Grote Drie richten vereniging van
gebruikers van liet Suezkanaal op
Informateur beschikt thans over
tien van de dertien ministers
WEERBERICHT
Britse oppositie ontevreden over negeren van
de V.N., hoe gering kans op spoedige uitslag
Londen en Parijs hebben wel de
Veiligheidsraad ingelicht
Mr. van Campen krijgt Financiën
Beperking van de bestedingen?
95ste Jaargang
DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1956
No. 28934
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Londense correspondent)
Tezamen met Frankrijk en de Verenigde Staten heeft
Groot-Brittannië een nieuw plan ontworpen voor oplos
sing van de Suez-crisis: oprichting van een soort vereni
ging van gebruikers van het kanaal, welke nu de strijd
met Nasser zal moeten aanbinden. Dit deelde premier
Eden gisteren in het Lagerhuis mede tijdens een grote
rede in het debat over het Suez-probleem. Deze nieuwe
organisatie zal loodsen in dienst nemen en de gelden
voor het gebruik van het kanaal innen. Als Egypte de
stationering van deze loodsen op zijn gebied zou weige
ren (in Cairo is de schepping van de nieuwe vereniging
„een uitdaging" genoemd, „bedoeld om tot oorlog te
leiden"), zouden de loodsen in de laatste niet-Egyp-
tische aanlegplaats op de route aan boord komen en
in de eerste niet-Egyptische aanlegplaats na de vaart
door het kanaal weer van boord gaan. Een zeer belang
rijk facet van het plan is, dat de Verenigde Staten er
blijkbaar even nauw bij betrokken zijn als Engeland en
Frankrijk, die tot nu toe vrijwel uitsluitend het initiatief
in handen hadden. Het debat in het Lagerhuis zou van
daag eindigen met een vertrouwensstemming over de
politiek van de regering inzake Suez. Van socialistische
kant is een amendement ingediend, dat neerkomt op
een motie van afkeuring.
Onze correspondent in Washingtön telegrafeerde hedenochtend, dat het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gisteren duidelijk had gemaakt, dat de
Amerikaanse instemming niet to positief was als Eden had doen uitkomen.
Washington onderstreepte de wenselijkheid van Egyptes medewerking met het
nieuwe plan. Mogelijk zou dit verschil van mening hedenochtend opgelost worden
door minister Dulles, die een persconferentie zou houden. In elk geval was men
gisteren in Parijs van oordeel, aldus telefoneerde hedenochtend onze Parijse cor
respondent, dat Washington zich zonder reserves achter Londen en Parijs geschaard
had. Men had de indruk, dat de Amerikanen de doorvaartsgelden aan de nieuw
op te richten organisatie betalen zal en niet langer aan Nassers maatschappij.
Bovendien heeft Washington zich bereid verklaard zonodig naderhand in Europese
petroleumtekorten te voorzien, wanneer de route langs de Kaap noodzakelijk zou
worden. Deze vrij plotselinge wijziging van het Amerikaanse standpunt moet, zo
meent men in Parijs, het gevolg zijn van persoonlijk ingrijpen van president
Eisenhower. Sommige kranten aarzelden hedenochtend zelfs niet de val van
Nasser op korte termijn te voorspellen.
tuatie, echter zonder het verzoek om
thans reeds tot enigerlei actie over te
gaan. De consequentie van deze stap is
echter, dat Engeland en Frankrijk thans
wel verplicht zijn een dringende actie te
verzoeken, indien zulks later nodig
mocht blijken.
Nog een nieuwe
kans voor Nasser
zei premier Eden
Over het Lagerhuis-debat telefoneer
de onze Londense correspondent heden
ochtend:
Edens rede vermocht helaas niet de
indruk weg te nemen dat de regering als
het erop aankomt eventueel buiten de
Ver. Naties om. zal handelen en moge
lijke instemming van dit lichaam als
weinig meer dan een formaliteit be
schouwt. Deze houding is een gevolg
van de teleurstellende ervaring door het
achterwege blijven van enigerlei actie
na de resolutie van de Veiligheidsraad
inzake Nassers blokkade van Israël. In
dit verband merkte Gaitskell. de leider
van de socialistische oppositie terecht
op. dat het vooral Engelands schuld was
dat destijds aan de tegen Egypte ge
richte aanbeveling geen gevolg werd ge
geven. uit angst voor de andere Arabi
sche Staten!
