vele banden gelegd van blijvende vriend
schap.
Voortdurend
Onze gedachten zijn de laatste weken j
voortdurend bij de Hongaren geweest. 1
sinds heel het volk in uiterste nood met
zo grote moed opkwam voor zijn vrij- I
„Goed gebruik"
garen daardoor begrypen, door eigen
smartelijke ervaring.
God helpe hen in hun tragisch uur
ieder van hen. Wij dragen hen op aan
God. die de wereld reeds overwonnen
heeft."
De rede werd hierna in het Hongaars
herhaald.
Doodse stilte
De toespraak werd in de Julianahal
van het Jaarbeursgebouw te Utrecht met
grote aandacht gevolgd. Er heerste een
doodse stilte in het gebouw, waarin 600
vluchtelingen aan lange, houten tafels
zaten. Hoewel de Hongaren de Neder
landse tekst niet verstonden, legden zij
krant en rookgerei neer en er viel een
eerbiedig zwijgen in het gebouw. Zicht
baar ontroerd waren de vluchtelingen,
toen zij de vertaling hoorden van de toe
spraak en velen van hen lieten de tra
nen de vrije loop.
wanhoop heeft laten inspireren door de
moedige en grootse gedachte, dat het
niet nodig is. te hopen om te beginnen,
noch te slagen om te volharden.
De eensgezindheid van Nederland die
er wel altijd is, maar die zich vertoont
in tijden van nood. triomfeert weer, om
dat wij hun nood als de onze voelen.
Ik weet, dat op uw aller medewerking
gerekend mag worden, om het Hongaarse
volk zijn zware lot te helpen verlichten.
Laat onze drang tot helpen zich nu
zo uiten, dat wij allen trachten ons re
kenschap te geven, waaraan onze gasten
die vol vertrouwen bij ons gekomen zijn,
de grootste behoefte voelen. Allereerst
zullen zij tot zichzelf willen komen en
hebben dus rust nodig, en zullen moed
en krachten willen verzamelen om ver
der te leven.
Ik zou daarom allen willen verzoe
ken hen niet lastig te vallen, noch met
onnodig bezoek, noch met te veel vragen.
Zij hebben vervolgens nodig een inzicht
te krijgen in de situatie, waarin zij hier
zijn en in de mogelijkheden die wij hen
bieden kunnen. In de opvang-centra
verheugd wij zijn, nu onze gastvrijheid te I waar zij binnenkort zullen vertoeven, zul-
kunnen aanbieden naast de hulp die wij ^en ZÜ die nodige rust kunnen vinden,
Hongarije trachten te sturen. Wij zijn I za| hun een hartelijk welkom met al het
er ons zeer van bewust hen als volk van eerst noodzakelijke voor leven en gezond-
vroeger nog goed te kennen toen tal- heid gegeven worden, en kan hun een
rijke Hongaarse kinderen lange tijd in «»"«vht in verdere verblyfmogelijkheden
onze huizen woonden, daardoor werden worden verstrekt.
De vrijwillige hulp, die hiervoor no
dig is, is van alle zijden ruimschoots aan
geboden. Zeer velen willen ook gaarne
onze gasten in eigen huis ontvangen.
Verschillende gemeenten hebben bo
vendien woningen ter beschikking ge
steld.
Van dat alles zal een dankbaar en
goed gebruik gemaakt worden. Dit „goed
gebruik" zal echter even tijd vergen.
Laat deze tijd ons echter niet ongedul
dig maken, noch onze eerste spontane
liefde doen verflauwen.
De mensen, die tot ons kwamen, zul
len dan ervaren, dat onze gevoelens op-
recht zijn d.w.z. vol respect, vol beschei-
heid en zelfstandigheid. Hoezeer kennen denheid en van blijvende aard
M,d«4;e
dapperheid die eenvoudig geen versagen e/n ïreugdevól helpen' dat een „WU Hongaren, met tranen in de ogen
T aten zii beeriinen dat zii in het land ieder die nodiS blÜkt *e ziJn. hereid is en oneindige dankbaarheid in het hart,
7 i i na an gekomen dat zich ^tiiden van zijn taak te doen- maar dat °°k a,len die hebben geluisterd naar uw majesteit, de
zyn aangekomen, dat zich in tyaen van een aanbod hebben gedaan bereid bHj_ Koningin Wy hebben in ons Ieven nog
ven, de hulp waaraan later en zelfs nog nooit zo'n goede wil en liefde ontmoet,
gedurende lange tijd, behoefte zal zyn, Plechtig beloven wy, dat wy alles, wat
van harte te geven.
Want wat in ons hart leeft, is een ge
voel voor saamhorigheid met wie strij
den en lijden voor in wezen dezelfde
goede zaak waarvoor ons volk heeft ge
streden en geleden. Wij kunnen de Hon-
Een diepe indruk hebben de woorden
van de Koningin op de vluchtelingen ge
maakt. Toen de landsvrouwe uitgespro
ken was, was het even stil in de Juliana
hal. Maar toen werd een driewerf
„Hoera" op H.M. de Koningin uitge
bracht.
