WEST-HONGARIJE GROTENDEELS BEZET DOOR WELBEWAPENDE OPSTANDIGEN Opstandelingen drukten pamfletten op persen van het Hongaarse leger WEERBERICHT Wanhopig bewind van Nagy is machteloos In noordwesten zou tegenregering gevormd zijn Bevolking van Boedapest razend over bloedbad voor parlement „Zestig man gesneuveld in tien minuten tijd, maar doel bereikt" Spoedig beroep op Ver. Naties Zenuwachtige Russen schoten op een volkomen weerloze menigte 9Sste jaargang ZATERDAG 27 OKTOBER 1956 No. 2897! Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel Lelden Glro D0 57055 Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.- per kwartaal; f2.35 per maand; fo.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 (Van onze correspondent in Wenen) Terwijl de opstand in Hongarije steeds verder om zich heen grijpt en het westelijk deel van het land tussen Boedapest en de Oostenrijkse grens vrijwel geheel in handen is van de rebellerende massa's, trekken gevechtswagens en troepen uit de Oekraïne en het oosten Hongarije binnen om de Russische eenheden te versterken. De Russi sche tanks zijn van een groot type en uitgerust met geschut van zwaar kaliber. Het aantal doden in het land, zou reeds meer dan tienduizend be dragen. De inwoners van de hoofdstad proberen over de Donau te ontkomen, maar zij worden tegengehouden door Hongaarse en Russische troepen, die vooral op de Stalinbrug staan opge steld. De bevolking van Boedapest is woedend over het bloedbad, dat de Russen hebben aange richt op het plein voor het parlement, waar zes honderd volgens andere bronnen zelfs duizend personen in het wildeweg door de Russische tanks werden neergeknald. De Russen durven hun gevechtswagens niet meer te verlaten, omdat zij dan dadelijk onder schot worden genomen. De opstandelingen beschikken over gloednieuwe ge weren en automatische wapens, die hun uitgereikt zijn door soldaten van het Hongaarse leger. Amnestietermijn reeds vijfmaal verlengd Het centrale comité en de partü staan volkomen machteloos. Biddend en sme kend richt de regering zich tot de bevolking met oproepen om de strijd te staken. De termijn van amnestie is reeds vijfmaal verlengdVannacht heeft Imre Nagy, de Hongaarse premier, een nieuwe regering gevormd, die besloten heeft arbeidersbataljons te vormen om de opstandelingen te bestrijden. Maar tegelijker tijd schijnt zich in Noordwest-Hongarije een anti-communistische tegenregering te hebben gevormd. Het grootste deel van de bevolking schijnt nog wel achter Nagy te staan, op voorwaarde echter, dat hij bereikt, dat de in het wildeweg schietende Russen binnen de kortst mogelijke tijd Hongarije verlaten. In elk geval moeten zij zo spoedig mogelijk naar him steunpunten terugkeren. Intussen is de algemene staking over geheel Hongarije uitgeroepen. Het cen trale comité heeft in een verklaring beloofd, dat aan alle eisen van de arbeiders zal worden voldaan, zodra de orde is hersteld. Ook zullen de Ionen worden ver hoogd in samenwerking met nieuw op te richten arbeidsraden en de bestaande communistische vakbonden. Voorts wordt de belofte herhaald, dat de Russische troepen naar hun kazernes zullen terugkeren, wanneer de rust is teruggekeerd, maar verschillende deputaties uit het gehele land eisen ten eerste, dat dit dadelijk gebeurt en vervolgens dat men nu reeds met de Russisch instanties een akkoord ondertekent volgens hetwelk de troepen tenminste op 1 januari 1957 het land moeten hebben verlaten. gevochten tussen Hongaarse troepen en Russen, welke laatsten van zeer zware tanks gebruik maken. In Giör is de gro te aluminium-fabriek in handen van het verzet. Er heeft zich daar een con tra-revolutionaire radenregering ge vormd. die over Hongaarse tanks en ma chinegeweren beschikt. Men verwacht hier een inval van Russische troepen uit het naburige Tsjecho-Slowakije. Vrijheidszenders wakkeren verzet aan Verder eist de opstandige bevolking, dat de uraniummijnen bij Pecz en bij Veszprem (in West-Hongarije), die tot- nutoe uitsluitend door de Sovjet-Unie werden geëxploiteerd, geheel ter be schikking worden gesteld van het Hon gaarse volk. Verscheidene vrijheidszen ders hebben tot verder verzet aange spoord en o.a. vrijlating van