VIER REGIMENTEN HONGAREN
STEUNEN DE OPSTANDIGEN
Economische spanning geeft geen
enkele reden tot paniekstemming
WEERBERICHT
SIMONIS' SCHOENEN
Aantal doden bedraagt twee a drieduizend
Zelfs Russische soldaten wakkeren verzet aan
ONDERLINGE STRIJD VAN
HONGAARSE LEGEREENHEDEN
Beperking uitgaven nodiggeen
eenzijdige druk op consument
Kabinet wacht met actie tot
definitieve uitspraak Schmidt
95ste jaargang
VRIJDAG 26 OKTOBER 1956
No. 28970
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.—
.AU VOOR LEIDEN EN OMSTRE
per kwartaal; f2.35 per maand; f 0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Nog steeds harde gevechten in Boedapest
(Van onze Weense correspondent)
Ondanks het ingrijpen van Sovjetrussische
tanks en infanteriebataljons is het niet gelukt de
opstand in Boedapest geheel te onderdrukken.
Reizigers die in de afgelopen nacht in Oostenrijk
aankwamen, vertelden, dat zij in de binnenstad
van Boedapest meer dan tachtig tanks hebben
waargenomen. De nieuwe regering zag zich ge
dwongen om de termijn voor amnestie, die woens
dagavond was afgelopen, tot donderdagmiddag
te verlengen. Tenslotte dreigde Nagy niet meer,
maar smeekte hij de opstandelingen om het verzet
te beëindigen Een grote concessie aan het
nationale communisme is het feit, dat het politiek-
bureau de Stalinist en vriend van Rakiso, Ernö
Gerö, als eerste secretaris van de partij heeft ont
slagen en in zijn plaats de Tito'st Janos Kadar
heeft benoemd. Kadar werd in 1951 wegens spio
nage, hoogverraad en „Titoïsme" gevangen ge
nomen, dikwijls gefolterd, maar nooit veroordeeld.
Hiermee is Hongarije een stap verder gegaan op
de weg naar een nationaal communisme volgens
Titoïstisch model.
Twee stations en het museum zijn vernield
De oorspronkelijke berichten van Radio-Boedapest, dat de opstand geëindigd
zou zijn, blijken dus onwaar te zfln. De nieuwe leiding heeft de r.-k. aartsbis
schop mgr. Grösz, alsmede de vroegere staatspresident en socialistische partij
leider Szakasitz verzocht het volk te kalmeren. Zij deden dit ook met bewogen
stem en riepen de bevolking op het doden en moorden te staken, maar zij spraken
geen woord van waardering uit over het nieuwe regiem. Het verzet is alleen mo
gelijk, doordat een groot aantal Hongaarse soldaten zich nog voortdurend bij de
opstandelingen aansluit en hen van wapens voorziet! Men spreekt hierbij van
vier regimenten!! Nagy heeft dit zelf toegegeven, toen hij in zijn toespraak van
gistermiddag verklaarde, dat allen op „vergiffenis en amnestie" kunnen rekenen,
ook de opstandige soldaten van het Hongaarse leger, als zij hun verzet maar
opgeven. Reizigers, die bij Nikolsburg in Oostenrijk aankwamen, vertelden dat
zelfs Russische soldaten aan de kant van de opstandelingen staan en hun verzet
aanwakkeren. Het aantal doden schijnt veel groter te zijn dan oorsprokelijk werd
opgegeven, namelijk tussen twee en drie duizend, terwijl het getal van de ge
wonden niet geschat kan worden. Twee grote stations zijn totaal vernield en het
nationale museum is totaal uitgebrand. Ziekenhuizen en apotheken moeten dag
en nacht geopend blijven, terwijl de bloedtransfusiedienst bloedgevers of donors
oproept om de gewonden te helpen.
In Boedapest schijnt het gedeeltelijk zelfs tot een stellingoorlog te zijn gekomen
Defensie Farkas, hogere lonen en demo
cratische vrijheid voor het parlement.
In Miskolc wordt ook met algemene
staking gedreigd, terwijl in Baranja een
revolutie-comité is gevormd.