Gaitskell beschuldigde de regering er
thans van, dat zij Engeland in feite
voor de keus gesteld heeft om het drei
gement met wapengeweld uit te voeren,
dan wel het grootste diplomatieke pres-
tige-verlies aller tijden te ondergaan
In het afgestampte en uiterst gespan
nen Lagerhuis - de oude Churchill luis
terde tot aan het eind toe, maar sprak
zelf niet, Menzies zat gedurende de ope-
ningsspeeches op de publieke tribune -
verklaarde Sir Anthony Eden dat er
geen sprake zou zjjn van enige toegeef
lijkheid jegens kolonel Nasser, maar hij
wil hem nog een nieuwe kans geven om
met het Westen samen te werken. Eden
kondigde namens Engeland, Frankrijk
en de Ver. Staten het nieuwe plan aan
voor oprichting van een vereniging van
kanaalgebruikers. De andere voornaam
ste landen, die van het Suezkanaal ge
bruik maken, zullen worden uitgenodigd
zich bjj de nieuwe organisatie aan te
sluiten. Egypte zal een behoorlijk aan
deel ontvangen uit de opbrengst der
gelden en zal worden gevraagd het ka
naalverkeer op maximale capaciteit te
houden.
De aankondiging van dit plan werd
door de oppositie, welke Edens rede
herhaaldelijk met groot lawaai inter
rumpeerde. met zeer gemengde gevoe
lens ontvangen. Overigens vormde de
onthulling van het plan dè grote ver
rassing van dit debat. Algemeen was na
melijk aangenomen, dat Eden zou wij
ken voor de op hem van zovele kanten
uitgeoefende druk om zich terstond tot
de Veiligheidsraad te wenden, nadat de
Britse regering de Ver. Naties in dit
conflict vrijwel had genegeerd. Eden
kwam aan deze wens echter slechts in
zoverre tegemoet, dat de Britse regering
spiaqSiiiaA 9P Pa* asireaj ap ?ara uaums
raad in kennis heeft gesteld van de si-
Zacht weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vanavond en vannacht plaatselijkwat
regen of motregen. Morgen overdag
overwegend droog weer met enkele ver
spreide opklaringen. Overwegend matige
westelijke tot zuidwestelijke wind. Zacht
weer.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
14 SEPTEMBER
Zon op: 6.15 uur; onder: 13.59 uur.
Maan op: 16.14 uur; onder: 0.16 uur.
Hoogwater te Katwijk te plm. 10.48 uur.
Dit nummer bestaat alt 10 pagina's.
„Spelen met vuur"
De besluiten werden door de rumoeri
ge Labour-fractie met grote teleurstel
ling ontvangen. Eden, die snel en krach
tig sprak als iemand die volkomen mees
ter is van de situatie, werd door zjjn ei
gen partii stormachtig toegejuicht, maar
de geestdrift bekoelde toen Gaitskell, de
leider van de oppositie een indringend
en soms meeslepend betoog hield, waar
in hjj de regering verweet met vuur te
spelen. De indruk, welke het voorstel
van de Britse regering maakte, was die
van een absolute anti-climax, want men
was vrij eenstemmig van mening, dat
na de mislukking van het achttien-lan
den plan thans het ogenblik niet lan
ger mag worden uitgesteld om zich. zij
het beter laat dan nooit, via de Ver.
Naties tot de wereldopinie te wenden,
hoe gering misschien ook de kans op
een spie^i^e onlpsring zou ziin.
Al vijftig schepen
rondom tie Kaap
Sedert het begin van de crisis
rondom het Suezkanaal hebben 50
schepen de weg langs de Kaap de
Goede Hoop genomen in plaats van
hun normale vaart door het Suez
kanaal.
Men verwacht, dat dit aantal tegen
het einde van deze maand tot 100
zal zijn gestegen.
