LEIDSCH
DAGBLAD
In Londen staan de gezichten der
staatslieden bezorgd en ernstig
WEERBERICHT
95ste jaargang
ZATERDAG 21 APRIL 1956
No. 2S812
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f 0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Toch moet er een openhartige
en hartelijke sfeer heersen
(Van onze Londense oorrespondent)
Het üs schijnt in Londen n^g steeds niet gebroken te zün, te oordelen al
thans naar de bezorgde uitdrukking op de gezichten van Boelganin en Kroesj-
tsjef. Ook Sir Anthony Eden kijkt zeer ernstig. Toch gewaagt het gisteren ge
publiceerde communiqué van een openhartige en hartelijke atmosfeer en in
hun toespraken hebben de Russische leiders nadrukkelijk te kennen gegeven, dat
hun hoogste wens is tot een goede verstandhouding tussen Engeland en de
Sovjet-Unie te geraken.
Gisteren hebben de Russen een bezoek gebracht aan Mansion House-, de
zetel van de Lord Mayor van de Londense City. Buiten sloeg een ditmaal
grote menigte de aankomst van de Kremlinleiders gade, maar ook op deze derde
dag bewaarden de toeschouwers hun ijzig stilzwijgen, behalve de enkelingen,
die tot vervelens toe „boe...." blijven roepen, hetgeen een uiting van sterke
afkeuring is. Misschien heeft Boelganin aanvankelijk wel gedacht, dat deze klank
een populaire afkorting van zijn eigen naam is, maar dan zal hij intussen wel
wijze zijn geworden. De Russen zitten steeds diep in de hoeken van hun auto
gedoken, welke in snelle vaart door de straten van Londen ijlt. Ook met het
in- en uitstappen zijn slechts enkele seconden gemoeid. Het publiek komt er in
derdaad nauwelijks aan te pas. Vooral Kroestjtsjef maakt een nog steeds on
wennige indruk.
Driehoeks-gesprekken
Hoe stroef gesprekken verlopen tussen
personen, die elkanders taal niet ver
staan, werd nog eens duidelijk op het te
levisie-scherm, waarop de Russen een
uur lang zichtbaar waren. Het waren
driehoeksgesprekken via tolken, die te
genover de Britse en Russische rege
ringsleiders aan tafel zaten, waarbij het
persoonlijk karakter van het gesprek
nauwelijks tot zijn recht kan komen. De
hoofdfiguren knikten en glimlachten
tegen elkaar, maar op de buitenstaander
Indrukwekkend bezoek aan
City-centrum Mansion House
Boelganin en Kroesjtsjef waren giste
ren opgenomen in de karakteristieke
Britse atmosfeer van de officiële ont
vangst door de gemeenteraad van de
Londense City. Dit is de oude historische
kern van de wereldstad, waar in het
machtige Mansion House elk jaar een
andere Lord Mayor zetelt. In rang volgt
hij op de monarch en elk vreemd staats
hoofd, dat Engeland bezoekt is volgens
de traditie tevens de gast van de burge
meester, die in een rijk ceremonieel ge
waad, dat van eeuwen her dateertis uit.
gedost. De City met haar opeenstape
ling van bank. en kantoorpaleizen is het
financiële hart van Engeland en van het
Britse Gemenebest en de Lord Mayor
troont in zijn monumentale ambtswoning
als een vorst in zün burcht. Daar werd
de nieuwsgierigheid opgewekt van Boel
ganin en Kroesjtsjef, te wier ere de
City gisteren een lunch aanrichtte, door
de bepluimde hoogwaardigheidsbekleders
en behelmde hellebaardiers. De wethou
ders droegen een scharlaken toga en de
gehele omgeving was waarlijk indruk
wekkend.
