IRAK KAN NOG BELANGRIJKE ROL IN LONDEN SPELEN.... Radar wordt hulp 0111 gevaarlijke Scheveningse haven binnen te lopen Noeri Said is een verstandig staatsmandie met zijn beide benen stevig op de grond staat „Een radiobaken zou even goed zijn zeggen ervaren zeelui 95ste jaargang Vrijdag 17 augustus 1956 Derde blad no. 28911 Achtergrond van Suezkanaal-conferentie Ir. P. de Gruyter te Oegstgeest schrijft ons: Ofschoon de aanvankelijke berichten over „bemiddeling" van Irak inzake de Suezkanaal-kwestie later zijn tegengesproken een woordvoerder van het Britse departement van Buitenlandse Zaken verklaarde bijv., dat Engeland van Irak geen aanbod om te bemiddelen heeft ontvangen ziet het er toch naar uit, dat Irak, dat het meest-Westersgezinde land van de Arabische staten Is, achter de schermen een belangrijke rol ten gunste van een bevredigende regeling zal spelen. Zoals men weet is Irak het enige land in het Midden- Oosten. dat deel uitmaakt van het Verdrag van Bagdad (de ZOAVO, schakel tussen NAVO in het westen en ZOAVO In het oosten). De andere bij dit ver drag aangesloten landen zijn Groot-Brittannië, Turkije, Perzië en Pakistan. De „architect" van deze politiek is de huidige premier van Irak: Noeri Said, een man van grote bekwaamheid en tevens een uiterst verstandig politicus, die zich niet Iaat meeslepen op het hellend pad van nationalistische aanma tiging. aangewend om Nasser tot andere in zichten te brengen en hij heeft, toen hij hierin slaagde. Nasser de eer van het initiatief gelaten. Zo'n gang van zaken ligt geheel in de lijn van Noeri's karakter. Zijn grootste invloed wordt achter de schermen uitgeoefend. Bekwaam en betrouwbaar Noeri's macht en populariteit berust niet op demagogische redevoeringen, doch uitsluitend op zijn bekwaamheid en betrouwbaarheid. Betrouwbaarheid komt in het Midden-Oosten minder voor dan bij ons, maar de verstandige Arabieren weten deze eigenschap te waarderen. Noeri belooft niet, wat hij weet niet te kunnen geven. Wat hij zegt komt hij na. Typisch is ook. dat in liet algemeen de Irakees meer ge zond verstand heeft en minder fana tisme bezit dan de andere Arabieren en Moslems. In zoverre is hij een ware vertegenwoordiger van de Irakese be volking. Een feit. dat ook van belang is bij de bemiddeling, is dat Noeri de Britten een warm hart toedraagt. Er zijn in het Midden-Oosten pro-Britten. pro-Ame rikanen en anti-Westerlingen. Deze laatsten komen in Irak het minst voor. Men kan er overal gaan en zich veilig Grote oliewinsten bevorderden sterk welvaart des lands Om de huidige positie van Irak in het kader van de politiek van het Mid den-Oosten te begrijpen en daarmee de mogelijke rol van „bemiddelaar" of „verzoener" tussen het Westen en het Midden-Oosten dient men even terug te gaan tot de tijd. toen de zojuist weer vrijgelaten oud-premier van Perzië. Mossadeq, de Anglo Iranian Oil Cy nationaliseerde. In die periode begon nen ook in Irak de „supernationallsti- sche" elementen (om de woorden van minister Luns te gebruiken) zich te roeren. Ook in Irak wordt namelijk veel olie gewonnen. De ..Iraq Petroleum Co" in het noor den en de ..Basra Petroleum Co" in het zuiden produceren thans 33 miljoen ton Jaarlijks. Deze olie gaat via enige pijp leidingen door Syrië en de Libanon naar Middellandse Zee-havens en in tankers door de Perzische Golf en het Suezkanaal naar West-Europa. De man die toen. in 1950. en thans weer sinds 1954 premier van Irak was, Noeri Said, heeft de roep om nationali satie van deze oliemaatschappijen in de kiem gesmoord. Hij deed het anders. Hij greep de uiterst geschikte gelegenheid aan om met de oliemaatschappijen te gaan praten. En nieuwe, voor Irak zeer voordelige overeenkomsten werden