kardinaal Mindzenty geëist. Dit deed ook de ge heime zender uit Fünfkirchen, waar een contra-revolutionair comité is opge richt. Men protesteert tevens tegen het feit, dat het centrale comité zich op het Verdag van Warschau beroept tot handhaving van de Russische troepen. In Boedapest zijn de hoofdstraten in de macht van de regering, maar een mi nisterie in de „vijfde wijk" is in handen van de opstandelingen gebleven, alsook verscheidene drukkerijen en openbare gebouwen. Er wordt nog steeds in Boe dapest gevochten: aan de ene kant staan burgers en Hongaarse soldaten en aan de andere kant de Geheime Staatspolitie (A.V.H.) en Russen. Alleen het minis terie van Binnenlandse Zaken vertoont nog de Sovjet-ster. De opstandelingen trekken door de straten met de Hon gaarse vlaggen en met het parool op de lippen: „de vrijheid of de dood". Com munistische boekhandels in Boedapest werden in brand gestoken. Aan de ge vels van veel huizen ziet men nu rouw- vaandels hangen. Uit alle vlaggen heeft men de rode ster weggeknipt. Ook de bekende Hongaarse voetballer Puskas zou als majoor bij de gevechten om het leven zijn gekomen. Verzet op het platteland Het verzet wordt steeds sterker in de provincie, vooral in het zuiden en het westen van het land, dus in de richting van de Oostenrijkse grens. Er werden ook troepenbewegingen in Pilisdoeroes- var in de omgeving van Boedapest en tevens in de mijnstreek Dorog ten wes ten van Boedapest vastgesteld. De gehe le bevolking op het platteland staat praktisch aan de kant van de opstande lingen. Ook in Szolnok is een revolutie comité opgericht. In deze stad alsmede in Giör (Raab), odenburg (Sopron). Szegedin en Pees wordt nog verwoed Vrij koud De Bilt verwacht tot morgenavond: Veel bewolking met plaatselijk enige regen. Matige tot krachtige wind tussen noordoost en oost. Vrij koud. (Opgemaakt te 11.15 uur) 28 OKTOBER Zon op: 7.30 uur; onder: 17.21 uur. Maan op: 0.56 uur; onder: 14.47 uur. Hoogwater te Katwijk te 9.56 en 21.37 uur - Doodtij. (29/10 te plm. 11.24 uur). Dit nummer bestaat uit 12 pagina's en een Bijvoegsel. Russische verstekelingen Negentien bekende communisten zijn in het stadje Magyarovar, Hongaars Al tenburg, op 20 kilometer afstand van Oostenrijk, opgehangen. In dit plaatsje is de tegenrevolutie met een comité uitgeroepen, maar Russische troepen zijn gealarmeerd en trekken naar dit gebied op. Zodoende is de Oostenrijkse grens in gevaar. Een sterke groep van Hongaarse opstandelingen heeft in de avonduren van gisteren het Oostenrijks-Hongaarse grensgebied tussen Magyarovar en He- gyeshatom bezet en verwacht een aan val van Russische troepen. West-Honga rije staat nu geheel onder de controle van de opstandelingen. Men neemt aan dat de Russen hun twee divisies in Hongarije zullen versterken door het la ten optrekken van nieuwe divisies uit Roemenië. Het Oostenrijkse ministerie van De fensie heeft maatregelen getroffen om de grens te verdedigen. Een compagnie veldjagers is op weg naar de grens, ter wijl infanterie-bataljons met zware tanks in Wenen zijn gemobiliseerd en klaar staan om op te rukken. Wenen is nu het centrum van de in ternationale pers. Tientallen bijzondere correspondenten zenden vanuit de Oos tenrijkse hoofdstad hun berichten en wachten op de eerste gelegenheid om naar Hongarije te reizen, maar er wor den geen visa verstrekt. Uit alle gegevens blijkt, dat het ver zet voorlopig sterker en meer verbreid is dan het communistische-Russische re giem, maar tegen de Russische over macht zal men niet zijn opgewassen. Toch geven de Hongaren zich nog altijd niet over. Radio Boedapest „vannacht rustiger" Radio-Boedapest heeft vanmorgen in alle vroegte een beroep gedaan op de arbeiders in de levensmiddelenin dustrie om voorrang te geven aan de bevoorrading van de „met gewonden oven-olie" ziekenhuizen. Later werd medegedeeld, dat de bevolking zich tot tien uur op straat mocht begeven voor het doen van inkopen. Voorts berichtte Radio-Boedapest nog, dat „800 mensen zich gisteravond heb ben overgegeven In de nacht van vrij dag op zaterdag was het iets rustiger. Er wordt echter op enige plaatsen nog stexis gevochten. In de buurt van de Landbouwhogeschool te Boedapest zijn