Zeer snelle ontwikkeling van een
„nationaal kapitalisme"
ADMINISTRATIEVE KRACHT (VRL.)
a. EEN WERKSTER
b. EEN CHAUFFEUR,
KAMER
VERMIST
N.V. Nationaal Veem
Jongedame
Welvaart voor een kleine groep
MAANDAG 30 JULI 1950
Drie dodelijke
verkeersongevallen
Zaterdagavond laat is de 47-jarige
mevrouw K. Immeker-Blaauw te 01.
debroek tengevolge van een verkeers.
ongeluk om het leven gekomen.
Te voet stak zij de Zuiderzeestraatweg
tegenover haar huis over. Eerst werd zj]j
aangereden door een 23-jarige motorrjjJ
der uit Rouveen, waarbij zy tegen het
wegdek werd geslingerd; de motorry<W
werd licht gewond. Hierop kwam echtêrj
zjjn personenwagen aan. die uitweek
voor de motorrijder. De bestuurder za§
echter de gewonde vrouw in het donkert
niet liggen en reed over haar heen. Z;j
was toen op slag dood. De wagen werd
bestuurd door een 21-jarige dienstplicht
tige sergeant, gelegerd te Apeldoorn, i
Zaterdag vond te Assen op de Gro
ningers traat een aanrijding plaats tus-
sen de bromfietser P. van Drenth, uit
Groningen, en een wielrijder uit Norg.J
Van Drenth raakte de wielrijder bü het'
inhalen, waardoor hij zelf en zijn duo-
passagiere als de wielrijder op het rij.
wielpad vielen. De arts, die eerste hulp
verleende, liet van Drenth per taxi naar
Groningen overbrengen. In Groningen
verergerde zijn toestand, zodat hy naar
het Academisch Ziekenhuis moest wor
den overgebracht, waar bleek, dat hij
een schedelfoasisfractuur had opgelopen,
Gisteren is het slachtoffer overleden.
Tydens een hevige regenbui, die het
zicht zeer slecht maakte, is gisteravond
op het kruispunt Kraneweg - Taco Mes.
daghstraat te Groningen, een 44-jarige
Hagenaar tegen een stilstaande vracht
auto gereden en op slag gedood. De man
reed op een scooter en heeft de vracht
auto waarschijnlijk te laat opgemerkt.
Zijn 35-jarige echtgenote, die op de duo
zat. kreeg een zware hersenschudding
en is door de GGD naar het Academisch
Ziekenhuis te Groningen vervoerd.
Franse jongen door trein
gedood
Een tragisch ongeval met dodelijke af-
loop heeft zich gisteravond voorgedaan
op de onbewaakte spoorwegovergang in
de Ba vinkeiweg te Almelo. Een 15-jarige
Franse jongen uit Parijs kwam met een
zoon van de familie waar hij logeerde,
per fiets uit het Nijreesbos en schijnt
nog vóór een uit de richting Almelo na
derende trein de overweg te hebben wil
len passeren. Hij werd echter door de
trein gegTepen en ongeveer 50 meter
meegesleurd. Een spoedig aanwezige arts
kon slechts de dood constateren. De
ouders van de jongen zijn door de Am
bassade op de hoogte gesteld. De trein
bad ongeveer 20 minuten vertraging.
PRIJS VAN F. 25.000
In de eerste klasse van de 532ste
staatsloterij is een prijs van f. 25.000 ge
vallen op lot 8088.
GEVRAAGD per 1 september a.s.
voor de debiteuren administratie.
Leeftijd plm. 17 Jaar, mulo-diploma gewenst
HOLS KRACHTVOEDERFABRIEK - Valkenburg Z.H.
Katwykerweg 3.
Bij de algemene dienst van de RIJKSUNIVERSITEIT te
Leiden kunnen worden geplaatst:
voor een werkweek van 39 uur.
