Britse automobielindustrie verlaai
eindelijk conservatieve standpunt
Waarom geen Dalmatische zeerobben
om onze schepen te bemannen
95ste jaargang
Vrijdag 19 oktober 1956
Derde blad no. 28964
(Ingez. Med.-Adv.)
Wat motorshow te Londen leert:
(Van een speciale verslaggever)
Engelands minister-president zelf, Sir Anthony
Eden, heeft in het Londense Earls Court de 41ste
internationale automobieltentoonstelling geopend,
een expositie, die eerder een fraai kijkspel is dan
een massale introductie van nieuwe typen en
nieuwe uitvoeringen. De Britse vedettes en ster
ren, die met hun beste „make-up" staan te pron
ken om bewonderd te worden door allen, die hen
een warm hart toedragen, zijn deels echter be
giftigd met minder „esprit" en minder uiterlijke
charme en mag men wel zeggen lieftallig
heid dan hun Franse, Duitse en Italiaanse zusters,
deels ook met minder op show en uiterlijk ver
toon ingestelde robuustheid dan de Amerikaanse
mannequins uit Detroit en andere automobiel
centra. En dan: op de Parijse automobielexpositie
van begin dezer maand lieten zich reeds nage-
Sterkste verkoopargumentgrote typekeuze
Vorm deels Europees,
deels Amerikaans
Van belang ls niet. dat de Rolls Rovce
een limousine aan de markt brengt,
voorzien van televisie, radio, dicteer-
apparaat. luchtverversing en ingebouw
de bar (prijs ruim f. 80.000!), maar wel
dat deze trotse keizer onder de automo
bielen stuurbekrachtiging kreeg. Het is
evenmin van doorslaggevende waarde,
dat geëxposeerd wordt met een turbine
wagen. al wordt hiermede aangegeven,
dat althans verschillende facetten van
de vele grote problemen, die hiermede
samenhangen, tot een oplossing zijn ge
komen, veel belangrijker echter is de
grotere verscheidenheid van tvpen en
modellen en dat bekende merken met
in onderdelen verbeterde wagens tevoor
schijn komen.
Zo zijn er talloze voorbeelden van
groter en kleiner kaliber te geven, die
er allen op duiden, dat een verande
ring plaats vindt in het beleid der
Britse automobielfabrieken Wij
noemden het reeds, het conservatisme
wordt geleidelijk de rug toegedraaid.
Dat is in eerste instantie voor de
Britten zelf het grote belang van
deze expositie.
Haar positie op de internationale
automobielmarkt, die nu niet bepaald
uitmunt door krachtig optreden, zal er
slechts door verbeteren en daar van kan
men ook in ons land mede profiteren.
Niet alleen, dat'de Britse wagens deels
een Europeser en deels een Amerikaan-
ser uiterlijk kregen, maar ook omdat
inwendig veranderingen werden door
gevoerd. Tekenend in dit verband is
bijvoorbeeld dat ook Jaguar zojuist
aangekondigd heeft, dat zij het racen
er aan zal geven, omdat haar technici
achter zijn geraakt door de tijd-
energieverslindende aandacht, die zij
moesten reserveren voor het race-werk.
En toch kan men niet zeggen, dat deze
fabriek nu uitmunt door een achteraan
sukkelen.
voerd, voor automatische transmissie
werd bij een 20 types ruim baan ge
maakt, de snelheidsfactor verhoogd, de
koffer wordt ruimer. Voor een betere
acceleratie wordt zorg gedragen, de
motoren worden opgevoerd al hoewel
men in de toekomst waarschijnlijk wel
niet zal kunnen ontkomen aan het
introduceren van grotere motoren de
verhouding tussen motorvermogen en
noeg alle sterren en sterretjes bewonderen, zodat
het feitelijke nieuws op deze Londense auto-show
slechts gering van omvang is. Sterke nog:
Parijs waren er bijvoorbeeld Amerikaanse wa
gens die hier in Londen schitteren door afwezig
heid. Maar toch is de expositie van Earls Court
van belang. Niet omdat uitzonderlijk grote stands
zoals op de Amsterdamse RAI te zien waren
ontbreken, zodat geen enkele producent een
alles overheersende positie inneemt, en ook niet
omdat de 300 geëxposeerde automobielen een
wel niet volledige, maar dan toch algemene in
druk geven van wat de automobielindustrie in
de belangrijkste producenten-landen vermag,
maar omdat de Britse automobielfabrikanten en
bloc duidelijk blijk geven het aloude conserva
tisme langzaam maar zeker de rug toe te draaien.
gewicht wordt gunstiger, doch de slag
durft men nog niet gelijk aan de boring
te maken, ondanks het feit dat een
kortere slag bepaalde technische voor
delen heeft boven de lange. Tenslotte
gaat mén incidenteel over tot meedra
gende carrosserieën (geen zelfdragende)
terwijl een onafhankelijke voorvering
en in mindere mate onafhankelijke ach
tervering him weg beginnen te vinden.