hier uit geboren. De I.P.C. en haar zuster maatschappijen zouden gaandeweg de olieproduktie belangrijk uitbreiden, ter wijl 50% van de winsten aan de regering van Irak zou worden uitgekeerd. Het gevolg van een en ander was. dat de regering van Irak. die voordien aldoor te kampen had met gebrek aan geldmiddelen (zelfs voor het noodzake lijke onderhoud van haar openbare werken) plotseling over' grote en steeds groeiende inkomsten is gaan beschikken. Bij wet no. 23 van 1950 is er een „Development Board" (Raad voor de ontwikkeling van het land) opgericht, staande naast en ten dele zelfs boven de andere ministeries. Nederlandse hulp Deze „Board" krijgt wettelijk 70 van de olierevenuen als inkomsten en is verplicht dit geld te besteden aan de aanleg van grote openbare werken, waarvan de financiering de krachten van de ministeries te boven gaat en waarvan blijvende ontwikkeling en welvaartsvermeerdering van het land I verwacht mogen worden. De Board beschikt thans over inkomsten van 4 a 500 miljoen gulden per jaar en is druk bezig aan de uitvoering van zijn groots programma. Verscheidene Ne derlandse deskundigen zijn in dienst van de Development Board en werken aldus mede aan de ontwikkeling van Irak. Grote kansen liggen daar voor Nederland op velerlei gebied. Dit alles is het werk laten we Zeggen: grotendeels het werk van Noeri Said. En het is knap werk. Noeri. zoals men hem daar noemt, is dè grote man in Irak. Hij heeft daar al Jaren lang de leiding, hetzij direct als premier, hetzij indirect. Zelfs wanneer hij in een ziekenhuis in Londen ligt. wordt hij over de belangrijkste Staats taken geraadpleegd. Het is juist Noeri Saids karakter to anders dan dat van de meeste andere Vooraanstaande Arabieren dat grote betekenis geeft aan eventuele bemidde ling in Londen. Wij zouden durven leggen: Noeri is misschien de enige toan. die capabel is om te bemiddelen «n zijn kansen achten wij niet gering vooral ook omdat hij sterk het nut van tamenwerking inziet. Het lijkt ons overigens onwaarschijn lijk, dat president Nasser zich tot Noeri Said zou hebben gewend met het ver- toek om te bemiddelen. Dit lijkt niet in de lijn van de verhoudingen tussen de Arabische staten onderling, waar Egypte toch (nog altijd) toonaangevend ls. Veeleer heeft Noert Said zijn invloed voelen. Irak moet ook niets hebben van het communisme en het pact van Bag dad is hier getuigenis van. Zolang Noeri Said leeft zal Irak nooit Rusland tegen het Westen uitspelen. Sympathie voer Britten In Irak heeft men voornamelijk pro- Britten en pro-Amerikanen. Laatstge noemden hebben de laatste jaren wel de overhand gekregen. Noeri's macht en sympathie voor de Britten is niet lang geleden nog gebleken. Het Amerikaanse lid van de Development Board is in april j.l. heengegaan. Misschien moeten we zeggen: werd gedwongen heen te gaan. Hij en zijn echtgenote waren zéér sympathieke en hoogstaande mensen. Hun enige fout was dat zij tè Ameri kaans waren. Er wordt gezegd dat men van Engelse en Franse zijde verontwaar digd was. dat het lid in kwestie zou hebben gezegd: een werk van zulk een omvang kan alleen door ingenieurs en aannemers uit de V.S. tot stand worden gebracht. Misschien was dit de druppel die de emmer deed overlopen, maar de pro-Britten zagen met lede ogen de invloed en populariteit van dat Ameri kaanse echtpaar toenemen. In Londen weet men dat Noeri Said een vriend der Britten is. Men weet ook dat hij gematigd is, bezadigd en be kwaam. Deze man beseft, wat het Suez kanaal voor zovele landen betekent. Hij beseft ook dat men huiverig is voor Nassers impulsieve daden en bewerin gen. Hij beseft tenslotte ook dat als Nasser met het Suezkanaal succes zou hebben, de nationalisatie van