Laatste Berichten
Japan wil walvisvloot
uitbreiden
Joden in West-Duitsland vormen
een uiterst ldeine minderheid
TELEFOON VOOR MIJNHEER
iaargang
Vrijdag 26 oktober 1956
Vijfde blad no. 2S970
Generaal Baretta kreeg
zonnewijzer
DOOR EIGEN SOLDATEN GEMAAKT
(Van onze Haagse redactie)
In „de Hartonkamp' aan de Rijks
straatweg te Wassenaar, in de woning
van luitenant-generaaj A. Baretta. chef
van de luchtmachtstaf, die zijn functie
per 1 november as. zal neerleggen, vond
Ivanmorgen een korte plechtigheid plaats.
Er werd hem als herinnering aan zijn
militaire loopbaan een prachtige zonne
wijzer aangeboden, welke werd vervaar
digd door zijn eigen mannen. Deze zon
newijzer rust op een zilverkleurige drie-
bladige propeller en draagt het op
schrift: „19161956 van de Koninklijke
Luchtmacht". Hij wordt bekroond door
een windwijzer in de vorm van een
straaljager. De zonnewijzer werd ver
vaardigd in de Luchtmacht technische
school te Deelen onder leiding van ser
geant-majoor J. Ph. van Dijk en ser
geant H. Meyer.
De opvolger van generaal Baretta,
genera al-majoor H. Schaper, hield een
toespraak waarin hij de nadruk legde
op de belangrijke arbeid van generaal
Baretta, waarna deze zijn dank betuigde.
STADSNIEUWS
AFSCHEID
Da. M. H. VAN EVERDINGEN.
Zondagavond om 7 uur zal da. M H
van Everdingen in de Marekerk af
scheid nemen als hulpprediker van de
Ned. Herv. Gemeente te Leiden Zij ver
trekt naar HillegerSberg, waar zij op
18 november as. om 10 uur in de
Oranjekerk haar intrede zal doen.
KINDERHUIS VOORDORP.
MeJ. Van der Most van Spijk, die on-
jangs benoemd was tot directrice van
tiet. kinderhuis „Voordorp" te Leider
dorp, heeft zich van deze benoeming
- teruggetrokken.
LEIDERDORP
gezinsavond in jeugdgebouw
In het kader van de gezinsweek was
er gisteravond door de Interkerkelijke
Contactcommissie een gezinsavond be
legd in het Jeugdgebouw der Ned. Herv.
terk. die Jammer genoeg zeer slecht be-
tocht was.
I De voorzitter ds. Honnef opende de
ivond, en moest tot zijn spijt mededelen
dat de commissie er niet in geslaagd was
een spreker voor deze avond te vinden.
Daarom had men het te behandelen on-
lerwerp in drie punten verdeeld, en
rerden de aanwezigen in twee groepen
Jesplitst die elk in discussie gingen
De vragen die gesteld werden luidden:
Bet is duidelijk, dat de gezinsverhoudin-
ten een wijziging hebben ondergaan en
log ondergaan. Welke factoren zijn hier
tij van invloed? Is dit te betreuren?
De volgende vraag luidde: Het is dul-
elijk, dat hierdoor ook de levensstijl
an het gezin gewijzigd ls en zich nog
portdurend wijzigt. Hoe verandert deze?
Moet de levensstijl zich bij de veran-
lerde en veranderende situatie aanpas
te. of moeten wij trachten te verhinde-
fen dat deze veranderingen invloed heb-
len op deze levensstijl?
En tot slot de vraag, wat we hebben
b verstaan onder christelijke levensstijl,
n is deze levensstijl gebonden aan bè-
Eilde regels?
)e beantwoording van de vragen le
de een uitgebreide discussie op.
OEGSTGEESi
De zaterdag gehouden collecte van
tet Protestant Interkerkelijk Thuisfront
peft f. 567.57 opgebracht.
VOORSCHOTEN
Ouderavond van de
openbare scholen
Gisteren hielden de belde openbare
lagere scholen, de „Parkschool" en de
„Vlietschool", een gezamenlijke ouder
avond in het Gebouw voor Chr. Be
langen. De zaal was bijzonder goed
bezet toen de voorzitter van de ouder
commissie, de heer A. de Groot, de
bijeenkomst opende.
De spreker van deze avond, de
heer J. Smit, hoofd van een school in
Rotterdam sprak daarna over het
onderwerp „Hoe ziet een kind?"
