Na Hongarije: P.v.d.A. verbreekt
alle relaties met communisten
Leidse Volksmuziekschool start
binnenkort voor onze jongeren
Voor P.v.d.A. zitten C.P.N.-ers
thans ongezien en ongehoord in raad
De heer A. de Koster overleden
Estetische vorming als primaire
doelstelling
95ste jaargang
Woensdag 14 november 1956
Tweede blad no. 28986
Leidse raad set zich aan de begroting
(lngez. Med.-Adv.)
E. MEESTER
geen relaties met communisten
PARKEERPROBLEEM IS GROOT
Grote aandacht zal volgens spreker
ook besteed moeten worden aan het
parkeerprobleem. Teneinde hiervoor
een mogelijke oplossing te zoeken,
wees hij op de kortgeleden opgerichte
„Combinatie Autosilo Holland", die
het plan heeft om in Amsterdam,
Rotterdam, Den naag. Utrecht. Eind
hoven en Arnhem Autosilo's te bou
wen.
Een Autosilo is een gesloten gebouw
van vijf tot mogelijk veertig verdie
pingen, waarin auto's naast en boven
elkaar m afzonderlijke boxen worden
opgeborgen. De wagens worden auto-
Hedenmiddag heeft de Leidse raad zich aan de behandeling van de ont-
irerp-begroting voor het jaar 1957 gezet. In totaal zijn althans voorlopig
voor deze behandeling negen zittingen verdeeld over zes dagen, uitgetrokken.
De fractie-voorzitter van de P. v. d.
A, die hedenmiddag de algemene be
schouwingen over de begroting, waar
voor ditmaal voor het eerst een andere
Wijze van behandeling (hoofdstuksge-
Wijze) is gekozen, opende, merkte daar
in o.m. op. dat de P. v. d. A. er behoefte
aan had om in aansluiting op de ver-
klnring van de democratische fracties,
afgelegd in de raadsvergadering d.d. 4
november, waarin werd geprotesteerd
legen het verraad en de met voorbe
dachte rade gepleegde overrompeling
door de communistische tirannie in
Hongarije, nog een verklaring af te leg
gen Deze verklaring luidt als volgt:
COMMUNISTEN VERANTWOOR
DELIJK VOOR GEBEURTENIS
SEN IN HONGARIJE
„De gebeurtenissen in Hongarije heb
ben ondubbelzinnig duidelijk gemaakt,
dat wie nu nog Communist blijft, het
verraad en het vertrappen van de
menselijke waardigheid, voor zijn re
kening neemt.
Aan het voorbeeld van Boedapest
hebben wij weer gezien wat een stad
en haar bewoners de communisten
waard zijn.
Ook te Leiden maken Communisten
jeel uit van het stadsbestuur. In het
terleden zijn de communistische raads
leden als persoon aanvaard door de
óverige raadsleden. Er ontstond een
telatie en het gesprek in de raad werd
normaal gevoerd met deze raadsleden.
Wij spreken de hoop uit dat ook deze
teadsleden geschokt zijn door de mens-
bnterende gebeurtenissen en met het
Communisme en de C.P.N. zullen bre
ken.
De fractie van de Partij van de Arbeid
acht thans het moment gekomen om
alle relaties met de raadsleden van
de C.P.N. radicaal te verbreken.
Ons Staatsrecht gedoogt niet, de Com
munisten zonder meer uit de gemeente
raad te verwijderen. Wij zouden het ook
biet willen bepleiten.
Maar het verbiedt evenmin in de ver
tederingen van de gemeenteraad hun
bestaan volkomen te negeren en op geen
enkele wijze op hun woorden te reage
ren.
Vanaf dit moment zal de fractie van
de P. v. d. A. de C.P.N.-vertegenwoor-
digers ongezien en ongehoord in
raadsvergadering laten zitten. Tot zjj
er, naar wij hopen en vertrouwen, bij
de volgende verkiezingen er radicaal
uit weggestemd zullen worden".
