Verklaringen van mevrouw Bouman:
Niet veel lioop voor Sclunidt
WEERBERICHT
Alleen internationale actie
kan misschien nog helpen
Nederlandse regering huldigde
mevrouw M. S. Bouman offieieel
OOK VOOR ISRAEL GELIJKE
RECHTEN. ZEGT MIKOJAN
Kinderen uit Italiaans dorpje
zijn bange kinderen geworden
?T 'A
sj
95ste jaargang
DINSDAG 16 OKTOBER 1956
No. 28961
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
11.— per Kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singei 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Rechter Rochjani handelde tegen beter
weten in: hij durfde niet anders!
(Van onze Haagse redactie)
Mevrouw Bouman heeft gistermiddag de Nederlandse en buitenlandse pers
in een uitvoerig en glashelder betoog een inzicht gegeven in het proces-
Schmidt en zijn achtergronden. „Op dezelfde dag dat Schmidt in Djakarta tot
levenslang werd veroordeeld, verklaarde de dappere verdedigster, juist in
ons land teruggekeerd, zeker te weten dat een volkomen onschuldige gevon
nist is, en dat wij weinig meer voor hem zullen kunnen doen. Alleen een inter
nationale actie kan misschien nog uitkomst bieden. Een actie, waar het Neder
landse volk zich volkomen achter zal moeten stellen".
Mevrouw Bouman begon met te zeggen hoe verheugd zij was over de grote
belangstelling (de kleine zaal van hotel Central was geheel gevuld met tien
tallen journalisten, fotografen en filmoperateurs) belangstelling die zij niet
voor zichzelve wenste, maar wel voor de mgnsen die nu in Indonesië in moei
lijkheden verkeren. lij zullen uw belangstelling nog hard nodig hebben" ver
klaarde de dappere verdedigster.
Hinderpaal verdwenen
„Nu in de zaak Schmidt de slag is gevallen, is de hinderpaal voor mijn contact
met de pers verdwenen", vervolgde mevrouw Bouman. Tot nu toe moest zij zich
immers zeer beperken. Dit eiste zowel de etiquette van de verdediging als de moge
lijkheid, dat een verkeerd opgevat woord de cliënt zou kunnen schaden. Weliswaar
was mevrouw Bouman van den beginne af de mening toegedaan, dat voor deze
geschiedenis geen kruid was gewassen, maar zij wilde elke schijn vermijden en
elk verwijt ontgaan.
Het feit dat revisie is gevraagd wilde mevrouw Bouman in dit verband buiten
beschouwing laten. Ten eerste duurt het in Indonesië zelfs bij een eenvoudige
zaak vaak een jaar of langer voordat een uitspraak hoger beroep wordt verkregen,
ten tweede wijst niets op een wijziging in de koers t.a.v. gevangen Nederlanders
(„eerder het tegendeel") en ten derde is de taak van mevrouw Bouman als ver
dedigster voor een Indonesische rechtbank nu afgesloten. „Ik beschouw mij nu
alleen nog als deskundige en als vriend van mijn vroegere cliënt".
Mevrouw Bouman zei Schmidt onge- proces. Welke gewone smokkelaar zou
veer 70 maal in de gevangenis te hebben beschikken over duikboten, vliegtuigen
bezocht en vaak lange gesprekken met en miljoenen roepiahs?
hem te hebben gevoerd. Zij en haar man En nog afgezien van de kennelijke
waren de enigen, die onder vier ogen leugenachtigheid der getuigen, wie kan
met Schmidt konden spreken. Bezoeken geloven dat onze regering aan de ene
van consulaire vertegenwoordigers wa- kant ernstige Besprekingen voert en aan
ren zeldzaam, werden steeds bijgewoond de andere kam. op een kinderachtige,
door iemand van het parket en betrof
fen alleen het vervullen van wensen op
het gebied van voedsel, literatuur etc.
Schmidt heeft zeer actief aan de ver
dediging meegewerkt. „Soms waren we
het niet eens, maar gewoonlijk bereikten
we toch overeenstemming over de ver
dediging", aldus de verdediging. Mevrouw
Bouman zei zich precies te kunnen voor
stellen hoe Schmidt het vonnis aandach
tig kalm en alert heeft aangehoord. „Nu
heeft de ijzeren deur die ik ook zo goed
ken, zich voorgoed achter hem geslo
tenAls wij niet iets doen. Ik geloof
dat wij u aller hulp nodig hebben".
Weinig heil van hoger
beroep?
Van het hoger beroep zei mevrouw
Bouman niet veel te verwachten, tenzij
er in Indonesië iets gebeurt, dat Indo
nesië doet beseffen niet op de goede
weg te zijn.