Ipreker begon met de ontwikkeling
het kind te volgen, waarbij hij in
it bijzonder de nadruk legde op de
nctie van de zintuigen. Ook de func-
fs van de kleuren lichtte spreker met
"u-beelden, ontleend aan het kinder
en, toe.
a de uitvoerige Inleiding vertoonde
?ker een film, die hij zelf in en om
school had opgenomen, ter illustra-
van hetgeen hij verteld had. Deze
m was een levendige en geestige 11-
itratie van de ontwikkeling van het
ld, speciaal op visueel gebied. Maar
It de psychische achtergronden kwa-
tn tot uitdrukking.
Na de pauze vertoonde de heer Smit
serie kleurendia's van kinderte-
ningen. terwijl hij eindigde met bu
lder goede kleurenopnamen van de
tuur.
De heer A. de Groot nam daarna af
leid als voorzitter van de oudercom-
ssie. Hoewel het spreker bijzonder
iet, moest hij zijn functie neerleg-
Hij dankte in het bijzonder de
rkrachten van de scholen voor de
ïttige en kameraadschappelijke ma-
'r. waarop zij hem hun vertrouwen
waardering geschonken hadden.
Namens de oudercommissie sprak de
•uwe voorzitter, de heer H. G. Mol,
scheidende voorzitter toe. Spreker
moreerde het vele werk, dat de heer
Groot op zo'n buitengewone wijze
ift verricht en bood hem, als herin-
ring aan de tijd, dat hij voorzitter
D de oudercommissie was, een twee-
boeken aan.
)e heer J. H. Krooshof, hoofd van de
rkschool, dankte de heer de Groot
mens de leerkrachten van de belde
jolen, voor de wijze waarop hij zijn
had vervuld. Spr. herinnerde er
hoe de lieer de Groot negen jaar
ig als het ware „de oudercommissie"
geweest, door de grote stuwende
icht. die ervan hem uitgegaan was.
samenwerking was steeds bijzonder
ttig geweest. Namens alle leerkrach-
bood de heer Krooshof mevr. de
)t een bloemstuk aan, omdat zij
h ook op haar wijze een bijzonder
ideel in het werk had gehad,
te heer Mol sloot daarna deze bij
lder goed geslaagde ouderavond.
WARMOND
- De goederenveiling welke in hotel
f Zon" werd gehouden ten bate van
r.-k. kerk heeft f. 4749 opgebracht.
Gomoelka stelt reis
naar Moskou uit
De eerste secretaris van de Poolse
communistische partij. Gomoelka. heeft
zijn aangekondigde reis naar Moskou
uitgesteld vanwege de omstandigheid,
dat nog niet alle Russische troepen in
hun garnizoenen zyn teruggekeerd.
Amsterdamse
verkeerspolitie:
„Dempen en slopen"
'Speciale berichtgeving)
De hoofdinspecteur Koppejan van de
Amsterdamse verkeerspolitie heeft me
dedelingen gedaan over de wijze, waarop
de politie in de hoofdstad denkt orde
te scheppen in de steeds erger wordende
verkeerschaos te Amsterdam.
„Dempen en slopen", „ruimte win
nen", dat is de enige oplossing, aldus
de heer Koppejan.
Met het jaar wordt het aantal auto's
in ons land en daarmee in Amster
dam groter. Men kan deze stroom
alleen maar verwerken door ruimte
te scheppen; dat betekent dat er hui
zen gesloopt moeten worden en grach
ten gedempt.
Het ls zo meent spreker een
schandaal, dat men om een paar
oude geveltjs aan de De Ruyterkade te
sparen de ingang van de komende
IJ-tunnel heeft geprojecteerd op een
verkeerstechnisch gezien minder gun
stige plaats.
Het is de vurige wens van de Amster
damse verkeerspolitie, dat de nieuyre
hoofdcommissaris dit óók zal inzien.
„In de tussenliggende periode, voordat
de brekerij en het dempen een feit zijn
geworden, zal het noodzakelijk zijn, dat
voor de hele binnenstad een wachtver-
bod wordt afgekondigd," aldus de heer
Koppejan.
WASSENAAR
AUTOBOTSING
Op de hoek Rijksstraatweg—v. d.
Oudermeulenlaan verleende de 81 «jarige
A. R. R. Arnold alhier, bestuurder van
een personenauto, bij het oprijden van
de straatweg geen voorrang aan een uit
de richting Leiden komende personen
auto. Bij de onvermijdelijke botsing lie
pen A. en diens 79-Jarige echtgenote
verwondingen aan armen en benen op
werden naar het Academisch Zie
kenhuis vervoerd. Beide auto's werden
ernstig beschadigd.