Voordat de heer Meester deze ver
klaring aflegde, sprak hij er zijn waar
dering overuit, dat de begroting en de
M. van A. weer op de vooraf vastgestel
de data zijn verschenen. Hiervoor bracht
pij dank aan het college en het ambte
narenkorps. Erkentelijk was hij ook om
lans een proef te nemen met de door
voorgestane wijze van behandeling
Ier begroting.
Hoewel hij er zijn vreugde overult-
irak. dat in het afgelopen jaar weer
de besluiten zijn genomen, die in de
imende jaren verschillende aspecten
onze stad en samenleving ingrijpend
illen wijzigen, mist hij een actieve
Isie op de ontwikkeling van de stad
ir de toekomst. Meer dan in het ver
fden zal in Den Haag begrip moeten
rorden gewekt voor de belangrijke
ilaats. die de stad Leiden met de in-
tellingen voor wetenschap en cultuur,
le industrie en de handel in de Neder-
andse samenleving inneemt.
Nogmaals drong de heer Meester in
jn rede aan op het aanstellen van
aaatsch appel ij ke werkers (sters) t.b.v.
iet gemeente-personeel, de instelling
an een sociaal voorzieningsfonds en om
Ie namen van de veelvuldig ipet het
lubliek in aanraking komende ambte-
iaren door middel van bordjes kenbaar
e maken.
ONTWIKKELING RANDSTAD j
HOLLAND
Vervolgens schonk de heer Meester
andacht aan de ontwikkeling van de
anastad Holland en de plaats, die
reiden daarin zal innemen. West-Ne- I
Ierland wordt één grote stad. Als de
evolkingstoename in het door deskun- I
igen verwachte tempo voortgaat en
'ij. aldus spreker, voor grote rampen
tspaard blijven, zal de bevolking ln
980 ruim 13Vi miljoen zijn mis-
chien wel ruim 14 miljoen. En wanneer
e ontwikkeling niet wordt omgebogen,
«tgeen spreker nog niet ziet, zal meer
de helft van die bevolking in Noord-
n Zuid-Holland en Utrecht wonen. In
periode 19561980 zullen er dan
Heen in de provincie Zuid-Holland 1
liljoen inwoners bijkomen.
In Zuid-Holland zal het gebied van
«iden tot de Maasmond één grote
tedenverzameling worden. Met het oog
P deze ontwikkeling staan wij nog voor
ele problemen. Spr. wees er in dit ver
and op, dat in het rapport „randstad
delta" o.m. wordt gesteld, dat Leiden
iet Oegstgeest. Leiderdorp en Zoeter-
'oude één agglomeratie begint? te vor-
len. Volgens spreker zou deze agglo-
leratie zich nog kunnen uitbreiden met
oorschoten. Rijnsburg. Katwijk en
barmond.
In verband met de toekomstige ruim-
ilijke ontwikkeling van de Leidse
fêlomeratie acht spreker een open en
arlijk gesprek met de daarbij belang-
ebbende gemeentebesturen zeer ge-
,{nst. Dit zou b.v. in de Burgerzaal
laats kunnen vinden.
Ook financieel zal de verwachte ont-
'ikkeling de nodige eisen stellen.
T.z.t. zullen B. en W. pogen een ver
ding van de algemene uitkering uit
gemeentefonds te verkrijgen. Daar
'Jn wij. aldus de heer Meester, niet
e?en. maar wij achten toch wel termen
^wezig om indien de ontwikkeling in
en fase komt, dat er grote kapitalen
'gestoken moeten worden, om tijdig te
[achten bijzondere uitkeringen van het
lijk te verkrijgen.