Boelganin sloot zich in Mansion House
'bij Edens opvatting aan, dat er slechts
geleidelijk, stap voor stap resultaten kun
nen worden bereikt. Moskou, zei hij, is
niet op één dag gebouwd. De algemene
verwaching in Londen stemt overeen met
deze zienswijze. Niemand gelooft, dat so
ciaal contact tussen staatslieden wonde,
ren kan teweeg brengen. De Duitse kei
zer bracht kort voor het uitbreken van
de eerste wereldoorlog ook een hartelijk
bezoek aan het Britse staatshoofd! La
ten wij zeggen, dat deze vergelijking niet
meer opgaat, want het contact aan de
top tussen Oost en West symboliseert in
dit tijdsgewricht juist de wederzijdse er
kenning, dat beide kanten overtuigd zijn,
dat een nieuwe wereldoorlog allen zon
der onderscheid in het verderf zal stor
ten. al blijft de uitdaging, die de oor
logspsychologie, welke staatslieden en
volkeren helaas nog altijd beheerst-, voor
alsnog bestaan en is er thans de nieuwe
uitdaging van de Sovjetrussische pene
tratie in de sociaal en economisch mis
deelde gebieden.
Opzegging Unie
aanvaard
Het Indonesische Parlement heeft met
algemene stemmen het wetsontwerp tot
opzegging van de Nederlands-Indone
sische Unie aanvaard.
In de toelichting wordt gezegd, dat
Indonesië zichzelf als een soevereine
natie beschouwt sinds 17 augustus 1945,
toen president Soekarno en vice-presi
dent Hatta de Indonesische onafhanke
lijkheid uitriepen.
Amerikaanse democratische
partij in financiële crisis
De nationale voorzitter van de Ame
rikaanse democratische partij, Paul
Butler, heeeft vrijdag medegedeeld, dat
zijn partij voor een „financiële crisis"
staat. Als er niet snel een oplossing wordt
gevonden, zo zei hp, dan zullen de kan
sen van de party op een overwinning
in de presidentiële verkiezingen in no
vember dit jaar ernstig in gevaar wor
den gebracht. Hö verklaarde, dat voor
rang moet worden gegeven aan aan
vulling van de partijfondsen.
Vrij zonnig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met op de meeste plaat
sen flinke opklaringen. Vannacht plaat
selijk nachtvorst morgenmiddag over
het algemeen iets hogere temperaturen
dan vandaag. Zwakke, later matige wind
uit Oostelijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
Zon op: 5.31 uur: onder: 19 52 uur.
Maan op: 17.14 uur; onder: 4.03 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.12 en
13.35 uur. (23/4 te 2.03 en 14.23 uur).
Dit nummer bestaat alt 16 pagina's
maakte het een marionet-aohtige in
drukMen vraagt zich bezorgd af,
of misschien vaak door de gebrekkige
vertaling van de in haast zwoegende tol
ken niet juist de belangrijke fijne nuan
ces, welke elke taal kenmerken, verloren
gaan en wederzijds misverstanden wor
den bestendigd, vooral wanneer men nog
bedenkt, dat in een totalitair regime de
normale politieke termen vaak een gans
ander waarde bezitten dan hun equiva
lent in de vrije landen!
Slot op pag. 2
„Op de goede weg",
zegt Hammarskjöld
Hammarskjóld heeft vrydag voor zün
vertrek uit Israël naar de hoofdstad van
Libanon, Beiroet, over zpn besprekin
gen met de Israëlische en Arabische lei
ders gezegd: „Ik ben er van overtuigd,
dat wü op de goede weg zqn en persoon
lek zie ik geen enkele reden waarom
wë daar weer van af zouden dwalen".
Hy voegde hier echter aan toe, dat zijn
taak in het Midden-Oosten nog niet
voltooid is en dat hy nog „een lange en
moeiiyke weg" voor zich heeft.
Voor hij, in gezelschap van generaal
Burns per vliegtuig vertrok, verzocht hij
de Israëlische minister van Buiten
landse Zaken de diplomatieke hoffelyk-
heid achterwege te laten en hem niet
naar het vliegveld te begeleiden, omdat
deze de sabbat in acht zou cimnen
nemen.
„Wy hebben de Verenigde Naties ver
zocht, in het kader van technische l ulp
Russische deskundigen op het gebied van
olie en waterkracht naar Lsraël te zen
den", aldus maakte de Israëlische mi
nister voor Economische ontwikkeling
gisteravond bekend.