Aanmelden bij het hoofd van de afd. personeelr-
zaken der Rijksuniversiteit, Academiegebouw, Ra
penburg 73, Leiden.
die tevens belast zal worden met bodewerkzaam
heden. Leeftijd 25 tot 45 jaar.
Salarisgrenzen bruto f 255,84 tot bruto f 276,64 per
maand. Aanstelling boven minimum is mogelijk.
Sollicitaties schriftelijk aan het hoofd van de afd. Perso
neelszaken der Rijksuniversiteit, Rapenburg 73, Leiden.
Wekkers. Klenzle. Mauthe,
uba. Junghans. In ruime
keuze. S. v. d. Water en Zn.,
Haarlemmerstraat 185. Eigen
werkplaatsen.
Kattenvakantle. Laat l'w
kat tydens Uw vakantie niet
thuis. In Vlleland's katten-
penslon wordt Uw kat prima
verzorgd voor f 1.per dag.
Vlleland's kattenpension.
Nieuwe Rijn 50. bij 't Gange
tje. tel. 20824.
Slagery Pleterse. Dinsdag.
woensdag en donderdag 500
gram rund- en varkensgehakt
van f 1.70 voor f 1.40. 500 gram
rookworst fl.25 en 200 gTam
smeerleverworst f 0.50. Heren
straat 29, telefoon 21838.
Alle niotoronderdelen heeft
motorsloperil Oor Bolman,
Hekkelaan 223. Den Haag. tele
foon 114501.
Gloednieuwe voor export be
stemde stofzuigers f 89.50,
wasmachines f 135.Belde
met schoonheidsfoutje, vol
ledige garantie. Eventueel ge
makkelijke betaling. Vry blij
vende demonstratie. C.M.F. fa-
brlekskantoor. Spul 214. Den
Haag. telef. K 1700 - 11.34.91.
b. g. g. 115396.
Naaimachines. Voor een
goede naaimachine of repara
tie naar het vertrouwde en
vakkundige adresDernee,
Haven 7, Lelden, telef. 25365.
Waalgat 17, Katwijk aan Zee,
telefoon 2278.
Kofferschryfmaohlnes. tel
machines. met fabrieksgaran
tie. tegen zeer lage contant-
prijs, 10 dagen gratis op proef
vla lening ca. f 3.per week.
Geen huurkoop of afbetaling.
Br. bur. v. d. blad no. 4281k
Kostuums, sportcombl na
ties, mantelkostuums, jersey-
pakjes, regenkleding, etc.
f7.50 maandelijks. Gratis op
zicht bij U thuis. Kleur en
maat vermelden. Brieven bur.
van dit blad no. 4282 k.
B Contant kopen vla een
ning. Stofzuiger gTatis 10
dagen op proef. Een klein
briefje en hij wordt toegezon
den. fl.50 of f2.per week.
Br. bur. v. d. blad no. 4280 k.
Remington Super 60 droog-
scheerapparaat gratis 10 dagen
op proef, oud apparaat wordt
Ingenomen éi f20.f 1.per
week of f 5.per maand. Br.
bur. van dit blad no. 4279 k.
In het Schuimrubber- en
Plastiekhuis. Mare 70. vindt U
alles op het gebied van
schuimrubber en schuimplas-
tlek. geschikt voor alle doel
einden. onovertrefbare veer
kracht. onverwoestbaar, duur
zaam en goedkoop. Tel. 32862.
Zo goedkoop slaagt l1 ner-
fens om Uw bed te overtrek-
en met een mooie damast!
Eenpersoons vanaf f 19.50,
tweepersoons vanaf f 26.50. De
Kleine Winst. Haarlemmer-
straat 51, Lolden.
Boeren koolplan ten. Mooie
jonge boerenkoolpl&ntcn te
koop. G. van Klaveren. Kat-
wijkerweg 10, Rljnsbrug.
Alt op de Mare. Jongens-
rljw. 3 versn. 140.Rem-
naaf 95.-. Herenryw. Germaan
180.Torp. 3 versn. 140.
