tZIATISCH RUSLAND VALT OP
DOOR STERKE BLOEI
Bezoekers uit Azië en Afrika
zijn ervan onder de indruk
al is peil niet hoog genoeg
Een halve eeuw padvinderij
Yele spectaculaire snufjes op
politietentoonstelling Essen
ste jaargang
Woensdag 5 september 1956
Derde blad no. 28927
De Islam onder de Rode Ster (VIII)
Aan de bomen in Tasjkent groeiden weer de luid-
skers, de leuzen en de portretten van de Sovjet-
iische groten, dit was weer een van de cultuur
ken van de USSR, waar het communistisch regiem
nuttige met het aangename verenigt. Maar op de
iken onder de van onomstotelijk zekerheden spreken-
gezichten van Lenin, Stalin en Kroesjtsjef zaten dit
r geen Russen, maar koffiekleurige Aziaten met
jorduurde witte hemden en zwart-witte schedelkap
jes. Zij zaten in kleermakerszit op lage met kelims over
dekte tafels, slurpten groene thee van Samarkand en
aten bedachtzaam geroosterd vlees op stokjes. Oude
mannen die nauwelijks Russisch verstonden, zaten er
vriendelijk zwijgend tric-tac te spelen, staken ons buiten
landse bezoekers een groen twijgje achter het oor en
confronteerden ons ineens met een te weinig besefte
werkelijkheid: de Sovjet-Unie als Aziatische mogend
heid!
(Van onze reisredacteur)
Dit was Tasjkent, de hoofdstad van de Sovjet-republiek Oezbekistan, oude
lden-Aziatische metropool, weleer de stad van feodale, orthodox-Mohamme-
.nse emirs, daarna koloniale uithoek van tsaristisch Rusland, tenslotte bloot-
leid aan de schokkendste omwenteling die deze eeuw heeft gekend: de bolsje-
tische oktober-revolutie. Te weinig besefte werkelijkheid: indiende Sovjet-Unie,
land waar het tien uur duurt voordat de zon is opgegaan over zyn 200 miljoen
roners, niet in bevolkingsaantal een overwegend Aziatisch land is, dan is zy het
grafisch gezien toch zeker, al lag achter Oeral en Kaukasus alleen maar Siberië,
ar het gaat niet in de eerste plaats om onderbevolkte vierkante kilometers. In
i wereld, die verscheurd is door kleur- en rasgevoelens, door ressentimenten
een koloniale periode, problemen die waarschijnlijk van beslissend belang zijn
k de uitkomst van de worsteling, die de democratische en communistische blok-
l met elkaar voeren, gaat het er in de eerste plaats om, koel en onbevooroordeeld
t te stellen, hoe de Sovjet-Unie die kwesties heeft aangepakt, die het Westen
steeds de pijnlijkste naweeën bezorgen.
de grandeur van de oude koloniale
hoofdsteden, het totaalbeeld is beter,
schoner, gezonder en welvarender. Er
wordt hard gebouwd en hard gewerkt,
de twintigste eeuw heeft hier definitief
de overhand. Uit deze stand van zaken
hoeft overigens niemand in het Westen
een minderwaardigheidscomplex over te
houden, in menigerlei historisch opzicht
heeft de Sovjet-Unie hier de wind in de
zeilen gehad, al was het maar alleen om
dat de westelijke landen in hun kolo
niale verhoudingen als kleine minder
heid voor een grote meerderheid hadden
te zorgen, terwijl Rusland bijv. in Oez
bekistan en Kazakstan slechts gebie
den met 5 miljoen resp. 3 miljoen men
sen te ontwikkelen had!
inalfabetisme in
enkele tientallen
jaren verdwenen
t wilde wel, dat U de gezichten had
len van de (niet-communistische")
astaanse delegatie, die tegelijk met
Tasjkent bezocht. De verbazing en
nauwelijks verholen bewondering lag
iuimendik bovenop! Ook zij hadden,
als wij, de Oesbeekse vice-premier
)ib Abdoelajef gesproken, die hun
I verteld, dat Oezbekistan tweemaal
»el katoen produceert als voor de
olutie, onder meer door
zich steeds ultbreiden-
bevloeiingsstelsel waar-
r bijvoorbeeld in het
jnde vijfjarenplan 2700
loen roebel zijn uitge-
kken. Dat er is Oezbe-
jan. waar voor de re-
iitie geen enkele uni-
slteit wa6, thans 34
versiteiten en andere
tellingen op acade-
ch niveau zijn, 98 in-
uten voor gespeciali-
rd middelbaar onder-
l en 5400 scholen. Dat
op een bevolking van
miljoen 2,5 miljoen
nsen zijn, die onderwijs
lieten.