BROMFIETSERS BOTSTEN
De 39-jarige bromfietser A. Brand uit
Den Haag kwam op het rijwielpad langs
de Rijksstraatweg na het passeren van
twee voor hem rijdende wielrijders in
aanrijding met de 35-jarige bromfietser
N. J. J. van der Wilk uit, Delft. Beiden
kwamen te vallen, waarbij B. een sleu
telbeenbreuk en een hersenschudding
opliep en v. d. W. aan zijn gelaat werd
gewond. Beiden werden overgebracht
naar het R.-K. Ziekenhuis te Den Haag
Tegen B. werd proces-verbaal opge
maakt.
BAZAR VERNIEUWING ORGEL
Op 29 en 30 november zal in Zuider
hout een grote bazar worden gehouden
voor de vernieuwing van het orgel in de
Kievietkerk. Er heeft zich een comité
gevormd voor dames voor het bijeen
brengen van al die zaken, welke op een
bazar te pas kunnen komen en daarin
zijn vertegenwoordigd mevr. R. J,
BackerSwart, mevr. M. E. Cruijff
Akersloot, fam. Henker, mevr. P. H. J.
van HeterenTurk. mevr. J. van Laar
van Laar. mevr. P. I. W. LoumanDuys,
mevr. J. M. Rodenburgv. Leeuwen,
mevr. E. A. Scheersvan der Feijst.
mevr. J. E. Schutte—Zuiderduin, mevr.
C. Samuels de WildeSchipper, mevr.
J. Smidt, mevr. Wiersma en mevr. C.
H. J. Zwerver—Clifford.
Geruchten over dood
van Koning Hoessein
tegengesproken
Een woordvoerder van het Franse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken deelde
hedenmiddag mede, dat Koning Hoes
sein van Jordanië bij een moordaanslag
zou zijn gedood, aldus deelde United
Press mede. De woordvoerder zei, dat
dit bericht afkomstig was van de Franse
diplomatieke missie in het Midden-Oos
ten. Volgens een Reuter-bericht uit de
Jordaanse hoofdstad Amman heeft de
Koning evenwel vanochtend in zijn pa
leis doorgebracht, hetgeen de indruk
wekte, dat hy gezond en wel is.
ZWAMMERDAM
Ingebruikneming
gerestaureerde kerk
Naar wy vernemen wordt de geres
taureerde hervormde kerk woensdag
avond 31 oktober officieel weer in ge
bruik genomen. Deze plechtigheid waar
de hervormde gemeente van Zwammer-
dam reeds lang naar uitgezien heeft zal
aanvangen om zeven uur. Er zullen aan
het gebouw ook nadien nog enkele werk
zaamheden moeten plaats vinden, die
echter een geregeld gebruik van het ge
bouw niet In de weg staan.
Winstgevender dan in Eu
Kan schepen bouwen, maar moet kopen
wantnieuwe vloten worden niet toegelaten
In verschillende landen bevinden zich op het ogenblik vertegenwoor
digers van Japanse rederijendie zoeken naar te koop liggende walvis
vaarders. Zij hebben belangstelling voor complete walvisvloten -
fabrieksschip met bijbehorende vangboten jagersof ..catchers") - en
beschikken over zeer kapitaalkrachtige opdrachtgevers. Men meent te
weten, dat Japan twee en misschien zelfs drie complete vloten wil
aanschaffen.
Japan is in de ranglijst van schepen-houwende landen heden nummer
tweeachter de Verenigde Staten. Wellicht zou Japan zelf zijn walvis-
vloten kunnen bouwen, maar de koopsom van de nieuwe vloten is de
toegangsprijs van Japan tot de gebieden waar de walvis woont, de
Zuidelijke IJszee.
Olympic Challenger
in Japans bezit
Het aantal walvisbotcn is in de
loop der afgelopen jaren tot 20 geste
gen, terwyi de eenmaal per jaar in
vergadering van de walvisvarende
Sedert een jaar zijn velen, die er voor
de oorlog woonden, teruggekeerd
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Er wonen tegenwoordig in Duitsland slechts tussen de 28.000 en de 30.000
Joden tegen vroeger (vóór Hitier) ongeveer een half miljoen.
Deze Joden zön zowel over de Westduitse Bondsrepubliek als over de oost
zone verspreid, maar het overgrote gedeelte heeft zich toch in West-Duitsland
gevestigd. Dat is begrypeiyk, want de levensomstandigheden ten oosten van
het ijzeren gordijn zijn immers van heel ander karakter en het is uiterst
moeilijk daarginds aan een behoorlyk bestaan te komen.
Dit vertelde ons dr. H. G. van Dam, algemeen secretaris van de „Zentralrat
der Juden in Deutschland". met wie wij eens in zUn bureau te Dusseldorf. niet
al te ver van de Königsallee en van het drukke en mondaine centrum van
deze grote stad, zijn gaan praten.