Tegen de achtergrond van deze ont-
ikkeling. schonk de heer Meester ver
lens aandacht aan enkele verkeers-
erbindingen. t.w. a. de ringverbinding
"i de stadskern; b. een nieuwe ver-
tersweg LeidenBodegraven; c. de
^verbindingen met Katwijk en Noord-
"jk en d. de ongelijkvloerse kruising
Doorbaan nabij de Vink.
matisch op hun plaats gezet door een
rijdende lift. Binnen een minuut kan
de lift een wagen stallen en weer ge
reed ztfn voor de volgende klant.
De combinatie Autosilo Holland, acht
voor Nederland een gebouw, dat plaats
biedt aan 250 auto's en is uitgerust met
twee liften, het best verwezenlijkbaar.
De kosten zullen ongeveer IV2 miljoen
gulden bedragen. Als voorwaarde wordt
gesteld, dat de autosilo's in het centrum
van de steden moeten komen, zodat de
gebouwen ook gebruikt zouden kunnen
worden voor parkeerdoeleinden.
Het komt spreker voor, dat ook Leiden
groot belang heeft bij een dergelijke
oplossing. Acht het college het niet
gewenst contact met de Combinatie
Autosilo Holland op te nemen?
Is het niet mogelijk, aldus spreker,
een dergelijke autosilo te projecteren in
het saneringsplan Haverstraat-Gorte-
straat-Geregracht?
KAZERNES UIT BINNENSTAD
Nadaf. de heer Meester nogmaals had
aangedrongen op de aanleg van een
jachthaven, wees hij er op, dat het
van zeer groot belang is, dat de
kazernes, met name het Doeleneom
plex, uit de binnenstad verdwijnen,
zodat er ruimte ontstaat voor het
scheppen van een Universiteitscen
trum. Kan er, zo wenste spreker te
weten, op het grondgebied van Oegst
geest. Valkenburg of Katwijk geen
ruimte gevonden worden voor kazer
nebouw?
Spreker bepleitte, dat het Gemeente
bestuur het initiatief neemt tot een
overleg op ministrieel niveau met de
departementen van onderwijs, defensie
en financiën over de levenskwestie van
de Leidse Universiteit.
Tenslotte sprak hij de hoop uit. dat
de onderhandelingen over het terrein
van het voormalige hospitaal aan de
Morssingel, spoedig een gunstig resul
taat mogen opleveren. Het is van grote
betekenis dat dit terrein kan worden
gebruikt voor bebouwing en het verbe
teren van de wegverbinding naar de
Stationsboulevard.
Na de heer Meester hield de heer
Woudstra (Prot. Chr.), zijn algemene
beschouwingen.
Oud-directeur Meelfabriek „De Sleutels
Hedenmiddag is in de ouderdom van 81 jaar na een langdurig ziekbed over
leden onze stadgenoot de heer A. de Koster, in leven oud-directeur van de
N.V. Meelfabriek „De Sleutels v.h. de Koster en Co. en oud-president-com
missaris van de N.V. Leidsch Dagblad.
Ane de Koster aanschouwde op 17
Juni- 1875 hier ter stede het levenslicht.
Hij volgde het lager onderwijs aan de
school van de heer Japikse aan de Aal
markt en te Amsterdam, in welke laatst
genoemde stad hij ook de Handelshoge
school bezocht.
Na op diverse buitenlandse handels
kantoren werkzaam te zijn geweest,
voelde hij zich het meest aangetrokken
tot de consulaire dienst. Reeds op 23-
jarige leeftijd werd hij benoemd tot vice-
consul der Nederlanden te Londen; twee
jaar later tot consul te Penang. weder
om 3 jaar later tot consul te Calcutta
en op nauwelijks 30-jarige leeftijd be
zette hij de belangrijke post van consul-
generaal te Singapore. Hoewel hem in
1907 het ambt van Nederlands gezant te
Buenos-Aires werd aangeboden, verliet
hij op verzoek van zijn vader in dat
zelfde jaar de staatsdienst in verband
met het overlijden van een van zijn
broers en werd hij directeur van het be
drijf van zijn familie: de Meelfabriek
„de Sleutels" te Leiden.