„Amerika verbergt zich achter
de zwakheid van Europa"
„Ons werelddeel gedraagt zich als een
slaapwandelaarzegt F. Goedhart
net Nederlandse Kamerlid Frans Goedhart heeft de Amerikaanse regering
er vrydag van beschuldigd, in gebreke te blüven bq de bcstrqding van hel
Communisme en een zwakke leidsman van de vrqe wereld te zqn. Sprekend
tqdens het politieke debat in de Raad van Europa in Straatsburg, zei de heer
Goedhart dat de politiek van de Ver. Staten zich reeds verscheidene jaren
kenmerkt door gebrek aan fantasie, aan eigen initiatief en aan volharding, wel
ke gebreken niet kunnen worden verhuld door „de schone frazen van Foster
Dulles". Telkens weer verbergt Amerika zich achter de zwakte van Europa in
plaats van zelf de teugels in handen te nemen, verklaarde hq.
„Frans bezoek aan Moskou
heeft geen enkel nut"
Door middel van zijn machtige vloot
in de Middellandse Zee zouden de Ver.
Staten, volgens de heer Goedhart, heb
ben kunnen verhinderen, dat Egypte
voorzien werd van communistische wa
pens „waarmee kolonel Nasser Israël
wil vernietigen en de Fransen wil weg
jagen uit Noord-Afrika. waar hij een
aan het Westen vijandig Islamitisch
rijk wenst te stichten". Maar het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft niets beter weten te doen
dan de kwestie voor te leggen aan de
Ver. Naties, welke door hun machte
loosheid niet in staat zijn een politiek
te bepalen, die de orde in dat deel van
de wereld kan herstellen.
De heer Goedhart kreeg de indruk,
dat de Franse regering met de Sovjet-
Unie „een wedloop in de demagogie van
Na 1960 zullen er op Schiphol
regelmatig van deze luchtreuzen te
bewonderen zijn. Acht van deze
toestellen, de DC-8. uitgerust met
vier straalmotoren en plaats bie
dend aan 64 tot 130 passagiers,
zullen dan op de intercontinentale
routes worden gebruikt. Het toestel
heeft een snelheid van 800 tot 900
km per uur.
de ontwapening" wil houden en hij zag
geen enkel nut in het aanstaande be
zoek van Franse regeringsleden aan
Moskou. Hij noemde de talrijke Engelse
protesten tegen de plechtige ontvangst
van de „Sovjetrussische beulen" een
eer voor het Engelse volk en hij vroeg
zich af wat de Britse regering van dat
bezoek verwacht. „Moskou wil Groot-
Brittannië van de Ver Staten scheiden,
Frankrijk tegen Duitsland opzetten en
de tegenstelling tussen de Arabieren en
de Israëliërs nog vergroten", zei hij. In
tussen is in Europa nauwelijks iets te
merken van vooruitgang op het gebied
van de eenheid, zo vervolgde hij. „Eu
ropa gedraagt zich als een slaapwande
laar. Het beweegt zich aan de rand
van de afgrond en schijnt er niets van
te merken".
Hij betoogde voorts, dat het Westen
moet opkomen voor alle volken die door
het Kremlin onderdrukt worden, en dat
het daarom de communistische regiems
in Oost-Europa niet langer als wettige
regeringen moet erkennen.
Omtrent de toestand in het Nabije
Oosten merkte hij tenslotte op. dat de
ehergie waarmee de Israëliërs van hun
land een moderne staat maken, bij de
omringende arme volken afgunst en
haat opwekt. De beste methode om die
gevoelens te bestrijden zou zijn, dat
het Westen de Arabische landen helpt
zich economisch te ontwikkelen Maar
sommige Arabische machthebbers ge
bruiken de miljoenen, welke de petro-
leumexploitatie oplevert, voor hun par
ticuliere genoegens en voorts om de
Na Jungschlagers dood
Indonesië betreurt verklaringen
van minister Luns
Maar deze heeft niets „nieuws" gezegd
Naar aanleiding van de verklaring, afgelegd in 's-Hertogenbosch door mi
nister Luns bq het overiyden van Jungschlager. heeft de woordvoerder van de
diplomatieke vertegenwoordiging van de Republiek Indonesië in Den Haag
medegedeeld, dat hij deze verklaring in dit stadium ten zeerste betreurt.
Het overlqden van Jungschlager vóórdat de rechter een vonnis heeft uitge
sproken Is een betreurenswaardige gebeurtenis. Maar het is onjuist dat mi
nister Luns hierin aanleiding heeft gevonden om beschuldigingen te uiten je
gens de organen van de regering van de Republiek Indonesië.
