„TROEPEN TERUG". EISEN BE Ï.N.
Hongaarse opstandelingen trekken
zicli terug in wilde moerasstreek
Hammarskjöld waarschuwt Israël
Eden weigert ontruiming zolang
er nog geen V.N. -politie is
WEERBERICHT
Moskou poogt zich een weg naar
het Nabije Oosten te hanen
Urenlang bombardement teistert
liet onverzettelijk Dunapentele
95ste jaargang
DONDERDAG 8 NOVEMBER 1956
No. 2898!
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.-
\U VUUK LtlUfclN H1N UMMKLf
per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De Algemene Vergadering der Ver. Naties
heeft gisteravond, met 64 stemmen bij 12 onthou
dingen, het plan voor de oprichting van een inter
nationale politiemacht voor het Nabije Oosten
goedgekeurd. Er waren geen tegenstemmers. De
twaalf, die zich van stemming onthielden, waren:
Egypte, Israël, Zuid-Afrika en negen communis
tische staten.
Voorts werd een Afrikaans-Aziatische reso
lutie aanvaard, waarin wordt aangedrongen op de
onmiddellijke terugtrekking van de Britse, Franse
en Israëlische troepen uit Egypte. Israël stemde
tegen, tien landen onthielden zich en wel: Frank
rijk, Engeland, Australië, België, Nederland,
Luxemburg, Laos, Nieuw-Zeeland, Portugal en
Zuid-Afrika. Zowel de secretaris-generaal der
Ver. Naties, Hammarskjöld, als president Eisen
hower (het was zijn eerste daad na zijn herverkie-
Parijs zou achter Ben Goerion slaan
Eden zei overigens in het Lagerhuis, dat er geen sprake is van ontruiming van
de kanaalzone, tenzij een V.N.-leger de taak van de Britten en Fransen over
neemt. Volgens Reuters medewerker Harold King heeft echter de grote mate van
overeenstemming tussen Londen en Parijs een knauw gekregen:
1. Frankrijk is het volstrekt oneens met het Britse standpunt, dat de Israëlische
troepen hun veroveringen moeten prijsgeven en zich achter de door Egypte tel
kens geschonden bestandslinies zouden moeten terugtrekken. Dc regering in
Parijs staat volkomen achter de Israëlische premier Ben Goerion, die gisteren
in zijn parlement 85 van de 88 stemmen voor zijn standpunt verwierf (alleen de
communisten stemden tegen). Israël kan tenvolle op Franse steun rekenen.
2. Parijs is het niet eens met de wijze, waarop Londen de Brits-Franse troe
pen in de Suezkanaal-zone gelastte halt te houden, voordat de gevechtsdoelen
bereikt werden. „Le Monde" schrijft, dat de drie sleutelpunten Port Said, Ismailia
en Suez binnen 36 uur bezet hadden kunnen worden.
den als hun mening te kennen hebben
gegeven, dat veronderstellingen, waarop
de campagne berustte, gebleken waren,
onjuist te zijn. In plaats van de actie in
enkele dagen te voltooien waren er alle
tekenen, dat Britse troepen maanden
lang in Egypte zouden moeten blijven.
Er zou het toenemende gevaar zijn
van een grotere oorlog na de vermoede
lijke aankomst van Russische „vrijwil
ligers" om Nasser te helpen. Indien
Eden niet zou hebben toegegeven, zou
den verscheidene ministers zijn afgetre
den. In dergelijke omstandigheden zou
het moeilijk voor Eden geweest zijn om
zijn eigen aftreden te vermijden. In elk
geval trekken een aantal van zijn col
lega's Edens oordeel en leiderschap in
twijfel. Er is meer kritiek op Eden in
het kabinet dan in de conservatieve par
lementaire fractie. Een groep van 40 of
50 conservatieve leden is echter ver
bolgen, dat de campagne in Egypte hal
verwege is blijven steken.
Bezweek Eden voor
kabiiietsultimatum 't
De Britse minister van Buiten
landse Zaken, Selwyn Lloyd, zei gis
teravond in een radio-toespraak, dat
Engeland en Frankrijk het vuren
niet gestaakt hadden uit zwakte en
het minst van alles wegens bedrei
gingen van Moskou. De actie droeg
de goedkeuring weg van de dankbaar
door Selwyn Lloyd aangehaalde Gil
bert Murray, de gezaghebbende Brit
se voorvechter van de Volkenbond en
de Ver. Naties. Het was volgens Mur
ray de politiek van het kleinste
kwaad, ivelke de Britse regering te
recht gevolgd had.
