BRAND LEGT FABRIEK VAN FA.
KRANTZ GEDEELTELIJK IN AS
WEERBERICHT
Vonkenregen vergrootte gevaar
voor uitbreiding tot omgeving
Amerikaanse staalstaking zal
wel van lange duur zijn
COMMUNISTISCHE TERREUR
DRUKT ZWAAR OP POZNAN
95ste jaargang
DINSDAG 3 JULI 1956
No. 28872
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
GBLAD VOOR LEIDEN EN Or
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55
per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Felle vuurzee woedde in Leiden
Hedennacht heeft een felle brand, die tot ver in de omtrek zichtbaar was
en waarvan de vuurrode gloed zich onheilspellend tegen de donkere lucht
aftekende, een gedeelte van het uitgestrekte fabriekscomplex van de Leidse
Fabriek van lakens en wollenstoffen der N.V. J. J. Krantz en Zn. aan de
Langegracht in as gelegd.
Ondanks het feit, dat de brandweer, die onder leiding stond van de
commandant, de heer S. W. Hagedoorn, met uitgebreid materiaal ter plaatse
was ook het materiaal van de B.B. was ingeschakeld en assistentie van
de brandweer van Oegstgeest was ingeroepen, heeft men niet kunnen verhin
deren, dat de oude spinnerij en een gedeelte van de appretuur-afdeling zijn
uitgebrand.
De brand, die om circa half drie zijn hoogtepunt beriekte en toen woedde
over een lengte van ongeveer vijftig meter, terwijl het inwendige van het
gebouw één laaiende vuurzee was, ging met een geweldige rookontwikkeling
en een angstaanjagende vonkenregen gepaard.
Schade bedraagt
vele tonnen
De wind, die dwars over de Lange
gracht stond in de richting van de Ste
delijke Lichtfabrieken, dreef de vonken,
waartussen zich ook stukken brandend
hout bevonden, naar de overkant, waar zij
'n groot gevaar opleverden voor de aan
deze kant van de Langegracht staande
woningen. Terwijl de brandweercorpsen
uit Leiden en Oegstgeest vrijwel geheel
waren ingezet om de brand te localise-
ren een „muur" van water was opge
trokken langs één der aangrenzende be
drijfspanden van Clos en Leembruggen
hield de bedrijfsbrandweer van de
S.LJP. deze woningen, waarvan er vele
door de grote hitte-uitstraling geblakerd
zijn, voortdurend nat. De bewoners van
deze percelen, van wie velen in nacht
gewaad, vonden een tijdelijk onderdak
in het gebouw van de S.L.F.
Tegen kwart voor drie stortte onder
donderend geraas een gedeelte van de
topgevel van het fabriekspand neer. Nog
even laaide de brand opnieuw op.
Ruïne van staal, ijzer
en steen
Eerst tegen half vier begon het er op
te lüken, dat de brandweer, die uit
ruim twintig stralen water gaf, de brand
onder de knie had, doch toen was van
het uitgestrekte pand, waarin het vuur
zjjn alles vernietigende werking had ge
daan, niet veel meer over dan een ver
wrongen hoop staal, met ten dele nog
overeind staande muren, waartussen
vele totaal vernielde machines een
troosteloze aanblik opleverden.
Niet alleen de brandweer, doch ook de
politie was deze nacht op vrijwel volle
dige sterkte aanwezig, terwijl maatrege
len waren getroffen, dat twintig man
extra personeel op het hoofdbureau aan
wezig was.
Teneinde op alles voorbereid te zijn
dit mede in veiband met de vonken
regen was ook een gedeelte van het
personeel van de S.L.F. opgeroepen, ter
wijl de bedrijfsbrandweer volledig in
actie was en een watergordijn legde rond
en boven de bedreigde panden tegenover
het brandende fabriekscomplex.
Burgemeester op terrein
van de brand
Behalve dat uiteraard de directeur en
de adj. directeur van de N.V. aanwezig
waren, merkten wij o.m. op het terrein
van de brand op de burgemeester, jhr.
mr. F. H. van Kinschot, de commissaris
van Politie, de heer J. D. Dreeuws, de
directeur van de S.L.F., ir. Y. Ykema
en de hoofd- en districtsinspecteur van
het Brandweerwezen in Nederland, ge
vestigd in Den Haag.
