Chinese anti-stemming in Indonesië neemt dreigende vormen aan Staatsburgers van Chinese a fkomst zijn met vrees vervuld 95ste jaargang Donderdag 26 juli 1956 Tweede blad no. 28892 VOORSCHOTEN Onze plaatsgenoot, Jaap Roest, be haalde het middenstandsdiploma. WASSENAAR In de speeltuin op Duinrell viel de 11-jarige Johanna van der Pluim uit Katwijk van een schommel, waarbij zij een pols brak. BROMFIETSER REED TEGEN AUTO OP. De bromfietser B. Karimier, student uit Den Haag, kwaiji op de Ryksstraat- weg bij Den Deyl in aanrijding met een auto en liep een hoofdwond op. Hij werd naar het Academisch Ziekenhuis te Leiden overgebracht. Vele Leidse gebouwen 's avonds verlicht De op initiatief van de Leidse Ver eniging voor Vreemdelingenverkeer door de gemeente, resp. de Stedelijke Fabrieken voor Gas en Electriciteit aangebrachte verlichting in onze Sleutelstad vindt bij de burgerij en de vele toeristen veel waardering. Ook over de vlaggenparade op het Sta tionsplein mocht de V.V.V. reeds vele adhesiebetuigingen ontvangen. De aangebrachte gloeilamp-verlich ting op de molen „De Valk" dwingt dermate grote bewondering af, dat zelfs foto's hiervan in de internationale pers zijn verschenen. Deze verlichting en vlaggenparade zijn vanuit de trein DIAMANTEN BRUIDSPAAR De Sleutelstad heeft in deze weken wederom een diamanten bruidspaar in haar midden. Op zondag 5 augustus zal het n.l. zestig jaar geleden zijn, dat de heer J. J. Geenjaar en mej. M. A. de Beunje, die thans al weer elf jaar in het Brouckhovenhof aan de Papen- gracht wonen, elkander het ja-woord gaven. De bruidegom, die op 22 juni 1871 in Leiden geboren werd, ging reeds op 11- jarige leeftijd werken in het metaalbe drijf. Hij werd smid, bankwerker en was rijwielconstructeur bij de firma Lange- zaal, toen gevestigd aan de Hooigracht, in 1910 kwam hij bij de NZHVM, waar hij medehielp aan de elektrificering, die in 1911 voltooid werd. Nadat hij 25 jaar bij de tram had ge werkt, werd hij gepensioneerd. Ook de bruid werd te Leiden geboren. Voor haar huwelijk was ze enige tijd dienstbode, en ook vandaag ziet ze er nog niet tegenop om de huiselijke werk zaamheden zelf te verrichten. Van de 8 kinderen, die in het gezin geboren Wer den, zijn er thans nog vyf in leven. Er zijn negen kleinkinderen. Zowel de heer als mevrouw Geenjaar zijn beiden voor hun leeftijd nog zeer vitaal en nemen nog vol interesse aan het leven van elke dag deel. CORRESPONDENTIE G. den D. te L. Leiden, Gouda, Am- merstol, Schoonhoven, Gorinchem. Dus- sen, Genderen, Den Bosch, Berlicum, Veghel, Erp, Gemert. Deurne, Meyel, Horn, Maasbracht, Echt, Sittard, Tree beek, Brussum 305 km. Route over hoofdwegen 235 km. OEGSTGEES7 BURGERLIJKE STAND Geboren: Frederik, zn van H. Grave- kamp en P. Th. Nagtegaal; Anna J. C. M., dr van P. H. R. J. van der Voort en A. H. M. Bemelman; Laurentius J., zn van J. L. van der Kroft en L. van Ees; Jolanda W.. dr van A. A. Breebaart en J. Terpstra Ondertrouwd: B. van Uchelen. 28 jr en E. S. Keuls, 27 jr; A. J. M. van Kirmenaede 27 Jr en A. G. Wijgers. 