Onze Londense correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
In de wandelgangen van het Lagerhuis
wordt hardnekking beweerd, dat er gro
te onenigheid in het Britse kabinet
heerste over de crisis in het Midden-
Oosten. Eden zou de staking der vijan
delijkheden bevolen hebben na ont
vangst van een „ultimatum" van een
aantal belangrijke ministers. Dit ulti
matum werd gedurende de kabinetsver
gadering van dinsdag, welke vier uur
duurde, aan Eden overhandigd. Het zou
een stormachtige bijeenkomst zijn ge
weest. Een invloedrijke groep van mi
nisters, geleid door Butler, de leider van
het Lagerhuis, zou het onmiddellijk ein
de van de strijd geëist hebben. Zij zou-
dt 45
Benzine wor
cent per liter
Van onze parlementaire redacteur)
Volgens een mededeling van mi
nister Hofstra gistermiddag in de
Tweede Kamer, heeft de Regering
et voornemen het bijzonder ip-
ocrrecht voor benzine te verhogen
«er hectoliter tot f. 24,25
per hectoliter. De benzineprijs aan
de pomp moet dan ongeveer 45
ent per liter worden.
De Regering heeft voorts het
nlan de accijns op gedistilleerd te
verhogen van f. 475 per hectoliter
van 50% tot f. 596,50 per hecto
liter van 50%.
zing) hebben bij Israël op aanvaarding van de
resolutie aangedrongen. Hammarskjöld waar
schuwde Israël, dat het anders „de Ver. Naties
actief tegenover zich zal vinden".
De Brits-Franse troepen beheersen op het
ogenblik het noordelijk deel van de Suezkanaal-
zone, ongeveer een kwart van de totale lengte van
160 km, aldus deelde het hoofdkwartier op Cyprus
gisteravond mede. Premier Eden zei in het Lager
huis, dat er in Port Said nog geschoten wordt,
maar hij hechtte daaraan weinig betekenis, omdat
het scherpschutters zijn, die niet tot het Egyptische
leger behoren. Overigens heeft Engeland nog geen
officiële inlichting ontvangen, of Egypte inder
daad het vuren gestaakt heeft. Engeland en
Frankrijk zullen zich aan de wapenstilstand hou
den, tenzij hun troepen worden aangevallen.
pen. Het betekent o.a. dat er op de spits
uren minder Londense bussen zullen rij
den. De regering vertrouwt overigens op
de vrijwillige medewerking van alle au
tomobilisten. Lukt dat niet. dan zal
rantsoenering onvermijdelijk zijn, waar
toe binnen een periode van twee weken
kan worden overgegaan. Benzine-dis-
tributiebonnen zijn reeds gedrukt. In
dien onverhoopt het Suezkanaal voor
een aanzienlijke tijd gestremd blijft, dan
zullen ingrijpender maatregelen nodig
zijn, welke reeds worden voorbereid.
Ook de industrie zal haar olievoorzie
ning met 10 procent moeten inkrimpen,
met uitzondering van landbouw, visserij
en kustvaart, terwijl ook voor ziekenhui
zen e.d. een speciale voorkeursregeling
zal worden getroffen. De luchtvaart zal
op normale wijze van brandstof worden
voorzien.
Dollars zijn beschikbaar gesteld voor
aanzienlijke aankopen van olie en ben
zine in de Ver. Staten. Er is een onver
mijdelijke kostenstijging, maar cfe rege
ring bezit de bevoegdheid voor de even
tuele beheersing voor de prijzen van
vloeibare brandstof. Opgemerkt wordt
nog, dat .indien de regering wil bereiken,
dat het benzineverbruik in totaal met
10 procent wordt verminderd, de auto
mobilisten het verbruik met niet min
der dan 50 procent zullen moeten in
krimpen! Om hamsteren te voorkomen,
mag alleen benzine voor onmiddellijk
gebruik worden afgeleverd. Tijdens het
debat over Egypte had de leider van
de oppositie Gaitskell opgemerkt, dat
een aantal Europese raffinaderijen
slechts over twee weken voorraden be
schikken.