de olie winningen en de pijpleidingen wel niet zou zijn tegen te houden! En dit zou voor Arabische landen en vooral voor Irak, waarvan de thans zo goed op gang zijnde ontwikkeling geheel afhankelijk is van de olie-opbrengsten, economisch ruïneus zijn. Om dus zijn eigen land en zijn Arabische nabuurstaten voor ach teruitgang en chaos te behoeden, tracht Noerj Said een voor alle partijen aan nemelijke oplossing te vinden. Ongetwijfeld zal Noeri als bemidde laar voor Engeland aanvaardbaar zijn Dat hij dat óók is voor Nasser mag wei aangenomen worden. En dit is al een groot succes voor de oude Irakese staatsman. Ons inziens is de wending, die er naar het schijnt nu in het moeilijke Suez- kanaal-probleem is gekomen, van grote betekenis. De kans, dat men niet tot een oplossing door overleg zal komen, lijkt veel kleiner geworden. (Ingez. Med.-Adv.) Uitsluitend verkriisbur bil H.H. Apothekers, drogisten, kappers en de speciaalbranchg. Afrikareiziger waarschuwt Europeaan moet hart en ziel van de neger willen ontdekken Het probleem van de „zwarte apartheid (Van onze Haagse redactie) De Europese mens heeft tot dusver in Afrika nagelaten te trachten dat te ontdekken wat zijn inwoners beweegt. Dat wij hart en ziel van de neger niet kennen brengt de blanke steeds opnieuw in moeilijkheden. De Europeaan, die naar het zwarte werelddeel trekt doet dat maar al te vaak met het oogmerk in korte tijd veel geld te verdienen. Als wij in onze houding niet snel verande ren zal Afrika, zoals Azie, voor Europa verloren gaan. In januari werd de tweede onafhankelijke negerrepubliek, de Soedan, geboren, Marokko en Tunesië kregen enige maanden later hun onafhankelijkheid en dit proces zal zich ook verder snel ontwikkelen. Nu al doet zich in enige landen het probleem van de „zwart apartheid" voor. Blanken zijn niet gewenst en wellicht heel spoedig zal het reizen er voor een Europeaan een onmogelijkheid blijken. Tegen apartheidsleer Deze waarschuwende woorden sprak gisteren de Duits-Nederlandse auteur Rolf Italiaander op een persconferentie naar aanleiding van tentoonstellingen, die in het begin van het volgend jaar in Rotterdam. Den Haag en waarschijn lijk Amsterdam gehouden zullen wor den. Op die exposities zal men een uit voerig beeld kunnen krijgen van de mo derne negerkunst, waarvan Italiaander een van de belangrijkste collecties be zit. Deze auteur, die met recht „Euro peaan" genoemd mag worden zijn va der was Nederlander, zyn moeder Duit se en zijn grootvader Engelsman, ter wijl hy in vijf landen studeerde heeft een zwak voor Afrika en is een over tuigd tegenstander van de apartheids- leer. President Malan heeft hem daar om de toegang tot Zuid-Afrika gewei gerd en ook zijn boeken zijn in dat land verboden. Italiaander is na negen reizen dwars door Afrika een kenner van dit wereld deel als weinigen. In 1933 trok hij op de fiets de woestijn in. Het was een vreem de verschijning, zo zelfs, dat de bedoui- nen, die er in het zand zaten, hals over kop wegvluchtten voor deze combinatie. In latere jaren is Italiaander op een motorfiets met zijspan overgegaan. Voor bedouinen misschien minder afschrik- Haagse Raad zal binnenkort beslissen (Van onze Haagse redactie) Binnen niet al te lange tijd hoopt men in Scheveningen te beschikken over een radarinstallatie, waarmee men bij mist of slecht zicht de vissersboten kan helpen de beruchte Scheveningse haven binnen te lopen. Het radar-proefstation te Noordwijk aan Zee heeft de Scheveningse haven autoriteiten aangeboden de installatie voorlopig gratis op proef in gebruik te geven. Het aanbod is in principe al geaccepteerd, doch de Haagise gemeenteraad zal uiteindelijk moeten beslissen over de plaatsing. Verscheidene