Egypte nationaliseert Suezkanaal- maatschappij De scheepsramp van de „Andrea Doria" Afsluiting Lauwerszee in 1963 beëindigd Als formatie Romme mislukt, boekt liij toch winst voor samenwerking WEERBERICHT Uit de baten zal bouw van Assoean-dam worden gefinancierd Nieuwe formulering twistpunten 95ste jaargang VRIJDAG 27 JULI 1956 No. 28893 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Nasser: Wij hebben Amerika en Engeland niet nodig President Nasser van Egypte heeft gisteravond bekendgemaakt, dat de Egyptische regering besloten heeft de Suezkanaalmaatschappij te natio naliseren. Nasser deelde mede, dat de aandeelhouders schadeloos zullen worden gesteld in overeenstemming met de laatste slotkoersen op de beurs te Parijs. Alle gelden van de Suezkanaalmaatschappij in Egypte zijn be vroren, zo voegde hij hier aan toe. Nasser verklaarde, dat de stuwdam van Assoean zal worden gebouwd met de inkomsten, die het Suezkanaal oplevert en die 100 miljoen dollar per jaar bedragen. Hij deelde verder mede, dat de regering een wet heeft goedgekeurd, waarbij de maatschappij „in naam van de natie" wordt genationaliseerd met al haar bezittingen en schulden. Het bestuur der maatschappij zal worden opgedragen aan een onafhankelijk lichaam, dat onderworpen is aan het Ministerie van Handel. De Suezkanaalmaatschappij is een in Egypte geregistreerde maatschappij, die haar zetel te Parijs heeft. De meeste aandelen zijn echter in handen van bui tenlanders. De Engelse regering is de grootste aandeelhoudster. De concessie van de maatschappij voor de exploitatie van het Suezkanaal, die een looptijd van 99 jaar had. loopt in 196" af. Reeds eerder heeft Egypte te kennen gegeven, dat de concessie niet zal worden ver lengd. De Egyptische regering was reeds van plan het bestuur van de maatschap pij over te nemen op 16 november 1968, de datum waarop de concessie afloopt.. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIJ Goed afgelopen! 's Avonds alarmeerden bewoners van de Meppelweg te Den Haag de politie dat een 9-jarig jongetje op de balustrade van een balkonnetje op de derde etage aan het balan ceren was. De ouders van het ventje waren niet thuis en de bu ren zouden af en toe een kijkje komen nemen. Het jongetje was uit zijn bed gekropen en had via een bovenlicht het balkon weten te bereiken. Een agent slaagde er in via dit bovenlicht het jongetje bij zijn pyjama te vatten en hem naar binnen te hijsen, waarna hij de jongen weer in bed stopte. 'llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Nasser verklaarde in zjjn aankondi ging, dat Egypte met de 500 miljoen dollar inkomsten uit hoofde van de ex ploitatie van het kanaal in de komende vijf jaar de schenking van 70 miljoen dollar van Amerika en Engeland niet nodig heeft. Egypte en de Egyptenaren zullen de dam van Assoean bouwen zon der druk van welk land dan ook, zo zeide hij. De politie heeft donderdag de gebou wen van de Suezkanaalmaatschappij te Cairo bezet. Daarna verzegelden ambte naren de hoofdingang met rode was. Graaf Jean Philippe de Grailly, de hoofdvertegenwoordiger van de maat schappij te Cairo werd door de politie in een der gebouwen vastgehouden. Hij deelde een correspondent van AFP tele fonisch mede, dat hij nergens vanaf wist en dat hij geen contact met de andere functionarissen van de maatschappij had. De Grailly voegde hieraan toe: „Ik kan u niets meer zeggen. De politie geeft mij een teken, dat ik de verbinding moet verbreken". Toen Radio-Cairo de mededeling van Nasser over de nationalisatie uitzond, juichten de Egyptenaren in Cairo. Zij dansten en omhelsden en feliciteerden elkander. President Nasser heeft een speciale raad van twaalf leden ingesteld voor het beheer van de genationaliseerde Suezkanaalmaatschappij. Hij deelde mee, dat deze raad zal wor den geleid door dr. Helmy