Engeland werkt aan
benzinerantsoenering
Onze Londense correspondent meldt
voorts:
In Engeland zal de benzine nog niet
worden gerantsoeneerd, hoewel voorbe
reidingen daartoe getroffen worden. De
regering hoopt dat het niet nodig zal
zijn tot rantsoenering over te gaan. Als
voorzorgsmaatregel zal het benzinever
bruik met 10 procent worden ingekrom-
Geen olie voor Bahrein
Saoedi-Arabië stuurt geen olie meer
naar het eiland Bahrein, het kleine,
door de Engelsen beschermde sjeikdom
in de Perzische Golf Dit is kennelijk
een vergelding voor de Engels-Franse
actie in Egypte.
De olie van Arabië wordt per pijplei
ding naar Bahrein gestuurd om daar
geraffineerd te worden en dan naar Eu
ropa verscheept te worden. Deze olie
vertegenwoordigt zeszevende van de to
tale produktie van het sjeikdom. De
meesten van de 6.000 employé's van de
Bahrain Oil Company zijn van Saoedi-
sche- afkomst en de meesten van hen
werken in de raffinaderij, welke de stad
domineert.
Vorige week waren Britse militairen op
Bahrein gearriveerd om het bezit van de
oliemaatschappij te beschermen en om
anti-Britse relletjes te onderdrukken die
aangestookt werden door Arabische or
ganisaties, die de Britse invloed wilden
knakken.
Luclitincident bij de
Koreaanse kusl
Een woordvoerder van de Zuidko-
reaanse regering heeft gisteren te Seoel
meegedeeld, dat 2 onbewapende Zuid-
koreaanse vliegtuigen woensdagochtend
aan de westkust van Korea zijn aange
vallen door Noordkoreaanse straaljagers.
De Zuidkoreaanse minister van Defen
sie, Kim Joeng-Hoe, heeft de verloven
van de Zuidkoreaanse militairen inge
trokken en hun bevolen naar hun een
heden terug te keren.
In Londen gaven militaire en diplomatieke kringen gisteren volgens United
Press het volgende beeld van Sovjetrussische militaire en diplomatieke ma
noeuvres van de afgelopen 72 uur:
1. Een opvallend grote hoeveelheid zware wapens, pantserkolonnes, artillerie en
luchtmacht is door de Russen onmiddellijk achter de grenzen van het ijzeren
gordijn geconcentreerd;
2. vooral tanks zijn achter deze grenzen waargenomen;
3. er zijn onbevestigde maar betrouwbare berichten over het verschijnen van
Sovjetrussische vliegtuigen in het Middellandse Zeegebied. Dinsdag vlogen Rus
sische toestellen op zeer grote hoogte boven Turkije;
4. er zijn geheime besprekingen tussen Rusland, Egypte en Syrië aan de gang
welk, waarschijnlijk het stationeren van Russische troepen in Egypte beogen;
5. Sovjet-Rusland heeft getracht Turkije tot het Joorlaten van Sovjetrussische
troepen te bewegen. Ook Perzië heeft men benaderd. Turkije heeft blijkens be
paalde berichten geweigerd. Op de Russisch-Perzische grens zijn grote Sovjet
russische troepenversterkingen aangekomen;
6. Sovjet-Rusland tracht met Syrië een afzonderlijk verdrag te sluiten waarbij
Russische troepen in dat land binnen kunnen komen. De president van Syrië,
Koewatli, is enige dagen geleden uit Moskou naar Damascus teruggekeerd.
Zjoekof sprak weer over
„vreedzaam samenleven"
De Sovjetrussische minister van De
fensie. Georgi Zjoekof. heeft gisteren
verklaard dat de Sovjet-Unie ..bereid is
om met zijn strijdmachten de gewapen
de agressie in Egypte tot staan te hel
pen brengen".
Zjoekof legde zijn verklaring af in een
toespraak, die hij op het Rode Plein te
Moskou hield, waar ter gelegenheid van
de 39ste verjaardag van de oktobere-
volutie duizenden soldaten en Moskovie-
ten verzameld waren. „Rusland baseert
zijn buitenlandse politiek altijd op het
beginsel van het vreedzaam samenleven
en het handhaven van de wereldvrede",
zei hij.