Scheveningse scheepvaartmensen-uit-de-practjjk hebben wjj naar hun mening gevraagd. De opvattingen over het nut van een radarpost op de semaphore, aan de kop van de haven, verschillen. „Een goed radio-baken, dat continu werkt, zou evengoed voldoen", zo meenden verscheidene schippers. Schipper blijft verantwoordelijk De radar mag slechts worden gezien als een nuttig en daarom welkom hulpmiddel: de schepen zullen niet kun nen „blindvaren", met andere woorden, de loggers en kustvaarders zullen bij dichte mist niet de haven kunnen bin nenvaren uitsluitend op aanwijzingen van de radaroperateur. De schippers krijgen via de radio-telefoon slechts in lichtingen over hun positie ten opzichte van de „as" van de haven; adviezen of aanwijzingen zullen niet worden gege ven, zodat de schipper zelf ten volle ver antwoordelijk blijft voor zijn verrich tingen. Dit systeem is het gebruikelijke: geen enkele schipper zou het trouwens anders willen, zo heeft men ons verzekerd. Mede gezien deze verantwoordelijkheidskwestie zou het ideaal zijn, indien de schepen zelf radar aan boord hadden. Maar dat zal de meeste reders veel te duur wor den. Een goed radio-baken zou overigens eveneens een uitstekende oplossing voor navigatieproblemen zijn, zo werd ons verteld. Een radiobaken is een voortdu rend in actie zijnde kortegolfzender. Alle loggers zijn tegenwoordig uitgerust met radio-ontvangers en een zogenaamde richtingzoeker, waarmee men precies kan bepalen of men zich links of rechts van een radiobaken bevindt. De Scheveningse vissers gebruiken meestal de zendmasten van Radio Sche veningen als radiobaken. Het bezwaar is, dat Radio Scheveningen niet altijd in de lucht is. Bovendien staan de zendmasten even ten zuiden van het Verversings kanaal: een radiobaken dat in het ver lengde van de as van de haven uitzendt is natuurlijk veel nuttiger. Daarenboven bestaan er zoals bekend plannen om de zendinstallatie van Radio Scheve ningen te verplaatsen naar IJmuiden. De behoefte aan een Schevenings radio baken of aan radar zal tegen die tijd acuut worden. Een radiobaken zou eventueel ook nog dienst kunnen bewij zen voor het doen van kruispeilingen, waarmee men precies zijn positie op zee kan bepalen. Thans doet men peilingen op de radiobakens van IJmuiden en Hoek van Holland. Een continu-werkend radiobaken aan de Scheveningse haven zou by mist voor thuisvarende loggers die daar bij het moderne echolood kunnen ge bruiken om de diepte van het vaar water tot op een paar decimeter nauwkeurig te bepalen van onschat bare waarde kunnen zijn. Maar bijna zouden we een reeds lang bestaande, heel eenvoudige, doch zeer betrouw bare vissersleidsman vergeten te noe men: Misthoorn: betrouwbare gids Op het ogenblik bewijst de oude en beproefde misthoorn in de practijk nog de beste diensten aan schippers, die met slecht zicht willen binnenlopen. Dank zij de misthoorn komt het maar zelden voor, dat loggers bij mist bui tengaats moeten wachten op verbete ring van het zicht. Een paar leden van de bemanning staan op de voorplecht van de logger te luisteren. Men vaart in de richting, waarin men het geluid hoort, er daarbij voor zorgend, dat de geluidsbron zich links-voor de boeg blijft bevinden, want de misthoorn staat op het noordelijke havenhoofd. Als men dicht genoeg ge naderd is. worden de havenlichten zicht baar en zo vaart men vaak rakelings langs het Noorderhavenhoofd, om de zichtbaar geworden gids niet uit het oog te verliezen de buitenhaven binnen. Een nogal riskant karwei, maar de schip pers zijn met de Scheveningse haven „opgegroeid" ener bevindt zich een kostbare en aan bederf onderhevige lading aan boord, die men graag zo spoedig mogelijk gelost wil hebben. De aanschaf van