Met het oog op een dreigende alge
mene staking in Hongarije hebben de
Oostenrijkse spoorwegen besloten om
voorlopig het treinverkeer naar Honga
rije stop te zetten. Ook zijn er Oosten
rijkse versterkingen naar de grens ge
zonden. niet alleen om de soevereiniteit
te beschermen, maar ook om vluchtelin-
Tegenstand groeit in
andere steden en op
liet platteland
De nieuwe premier Nagy heeft voor de
radio toegegeven, dat er grote fouten
waren gemaakt en dat de ontevreden
heid en verbittering gemotiveerd zijn,
maar de regering zou uit de tragische
gebeurtenissen een les trekken. Aan de
boeren beloofde hij. dat zij niet meer
met geweld gedwongen zouden worden
om zich bij de kolchozen (collectieve
boerderijen) aan te sluiten. Ook de
nieuwe eerste secretaris van de partij
Kadar sprak in dezelfde geest, maar hij
eindigde met de demagogische woorden:
„Arbeiders, boeren en intellectuelen,
wanneer gij niet meer onder het kapita
listische juk wilt komen, moet gij mee
helpen om de orde te herstellen". Beide
sprekers beloofden aanzienlijke hervor
mingen, maar ook verklaarden zij, dat
zij aan het contact met Moskou zouden
vasthouden en dat zij samenwerking na
streefden op basis van gelijkheid. Tussen
deze uitzendingen door werd door Ra-
dio-Boedapest niet de internationale ge
speeld maar het Hongaarse volkslied.
Russische troepen als een
keten rondom de hoofdstad
Nagy verklaarde later, dat hij met de
Russische legerleiding had onderhandeld
om het terugtrekken van de Russische
troepen uit Boedapest te verkrijgen. In
feite zijn er echter nog steeds Russische
troepen in Boedapest, die bijv. gister
avond vanuit pantserauto's op ongewa
pende burgers op het Museumplein heb
ben geschoten. Daarom wordt de bevol
king nog steeds vermaand niet op straat
te verschijnen. De overige Russische
troepen hebben zich met hun pantser
auto's en machinegeweren op een af
stand van 20 kilometer rondom Boeda
pest geconcentreerd om de stad in be
dwang te houden. Terwijl de opstand in
Boedapest nog niet is geëindigd groeit
het verzet in andere steden en vooral op
het platteland. In het bijzonder in de
mijnstreek Tatabanja en Szolnok. Van
uit het stadje Raad zijn Hongaarse
spoorwegarbeiders in het Hongaars-Oos
tenrijkse grensstation aangekomen om
hun collega's aan te sporen de Russische
emblemen van hun uniformen te ver
wijderen, alsmede de Sovjetsterren van
de locomotieven.
Algemene staking dreigt
In de stad Borsod heeft zich een co
mité gevormd, dat een volksfront-rege
ring eist. Vannacht werd een geheime
zender uit de stad Miskolc gehoord, die
de veroordeling van alle Stalinisten eis
te, vooral van de vroegere minister van
Afnemend buiig
De Bilt verwacht tot zaterdagavond:
Wisselend bewolkt en minder buien.
Vannacht plaatselijk lichte naohtvorst
en hier en daar mistbanken. Morgen
overdag ongeveer dezelfde temperatuur
als vandaag. Matige tot zwakke wind
uit noordelijke richtingen. (Opgemaakt
te 11.15 uur).
27 OKTOBER
Zon op: 7.28 uur; onder: 17.23 uur.
Maan op: uur; onder: 14.21 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.33 en 21.07 u.
Dit nummer bestaat uit
gen te helpen. Er komen echter weinig
vluchtelingen, omdat vijf Russische re
gimenten zich in het westen van het
land hebben opgesteld om revolutionaire
troepen en deserteurs op te vangen.
Het verzetsfront in Hongarije wordt
voornamelijk gevormd door al diegenen,
die vroeger het slachtoffer zijn geweest
van het willekeurige communistische re
giem. Het zijn mensen van alle moge
lijke richtingen: Socialisten. Katholie
ken. onrechtvaardig veroordeelde com
munisten. vroegere aristocraten, stu
denten. alsmede arbeiders, mensen uit de
burgerlijke kringen, soldaten en ambte
naren uit de tiid van Horthv enz
Wel voorbereid?
Het schijnt dat de opstand wel dege
lijk voorbereid is geweest en dat men
het plan heeft gehad om het parlement,
de gebouwen van de radio en van de
communistische krant „Szabad Nep", als
mede de grote warenhuizen te bezetten,
eventueel te plunderen. Bovendien was
men van plan de regering omver te wer
pen.