Ook verklaarde Zjoekof dat Sovjet-
Rusland bereid is om met zijn strijd
krachten te helpen, „in samenwerking
met andere leden van de Ver. Naties",
daarmee de nadruk leggend op de bood
schap van Boelganin, van twee dagen
geleden.
|Hulp aan Hongarije
Naar aanleiding van de gisteren
geplaatste oproep bereikten ons
reeds verscheidene verzoeken om l|
j| inlichtingen op welke wijze men s
zich beschikbaar kan stellen voor
H de huisvesting van Hongaarse
vluchtelingen.
Huisvesting voor langere duur of
permanent, wordt gevraagd voor:
=j a) gezinnen met en zonder kin- EE
deren, b) volwassenen en enkelin-
jE gen, mannen zowel als vrouwen.
E Men kan schriftelijk aanmeldin- j=
H gen inzenden aan: Postbus 5100
Den Haag, onder vermelding van zo
veel mogelijk details, (aard van het
aangeboden onderdak, als of niet
gemeubileerd, tijdsduur der be-
schikbaarstelling, eventuele kosten
enz. met duidelijke opgave van
naam, adres en evt. telefoon van de
Ëi aanmelders).
Er zijn reeds enige duizenden
H aanmeldingen binnengekomen om
kinderen op te nemen, zowel voor E5
tijdelijke opneming, als voor adop-
tie van weeskinderen, of voor een
langdurig verblijf. Verwacht wordt
echter dat het aantal kinderen,
S dat buiten gezinsverband naar Ne-
derland zal komen, zeer klein zal
zijn.
En wanneer U op andere wijze
wilt helpen om de ontzaglijke nood §j
van het Hongaarse volk te leni- j|
SE gen, het worde hier herhaald:
GIRO 9 9 9 Nat. Comité voor hulp
H aan het Hongaarse volk te
S Amsterdam
of
GIRO 7 7 7 Ned. Roode Kruis te
's-Gravenhage.
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllÜ
Moeizame guerilla in het vooruitzicht
Minder koude nacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met geleidelijk toenemen
de bewolking Vannacht minder koud,
morgen overdag dezelfde of iets hogere
temperaturen. Matige tot krachtige zui
delijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
9 NOVEMBER
Zon op: 7.51 uur; onder: 17.00 uur.
Maan op: 13.09 uur; onder: 23.00 uur.
Hoogwater te Katwijk te 7.07 en
19.26 uur.
nummer bestaat uit 13 pagina's
Studenten
instellingen voor kunstonderwijs
namen gisteren plaats op de trap
pen van het Paleis op de Dam
de Amsterdamse waar zij tegen een vergoeding, die
ten goede kwam aan de Rode
Kruisactie voor de Hongaarse
vluchtelingen, voorbijgangers ver-
Onder het brute en nietsontziende geweld van naar ruwe schat
ting 200.000 Sovjetrussische soldaten en 4600 tanks van het rode leger
worden momenteel de laatste weerstanden van de onverschrokken
Hongaarse opstandelingen vermorzeld. Hun tegenstand is uitzichtloos.
Het georganiseerd verzet is ingestort, de moedige strijders moeten over
schakelen van stellingenoorlog en straatgevechten naar een moeizame
en eenzame guerilla
Uit in Wenen binnengekomen berichten blijkt, dat vele der nog
in de strijd zijnde opstandelingen zich verspreid hebben, vastbesloten
de Russen geen gelegenheid te geven op adem te komen. De ziedende
woede, die zich tijdens de afschuwelijke gevechten in Boedapest tegen
de Russen ontlaadde, zou heel Hongarije in gisting kunnen houden. Dan
zouden de Russen minstens vijftien divisies nodig hebben om het land
onder controle te houden en hun terreurregiem zou geen enkele
reden hebben om te verslappen
Rebellen wachten
vergeefs op wapens
De Hongaarse verzetslieden trek
ken zich vandaag terug in het dich
te moerasgebied langs de Joegosla
vische grens. Zij willen tijd winnen
in afivachting op het antwoord op
hun herhaalde verzoeken om wapens
aan het Westen. Zo worden de zui
delijkste grenzen van Hongarije het
derde front van een guerilla, die
reeds woedt tussen de zwartgebla
kerde ruines van het noordoostelijk
deel van Boedapest en rond de in
dustriestad Dunapenteledat onge
veer 52 km ten zuiden van de hoofd
stad is gelegen.
