NASSER VOORZICHTIGER DOOR
WESTELIJKE BESLISTHEID
Hoop op overlevenden in de mijn
bij Marcinelle slinkt met liet uur
weerbericht
Egypte weigert naar Londen te
komenevenals de Grieken
Sjepilof aanvaardt invitatie
Reiskosten naar buitenland van
Indonesië uit verdrievoudigd
Koninklijk medeleven verbrak
even de ondraaglijke spanning
Rookwolken weer donkerder.
Bemiddelingsvoorstellen aan
de P.v. d. A. en de K. VP.
95ste jaargang
MAANDAG 13 AUGUSTUS 1956
No. 28907
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel l' Leiden Giro no 57055
Hoofdredacteur: 1. Brouwer f7._ per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie: 21507
Op twee na alle landen, die voor de conferentie van Londen over
de Suezkanaal-kwestie zijn uitgenodigd, hebben thans de invitatie
aanvaard, waaronder ook de Sovjet-Unie, die door de minister van
Buitenlandse Zaken Sjepilof vertegenwoordigd zal zijn. Egypte heeft
geweigerd te komen, aldus maakte president Nasser zondagmiddag
te Cairo bekend. Wel is Egypte bereid een internationale conferentie
van alle regeringen, die de conventie van Constantinopel uit 1888
ondertekend hebben, te steunen (deze conventie werd ondertekend
door de voornaamste zeevarende mogendheden uit die dagen, waar
onder ook Nederland). Van Westerse zijde is hierop gereageerd met
de mededeling, dat men geen belangstelling voor het tegenvoorstel
van Nasser heeft en dat de conferentie van Londen ook zonder hem
doorgaat.
„Wij hebben ons niet van het Suezkanaal meester gemaakt. Wij
hebben slechts de maatschappij genationaliseerd en dat is ons goed
recht", aldus gaf Nasser gisteren in een radiorede tot zijn volk te
kennen. „Hoe kan ik mij van iets meester maken, dat aan ons, aan
Egypte, behoort?", zo vroeg hij verder. Hij verweet de drie Westerse
mogendheden, dat zij er naar streven „de vrije wereld te beheersen,
invloedssferen te scheppen en andere landen te onderwerpen". In
een radiorede tot de Arabische wereld zei hij, dat het Suezkanaal
geen Egyptisch, doch een Arabisch kanaal is. „Het gaat niet alleen
om het kanaal, doch om alle kleine landen, die worstelen om hun
onafhankelijkheid", zo beweerde hij.
diplomatieke en defensie-adviseurs over
leg gepleegd over de kwestie van het
Suezkanaal. De democratische congres
leiders waren met een speciaal rege
ringsvliegtuig uit Chicago, waar vandaag
hun partijconventie begint, naar de
hoofdstad gekomen. Senator Johnson
verklaarde na de conferentie, dat pre
sident Eisenhower een algemeen over
zicht gaf van de verwikkelingen rondom
het Suezkanaal en de achtergrond hier
van. „Wü spraken over de koers, die de
Ver. Staten mogelijk op de komende
Londense besprekingen zullen volgen.
Ook is gesproken over de uitwerking
op de
Amerika hoopt op
vreedzame oplossing
De radiorede van Nasser heeft diplo
matieke functionarissen te Parijs door
haar betrekkelijk milde toon getroffen.
De rede vergrootte nog de indruk, die
in een voorafgegane persconferentie was
gevestigd: de besliste houding van de
Britse en Franse regeringen schijnt
Nasser te hebben bewogen zich voor het
ogenblik voorzichtig te gedragen.
Intussen komen er in de Egytische
pers hier en daar nogal opgewonden
uitlatingen voor. Zo schrijft het rege
ringsgezinde blad „Al Sahaab", dat het
program van nationale verdediging, dat
in de Suezkanaal-zone wordt uitgevoerd,
o.m. voorziet in het verstrekken van wa
pens aan de burgers in alle steden en
dorpen. Vuurwapens zouden ook worden
uitgereikt aan de mensen in andere de
len van het land. „Volgens de huidige
plannen, zal het gehele land in een fort
worden veranderd om op alles voorbereid
te zijn"
Het onafhankelijke blad „Al Ahram"'
bericht, dat de bestuursraad van het In
ternationaal Verbond van Arabische
Vakverenigingen in Cairo heeft beslo
ten. dat ingeval van en aanval op Egyp
te de arbeiders in de olie-industrie van
alle Arabische landen de olie toevoer op
alle mogelijke manieren moeten afsnij
den zelfs als zij installaties en uitrusting
met ontplofbare stoffen moeten vernie
tigen". De Arabische arbeiders zouden
ook alle schepen en vliegtuigen van een
land, dat Egypte zou aanvallen moeten
boycotten. De vergadering heeft veder
de Arabische arbeiders aangespoord tot
vernieling van buitenlandse militaire
installaties op Arabisch gebied in het
geval van een aanval op Egypte.