Om circa half tien ook
reeds brand
Direct nadat het sein „brand bedwon-
gen" was gegeven, hadden wij een kort
onderhoud met de heer C. G. J. van
Diest, technisch chef van de N.V. Krantz,
die ons tevens in de gelegenheid stelde
de ravage in ogenschouw te nemen.
Van de heer Van Diest vernamen
wij, dat ook reeds gisteravond om
circa tien uur een brand, zij het van
beperkte omvang, gewoed had in het
aan de Oude Singel grenzende garen-
magazyn.
Omtrent dit tijdstip was de heer Van
Diest, die aan de Oude Singel woont, er
door enkele bewoners op attent gemaakt,
dat zij een brandlucht hadden waarge
nomen. De heer Van Diest, die op dat
moment juist enkele employé's van de
N.V. op bezoek had, trok onmiddellijk op
onderzoek uit. Bij het betreden van het
magazijn hadden de vlammen, die een
gretig voedsel vonden in de aanwezige
Zuidwestelijke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vrij veel bewolking maar geen regen
van betekenis. Overwegend matige zuid
westelijke wind. Ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
4 JULI
Zon op: 4.28 ;onder: 21.04 uur.
Maan op: 1.02 uur; onder: 17.07 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee te
11.23 en 23.35 uur.
Dit nazomer bestaat aK 10 pagina's.
garens, zich reeds voortgeplant langs het
plafond van het daarboven gelegen per
ceel Oude Singel 104. Met vereende
krachten slaagde men er in met enkele
snelblussers de vlammen te doven. De
inmiddels gealarmeerde brandweer kon
zich beperken tot de nablussing. Inmid
dels had de heer Van Diest de directeur
en de adj. directeur, resp. de heren ing.
A. Krantz en H. Rikkers, beiden in War
mond woonachtig, gewaarschuwd, die
even later ook arriveerden. De schade
van deze brand, waarvan de oorzaak on
bekend is, beperkte zich tot ongeveer
f. 15.000.
Teneinde geen enkel risico te nemen
werd besloten een waker, lid van het
personeel, in het gebouw achter te laten.
Bovendien werd nog een gedeeltelijke
rondgang door het fabriekscomplex ge
maakt. Tijdens deze rondgang bleek aUes
in orde te zijn.
Nog maar nauwelijks in zijn woning
teruggekeerd volgens de heer Van
Diest was het toen omstreeks twee
uur zag hy een vuurgloed in de om-
van de oude spinnerij en de
geving van de
rijwielbergplaats.
Opnieuw trok hij op onderzoek uit.
Inmiddels had ook de in het gebouw
achtergebleven waker onraad bespeurd.
Ogenblikkelijk werd de brandweer ge
waarschuwd, die reeds op weg naar het
fabriekspand begreep met een felle uit
slaande brand te doen te hebben.
Hoewel de heer Van Diest zich in
dit nachtelijk uur nog niet uit kon
laten over de totale schade, vermoedt
hij dat deze in de tonnen zal lopen.
Van groot belang achtte hy het ech
ter, dat de twynerij, de weverü, de
vollerü en de ververij gespaard zijn
gebleven en dat de brand slechts ge
woed heeft in de reeds lang buiten
gebruik gestelde spinnerij.
Doortastend optreden van
brandweer
Aan het doortastend optreden van de
brandweer, die het vuur van drie kanten
insloot, o.a. ook van de zijde van de
Oude Singel, is het te danken, dat deze
brand kon worden gelocaliseerd tot de
oude spinnerij en een gedeelte van de
appretuur-afdeling. Kranig; weerden zich
ook de leden van de bedrijfsbrandweer
van de S.L.F, die wisten te voorkomen,
dat het vuur oversloeg naar de aan de
overkant van de Langegracht gelegen
panden.
Woedde de brand, zoals gemeld, aan
de voorzijde over een lengte van circa
50 meter, in de diepte vormde zich een
vuurhaard van ongeveer veertig meter.
Tij'dens de blussingswerkzaamheden
kwam een vijftal flessen, gevuld met
buta-gas tot explosie. Persoonlijke
ongelukken deden zich hierbij niet voor.
