TRAGISCHE INCIDENTEN VOOR
DE BELGISCHE ONGELUKSMIJN
Stakingen en demonstraties van de
Arabieren ten gunste van Egypte
WEERBERICHT
Vannacht 80 slachtoffers naar
boven gebracht - Woede onder
wachtenden over onzekerheid
P.v.d.A. akkoord met Lief thick's
bemiddelingsvoorstel
Nassers tegenvoorstel aan de
Verenigde Naties toegezonden -
Salem blaast hoog van toren
95ste jaargang
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1956
No. 28908
LEIDSCH
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f 0.55 per week
DAGBLAD
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
In de nacht, die volgde op de maandag van de officiële rouw,
heeft de ongeluksmijn in Marcinelle haar grootste aantal slachtoffers
prijsgegeven. Gisteravond laat en gedurende de hele nacht zijn de
reddingsploegen bezig geweest met het naar boven brengen van
80 stoffelijke overschotten van mijnwerkers. De lichamen werden aan
getroffen in de galerij op 835 meter, in de gangen waarin men gister
middag had kunnen doordringen.
De hitte in de nog steeds brandende mijn blijft ondraaglijk. Het
opgehoopte puin belemmert het reddingswerk eveneens.
Wat als het meest pijnlijke nieuws gisteravond laat bekend werd
gemaakt, is dat uit onderzoekingen van de lucht op lager gelegen
verdiepingen is komen vast te staan, dat het percentage koolmonoxyde
dodelijk moet worden geacht.
Wat al enkele dagen geleden werd verwacht, is dan gistermid
dag gebeurd. De wachtende mannen en vrouwen voor de ingang van
de mijn, hunkerend naar nieuws over hun ingesloten verwanten,
hebben door bestorming van de hermetisch gesloten toegangshekken
uiting gegeven aan hun misnoegen over de stilzwijgendheid der mijn-
directie. Bijna was het de wanhopigen gelukt de politiedienaren onder
de voet te lopen en de hekken te forceren. Dank zij het tactvol optre
den van Rode Kruis-zusters en enkele geestelijken gelukte het de
mensen tot rede te brengen.
Hartbrekend gehuil
van uitgeputte
vrouwen aan het hek
Een der ongelukkige vrouwen slaagde
er in zich aan de spijlen van het hek op
j te trekken. Toen men haar handen los
maakte, viel zij op de grond, schreeu-
wend om haar man en zoon, die tot
de ingeslotenen behoren. Hier en daar
werd gevochten, en kregen enkele leden
van de Rijkswacht gevoelige klappen.
Maar deze reageerden niet. Zij besef
ten, dat alleen het eindelocs wachten
de oorzaak was van deze plotseling op
tredende razernij. Toen de orde was
hersteld, hoorde men alleen nog maar
het hartverscheurend gehuil van enige
totaal uitgeputte vrouwen.
Het misnoegen is niet geheel en al
ongegrond. Om begrijpelijke redenen
blijven de autoriteiten nog steeds voed-
i sel geven aan de hoop, dat er op over-
levenden mag worden gerekend. Maar
men verzuimt duidelijk te maken, waar-
op die hoop is gebaseerd.. Inplaats daar-
van geeft men een summiere opsomming
van getroffen technische maatregelen.
De plaatselijke bladen wekken in grote
koppen over de volle pagina breedte
enerzijds de verwachting, dat er een
grote kans is, dat vele ingeslotenen be
houden naai- boven zullen kunnen wor-
den gebracht, doch dat anderzijds op een
j catastrofe moet worden gerekend.
„Vertel ons eerlijk wat men nu wer-
j kelijk van de situatie denkt. Maak een
eind aan deze martelende onzekerheid",
zo ongeveer luidde de klacht der wach-
tenden gistermiddag.
De hoop neemt of
Gisteravond omstreeks 9 uur kon men
j uit het verstrekte communiqué voor
het eerst opmaken, dat ook van officiële
zijde de hoop taant, dat er nog overle-
I venden zullen zijn. Er werd o.a. mee-
I gedeeld, dat de hitte op de 907
j meter verdieping de werkzaamheden
blijft bemoeilijken. Het zal nodig zijn
met sterkere middelen dan tot nu toe
aangewend, het vuur te gaan bestrij
den. Zo zullen grotere motorspuiten
worden gebruikt. Men verwacht niet,
dat men op de galerij, die op de 835
meter is gelegen, nog overlevenden zal
aantreffen.