27 jr; A. C. Buik stra, 26 Jr en P. C. Hoogervorst, 22 Jr. Getrouwd: A. Noordsij en W. J. C. Lan- ting; C. Oudshoorn en A. de Jong; G. H. Peeters en P. C. Th. Schenk; J. J. S. van der Meijden en H. C. J. Hogervorst. zichtbaar, met als gevolg, dat in de treinpasserende toeristen een bezoek aan Leiden op hun programma zetten. Ook de verlichting in de tuin van het Rijksmuseum voor Volkenkunde en van het Kruis vóór het Rijksmuseum van de Geschiedenis der Natuurwetenschap pen met de fontein in de Morssingel is artistiek verantwoord opgezet en alles zins bezienswaardig. Hetzelfde kan gezegd worden van de belichting der Pieterskerk, welke dit jaar voor het eerst in haar geheel ef fect sorteert. De unieke verlichting in de kerk mag eveneens niet onvermeld blijven. Ook de belichting van Gravensteen aan de zijde der Papengracht is bijzon der geslaagd, evenals die van het van der Werf-park. Tot en met zondag 29 Juli zal deze verliet ting des avonds ontstoken zijn. Een avondwandeling door Leiden is dan ook zeker de moeite waard. Op zaterdag 4 augustus, de dag. waarop des namiddags en 's avonds het bloemencorso uit Rijnsburg door de stad zal trekken, zal de verlichting 's avonds opnieuw ontstoken worden en blijven branden tot zondag 19 augustus. Een ere-saluut aan de initiatiefne mers. aan de gemeente en vooral aan de ontwerper en zijn medewerkers der Lichtfabrieken, is hier zeker op zijn plaats. BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN GEBOREN: Dick, zn van D. van der Weljden en C. H. v. d. Broek; Petronella Aplonia, dr van W. van der Linden en E. P. Rietkerken; Elsje, dr van A. van Blemen en B. Rld- derikhoff; Hendrlkus Pierre, zn van H. W. Otto en J. M. Blikman; Annetje Margriet, dr van A. C. Berkheij en M. de Best; Andreas Leonardus, zn van T. H. Steen voorden en B. M. Vogels. GE1ROUWD: A. van Belle en L. Hagendijk; Q. I. van der Poel en G. A. van Dorp; G. Sira en J. C. Mühl'bauer; P. A. van Brummelen en J. F. Kuijvenhoven; J. Reljken en G. E. Holswllder; C. van Musscher en A. Seller; A. van Dijk en E. van Eijgen; W. A. F. Marijt en G. van der Waals. OVERLEDEN: G. Verduijn, man, 37 Jr; J. van der Meer, weduwnT, 88 Jr; M. A. J. van der Voet, dochter, 2 dagen. JAPANS-RUSSISCHE VREDESONDERHANDELINGEN. De Japanse minister van Buiten landse Zaken, Mamoroe Sjigemitsoe, is donderdag per vliegtuig naar Moskou vertrokken, waar hy zal onderhandelen over een vredesverdrag met de Sovjet- Unie. Sjigemitsoe en zijn medewerkers zul len zondag in Moskou aankomen. Men verwacht dat ook het eventuele V.N.- lidmaatschap van Japan ter sprake zal komen. BEURSOVERZICHT Ondertoon vrij gunstig Amsterdam, 26 juli. In grote trekken kwam de stemming op de Amsterdamse effectenbeurs over een met die van gisteren, nl. weinig handel doch een vrij vaste ondertoon. Bij de internationale soorten eiste Aku vanmiddag het volle pond van de be langstelling. Het rayonbedrijf opende 3 punten hoger op 268% en steeg ver volgens tot 271. Naar verluidt zou er speciaal van Duitse zijde grote animo voor het rayonbedryf bestaan. Zoals be kend was voor de oorlog een belangrijk pakket Aku-aandelen in Duitse handen. Philips en Unilever deden het vanmid dag iets kalmer aan en verbeterden circa 2 punten. Bij Kon. Olie wilde het aanvankelijk niet vlotten en het hoofd fonds opende zelfs een punt lager op 870%. Tegen slot trok de notering ech ter aan tot 879. Van de animo voor Holland!