Bedrijf reeds weer
gedeeltelijk in werking
Dank zü het optreden van de brand
weer brand localiseren kon het
bedrijf, na wederom van elektrische
stroom te zyn voorzien, hedenochtend
reeds weer gedeeltelijk in bedryf wor
den gesteld.
Men heeft zelfs iveinig hoop voor een
regeling vóór het einde van augustus
Volgens deskundigen, zowel aan de züde der werkgevers als aan die der
werknemers, is er weinig kans, dat de in het afgelopen weekeinde begonnen sta.
king in de Amerikaanse staalindustrie spoedig zal worden geregeld. Men heeft
zelfs weinig hoop op een regeling vóór het eind van augustus. Vooral aan de
zijde van de Vakbond van staalarbeiders acht men het waarschünlijker, dat
de staking twee maanden zal duren. Beide partyen hebben te kennen gege
ven. dat zy bereid zijn de zaterdag j.l. afgebroken onderhandelingen te hervatten,
maar zy handhaafden hun sterk uiteenlopende standpunten. Volgens McDonald,
president van de vakbond van staalarbeiders, ziet het er niet naar uit, dat
de onderhandelingen deze week nog zullen worden hervat. Hy verklaarde," dat
de arbeiders vast besloten zijn een goede arbeidsovereenkomst te verkrygen, ook
al zou hiervoor een langdurige staking nodig zijn.
Reqerinq in qebreke i vreemd karakter heeft, daar kennelijk de
vakbond noch de staalindustrie zeer
Het hoofd van de federale bemidde- veel moeite heeft gedaan om haar te
lingsdienst, Joseph Finnegan, heeft aan- voorkomen. De vakbond heeft zich er
geboden met beide partijen te confe- i mede vergenoegd te verklaren, dat het
reren. Er was overigens reeds kritiek I aanbod der werkgevers onvoldoende
geoefend op de regering wegens het feit,was. De vakbond wenst een aanzienlijke,
dat zij in gebreke was gebleven tussen- I maar niet nader aangegeven verhoging
beide te komen. Toen aan de president1 van het loon, dat thans 2,46 dollar per
van het Verbond van staalarbeiders het uur bedraagt, alsmede een toeslag van
bemiddelingsaanbod werd medegedeeld
zei hij: „Hebben wij dan toch nog een
regering?" Volgens Agence France Pres-
se (AFP) kan het politieke aspect van
de staking in dit verkiezingsjaar niet
verwaarloosd worden. De regering had
zich aanvankelijk niet willen mengen in
een conflict, waarbij 650.000 arbeiders
betrokken zijn, maar een staking van
een dergelijke omvang zou haar prestige
afbreuk kunnen doen, indien men in de
vakverenigingskringen zou gaan over
hellen tot de mening, dat de regering de
werkgevers in hun houding zou hebben
gestijfd. Verder wordt er de aandacht
op gevestigd dat deze staking een
100 procent voor arbeid op zondag, een
toeslag voor arbeid op zaterdag en ver
schillende andere voorzieningen. De
staalmaatschappijen hadden oorspron
kelijk een contract voor de duur van vijf
jaar aangeboden met een verhoging van
het uurloon met 7.3 dollarcents in elk
jaar der overeenkomst. Dit contract
voorzag echter niet in extra beloning
voor arbeid op zaterdag en in een toeslag
van 4 procent voor arbeid op zondag. Dit
aanbod werd later vervangen door een
voorstel een contract te sluiten voor de
duur van vier jaar en vier maanden
met een evenredige verlaging van het
oorspronkelijke loonaanbod.
Op de Leusder Heide bij Amers
foort is gisteren een nationale
vijf Itamp van het Nederlands Olym
pisch Comité begonnen. Een der
deelnemers, opperwachtmeester D.
Eendenburg. tijdens de motor-
terreinrit.
Koningin ontving
dr. Drees
Verrassende ontwikkeling
(Van onze parlementaire redacteur)
Kabinetsformateur dr. Drees heeft
zich vanmorgen naar H.M. de Ko
ningin begeven voor het' uitbrengen
van een tussentijds rapport over de
stand van de Kabinetsformatie. Te
kwart voor elf ontving Koningin
Juliana dr. Drees in het Huis ten
Bosch te Den Haag.