lat er van de 97 anal-
eten van weleer slechts
i te verwaarlozen aan-
over is. Dat er vroe-
slechts 3 kranten wa-
i en nu 223. dat Oezbe-
lan thans 30 toneel- en
zikale ensembles heeft
20.000 bibliotheken. Dat
in Oezbekistan ver-
iwde katoen f60 pro-
it van de oogst der
6R) in eigen „ginne-
t verwerkt wordt, dat
ie republiek zijn eigen
►behoeften kan dekken
dat er machine- en
Hel- industrieën zijn gevestigd. Zij
Iden net als wy gehoord, dat vice-
mier Abdoelajef uit een boeren-fa-
le van analfabeten stamde en thans
feasor in de geologie en lid van de
m Oezbekistaanse academie van we-
ichappen is.
Hoe de Aziaten het zien
•eze Pakistani hadden deze dingen
t alleen gehoord, maar ook ge
in. zy hadden met eigen ogen in
Ibekistan en voor hetzelfde geld
in Kazakstan, Tazjikistan, Kirgistan
Poerkmenistan kunnen waarnemen
de achterlijke, onkundig geëxploi-
rde tsaristische wingewesten van Mid-
i-Azië in 40 jaar geforceerde ontwik-
ing tot een materieel peil zijn geste-
dat zijns gelijke in Azië niet kent,
'erschillig of het nu industrialisatie,
grische ontwikkeling, volkshuisves-
f, volksgezondheid, openbaar vervoer,
[erwjjs of algemene levensstandaard
reft. Een peil, dat hoogstens
details op Europees Rusland
achter ligt. Het zij toegegeven, dat
peil in Europese ogen nog niet hoog
ioeg is, maar de vraag is in de eerste
lts hoe de Pakistani, de Indiër of de
ikaan het ziet. Welnu, ik heb in de
elopen twee jaar vrijwel onafgebro-
i door Afrika, het Midden-Oosten en
gereisd en het lijdt voor mij geen
;cle twijfel, dat de vergelijking met
gebieden onherroepelijk in het voor-
1 van het Aziatische deel van de Sov-
•Unie uitvalt!
Wind in de zeilen
fctgeen niet betekent dat de toestand
lal is, niet alleen de gloeiende hitte
i een tropische zomerzon, die in Tasj-
»t het kwik tot 44 graden Celsius in
schaduw op kan jagen, roept in deze
d of Alma Ata („vader der appelen")
in oude grenspost, die tot hoofdstad
1 Kazakstan is uitgegroeid) het beeld
van Aziatische steden. Ook in Alma
l, een soort kruising tussen Apeldoorn
Djakarta, aan de voet van het wit-
lieeuwde hemelgebergte, dat de grens
t de Chinese provincie Sinkiang
int, hangt de stoffige loomheid van
tropen. Het klimaat leent zich 's zo
ts nauwelijks voor socialistische wed-
Br. En zeker de helft van Tasjkent
miljoen inwoners) bestaat nog uit
len huizen, bij aardbevingen overi
gs uiterst praktisch zoals men ze ook
andere achtergebleven gebieden van
te wereld ziet. Maar al ontbreekt zelfs
Nieuw Tasjkent: een doorkijkje
uit liet nieuwe operagebouw over
een plein met fonteinenwaar
's avonds de bevolking haar pan
toffelparade houdt. En op de
achtergrond verrijst alweer een
bouwkraan.
Alle functies staan open
De vraag blijft nochtans of de bezoe
kende delegaties uit Azië en Afrika, wier
bezoeken elkaar hier met een eentonige
regelmaat opvolgen, zich met zulke be
cijferingen zullèn ophouden. En zij zijn
de leiders van dat overgrote deel der
mensheid, waarvan wij de politieke
cliëntele aan de Sovjet-Unie betwisten.