Dat het vuur nog in grote hevigheid
i woedt, kon ieder op en buiten het mijn-
terrein duidelijk waarnemen door de
I zwarte rook, die onafgebroken uit de
schacht ontsnapt.
In de afgelopen nacht hebben zich bjj
de mijn te Marcinelle weer incidenten
voorgedaan. Wanhopige vrouwen, van
wie er enkelen al bjjna een week vrij
wel onafgebroken de wacht bij de hek
ken houden in afwachting van nieuws
over hun verwanten, geraakten buiten
zichzelf, toen tachtig lijken uit de mijn
Gelekoortsmug verdwenen
OP ARUBA EN CURASAO
Na een jaar noeste arbeid is de dienst
ter bestrijding van de gelekoortsmug er
in geslaagd, op de eilanden Arubaen Cu
ragao het besmettingspercentage van
40 tot 60% en 80 tot 90% terug te bren
gen tot 0.0% en 0,01 m.a.w. op het
ogenblik is op Aruba geen enkel huis
meer met gelekoortsmuggen besmet. Op
Curagao van het totale aantal huizen
slechts 3. Hiermede heeft deze dienst
niet alleen een gezondheidsvraagstuk
maar vooral een economisch probleem
opgelost.
naar boven werden gebracht. Groepen
mannen riepen beledigingen aan het
adres van de bedrijfsleiding, omdat zij
de familieleden van de ingesloten mijn
werkers in onzekerheid over het lot van
hun verwanten zou laten.
De identificering van de stoffelijke
resten wordt bemoeilijkt door het feit,
dat zij werden gevonden in schachten,
waar temperaturen tot zestig graden
Celsius heersten. De slachtoffers werden
aangetroffen in galerijen op 835 en 907
meter diepte. Van elke familie, van wie
een lid in deze schachten aan het werk
was toen het ongeluk zich vorige week
woensdag voordeed, zijn twee leden uit
genodigd te helpen bij het identificeren
van de stoffelijke overschotten, die naar
een school te Marcinelle zijn overge
bracht.
Slot op pag. 2
Zes mijnwerkers dragen een kist
met een van de slachtoffers van de
mijnramp te Marcinelle naar dt
groeve. Inmiddels is bekend gewor
den, dat nog vele slachtoffers op
deze begraafplaats ter aarde besteld
zullen moeten worden.
Voorzorg bij Kon. Landmacht
IN VERBAND MET
KINDERVERLAMMING
De geneeskundige inspectie der Kon.
Landmacht heeft in een rondschrijven
aan de commandanten der legeronder
delen meegedeeld, dat het gezien de in
ons land voorkomende gevallen van
kinderverlamming, van belang is dat de
troep een goede nachtrust krijgt van
tenminste acht uur. Opvolging van dit
advies zou inhouden dat in beginsel
geen avondpermissie wordt gegeven.
Vandaag naar de Koningin
De K. IP. stelt echter een voorivaarde
(Van onze parlementaire redacteur)
De kamerfractie van de P.v.d.A. heeft gisteravond, na bijna drie uur ver
gaderen, de bemiddelingsvoorstellen aanvaard van prof Lieftinck ten aanzien van
de vijf bezwaren van de K.V.P. tegen het regeringsprogram van dr. Drees. De
Kamerfractie van de K.V.P. heeft gistermiddag na drie uur vergaderen deze
voorstellen eveneens aanvaard, echter op voorwaarde dat onderzocht zal wor
den welke verdere belastingmaatregelen zullen worden genomen ter bevordering
van de bezitsvorming voor de kleine man. Ofschoon de fractievergadering van
de P.v.d.A. werd gehouden na de bijeenkomst van de K.V.P., heeft de P.v.d.A.-
fractie zich niet uitgesproken over de voorwaarde van de K.V.P., omdat men
alleen had te maken met de bemiddelingsvoorstellen van prof. Lieftinck. Wat
nu? is een vraag die prof. Lieftinck zal moeten beantwoorden.