Naar haar overtuiging heeft rechter
Rochjani tegen beter weten in zjjn
vonnis geveld, en dezelfde omstandig-
heden, die hem daartoe brachten, zul- i
len ook straks gelden.
„Wellicht vragen velen zich af", zoj
vervolgde mevrouw Bouman. „of Jung-
schlager en Sohmid't nu werkelijk on
schuldig zyn geweest. Ik beantwoord die
vraag met een volmondig ja. Dit is méér
dan een overtuiging: het is een zeker
weten' Hun werd immers venveten als
agenten van de Nederlandse regering
(met steun van de Britse en Ameri
kaanse ambassades) getracht te hebben
onrust te stichten. De gedachte dat al
hebben zij dit niet gedaan, zij dan toch
wel iets anders op hun kerfstok zullen
hebben, is volkomen onhoudbaar. Alles
is zo met elkaar venveven, dat dit uitge
sloten moet worden geachlt. Ook de aan
tijgingen tegen de Nederlandse handel,
de ondernemingen en de Ned. militaire
missie zijn niet los te denken van dit
Moord bij Anjum
Ook moeder aangehouden
(Speciale berichtgeving)
In verband met de onlangs gepleegde
moord bij A 'um (Friesland) is thans
ook aangehouden de moeder van een
der beide mannen, die als verdacht van
moord in hechtenis vertoeven. De ge
arresteerd vrouw is de echtgenote van
D., die eveneens in hechtenis is geno-
m I op beschuldiging van medeplichtig
heid en verzwijgen van de misdaad.
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vannacht en morgenochend hier en
daar mist. Morgen overdag meer bewol
king maar droog weer. Aanvankelijk
weinig wind, later overwegend matige
wind tussen zuid en zuidwest. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
17 OKTOBER
Zon op: 7.10 uur; onder: 17.44 uur.
Maan op: 16.29 uur: onder: 4.36 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.43 uur en
14.02 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Gistermiddag werd in het mini
sterie van Buitenlandse Zaken mevr.
M. Bouman door minister J. M. A.
H. Luns ontvangen. Minister Luns
onzinnige manier sabotage pleegt? Voor
ons is dit onmogelijk", aldus mevrouw
Bouman, „maar de niet of half-onbwik-
kel'de massa kan daar wel aan geloven".
Slot op pag. 2
Treinramp in Japan
kost 32 levens
Bjj Rokken in west-Japan zijn maan
dag twee passagierstreinen op elkaar
gereden; 32 mensen vonden de dood en
36 werden gewond. Vier mensen worden
nog vermist.
Het ongeluk deed zich voor bij Mat-
soezaka, ten westen van Osaka.
De meeste slachtoffers waren leerlin
gen van een middelbare school in To
kio, die een uitstapje naar Osaka maak
ten.
Het werd levende werkelijkheid
Hield rol op bewonderenswaardige tvijse
(Van onze Haagse redactie)
De verdedigster van Jungschlager en Schmidt, mevrouw M. S. Bouman.
is gistermiddag in het ministerie van Buitenlandse Zaken door minister
Luns officieel namens de Nederlandse regering begroet.
Tijdens deze korte plechtigheid gaf minister Luns eerst uiting aan de
dankbaarheid van de Nederlandse regering tot het echtpaar-Bonman,
dat zovele gevaren heeft doorstaan en thans weet is herenigd. Namens
de regering betoonde spreker hulde aan de moedige Nederlandse vrouw,
die haar in nood verkerende landgenoten hulp bood en daarbij uit
zonderlijke moed en capaciteiten toonde.
Spreker herinnerde verder aan het
moment, waarop de regering op mevr.
Bouman een beroep deed na het vertrek
van haar echtgenoot.
De Nederlandse regering deed ver
schillende pogingen om in de verdedi
ging te voorzien, doch stuitte op onwil
van Indonesische zijde.
Gedurende korte tijd kon mr. Van
Empel enige waardevolle diensten be
wijzen.
Ondanks het feit dat mevr. Bouman
geen advocaat is, heeft zij de verdedi
ging, aldus de minister, der Neder
landse arrestanten ondernomen op
een wijze, die iedere advocaat tot eer
strekt.
Veel gevaar en onheuse bejegeningen
ten spijt, heeft zij volgehouden in
haar vrijwillig op zich genomen taak
en dat alles op een bewonderenswaar
dige wijze! Het werd levende werke
lijkheid!
Dat de regering haar hier officieel
ontvangt, sluit tevens ook de dank in
dankte haar voor al hetgeen zij ge
daan heeft voor de Nederlanders in
Indonesische gevangenschap. Mevr.