Bahgat Bada- wy, een voormalig Egyptisch lid van de te Parijs zetelende raad van commissa' rissen van de maatschappij. Zijn plaats vervanger zal Mahmoed Joenes zijn, een ingenieur die het toezicht van de maat schappij te Ismailia heeft overgenomen. Verder hebben in de raad o.m. zitting de vertegenwoordiger van de Egyptische regering in de raad van commissarissen, Burhain, en een jonge jurist, dr. Moe- stafa el Hefnawy, die in het jaar van de Egyptische revolutie aan de Parijse Sorbonne is gepromoveerd op het proef schrift „Het Suezkanaal en zijn mo derne problemen". De overige leden zijn allen deskundigen van het ministerie van financien en de nationale raad voor de produktie. PremierEden heeft gisteravond laat met Amerikaanse en Franse diplomatie ke vertegenwoordigers, almede met de stafchefs van de Britse strijdkrachten van gedachten gewisseld over het besluit van Egypte om de Suez-kanaalmaat- schappij te nationaliseren. Aan de besprekingen in de ambtswo ning van de premier in Downingstreet werd deelgenomen door de Franse am bassadeur Jean Ohauvel, de Amerikaan se ambassaderaad Andrew Foster, de chef van de Britse imperiale staf Sir Gerald Templer, de stafchef van de marine, Lord Mountbatten en de staf chef van de luchtmacht luchtmaarschalk Sir Dermot Boyle. Na afloop van het overleg, dat drie uur duurde, weigerden functionarissen elk commentaar op de mogelijke stappen, welke Engeland eventueel zal nemen. Onze Londense correspondent telefo neerde ons hedenmorgen: Het grijpen van de Suezkanaalmaat schappij door kolonel Nasser wordt in Londen vergeleken met de onteigening destijds door dr. Mossadek van de An glo-Iranian oliemaatschappij in Abadan. Het is de daad van een dictator, die met alle middelen zijn macht wil handhaven. Mogelijk is Nasser tot de conclusie ge komen. dat Londen en Washington wei nig vertrouwen meer in hem stellen en dat hij in het Westen, dat hem met de Assoean-dam in de steek heeft gelaten, thans niets meer te verliezen heeft. Deskundigen achten oorzaak van aanvaring onverklaarbaar Konden wij gisteren in een deel van onze oplage nog berichten, dat het Italiaanse ministerie voor de Koopvaardij de gezagvoerder van het Italiaanse passagiersschip „Andrea Doria", dat na een aanvaring met het Zweedse passa giersschip „Stockholm" voor de Amerikaanse oostkust in zinkende toestand verkeerde, had bevolen met de hem nog resterende 10 bemanningsleden het schip te verlaten, inderdaad is het niet mogen gelukken het schip te behouden. Nadat alle 1709 opvarenden het schip hadden verlaten, is het 30.000 ton me tende zeekasteel in ongeveer 75 meter diep water gezonken. In totaal kwamen als gevolg van deze aanvaring acht personen om het leven. De „Andrea Doria" was in 1952 In de vaart gekomen. Zij was een der twee grootste en snelste van de Italiaanse passagiersboten. Haar zusterschip van latere datum, is de „Cristofor Colombo". Zij had elf dekken, waarvan vier door lopend van achter naar voren. Haar to tale lengte was 212 meter, haar breedte 27 meter. Met haar hoge-druk-stoom turbines 50.00Opk) kon zij e^n snelheid van 25 knopen ontwikkelen. Het schip is te Genua voor twintig miljoen dollar verzeikerd. De „He de France", die op weg was naar Europa, heeft 760 schipbreukelingen van de „Andrea Doria" aan boord en heeft deze naar New York gebracht. Een ander te hulp gesneld schip, de „Cape Ann", te legrafeerde naar de Newyorkse kust wacht, dat het 168 schipbreukelingen aan boord had genomen, van wie twee zwaar gewond. Volgens de jongste be richten zijn er in totaal enkele honder den, merendeels licht gewonden. Uit de verhalen van de geredden van het Italiaanse schip, die door het Franse passagiersschip „Ile de France" te New Kans op onweer De Bilt verwacht tot morgenavond: Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk regen of onweer. Over het algemeen iets lagere temperaturen. Zwakke tot matige wind uit uiteenlopende richtin gen. (Opgemaakt te 11.15 uur) 28 JULI Zon op: 4.57 uur; onder: 20.38 uur. Maan op: 22.12 uur; onder: 11.11 uur. Hoogwater te Katwijk te 6.14 uur en 18.37 uur. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's York aan land zijn gebracht, blijkt, dat er zich na de aanvaring geen paniek heeft voorgedaan. Sommige passagiers hadden gedacht, dat het schip op een ijsberg was gestoten, zoals indertijd de „Titanic". Volgens de traditie waren eerst de vrouwen en kinderen in de reddingboten van de te hulp gesnelde schepen geholpen, waarna de manne lijke passagiers en de bemanning zich in veiligheid hadden gebracht. Van de 760 geredden, die door de „He de France" aan land werden gebracht, waren er ruim 20 2waar gewond; een veertigtal leed aan een zenuwschok. Met het militaire transportschip „Private William Thomas" zijn voorts 158 personen naar New York gebracht. Op zee bevonden zioh gisterochtend nog de „Stockholm" zelf met 533 overleven den van het Italiaanse schip en de Amerikaanse torpedoboot jager „Edward H. Allen" met 76 personen aan boord. Volgens de jongste berichten wordt het zwaarbeschadigde Zweedse schip pas vanavond in de haven van New York verwacht. Voor radarexperts is het feit van de aanvaring onverklaarbaar. Beide sche pen moeten toch de beschikking over radarapparatuur hebben gehad waar mee een gebied van vijftig mijl be streken kon worden, aldus menen zij. De mist, hoe dik ook, zou het func tioneren van de apparaten :det heb ben kunnen hinderen. Vooruitlopend op het officiële onder zoek naar de scheepsramp, vragen scheepsdeskundigen zich voorts af, hoe het mogelijk was, dat de „Andrea Doria" ondanks haar waterdichte schotten is gezonken. Een hypothese is, dat de schotten het weliswaar gehouden heb ben, maar dat .het zeewater door de vele geopende parijspoorten kon binnen stromen als een gevolg van de zware slagzij. Verscheidene passagiers hebben verklaard, dat de patrijspoorten niet ge sloten waren, zoals dat op de transat lantische schepen bij mist regel is. Slot op pag. 2 Prof. Romme oriënteert zicli verder (Van onze parlementaire redacteur) Kabinetsformateur prof. Romme heeft vanmorgen weer drie kwartier geconfereerd met minister Zijlstra, ter voortzetting van het gisteren afge broken gesprek. Vanmiddag ontving prof. Romme de voorzitter van de Eerste Kamer, mr. Jonkman, van wie hij o.a. inlichtingen wilde hebben over diens advies aan de Koningin inzake de aanwijzing van de nieuwe formateur. Jongen in IJssel verdronken In Zalk (gemeente IJsseknuiden)is gisteren de 9-jarige zoon van de familie Bruins bij het spelen in de IJssel ge raakt en verdronken. Met drie vrienden zat hij in een aan een krib gemeerde roeiboot te spelen, oen de boot plotse ling losraakte en wegdreef is de jongen in zijn angst over boord gesprongen en verdronken. Hij kon niet zwemmen. Nationelisatie hot"! des Indes? EIS VAN STAKEND PERSONEEL Het stakende hotelpersoneel heeft in een resolutie, die is overhandigd aan de tweede vice-voorzitter van het In donesische parlement, Aroed.ii Karta- winata, de nationalisatie geëist van hotel des Indes, het bekendste hotel in Indonesië. Ongeveer 500 stakers trokken in op tocht naar het Parlementsgebouw om de resolutie te overhandigen. De politie ver spreidde hen voordat zij een tweede de monstratie konden houden voor het Ka binet van de minister-president. Zij hadden geen vergunning van de politie voor de demonstratie. De staking in het hotel des Indes, dat eigendom is van een Nederlander, heeft reeds drie weken geduurd en is veroor zaakt door nieuwe werkvoorschriften, waartegen het personeel bezwaar had. De eis tot nationalisatie werd geba seerd op de overweging, dat „op deze wijze de beste waarborg kan worden ver