Bezitsvorming nog knelpunt
In het program van dr. Drees was ver
meld „overweging van de vraag of spe
ciale belastingmaatregelen in aanmer
king komen ter bevordering van de be
zitsvorming". De K.V.P. vond dit niet
voldoende en wenste en wenst nog steeds
een „onderzoek (door het nieuwe Kabi
net) welke belastingmaatregelen zullen
worden genomen ter bevordering van de
bezitsvorming" Vorige week vrijdag
avond heeft mr. Burger reeds aan prof.
Lieftinck geschreven in het kader van
de bezitsvorming akkoord te willen gaan
met het bouwsparen en de werknemers-
spaarfondsen, maar dat de P.v.d.A. ver
dere maatregelen zou afwijzen. Dat is
het overgebleven verschil tussen de
K.V.P. en de P.v.d.A. Daarop stokt de
Kabinetsformatie weer.
Omtrent de andere vier bezwaren van
de K V.P. tegen het program-Drees zijn
de P.v.d.A. en de K.V.P. het eens gewor
den op de nieuwe formuleringen van
prof. Lieftinck. die iets afwijken van de
woorden van dr. Drees. Wat betreft Nw
Guinea heeft prof Lieftinck bij de ont
wikkeling van het gebied ingevoegd:
„met handhaving van de bestaande
rechtsorde". Inzake de doortrekking van'
de pacificatie in het Hoger Onderwijs
zal een nadere opdracht worden gege
ven aan de commissie s'Jacob, er op
neerkomende dat moet worden gestreefd
naar „bevordering van gelijkwaardigheid
in de ontwikkelingsmogelijkheden".
Ook betreffende zending en missie in
Nieuw Guinea en over de wenselijkheid
van het achterblijven van de stijging
van de Staatsuitgaven bij de stijging van
het nationale inkomen, zijn P.v.d.A. en
K.V.P. akkoord gegaan met de nieuwe
formuleringen van prof. Lieftinck.
Een verschilpunt is alleen gebleven
het' onderzoek van verdere belasting
maatregelen ter bevordering van de be
zitsvorming.
„Het gevaar voor een gewapend conflict in de Suezkanaal-kwestie is thans
afgewend", aldus de mening van Finn Mö, voorzitter van de Noorse parlements
commissie voor buitenlandse zaken, die maandag in Oslo bijeenkwam om dit
probleem te bespreken. In Egypte blijkt men deze optimistische mening niet te
delen, want er zullen schijn-luchtaanvallen op Egyptische steden worden gehou
den teneinde de luchtverdediging en de bescherming van de burgerbevolking te
beproeven. In Beiroet. Damascus, Bagdad, Amman en Jeruzalem (Jordaanse
zone) zal donderdag algemeen worden gestaakt als teken van Arabische saam
horigheid inzake de Egyptische naasting van de Kanaalmaatschappij. In Liba
non, Syrië, Irak en Jordanië zullen morgen massademonstraties worden gehouden
met dezelfde strekking.
De Franse en Britse employees van de banken en grote bedrijven in Egypte
hebben voor onbepaalde tijd vakantie gekregen, zodat zij hun particuliere zaken
kunnen regelen en, als zij dat wensen, Egypte tijdelijk verlaten.
Het Britse passagiersschip „Largs Bay" (14.000 ton), dat vandaag met vijf
honderd passagiers uit Southampton naar Australië zou vertrekken, vaart via
Kaap de Goede Hoop. De reis zal daardoor vijf tot zes dagen langer duren dan
normaal via het Suezkanaal.
De Egyptische regering heeft het secretariaat-generaal van de Ver. Naties zijn
tegenvoorstel inzake de kanaalkwestie doen toekomen. Zoals bekend houdt het
Egyptische plan in, dat een internationale conferentie de Conventie van Con-
stantinopel (1888) over de vrije doorvaart zou moeten herzien.
Uit het bovenstaande blijkt dat prof.