President Tito van Joego-Slavië heeft
zjjn verwondering uitgesproken over het
feit, dat zijn land niet is uitgenodigd
voor de conferentie van 24 te Londen.
Hij zei, dat Joego-Slavië de wettige erf
genaam is van het Oostenrijks-Hon
gaarse keizerrijk dat destijds in 1888
de conventie van Constantinopel onder
tekende. Ook Polen, Roemenië en Hon-
garije hebben een woord van protest la
ten horen, omdat zij niet zijn uitgeno-
digd.
In Griekse politieke kringen gaf men
vier redenen voor de weigering der re
gering om naar Londen te gaan:
de Griekse openbare mening is sterk
pro-Nasser;
de verklaring in het Griekse parle
ment van oppositieleider Venizelos,
waarin hij er op aandrong de Weste
lijke uitnodiging te weigeren als pro
test tegen de terechtstelling van drie
Griekse Cyprioten op Cyprus:
het Griekse verlangen geen Arabische
stemmen te verliezen in de V.N. in
de kwestie-Cyprus;
bij de huidige gespannen toestand tus
sen Griekenland en Groot-Brittannië
zou een bezoek van Griekse ministers
aan Londen een zeer ongunstige in
druk maken in Griekenland.
der Suez-kanaalverwikkelingen
V.S.", aldus Johnson.
In een officiële verklaring wordt ge
zegd, dat „alle aanwezigen het belang
erkenden van een betrouwbaar gebruik
van het Suez-kanaal. dat een der voor
naamste waterwegen ter wereld is."
Hieraan werd toegevoegd: „President
Eisenhower en minister Poster Lulles
hebben erop gewezen, dat nu 22 van de
24 uitgenodigde landen de uitnodiging
voor Londen hebben aanvaard (Egypte
en Griekenland hebben geweigerd), de
gelegenheid bestaat ter conferentie een
vreedzame en evenwichtige oplossing te
bereiken, zulks in overeenstemming met
de beginselen van de overeenkomst van
1888. Zij hebben duidelijk gemaakt, dat
de Amerikaanse deelneming ten doel
heeft bjj te dragen tot het vinden van
een oplossing, die de belangen der sta
ten, die het kanaal gebruiken, waar
borgt, en tevens rekening houdt'met de
wettige Egyptische aanspraken. De Ame
rikaanse regering hoopt, dat een derge
lijke oplossing zal worden gevonden". In
de verklaring wordt verder gezegd dat
Eisenhower en Dulles de nadruk hebben
gelegd op de „onverminderde ernst van
de toestand en de moeilijkheid, om een
oplossing van opbouwende aard te vin
den."
„Veel meer Russische dan
Amerikaanse straaljagers"
„De Sovjet-Unie heeft duizenden
straaljagers in operatieve eenheden
meer dan de Amerikaanse lucht- en
zeemacht tezamen", aldus verklaarde de
Amerikaanse generaal Twining, die kort
geleden 'n bezoek braoht aan de Sovjet-
Unie, zaterdag in Washington.
Hij zei voorts,, dat de Ver. Staten wat
betreft „aanvalskracht" vanuit de lucht
nog steeds een overwicht hebben, maar
dat zij dit, naar zijn mening, kunnen
verliezen, tenzij met de uitvoering van
het vele miljoenen vergende programma
voor onderzoek en produktie het volgend
jaar een begin zou worden gemaakt.
De generaal verklaarde, dat hij „zeer
getroffen" was door de snelheid, waar
mee de Sovjet-Unie Mig-jagers had ge
bouwd.
Zullen de certificaten tot 200% stijgen?
