Vol', mr. J. M. van Beminden kwart
eeuw Leids juridisch hoogleraar
Opening dr. Van Voorthuysenscliool
fste Jaargang
Donderdag 26 april 1956
Tweede blad no. 28816
Op slechts 58-jarige leeftijd
Promotor van de Nederlandse
wetenschap
criminologische
Niel straf, maar oorzaak primair
probleem van (le misdaad
(Van een onzer redacteuren.)
De in dienstjaren op een na oudste juridische hoogleraar van de Leidse
liversiteit, prof. mr. J. M. van Bemmelen, hoogleraar voor strafrecht,
afvordering en criminologie, zal zaterdag a.s. 28 april gedurende een
art eeuw als hoogleraar aan de Leidse Universiteit verbonden zijn. Reeds
ige jaren voor zijn benoeming als zodanig doceerde mr. Van Bemmelen
rafrecht tijdens het ziekteverlof van prof. Blok, wiens opvolger hij werd
diens overlijden.
Prof. Van Bemmelen heeft zich op wetenschappelijk terrein in het
jzonder verdienstelijk gemaakt door het onderzoek naar en het naar
ïarde schatten van de oorzaken en achtergronden van de criminaliteit
stimuleren en de vorm en mate van straf aan deze inzichten aan te
ssen. Zijn maatschappelijk werk, dat een veel ruimer terrein heeft be
rken dan zijn Universitaire arbeid, legt daarvan in praktische zin een
lidelijk getuigenis af.
Tok«>npnef hen in I meenschap. straft b.v. met middelen die
i enenenu Degm j zy veroordeeU en bestraft: vrijheids-
icob Maarten van Bemmelen, zoon I beroving, ontneming van eigendom etc
de Groningse hoogleraar J. F. van I Alleen de voorwaardelijke straf maakt
nmelen en kleinzoon van de beroem- daarop een uitzondering, terwijl deze
Leidse chemicus prof. J. M. van Bern-1 straf bovendien het voordeel heeft, niet
ien, werd op 20 april 1898 in Den I het gevoel bij te brengen ..er af te zijn"
(Ingez. Med.-Adv.)
Trein greep auto
Gistermiddag is de stoptrein Sittard- DE Kk£|N£ GêVoEGE^S DES V-EVEA/5
Spencer
Keukenhof
Maastricht op de onbewaakte overweg
aan de Vouwerweg te Geleen in botsing
gekomen met een met zand geladen
vrachtauto bestuurd door de 19-Jarige
G. J. K. Moonen uit Heerlen. De
vrachtauto werd van achter gegrepen en
naast de spoorlijn ln de greppel gewor
pen. De chauffeur bleef ongedeerd; de
trein werd zwaar beschadigd.
De chauffeur verklaarde dat kinderen
een ruit van de cabine van de auto
hadden ingeworpen, waardoor hij schrok
en op de overweg afremde.
Kynologenver. „Rijnland".
KWALIFICATIE „ZG" BETEKENT
TERECHT „ZEER GOED"!
In de bovenzaal van café-restaurant
„Zomerzorg" hield gisteravond voor de
leden van de Kvnologenver ..Rijnland"
de bekende fokster, keurmeesteresse en
het lid van de Raad van Beheer, mevr
M Donath-Seeuwen. een causerie over
Kynologische begrippen".
Na een inleidend woord van de voor
zitter. dr. Ir P C. Lindenbergh. gaf de
secretaris, de heer G Smits, een over
zicht van de voorstellen voor de a.s
contactvergadering, het overleg tussen
de Raad van Beheer en de Kynologen-
clubs.
In een vlot betoog vertelde mevrouw
Donath vervolgens het een en ander
over de eisen, waaraan keurmeesters
moeten voldoen en over de verschillen
de kwalificaties
Men moet vooral niet denken, dat al
leen de kwalificatie ..U" bevrediging
m schenken, ook de kwalificatie „ZG
is met recht ..zeer goed Er bestaat in
leidende Kynologische kringen het stre
ven om in de naaste toekomst zuiniger
met het predicaat ,.U" om te springen
en het slechts in zeer beperkt aantal
gevallen toe te kennen
Na de pauze was er gelegenheid tot
vragenstellen, waarvan een druk ge
bruik werd gemaakt, zodat een geani
meerde gedachtenwisscling ontstond.
s duizen
den guldens werden betaald voor één
enkele tulpebol Die tijd is voorbij, maar
de bloeiende bollenvelden zijn nog steeds
een stuk Hollandse welvaart. De schoon
heid is boven -cle rijkdom onder de grond.