Premier Nagy tracht de bevolking
voortdurend gerust te stellen, maar hij
heeft zijn populariteit voor een groot ge
deelte verloren, omdat ook hij de Russen
te hulp heeft geroepen. Hij zal beslist
trachten zijn gematigd programma van
1953 ten uitvoer te brengen, maar het is
de vraag of dit hem zal gelukken, om
dat de reserves zijn uitgeput, omdat de
ontevredenheid te groot is en vooral
daar het grootste gedeelte van de bevol
king gekant is niet alleen tegen het Sta
linistische systeem, maar tegen het
Communisme in zijn geheel, dat het
land aan de rand van de afgrond heeft
gebracht.
Slot op pag. 2
Russische troepen bezetten een grensstad
Onze Weense correspondent telefoneerde ons in de loop van hedenochtend:
Volgens laatste berichten uit Hongarije worden er in het gebied rondom het
plattenmeer in het zuidwesten van het land heftige gevechten geleverd niet tussen
burgers en soldaten, maar tussen troepen van het gewone leger onderling.
De reizigers, die per auto uit Hongarije naar Oostenrijk komen, warden voort
durend door Hongaarse en Russische soldaten gecontroleerd. Ofschoon het aan
de Oostenrijks-Hongaarse grens rustig is, hebben Sovjetrussische troepen de
grensstad Ödenburg bezet. De arbeiders In de suikerfabriek aldaar worden door
Russische soldaten in bedwang gehouden, omdat men ook daar onlusten ver
wacht. Hongaarse bataljons staan hier voortdurend onder Russische commando's.
Het is intussen bekend geworden, dat zender 1 van Radio-Boedapest niet meer
functioneert en dat zijn dienst door een andere zender in het noorden van de
stad wordt overgenomen.
Premier Nagy schijnt steeds meer aan populariteit te verliezen. Dit bleek reeds
dinsdag j.l., toen hij een rede hield, waarin hij op vriendschap en loyaliteit met
de Sovjet-Unie aandrong. Hij werd toen door de studenten uitgefloten.
Dit is een van de eerste foto's van
de bloedige vrijheidsstrijd in de
Hongaarse hoofdstad Boedapest,
welke volgens de laatste berichten
nog steeds voortduurt. De opname
laat zien hoe een Russische tank
door de straten van Boedapest rijdt.
Bovenop de tank staat een groep
opstandelingen, die de Hongaarse
vlag zwaait. (Telefoto A.N.P.)
Regering tot Tiveede Kamer:
(Van onze parlementaire redacteur)
De thans heersende topbedrijvigheid veroorzaakt spanningen in
het economische leven. Door het tekort aan arbeidskrachten dreigen
lonen en prijzen omhoog te schieten. Er wordt te gemakkelijk geld uit
gegeven. Om geldontwaarding te voorkomen en het tekort aan arbeids
krachten te verminderen, is daarom een beperking van de uitgaven en
consumptie noodzakelijk. Er is echter niet de minste reden in Neder
land voor een paniekstemming door de vrees, dat een eenzijdige druk
op de beperking van de consumptie zal worden gelegd, aldus Minister-
President dr. Drees gisteren in de Tweede Kamer.
ontwerp lag reeds gereed bij het vorige
kabinet.
Het advies van de Sociaal-Economi
sche Raad omtrent de voorziening voor
weduwen en wezen is reeds ver gevor
derd.
Wanneer de sterke geboortegolf van
direct na de bevrijding door het lager
onderwijs is heengegaan, kan de leer-
lingenschaal bij het lager onderwijs wor_
den verlaagd.
In de NAVO zal worden gesproken
over een werkelijke verlaging van de
defensielasten.
Omtrent de kabinetsformatie ont
hulde dr. Drees, dat hfj na de misluk-
Drees wilde in juli
terugtreden
Terwijl beperking van de uitgaven ge
boden is kan men zich volgens dr. Drees
inderdaad afvragen of het zin heeft al
lerlei sociale plannen aan te kondigen.
Zin heeft het stellig, omdat er toch veel
kan worden gedaan in weerwil van de
versobering.
De algemene kinderbijslag, ook voor
zelfstandigen (van het derde kind af)
betekent alleen een andere verdeling van
de inkomsten. Het desbetreffende wets-
(Ingez. Med.-Adv.)