Dr. Van Dam, Nederlander van
afkomst, leidende figuur in
„Zentralrat"
De heer Van Dam die de leidende
figuur is van deze organisatie 'die na-
meiyk geen voorzitter heeft) ls. zoals
zijn familienaam duidelijk te kennen
geeft, van Nederlandse afkomst. Zijn
vader, die van IJsselmonde kwam, is
tegen het einde van de vorige eeuw
naar Berlijn getogen, waar hij een
kunsthandel begon. Keizer Wilhelm II
behoorde er. zo vertelde de zoon ons. tot
zijn klanten. Deze zoon. die de voor
namen Hendrik George naar onze
Prins Hendrik en naar de Engelse
Koning! kreeg, is in 1906 te Berlijn
geboren.
In 1933 is dr. Van Dam. Jurist en
advocaat, naar Nederland gevlucht. Hij
woonde een paar jaar in Den Haag en
daarna is hy naar Engeland overgesto
ken. Hij spreekt nog Nederlands, maar
met een sterk buitenlands accent. Dat
leverde wel eens moeilijkheden op, als
men hem in Nederland voor een
Duitser hield. In België meende men
vaak. dat hy uit de Nederlandse pro
vincie Limburg kwam.
Veel artsen en adyocaten
De „Zentralrat. der Juden in Deuts-
land", die voor de oorlog niet heeft be
staan, is een organisatie, die de dertien
regionale bonden van Joodse gemeenten
omvat. Die gemeenten tellen ongeveer
18.000 leden. Berlijn. München. Frank
fort a. d. Main en Hamburg zijn thans
de enige vier Duitse steden, waar meer
dan duizend Joden wonen.
De Joden vormen dus in West-Duits
land. met zijn circa vijftig miljoen
inwoners, een uiterst kleine minderheid
en zy vallen ook in het niet bij de on
geveer tien miljoen vluchtelingen uit
het oosten, die ook al tengevolge van
Hitiers politiek! naar het Westen
zyn gekomen en die men daar heeft
moeten opnemen.
Verschillende Joden hebben zich in
Duitsland weer. doorgaans met succes,
als arts of advocaat gevestigd. Hun
patiënten en cliënten komen voor het
grootste gedeelte uit nlet-Joodse krin
gen. die biykbaar vertrouwen ln hun
kennis en bekwaamheid stellen.
Duitsland ls geen immigratieland, zo
als bijvoorbeeld Canada en Australië,
en daarom komen er niet zoveel mensen
uit het buitenland om er zich voorgoed
te vestigen. Sedert ongeveer een jaar
zijn echter méér Joden, die daar vroe
ger al gewoond hebben, teruggekomen
dan in de jaren daarvoor, hetgeen ver
band houdt met de verleende schade
vergoedingen voor in de nazi-tijd gele
den onrecht. Met dat geld kan men in
West-Duitsland meer beginnen dan in
Amerika en dat is voor velen een zeer
prozaïsche en realistische reden om
naar hun vroegere vaderland terug te
keren. Overigens zyn dat merendeels
mensen, die niet bepaald kapitaalkrach
tig zqn.
Ons kort verhaal
door Jan Hardenberg
Naast de deur is een kaartje geprikt.
Een groezelig, geel verschoten karton
netje. Hotel Centraal staat erop. Dit is
een een-persoons-kamer. Logies met
ontbyt kost hier zes gulden. Daaronder,
kleiner gedrukt, staat een uittreksel uit
de een of andere verordening of wat
het dan ook wezen mag. Hy leest het
niet. Hy ergert zich. Aan dat kaartje,
aan heel die stomme hotelkamer, waar
in hy zich gevangen weet binnen een
gordel van groen bloemetjesbehang.
Aan die onzinnige plaats van de jacht-
party boven zyn bed. Mannen met
rode jasjes en zwarte petten. Bah,
waanzin
Hy vloekt zachtjes als hy de deur
achter zich dichttrekt. Zes gulden.
Zonder zijn lunch en warme maalty-
den is hij in drie dagen dus al aoht-
tien gulden kwyt. Op veertig, vyftig
gulden komt dit alles hem zeker al te
«taan. Hij moet hier weg. een pension
zoeken. Puck en de kinderen zal hy
toch ook moeten onderhouden.
