LEIDSCH
DAGBLAD
Onderzoek achter ijzeren gordijn
naar onwettige arrestaties in verleden
Scherpe kritiek van premier
Grotewolil op de openbare
aanklagers en ministerie
Europa's eerste „stuwstraal"-
helikopter komt op de markt
Leiden kreeg er vies* sdiolen hij
WEERBERICHT
Helikopter op Veluwe neergestort
95ste Jaargang
DONDERDAG 29 MAART 1956
No. 28794
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro No 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
In Moskou is een officiële commissie bezig de gevallen te onderzoeken van
oude bolsjewieken, die aan het eind van de Jaren-'30 werden gezuiverd, verban
nen of in ongenade geraakten. Het schijnt, dat de huidige leiders het leven van
Stalin in twee perioden verdelen: de eerste, die over het algemeen gunstig
beoordeeld wordt, reikt tot de tijd van de moord in 1934 op Kirof, partijleider
in Leningrad. De tweede periode begint op dat tijdstip. Hierin heeft Stalin zijn
thans veroordeelde „persoonsverheerlijking" ontwikkeld. De kritiek van de
huidige bewindhebbers in Moskou op Stalin neemt Intussen niet weg, dat zij
blijkbaar hun onderlinge rivaliteit niet vergeten. Volgens de „Daily Mail" (Lon
den) zijn de laatste tijd enige naaste medewerkers van oud-premier Malenkof
plotseling verdwenen, nadat zij van hun functies waren ontheven. Zij zouden
gearresteerd zijn en hun aanhouding zou de Inleiding zijn op krachtiger maat
regelen van Kroesjtsjef tegen Malenkof.
De Oostduitse premier Grotewohl heeft gisteren op het partijcongres in Oost-
Berlijn openbare aanklagers en het Oostduitse ministerie van Justitie ervan
beticht, dat zij „onwettige arrestaties" hebben laten verrichten. Het Oostduitse
volk moet kunnen merken, dat „onze staat een rechtsstaat is", zei Grotewohl
Do minister van Justitie, de beruchte Hilde Benjamin, en haar ambtgenoot voor
staatsveiligheid, Ernst Wollweber die nog slechter aangeschreven staat
zaten met aandacht naar de beschuldigingen, die in de eerste plaats tot hen
gericht waren, te luisteren.
Nog niet op de hoogte
Het bevoorradingsschip „Lena" van
de Sovjet-Russische Zuidpool-expeditie
is in Adelaide (Australië) aangekomen
Melsheimer bedankt voor
standje van de premier
Als een voorbeeld van onwettig arrest
noemde Grotewohl het geval van een
technische directeur van een Oostber-
lijnse fabriek, die drie weken werd
vastgehouden en in die tijd slechts één
maal was ondervraagd. Een ander voor
beeld van despotisme noemde de pre
mier het besluit om geen aardappels te
leveren aan bewoners van Havelberg.
nabij Berlijn, als de betrokkenen niet
meehielpen met het binnenhalen van
de oogst. Elders hadden mensen een
boete van tien mark gekregen, als zij
weigerden in speciale .opbouwploegen"
te werken. „Voor dat soort dingen heb
ben wij geen plaats meer", aldus Grote
wohl (die wel zo verstandig was zich
tot enkele betrekkelijk pietluttige voor
beelden te beperken en de veel ernsti
ger gevallen te verzwijgen. Red. L.D.).
De Oostduitse openbare aanklager,
dr. Ernst Melsheimer. die in het ver
leden dozijnen keren de doodstraf tegen
politieke verdachten heeft geëist, dank
te de premier er voor, dat hij de con
ferentie gewezen had op fouten, waar
aan het lichaam, waarvan hij.
Melsheimer, de leiding heeft, zich
schuldig heeft gemaakt. Alle aanklagers
in het land zouden „met geestdrift' het
rapport over hun activiteit opstellen,
waarom door kameraad Grotewohl is
gevraagd. In vele gevallen was de
„socialistische wet" niet in acht geno
men en elk van deze gevallen had een
„deprimerende" uitwerking gehad.
„Vakantie" in Sovjet-Unie
duurde 22 jaar
Een Oostenrijks jongetje van tien jaar
dat naar Sovjet-Rusland was gezonden
voor een „vakantie voor herstel" van zes
maanden, is na 22 Jaar in zyn vaderland
teruggekeerd, oud voor zijn jaren na
tien jaar gevangenschap in Siberische
kampen voor dwangarbeid! Op het sta
tion werd hij omhelsd door een snikken
de, grijze vrouw, zijn moeder, die 22 jaar
geleden op het zelfde station afscheid
had genomen van het Jongetje.