Sport 137.50. Sportrllw. rood
150.Stationaire Sachsmo-
tor 160 cc. 135.-. Zeer geschikt
als bootmotor.
Staartklok, plano, haard,
Zeldzaam fraaie staartklok,
krulssnarige plano, Ivoorkla
vier Ls prima, ronde en ovale
mahonie tafels. W. F. Kore-
man. 9 Nieuwe Rijn 9. t.o. V.
en D. Let op tel. 23261.
f| IJskastJe, brandkast, lade
ast. Mechelse en andere fraaie
dressoirkastjes, grote boeken
kast. rundlederen clubs,
fraaie Engelse bank. trapnaal-
maoh. W. F. Koóreanan, 9
Nieuwe Ryn 9. t.o. V. en D.
Let op tel. 23261.
Te koop 2 stuks IJzeren
sierhekken, afmeting 260 x
177 cm. Plat ijzer 1" x 5 16".
D. A. v. Beek. Dorpsstraat 51
Warmond.
Flat 1500, 4-pers., In rede
lijke staat. Rijklaar. Belasting
betaald tot eind sept. Nieuw
nummer. Prijs f750.Telef.
26766. Na 6 uur.
B Aangeboden 2-persoons op-
apbea. nog 9 Jaar garantie
f 30.Woonboot Emmy.
Herensingel t/o. 2 c.
B. z. a. dame v. zaterd.-
mlddags ln aug.. voor a dm.
werk. bulsh. of iets derg. te
verrichten. Ook om 's avonds
te helpen. Brieven bur. v. d.
blad onder no. 314 k.
Te koop meisjesrijwiel met
remmen, geheel verchroomd,
z. g. a. n. Na 19 uur.
Benxhardkade 14 a.
DIVERSEN
Wonlngrull HaarlemLelden
Aangeb. ln Haarlem huls met
5 kamers, keuken en badkamer
huur plm. f 50.voor soort
gelijk huls ln Lelden. Spoed
gewenst. Brieven bur. van dit
blad onder no. 300 k.
Aangeb. te IJmulden vrij
huls, 5 kamers, keuken, tuin
en schuur of vrij huls te Den
Helder. Gevr. huls. goede
stand Leiden, plm. f 60 p. m.
Br. bur. v. d. blad no. 301 k.
Waarschuwing. Gelieve
geen geld of goed af te geven
aan mijn vrouw J. F. M. v
Velsen geb. Nlkijuluw, daar
door mij niets betaald of ver
goed wordt. G. A. v. Velsen.
Cantineweg 5, Katwijk a/d.
Rijn.
S| Wil heer. die zaterdagmld-
ag ln duinen tussen Katwijk
en Noord wijk Iets aan padvin
ders afgegeven heeft zich
maandagavond 8 uur me 1dea
PMteurstraat 46 a.
Rusthuis ROSARIUM
heeft een ruime
beschikbaar.
Zr. A. J. Schuil-Kempkes,
Louise de Colignylaan 8,
Oegstgeest, tel. k 1710—26573
Reeds 8 dagen
AIRDALE TERRIER, bruin
zwart dek. Teef. Roepnaam
Lizza. Tegen beloning terug
te bezorgen mr. J. v. d. PLAS
Boulevard 84, Katwijk a. Zee
Algemene vergadering van
aandeelhouders op vrijdag 10
aug. a.s., des voorm. 9.30 uur
in café restaurant Het Gul
den Vlies, te Leiden.
Agenda van de te behandelen
punten ligt vanaf heden ter
inzage ten kantore der Ven
nootschap.
Aandeelhouders die de ver
gadering wensen bij te wonen
gelieven hun aandelen uiter
lijk 2 aug. te deponeren bij de
Rotterdamsche Bank N.V.
alhier, tegen afgifte van
ontvangstbewijs hetwelk te
vens dient als toegangsbewijs
tot de vergadering.