Bouman tijdens het onderhoud ge-
De vaart door het Suezkanaal
Voor liet eerst heeft een Kremlin-leider
deze kant van de zaak aangeroerd
De Sovjetrussische plaatsvervangende premier Mikojan heeft in een gesprek
met Westelijke journalisten op een receptie op de Afghaanse ambassade in Moskou
verklaard, dat de schepen van alle landen, ook van Israël, gelijke rechten moeten
hebben bij de vaart door het Suezkanaal. Hij voegde daaraan toe, dat Israëls
gebruik van het kanaal niet zo'n heel ernstig probleem is, daar zijn meeste handel
over de Middellandse Zee gaat. Het ziet er naar zijn mening naar uit, dat de
Suezkwestie door onderhandelen zal worden opgelost.
De Israëlische ambassadeur in Moskou zei: „Dit is de eerste keer, dat zij (de
Sovjetrussische regeringsleiders) ons gebruik van het kanaal aanroeren".
In een verslag van de raad van commissarissen van de (oude) Suezkanaal-
maatschappij, dat gisteren op een vergadering van aandeelhouders te Parijs is
voorgelezen, wordt gezegd, dat twee maanden na de naasting van het Suezkanaal
58 van alle tolgelden aan de maatschappij werden betaald. De rest is betaald
aan de Egyptische kanaalmaatschappij. Een woordvoerder van de maatschappij
deelde de aandeelhouders mede dat de maatschappij haar opvatting, dat zij juri
disch gesproken nog geen afstand heeft gedaan van haar concessie tegenover alle
regeringen zal verdedigen teneinde de belangen van de aandeelhouders te
beschermen.
aan allen, die haar behulpzaam waren,
aldus spreker. Op de vreugde van deze
begroeting hangt diepe schaduw en leed.
Leed, door de behandeling van de ge
vangenen in Indonesië. Dus daarom,
aldus spreker, past ons ingetogenheid.
Onherstelbaar is het leed dat over
Jungschlager en familie is gekomen.
Onze landgenoot Schmidt is veroordeeld
tot levenslang. De Nederlandse regering
neemt hiervan met droefheid kennis en
wij hopen, zo zei minister Luns, dat dit
onrecht niet aan de aandacht van de
wereld zal ontgaan. Spr. memoreerde
hoe er nog verschillende Nederlanders
in Indonesische gevangenissen zuchten.
De gedachte van de regering gaat ook
naar hen uit. Spreker achtte het een
voorrecht dat hij als eerste namens de
regering mevrouw Bouman mocht dan
ken voor alles wat zij heeft gedaan.
Woorden vermogen die dank niet uit
te drukken, zo besluit spr., die tevens
tenslotte mededeelde dat Koningin
Juliana de wens te kennen had ge
geven mevrouw Bouman donderdag
middag a.s. te ontvangen.
zeten tussen minister Luns rechts
en mr. N. S. Blom. regeringscom
missaris voor Indonesische aange
legenheden.
„Neem Russisch veto
niet al te tragisch"
Onze Brusselse correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
Suez was een vry gevaarlijke klip voor
de organisatie van de Verenigde Naties,
aldus zei de Belgische minister van Bui
tenlandse Zaken, Spaak, gisteren op een
persconferentie. Maar te New York was
de geest uitstekend, ondanks het feit dat
er nog geen volledig akkoord met de
Egyptische regering is bereikt. Het grote
winstpunt, aldus Spaak, is dat in het
kader der Ver Naties de directe contac
ten tussen de betrokken partijen tot
stand konden komen, waarin men elders
niet geslaagd was. Men moet het veto
der Russen tegen een deel der resoluties
niet al te tragisch opnemen, aldus gaf
Spaak als zijn mening te kennen. Im
mers over de verworpen teksten waren 9
van de elf landen akkoord. Onder die
negen landen zijn er. zoals Perzië, Cuba
en Peru, welke men allerminst van kolo-
lialistische bedoelingen kan verdenken.
Spaak verklaarde, dat naar zijn mening
Egypte binnenkort zal aanvaarden de
besprekingen te hervatten met de weste
lijke mogendheden, maar er blijven nog
een aantal technische problemen op te
lossen.
Spaak noemde de voorstellen der acht
tien landen en het verzoek van Londen
Mevr. Tubman, vergezeld door
Prinses Beatrix, bij haar aankomst
aan het Amsterdamse Concert
gebouw waar gisteravond een gala-
concert werd gegeven ter ere van
de Liberiaanse gasten.