Aan gedeeltelijke bladvering wordt hier
bij echter nog sterk de hand gehouden
Duitsland dus een voorsprong latend.
Distinctie naast
zakelijkheid
In de duurdere klasse tracht men zo,
naast technische verbeteringen, distinc
tie te koppelen aan zakelijkheid.
Niet alleen de meeste commerciële
De tweepersoons gasturbine-auto
vormt een van de grote trekpleisters
op de motorshowwelke te Londen
gehouden wordt. Toch is deze ver
rassende nieuweling niet het belang
rijkste van deze expositie. Daarvoor
is de praktische waarde van 't model
nog te gering. Door aandrijving
van alle vier wielen zou de wagen
een snelheid van 150 mijl per uur
kunnen halen. Maar eerst hoopt
men nog het brandstofverbruik, dat
nu zeer hoog is. in de nabije toe
komst aanzienlijk te kunnen ver
minderen. Toch is er weer een stap
gezet op de weg der ontwikkeling
van deze motor
Trieste toestanden in Triëst's kampen
In Italië mogen zij niet aan het werk en in
Nederland kunnen zij een kans krijgen
(Van onze Romeinse correspondent)
Niet alleen Duitsland, maar ook Italië kent de meest tragische nasleep
van de oorlog: de nog steeds overvolle concentratiekampen. Men vindt
ze op vele plaatsen, tot zelfs in het uiterste zuiden, maar Triest is waar
schijnlijk de stad. waar de kampen het meest de aandacht trekken. Men
heeft er kampen in soorten. Vrij behoorlijk zijn die. waar de vluchtelingen
uit ..zone B" van het vroegere vrije gebied van Triest zijn ondergebracht:
elke familie een klein houten huisje met wat struiken en bloemen er
omheen. Natuurlijk is en blijft het een kamp. maar het leven voor deze
mensen is niet uitzichtloos. Zij zijn Italianen en de burgemeester van
Triëst. die zelf. evenals de bisschop, uit Istrië.afkomstig is. zorgt er voor.
dat ze zoveel mogelijk aan werk worden geholpen. Zij verlaten hoogst
ongaarne de naaste omgeving van Triëst. Veel minder goed is de
toestand in het grote kamp van San Sabba. waar de vluchtelingen van
achter het ijzeren gordijn, voor het overgrote deel Joegoslaven. maar
ook Witrussen en Oekra'iners. die eenmaal in Belgrado woonden, en
verder Roemenen en Albanezen worden ..opgeborgen", mag men
wel zeggen.
grypelijk is in een land als Italië met
twee miljoen werklozen.
De kampbewoners hebben dus geen
geld behalve een heel enkele, die clan
destien eens ergens gaat helpen met de
druivenpluk, of wat vrouwen die als
werkster of met een ander niet gecon
troleerd werkje wat verdienen. Degenen,
die er lang zitten, zes, zeven jaren, zijn
moedeloos. Hun droom van emigratie
naar Amerika of Australië dreigt voor
altijd een droom te zullen blijven. Maar
de jongeren en degenen, die nog maar
enkele maanden in het kamp leven, zijn
vol ijver. Zij willen werken en bereiden
zich daarop voor met de weinige midde
len, die zij hebben. Engels leren is het
parool en het is roerend overal de met
de hand kunstig getekende aanplakbil
jetten te zien (in het Servisoh-Kroa-
tisch)„Geeft U op voor de Engelse
cursus, leert de taal van uw toekomstig
vaderland, Amerika, Australië, Canada".