kregen tegen de mogelijkheid, dat het hotel wordt gebruikt als vergaderplaats door leden van subversieve acties, zoals wijlen Jungschlager en Schmidt". Werk van 100 miljoen gulden Men hoopt de werken ter afsluitig van de Lauwerszee in 1957 of 1958 te beginnen en het sluitgat in 1963 te blokkeren. Het tracé van de dijk zal volgens de laatste inzichten vermoedelijk het gunstigst kunnen worden gekozen over de ballastplaat ten noorden van het nieuw-Robbengat. Dit betekent dat een belangrijke oppervlakte dan zal worden ingepolderd. Het is wellicht één der eerste keren, dat welbewust een aaneengesloten zandterrein van grote oppervlakte zal worden doorgelegd. Voor deze inpoldering zijn echter ook buitengewone motieven aan wezig. Zij biedt een goede gelegenheid om op uitgebreide schaal proef nemingen te doen inzake de bruikbaarheid van Marine-zandgronden voor landbouwdoeleinden en voorts beoogt men in het uiterste noorden van de polder een militair oefenterrein te creëren. Bekorting zeewering De Afsluitdijk zal een belangrijke be korting en verbetering van de huidige zeewering betekenen. Deze wordt n.l. slechts 14Vz km. lang in tegenstelling tot de nu bestaande 31 km. Bij de sluiting van de Afsluitdijk zal men een sluitgat in het z.g. vaarwater naar Oostmahorn moeten dichten. Dit sluitgat zal een zeer grote capaciteit hebben, alhoewel bij de sluitingsproce dure door het openzetten van de dan gereed zijnde uitwateringssluizen wel enige vermindering van de capaciteit van het sluitgat zal kunnen bereiken. Had het stroomgat van Schelphoek een capaciteit van 130.000.000 m3, het sluit gat in de Afsluitdijk van de Lauwerszee benadert met 120.000.000 m3 deze capa citeit. Men denkt dan ook bij deze slui ting gebruik te maken van 10 tot 15 be tonnen caissons met een lengte van 45 m., en een hoogte van 9 m. Deze caissons („doorlaat-caissons", waarbij beweegbare kleppen de afsluiting be werkstelligen) werden kort geleden ont worpen ten behoeve van de verschil lende afsluitingen voor de komende Deltawerken. Het ligt in de bedoeling, noordelijk van de haven van Oostmahorn in open zee door middel van dijken een bouw put te construeren. In deze bouwput zullen een uitwateringssluis en een schutssluis met bijbehorende havenwer ken worden uitgevoerd. De stroomko- kers van de uitwateringssluis zullen te zamen een breedte van ongeveer 100 m. dienen te hebben. De bodem zal op 5 m. beneden NAP liggen. Twee woonkernen Door de afsluiting van de Lauwers zee zullen ruim 9200 hectaren nieuw land aan de oppervlakte van Neder land worden toegevoegd. In samenwerking met de directeur van de Wieringermeer (NOP-werken) is een voorlopig plan ontworpen voor het in cultuur brengen van het nieuwe Lauwerszee gebied. Men heeft zich hierbij 2 woonkernen gedacht. Exclusief de bouw van boerderijen en de aanleg van dorpen zal de uit voering van de bedijking een bedrag van ongeveer f. 100.000.000 vergen. Het Italiaanse passagiersschip ..Andrea Doria" vlak voordat het naar de bodem van de zee zonk. De boeg is reeds onder water ver dwenen. een ogenblik later zal het wild kolkende water zich ook boven het achter schip sluiten. (Telefoto.) (Van onze parlementaire redacteur.) Als de formatiepoging' van prof. Romme mislukt, dan heeft hij toch al iets gewonnen. Dan heeft hij bereikt, dat bij de verdere besprekingen over de Kabinetsformatie er niet alleen een regeringsprogram van dr. Drees is, maar ook van prof. Romme. Er zal dan keus zijn tussen de formulering in het eerste en het tweede program. In de eerste activiteiten van de nieuwe formateur zit duidelijk systeem. Hij heeft precies eerst degenen ontvangen die hem kunnen helpen met de uitwerking van de formulering voor de punten, waartegen de K.V.P. in het program van dr. Drees bezwaar had. Bezitsvorming Met minister de Bruijn en diens hoofd