Een pension. Een nét en degelijk
kosthuis. Eten by vreemde mensen, aan
een vreemde tafel zitten en lege, onbe
nullige gesprekken aanhoren. Bekletst
worden achter zijn rug. Hy walgt er
nu al van. Maar hij moet wel. Dit leven
ls te duur. hoezeer dan ook de onper-
soonlykheid van een hotelkamer te
verkiezen valt boven het leven in een
pension waar de burgemansgeurtjes
van uien en rodekool rondwalmen.
Maar hy moet. Ook al is zyn huwelyk
dan stuk, hy mag zioh niet onttrekken
aan de verantwoordeiykheid, die hij
destyds vry1willig is aangegaan voor
haar en de kinderen.
Zyn huwelyk is stuk. Wanneer spatte
die droom uiteen? Hy weet het niet.
Hy weet maar één ding, dat het kapot
is. Radicaal kapot is. Het was niet meer
te harden thuis. De muren zelfs vlogen
hem aan. En eigenlijk hadden 5e niets
samen, Puck en hij. Zelfs geen ruzie
meer. Maar juist daardoor leek heel de
wereld tussen hen in te staan. Aan de
leestafel laat hij zich neer. Achter de
tapkast ziet hij die plaat weer. Het
rondplassende jongetje in de sloot met
daaronder de opwekking om toch voor
al nooit ongekookt water te drinken.
In acht van de tien kroegen in Neder
land hangt die plaat. Schabionen-
humor. Bah
De ober brengt zyn thee. Onge
vraagd. Zonder suiker en zonder melk.
Net als thuis. Na drie dagen weet hier
immers ieder al. dat hy zyn thee alleen
puur drinkt, dat hij koffie-verkeerd
wil en dat hy van sloten maggi in zijn
soep houdt. Van al die kleine persoon
lijke zaken zyn ze hier op de hoogte.
Net thuis. En toch is alles anders dan
thuis.
Niet de grote dingen zyn het. bedenkt
hy, welke een huwelyk vermoorden
Het zyn de kleine dingen. De kleine
aanslagen op eikaars persoonlykheid.
Het moeten luisteren naar onbenullig
heden; het gezeur over een overhemd,
dat je aan of uit moet trekken, het
geteem om elf uur of je nu naar bed
gaat. Dat waren de dingen geweest, die
de jaren door in zyn hart waren gesla
gen. als even zovele yzeren pennen. En
elke pen was een gat geworden.
Géén gat in zyn liefde voor Puck.
Hy hield van haar. Nog steeds. En van
zyn kinderen 'hield hy ook. Maar gaten
in zyn zelfbewustzyn waren het ge
weest. Het was een beklemming gewor
den te denken, dat Puck hem het recht
wilde ontnemen zich zelf te zyn. Wan
neer hy 's avonds wegdook in een boek
kon ze. langs hem lopend op weg naar
de keuken, hem ineens herinneren aan
een brief, die nog geschreven moest
of het stuk speelgoed van Ans of Wim,
dat nog moest gelijmd. Dan was zo'n
avond stuk geweest. En avond aan
avond is ook een leven lang. Hy had
zich tenslotte een vreemde gevoeld voor
zijn eigen boekenkast. Hy had gedacht
by zichzelf te gast te zyn. Als een dief
had hij zich gevoeld, een dief die de
uren, waarin hy zichzelf kon zyn, moest
stellen op de genegenheid van zyn
vrouw. Want zijn verzet tegen deze
aanslagen op zyn persoonlykheid, op
de vrijheid van zyn geest hadden
natuurlyk ook hun terugslag gevonden
in Puck. Zo was er niets overgebleven
van de vertrouwelykheid uit de eerste
jaren van hun samenzijn.
Niets. In de plaats daarvan was
vijandigheid gekomen, kille, verzwegen
vyandigheid. Drie dagen geleden was
hij tenslotte gegaan. Ze had weer eens
iets gezegd: een belachelijke kleinig
heid eigenlyk.
Hy luisterde nooit als zy iets zei. Dat
nooit had hem geslagen. Hy had zyn
koffer gepakt ondanks haar tranen...
Nu zit hy hier tegen een spelend
jongetje aan te kijken of tegen kerel
tjes met rode jasjes en zwarte petjes.
Nu kykt hy hier naar een ober, die al
weet, dat hy liever snytoonen eet dan
doperwten. Nu zit hy hier aan de lees
tafel van hotel Centraal, waar hy naar
verkiezing zijn ochtendnieuws, socialis
tisch of liberaal, voorgeschoteld kan
krygen aan het onübyt. Maar meer nog
dan thuis is hy hier een vreemde in
zyn eigen leven. Hy mist zyn boeken
kast. zijn kinderen en Puck! Hy mist
haar liefde in de talloos vele kleine
zaken, die hem zo vaak hebben geër
gerd. Het neerleggen van het overhemd,
dat hij aantrekken moest, de das, die
zij erbij koos. Nu staat hij iedere mor
gen hier een paar minuten te aarzelen
eer hij zijn 'keuze heeft bepaald.