De Britse regering bezit kennelijk bit
ter weinig vertrouwen in de Ver. Naties,
omdat het met de resolutie over het
Suezkanaal vijf jaar geleden op niets is
uitgelopen en wegens het in de Veilig-
veto. Er is inderdaad ijzeren geduld no-
heidsraad thans dreigende Russische
dig om in de Ver. Naties iets positiefs
te bereiken, maar wanneer Engeland
niet bereid is geduld te oefenen, dan
dreigt het de Ver. Naties als wereldor
ganisatie in een groter diskrediet te
brengen dan waarin deze reeds verkeert
Slot op pag. 2
Vreugdebetoon na
Koninklijke rijtoer
MANIFESTATIE VOOR
HUIS TEN BOSCH
Nu het paleis Huis ten Bosch geheel
gerestaureerd weer zijn functie in het
leven van land en stad is gaan vervullen
heeft het Algemeen Haags Comité, als
orgaan van en voor de Haagse burgerij
daarin aanleiding gezien tot een mani
festatie van vreugde. Deputaties van al
lerlei verenigingen en van de jeugd zul
len daartoe op Prinsjesdag, na afloop
van de rijtoer naar het Kuis ten Bosch
gaan waar enige geschenken van „Haag
se bodem" worden aangeboden aan het
koninklijk paar.
De Engelse loods Alan Harrison
stapt van het loodsbootje. waarmee
hij jarenlang op het Suezkanaal
naar en van de schepen voer, welke
het kanaal passeerdenVoor hem
was het de laatste keerdat hij dit
deed. Hij is een van de vele loodsen
die hun diensten opzeggen en men
verwacht dat velen hun voorbeeld
zullen volgen.
„Dat zei men in de
jaren -'30 ook"
„Er zijn er", aldus zei Eden gisteren
in het Britse Lagerhuis, „die menen,
dat wij niet het recht hadden krachtig
op te treden, voordat president Nasser
nieuwe agressiedaden had begaan. En
dat was precies het argument dat in de
jaren '30 werd aangevoerd, om elke con
cessie aan de dictators te rechtvaardigen
Het is niet onze taak de geschiedenis
dezer jaren stap voor stap in onze da
gen te doen herleven. Wij moeten thans
verstandiger handelen en agressie tegen
houden. Dit kan gschieden door de druk
der internationale mening, doch indien
dit niet mogelijk is, moet het op andere
wijze gebeuren en wel voordat het kwaad
monsterachtige afmetingen heeft aan
genomen.
Voor Engeland is een militaire actie
altijd het laatste middel geweest, dat het
aanwendde. Wij zulen blijven streven
naar het bereiken van een vreedzame
oplossing, zolang er nog enige mogelijk
heid hiertoe bestaat. Doch de regering is
niet van plan een verachtelijke sussings-
politiek te gaan voeren".
Weer enige incidenten aan de
grenzen van Israël
Generaal Burns, het hoofd van de V.N.
commissie voor toezicht op het Palestijn
se bestand, heeft woensdag een beroep
gedaan oo Jordanië en Israël om het be
stand in acht te nemen. Zijn oproep
volgt op botsingen waarbij deze week 19
Jordaniërs en 6 Israëliërs zijn gesneu
veld. Bovendien hebben gewapende Jor
daniërs woensdag bij een aanval op Ein
Ofarim in de Negeb twee Israëlische
wachters gedood. Een derde wordt ver
mist. Dit was het derde incident aan de
Israëlisch-Jordaanse grens deze week.
Van Libanese zijde is woensdag ge
schoten op een Israëlische patrouille
nabij de Libanees—Israëlische grens, zo
heeft een Israëlische woordvoerder in
Tel Aviv bekendgemaakt. Een Israëlische
soldaat liep verwondingen op.
Feodale wet in Arabië
Het Internationale Verbond van vrije
vakverenigingen zal krachtig protesteren
tegen een onlangs afgekondigde Saoedi-
Arabische wet tegen stakingen, aldus
heeft het I.V.V.V. in Brussel meege
deeld.