In 1910 gekozen als bestuurslid van de
Ned Ver. van Meelfabrikanten, werd hij
al spoedig geroepen tot het voorzitter
schap dezer organisatie, welke functie
hij tot 11 Januari 1950 heeft bekleed.
Gedurende zijn veel-jarig directoraat
van de Meelfabriek ..de Sleutels" heeft
hij dit bedrijf tot grote bloei gebracht,
waarvan diverse zeer aanzienlijke uit
breidingen getuigen, doch zijn verdien
sten jegens de Nederlandse maal-
industrie in het bijzonder en onze nati
onale volksgemeenschap in het algemeen
lagen op een veel breder niveau Tijdens
de eerste wereldoorlog heeft hij ons land
en volk zeer grote diensten bewezen
op het gebied van de organisatie der
voedselvoorziening.
Wijlen de heer A. de Koster
Toen hij op de bovenvermelde datum
in 1950 het voorzitterschap van de Ned.
Ver. v. Meelfabrikanten neerlegde, werd
hem niet alleen het ere-voorzitterschap
dezer organisatie aangeboden, doch von
den zijn grote verdiensten tevens op het
hoogste niveau officiële erkenning door
zijn benoeming tot Ridder in de Orde
van de Nederlandse Leeuw. Reeds veel
eerder was hij benoemd tot Officier in
de Orde van Oranje-Nassau.
De vertegenwoordiger van de minister
van Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening. zijn vriend en medewerker ge
durende twee moeilijke perioden van
ons volksbestaan, ir. S. J. Louwes, ge
waagde bij die gelegenheid van de grote
dank. welke men in regeringskringen
koestert voor het werk en de persoon
van de heer De Koster, in aansluiting
waarop hij gewaagde van de vele rege-.
ringsmaatregelen o.a. de Tarwewet, d'e.
in het belang van de Nederlandse land
bouw en de maalindustrie zijn genomen
en waaraan de heer De Koster zijn
beste krachten heeft gegeven.
Ook van de zijde der Nederlandse
Bakkerijstichting, waarmee de heer De
Koster gedurende vele jaren nauw con
tact hield werd bij die gelegenheid dank
betuigd voor de voortreffelijke diensten,
welke hij in verschillende functies aan
de Nederlandse volksgemeenschap heeft
bewezen. Zonder volledigheid te preten
deren noemen we hier o.a. het voor
zitterschap van de Ver. van Inheemse
Tarwe-Afnemers (Vita), sinds 1931; het
voorzitterschap der Centrale Commissie
voor Meel en Brood; bestuurslid van
het Station voor Maalderij en Bakkerij
te Wageningen (1920—1948), buitenge
woon lid van de Commissie, bedoeld in
Naar beter muzikaal begrip
Binnenkort start Leiden met de „Volksmuziekschool". De voorbereidende
werkzaamheden zijn welhaast afgesloten; de praktijk kan beginnen! De ad
junct-directeur, de heer Loek Stevens, tevens adjunct-directeur van de muziek
school „Toonkunst" heeft daaromtrent tüd®ns een persconferentie velerlei mede
delingen gedaan. Met oehulp ener gemeentelijke subsidie is in leven geroepen
de „Stichting Volksmuziekschool Leiden", welke beoogt muziekonderwijs te be
vorderen in de breedste zin voor leerlingen uit alle rangen en standen der maat
schappij, zodat dit niet beperkt blijft tot een zekere klasse, welke het zich ver
oorloven kan.
Het muziekonderwijs is naar de heden-
lagse opvattingen uitgegroeid tot een
integrerend bestanddeel der algemene
„opvoeding". In verhouding tot de intel-
I lectuele en fysieke vorming van de jeugd
j is aan haar estetische vorming te gerin
ge aandacht besteed. Het. kind dient
begrip te krijgen voor „schoonheid", in
casu groter waardering voor goede mu
ziek. Hierin wil de „Volksmuziekschool"
trachten te voorzien.