WIJ BRENGEN STEEDS HET BESTE.
Haarlemmerstraat 138 - telefoon 20699
king van zyn eerste formatiepoging
aan de Koningin te kennen had gege
ven, verder niet meer bfj de formatie
te willen worden betrokken. Maar hij
is gezwicht voor de aandrang van zijn
partijgenoten, die betoogden, dat zon
der hem voor de P. v. d. A. moeilijk
een bevredigende oplossing zou kun
nen worden gevonden.
Wat betreft de figuur van de staats
secretaris is dr. Drees het er mee eens,
dat de staatssecretaris geen semi-supe-
rieur-ambtenaar moet zijn, maar een
politieke figuur, die alle risico's moet
nemen, die er aan een politieke functie
verbonden zijn.
Er moet voor een staatssecretaris dus
geen ambtelijke betrekkingen worden
opengehouden.
Politieke situatie niet veel
slechter
Dr. Drees ontkende niet, dat er te
genstellingen zijn tussen de politieke
partjjen, maar het komt aan op de
vraag of er onder die omstandigheden
toch samenwerking mogelijk is. In dat
opzicht acht htf de toestand niet zo
heel veel slechter dan enkele jaren ge
leden. HU zou het eigenlijk voor het
politieke leven gezonder vinden indien
de PvdA of de KVP in oppositie zou
zijn, ook al omdat het een onbehaag
lijke situatie is, dat de grote partijen
elkaar bestlijden en dan toch weer tot
samenwerking moeten komen.
zy kunnen elkaar nauwelijks missen,
hoe kwaad ze elkaar ook aankyken.
Toch zag dr. Drees in de brede basis
het voordeel, dat grote volksgroepen
zich daardoor vertegenwoordigd achtten
bij beslissingen, die diep ingrepen in het
volksleven. In het kabinet, zo besloot dr.
Drees, zullen wy trachten tot de nodige
samenwerking te komen om de verheu
gende ontwikkeling van land en volk
verder voort te zetten.
In de buurt van Elburg is nu
reeds duidelijk het resultaat te
merken van het machtige karwei,
dat de gemalen rondom oostelijk
hlevoland hebben ondernomen: Het
droogpompen van een nieuw stuk
Nederland. Op diverse plaatsen zijn
reeds grote oppervlakten droog-
I gevallen. De foto toont twee leden
van het dijkleger. die de modderige
vlakte bekijken, welke straks ruisend
koren zal gaan dragen.
Beroep op Ver. Naties thans te riskant
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer heeft prof. Romme (KVP) bij de Minister-
President geïnformeerd hoe het Kabinet er over denkt de zaak-Schmidt
aanhangig te. maken bij de Verenigde Naties teneinde een uitspraak
te krijgen van het Internationaal Gerechtshof. Dr. Drees zei onomwon
den dat in het proces-Schmidt een bedroevende rechteloosheid aan de
dag is getreden, wgarin de onschuld wordt miskend. Hij bracht ook
hulde aan mevrouw Bouman voor de bekwaamheid, vasthoudendheid
en moed, waarmede zij haar taak heeft vervuld. De zaak-Schmidt komt
echter nog in hoger beroep en daarom kan van Nederlandse zijde nog
«iet worden vastgesteld wat er verder zal geschieden.
Prof. Romme (KVP) begreep dit ant
woord niet. terwijl in antwoord op vra
gen van het Kamerlid Van Rijckevorsel
is verklaard, dat de regering overtuigd
is. dat het proces een opzettelyke
rechtsverkrachting is ter uitvoering van
politieke doeleinden. Is het dan wel ver
antwoord op hoger beroep te wachten?
Dr. Drees antwoordde hierop, dat
het Kabinet de indruk heeft, dat de
kans op succes bij de Verenigde Na
ties kleiner is wanneer nog uitspraak
moet worden gedaan in hoger beroep.
Dan kan men zeggen dat eerst maar
de uitspraak in hoger beroep moet wor
den afgewacht. Na eei dergelyke afwy-
zing is het moeiiykc-r met succes op
nieuw een beroep te doen op de Verenig
de Naties. De gevoelens van het Kabi
net omtrent de zaak-Schmidt verschil
ler ohte- in geen enkel opzicht met die
var prof Romme.