Prinses Wilhelmina
in lioog aanzien
Er is een eigenaardige band tussen
dat kamp en het Nederlandse volk. In
de tijd van de Anglo-Amerikaanse ad
ministratie van Triëst stond een Neder
landse dame, mevrouw Van Hoogevest,
aan het hoofd van dit kamp, dat af
hangt van de Wereldraad der kerken,
van de YMCA (de C.J M.V.-internatio-
nale) en van de dienst te Genève, die,
tot zijn ontijdige dood, onder leiding
stond van oud-minister Van Heuven
Goedhart. Bij de overstromingsramp in
Zeeland deed onze consul te Triëst, de
heer Spefco, een beroep op de bevolking
der stad en kreeg o.a. vijfhonderd de
kens uit dat vluchtelingenkamp. Het
was waarschijnlijk die edelmoedige daad
die de aandacht van Prinses Wilhelmina
der Nederlanden op het kamp vestigde,
en nadien zyn tweemaal giften uit Ne
derland naar het kamp gezonden, waar
toe de particuliere secretaresse van onze
vroegere Koningin, mevrouw Jurriaanse-
Steenkamp, naar Triëst reisde. En haar
komst in december a.s. is ook voor dit
jaar weer aangekondigd.
De Anglo-Amerikanen ontvingen die
giften met grote waardering en maak
ten van de uitreiking een waar feest
voor de bewoners van het kamp. De
Italiaanse administratie toont zich veel
meer terughoudend, misschien om Tito
niet te krenken of omdat men vindt dat
de toestand in het kamp een inwendige
Italiaanse aangelegenheid is. Hoe dit zij,
bij haar laatste bezoek had mevrouw
Jurriaanse de grootste moeite om tot
het kamp te worden toegelaten.
Gevangenisachtig
Natuurlijk hebben wij dit kamp willen
zien en dank zij de bemoeiingen van de
consul is ons dit gelukt. Het ligt in een
buitenwijk van Triëst en is eigenlijk
helemaal geen „kamp", maar een groot
gevangenisachtig gebouw, dat vóór de
eerste wereldoorlog dienst deed als rljst-
pellery. Het is vijf verdiepingen hoog en
tjokvol met mensen, niet zoals wij had
den verwacht met bejaarde Witrussen
van vóór 1917, maar integendeel vooral
met jonge krachtige kerels van een jaar
of twintig, jarenlang waren er ongeveer
achthonderd inwoners, maar nu alle
andere kampen in Italië overvol zijn,
neemt het aantal geweldig toe.
AUeen in de maand september zijn er
vijfhonderd bijgekomen. De Italiaanse
staat verstrekt voedsel, eentonig maar
voldoende. Verder is er niets, zodat de
mensen een meer dan troosteloos be
staan leiden. Degenen, die er lang wo
nen, mogen overdag het kamp verlaten,
maar ze mogen niet werken, hetgeen be-
Lessen lessen
Een jonge Engelse vrouw geeft dage
lijks les in het kamp aan de meerge
vorderden. De klas der beginnelingen
heeft een Servische lerares. Een bewon
derenswaardige jonge vrouw, mevrouw
Kopani, vroeger lerares wiskunde aan
een middelbare school in ZagTeb, ver
taalt Italiaanse schoolboeken (de Ser-
visch-Kroatische zijn vol communisti
sche propaganda en dus onbruikbaar),
die zij op de schrijf machine tikt en dan
vermenigvuldigt. Zij werkt samen met
een schilder, die de „boeken" op een
wat ouderwetse maar aantrekkelijke
wijze van kleurige illustraties voorziet.
Zij maakt ook een „maandblad" voor
volwassenen en een voor de kinderen.
Barre woontoestanden
De woontoestanden zijn beneden elke
beschrijving. Op sommige etages wonen
de. zeer talrijke, jonggezellen, twintig,
dertig in een ..vertrek" van vijf bij ze
ven meter. Elders de gezinnen, tendele
met veel kinderen. Die gezinnen hebben,
als zij het goed treffen en aan de muur
kant wonen, een half venster in hun
„box". De middelste rijen hebben géén
vensters
Alle „muren", deuren enz. zijn van
bordpapier. Een enkele keer ziet men
een deur van wat hout van een oude si-
naasappelkist. Het wonderbaarlijke is.
dat alles schoon en zindelijk is en dat
overal de muren wat vrolijker worden
gemaakt met uit kranten geknipte foto's
Maaréén lucifer is voldoende
om heel die oude fabriek met houten
vloeren en al die bordpapieren muur
tjes in vlammen te doen opgaan en er
is maar één smalle trap, die naar bui
ten voert, geheel onvoldoende voor de
ongeveer 1500 mensen, die er „wonen"
Verleden jaar is er brand uitgebro-
raspaarden. maar ook kleinere groot
heden trachten dit principe na te vol
gen. al naar de specifieke geaardheid
der wagens. De een wat minder sportief
en meer gedistingeerd, de ander wat
zakelijker en minder sportief, of minder
Een algemeen overzicht van Earls
Court, waar de motorshow wordt
gehouden.