Hoe liggen onze kansen? Een factor, die
voor die vraag van haast nog groter
belang is dan de materiële is die van de
menselijke verhoudingen. En op dat ge
voelige punt heeft de Sovjet-Unie nog
maals gescoord. Ei* is met name geen
enkele vorm van rassen-discriminatie op
te merken, geen kleurslagboom. Voor
zover er nog van een Russische elite in
deze Aziatische gebieden sprake kan
zijn, moet die als van tijdelijke aard
worden beschouwd.
Zio gauw de intellectuele ach
terstand is ingelopen en de gehele cul
turele en vooral de onderwijs-politek is
daarop doelbewust gericht, zal niets ook
de praktische gelijkstelling meer in de
weg staan, de hoogste functies op ieder
gebied staan reeds voor iedere Kazak of
Oezbek open. Men kan werkelijk niet
ontkennen, dat de Russen hier een
uiterst gelukkige formule hebben ge
vonden.
Neg maar één moskee
Dat zyn de dingen, die iedere bezoe
kende Afrikaan of Aziaat te denken
zullen geven. Natuurlijk zullen zij, voor
zover zij geen communist zijn, eveneens
overwegen, welke prijs voor deze voorde
len betaald is, namelijk die van de com
munistische dictatuur en haar hard
handige methodes. De Islam, eertijds de
algemene godsdienst in deze republie
ken. heeft die aan den lijve gevoeld.
Weliswaar is de frontale aanval op de
religie geluwd, maar men ontkomt niet
aan het gevoel dat dit voornamelijk is
geschied, omdat het regiem meent, dat
de godsdienst zo dodelijk is getroffen,
dat zij verder rustig in een hoekje kan
afsterven. In Alma Ata is nog maar één
moskee open. waar een oude „moellah"
slechts twee in plaats van vijf keer da
gelijks de gelovigen tot het gebed roept.
In Oezbekistan zijn alleen de oude
ren onder de bevolking nog belijdend,
polygamie is verboden, de sluier ver
dwijnt Ik zag in Tasjkent slechts één
vrouw in „poerdah", die op eerbiedige
afstand haar gepofbroekte echtgenoot
volgde. Weliswaar is vrijdag nog de
vrije dag, wordt de Ramadan-vasten nog
flauwtjes nagekomen en is het woord
„chotba". het belangrijkste gebed, dat
van de vrijdagmiddag, nog vaagjes be
kend, maar dat neemt niet weg, dat de
Islam hier al stuipen trekt. Nu mag het
zijn, dat deze hardnekkigst beleden gods
dienst ter wereld op iedere sociale en
economische vooruitgang een vrijwel ver
lammende uitwerking heeft, dat ook in
Mohammedaanse landen door verlichte
geesten een liberalisering van de ver-
Een jong Oezbeeks paartje.
Uitgaande van een voordelige begin
positie, de „bolsjewistische bevrijding
van de door de tsaren geknechte kolo
niale volken", hebben zy iedere nationa
listische rancune het gras voor de voe
ten weggemaaid. Zij hebben niet, zoals
de Franse in Noord-Afrika getracht deze
Aziaten cultureel te assimileren, noch
hebben zy zoals de Britten in India on
overkomelijke raciale scheidsmuren op
getrokken. Zij hebben deze mensen eco
nomisch en politiek volkomen gelijkge
schakeld en tegelijkertijd hun taal, hun
cultuur en hun nationale identiteit ge
handhaafd, zelfs gestimuleerd als „ver
rijking van de Sovjet-cultuur". Met an
der woorden, de Kazaken en Oezbeken
zijn niet geassimileerd als Russen, maar
als Sovjet-burgers. Het resultaat: ner
gens valt dit woord „Sovjetskaja" met
zoveel trots als hier. nergens bespeurt
men een nationalitisch afscheidingsstre-
ven, dat trouwens uit anderen hoofde
bijzonder weinig kans van slagen zou
hebben.
ouderde gewoontes van de Islam, overi
gens te vergeefs, wordt nagestreefd,
nochtans zou een zo bloedige aanslag
op het zieleleven van de mens een vrije
democraat zonder twijfel te gortig zyn.