Het komt wel meer voor, dat U op 7 eerste
gezicht niet alles ziet. I\eem bijvoorbeeld
Utc Spencer eens: hoe mooi en practisch
't doosje ook is, hoe lekker de geur en hoe
ntooi tie gouden tabakskleur ook zijn, de
icerkelijke waarde van de tabak in Uw
Spencer proeft Heerst als V haaropsteekt.
Als U straks even uitblaast in de Keuken
hof en LI steekt een Spencer op kunt U
met recht zeggengoud in de grond -
goud in de mond!
In Turn-Top Etu,
ig geboren, doorliep het gymnasium
ironingen en studeerde aldaar rechten
de jaren 19191922, welke studie hij
1923 bekroonde met zijn promotie tot
tor in de rechtsgeleerdheid op een
«(schrift getiteld: „Van zedelijke ver
ering tot reclassering". Dit proef-
rift was reeds een voorteken van de
angrijkste wetenschappelijke enmaat-
appelljke arbeid, die door dr. Van
nmelen verricht zou worden,
n 1923 en 1924 was dr. Van Bemmelen
aar in de staatswetenschap aan de
IS te Groningen, van laatstgenoemd
r tot 1926 advocaat te Rotterdam, van
6 tot 1928 substituut griffier aan het
atongerecht en van 1928 tot 1931 sub-
tuut griffier aan de rechtbank in de
asstad, waar hij ook geruime tijd se-
taris was van de plaatselijke afdeling
i het Nederlandse Genootschap tot
ielijke Verbetering der Gevangenen.
Sinds 1929 verbonden
aan Leiden
leeds tijdens zijn Rotterdamse periode
teerde dr. Van Bemmelen strafrecht
Leiden, namelijk sinds september 1929
lens het ziekteverlof van prof. mr. A.
Blok. Na diens heengaan werd dT. Van
mmelen op 28 april 1931 diens opvol-
als hoogleraar in het strafrecht, de
;fvordering en de criminologie. Hij
„waardde dit ambt, dat hij thans een
«rt eeuw heeft vervuld, met een oratie
Ir „de betekenis van het strafrecht
|r de normale mens". Gelijktijdig met
tr vele Leidse hoogleraren nam prof.
n Bemmelen als protest tegen Duitse
Utregelen in mei 1942 ontslag, doch in
1945 hervatte hij uiteraard zijn aca-
lisehe functie. Inmiddels had hij van
ustus 1942 tot juni 1943 als gijzelaar
St. Michiels Gestel vertoefd,
aast zijn Leids hoogleraarschap was
l. Van Bemmelen sinds 1940 plaats-
rangend president van de krijgsraad
Den Haag. ln de Jaren 1944 en 1945
idisch adviseur van de commandant
ierlandse Binnenlandse Strijdkrach-
en in de eerste twee jaren na de be
ding reserve-luitenant kolonel bij het
itair Gezag In de jaren 1939 en 1940
hij voorts lid van de Leidse gemeen-
lad als lid van de fractie der Liberale
atspartij.
'oorts moeten van zijn functies ge-
md worden die van redacteur van het
dsehrift voor Strafrecht sinds 1931.
acteur van het Weekblad van het
ht ln de jaren 1933—"36. redacteur
het Nederlands Juristenblad sinds
i. voorzitter van de Militair Rechter,
e Vereniging van 1936 tot 1945 en vele
en voorzitter van de afdeling Leiden.
»r Rijnland, van Pro Juventute.
als de straf voltooid is In de toekomst
zal naar straffen gezocht moeten worden
die de negatieve aspecten van het hui
dige strafstelsel missen en bovendien een
positievere werking uitoefenen.