-Amerika - lijn, die gisteren 4 punten verbeterde, was vanmiddag weinig overgebleven. Dit aandeel werd de gehele middag niet genoteerd. De overige Scheepvaartpa pieren verbeterden over het algemeen een kleinigheid. De Cultuurafdeling had weer een uitermate oninteressant ver loop. De koersfluctuaties hier waren vrijwel nihil. Guldensbeleggingen ten slotte stil en iets lager voor de kort lopende leningen. WISSELKOERSEN Amsterdam, 26 juli - Londen 10.63% —40.64%, New York 3.82%—3.83, Mon treal 3.89H—369H, Parijs 1.0850—1.0860, Brussel 7.65Vi7.65%, Frankfurt 91.LI 91.16, Zürich (vr. francs) 89.34% 8960%, Stookholm 73.76%—73.81%, Ko penhagen 55.00%55.05%, Oslo 53.18% —53.23%, Milaan 60.86%—60.91%. Beurs van Amsterdam Donderdag 26 juli ACTIEVE OBLIGATIES Staatsleningen ad f. 1000.— Vorige Slotkoers koers v. heden Ned. 53 3% 97% 97% Grootboek obl89 L 89 Ned '51 3% 96 L 96% Ned '53 (3%) 94A 94^ Ned '48 3% 90% 90% Ned. '54 3% 90% 90% Ned. '55 3% 90% 90% Ned. '55 II 3% 91% 91% Ned. '47 3% 392H 93 Ned. '56 3% 94U 94A Dollarlng '47 3 92% 92% Investeringscert. 3 94% 94% Ned 62-64 3 94% 94js« Indië '37 A 3 93% 93*1 Grootboek '46 3 90% 90% ACTIEVE AANDELEN Cult Hand en Ind. B 58 59% Nat. Handelsbank 140 142 Ned Handelmij210 210 A.K U 265% 270% Philips 307% 309 Unilever 432% 435% Wilton Feyenoord 322 330 Biliton 2de r273% 280 Kon Olie f50.— 438 Kon. Olie 876% 879% Amst Rubber 94 93% Holl Amer lijn150 B 195 Kon Ned Stoomb. 171 172% Ned Scheepv. Unie 180% 188 H V.A120 120% Java Cult66 69 Deli My 135% 135 Senembah82% 83% NIET-ACTIEVE OBLIGATIES Prov.- en Gem. leningen A'dam '47 3 95% 95% Den Haag 1937 1 3.. 90% Lelden 1947 96% R'dam 67 I III 3% 94 96% Industr Obligaties Philips Dollarlng 101 101% Premieleningen A'dam '51 2% 127 127% Eindhoven '54 2% 100 99% Enschede '54 2% 98% 98% Den Haag '5212%.. 119% 119% idem II 2% 118% 118% R'dam *52 I 2% 123 123% idem n 2% 122% Utrecht '53 2% 110 111 NIET-ACTIEVE AANDELEN Bank- en Credietinstellingen Amsterd Bank 246% 247 Rotterd. Bank218% 221 Twentsche Bank 227 227 Industrie Ondernemingen Ned. G. en Spir. Iabr. 231% 232 Kon. Ned. Grofsm. 116 116 Rott Droogd. Mij 611 616 Tieleman en Dros 12% Handelsondernemingen Borsumi). cv A f 1000 107% 108 Internatio125% 125 Diversen Albert Heyn287 B 290 B Ned. M. Walv. Vrt. 71% 71 Spoorwegen Dell Spoorw Mij. 22% 22% Amerlk. fondsen Anaconda 78% 79% Shell Oil Cy84% 85% Nog enkele fondsen uit Leiden en omgeving Aandelen VK 25/7 Holl Constructie 425GB 430GB Ing bur v Bouwnyv 125GB 125 Int. Kunststof! Ind. 58GB 59 Kon. Ned Edelmet 67 67 Pre! w.a idem 71W Textiel Gebr v Wijk Sir. 81GB Leldsche Wolsplnn 374% 373%. Ned Electrolasm 353GB 362GB Sikkens Lakfabr '53 a'Ü 540 Ver. Touwfabrieken 71 172GF Wernlnk's Betonm 100 Y* Op de foto ziet men het Neder landse smaldeel, dat een bezoek heeft gebracht aan de Sovjet-Unie op' de Newa te Leningrad voor anker liggen. Op de voorgrond ziet men een van de begeleidende torpe- dobootjagers en daarachter (tussen de twee leeuwen) Hr. Ms. kruiser „De Zeven Provinciën". Verzwakking Indonesische communisten De Indonesische communistische Party, die bij de algemene verkiezin gen ongeveer 6 miljoen stemmen be haalde, is volgens betrouwbare be richten in Djakarta verzwakt door een scheuring. De oorzaak zou zijn de uiteenlopende mening tussen partijleiders na de veroordeling van Stalin en de beschul diging, dat de partijleiders opportu nisten zijn. Naar gemeld wordt hebben vele com munisten in Oost- en West-Java de laatste weken het lidmaatschap van de partij opgezegd. Volgens „Abadi," het blad van de Masjoemi, zullen wijzigingen worden j gebracht in het bestuur van de PIG. om een einde te maken aan de me- ningsverschillen De secretaris-gene- I raai van de P.K.I., Loekman, wordt ge noemd als een van de bestuursleden, die van zijn post zal worden ont heven. De „Andrea Doria" opgegeven Het Italiaanse Ministerie voor de Koopvaardij heeft de kapitein van de „Andrea Doria", die met elf leden van de bemanning aan boord was gebleven, order gegeven het zinkende schip te ver laten. (Zie ook elders in dit blad). (Ingez. Med.