Leiden, 28 juli 1956.
De Raad van
Commissarissen.
Gevraagd voor bediening van
telefoon en voor lichte admi
nistratie.
Sollicitaties schriftelijk:
GEBR. v. ULDEN,
Verdamstraat 6 - Leiden
GEVRAAGD
Werkster gevraagd, voor 2
dagen per week. Melden:
Noordelndspleln 8 A. alhier.
Gevraagd te Lelden een
Sem. zit-slaapkamer (z. p.),
oor Iemand met Rijkspensioen
Br. met opg. v. prijs bur. van
dit blad onder no. 267 k.
Gevr. antiek, meubels, Kap-
tein Mob. of andere soorten,
zolderoprulmmgen, gehele en
gedeelte Inboedels. Oude en
antieke meubels. W. F. Koore
man. 9 Nieuwe Rijn 9. t.o. V.
en D. Let op tel-. 23261.
Een nette hulp ln de huis
houding gevr. bij vader en
zoon van 8 J. Buys Ballotstr.
no. 30.
Nette werkster gevraagd ln
gezin z. k.. 2 oohtenden per
week. De Mey v. Streefkerk
straat 48 (Wasstraat).
AANGEBODEN
Man zoekt ln zijn vrije tyd
bijverdienste. onverschillig
wat. In bezit van rijbewijs en
tel. 31306. Brieven bur. van dit
blad onder no. 305 k.
Te koop aangeb. ln prima
6taat zijnde Citroen, type 11 i
Sport. Te bezichtigen na 7 u.
Toorenvelds traat "V). Oegst
geest.
f| Wegens vertrek kleine Phl-
lps radio van 1955 f 50. slee-
stofzuiger 125 V., merk Efa.
als nieuw f 27.50. Herenfiets
met licht enz. f 35.Dames
fiets met licht en handrem
men f27.50. Zeegersteeg 4 (bij
de Kaiserstraat
Te koop 4 stuks z. g. a. n.
autobanden 475500/17.
D. A. v. Bee< Dorpsstraat 51
Warmond.
Te koop motorrijwiel C.Z.,
150 cc. Herengracht 78 A. tus
sen half zes en zes uur.
Aangeboden zelfstandige
werkkring, gezellige zlt-sl.k.
centrale verw., str. w. Radio-
aansl. Uitstekend salaris.
Avonden, zaterdagmiddag en
zondagen vrij. Gevraagd be
trouwbare huish. hulp met
goede getuigen te Wassenaar.
Z*x. bur. «L blad no. 4-587 k.
Bureaus, stalen ladekastjes,
prima cilinderbureau. toon
bank met vitrine, zware eiken
bewerkte prachttafels. Grote
hang- en legkast, brandkast,
ijskastje. W. F. Kooreman. 9
Nieuwe Rijn 9, t.o. V. en D.
Let op tel. 23261.
Biedt zich aan een nette
huishoudster. Liefst bij heer
alleen en p.g. Brieven bur. v.
d. blad onder 252 k.
Aangeboden net kosthuis.
Omg Haagsche Schouw. Brie
ven bur. v. d. blad no. 253 k.
Hl Restant-opruiming! Kippen
gaas. harm.gaas, voliéregaas,
nertzgaas, horrengaas, zeef-
gaas, bollengaas, asfalt, dak-
leer. golfplaten, baden, ijs
kasten. tuinbanken, tuinstoe
len. Alle tulnartlkelen. A. J.
Hartwijk Nwe. Beestenmarkt
7—Q. telden Tel 25627
Staartklok, gebogen kastje,
prima brandkastje, als nieu
we grote geluidsfilmprojector
met groot parelscherm» Zien
is kopen, prima plano. W. F.
Kooreman. 9 Nieuwe Rijn 9.
t.o. V. en D. Let op tel. 23261
Aangeb. Singer handnaai
machine. prima werkend. Prijs
f 85. Verkoop met garantie.