Veranderingen
Minder conservatisme dus en het
weerstreven van de moeilijkheden bij de
export (Australië en Nieuw-Zeeland).
bij kredietbeperking, bij concurrentie,
de arbeidssector en stijgende pr^nktie-
kosten: de vormgeving ondergaat ver
anderingen, de inrichting wordt aan-
fenamer, niet altijd geslaagde dubbele
leuren verschijnen, de uitrusting wordt
beter, „depower steering" wordt inge-
zakelijk en sportiever, terwijl er ook
wagens zijn geschapen met een zeei
sportief karakter (groot vermogen, licht
gewicht) of van een export-model. In
gelijke tred met de overige producenten
loopt men echter nog niet geheel. Er
blijft een zekere binding met het verle
den bestaan. Voorwielaandrijving, zoals
we die bij Duitse en Franse typen zien
valt nog niet te ontdekken, evenmin als
twee-tact motoren die weer him speci
fiek eigen voordelen hebben. Minuscule
wagentjes een typisch exponent van
de produktie op hét vasteland wor
den niet gemaakt en dash-boards zijn
vaak nog te pietepeuterig van uitvoe
ring.
De Britten gaan er echter van uit,
dat die kleine wagentjes geleidelijk
zullen tenderen naar een forsere uit
voering als gevolg van de stijgende
levensstandaard. Verder is een sterk
verkoopsargument voor de Britse
automobielindustrie dat zij opvallend
veel typen produceert.
Voor de export
Vooral met het oog op de export naar
de Afrikaanse landen en de gebieden in
het midden- en het verdere Oosten,
dit van belang. Naast de invoering van
automation men kan zich niet langer
op de thuismarkt, die „alles slikt", blij
ven concentreren en men moest aan
sluiting gaan zoeken op de zo in ont
wikkeling zijnde export-markt, zodat
onder meer het kostenpeil moest worden
gedrukt zijn tenslotte van grote be
tekenis de concentraties die hebben
plaats gevonden. Van een 20. 25 produ
centen is men in hoofdzaak teruggeval
len op 5 concerns, die verreweg de markt
in omvang beheersen.
Met dit al: de Britse automobiel
industrie is zoals gezegd in be
weging gekomen en dat is verreweg
het belangrijkste exponent van deze
41ste Britse motorshow, te meer om
dat vele Amerikanen ir onze voor een
belangrijk deel op eenvoud ingestelde
ogen. te Amerikaans geworden zijn:
te breed, te zwaar, te lang en te rijk
versierd met fantasie-bumpers, over
dadige en te zware grilles en te veel
decoraties op de flanken. Het streven
naar simpele vormgeving dringt daar
entegen ook weer door bij de Ameri
kanen. doch een wagen in vrij futu
ristische lijnen met een televisie
schermpje op het dash-board, dat het
volgend verkeer toont (de camera
bevindt zich dus achterin) is nu weer
juist iets te mooi om thans reeds voor
de meeste acceptabel te zijn.
ken in de „school" op de derde ver
dieping en dit deel is nu onbruikbaar
zodat de kinderen vijf etages moeten
klimmen om in hun schooltje te ko
men.
Nederlandse hulp
De naam Nederland is hier geweldig
hoog aangeschreven en iedere zondag
wordt er In het kleine r.k. kapelletje en
in de wat grotere Servisch-Orthodoxe
„kerk" een pakhuis maar met de groot
ste liefde ingericht en versierd met de
oude ikonen. waardevol familiebezit, die
de vluchtelingen hebben meegebracht),
gebeden voor ons land en voor Prinses
Wilhelmina.
Er zijn nog andere landen, die iets
voor dit kamp doen. Nieuw-Zeeland
stuurt geregeld gebruikte kleding, waar
van de uitdeling wordt overgelaten aan
de Italiaanse administratie, terwijl de
Nederlandse pakken door de vrouwen
van het kamp worden uitgedeeld, na ze
eerst mooi te hebben ingepakt en er de
woorden „Nederland" en „Wilhelmina,
koningin-moeder van Nederland" op te
hebben geschilderd. Zowel ons land als
België hebben enkele mensen uit deze
kampen, meest ouden van dagen, opge
nomen.