Het is de belofte van vrijheid op lange
termijn onafscheidelijk behorend tot ons
systeem, die het Westen kan stellen te
genover de menigvuldige voordelen in
de grijpbare toekomst, die de USSR in
haar Aziatische republieken kan etale
ren. Maar zelfs al kan men niet met
zekerheid voorspellen, dat het ongeduld
van Azië en Afrika naar een menswaar
diger bestaan Me gekleurde volken zal
verleiden om te pogen lanrs Sovjet-weg
de etappes naar een gelukkiger toe
komst af te snijden, dan nóg is er voor
het Westen geen enkele reden tot zelf
genoegzaamheid, maar integendeel alle
reden tot diep en ernstig beraad. Dat
viel van de gezichten van die Paki
staanse delegatie in Tasjkent duidelijk
af te lezen.
De vorige artikelen werden geplaatst
in onze nummers van 3. 11, 15, 17,
21, 23 en 25 augustus j.l.
2000 padvinders naar Engeland!
Bijzondere jamboree in het volgend jaar
(Van onze Haagse redactie)
In Sutton Park nabij Birmingham,
Engeland, zal het volgend jaar een bij
zondere jamboree worden gehouden
ter viering van het feit, dat de pad
vinderij in 1957 vijftig jaar bestaat.
Tevens wordt in dat jaar de honderd
ste geboortedag van de stichter Lord
Baden Powell herdacht. Men verwacht,
dat ruim 35.000 padvinders van 1 tot 12
augustus in Sutton Park zullen komen
kamperen, aldus deelde het te Scheve-
ningen vergaderende Boy Scouts Inter
national Committee gistermiddag mee.
Het internationale comité van de pad
vinderij is nagenoeg het hoogste orgaan
in deze beweging. Het overkoepelt alle
nationale organisaties, geeft uitvoering
aan de besluiten van de gezamenlijke
padvindersverenigingen van de gehele
wereld en vertegenwoordigt aldus de
meer dan zes en een half miljoen leden
van deze jeugdbewegingen. Van tijd tot
Oud-Tasjkent. een plaatje, dat
ook uit het Midden-Oosten had
kunnen komen. Hele stadswijken
bestaan nog uit lemen huizen, maar
zij worden in snel tempo opgeruimd.
tyd komt het ergens ter wereld byeen
en zo zijn de comité-leden, die op het
ogenblik voor een periode van 6 jaren
zitting hebben, deze week in Schevenin-
gen bijeen. Het zijn de heren Eli Boyaner
uit Canada, Ali Bei Dandaóhi uit Syrië,
mr. Pierre Delsuc uit Frankrijk. Bengt
Junker uit Zweden, Paul Koenig uit
Duitsland, generaal sir Robert LocWhart
uit Engeland. John Schiff uit Amerika
en de directeur van het internationale
bureau der padvinderij major-general D.
C. Spry. De voorzitter van de Nationale
Padvindersraad in Nederland, tevens
waarnemend hoofdcommissaris van de
Ned. Padvinderdbeweging, de heer J.
Voltomaris, is hun gastheer. Hy zal de
comitéleden vandaag op Soestdyk voor
stellen aan de Koninklijk Commissaris
Prins Bernhard. De vergadering in Sche-
veningen, die son dag begon en vandaag
wordt beëindigd handelde voor een 'be
langrijk deel over de jubileumjamboree
van het volgend jaar.
Nederland zal daar vertegenwoordigd
rijn met een groep van 2000 padvin
ders. Het jubileum zal bovendien in
aMe 01 landen, waar een padvinders
organisatie bestaat, afzonderlijk wor
den gevierd. In de Verenigde Staten
bijvoorbeeld wordt een kamp van
50.000 voorbereid, terwijl een kamp van
dezelfde grootte voor padvinders in het
Verre Oosten zal worden gehouden.
Deviezen licht achteruit
Uit tie verkorte balans der Ned. Bank
folykt, dat de netto deviezenreserve de
vorige week een kleinigheid achteruitge
lopen is, n.l. met f. 14 miljoen tot f. 1.075
miljoen. De goudvoorraad bleef weder
om onveranderd op f. 3.226 miljoen.