Tengevolge van nieuwe voorschriften
van de Indonesische regering zullen
de reiskosten in roepiahs van Indo
nesië naar het buitenland van heden
af bijna worden verdrievoudigd. Pas
sagiers, die gerechtigd zijn passage
gelden in roepiahs te betalen, zullen
certificaten voor buitenlandse valuta
moeten kopen, die aan exporteurs
worden verleend als premie op de uit
voer onder bepalingen, die maandag
j.I. van kracht zijn geworden. De cer
tificaten noteerden vrijdag 170
Voor passagebiljetten, die 1000 Ne
derlandse guldens kosten, zal als gevolg
daarvan betaald moeten worden 3000
roepiahs (de officiële koers) plus 5100
roepiahs in certificaten.
De algemene verwachting in handels
kringen is, dat de certificaten deze week
tot 200 zullen stijgen.
De KLM, de BOAC, de Qantas en de
Garoeda Indonesian Airways en de twee
grote scheepvaartmaatschappijen Rot-
terdamsche Lloyd en Stoomvaart Maat
schappij Nederland werden bedolven on
der vragen over de nieuwe maatregelen.
Woordvoerders van de maatschap
pijen spraken geruchten tegen, dat ook
een heffing van 66 op de tarieven
van kracht zou worden. Zij voegden
hier echter aan toe, dat de maatschap-
Russisch-lndop.esische
handelsovereenkomst
Russische handelsdelegatie gisteren 'n
ministerie van Buitenlandse Zaken
hebben medegedeeld dat een Sovjet-
Russische handelsdelegatie gisteren 'n
overeenkomst met Indonesië heeft ge
sloten.
Hieraan was een Russisch voorstel
voorafgegaan, waarin ook kredieten
werden aangeboden voor de aankoop
van kapitaalsgoederen en het verlenen
van technische hulp.
De Russische handelsdelegatie zal de
ze week met autoriteiten van het Indo
nesische ministerie van Buitenlandse
Zaken over deze hulpverlening spreken.
pijen wellicht in de toekomst gedwongen
zullen worden hier toe over te gaan.
In dat geval zou een passagebiljet van
f. 1000 bij de huidige koers van de cer
tificaten 11.100 roepiahs gaan kosten.
In Den Haag besloot zaterdag j regen, de Haagse bloemenweek. De
een mooi bloemencorso, waarvan de wagen ..Licht en schaduw" trekt
glans wel wat verloren ging door de I over de Kneuterdijk.
De werkzaamheden in de galerij op 907 meter werden hedenochtend te Mar
cinelle met alle kracht voortgezet. Men is begonnen met het aanleggen van een
waterleiding en door het aanbrengen van een hechte afsluiting zal getracht
worden de temperatuur op deze verdieping te doen dalen.
Deze summiere mededeling werd om half twaalf gisteravond bekendgemaakt.
Met de bekendmaking in de middag, die inhield dat een reddingsploeg er in de
verdieping op 907 meter in was geslaagd 50 meter in de gang door te dringen,
vormde dit het belangrijkste nieuws van deze bewogen zondag.
Om twaalf uur precies vannacht verscheen geheel onverwacht Koning Boude-
wijn met zijn vader, ex-Koning Leopold, op het terrein van de ramp. Zij werden
ontvangen door de Belgische premier Van Acker en enkele leden van het kabinet,
benevens de directie van de mijn.
De vorsten, die beiden blootshoofds waren, lieten zich in de directiekamer
uitvoerig voorlichten over het verloop der reddingswerkzaamheden. Zij bezochten
ook het gebouw, van waaruit men tot de galerij op 907 meter heeft kunnen door
dringen, om later in de nacht de chapelle ardente op de Grand Place in Mar
cinelle in ogenschouw te nemen.
nekkig, dat er een kans voor de opge-
slotenen bestaat om levend aan de op
pervlakte te kunnen worden gebracht.
Die tegenstrijdige opvattingen kan
men ook horen bij de mijningenieurs,
onder de mensen, die het inwendige van
de mijn door en door kennen. De gema
tigde optimisten zeggen, dat op de ver
dieping van 1035 meter gangen en
schuilhoeken genoeg zijn, waarin de
slachtoffers zich kunnen terugtrekken,
ver van het helse vuur.
Vierhonderd kindren zijn
waarschijnlijk wezen
Dit koninklijk meeleven verbrak even
de schier ondraaglijke spanning, die op
en buiten het terrein sinds woensdag
heerst.
Het verlossende bericht, dat aan alle
onzekerheid over het lot. van 259 opge-
slotenen een einde zou kunnen maken,
blijft helaas nog steeds uit. En juist dat
uitblijven maakt, dat de hoop deze on-
gelukkigen nog levend aan te treffen,
met het uur slinkt.