Ervaren krachten
Maar wij kunnen iets veel beters en
nuttigers doen. In dit kamp (en in de
overige kampen van Italië is het niet
anders) zijn heel wat jonge zeelui, maar
ook ervaren machinisten en mannen die
jarenlang op Joego-Slavische schepen
hebben gevaren. Nederland heeft be
hoefte aan zeelui en we zitten op onze
schepen met onwillige en vaak onhan
delbare Indonesiërs. Onze reders weten
stellig wel. dat-er ter wereld weinig zee
lui zjjn, die het op kunnen nemen tegen
de mannen van de Dalmatische kust. En
hier zitten ze met hun diploma's van de
zeevaartschool in Fiume of Split. Zou
het niet voor onze scheepvaart nuttig en
voor deze mensen een weldaad zijn om
ze naar Nederland te brengen en op onze
schepen te laten varen?
En de gelegenheid voor hen te openen
om na enkele jaren Nederlands staats
burger te worden? Joegoslaven zijn een
bijzónder soort mensen met een groot
aantal zeer goede eigenschappen, zoals
ieder weet die ooit hun land heeft be
zocht. In het kamp zijn ook veel me
chanici, een paar. naar wij zagen, goe
de kleermakers, maar daar zitten wij
waarschijnlijk niet om verlegen.
Natuurlijk zou ieder, die San Sabba
bezoekt het liefst allen aan het werk
zetten, en zij zouden niets liever wil
len maar als wij eens begonnen met
althans de zeelui, de scheepsschilders
en dergelijken een kans te geven? Wij
geloven, dat de ambassade te Rome
bij zulk een poging van ganser harte
zal willen meewerken. Het is een daad
een christelijke natie waardig en bo
vendien kan ze onze scheepvaart
slechts ten goede komen!
Stal postbesteller
200 pakketten
Na een zeer omvangrijk onderzoek
door de postale recherche te Arnhem
en de gemeentepolitie te Hengelo, een
onderzoek dat V/2 jaar heeft geduurd,
is te Hengelo gearresteerd een 50-ja-
rige postbesteller uit die stad. De man
wordt ervan verdacht in de afgelopen
jaren niet minder dan 200 voor het
buitenland bestemde geschenkpakket
ten met een gezamenlijk gewicht van
honderden kg. te hebben gestolen.
De gearresteerde stond bij zijn supe
rieuren buitengewoon goed aangeschre
ven. Lang werd dan ook geaarzeld voor
men tot aanhouding overging. Er kwam
echter steeds meer bewijsmateriaal.
De man heeft evenwel ontkend, zich
aan diefstal schuldig te hebben gemaakt.
Bij een huiszoeking werd een grote
partij goederen gevonden, variërende
van textiel en levensmiddelen tot speel
goed en schoenen.
De pakketten werden uit het gehele
land gezonden aan familie en kennissen
in Duitsland. Hongarije, de Baltische
landen en Polen.
Een groot aantal klachten over pak
ketten die niet te bestemder plaatse ar
riveerden was aanleiding tot het onder
zoek. Toen eenmaal vastgesteld was, dat
de pakketten niet in Duitsland doch in
Nederland verdwenen, leidde het spoor
naar Hengelo.
Alvast een voorraadje
DOCHTER MOEST GAAN STELEN
(Van onze Haagse redactie)
„In de oorlog hebben wij het zo slecht
gehad, dat wij alvast maar wéér moe
ten gaan hamsteren. Met al die moei
lijkheden om dat Suezkanaal zal er
wel gauw weer oorlog komen", aldus
sprak een 47-jarige Haagse vrouw tot
haar 13-jarig dochtertje. De mogelijk
heden om een „stootvoorraadje" aan
te leggen stonden haar duidelijk voor
ogen: de dochter moest bij diverse
winkeliers blikjes en flesjes meenemen,
uiteraard zonder te betalen
De werkwijze was geraffineerd. Ter
wijl de moeder de winkelier aan het
werk zette om een ons kaas af te snij
den, moest het kind haar slag slaan.
Dit moet geruime tijd achtereen zijn ge
lukt, want nadat een winkelier het
meisje op heterdaad had betrapt, wer
den bij haar thuis ongeveer 100 blikken
er potten chocolade, ananas etc. ge
vonden.
De moeder is aangehouden, verdacht
van uitlokking tot misdrijf.
Officieel bezoek president
van Liberia nu ten einde
Het officiële staatsiebezoek van de
president van Liberia en mevrouw Tub
man aan H.M. de Koningin en Z.K.H.
de prins is ten einde. Nadat het hoge
gezelschap gistermiddag van het bezoek
aan de Zuiderzeewerken was terugge
keerd gebruikte het op paleis Soestdijk
in intieme kring de thee. Om kwart voor
vjjf arriveerde het gezelschap op het
paleis, en omstreeks kwart voor zes ver
trokken de president en zijn echtgenote
met de Nederlandse eredienst naar kas
teel Oud-Wassenaar.