Vroegtijdige medisch-
pedagogische controle
Veel waarde hecht prof. Van Bem
melen aan een vroegtijdig ingrijpen in
dc opvoeding van het jonge kind. Vrij
algemeen wordt thans de controle op
tbc en andere besmettelijke ziekten en
gebreken op zuigelingen en jonge kin
deren aanvaard. Waarom kan dat niet
op geestelijk terrein evenzeer? Dit
geldt niet alleen voor kinderen uit mi
lities die een criminele predispositie
veroorzaken, doch voor alle kinderen,
iledisch-pedagogsche controle is van
het allergrootste belang voor de be
strijding der criminaliteit, en prof. Van
Bemmelen heeft er sinds 1935 naar ge
streefd, een dergelijke controle vorm
te geven.
Deze controle kan voorts een belang
rijke bijdrage leveren tot verdere inper
king van de onttrokking aan het ouder
lijk gezag en ruimere effectuering van
het instituut van gezinsvoogdij. Na de
jongste wereldoorlog heeft zich op dit
gebied een grote verbetering voorgedaan,
maai- deze dient nog veel verder te wor
den voortgezet.
Prof. mr. J. M. van Bemmelen I
Wiersma en Froentjes en de docent vorm juridische problemen voor een le-
Publikaties
Prof. Van Bemmelen heeft op velerlei
wijzen zijn denkbeelden ten aanzien .m
strafrecht en criminologie uitgedragen,
onder meer tijdens zijn rectoraat in het
academische jaar 1953'54, toen hij in
oraties voor breder knng dan die der
Juristen aandacht vroeg voor actuele
problemen. Voorts zijn er zeer vele pu-
blikaties van zijn hand verschenen, zo
wel in boekvorm ais in juridische tijd
schriften en in dagbladen, welke laatste
hem gelegenheid boden in populaire
kenpubliek helder mteen te zetten
Van zijn publikaties noemen wij als de
belangrijkste behalve de reeds vermelde
dissertatie en inaugurele oratie zijn
„Nemo debet bis vexari" <1934», „De
psychiater in het rechtsgeding" <1934,
met dr. D. Wiersma in een werk onder
redactie van prof. Carp), „De ontwikke
ling van onze materiele militaire straf
wetgeving" (1936), „Strafvordering"
(1936, thans een zesde dimk in bewerking)
„Criminologie" (1942, thans drie druk
ken verschenen), „Indonesië en oorlogs-
misdadigers" (1947). „Het probleem van j ;r
de doodstraf" 1948„Universiteit en ^<^.7/
strafrecht" (1953), „De bijzondere delic-
Blijde dag voor B.L.O. in Leiden
Echtgenote van (le Commissaris van <le
Koningin verrichtte de plechtigheid
Voor het B.L.O. in Leiden en in breder verband ook voor ons land
Miljoenenwerk wacht was het gisteren een zeer bijzondere dag: dc officiële opening van de
I bouw. waar zij werd verwelkomd door
de loco-burgemeester en het hoofd der
school cn Mieneke den Haan haar een
boeket bloemen aanbood.
Nadat allen in de ruime en keurig
ingerichte hall een plaatsje hadden ge-
I vonden, heette de lieer Van Schaik al
len hartelijk welkom. Er is aldus spr..
onder velen van ons grote spanning ge-
I Hoogste salarissen in de
SovjetrUnie sterk verlaagd
Volgens gewoonlijk betrouwbare krin
gen te Moskou zijn de salarissen van
de best betaalde groepen in de Sovjet-
Unie drartlsch verlaagd. Sommige sala
rissen zijn de helft kleiner gemaakt. De
verlagingen betreffen de salarissen van
ministers, vooraanstaande geleerden en
andere groepen.
De maatregel volgt op een waarschu
wing van secretaris Kroesjtsjef op het
jonge partijcongres, dat een kleine
categorie mensen overdreven salarissen
krijgen. Hij zei toen ook. dat lage lonen
zouden worden verhoogd.