Deze gedachte is niet nieuw. Amster
dam nam reeds in 1932 het initiatief tot
het oprichten van een „Volksmuziek
school". Deze is sindsdien gegroeid van
een instituut met 175 leerlingen tot 3750
leerlingen thans. Ook in vele andere
plaatsen van ons land bestaan dergelijke
scholen, bijv. in Rotterdam en Den
Haag. Leiden volgt thans deze gelukkige
voorbeelden.
Het onderwijs zal gebaseerd zijn op
de moderne muziekpedagogische metho
de van Willem Gerhels, welke beoogt de
in het kind aanwezige muzikale vermo
gens te activeren en te ontwikkelen, in
tegenstelling tot het „van-boven-opleg-
gen", inhaerent aan vroegere methodes
Spelenderwijs worden volgens deze me
thodes de muzikale begrippen de kin
deren bijgebracht, o.a. als zeer belangrijk
element de „improvisatie". Muziekon
derwijs wordt zodoende niet meer een
dosis „grauwe theorie", maar het kind
leert de muziek zelf ontdekken.
Het type onderwijs op de volksmuziek
school kent twee afdelingen: A. het al
gemeen vormend muziekonderwijs, waar
bij men in classicale lessen al zingend
met de muzikale begrippen vertrouwd
wordt gemaakt.
B. (aansluitend op A) instrumentaal
onderwijs voor kinderen, die daarvoor
geschikt geacht worden. In A, een ste-
artikel 17 der Warenwet, bestuurslid
van het Verbond van Nederlandse Werk
gevers en directeur van de Hollandse
Maatschappij voor Wetenschappen
Het spreekt wel haast van zelf, dat
ook zijn geboortestad, die zozeer de lief
de van zijn hart bezat, in aanzienlijke
mate heeft geprofiteerd van zijn helder
verstand, zijn zakelijk inzicht en zijn
uitnemende organisatorische kwalitei
ten. Zijn diepgewortelde burgerzin en
hechte verbondenheid met de Leidse
gemeenschap maakten dat ook de locale
maatschappelijke instellingen nooit te
vergeefs een beroep op hem deden, wan
neer het ging om de behartiging van
specifiek-plaatselijke belangen. Daarvan
getuigt wederom een indrukwekkende
lijst van vooraanstaande functies in het
verenigingsleven, waarvan wij hier o.a.
noemen het voorzitterschap van de afd.
Leiden der Alg. Ver. tot Bevordering van
het Vreemdelingenverkeer, in welke
kwaliteit hij in het begin van deze eeuw
gedurende een week optrad als burge
meester van een op het Pieterskerkplein
ingericht Oud-Hollands kermisdorp.
Voorts was hij gedurende kortere maar
gewoonlijk langere tdj<I besturslid van
de Leidse Ver. van Industriëlen, de
Leidse Spaarbank, het Leidsche Volks
huis. de Stichting Leidsch Studiefonds,
de Leidse Schouwburg, de afd. Leiden
van het Genootschap Nederland-Enge
land, de Noordwiijkse Golfclub, bestuurs
lid en patroon van de Leidse Padvinders,
penningmeseter van het Departement
Leiden der Ned. Mij. voor Nijverheid en
Handel, lid van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Rijnland en
.Iw.van de Commissie van Oppertoezicht
en Beheer der Kweekschool voor Zee
vaart.
Hoewel de heer de Koster met het oog
op zijn leeftijd de overgrote meerderheid
dezer functies in de laatste jaren had
neergelegd, leeft niettemin in brede
kring en in grote dankbaarheid de her
innering voort aan zijn steeds welover
wogen, kundge adviezen en zijn even
wichtige, minzame persoonlijkheid.
Deze laatste kwaliteiten vonden ook
op internationaal niveau erkenning in
tal van buitenlandse onderscheidingen,
o.a. die van Commandeur in de Orde van
Villa Vicosa.