-Adv.) Invoering numerus clausus Universiteiten (Van onze correspondent in Djakarta) Er valt een snel-groeiende ongerustheid, zelfs vrees, waar te nemen onder de Chinese bevolkingsgroep in Indonesië, zowel bij de Wargane- gara's-Chinezen dus van Indonesische nationaliteit - als bij hen, die het Chinese staatsburgerschap bezitten. De in de Indonesische samenleving van ouds al latend aanwezig anti-Chinese stemming treedt namelijk de laatste tijd weer zeer sterk aan de dag en heeft reeds tot excessen geleid. Zij demonstreert zich allereerst in de actie om op de Chinese ondernemers, ondanks hun Indonesische staatsburgerschap, een econo mische discriminatie toe te passen door hen uit te sluiten van de leiding van bedrijf en onderneming. Een Masjoemi-parlementslid kwam verder met het voorstel om voor het universitair onderwijs de „numerus clausus" voor de Chinezen in te voeren, een aantal plaatsen dus op de universi teiten. in verhouding tot hun aantal van twee miljoen op 78 miljoen autoch tone Indonesiërs. Daadwerkelijk heeft de anti-Chinese stemming zich bovendien geuit na het incident tussen de Indonesische mili taire arts Harjono en de Chinese inge nieur Han. Tot tweemaal toe werd de autozaak, waarvan ir. Han mede-eige naar is, in het nachtelijk uur bescho ten. Op de muur van de autozaak „Mas cotte Motors" werden opschriften aan gebracht, waarin ir. Han met de dood werd bedreigd. Een ander parlementslid van een kleine Islamitische partij noemde de Chinezen een „groep landverraders". Bescherming van de Asli's Het is begrüpelyk, dat eën en ander grote bezorgdheid heeft gewekt onder de Chinezen, die zich herinneren hoe bij anti-Chinese uitbarstingen direct na de tweede wereldoorlog, duizenden Chinese mannen, vrouwen en kinde ren zjjn omgekomen. De anti-Chinese stemming van de jongste tijd begon, zoals eerder ge meld. met het pre-advies van mr. Assaat, de voorzitter van de Bond van Indonesische importeurs, uitgebracht op een congres van importeurs in Soe- rabaja. Hy verdedigde daarin (en het con gres viel hem bij met een resolutie) be scherming door de regering van de eco nomisch-zwakke nationale ondernemers, d.i. de autochtone Indonesische onder nemer, de „Asli" dus. Daartoe moesten de „Chinezen-Indo nesische staatsburgers" (de „niet-Asii's) met „Chinezen-vreemdelingen" gelijk worden gesteld, hetgeen dus zou beteke nen, dat hun activiteiten in onderne ming en bedrijf ten zeerste zouden wor- rien beperkt. Het idee van mr, Assaat vond in de jonge nationale onderne mers-wereld grote instemming. Door die bescherming immers zouden de na tionale Asli-ondememers vele strepen voor kry'gen op hun 'als regel over meer kapitaal en groter ervaring beschik kende Chinese mede-staatsburgers. In Makassar ontstond zelfs een organisa tie. die zich ten doel stelde de "opvat tingen van mr. Assaat te propageren en zich, .Kaum Assaat" (aanhangers van Assaat) noemde. Op enkele andere plaatsen zijn dergelijke organisaties in voorbereiding. „Exclusieve positie elimineren" Mr. Assaat zelf heeft in latere rede voeringen zijn ideeën nader toege licht. Hij zei bij een dezer gelegenhe den