Haagwe-g 172 A, Lelden. Tel-S
Er ontstaat een Indonesische upper-ten
(Van onze correspondent te Djakarta)
In dezelfde tijd, dat Soekarno in Hamburg het verdwenen koloniaal-ka
pitalistisch aspect van Azië aanduidde, werden in Indonesië bezorgde en waar
schuwende stemmen gehoord over een groeiend nationaal kapitalisme, dat
het oude „koloniale-kapitalisme" bezig is te vervangen.
Een nieuwe groep van bezitters, doch nu van Indonesische landaard heeft
zich gevormd en breidt zich uit. de plaats innemend van de vroegere rijken van
vreemde (Nederlandse) nationaliteit.
Een dergelijke ontwikkeling zo meent men is in strijd met aard en
wezen der nationale revolutie. Vooraanstaande Indonesische politici hebben
dan ook reeds betoogd, dat daartegen door de regering stelling moet worden
genomen.
De opkomst van een klasse van
nationale bezitters groothandelaren
en industriëlen is een direct ge
volg van het systeem, na de soe
vereiniteitsoverdracht geleidelijk toe
gepast, om handel en bedrijf zo
veel mogelijk in Indonesische han
den te brengen. Buitenlandse im
porteurs en ondernemers zagen door
overheidsmaatregelen het terrein van
hun werkzaamheden steeds kleiner wor
den. Een der meest sprekende voorbeel
den daarvan is de import-handel, waar
van bepaalde sectoren en -niet de
minst belangrijke .voor nationale za
kenlieden werden gereserveerd.
De moeilijkheden, die aldus voor vele
buitenlandse ondernemingen en bedrij
ven ontstonden gevoegd bij de verwach
ting van v erdere maatregelen in de
richting van „ver-Indonesiëring" van
het zakenleven, deed vele buitenlanders
besluiten hun zaken te likwideren.
Zij vonden gretige kopers in
Indonesische kringen die meest
al met steun van overheids- of
particuliere banken het kapitaal voor
de overname wisten te fourneren, een
ontwikkeling die nog steeds voortgaat.
Het is een publiek geheim, dat poli
tieke relaties bij die verwerving van
voordelige posities in het zakenleven
een belangrijke rol hebben gespeeld.
Men denke in dit verband slechts aan
het verlenen van de lucratieve invoer-
licenties, waarbij vooral de „vriendjes
politiek" een stevig woordje moet heb
ben meegesproken.
De snel-groeiende en nog altijd
g-roeiende welvaart van bepaalde
groepen in de Indonesische samenle
ving treedt thans reeds duidelijk aan
het licht. Men behoeft maar om zich
heen te kyken om de symptomen
van te ontdekken: de grote dure au
to's. de nieuwe ruime villa's in Dja
karta's satellietstad Kebajoran. de
bungalows en de weekendverblijven,
ter weerszijden van de weg van Bogor
naar de Poentjak, halfweg Bandoeng.
Er vormt zich een Indonesische „up-
per-ten", waarvan men de leden ziet
op society gebeurtenissen als liefda
digheidsvoorstellingen, modeshows, en
dergelijke.
Een teer punt
Tezelfdertijd is er in de positie van
de massa der ambtenaren en arbeiders
geen evenredige verbetering gkomen.
Aan woningbouw voor de kleine man bv.
is in de jaren na de soevereiniteitsover
dracht in de steden nog maar weinig
gedaan, ondanks de slechte woningtoe
standen en het voortdurend toenemend
tekort als gevolg van de groei der be
volking en de trek naar de steden.
De bouwprijzen liggen te hoog. zodat
de bouw vaneen behoorlijk huis voor de
kleine burger tegen een redelijke huur
onmogelijk is. Geen bouwondernemer is
er die er aan denkt dit terrein te betre
den. En de overheidsfinanciën zijn niet
toereikend om door voorschotten of pre
mies een dergelijke bouw op grote
schaal te bevorderen.