radar, of anders van een minder kostbaar, maar uiter aard ook minder modern, radiobaken, zal voor de Scheveningse haven onge twijfeld een grote vooruitgang beteke nen. Ook het steeds toenemende ver keer van kustvaarders zal er zijn voor deel mee kunnen doen. In IJmuiden kent men de radar, als hulpmiddel voor het binnenloodsen van schepen, reeds lang. Prof. dr. Th. C. Vriezen hoogleraar te Utrecht Tot gewoon hoogleraar in de faculteit der godgeleerdheid aan de Rijksuniver siteit te Utrecht is benoemd, om on derwijs te geven in de wetenschap van het oude testament en de geschiedenis van de Israëlitische godsdienst prof. dr. Th. C. Vriezen, thans gewoon hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te Groningen. wekkend, maar voor olifanten des te meer. Op een van de wegen stuitte hij op een kudde. Een vrouwtjesolifant raakte bij de aanblik van het ronkend geval zó ontdaan, dat een a.s. „blijde gebeurtenis" niet meer op zich liet wachten. De andere slurfdieren vorm den rond de gelukkige moeder een brede muur. En al die tijd diende het verkeer op deze weg te wachten op deze kraamkliniek. Enfin, wie veel reist, kan veel verhalen! De schrijver zal dit in enkele boeken wel tot uit drukking brengen. Opmerkelijke kunst Een daarvan zal zich o.a. richten te gen de domme manier, waarop wij Euro peanen de Afrikaanse wildstand aan het ondermijnen zijn. De kunst, die in ons land na een succesvolle expositie in Hamburg zal worden getoond, is voor het grootste deel afkomstig uit de Franse en Belgische Congo. Met wat moderner (Westerse) middelen zetten de negers hun opmerkelijke eigen kunst voort. Er spreekt een zeer origineel vormgevoel uit, maar vooral een verfijnd kleurgevoel valt in de tekeningen op. Ook de tech niek van het etsen blijkt bij de inheemse negers al niet meer onbekend te zijn Italiaander wordt ingeleid door Ben van Eyselsteijn, die hem tekende als iemand zonder rust. ernaar strevend een brug te slaan tussen Europa en Afrika. Daar naast mogen zijn kwaliteiten wat be treft het leggen van Duits-Nederlandse contacten niet veronachtzaamd worden Op letterkundig gebied heeft hij er voor gezorgd, dat een grote reeks Ne derlandse schrijvers uit zijn „vader"taal Tijdens een plechtigheid in Amersfoort is gisteren het ceremo nieel tenue voor het trompetters- korps der cavalerie aan de militaire autoriteiten overgedragen. De trom petters in hun nieuwe kledij tijdens een concert, dat na de overdracht gegeven werd. Meisje in zwembad verdronken De 10-jarige Jeanette van Speijk uit Vlaardingen is in het grote bassin van het Kolpabad aldaar gevallen en ver dronken. Het meisje dat de zwemkunst niet machtig was. was met haar 9-jarig zusje aan de rand van het grote bassin gaan staan. Door onbekende oorzaak is zij hierin gevallen en in de diepte ver dwenen. Terstond werd zij door de bad meester naar de kant gebracht, doch het toepassen van kunstmatige ademhaling mocht niet meer baten. Vakantietoeslag landbouw afgewezen Het bestuur van het Landbouwschap verkreeg in juli geen goedkeuring van de minister van Landbouw op zijn be sluit om een loonsverbetering in de se cundaire sector voor landarbeiders door te voeren. Het betrof hier een verho ging van de vakantietoeslag van 2 op 47c. welke tot prijsverhoging zou kun nen leiden. Nadien is een verzoek tot Rijksbemiddelaars gericht, om deze ver betering bij tussentijdse wijziging inde collectieve arbeidsovereenkomst van de landbouw in te voeren. Rijksbemiddelaars bleken overwegende bezwaren tegen dit voorstel te hebben. Het bestuur van het Landbouwschap kreeg ten antwoord, dat deze verbete ring gevolgen zou hebben ten aanzien van doorberekening in de garantieprijzen van diverse produkten. Deze doorbere- ning is, aldus het College, in strijd met de beslissing van de regering van september 1955 inzake het doorbereke nen van loonsverbeteringen in de secun daire sector. (Ingez. Med.