De op 907 meter genomen Iuchtproe-
ven blijven weliswaar aantonen, dat het
percentage koolmonoxyd voor de men
sen zeker niet schadelijk is, maar daar
staat tegenover dat de hitte in de bran
dende mijn constant 45 graden blijft. En
dat feit was voor de Duitse mijndeskun-
dige Georg Langer zaterdag aanleiding
om tegenover enkele journalisten de
opmerking te maken, dat hij niet meer
gelooft in overlevenden.
Nog steeds zoeken dichte rookwolken
zich een uitweg uit de schachttoren.
Soms lijkt de smook lichter van kleur,
hetgeen zaterdag het geval was en het
vermoeden wettigde, dat de brand aan
het afnemen is. Maar sinds gistermid
dag 6 uur waren de rookslierten weer
donkerder, zodat men moet aannemen,
dat het vuur zich opnieuw is gaan uit
breiden.
De stemming op het terrein van de
ramp wordt het best getypeerd door een
gesprek, dat ik vannacht opving tussen
twee mijnwerkers. Beiden zijn actief bij
het reddingswerk ingeschakeld, beiden
zijn al acht keer naar beneden geweest.
Terwijl de een alle hoop heeft laten va
ren, meent de andere nog steeds hard-
Sensatielust
Alle moeite heeft de Belgische rijks
wacht zondag gehad om de duizenden
nieuwsgierigen, onder wie vele Neder
landers, verre van de onheilsplaats te
houden. Zo enorm was de belangstelling,
dat het verkeer op de grote weg tussen
Brussel en Charleroi gistermiddag in
diverse dorpen uren geblokkeerd ls ge
weest. Men heeft de drommen van op
sensatie beluste mensen zoveel als mo
gelijk was geweerd van het kleine
straatje, dat naar de mijn leidt. Voor
komen wilde men daarmee, dat de
groep wachtende vrouwen en mannen
zou worden aangegaapt door lieden, die
him medeleven op irritante wijze de
monstreren. De aanblik van die honder
den familieleden van de ingeslotenen
voor de mijningang blijft ongelooflijk
triest. Steeds weer opnieuw worden-zij
gelaafd en worden bemoedigende woor
den tot hen gesproken. Het leed heeft
van de gezichten nietszeggende maskers
gemaakt. Men heeft nu zeildoeken op
enkele plaatsen gespannen en een
noodverlichting aangebracht.
Gisterochtend is door de pastoor van
Marcinelle in de openlucht een mis op
gedragen. Sommigen werden er zo door
aangegrepen dat zij in onmacht vielen
en moesten worden weggedragen.
Voor de Protestanten werd in een
tent door het Leger des Heils een dienst
georganiseerd, waarin een Italiaanse,
een Vlaamse en een Franse heilsoldaat
in gebed voorging.
Men begint zich zorgen te maken over
de reactie der wachtenden, als straks
de mededeling zal moeten worden ge
daan, dat op redding niet meer gehoopt
mag worden.
Zaterdag zijn de lijken van een Ita
liaan en een Pool aan de oppervlakte
gebracht. Slechts aan een naamplaatje,
dat beiden om de hals droegen, konden
zij worden geïdentificeerd.
In totaal heeft men nu de stoffelijke
resten van elf mijnwerkers geborgen.
Vandaag zijn in Marcinelle zes van hen
ter aarde besteld. De vijf anderen zijn
al in stilte aan de schoot der aarde
toevertrouwd.
Van de 259 ingeslotenen zijn er 166
gezinshoofden, die in totaal 406 kinde
ren hebben. Een van deze huisvaders zit
met 2 van zijn 12 kinderen opgesloten,
te weten Michel 15 en Roland 16 jaar
oud. Voor het hek van de mijn wacht
de vrouw sinds woensdagmorgen met 8
peuters. Zij is een van die velen voor
wie men wel heel moeilijk een woord
van troost zal vinden
Truman kiest voor
Averell Harriman
Slag voor Adlai Stevenson
De vroegere president van de V.S.
Harry Truman, gaf zaterdag in Chicago
te kennen dat Averell Harriman „de
aangewezen man is" om tot president
der V.S. te worden gekozen.
De keuze van Truman werd met grote
belangstelling afgewacht, aangezien zijn
invloed in democratische kringen groot
is, zodat zijn voorkeur doorslaggevend
kan zijn in de te verwachten strijd om
de democratische nominatie voor het
presidentschap.