Het tijdstip in de fase van de Kabi
netsformatie, waarop dr. Drees tussen
tijds rapport uitbrengt, is verrassend.
Want morgenochtend ontvangt hij de
antwoorden van de fracties over twee
punten van zijn regeringsprogramma.
Die antwoorden zouden hem voor de bé-
slissing kunnen stellen zijn formatiepo
ging op te geven Dan is het verrassend,
als hij 24 uur tevoren nog aan de Ko
ningin een tussentijds rapport uitbrengt.
Men zou hieruit kunnen concluderen,
dat de Kabinetsformateur verwacht na
morgen in ieder geval nog te zullen door
werken aan het opstellen van het rege
ringsprogramma.
Om allerlei redenen meent men daar
om, dat de Kabinetsformatie in de ko
mende dagen tot een verrassende ont
wikkeling zal leidien.
Gesprek van drie uur
Over kabinetsformatie
(Van onze parlementaire redacteur)
De conferentie van Kabinetsforma
teur dr. Drees met de fractieleiders
van de P. v. d. A., KVP, AR, CHU en
VVD heeft gisteravond drie uren ge
duurd. Er is weer lang gesproken over
de defensie-uitgaven en vooral de be
spreking van de ingewikkelde huur-
kwesties nam veel tijd in beslag.
Voor morgen verwacht dr. Drees
antwoord van de fracties over de
nieuwe denkbeelden, die in de confe
rentie van gisteravond zijn gerezen.
Daarna zal hij beslissen of hij zijn for
matiepogingen zal voortzetten.
Vanmorgen hebben in het gebouw
van de Tweede Kamer de fracties van
de P. v. d. A., KVP, AR en VVD ver
gaderd. Vanavond komt de fractie van
de CHU bijeen.
ZwoSIe tijdelijk zonder stroom
(Spciale berichtgeving)
Zwolle en omgeving hebben vanoch
tend van ongveer 10 minuten over
half zeven tot tien voor half acht
zonder stroom gezeten In Leeuwarden
ontstond in het schakelhuis van het
P.E.B. een explosie, doordat een scha
kelaar defect was geraakt.
De Leeuwarder centrale kwam hier
door buiten werking. Hpt gaf echter
tevens een zodanige sterke stroom
stoot over het koppelnet met Zwolle,
dat in de centrale te Harculo de be
veiligingen in werking kwamen en de
turbo-generatoren dus stil kwamen
te staan.
In geen van de huizen had men
stroom, bedrijven kwamen, voor zover
zij elektrische machines gebruiken, stil
te liggen en ook de spoorwegen werden
weer gevoelig getroffen, daar het baan
vak Leeuwarden-Zwolle eveneens zon
der stroom kwam Dit betekende aan
zienlijke vertraging
In Zwolle was men de situatie om tien
voor half acht weer meester, in Leeu
warden om half acht.
Voor de technische staf van de Centra
les waren het drukke dagen, daar im
mers gisteren ook reeds een ernstige
storing optrad.
Annar Pauker zou
overleden zijn
Een maand geleden in alle
stilte begraven, beweert
vluchtelingenblad
De „Manchester Guardian" beweert,
dat Anna Pauker, de voormalige, wegge
zuiverde Roemeense minister van Bui
tenlandse Zaken, overleden is. De „Guar
dian" citeert een blad voor Roemeense
vluchtelingen, dat te Parijs verschijnt.
Volgens dit blad is Anna Pauker een
maand geleden op 63-jarige leeftijd in
Boekarest overleden. Zij zou in alle stilte
zonder enige plechtigheid zijn begraven.
Slechts haar naaste bloedverwanten en
vrienden woonden de begrafenis bij. Het
communistisch regiem liet zich niet ver
tegenwoordigen.
Anna Pauker was minister van Bui
tenlandse Zaken en waarnemend pre
mier toen zij in 1952 werd afgezet „we
gens afwijkingen".
Eén laaiende vuurzee. Heden
nacht om omstreeks kwart vóór drie
was de brand op zijn hoogtepunt.
(Foto L.D./Van Vliet.)