-Adv.) Wandelwagens C.H. LENS Co NIEUWE RIJN 39-40 in zijn „moeder"taal werden vertaald. Op het ogenblik werkt Italiaander hard aan een Duitse versie van het boek „Tien jaar wederopbouw Rotterdam". Rapport N.S.R. Studentenliiiisvestmgsprobleem slechts door speciale tehuizen oplosbaar geacht Financiering nog een open vraagstuk Vandaag is aan de leden van de Staten Generaal, de president-curatoren en rectoren van universiteiten en hogescholen, de betrokken gemeentebesturen en de leden van de Hoger Onderwijsraad een rapport aangeboden van de Nederlandse Studenten Raad inzake het probleem van de studentenhuisvesting. Na vroegere acties waarbij aandacht gevracht werd voor de nood op het gebied van de studentenhuisvesting is dit rapport een positieve bijdrage tot leniging van die nood, aangezien hierin richtlijnen worden gegeven voor de bouw en inrichting van studentenhuizen als enig mogelijke vorm waarin het probleem tot een oplossing kan worden gebracht. Indertijd hebben wij over dit huis vestingsprobleem uitvoerig geschreven Het probleem is ontstaan door een ge leidelijke toeneming van het aantal studenten (nu 28.000 en in 1970 waar schijnlijk rond 55.000) tegenover een vermindering van het aantal beschik bare kamers als gevolg van stijgende welvaart, niet voor inwoning geschikte nieuwbouw, de algemene woningnood en de onttrekking van grote panden in de centra der steden aan de woonruimte ten behoeve van kantoren en industrie Op h t ogenblik bestaat er in Leiden. Utrecht. Delft en Amsterdam een onge dekte behoefte aan ongeveer 400 stu dentenkamers per stad. Elders liggen de zaken iets gunstiger, maar ook daar dreigen moeilijkheden in de toekomst. Thans kan alleen een oplossing ge vonden worden in het bouwen van speciale studentenhuizen. Deze moeten, willen zij aan hun doel beantwoorden en geen schadelijke invloed uitoefenen op studie, persoonlijke vrijheid en alge mene vorming in de gehele studenten gemeenschap, aan bepaalde eisen vol doen. Zij moeten opgebouwd zijn uit kleinere eenheden, zij moeten betrokken kunnen worden door alle studenten, dus niet voor speciale groepen, zij moeten onder beheer staan van b.v. een stich ting waarin grote studentenmedezeg- genschap bestaat en zij moeten waai enigszins mogelijk in de centra der steden een plaats vinden teneinde het contact met Universiteit en sociëteiten e.d. zo krachtig mogelijk te houden. Over deze en aanverwante problemen geeft het rapport richtlijnen. Een der belangrijkste aangelegenhe den is uiteraard de financiering van de bouw en (niet rendabele) exploita tie. Deze objecten zijn bepaald niet geschikt voor beleggingen door grote maatschappijen. De bouw en exploi tatie zal mogelijk moeten worden gemaakt door overheidssubsidies, ge meentelijke medewerking en particu liere bijdragen, zo werd gistermiddag tijdens een te Amsterdam gehouden persconferentie uiteengezet. Men denkt eraan bij de oprichting van deze onderkomens gemeenten die rond een universiteitsstad liggen te in teresseren. Dit in analogie met Dene marken. waar een dergelijke werkwijzo reeds jarenlang wordt toegepast. Men hoopt van de zijde van de Nederlands© Studenten Raad in dit verband een be roep te doen op de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. In de boezem van de N.S.R. is men de overtuiging toegedaan dat het zojuist verschenen rapport in overeenstemming is met het rapport-Rutten inzake de sociale positie van de student dat dit jaar waarschijnlijk zal ver schijnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 5