Lieftinck zijn bemiddelingspoging in
de eerste aanleg speciaal heeft gericht
op de vjjf bezwaren van de K.V.P. te
gen het program-Drees. Over de an
dere punten zouden ook nog moeilijk
heden kunnen rijzen, maar die zouden
gemakkelijker kunnen worden over
wonnen dan de kwestie over de bezits
vorming.
Tenslotte blijft er dan nog altijd de
moeilijkheid van de zetelverdeling.
Verwacht wordt dat prof. Lieftinck
vandaag naar de Koningin zal gaan
om haar in te lichten over de stand
van zaken.
Wisselvallig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk op de meeste plaatsen
droog weer met opklaringen, later weer
toenemende bewolking en kans op
regen. Krachtige tot matige westelijke
wind. morgen krimpend naar zuid.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 1.15 uur.
15 augustus
Zon op: 5.26 uur; onder: 20.06 uur.
Maan op 16.20 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee te 9.58
en 22.48 uur. (doodtij)
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
De emancipatie van de Egyptische
vrouwen heeft wel een buitenge
woon hoog tempo. Nog niet zo heel
lang geleden liepen zij gesluierd
rond en waren zij maatschappelijk
nauwelijks in telOnlangs togen zij
ongesluierd, voor het eerst naar de
stembus, en nuworden zij ver
trouwd gemaakt met het geweer om
een plaats te vinden in de troepen,
welke Nasser klaarmaakt om ge
weld van Engelse zijde met geweld
te beantwoorden. Een officier van
het pasgevormde „bevrijdingsleger"
toont de vrouwelijke vrijwilligers,
hoe zij met het schiettuig moeten
omgaan.
Scherpe
opmerkingen van
Premier iVIenzies
Egypte moge dan al officieel de Suez-
conferentie mijden, een onofficiële afge
zant en woordvoerder is wèl in Londen
gearriveerd: Salah Salem, voormalig mi
nister voor voorlichting, thans journa
list en officieel als verslaggever ter con
ferentie verschenen.
Dadelijk na zijn aankomst op het
vliegveld bij Londen zette Salem voor
collega's het Egyptische standpunt uit
een: „Ik spreek niet namens mijzelf
maar namens de regering en het hele
volk: Indien gij op ons schiet zullen wij
het kanaal opblazen. Het dynamiet ligt
klaar".
„Het kanaal is Egypte, en het is aan
gelegd door Egyptenaren. Alles wat pre
sident Nasser gedaan heeft is de maat
schappij nationaliseren. Het probleem
van de scheepvaart is daar geheel van
gescheiden. De scheepvaart gaat door.
Er zal geen inmenging zijn".
De Australische premier Robert Men-
zies heeft maandagavond in een rede,
die door de televisie werd uitgezonden,
verklaard: „het spreken over interna
tionaal recht zou huichelarij zijn indien
een land te allen tijde en uit echt of
verondersteld eigenbelang kan eisen, dat
zijn souvereine rechten het recht geven
om zich niet te storen aan verdragen of
om internationale overeenkomsten te
schenden.
Kolonel Nassers daad heeft een cri
sis veroorzaakt, die ernstiger is dan elke
andere na het einde van de tweede we
reldoorlog.
Het Kanaal is niet door Egypte gegra
ven. Het was een geesteskind van een
Fransman en het produkt van de gel
delijke middelen van een internationale
maatschappij. De „nationalisatie" is
slechts een term met politieke betekenis.
Wat Nasser deed was, om het precies
uit te drukken het niet-erkennen van
Egypte's contractuele verplichtingen
volgens de concessie, en dat zonder voor
afgaand overleg en zonder overeen
komst.
Wij in Australië juichen het besluit
van Engeland, Frankrijk en de Ver.
Staten toe en wij ondersteunen het be
leggen van de conferentie. Wij kunnen
de wettigheid noch de moraal van wat
Nasser heeft gedaan aanvaarden".
Geheimzinnige figuur in
Egypte op de achtergrond?
In kringen van Westelijke politici in
Cairo circuleert het gerucht, dat presi
dent Nasser van Egypte een „Burgess"
of een „MacLean" heeft, die de eigen
lijke „auctor intellectualis" (uitdenker)
van Nassers redevoeringen en propagan
da is.