Tussen buffers gedood
015160111003» is op het emplacement
van de Ned. Spoorwegen te Bergen op
Zoom de 50-jarige C. Schot tussen de
buffers van twee wagons doodgedrukt.
De man, die voor de firma Beckers op
de loslijn bezig was een wagon te los
sen, had zich even verwijderd om iets
aan de andere zijde van de loslyn te
halen. Hiervoor stak hy, tegen het
verbod, enkele rangeerlijnen over. By
het terugkomen liep hij tussen twee
wagons door, die op zeer korte afstand
van elkaar stonden. Het ongeluk wilde
dat op dat moment dat de man zich
tussen de buffers bevond het ene stel
wagons werd opgeduwd, waardoor hjj
tussen de buffers bekneld geraakte.
Hy werd op slag gedood. Het slacht
offer was ongehuwd.
Al weken geleden gaf Warschaus blad
toedat er grote werkloosheid in land heerst
Nieuwe stakingen in de Poolse stad Poznan (Posen) dreigen op een tweede
algemene staking uit te lopen, aldus Westelijke zakenlieden, die gisteren in
Berlijn arriveerden. Honderden arbeiders waren maandag niet op hun werk
verschenen, aldus deelden zij mede; anderen zijn een langzaam-actie begon
nen. De opstandige arbeiders zouden gewaarschuwd hebben, dat zij ten
tweeden male de straat zouden opgaan, als de autoriteiten niet onmiddellijk
een einde aan hun terreurbewind zouden maken. De grieven der arbeiders
zouden nog onverminderd bestaan en zij zouden bitter gestemd zijn over de
honderden arrestaties, welke politie en leger onder de leiders van de revolte
verricht hebben. Het platteland rond Poznan wordt grondig door troepen
uitgekamd en reeds zouden meer dan duizend personen gearresteerd zijn
wegens hun aandeel in de onlusten. Nu de jaarbeurs in Poznan gesloten is,
„durven" de autoriteiten meer dan voordien. Twee pantserdivisies en enige
duizenden politiemannen en andere militairen zouden aan de meedogenloze
jacht op de leiders van de opstand deelnemen. Rondom de stad zijn wegver
sperringen opgericht om te voorkomen, dat personen, die aan de gevechten
hebben deelgenomen, alsnog de wijk naar het platteland nemen.
Ook onrust in het
Poolse niijngebied
Veertien dagen voor de opstand in
Poznan meldde een Warschaus blad ,Po
Prostu", dat gisteren, 2 juli. in Wenen
ontvangen werd. dat er in Polen grote
werkeloosheid heerste die jaarlijks toe
nam. Arbeidsters met grote gezinnen
kregen het eerst ontslag. „Hun tragische
toestand is verergerd door het feit dat
onze wetggevende macht verzuimd heeft
te voorzien in uitkeringen of medische
hulp ten behoeve van de werklozen, op
grond van de overweging dat werkeloos
heid niet bestaat", aldus genoemd blad.
De grootste toeneming van de werke
loosheid vond plaats tussen 1950 en 1954,
toen de levensstandaard daalde en vele
vrouwen werk moesten zoeken om de la
ge lonen van hun echtgenoten aan te
vullen. Radio-Warschau ontvangt onge
veer 500 brieven per maand van mensen
die werk zoeken", zo deelde het blad
mede. waarmede duidelijk is aangetoond
dat de communistische beweringen als
zou de opstand „met Amerikaanse dol
lars" ontketend zijn, ronduit een leugen
„Zonder genade"
Van officiële Poolse zijde wordt intus
sen ..onrust" toegegeven in het mijnge-
bied. In de mijnbouwstreek van Opper -
Silezië, zo schrijft het te Kattowitz
(thans: Stalinograd) verschijnende blad
„Dziennik Zachodni" zijn „saboteurs en
agenten" aan het werk. Het blad waar
schuwt de mijnwerkers, dat zij „zonder
genade neergeslagen" zullen worden in
dien hun onrust tot openlijke rebellie
zou overgaan. Volgens het blad is deze
onrust op 20 juni begonnen en een re
actie was op de eis van de eerste secre
taris der Poolse communistische partij,
Ochab, dat de mijnwerkers een produk-
tietekort. van 2,5 miljoen ton door over
werk inhalen.