Er is. volgens het oordeel van prof. Van
Bemmelen. overigens nog veel meer no
dig om idealen in deze richting enigs
zins redelijk te verwezenlijken. Een
degen onderzoek naar de oorzaken
de criminaliteit, dat miljoenen zou kos
ten. is nodig om maatregelen te recht-
vaardigen en hervormingen ook in het I gedaan en
strafstelsel mogelijk te maken. Onder
zoekingen van die aard elders (zoals in
Amerika i kunnen voor een oordeelsvor-
Dr. A. van Voorthuysenschool, gelegen aan het verlengde van de Marnix- j weest paar de uiteindelijke vormgeving
straat. Een school wij schreven daar gisteren reeds uitvoerig c
en de inrichting van het gebouw Nu de
school er eenmaal staat, gaat onze gro-
Tinc rerielifk te vmvw«ii ecn unieke outillage, waarop Leiden terecht trots mag zijn. Het was ook te waardering uit naar de architect en
--I d„. „i, ae kroon *e..e „P pioni^arboid van d, A. van -ft-. -
Voorthuysen, die zo ontzettend veel voor het moeilijk lerende kind heefthebben gegeven Nadat spreker erop ge-
iens ideeën in deze school gestalte hebben gekregen. Tenslotte:
een blijde dag ook voor het hoofd van deze school, de heer M. G. H. den
Haan, naar
wezen had. dat het onderwijs aan moei
lijk lerende Kinderen een geheel eigen
karakter draagt, weidde hij uit over de
ming en svsteemhervorming in ons land school is ingericht.
Ien zilveren hoogleraarsjubileum, ge-
fcd lang voor het ingaan van een eme-
pat. betekent eigenlijk niet meer dan
een verder lopende weg even stilstaan.
Uien en vooruitzien. Het is een mijl-
bi, die ergens langs een weg staat, niet
een kruising, njet op een einde, niet
een begin. Vooral een universitair ju-
bum in een alpha-faculteit geeft daar.
br weinig gelegenheid. Iets steekhou-
hs, typisch persoonlijks over de jubi-
ns te berde te brengen. Een jurist kan
leen dergelijk geval niet bogen op „ont-
kkingep" of het vaderschap van revo-
ponaire ontwikkelingen, zoals veelal
de B-faculteiten het geval Is. De ont-
pkeling van het recht is nimmer meer
p een evolutie, voortvloeiend uit de
hkbeelden van velen en de groei of
formatie van de maatschappij.
I I' dit licht bezien tekent het de uit-
londerlijke waarde van de arbeid van
trof. tan Bemmelen. wanneer daar
aan reeds op dit moment, ergens langs
het spoor van zijn werk dat nog geens-
fans is afgesloten, een karakteristiek
jfgevcn kan worden cn een invloed
kan worden toegekend, waarop sleohts
|»einigen kunnen bogen.
Criminologische basis voor
strafrecht
Prof. Van Bemmelen heeft zijn Leid-
academische positie zowel op weten-
thappelük als op docerend terrein
roor een groot deel in dienst gesteld
r>n de criminologische fundering van
pet strafrecht, d.w.z. een streven, de
przaken van de misdaad te leren ken-
pen, middelen te vinden oni die oorza
ken weg te nemen, en bij veroordelin-
len in sterke mate mpt die oorzaken
tekening te houden, dit alles primair
Wellend boven het „straffen" als ver
gelding of zelfs als heropvoeding,
i Tjjdens een onderhoud, dat prof. Van
;Bemmelcn ons naar aanleiding van
lijn komend jubileum toestond, trad j
telkenmale weer zijn streven op de
'oorgrond, de wetenschap en praktijk
strafrecht en strafvordering on
dergraven of zelfs vervangen te zien
foor criminologisch begrip.
?rof. Van Bemmelen formuleerde als
»te overtuiging, dat het thans bestaan-
I strafstelsel slechts een zeer betrek-
ftjke waarde heeft. De staat, de ge-
geen basis zjjn. omdat deze problemen
ten nauwste verbonden zijn met het ka
rakter der nationale samenleving. Prof
Van Bemmelen is er. zo vertelde hij ons.
van overtuigd dat een dergelijk onder
zoek niet alleen op humane en morele
gronden billijk en noodzakeltjk is, doch
ook materieel maatschappelijk nut zou
afwerpen.