o.m. dat de sociale rechtvaardig heid de eliminering eist van de exclu sieve positie van de Indonesische staatsburgers van Chinese afkomst, die hun machtige economische positie te danken hebben aan de koloniale structuur van Indonesië. Hij heeft verder voor zijn denkbeeld in zekere mate steun ontvangen van de minister van Economische Zaken, mr. Boerhanoeddin, lid van de Nahdatoei Oelama, die zich verklaarde tegen ras discriminatie op economisch terrein te zijn, maar toch meende dat de eco- no misoh e -z w akkere Asli -staa tsburgers tegen de zóveel machtiger burgers van Chinese origine moesten worden be schermd. Uitgaande van de verhouding van een miljoen Chinezen-Indonesiërs tegenover 80 miljoen autochtone, wil de minister bij de economisch-sterkeren de ondernemers dus een verhouding van 1 op 80. Op 80 „Asli-rijken, dus één „niet-Asli!" Dit idee van bevoorrechting op economisch gebied is minister Boer hanoeddin wellicht ingegeven door het Masjoemi-Parlementslid dr. Ali Akbar, die gelijk reeds gezegd een „nu merus clausus" voor de Chinezen op de universiteiten propageerde en daarbij speciaal de geneeskundige faculteit op het oog had. Deze dr. Ali Akbar is het namelijk kennelijk een doorn in het oog, dat de Chinese burgers door hun sterke econo mische positie, verhoudingsgewijs beter de kostbare medische studie kunnen vol gen dan de Indonesische. Hij wees er op dat het aantal Chinese studenten van de medische faculteit in Djakarta meer dan 50% van het totaal bedraagt. In Soerabaja is dat zelfs meer dan 75%. Op de 78 miljoen autochtone In donesiërs telde men in 1954 in totaal 704 „Asli"-artsen. Bij de Chinezen wa ren er 325 artsen op de 2 miljoen. Dr. Ali Akbar meent, met een ver wijzing naar de Chinese minoriteits zetels in het Parlement, dat het de mocratisch is, als het aantal plaatsen voor Chinese studenten bij het Hoger Onderwijs wordt beperkt. Hij heeft verder naar voren gebracht, dat het 't beste zou zijn, als de Chinezen eigen universiteiten zouden stichten. Conflict met militairen Tot zover beweegt de anti-Chinese stemming zich nog op het polemische vlak. al verwekken de verschillende uit latingen van vooraanstaande Indone siërs natuurlijk wel een onbehaaglijk ge voel onder de Chinezen. De bezorgdheid ontstond echter eerst recht, na wat volgde op de vechtpartij tussen dr. Harjono en ir. Han, n.l. de schietpar tijen op het gebouw van „Mascotte Motors" en de bedreigingen met de dood. In legerbringen en onder oud-strijders heeft men de botsing tussen dr. Harjono Dr. Louis Raemakers overleden ZEER BEKEND TEKENAAR In de ouderdom van 87 jaar is te Sclieveningen overleden dè bekende tekenaar en schilder dr. Louis Rae makers. Louis Raemakers werd op 6 april 1869 i te Roermond geboren. Hij heeft grote bekendheid verworven als tekenaar van politieke prenten in dagbladen. Van i 1907 tot 1909 werkte hij mee aan het „Algemeen Handelsblad" en na 1909 aan i ,De Telegraaf" In 1913 wijdde hij zich geheel aan de journalistiek. De tekenin gen, die hij tijdens de eerste wereldoor log maakte, maakten diepe indruk. In de jaren 19141918 wei-den ongeveer 1200 tekennigen van hem gepubliceerd. Ook door allerlei buitenlandse bladen werden zij opgenomen en albums teke- I ningen van Louis Raemakers zijn in 18 1 talen uitgegeven. In 1917 behaalde hij j alleen al in de V.S. met zijn tekeningen een oplage van een miljard exemplaren. In 1924 werd hem door de Universiteit