Sovjetrussische tanks in een gevecht ge wikkeld. De vernietiging van de opstan delingen wordt voortgezet". Ook werd een beroep gedaan op de Hongaarse jeugd, dat „het geen zin heeft met vech ten door te gaan, daar er een nieuwe regering is gevormd". Het grootste deel van de arbeiders zou deze regering van Nagy hebben aanvaard. „Zij, die nog doorgaan met vechten zijn dus agenten van het kapitalisme, die geen democratische en socialistisch Hongarije willen zien, maar de heer schappij van het kapitalisme", aldus Radio-Boedapest. Prins Bernhard te New York Prins Bernnard is gisteravond te New- York aangekomen. De Prins kwam uit New Orleans. Het nationale museum te Boeda pestdat in de afgelopen dagen her haaldelijk het middelpunt is ge weest van felle strijd tussen de op standelingen en de troepen van de Hongaarse regering en Russische militairen. Drie Hongaarse artsen kwamen vrij- hun mannen waren gewond en zeven dagavond in de Oostenrijkse grensplaats Nickelsdorf in een Hongaarse zieken auto aan. Zij kwamen hulp vragen voor de gewonden van een groep rebellen, waartoe zij behoren. Tweehonderd van Eisen in een vlugschrift opgesomd In een pamflet van de „Voorlopige revolutionaire Hongaarse rege ring" zetten de opstandelingen duidelijk de punten uiteen, die zij ver wezenlijkt willen zien. In Wenen werd gisteren zo'n pamflet ont vangen, het was gedrukt op de persen van het leger. Volgens dit vlug schrift zouden de nieuwe minister-president Nagy en de eerste secre taris van de communistische partij, Kadar, deel uitmaken van deze regering. In het pamflet wordt onder meer gezegd: „De leiders van partij en regering hebben zich alleen maar bekommerd om het hand haven van hun macht. Wat is het voor een leiding, die aarzelend en alleen onder druk van de massa maatregelen neemt en die het Sovjet- leger te hulp roept om de Hongaarse revolutie te onderdrukken?" De opstandelingen sommen voorts hun eisen op: 1. een nieuw voorlopig revolutionair leger en een nationale regering, waarin de opstandige jeugd vertegenwoordigd is; 2. onmiddellijke opheffing van de noodtoestand; 3! onmiddellijke opzegging van het Verdrag van Warschau en vreedzame te rugtrekking van de Sovjettroepen uit Hongarije. 4. de hoofden van degenen, die werkelijk verantwoordelijk voor het bloed vergieten zijn. vrijlating van de gevan gen opstandelingen en een algemene amnestie; 5. een waarlijke democratische grondslag voor het Hongaarse socialisme. Protest van Spanje Inmiddels ziet het er wel naar uit, dat de Verenigde Naties de kwesties Polen en Hongarije te behandelen zul len krijgen. Volgens te Londen binnen gekomen berichten heeft donderdag morgen een groep Hongaren zich toe gang verschaft tot de Blitse legatie in Boedapest en een beroep gedaan op de Verenigde Naties. De Franse gezant Fry beloofde de demonstranten zijn regering getrouw verslag uit te brengen. De groep maakte deel uit van een menigte van enkele duizenden mensen, die zich voor het gebouw hadden verzameld en het volkslied hadden aangeheven. De Ver. Staten overleggen inmiddels met Engeland, Frankrijk en andere landen Een ambulancewagen uit Hon garije bij de Oostenrijkse grens, waar medicamenten werden gehaald voor verzorging van de talloze ge wonden. De chauffeur met Rode Kruisbandeen van de opstande lingen. in gesprek met een journa list tijdens het korte oponthoud tijdens het laden van de wagen. of het mogelük en raadzaam is de toe stand in Hongarye voor de Ver. Naties te brengen. Er zijn nog geen beslissin gen genomen, aldus een woordvoerder van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Men onderzoekt o.m. of de aanwe zigheid van Sovjettroepen in Honga rije in overeenstemming is met de be palingen van het Verdrag van War schau en of de kwsetie voor de Vei ligheidsraad dient te worden gebracht. Spanje voelt er echter niets voor deze besprekingen af te wachten. De Spaanse ministerraad heeft gister avond onder voorzitterschap van gene raal Franco besloten bij de Verenigde naties te protesteren tegen de „bloe dige interventie van de Sovjettroepen in de binnenlandse conflicten van Polen en Hongarije". Slot op pag2 tig gedood bij gevechten bij Magyarovar in het noordwesten van het