Geen wonder dat hij haar mist! Tien
jaar huwelijk gaan toch niet zo maar
aan je voorbij. Ook al was dan mis
schien de laatste jaren de wederzijdse
genegenheid verdwenen, er bleef toc'h
de zorg, die Je voor elkaar had. De
koestering van kleinigheden, sleur ge
worden in de loop der jaren misschien,
die je node missen kunt. Het kopje
koffie als hy thuis kwam, de krant, die
bij zijn stoel lag te wachtenAch
wie weet misschien zat Puck nu wel te
verlangen naar de plichtmatige zoen.
die ze kreeg wanneer hy 's ochtends de
deur uitging.
Het is de ober, die hem waarschuwt.
Er is telefoon voor mynheer. Hy gaat
naar de cel. Hy loopt snel, want hy
weet dat zy het is. Dat voelt hy, want
hy realiseert zich niet eens, dat zy de
enige is, die weet waar hij ls.
En het is Puck. Warm en doorzich
tig flonkerend als wyn ls haar stem
aan zijn oor. Ze bedankt hem. Ze vond
de bloemen zo mooi. Bloemen?
Dan ineens weet hy het weer. 8 ok
tober is het vandaag. Elf, nee twaalf
jaar geleden al heeft hy haar gevraagd.
Die dag heeft ze voor het eerst bloe
men geihad. Hy heeft dat elk jaar her
haald
Maar wie heeft dan nu
Plotseling zingt er in zyn oor een
andere stem Jong en pril. Komt paps
nog thuis vanavond. Mams was zo blij
met de bloemen, die zedie hij
stuurde. En hij begrypt en glimlacht
zyn tranen weg om een dochter van
nog geen tien, die verstandiger is dan
haar vader en moeder beiden. Natuur
lyk komt hij, Ans. Nu meteen!
Hy glimlacht nog als hy de cel uit
komt en de ober wenkt.
Hij wil de rekening betalen. Dat kan,
hy zal het nu meteen in orde maken.
De glimlaoh van de kelner is mild en
begrypend.
Haastig propt hy boven de kleren in
zyn koffer. Dan gaat hij de kamer uit.
weg van het vervloekte groene bloe
metjesbehang.
Hy knipoogt tegen de kereltjes met
hun rode jasjes en zwarte petjes. Houd
je maar haaks. Jongens, het leven is
nog niet zo kwaad.
landen vastgestelde jaarmaxima da
lende zyn. Daarom is het uiterst on-
waarschyniyk dat de andere landen
een uitbreiding van-de Japanse wal
visvloten zullen goedkeuren. Dus
moet Japan uit de twintig bestaande
vloten overtollig geworden of om
andere redenen te koop liggende sche
pen opkopen. Zo kon het gebeuren
dat de „Olympic Challenger" van
Onassis verleden jaar In handen van
een Japanse maatschappij overging.
Wat de Japanners willen doen, blijft
voorlopig verborgen achter een gordijn
van geheimzinnigheid. In scheepvaart
kringen in Tokio kan men echter de
belangstellende luisteraar vertellen, dat
de redery Tiyo, die twee complete vloten
in de vaart heeft, naar een derde zoekt,
en dat de visserijfirma van Nitsjiro. die
zioh tot nu toe heeft toegelegd op zalm
en krab. ook belangstelling toont voor
een walvisvloot.
Voor de Japanners Is een walvis-
vloot een nog winstgevender bedrijf
dan voor de Europeanen, want waar
men Europa alleen de olie en een
klein deel van het vlees kan verkopen,
kunnen de Japanners de gehele op
brengst van de walvis ln eigen land
aan de man brengen.
Volgende maand zullen vyf Japanse
walvisboten naar de zuidelijke Pool-
zee uitvaren. Zou voor die tijd succes
de jongste plannen van thans bekro
nen. dan gaan er dus zeven vloten
naar toe. hetgeen Japans aandeel ln
de totale vangst van 25 percent zal
brengen tot 35 percent. De tijd daar
voor is. naar de mening der Japan
ners, thans rijp, want vele Europese
maatschappijen, die zich toeleggen op
de wallisvangst, voelen economi
sche moeilykheden. Vandaar ook, dat
hun vloten te koop liggen
ropa
rederyen de balans van alle argumen
ten betekenen.