ambtenaar mr J. B. M. Laudy. sprak prof. Romme gisteren over de kwestie van de bezitsvorming. Gistermiddag kwam de op dit terrein deskundige mr. Laudy even het rapport aam-eiken, dat prof. Romme hem had gevraagd over de mogelijkheid van tegemoetkomingen in de belastingsfeer ter bevordering van de bezitsvorming voor de kleine man. Aan de hand van dit rapport heeft de nieuwe formateur gisteravond in zijn studeerkamer een nieuwe formulering kunnen opstellen die verder gaat dan onderzoek en „overweging", zoals dr. Drees het had geformuleerd. De KVP had tegen het program van dr. Drees voorts bezwaar gehad, dat daarin niet werd gezegd dat de stij ging van de overheidsuitgaven moet achterblijven bij de stijging van het nationale inkomen. Voor een tijd van topbedrijvigheid was dr. Drees het met dit verlangen van <le KVP wel eens, maar niet in geval van terug gang van de bedrijvigheid of zelfs stilstand. Daarom vond dr. Drees het onverstandig de eis in het regerings program voor de komende vier jaar op te nemen, omdat de economische ontwikkeling onzeker is. In een gesprek van 20 minuten heeft prof. Romme hierover gistermiddag de mening gehoord van prof. Zijlstra, de bewindsman van Economische Zaken, nadat hij zich 's morgens m een gesprek van een uur met minister van de Kieft reeds in het algemeen had georiënteerd omtrent de financiële vooruitzichten, alsmede omtrent de technische mogelijk heden van belastingfaciliteiten voor de bezitsvorming. Nieuw Guinea Een bezwaar van de KVP tegen het program van dr. Drees was gelijk ge meld ook, dat daarin onvoldoende tot uitdrukking werd gebracht dat Neder land de soevereiniteit over Nieuw-Gui- nea wenst te handhaven. Dr. Drees wilde de formulering van het Nederlandse standpunt inzake Nieuw-Guinea overla ten aan het nieuwe Kabinet, wanneer bepaalde omstandigheden er toe zouden noodzaken dat standpunt naar buiten te brengen. Het bezoek dat prof. Romme gister middag gedurende 40 minuten ontving van minister Luns, die verantwoorde lijk is voor bet beleid ten aanzien van Indonesië en de V.N., had daarom ten doel de formateur op dit terrein te orienteren in verband met Nieuw- Guinea en een formulering van het Nederlandse standpunt op te stellen, die te zijner tijd naar buiten tot uit drukking kan worden gebracht. Dan weten de politieke partijen op grond van het program, dat niet behoeft te worden gepubliceerd, wat zij aan ele- kaar hebben. Voorts heeft prof. Romme gistermor gen van elf uur tot tien voor twaalven geconfereerd met minister Cals over een formulering voor de doortrekking van de financiële gelijkstelling tussen het. open baar en het bijzonder onderwijs op het terrein van het hoger onderwijs, de Uni versiteiten. Verder dan Drees Nadat de nieuwe formateur ook nog een half uur had gesproken met minister Staf over de hoogte van de defensicuit- gaven en de eventuele bezuinigingen op dit gebied, had hij zijn kennis in de loop van de dag aardig verrijkt om gis teravond met vrucht te kunnen werken aan de opstelling van zijn regeringspro gram in een vorm, die, wat de uitwer king betreft verder gaat dan dr. Drees wilde. Dr. Drees nam daarbij het risico van tussentijdse onenigheid in het Ka binet. Prof. Romme wil dat risico niet nemen. Hij wil de partijen die hun me dewerking zullen verlenen aan het Ka binet, nu reeds binden aan de uitwer king van de voornaamste programma punten. Dat maakt snelle overeenstemming moeilijker en dat vergroot de kans op mislukking voor de nieuwe formateur. Maar als zijn formatiepoging is mis lukt, ligt er in het dossier „Kabinets formatie" toch ook een progTam dat meer zekerheid biedt voor een duur zame samenwerking. Daarom zal men in het verdere verloop van de Kabi netsformatie daar toch wel weer eens naar willes teruggrijpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1