Het verbond zal door middel van de
Internationale Arbeidsorganisatie trach
ten intrekking te bewerkstelligen van
dit staaltje van „feodale reactie van de
ergste soort", zoals de wet dinsdag
werd genoemd door de secretaris-gene
raal van het I.V.V.V., de Nederlander
J. H. Oldenbroek.
Bij de wet is het werknemers van
maatschappijen met concessies, die op
treden als openbaar-nutsbedrijf, verbo
den het werk neer te leggen op grond
van een overeenkomst tussen drie of
meer werknemers. Op overtreding zijn
strenge straffen gesteld.
Ter gelegenheid van de instelling
van het Nationaal Fonds voor de be'
strijding van de kinderverlamming
heeft Prinses Beatrix als bescherm
vrouwe in de Ridderzaal een rede
uitgesprokenwaarna zij op het
bordes samen met een aantal kinde
ren giften van bedrijven, instellin
gen en particulieren in ontvangst
nam. De Prinses deponeert een van
de giften in de grote bus op het
bordes.
Kabinet eerst na Prinsjesdag in functie
(Van onze parlementaire redacteur)
De 45-jarige mr. Philippus Carnisius Maria van Campen (KVP) te
Eindhoven (geboren 1 januari 1911 te Nijmegen) wordt de nieuwe minister
van Financiën. Hij heeft gisteren aan prof. De Gaay Fortman bericht dat
hij bereid is de ministersportefeuille van Financiën in het nieuwe Kabinet
te aanvaarden. Wanneer hij het departement van Financiën aan de Kneu
terdijk in Den Haag betreedt, komt hij in een vertrouwde omgeving terug,
ivant hij is er op 1 juni 1936 op 25-jarige leeftijd zijn maatschappelijke
loopbaan begonnen. In juni 1945 werd hij waarnemend hoofd van de af
deling Economische en Sociale Zaken, waarna hij op 1 februari 1946 eer
vol ontslag kreeg in verband met zijn benoeming tot directeur van de
Coöperatieve Centrale Boerenleenbank te Eindhoven. Hij is geen belas
tingdeskundige en de verwachting is daarom, dat mr. dr. W. H. van den
Berge hem terzijde zal blijven staan als Staatssecretaris voor de belasting
zaken.
6-3-2-2
Van prof. W. C. L. van der Grinten
(KVP). hoogleraar te Tilburg, heeft de
informateur bericht gekregen dat hij
bereid is de portefeuille van Justitie te
aanvaarden en ir. H. B. J. Witte (KVP)
is bereid minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting te blijven. Gistermid
dag bracht de informateur een bezoek
aan mr. J. M. A. H. Luns (KVP) die
direct bereid was zijn zetel te blijven
bezetten aan het departement van Bui
tenlandse Zaken.
Informateur sprak met de
heren Tilanus en Moorman
De informateur prof. mr. de Gaay
Fortman heeft vanmorgen te elf uur
andermaal ontvangen de heer A. B. W.
Tilanus, directeur van de Stichting Gel
derland voor Maatschappelijk Werk te
Arnhem. Te kwart voor twaalf heeft hij
een onderhoud gehad met de heer H. C.
W. Moorman, staatssecretaris van
Marine.
Vanmiddag gaat prof. mr. de Gaay
Fortman naar Schiphol om daar af
scheid te nemen van de Gouverneur
van Suriname, de heer Van Tilburg, die
naar zijn standplaats terugkeert.
Auto in sloot
Twee inzittenden verdronken
Gistermiddag is de 47-jarige loonploe-
ger F. Meyer uit Opperdoes, toen hfj in
gezelschap van zijn 17-jarige zoon in
een auto van een stuk land in Abbe-
kerk, waar hij gewerkt had, de weg
opreed, tegen een juist passerende bus
van de Naco gebotst. De personenauto
kwam ondersteboven in een diepe sloot
langs de berm van de weg terecht. Pas
na geruime tijd slaagde men er in de
beide inzittenden te bevrijden. Zij ble
ken toen echter reeds te zijn verdronken
Vier KVP-ministers heeft prof. De
Gaay Fortman dus reeds kunnen aan
werven. Het is de bedoeling dat er nog
twee bijkomen, want de informateur wil
de ministerszetels in het Kabinet als
volgt verdelen: 6 KVP. 3 AR. 2 CHU, 2
VVD of partijloos.