In de eerste plaats: de grootte van
het fabrieksschip. Een vertegenwoordiger
van een Japanse redery. die ieder jaar
twee vloten naar de Zuidelijke IJszee
zendt, verklaarde, dat het fabrieks
schip van zyn keuze óf groter moet zijn
dan 20.000 ton, óf zo klein, dat het geen
hulp nodig heeft van tankschepen. In
dit verband zou de „Abraham Larsen",
een Zuidafrikaans fabrieksschip van
32.000 ton. dat het grootste ter wereld
is. dus een goede kans maken.
De snelheid
Het tweede punt van groot belang is
de snelheid van de vangboten. en hun
tonnage. Dezelfde spreker van daar
even stelt de Ideale vangboot op 700
ton, met een snelheid van tussen 14 en
16 knopen. Noorwegen heeft twee vlo
ten, waarvan de vangboten aan deze
eisen voldoen.
Wat in de komende twee of drie
weken gebeuren zal, is uit de stil-
zwygendheid van de betrokken par
tijen nog niet op te maken, maar het
is zeer waarschijnlijk, dat verschei
dene Japanse rederyen zullen trach
ten hun vangstcapaciteit met bestaan
de eenheden uit te breiden.
FAMILIEBERICHTEN,
ONTLEEND AAN ANDERE BLADEN.
Bevallen: GoudOliërhoek. d.. Rotter
dam; Van SandickIdema Greidanus,
d., Buren; TuinemaMesander, d., Am
sterdam.
Getrouwd: M. J. van Emde Boas en
A. G. C. van der Ploeg. Amsterdam;
J. ten Broek en K. Visser. Amsterdam;
H. S. J. Kalf en I. J. Kruyen, Israël.
Overleden: Dr. mr. C. Koch, m. 82 j.,
Haarlem: G. Th. J Wesseling, vr.. 67
j., Huizen; S. M. BloembergenQuint,
vr., Hilversum: N. Zeeuw—Van Vliet,
vr. 65 j„ Delft.
Lelijke klap
Japan, Rusland en Nederland
hebben vorig jaar de walvisvangst van
de Noorse en Engelse vloten een lelyke
slag toegebracht. Hun vangsten waren
aanzienlijk beter. Een walvisondeme-
ming is een zaak, die elk jaar hoge
rendementen moet geven om exploitabel
te biyven. Het feit. dat de Japanners
zoals gezegd, ook het walvisvlees kun
nen verkopen, plaatst hen daarom ten
opziohte van de andere landen in een
zeer gunstige positie.
Een vertegenwoordiger van een derde
Japanse walvisrederij, de Dai Idsji Bus
san Trading Company uit Tokio, heeft
enkele dagen geleden in Europa onder
handeld. alsook een vertegenwoordiger
van de Taio-maatschappij. Hoe deze he
ren gevaren zijn. wensen zy niet mede
te delen, ook al uit hoofde van con-
currentie-overwegingen. Welgeteld drie
grote maatschappijen doen op het
ogenblik hun uiterste best om hun
vang-capaciteit uit te breiden.
Belangrijke punten
In welingelichte kringen in Tokio
wordt echter gewezen op twee belang-
ryke punten, die voor de betrokken
HILLEGOM
AANRIJDING
Gistermiddag moest een inwoner van
Heemstede met zijn auto ter hoogte van
de steenfabriek plotseling stoppen voor
een vrachtauto, die voor hein reed. Een
achter hem rijdende auto mét aanhan
ger botste tegen hem op. De personen
auto werd beschadigd. Door de ver
keerspolitie is proces-verbaal opge
maakt.
BEURSOVERZICHT
Plotselinge daling op reeds
weer tegengesproken
geruchten
AMSTERDAM. 28 oktober
Wallstreet was gisteren onregelmatig
en merendeels lager gestemd maar des
ondanks was de stemming aan het Dam.
rak over het algemeen wat beter. Niet
dat een belangrijke koersstijging viel
waar te nemen maar er leek enige grond
in de markt te zitten en er ging in som
mige hoeken wat meer om dan vorige
dagen. Het zag er aanvankelijk dan ook
naar uit dat de week besloten zou wor
den met een iets vriendelyker verloop.
De hoofdfondsen, met name Kon. Olie,
lagen goed prijshoudend en wisten zich
goed te handhaven. Olie bewoog zich
boven de 8 maal pari koers op 803 en
Aku werd verhandeld op 230. Unilever
had een hoogste koers van 396 en Philips
was na zwakke opening in herstel in ge
volge dekkingsaankopen.