Verzetsstrijders zijn zeer actief in
vier sectoren van het 175 km lange
grensgebied tussen Pecs en Szeged, een
merendeels wild en moerassig stuk grond
ontoegankelijk voor de zware Russische
tanks. De rebellen wachten daar op de
wapens en munitie uit het Westen om
dan in de steden de strijd weer te kun
nen voortzetten. Het tragische is ech
ter, dat in het Westen geen enkele re
gering bereid is wapens aan de verzets
strijders te leveren.
De industriestad Dunapentele was gis
teren nog geheel in handen van de ver
zetsstrijders. Niets en niemand ontzien
de Russen deden een grootscheepse po
ging de stad in handen te krijgen. Gis
termorgen om drie uur zetten zij een
urenlang bombardement in. dat slechts
onderbroken werd voor het stellen van
een ultimatum. De bezetting van de
stad. voor het merendeel bestaande uit
Hongaarse soldaten onder him eigen of
ficieren, weigerde zich over te geven.
Even later knalde het Russische ar
tillerievuur in nog heviger mate, daver
de de stad van de vallende bommen en
gierden de straaljagers laag over de
huizen om de straten van Dunapentele
met him kanonnen en machinegeweren
schoon te vegen. Desondanks hielden de
ceuwigden. De tekenaars en teke-
naressen in actie voor het goede
doel.
opstandelingen gistermiddag nog dapper
stand tegen een enorme overmacht.
Russische tanks naderden toen de stad
uit drie verschillende richtingen
Radio Rakoczy, dat vermoedelijk nabij
Dunapentele was gelegen, verdween gis
termiddag uit de ether na een laatste
wanhopige beroep te hebben uitgezon
den. „De Russen vallen over de gehele
linie met tanks en vliegtuigen aan...!",
waren de laatste woorden van dit om-
roepstation, dat tevoren een dringende
smeekbede om hulp had gericht aan
president Eisenhower en de Ver. Na
ties
Slot op pag. 2
Drie minuten stilte
Aangrijpend en
veelzeggend stilzwijgen
Drie minuten voor twaalf. In het
leven van alle dag een tijdstip,
waraop het leven in volle felheid
bruist. Het werk in fabrieken en
kantoren is in volle gang, het ver
keer in de binnenstad nadert een
hoogtepunt. Dan plotseling kondigt
klokgelui van de Bourdon in de
Stadhuistoren en het geloei van de
sirenes van de Luchtbeschermings
dienst het begin van de aangekon
digde drie minuten stilte aan ter
plechtige herdenking van de slacht
offers van de Hongaarse vrijheids
strijd.
Het straatrumoer verstomt: de
trams en auto's komen tot stilstand,
wielrijders stappen van hun fiet
sen, voetgangers blijven staan en
ontbloten eerbiedig het hoofd. Poli
tieagenten en een enkele militair
brengen stram het militaire saluut.
En aller gedachten gaan op het
zelfde ogenblik uit naar de dap
pere strijders, ginds in Hongarije,
die om der wille van de vrijheid
hun hopeloos gevecht tegen een
overmachtige en brute vijand nog
steeds voortzetten.
En zoals het in Leiden was, zo
was het in Katwijk en in Alphen en
in alle steden en dorpen van Ne
derland.
Eén indrukwekkend herdenken,
één plechtige stilte, veelzeggend
juist door haar stilzwijgen.
Geen manifestatie van daadwer
kelijk hulpbetoon, maar wél een
spontane en algemene uiting van
intens medeleven, waarvan ieder,
die ze meemaakte, onverschillig op
straat, kantoor of werkplaats, onder
de indruk kwam.
12 uur: wederom laten de Bour
don en de sirenes zich horen.
Het leven herneemt zijn normale
gang, maar daarmede is het leed
in het Hongaarse land niet verge
ten! Dat hebben de afgelopen dagen
al bewezen en zal hopelijk ook de
naaste toekomst nog bewijzen.