van Glasgow het doctoraat honoris causa verleend. H.M. de Koningin be noemde hem tot Officier in de Orde van i Oranje Nassau. Voorts was hij drager I van tal van buitenlandse onder scheidingen en lid of erelid van tal van binnen- en buitenlandse genootschap pen en instellingen. f 12,000 gestolen UIT PORTEFEUILLE IN HOTEL Tot zijn grote schrik heeft een der talrijke buitenlandse gasten, die op het ogenblik in Amsterdam vertoeven, bemerkt dat uit zijn kamer in een der grote hotels van Amsterdam een por tefeuille, inhoudende f 12.000.was gestolen. De man heeft van deze ontvreemding aangifte gedaan bij de politde, die een onderzoek instelt. De buitenlander was afkomstig uit Venezuela. en ir. Han zeer hoog opgenomen, maar men kan zich niet aan de Indruk ont trekken, dat het incident een dergelijke omvang heeft aangenomen, omdat er een Chinees bij betrokken is. Dat blijkt o.a. uit het beroep, dat een bestuurder van de Bond van Indonesi sche ex-officieren op alle Chinezen deed, „om de Indonesische welgevoeg- lijkheid in acht te nemen". Hier wor den dus misschien ongewild alle Chinezen betrokken bij het optreden van één Chinees ir. Han over wie de rechter straks zal oordelen. De zaak wordt aldus een conflict tus sen militairen en oud-militairen ener zijds en staatsburgers van Chinese af komst aan de andere kant. Bezorgdheid Ernstiger nog is het intussen als een Parlementslid, van een Islamitische groep dr. Sjech Hadja Djalaloeddin, de rege ring vraagt stappen in het incident Har jonoHan te doen, en daarbij opmerkt dat de zaak niet alleen de gevoelens van het Indonesische leger krenkt, maar ook herinneringen oproept aan „de ver raderlijke wijze, waarop deze groep van landverraders (bedoeld worden de Chi nezen) tegen de vrijheidsstrijd van het Indonesische volk heeft gageerd", o.a. door steun te verlenen, in militaire dienst of als handlangers, aan de Ne derlanders tijdens de tweede militaire actie. In brede Chinese kring heerst, naast bezorgdheid, ook diepe teleurstelling over de opleving; der anti-Chinese stemming en de houding daartegen over van Indonesische zijde. Men hoopt dat een en ander de Chinese diplomatieke vertegenwoordiger in Djakarta en daarmee de regering in Peking niet zal ontgaan. Gewezen wordt nog op het feit, dat de anti-Chinese stemming juist op treedt op het moment, dat mevrouw Sun Yat Sen, de vice-voorzitster van het Chinese Nationale Congres, op uitnodiging der regering een bezoek aan Indonesië zou brengen. Een bezoek, dat overigens naar het heet wegens ziekte van mevrouw Sun voor onbe paalde tijd is uitgesteld. Een vijftigtal Amerikaanse kran tenjongens zullen eerstdaags ons land bezoeken als onderdeel van een Europese trip. Hedenochtend waren deze „jonge diplomaten" even op Schiphol, vanwaar zij naar Zweden vertrokken. Op het vliegveld kregen zij bloemen aangeboden door de a.s Haagse bloemenkoningin. onze stad genote. mej. Amanda Langezaal. Op deze foto geeft zij juist een bloem aan een jongeman uit Texas. INSTALLATIE WETGEVENDE VERGADERING In Djakarta Is medegedeeld, dat de Indonesische Wetgevende Vergadering in oktober, na de terugkeer van presi dent Soekarno van zijn reis naar de Sovjet-Unie, Oostenrijk, Joego-Slaviè en communistisoh China, officeel zal worden geïnstalleerd. Aanvankelijk zou dit geschieden op de 17e augustus, de Indonesische onafhankelykheidsdag

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 3