HULDIGING MATTHIEU WIEGMAN
Er heeft zich een comité gevormd on
der voorzitterschap van mr. L. J. F.
Wysenbeek met het voornemen de
kunstschilder Matthieu Wiegman ter ge
legenheid van zijn 70ste verjaardag te
huldigen. De jarige zal een ere-tentoon-
stelling worden aangeboden, die op 6 ok
tober zal worden geopend in het Ge
meentemuseum te Den Haag. Na deze
opening zal de jarige recipieren en b\j
die gelegenheid zal hem een huldeblijk
van vrienden en vereerders worden aan
geboden.
's Avonds in het cultuur park van i partijtje schaak en drinken daar
Tasjkent: Oezbeken spelen een groene thee van Samarkand bij.
Misdadiger krijgt steeds kleiner kans
Nederland kwam met kleine stand en
een uitstekend Haags zangkoor
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Misdadigers van elk allooi doen er goed aan de eerste drie weken niet in Essen
in West-Duitsland te komen. Op elk punt in deze stad kunnen zij een politieman
tegenkomen: een deelnemer aan de grote politietentoonstelling, welke zaterdag j.l.
door de premier van Noord-Rijnland-Westfalen Steinhoff is geopend. Achttien
landen hebben deelnemers gezonden naar deze tentoonstelling in allerlei functies,
als decor by de stands, als verkeersagent. Eindhovenaren en Fransen regelen het
verkeer in deze stad, als bereden politie om luister by te zetten aan het concours
hippique, als sportbeoefenaar of als (musici, zoals de 73 man van de Haagse politie-
zangvereniging „Entre Nous", die onder leiding van Jan de Waart zaterdagavond
hebben deelgenomen aan het massale politieconcert, waar de Hagenaars een groot
suooes hadden.
grote foto van het Zandvoortse strancj en
temidden van oud-Hollandse en de on
vermijdelijke Volendamse klederdrach
ten.
De Rotterdamse politie trekt met haar
beroemde test-auto. waarin de Duitse
automobilisten hun reactiesnelheid kun
nen beproeven, grote belangstelling. De
Nederlandse rivierpolitie toont haar
nieuwste patrouilleboten.
Doch het Nederlandse schakeltje is
slechts klein op de gehele grote keten,
die een zuiver beeld geeft van de wyze,
waarop heden ten dage de misdadigers
gevangen worden. Slechts zelden meer
met wilde jachten en huiveringwek
kende staaltjes van mannenmoed. De
moderne detective zit in het labora
torium. Hij werkt met reageerbuizen
en de nieuwste apparaten. Hij werkt
in constructiebureaus en onderzoek
instituten. Daardoor wordt het aantal
onontdekte misdadigers slechts kleiner.
Zij komen gelukkig nog maar betrek
kelijk weinig voor!
Prachtige apparaten
De tentoonstelling is opgezet met het
doel om in zo breed mogelijke zin te laten
zien wat de taak van de hedendaagse
politie is. hoe deze in de tegenwoordige
tijd wordt uitgevoerd en welk arsenaal
van technïsöhe hulpmiddelen de moderne
politieman daaifoy ten dienste staat.
Uiteraard de snelle vervoermiddelen te
land. te water en in de luCht, maar ook
nog snellere apparaten, die woord en
beeld in enkele minuten over de wereld
jagen, schitterende fototoestellen, die in
staat zijn verkeersovertredingen op grote
afstand te registreren, automatisch rich
tende televisiecamera^, die op hetzelfde
moment de regelende verkeersagent laten
zien hoe de situatie elders is.
En als meest spectaculaire nieuwtje:
het hoogfrequente krachtveld ter be
scherming van banken en juweliers-
saken. De overvaller, die volgens
eeuwenoude traditie „handen omhoog"
snauwt sluit zichzelf daarmede in een
hermetische val, want de opgestoken
handen verbreken een elektrisch
krachtveld, waardoor de loketten ge
blindeerd worden, de deuren dichtrol-
len, de sirenes hun klagend geluid
laten horen en de politie wordt gealar
meerd. En dat allemaal op hetzelfde
moment. Er is voor een degelijk over
valler geen eer te behalen.