Plotseling In de tweede helft van de
beurs werd een scherpe koersdaling
geconstateerd voor de internationale
ondsen. Dit gebeurde op geruchten
volgens welke Koning Hoessein van
Jordanië zou zyn vermoord. (Zoals
men elders kan lezen, zyn die geruch
ten reeds weer van Engelse zijde
tegengesproken. Red. L.D.) Er trad
een zodanige verkoopneiging op. dat
een scherpe koersdaling ontstond
waardoor b.v. Olie inzakte tot 795. Aku
tot 226%. Philips tot 265 en Unilever
tot 390. Het «lot kwam op het laagste
punt.
Scheepvaart was stil en weinig ver
anderd. Aandelen H.A.L. wisten hun
aanvankelijke koerswinst niet te behou
den. Cultuurfondsen lusteloos. Staats
fondsen Iets beter voor de kortlopende
soorten.
WISSELKOERSEN.
Amsterdam. 26 oktober Londen
10.63 Vb—'10,63 New York 3.82%—
3.8234; Montreal 3,93%—3,94 V8; Parys
1.0815'1.0635; Brussel 7,60%—7.60%;
Frankfurt 90.80 90.8512Zürich
86.8666,91%: Zürich (vr. francs)
89.2312 —89.28 Stockholm 73.40'2
73.45%; Kopenhagen 54.9454.99: Oslo
53,1453.19; Milaan 60,62%—60.67%.
Bern's van Amsterdam
Vrijdag 26 oktober
ACTIEVE OBLIGATIES
Staatsleningen ad f. 1000.
Vorige Slotkoers
koers v heden
Ned '53 3»/i 93li 93%
Grootboek obl94
Ned '51 3% 93% B 93% B
Ned '53 (3%) 92 9244
Ned '56 3% 91% 91%
Ned. '48 341 87% 8844
Ned. '54 3% 87% 8844
Ned. '55 341 87H 88
Ned. '55 H 3 41 8944 89%
Ned. '47 344 (3) 9044 90%
Ned. "37 3 86% 86
Dollarlng '47 3 9341 9341
Investeringscert. 3 92 92^
Ned 62-64 3 91% 91%
Indië A3 90
Grootboek '46 3 88%
actieve Aandelen
Clt. Handl. en Ind. B 48 46
Nat. Handelsbank 107 107
Ned. Handelsmy. 180% 177%
A.K.Ü 228% 227
Philips 270% 266%
Unilever395% 390%
Wilton Feyenoord 335 330
Bill ton 2de r 227% 231
Kon Olie (f 50.—) 405
Kon Olie 801% 794%
Amst Rubber 73% 74%
Holl Amer Ujn 191 191
Kon N Stoomboot174 172
Ned Scheepv Unie 164% 164%
HVA 95 93%
Java Cult.55 53%
Deli My en (Ver.) 105 104%
Senembah65 65
NI ET-ACTIEVE OBLIGATIES
Prov.- en Gem. leningen
A'dam '47 (3%) 3 91% 92%
Den Haag 1937 1 3..
Leiden 1947 93%
R'dam "37 I-m 3% 92%
Indnstr. Obligaties
Philips Dollarlng '51 99% 100
Premieleningen
A'dam *51 2%
A'dam '56 I 2%
A'dam '56 O 2%
Eindhoven '54 2%
Enschede 7>4 2%
Den Haag '52 I 2%
idem n 2%
R'dam '52 I 2%
idem n 2%
Utrecht '52 2%
NIET-ACTIEVE AANDELEN
Bank- en Credietinstellingen
99%
99
95%
96
101%
101%
99%
99
94%
94%
107%
1073/4
105%
106
109%
109
107
112
112
Amst Bank223
Rott Bank 194%
Twentsche Bank 197
Industrie Ondernemingen
Ned. G. en Sp fabr 210
Kon. Ned. Grofsm 113
Rott. Droogdok My. 596
220%
193
193
Tieleman en Dros
11%
Handelsondernemingen
Borneo Sum. H. My.
86
-
100
100
Diversen
288
287
Ned. My. Walv.vrt.
70
Spoorwegen
Dell Spoorweg My.
21
21
Amerik. fondsen
Anaconda
76
75%
Shell Oil Comp
77%
77%
Nog enkele fondsen ait Leiden
en omgeving
Aandelen
V _K.
25/10
HolL Constructie
413
412L
Ing bur v. Bouwnyv
123
Int Kunststoff Ind.
61
59
Kon. Ned Edelmet
70
Pref wa idem
70
Textiel Gebr v Wyk
75%
76
Leldsche Wolspinn
291L
Ned Electrolasm
Sikkens Lakfabr "53
468
469
Ver Touwfabrieken
169
Wemlnk's Betonm.
94GB