Een nauwkeurige studie van de recen
te redevoeringen van de president en
van ziin gehele propagandistische stra
tegie heeft deze deskundigen de over
tuiging geschonken, dat een uitermate
bekwaam en ervaren propaganda-expert
aan het werk is, met een speciale gave
voor inslaande formuleringen. En zij
zijn verder tot de conclusie gekomen,
dat deze „grijze eminentie" veel waar
schijnlijker een Engelsman, Amerikaan,
of althans Westerling is dan dat hij tot
de Arabische wereld behoort.
Als voorbeeld wordt aangehaald een
zinsnede uit Nassers toespraak in de
persconferentie, die zondag gehouden
werd. Daarbij gebruikte president Nas
ser de uitdrukking „collectief kolonialis
me" ter beschrijving van de houding
der Westelijke mogendheden. In de
aansluitende Arabische vertaling werd
gesproken van „internationaal kolo
nialisme", wat nu juist precies die klei
ne nuance mist, die in de Engelse tekst
gelegen is.
Het vermoeden is gewekt, dat de rede
van Nasser op zijn persconferentie van
zondag niet eerst in het Arabisch ge
schreven is en toen in het Engels ver
taald om door de president te worden
voorgelezen, doch dat de rede oorspron
kelijk in het Engels is geconcipieerd,
door iemand die in die taal denkt.
De gehele rede heeft, zo verklaren
onze zegslieden, een uitzonderlijk gehal
te aan beheerst doch effectvol retorisch
vermogen. Men kent niemand van de
Egyptische auteurs van politieke rede
voeringen, die daartoe in staat zou zijn
geweest.
Voor het geval deze geheimzinnige
man op de achtergrond niet werkelijk
uit het Westen komt. vermoedt men dat
hij van Slavische origine is
Schuld van Moskou
„Het waren de internationaal onver
antwoordelijke daden der Sovjet-Unie,
die president Nasser hebben aangemoe
digd tot de naasting der Suezkanaal-
maatschappij", aldus gaf de permanente
Amerikaanse afgevaardigde bij de Ver.
Naties, Henry Cabot Lodge, gisteren te
Dallas in Texas op een bijeenkomst van
oudstrijders te kennen.
Hij vervolgde: „Het was Rusland en
niet Tsjecho-Slowakije, dat Egypte wa
pens in ruil voor katoen leverde, waar
door dit land, dat nog een oude haat
koesterde, plotseling de beschikking over
zeer grote hoeveelheden oorlogsmate
riaal kreeg.
Dit feit, en overeenkomstige Sovjet-
russische aanbiedingen aan andere lan
den hebben geleid tot Nassers plotse
linge en op uitdagende wijze uitgevoer
de naasting van maatschappij en ka
naal. De Russen hebben dus in het af
gelopen jaar de grootste bijdrage gele
verd tot de verscherping der interna
tionale betrekkingen".
Cabot Lodge sprak tegen dat er enige
verandering in het Sovjetrussische op
treden zou zijn gekomen. „De Sovjet
russische vertegenwoordigers in de Ver.
Naties spreken, ondanks alle gepraat
over een „gewijzigde Sovjetrussische
houding", nog steeds volgens Stalins ge-
dachtengang", verklaarde hij.
Nog 700 Mau Mau-ers over
De autoriteiten in Kenia hebben be
kend gemaakt, dat er nu nog slechts
naar schatting 700 leden van de Mau-
Mau in de jungle van Kenia ronddolen.
Deze 700 Mau-Mau-ers zijn verdeeld
in kleine benden, welke onder aanvoe
ring staan van ongeveer zeventien grote
en kleinere bendeleiders.
De terroristen, die enige jaren geleden
nog een ware bedreiging voor het leven
van de blanken in Kenia vormden en
vele duizenden sterk waren, warden het
leven in het oerwoud moe.
„Velen van hen worden gevangen ge
nomen .terwijl zü op weg zijn naar Nai
robi om daar werk te vinden", aldus de
mededeling, waaraan toegevoegd wordt,
dat de vorige maand 12 Mau-Mau-ers
gedood en 31 gevangen werden genomen,
tesrryl er 57 zich overgaven.