De democraten houden hun conventie
volgende week in Chicago.
Truman zei, dat, hoewel er veel demo
craten geschikt zijn om als kandidaat
voor het presidentschap te worden aan
gewezen, Harriman reeds nu de ervaring
en kennis heeft om op ieder gewenst
ogenblik het presidentschap over te
nemen.
Averell Harriman, thans gouverneur
van New York, is ambassadeur in de
Sovjet-Unie geweest en directeur van
de hulpverlening aan het buitenland.
Onder president Truman was hij van
1946 tot 1948 minister van Handel. In
de jaren 1950 en 1951 was hij Trumans
bijzondere assistent.
Eisenhower overlegde met
adviseurs in Witte Huis
President Eisenhower heeft zondag
middag in het Witte Huis in Washington
met leiders van het Congres en met zijn
Koel, maar opklarend
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zonnige perioden, maar voornamelijk
in het noorden van' het land ook plaat
selijk enkele buien. Krachtige tot mati-
ge westelijke wind. Weinig verandering
in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
14 AUGUSTUS
Zon op: 5.24 uur; onder: 20.08 uur.
Maan op: 15.27 uur; onder: 23.41 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee te 8.46
en 21.36 uur.
Dit ntunmer bestaat oit 16 pagina's.
Eenentwintig Nederlandse kin
deren. die zich verdienstelijk hebben
gemaakt bij de klaprozenverkoop
voor het Oorlogsgraven-comité
brengen een bezoek aan Engeland.
Een groepje van deze kinderen
luistert aandachtig naar wat mr. G.
H. A. Kennedy van het Oorlogs-
gravencomité te vertellen heeft over
het gebouw, van het Lagerhuis.
Prof. Lieftinck en prof. Zijlstra spraken
elkander bij ontmoeting te Hoorn
(Van onze parlementaire redacteur)
Zaterdagmiddag heeft prof. Lieftinck bepaalde bemiddelingsvoorstellen
voorgelegd aan de fractieleiders van de P.v.d.A. (mr. Burger) en de K.V.P.
(prof. Romme). Vanmiddag komt de Kamerfractie van de K.V.F. bijeen om te
beoordelen of die voorstellen een aanvaardbare basis vormen voor overeen
stemming. Dat betekent nog geen definitieve beslissing over de bemiddelings
poging van prof. Lieftinck.
Er is dus ook geen sprake van een
uitgewerkt totaal bemiddelingsvoorstel,
dat alleen kan worden aangenomen of
verworpen.
Zaterdagmorgen had prof. Lieftinck
in het Torentje op het Binnenhof eerst
nog een lang onderhoud gehad met
prof. Romme en daarna met mr.
Burger.
Vervolgens achtte hij het nodig
contact te zoeken met de Anti-Revo-
lutiónaire fractieleider, prof. Zijlstra,
die echter met vacantie in Friesland
vertoefde. Daarom reed prof. Lief
tinck hem halverwege tegemoet. De
ontmoeting kwam tot stand te Hoorn,
waar zij van halfvier tot halfzes
confereerden.
Woonschip gezonken
TRAGISCHE AFLOOP VAN
VERHUIZING
Zaterdagmiddag is in de hoofdste
delijke houthaven het woonschip van
de Amsterdamse machinebankwerker
G. Hendriks tijdens het verslepen ge
zonken. De drijvende woning had ge
legen in de vlothaven en men was er
mee op weg naar een nieuwe ligplaats
aan de Schinkelkade.
Waarschijnlijk is het schroefwater van
de sleepboot door een rooster aan de
voorkant van het woonschip het vaar
tuig binnengedrongen. Toen de woonark
water begon te maken, soheurdlen tot
overmaat van ramp de hechtsels, waar
mee de houten bovenbouw aan de be
tonnen bodem was vastgemaakt.
In weinige ogenblikken ontzonk de
vloer het onderdak van dt machinebank
werker, die voor zijn trots bezit enkele
maanden geleden f 10 000 had moeten
betalen. De eigenaai was aan boord van
het woonschip toen hei ongeluk gebeur
de. Zijn vrouw en kinderen zouden in de
Sdhinkelkade aan boord komen. Een
deel van het op drift geraakte huisraad,
heeft Hendriks bijgestaan door perso
neel van de Gemeentelijke Havendienst,
weten te redden.