Uitbouw faculteit
Daarnaast heeft prof. Van Bemmelen
een belangrijke bijdrage geleverd tot de
uitbouw van de Leidse juridische facul
teit, b.v. door zijn aandeel ln het tot
stand komen van de Moddermanstich
ting, die thans zetelt ln het Snouck Hur-
onjehuis doe'
'.lijke omgev
wordt ondergebracht, en zijn aandrang
tot het instellen van nieuwe leerstoelen,
na de oorlog bezet door de hoogleraren
Het was voor Leiden een grote eer, dat de echtgenote van de Commissaris
van de Koningin in Zuid-Holland, mevr. L. II. A. Klaasesz-De Bruijne, die
hiermede haar eerste officiële daad verrichtte, bereid was gevonden de
school te openen. Bovendien gaf ook de Commissaris van de Koningin,
ntr. J. Klaasesz, deze* middag blijk van zijn belangstelling.
Onder de verdere aanwezigen merk
ten wij o.m. op de echtgenote van de
burgemeester, mevr. J. M. v. Kinschot-
Dorhout Mees. de loco-burgemeester,
cle heer J C van Schaik de weihou
der van Sociale Zaken de heer S Men
ken, de gemeente-secretaris, mr J Bool
de rijksinspecteur voor het BLO de
afdeling van deze Vereniging, mej: R. L.
van Voorthuysen die indertijd ook de
eerste steen voor het nieuwe schoolge
bouw heeft gelegd, tal van raadsleden,
ir. D V Lom. adj. directeur van Ge
meentewerken de stadsarchitect, ir. T
K ,1 Koch. naar wiens ontwerp de
ichool is gebouwd, de oud-gemeentelijk
heer H L Goudt. de rijksinspecteur inspecteur voor het onderwijs, de heer
van het onderwijs, de heer J Machiel- I H A Vriend en voorts vele hoofden
sen. de gemeentelijk Inspecteur van hei van dienst, vertegenwoordigers van het
onderwijs de heer B Swanenburg, de Chr. on R -K. BLO ln Leiden en de
chef van de afdeling onderwijs, mr dr. hoofdaannemer de firma Kuvl en Siet-
Bruyne aan hel schoolge-
in de loop der jaren zijn ingevoerd
Tenslotte deelde de heer Van Schaik
mede. dat nog enkele versieringen tan
de hand van de kunstschilder Andrea
in de hall zullen worden aangebracht.
Het hoofd der school, de heer Den
Haan. gaf vervolgens een kort overzicht
van de ontwikkeling van het BLO in
de Sleutelstad en het onderwijs, dat
sinds 1914 in de oude school aan de
Caeciliastraat werd gegeven. Spreker
was zeer verheugd, dat zijn inzichten,
die hij in 1948 op papier stelde, thans
zulk een gelukkige realiteit waren ge
worden. In dit verband had ook de heer
Den Haan bijzondere waardering voor
ing. Koch en zijn helpers en de mede
werking. die van verschillende instan
ties werd ontvangen
Vervolgens zette de heer Den Haan
uiteen op welke principes - dit met het
oog op het speciale karakter van het
onderwijs - de school is gebouwd, t w
licht en lucht. open. zonnig, royale
ruimtewerking en met mogelijkheden,
zowel binnen als buiten de school (die
ren- en plantenafdeling, sportveld,
schooltuinen etc.) Mede vanuit, het
spel. aldus spreker, wensen wij het
denkleven van het kind tot ontwikke
ling te brengen In het BLO zien wij
het instituut voor de sociale vorming.
Het is een klaarmaken voor het leven
Tenslotte weidde spreker uit over het
innig contact, dat er bestaat tussen de
school en de gezinnen. Als een bewijs
hiervan noemde spreker, dat de heer
Van Leeuwen, de vader van een reeds
overleden leerlinge, geheel belangeloos
een kunstzinnige versiering in één der
lokalen had aangebracht.
De heer Den Haan sprak de verwach
ting uit. dat de nieuwe school nog vele
jaren tot heil van het geestelijk mis
deelde kind mocht werkzaam zijn.
OFFICIËLE OPENING
Mevr. Klaasesz. die hierna de officiële
opening verrichtte, was zeer getrof
fen door de bouw en inrichting van
de school, die juist zo bij uitstek ge
schikt is voor het gehandicapte kind.