Had men in 1953 de raadgevingen van
Indonesische autoriteiten dat Jung
schlager Indonesië zou verlaten ter
harte genomen, dan zou er nooit een
zaak-Jungschlager zijn geweest.
Tot zover deze woordvoerder.
Een woordvoerder van het Nederlands
Ministerie van Buitenlandse Zaken zeide
desgevraagd, de voorgaande mededeling
van Indonesische zijde te betreuren en
daarop zeer ongaarne te reageren. Het
is immers algemeen bekend, aldus deze
woordvoerder, dat de Nederlandse rege
ring sedert jaar en dag heeft geprotes
teerd tegen de methoden, die zijn gebe
zigd bij de tegen Jungschlager ingestel
de vervolging, zodat minister Luns in
dit opzicht niéts nieuws heeft gezegd.
Wat betreft de raadgevingen van In
donesische autoriteiten aan Jungschla
ger om Indonesië te verlaten, werd ver
wezen naar de dupliek van mevrouw
Bouman, die daarbu' uitvoerig de feiten
heeft uiteengezet.
Deze feiten kwamen hierop neer,
dat aan Jungschlager in december
1953 officieel is medegedeeld, dat hq
Indonesië moest verlaten. Hq heeft ge
tracht, aan deze lastgeving gevolg te
geven en getracht, zqn vertrek te re
gelen per m.s. „Oranje" voor eind
februari 1954. de termqn, welke hem
door de Indonesische immigratiedienst
was gesteld. Hq heeft daaraan niet
kunnen voldoen, aangezien hq, voordat
de termqn verstreken was, op 30 ja
nuari 1954 werd gearresteerd,
Geen uitspraak
De heer Goedhart gaf toe dat er voor
de Westelqke hulp aan de Arabische
landen veel tact en een goede verstand
houding nodig is en dat men er geen
politieke eisen aan mag verbinden.
Maar een ander uiterste was zqns in
ziens dat dc Ver. Staten aanzieniqke
fondsen voor de Assocan-dam aan
Egypte hadden aangeboden, nadat kolo
nel Nasser in Praag wapens had be
steld en er Sovjetrussische deskundigen
in Egypte «aren aangekomen om les te
geven in het hanteren van die wapens.
Men vraagt zich nu in Europa af, zo be
sloot hij, of, als de wRteuropesc lan
den uit de NAVO zouden weglopen en
hun wapens in Praag zouden bestellen,
Amerika daar misschien op zou reage
ren door onze nationale schulden voor
zqn rekening te nemen
De procureur-generaal Soeprapto heeft
verklaard, het te betreuren, dat Leon
Jungschlager zo onverwacht gestorven
Is, omdat dit feit de Indonesische rechts
pleging de kans ontneemt het proces te
voltooien met een uitspraak.
Soeprapto zei, dat de beschuldigingen
tegen wijlen de beklaagde door zijn dood
vervallen en dat rechter Maengkom aan
staande vrijdag zal verklaren, dat het
proces beëindigd is zonder uitspraak
Koningin Juliana en Prins Bern-
hard brachten gisteren een bezoek
aan de Arnsterdamsche Beurs. De
hoge gasten in de cacaohoek, waar
uiteraard een geanimeerde stem
ming heerste.
De eerste bqdragen voor de oprichting
van een gedenkteken te Maastricht ter
nagedachtenis van Jungschlager zün
gisterochtend binnengekomen bü het
bestuur van Colom (Comité oprichting
Limburgs-Oorlogsmonument). Het ligt
in de bedoeling hét Jungschl&ger-monu-
ment te plaatsen in de schaduw van het
bevrqdingsmonument op het Konings
plein.
Maandag onderzoek
De Indonesische Procureur-Gene
raal Soeprapto. zal maandag verkla
ringen over het overiyden van Jung
schlager aanhoren van de twee medici,
die hem hebben behandeld. De twee
artsen zijn prof. Slamet Imam San-
toso en dr. Wielinga.
Inmiddels schrüft „Pedoman" het te
betreuren, dat de verhoren in de zaak-
Jungschlager zo langzaam zqn gevor
derd, dat de beklaagde gedurende een
jaar onder constante psychologische
druk is geweest, „hetgeen uiteindelijk
fataal voor hem is geworden".