De bouwondernemer bepaalt zich dus
tot de bouw van kantoren en bedrijven
en van villa's, die geen risico meebrengt,
integendeel een goede winst geeft.
Dit alles natuurlijk is een teer punt
in een maatschappij, die tot stand is
gekomen als resultaat van de geza
menlijke strUd tegen de koloniale over
heersing. Men heeft van de nationale
revolutie een groter welvaart voor
allen verwacht. Maar nu blijkt, dat
die welvaart zich voornamelijk heeft
beperkt tot een groep bevoorrechten.
Deze ontwikkeling wordt wij
duidden daar reeds op door een
aantal vooraanstaande leiders in de
grote politieke partijen met bezorgd
heid gadegeslagen. Dat is waarschijn
lijk niet alleen door ongerustheid over
de sterke positie, die de communisten
bij de verkiezing wisten in te nemen
Het merkwaardige feit immers doet
zich voor, dat de Indonesische com
munistische partij kennelijk niet zo
sterk anti-kapitalistisch is als elders.
Een der rode leiders heeft althans
gelyk gemeldt gezegd, dat in het
huidig stadium een .nationaal kapita
lisme" moet worden bevorderd, het
geen van socialistische zijde de reac
tie heeft uitgelokt, dat de communis
ten er blijkbaar mee akkoord gaan,
dat de arbeiders „een beetje worden
uitgezogen"!
Men mag aannemen, dat genoemde
politieke leiders meer nog op principiële
dan op opportunistische gronden be
zwaren hebben tegen de vorming van
een nationaal kapitalisme. Met name
geldt dit voor de P.N.I., wier idealen
zich tegen het kapitalisme, en dus tegen
het nationale, verzetten Deze partij
staat een socio-democratisch systeem
voor, waanbij de nationale economie is
gebaseerd op een coöperatieve basis en
waanbij*het gebruik van grond en kapi
taal door de Staat moet worden gecon
troleerd.
Leer en praktijk
Dat is de leer. In de praktijk is het
tot dusver heel anders gegaan Toen
in het vorige kabinet mr. Iskaq minis
ter van Economische Zaken was, heeft
hy door tal van maatregelen de ontwik
keling van het nationale kapitalisme
bevorderd. Dat zegt een onverdachte
getuige, namelijk het dicht by de P.N.I.
staande dagblad .Merdeka"!
Maar. zoals gezegd, stemmen gaan op
tegen de ontwikkeling van de Indonesi
sche maatschappij in een nationaal-ka-
pitalistisohe richting Het waren het
parlementslid Soebagio Reksodipoero
van de P.N.I. en Kiyai Isa Anshary van
de Masjoemi. die zich hierover uitlieten
Soebagio zei het zeer positief: .Br is in
het huidige vrije Indonesië geen plaats
voor een nationaal kapitalisme. En met
name had hij bezwaar tegen de pogin
gen, die nationale ondernemers doen
met de hulp en onder protectie van de
regering om zoveel mogelijk posities
Hoe zwaar de boeg van het
zweedse schip ..Stockholm" ge
havend was. bleek pas goed toen
het schip de haven van New York
lias binnengelopen nadat het op
eigen kracht it'as opgestoomd van
de plaats waar het tijdens een zware
mist op het Italiaanse passagiers
schip ..Andrea Doria" was gelopen.
De P.N.I. gaat binnenkort in Sema-
rang haar landelyk congres houden.
„Merdeka" sprak de wens uit, dat de
party, die blijkens haar politiek pro
gram stryd voor socialistische begin
selen op economisch gebied, doch on
der haar leden vele „nieuwe kapita
listen telt, zich thans duideiyk zal
uitspreken over het nationale kapita
lisme.
van de Nederlandse NV .'s en andere
ondernemingen in te nemen.