Direct na afloop verzonden de Hon
gaarse vluchtelingen een telegram aan
de Koningin:
in ons vermogen ligt. zullen doen, om dit
ook te verdienen als vrije mensen. Wjj
willen hiermede onze liefde en dank
baarheid bewyzen aan uwe majesteit de
koningin en de bevolking van Neder
land."
Niet verantwoordelijk voor Hongarije
Veranderlijke bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met aanvanke
lijk hier en daar nog enkele buien, in
hoofdzaak in de kustprovincies. Weinig
verandering in temperatuur. Matige
tot zwakke wind tussen noord en west.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
17 NOVEMBER
Zon op: 8.05 uur; onder: 16.48 uur.
Maan op: 16.16 uru; onder: 7.03 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.08 en 14.24
uur. Laagwater te 10.21 en 22.35 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
President Tito heeft de Oosteuropese beschuldiging, als zou hy verantwoor
delijk zijn voor de gebeurtenissen in Hongarije in een rede, die hij zondag te
Pula hield, doch die eerst gisteren door Belgrado werd bekendgemaakt, van de
hand gewezen. „Deze verraderlijke neiging komt van de in het Stalinisme vast-
gewortelde eliementen, die er in geslaagd zijn nog steeds hun posities ln de ver
schillende communistische partijen te behouden en die hun heerschappij gaarne
willen versterken", aldus Tito, die felle kritiek leverde op het Kremlin. Na de
dood van Stalin begonnen de Sovjetrussische leiders de fout Stalin en zijn po
litiek te veroordelen, maar daarbij de nadruk te leggen op de persoonsverheer
lijking in plaats van het systeem, dat voor de misslagen verantwoordelijk was.
Maar tweede alleen
„een dwaling"
Tito kwalificeerde de eerste Russische
tussenkomst in Hongarije, waarom de
voormalige partijleider Geroe had ver
zocht als „volstrekt verkeerd". „Het was
een noodlottige fout op een tijdstip, dat
de betogingen in Hongarije nog steeds
aan de gang waren". De sterk reactio
naire groep in dit land begon toen een
overheersende rol te spelen in het ver
zet. Als Imre Nagy energieker was op
getreden en minder had geaarzeld, mis
schien zouden de Russen niet voor de
tweede maal tussenbeide zijn gekomen,
aldus Tito, die vrklaarde, dat Joego-Sla.
vië altijd tegen gewapende interventie
is, al kon hy dit tweede optreden van
de Russen rechtvaardigen. „Want wat
is het minst erg: chaos, burgeroorlog,
tegenrevolutie en een nieuwe wereld
oorlog of: interventie door de Russen?
Het eerste is een ramp, het tweede een
dwaling
Tito zei, dat de Russen in Hongarije
in een moeilijke situatie verkeren. Zij
zien, dat zij niet alleen tegen de reac
tionairen vechten, maar tegen arbei
ders en het hele volk. Dat de Russi
sche leiders een „verkeerde en ge
brekkige kijk" op de toestand hebben,
was hem reeds bij zijn ontmoeting met
Kroesjtsjef gebleken. Tito beschouwde
dit echter niet als .tragisch", omdat
niet alle leiders in het Kremlin het
standpunt Innemen, dat hun door en
kele is opgelegd. „De leiders", aldus
Tito, „die niet akkoord gaan met de
huidige politiek, zyn niet zwak, maar
sterk, te oordelen naar bepaalde teke
nen en gesprekken
Militaire staatsgreep in
Indonesië verijdeld
Het in Djakarta verschijnende na
tionalistische dagblad „Merdeka"
meldt, dat een Staatsgreep door enige
Indonesische officieren van de land
macht. die zou worden gesteund door
„een groep politieke leiders", door een
tijdig optreden is verijdeld.
Volgens het blad beoogden de samen
zweerders de regering omver te werpen,
zich meester te maken van het bevel
over de land-, lucht- en zeestrijdkrach
ten. die zich tegen hen verzetten, pre
sident Soekarno te „onderwerpen" en
„de ideologie van de Staat te veran
deren".
„Merdeka" publiceerde dit bericht na
een mededeling van de zyde van het
leger, dat twee kolonels zyn gestraft
wegens schending van de krijgswetten.
Op de dag in augustus, waarop vol
gens het blad de Staatsgreep zou wor
den uitgevoerd herriep de chef-staf van
het leger een order van de militaire
commandant van West-Java tot arres
tatie van de Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken, Roeslan Abdoel-
gani. toen deze op het punt stond naar
Londen te vertrekken ter bijwoning van
de Suezkanaal-conferentie.
Verwacht wordt, dat generaal Nasoe-
tion vanavond in een radiotoespraak
een uiteenzetting zal geven over de toe
stand in de landstrijdkrachten.
Oospronkelijk zou de datum voor de
staatsgreep zijn vastgesteld op 13 augus
tus.