Zij achtte het zeer juist, dat dit kind
hier de gelegenheid wordt geboden om
met planten en dieren in aanraking
te komen en deze ook met zorgende
liefde te omringen.
Met het uitspreken van de wens, dat
de kinderen hier zeer gelukkige jaren
mogen doorbrengen, verklaarde zij de
school voor geopend.
„IDEEËN VAN VADER"
Rondom de zandbak. V.l.n.r.
mevr. L. H. A. Klaasesz-De Braijne.
de Commissaris van de Koningin in
Zuid-Holland, mr. Klaasesz. de
heer AI. G. H. den Haan.
Bool. mevr. Af. van Kinschot-
Dorhout Mees. wethouder S. Men
ken en loco-burgemeester C.
van Schaik.
(Foto LD /Van Vliet.)
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het doctoraal i
Geschiedenis, de heer H. Binnendijk
(Wassenaar).
PROMOTIE LEIDSE UNIVERSITEIT
Gepromoveerd tot doctor in de Wis-
en Natuurkunde op proefschrift eetiteld:
„The functional morphology of the head
of the common viper", de heer P. Dulle.
meijer, te Leiden. De promotie geschied
de cum laude.
haar vader gelukkig zou zijn geweest als
hij dit moment had kunnen medema
ken Veel van zijn ideeën zijn in deze
school verwerkt.
Vervolgens sprak zij over de fijne
geest in de school en het team-work,
dat bestaat tussen het hoofd en zijn
medewerkers.
l)e rijksinspecteur van het BLO, de
heer Goudt. die eveneens grote be
wondering had voor de bouw en in
richting van de school - ..'t is de
mooiste in ons land" - bracht nog
eens onder de aandacht, dat het kind
cn met name het gehandicapte kind -
in deze school een tweede tehuis moet
vinden. In een BLO-schooI zal vol
gens spreker bij de leerkrachten nog
meer de aandarht moeten vallen op
het hart, dan op het verstand.
In zijn kwaliteit van voorzitter van
de Oudercommissie, die uiteraard zeer
verheugd is over deze prachtige school,
bood de heer H Wagemans deze middag
een geluidsversterker met microfoon,
een platenwisselaar en 'n aantal gram
mofoonplaten aan. Nu vandaag de
kroon op het werk wordt gezet, plaatst
onze commissie, aldus de heer Wage
mans, daarin gaarne enkele parels.
Dokter J G Bazuin, voorzitter van
de Dr. Van Voorthu.vsenstichting voor
Nazorg, zette uiteen, dat- zorg en na
zorg hand in hand dienen te gaan.
Spreker, die vol lof was over de enorme
overgang van oud in nieuw, schonk spe
ciale aandacht aan de figuur van wijlen
dr. Van Voorthuysen, de grote pionier
voor het BLO. die dit onderwijs in
nieuwe banen heeft geleid.
Namens de Stichting bood spreker de
school een portret van dr. Van Voort
huysen aan
In gelijke geest voerden hierna nog
het woord de heer Ketel namens het
hoofdbestuur en de afd. Leiden van de
N O V ds. J. van der Wiel namens de
Commissie Bijbelonderricht op de
scholen, de heer J Fluyt als vertegen
woordiger van de afd. Leiden van de
Vereniging van Hoofden van Scholen
en de lieer A. Huigens - „ik ben jaloers
op Uw school" -. hoofd van de Chr.
BLO-school. mede namens het R -K.
BLO m Leiden
Aan het einde van deze plechtigheid
droeg de heer Van Schaik de school
aan de heer Den Haan en de mate
riële zorg van het gebouw aan de chef
van de Gebouwendienst, de heer J.
Voorbach, over.
De heer Den Haan. die zich bewust
van de grote verantwoordelijkheid,
hiermede op zijn schouders en die
.•an de leerkrachten wordt gelegd, hoopt
Nadat dc heer Den Haan
mevrouw Klaasesz een album met lo
tos van het schoolgebouw had aange
boden. namen de genodigden met grote
belangstelling kennis van de inrichting
van de school.