Aan prof. dr. J. Horring, directeur van
het Landbouw-economisch Instituut in
Den Haag. die geen lid is van een par
tij, heeft de informateur gistermiddag
de portefeuille van Landbouw aangebo
den, aan de heer C. J. van Mastrigt
(CHU). tweede voorzitter van het Chr.
Nat. Vakverbond, heeft hij gevraagd
minister van Sociale Zaken te worden.
Beiden hebben even bedenktijd ge
vraagd.
Voorlopige opstelling
Indien zij het aanbod aanvaarden, kan
reeds het volgende, voorlopige ministers
lijstje worden opgesteld:
Minister-president: prof. mr. W. F.
de Gaay Fortman (AR); Econ. Zaken:
prof. dr. J. Zijlstra (AR); Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen: prof. mr.
A. M. Donner (AR); Vice-minister-
president en Justitie: prof. mr. W. C.
L. van der Grinten (KVP); Finan
ciën: mr. Ph. C. M. van Campen
KVP); Buit. Zaken: mr. J. M. A. H.
Luns (KVP); Wederopbouw en Volks
huisvesting: ir. H. B. J. Witte (KVP);
Sociale Zaken: C. J. van Mastrigt
(CHU); Maatschappelijk Werk: A. D.
W. Tilanus (CHU); Landbouw, Visse
rij en Voedselvoorziening: prof. dr. J.
Horring (partijloos).
Tien ministerszetels van de dertien
zouden dus reeds bezet zijn. Nieuwe mi
nisters zijn dan nog nodig voor Defen
sie, Binnenlandse Zaken en Verkeer en
Waterstaat. Met de zaken van de Pu
bliekrechtelijke Bedrijfsorganisatie en
Bezitsvorming zal niet een aparte mi
nister worden belast. Deze zaken wor
den (eventueel nog gesplitst) onderge
bracht bij een ander Departement.
9 Slot op pag. 2
Regering vraagt advies aan S.E.R. alsook
over compensatie der ouderdoms-premie
Namens de regering hebben de ministers van Economische Zaken van So
ciale Zaken en Volksgezondheid een verzoek tot de Sociaal-Economische Raad
gericht om advies over de noodzaak en mogelijkheid van een beperking der be
stedingen en over een compensatie van de premie voor de algemene ouderdoms-
verzekering.
In verband met de ontwikkeling van
de lopende rekening van de betalings
balans een factor van grote betekenis
voor de deviezenpositie vraagt de re
gering zich af of de huidige verhouding
van middelen en bestedingen in de Ne
derlandse volkshuishouding wel geheel
juist kan worden geacht. Mocht uit het
door de SER in te stellen onderzoek
blijken, dat deze verhouding correctie
behoeft en een beperking van de beste
dingen (overheidsuitgaven, consumptie
en investeringen) derhalve inderdaad ge
wenst is, dan doet zich de vraag voor,
hoe dit doel zal kunnen worden bereikt.
Indien het noodzakelijk zou blijken
middelen te vinden om een corrigerende
invloed uit te oefenen op de consumptie
herinneren de beide bewindslieden aan
de thans nog bestaande consumenten
subsidies op melk en suiker en aan de
tijdelijke vrijstelling van de omzetbelas
ting op textiel, die op 1 januari 1957 af
loopt, indien ten minste geen nadere
voorzieningen worden getroffen.
Voorts werpt de regering de vraag
op, of de economische situatie in Ne
derland, mede met het oog op een toe
komstige huurverhoging van omstreeks
25%, slechts een gedeeltelijke compen
satie rechtvaardigt van de met ingang
van 1 januari 1957 te heften premie
voor de algemene ouderdomsverzeke-
ring, zoals bekend is hadden de werk
nemersorganisaties zich indertijd be
reid verklaard een niet volledige com.
pensatie in overweging te nemen mits
de economische omstandigheden hier
toe aanle'ding zouden geven.