Wat twee waanzinnigen aanrichtten
Terrazzano, het Italiaanse dorpje waar vorige week twee broers een school
vol kinderen terroriseerden, is het dorp van bange kinderen geworden. Talloze
ouders zitten 's avonds laat op omdat de kinderen, die de zes uren ellende
hebben doorgemaakt, niet naar bed durven. Andere kinderen hebben nachtmer
ries, er is een jongetje, dat een „pistool-complex" heeft, en in het algemeen
heerst er nog steeds diepe vrees.
Dr. Brighenti, een arts uit het naburige dorp Rhó, die vele kinderen onder
zocht heeft, deelde een verslaggever van het Amerikaanse persbureau United
Press mede, dat zeer veel kinderen een geestelijk litteken, en nog vele meer
een secundair effect meedragen van de vreselijke angst, die zij zes uur lang
hebben uitgestaan.
Sommigen zullen „litteken"
levenslang meedragen
iambattista Lingeri, een jongetje van
negen jaar, zegt nog iedere dag tegen
zijn ouders, dat hij aan zijn slaap de
koude plek kan voele" van de mond van
het pistool, dat Arturo Santato hem
tegen de slaap drukte toen hij, met het
jongetje als schild voor zich. aan het
raam van de school zijn waanzinnige
eisen schreeuwde naar zijn belegeraars.
Andere kinderen durven niet meer in
het donker te slapen, of vwllen bij hun
ouders in bed. Een klein meisje heeft
haar ouders verteld, dat zij door een
gemaskerde man in haar stoel was
vastgebonden, maar bekende bij de
politie, dat zij het verhaal verzonnen
had, aldus blijkeevend van een geeste
lijke sto ns. Zij was anders normaal
en dus moet. men concluderen, dat ook
dit een gevolg is van de angst die het
kind heeft doorstaan.
Dr. Brighenti heeft verklaard, dat het
moeilijk zal zijn de kinderen van hun
angsten te bevrijden en hij zei te vre
zen. dat zeker enkele kinderen levens
lang hun psychische littekens zullen
blijven meedragen.
Japans - Russische
besprekingen
In Moskou zijn gisteren onderhande
lingen begonnen tussen de minister
president van de Sovjet-Unie, maar
schalk Boelganin en de minister-presi-
Schmidts zoon:
Ik zal niet rusten!
„Ik zal niet rusten tot mün va-
der vrij is", aldus George Schmidt,
de zoon van Schmidt. G. Schmidt,
die te Sydney uoont, zei ervan
overtuigd te zijn dat zijn vader on-
schuldig is aan de door de Indone-
sische autoriteiten verzonnen be-
schuldigingen".
In zijn huis in Neutral Bay. waar
hij met zijn vrouw, Jeanne, en
dochtertje van zes weken, Ingrid.
woont, zei George Schmidt, dat hij J
zijn vader voor het laatst zag in de
gevangenis in augustus 1954. „Mijn
i vader was het slachtoffer van een
Hitler-achtig komplot".
„Hij zei mij in Indonesië een
openbaar protest tegen de schande-
lijke ongerechtigheid te laten ho-
ren. Spoedig daarna moest ik In
donesië verlaten, omdat ik werd ge-
waarschuwd. dat ik misschien zou
worden gearresteerd".
en Parys om overgangsmaatregelen te
nemen, redelijk. Deze voorstellen waren
niet in strijd met de eer noch de soeve
reiniteit van Egypte.
„Wü moeten vooruitstrevend zijn", al
dus Spaak. „Zie hoe de zes Europese lan
den in de Kolen- en Staalgemeenschap
(KSG) afstand doen van hun soeverei- I
niteit".
dent van Japan. Hatojama. De bespre
kingen lopen over herstel van de nor
male betrekkingen tussen Japan en de
Sovjet-Unie. De onderhandelingen over
een vredesverdrag zijn onlangs mislukt,
daar de Russen weigerden de territoriale
eisen van de Japanners zelfs maar in
behandeling te nemen. Bij het be
zoek van de heer Hatojama aan Moskou
zal over de Japanse gebiedsaanspraken
niet meer worden gesproken. Deze blij
ven „hangende" tot aan het uiteinde
lijke vredesverdrag. Men herinnert zich,
dat bij het verdrag van San Francisco
geen vrede werd gesloten tussen Japan
en de Sovjet-Unie.
Talrijke Japanners verbergen niet hun
misnoegen over de ontwikkeling van de
onderhandelingen met de Russen. Men
beschouwt de territoriale vraagstukken
veel te belangrijk om deze. zelfs maar
voorlopig, op de achtergrond te plaat
sen. De oppositie tegen Hatojama groeit
trouwens in het algemeen en als de
eerste minister zich wil handhaven zal
hij met spectaculaire resultaten uit
Moskou moeten terugkeren.