In de interne kring van de N.V.
Leidsoh Dagblad, waarvan hij sinds
20 juni 1917 tot voor enkele maanden
president-commissaris was. betreuren
wij tenslotte een humaan en vriende
lijk leidsman, die van harte meeleefde
met ons bedrijf en met allen, die daarin
werkzaam waren en zijn.
Ere en dank zij zijn nagedachtenis
De begrafenis zal plaats hebben
as. zaterdag op een nader te bepalen
uur op de begraafplaats bij het „Groene
Kerkje" te Oegstgeest.
vige basis vormend voor het instrumen
tale onderwijs, is reeds duidelijk geble
ken, wie hiervoor in aanmerking ko
men. Het is nl. niet vei antwoord onmid
dellijk met het instrumentale onderwijs
te beginnen.
Tussen deze twee stadia staat als
overgangsstadium de studie van de blok
fluit, want er groeit al spoedig de be
hoefte zelf instrumentaal iets te ,doen";
daartoe leent de blokfluit zich het
meest. Het onderwijs wordt tevens aan
gepast. aan een kerkelijke richting: op
de katholieke scholen zal dus waardering
bijgebracht worden voor het Gregoriaans
en zal men een basis vormen voor r.-k.
koorzang, op de prot. chr. scholen wordt
de aandacht gericht op het protestantse
kerklied.
Het ligt in de bedoeling het onderwijs
voorlopig tweemaal per week te geven
op de onderscheidene Leidse lagere scho
len, na afloop van de schooltijd. Voor
het onderwijzend personeel dier scholen
staan dan ook herscholingscursussen
voor de boeg, waarmee de heren Stevens
en Simon C. Dekker (de laatste speciaal
voor de r.-k. scholen) zich zullen belas
ten. Van de zijde der onderwijzers be
staat gelukkig reeds grote interesse en
medewerking.
Het onderwijs is aanvankelijk bestemd
voor de leerlingen der vierde en vijfde
klasse der lagere scholen, voorlopig voor
die, gelegen in de Burgemeesters- en
Professorenwijk. Op de duur hoopt men
echter alle scholen te kunnen inscha
kelen, hetgeen vanzelfsprekend nog veel
tijd zal vergen.
Binnenkort gaan de eerste circulaires
met inschrijfformulieren alsmede bij
zonderheden over de kosten enz. in zee.
Kinderen deel te doen hebben aan
goede, serieuze muziekbeoefening, hun
begrip bij te brengen voor ..zang" en
..koorcultuur", concerten enz.: het is
voorwaar een prachtige opgave, waar
aan de heren Stevens en Dekker zich
thans met entousiasme gaan wijden!
Een eigen gebouw is vooralsnog niet
urgent, daar gelijk opgemerkt het
onderwijs gedecentraliseerd op de di
verse scholen plaats vindt.
Wij weten, dat in het hijzonder wet
houder van Schaik. zich reeds lang de
doelstellingen der „Volksmuziekschool"
ter harte heeft genomen en zich sterk
beijverde. de totstandkoming ervan
in onze stad -net gemeentelijke steun
te realiseren. Moge deze nieuwe in
stelling er in ruime mate toe bijdra
gen de Leidse jongeren het nodige
muzikaal estetische begrip deelachtig
te doen worden, opdat zij als volwas
senen te meer kunnen genieten van
muzikale «choonheid in de beste zin
des woords!
Daarmee zal dan een lang gekoesterd
ideaal in vervulling gaan!
DIPLOMA A ZIEKENVERPLEGING
Bij het gisteren in het Diaconessenhuis
gehouden examen voor het diploma A
ziekenverpleging zijn geslaagd de zusters:
N Cuperus, L. Q. Drost. A. M. van Me
teren M. J. v. Riel, A. Rigtering. Voor
de aantekening kraamverplegingN.
Kinkel.