land, die zich vrijdag hebben afgespeeld. Later kwamen de Hongaren nogmaals medi sche instrumenten en bloedplasma vra gen voor de gewonde opstandelingen. De chauffeur van de auto verklaarde, dat er een „onvoorstelbare ellende" was onder de gewonden. „Velen moeten ster ven bij gebrek aan medische uitrusting". Hij vertelde verder met trots, dat op standelingen, die vrijdagmiddag een be langrijke post in Magyarovar bestorm den, in tien minuten zestig man verlo ren, maar dat zij hun doel hadden be reikt. „De opstandelingen wisten zelf niet, of zij tegen Russische of Hongaar se troepen vochten", aldus deze zegs man. Maatregelen in Oost - Duitsland Het Westberljjnse blad „B Z" meldt, dat de bewaking van het communistische hoofdkwartier en de regeringsgebouwen in Oost-Berlijn is versterkt. Voorts zou den 35.000 man grenspolitie en 15.000 man van de staatsveiligheid bevel heb ben gekregen zich paraat te houden. De gekazerneerde politie en fabriekswach- ten hadden dit bevel reeds eerder ge kregen. In het Tsjechoslowaakse grens gebied zouden veiligheidsmaatregelen ge troffen zijn als gevolg van de gebeurte nissen in Hongarije aldus verluidt uit ge woonlijk betrouwbare bron te Berlijn. Zo begon het bloedbad in Boedapest Welkom voor Nagy ontaardde in amok van Rassendie de stad afschuimden Uit de rapporten, die van vier verschillende ambassades te Londen zjjn ontvangen uit Boedapest, kan worden opgemaakt, dat de zenuwachtige be manning van een Russische tank oorzaak is geweest van de bloedige opstand in Boedapest, aldus United Press. Woensdag had zich op een groot plein nabjj het Hongaarse parlements gebouw in Boedapest een grote menigte enthousiaste maar overigens vreedzame mensen verzameld. Zij wilden de terugkerende Nagy een welkom toeroepen. Twee lichte pantserwagens van de Hongaarse veiligheidsdienst, die pa trouille reden, werden door de menigte omstuwd. De inzittenden werden eruit gehaald en door de menigte op de schouders genomen, terwijl verschillende mensen op de pantserwagens klommen teneinde beter te kunnen zien wat er voorviel. Op dat moment verscheen een lichte Russische tank ten tonele. De bemanning hiervan begreep de demonstratie verkeerd, en opende van korte afstand liet vuur op de weerloze menigte. Zij schuimden de binnenstad af. en schoten op iedere burger die zij zagen. Er ontstond een felle strijd tussen de Russische troepen en de inwoners van Boedapest. Een Oostenrijkse reiziger zei dat hij in Boeda een meisje van tien jaar had gezien, dat in enkele seconden haar ouders er. negen broertjes en zusjes verloren had. Allen waren gedood door een granaat uit een Russische tank, (oen zij probeerden hun huis te berei ken. Het meisje was de enige over levende van het gezin. Zij rende weg, huilend en bedekt met het bloed van haar ouders. Afschuwelijke drama's De mensenmassa reageerde fel De dei nende menigte golfde op de Russische tank toe die doorging met vuren. Spoedig was de tank omringd door stervenden en gewonden De massa bleef echter doorzetten. en over de doden en gewonden heen bereikte de mensenzee tenslotte de tank De gehele bemanning werd eruit gesleurd. „Of het de politiek van het Russi sche opperbevel was. of dat het de macht over zijn ondergeschikten ver loor". zo merkte een diplomaat in Lon den op, „is niet duidelijk. Maar de rest van de dag maakten de Russen amok. De „Tinda" bij Jutland gezonken De uit Groningen afkomstige, 281 ton metende Nederlandse kustvaarder „Tinda'* is, na een botsing met de „Birte", ongeveer drie mijl uit de kust van Jutland, ter hoogte van Aarhus. gezonken. De kok van de „Tinda" wordt ver mist; de overige opvarenden zjjn ge red. De „Birte" was op weg van Gdynia naar Antwerpen. Dank voor hulp aan Marcinelle Namens het gemeentebestuur van Marcinelle heeft de heer F. Manaay gisteravond het Nederlandse volk dank gebracht voor de ondervonden morele en financiële steun tijdens de jongste mijnramp in Marcinelle. Hij deed dit ter gelegenheid van een souper, dat gis teravond werd aangeboden aan de deel nemers van de derde tweejaarlijkse Be- nelux-gemeenteconferentie, die ditmaal ln Utrecht wordt gehouden. LEIDSCH DAGBLAD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1