Onvermijdelijk Volendam
Nederland komt er minder sensatio
neel voor de dag: dienaren van de Gro
ningse, Arnhemse en Amsterdamse
Hermandad alsmede enkele leden van
rijks- en waterpoli'tie lossen elkaar af in
een zeer rustige stand, waarin voorna
melijk met foto's en tekst is te zien, hoe
de Nederlandse politie tewerk gaat. Dat
alles tegen een achtergrond van een zeer
Een maand schorsing voor
eerste stuurman „Myonia"
De Raad voor de Scheepvaart heeft de
eerste stuurman van het tankschip
..Myonia" een maand geschorst, omdat
hij schuldig is bevonden aan de aanva
ring van zijn schip op 24 augustus 1955
op de Noordzee met het motorvissers-
vaartulg „Cornells'' IJM 218. De inspec
teur voor de scheepvaart, de heer J. H.
Th. Eerman, had de raad voorgesteld de
eerste stuurman een berisping te geven.
De stuurman gaf ter zitting toe, dat
hij verkeerd gehandeld heeft. Hij had
de IJM 218. die vissende was, op een af
stand van drie mijl gezien en wilde ach
ter langs het scheepje varen.
Daarom liet hij iets bakboord aanhou
den. maar toen hij dichterby was geko
men. zag de stuurman, dat de ..Corne
lls" niet vóór maar achter netten had
uitgezet. Hij liet toen hard stuurboord-
roer geven, maar het schip nam de ma
noeuvre niet onmiddellijk over en was
inmiddels zo dicht bij de IJM 218 ge
komen. dat die aan de achterzijde door
de ..Myonia" geramd werd. Door de
schok sloeg de matroos Cornells van der
Plas overboord, maar deze werd nu een
kwartiertje weer opgevist. De UM 218.
die ernstige schade had kon op eigen
gelegenheid naar IJmuiden varen.
De Raad zal zijn overwegingen bin
nenkort schriftelijk bekend maken
Westlands druivenfeest
Prinses „Jantine"
middelpunt
(Van onze Haagse redactie)
Het heeft de organisatoren van
Westlands vijfde druivenfeest gister
middag waarlijk meegezeten: geen
druppeltje regen is er gevallen toen
druivenprinses .Jantine" haar zege
tocht van Honselersdijk naar het
Wilhelminaplein te Naaldwijk onder
nam. De inzet van dit lustrumdrul-
venfeest was de aankomst van drui
venprinses Jantine per helikopter op
het terrein van de Coöperatieve fruit
en groenteveiling aan de Nieuwe
weg te Honselersdijk, waar een aller
hartelijkste begroeting volgde door
leden van de verschillende comité's.
Temidden van een fraaie stoet praal
wagens is zij daarop door het West-
trum Naaldwijk, waar op het plein
trum Naardwyk. waar op het plein
voor het oude gemeentehuis een grote
menigte feestgangers op de been was.
Nadat diverse toespraken waren ge
houden volgde een onderzoek naar het
zoetgehalte van de druif.
Dit geschiedde met een z.g. „refracto
meter". welke aanwees dat dit ruim
15% was.
Volgens een beslissing van alle drul-
venkwekers in ons land. moet het zoet
gehalte minstens 14% bedragen.
In de druiveneetgelegenheid werd
vervolgens de erewijn rondgediend en
een heildronk uitgebracht op het wel
slagen van het feest. Vanzelfsprekend
werden de druiven niet vergeten en alle
aanwezigen werden gul hierop onthaald.
De Oostenrijkse kapel uit de wijnstad
Krems liet zich niet onbetuigd en liet
het ene Weense melodietje na het an
dere horen.
De opening van het druivenfeest werd
besloten met een gezamenlijk bezoek
aan de mooie tentoonstelling van drui
ven en bloemen in het gebouw De
Binnenhaven" te Naaldwijk, 's Avonds
brandde voor het eerst de feestverlich
ting en beleefde de druiventaptoe in
tegenwoordigheid van de druivenprinses
de première.