Nog geen beslissing over
begrafenis
In Djakarta is ook vandaag de ge
heimhouding over de verblqfplaats
van het stoffelqk overschot van
Jungschlager gehandhaafd.
Aangenomen wordt, dat de familie
leden van de overledene nog geen be
slissing hebben genomen, of het stof
felqk overschot naar Nederland zal
worden overgebracht of in Indonesië
zal worden begraven.
Balderend gelach in Tweede Kamer
Beperking van studie vrijheid met
11 63 stemmen verworpen
Eervolle nederlaag van minister Cals
(Van onze parlementaire redacteur)
Met 11 tegen 63 stemmen heeft de Tweede Kamer gisteren het voorstel ver
worpen tot beperking van de sludievrqheid voor de studenten aan de Techni
sche Hogeschool, het strek betwiste artikel 61 bis in het wetsontwerp tot defi
nitieve oprichting van een tweede Technische Hogeschool te Eindhoven, t oor
stemden alleen: van de KVP de heren Lucas, v. d. Weyden, Koersen, Maenen,
v. d. Ploeg en Kortenhorst en van de PvdA de heren Peschar, Blom, de Kadt,
Bommer cn v. Sleen. Minister Cals leed dus een nederlaag, maar hij kreeg het
meeste applaus vanwege zqn slagvaardigheid en zqn altijd geestige betoogtrant.
Kan het niet allebei?
In zqn antwoord op de replieken kon
minister Cals terecht opmerken dat van
aile kanten waardering en ten dele zelfs
bewondering was uitgesproken voor zfjn
rede van donderdag ter verdediging van
de beperking van de studievrijheid „Maar
U weet, mqnheer de voorzitter", aldus
minister Cals. dat het dan gevaarlqk
wordt met zoveel lof.
Want alle sprekers zqn toch de beper
king van de studievrqheid blqven af-
wqzen omdat zq waarschijnlijk onder
de Indruk zqn gekomen van de leuze
in de actie van de studenten: „Artikel
6 bis er uit, of Cals er uit!"
Daverend gelach veroorzaakte de
Communist Gortzak in de zaal en op
de tribunes, die volgepropt waren met
studenten, door de plotselinge inter
ruptie: „Kan het niet allebei?!"
Slagvaardig antwoordde minister
Cals: „Dat zou zeker kunnen als er
persoonsverheerlijking aan was voor
afgegaan
Het gelach dat opklonk was een bul
dering en spontaan en sportief applau-
diseerden de studenten zelfs voor de
gevatheid van de minister die zq de
laatste tqd zo hebben aangevallen.
In de algemene hilariteit vergat voor
zitter Kortenhorst de tribunes een waar
schuwing'te geven.
Kleine of grote C?
De studenten konden ook nog even
lachen om de nauwgezette toepassing
van het reglement van orde toen minis
ter Cals verzocht een kleine letter o in
het wetsontwerp te vervangen door een
hoofdletter O, waarop voorzitter Korten
horst met een ernstig gezicht vroeg:
„Mag ik-hierover eerst het advies van
de Commissie vernemen? Heeft de Com
missie geen be zwaai'?"
Daverend plezier hadden de studenten
even later ook weer toen minister Cals
een hoofdletter C in een kleine letter
c veranderd wilde zien blqkens zijn op
merking
„Meneer de voorzitter, de Curatoren
moeten nog klein gemaakt worden".
Het wetsontwerp tot definitieve op
richting van een tweede Technische
Hogeschool te Eindhoven werd zonder
hoofdelijke stemming aangenomen met
de aantekening dat de AR cn de SGP
geacht wilden worden te hebben tegen
gestemd, omdat zy zich niet kunnen
verenigen met de experimenten ten
aanzien van de bestuursvorm, waarmee
wordt vooruitgelopen op een algemene
herziening van de wettelijke regeling
van het gehele Hoger Onderwqs.
Merkenwet gewijzigd
De Tweede Kamer heeft gisteren zon
der hoofdelijke stemming het wetsont
werp aangenomen tot wqziging van de
merkenwet waardoor de overdracht van
een licentie mogelü'k wordt.
Nieuwe uitverkopenwet
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
een aanvang gemaakt met de behande
ling van de nieuwe uitverkopenwet. Het
debat wordt dinsdag voortgezet.