De Sovjetrussisohe autoriteiten had
den de kleine Hans Kaferböok uit St.
Michael, een plaatsje in de Oostenrijkse
provincie Stiermarken, uitgenodigd naar
Sovjet-Rusland te komen nadat zijn va
der. e; socialistische functionaris, gevan
gen was gezet gedurende de Oostenrijkse
burgeroorlog in 1934.
Toen de Oostenrijkse economische toe
stand later slechter werd, stemde zijn in
armoede verkerende moeder in met ver
lenging van zijn verblijf op een school
in de Krim.
Na twee jaar echter werd Hans door
zijn Russische leerkrachten gedwongen
een document te ondertekenen, dat hij
niet kon lezen en zo werd hij Russisch
staatsburger.
Alle protesten en petities van zijn
ouders bij de Russische autoriteiten ble
ven zonder succes.
In 1939, nadat Oostenrijk door Duits
land bezet was, nam Kaferböck met de
Duitse ambassade in Moskou contact op
om repatriëring te verkrijgen. Hij werd
echter door de Russische geheime politie
in het oog gehouden en gearresteerd. Be
schuldigd van hoogverraad werd Kafer
böck veroordeeld tot tien jaar dwangar
beid in Siberië.
Na zijn vrijlating in 1949 deed Kafer
böck opnieuw een wanhopige poging
Sovjet-Rusland te verlaten. Hij drong bij
de Oostenrijkse ambassade op inmen
ging aan en schreef dozijnen verzoek
schriften aan de Russische autoriteiten
Hij moest echter nog zes jaar wachten
voor de Russen hem eindelijk toestem
ming gaven naar huis terug te keren i
om lading in te nemen voor de thuis
reis. In de salon hing een groot portret
van Stalin en de opvarenden beweerden
nog niets gehoord te hebben van kritiek
op Stalin
Slot op pag. 2
Bespreking salarissen
onderwijzers
De deskundigen, belast met de toet
sing van de juistheid van de plaats, die
onderwijzers in het bezoldigingsbesluit
burgerlijke Rijksambtenaren innemen,
hebben in hun vergadering van gisteren
de besprekingen daarover afgesloten.
Een rapport zal in de week na Pasen
aan de regering worden aangeboden.
Verwacht kan worden, dat de bespre
kingen over de onderwijzerssalarissen in
de byzondere commissie van georgani
seerd overleg vooi het lager onderwijs
kort nadien worden hervat.
Nieuw Nederlandse vinding:
Zeer eenvoudig en zeer goedkoop
binnenkort goede a fzet verwacht
Een gToep Nederlanders is er na jarenlange geheime arbeid, zulks onder
leiding van de heer T. van Houwelingen, oud-directeur van de P.T.T. in ge
slaagd in ons land een helikopter te bouwen, die. naar de vliegproeven aantonen,
succesvol vliegt.
De Nederlandse helikopter, „Kolibrie" genoemd en Europa's eerste stuw-
straalhelikopter. is een zeer eenvoudig toestel dat verscheidene vindingen van
Nederlandse geest in zich verenigt, het heeft een zgn. zelfinstellende hefsehroef
die het een voor helikopters ongekende stabiliteit geeft en aan elk uiteinde van
de tweebladige hefsehroef een stuwstraalmotor, die geen bewegende delen heeft.
Deze bijzonderheden zijn gistermiddag
aan de openbaarheid prijs gegeven door
ir C. F. Verhage, een der directeuren
van de eind 1955 opgerichte Nederlandse
Helikopter Industrie N V., op de in het
Groothandelsgebouw te Rotterdam ge
houden eerste landbouwluchtvaartdag.
Gangsters op Belgische wegen
Gouverneur van Oost-Vlaanderen
door vier bandieten aangerand
Vertegenwoordiger desKonings mishandeld
en zes uur als gevangene meegevoerd
(Van onze Brusselse correspondent)
Geheel Brussel en Gent spreken over een brutale overval van vier tot nu
toe onbekende gangsters op de persoon van de heer Mariën, gouverneur van
Oost-Vlaanderen. Deze reed in de nacht van dinsdag op woensdag op de oude
autoweg van Brussel naar Gent. Even na middernacht werd hij door een
andere wagen ingehaald en deze manoeuvreerde zodanig dat de gouverneur
verplicht werd te stoppen. Toen sprongen er vier gemaskerde kerels uit hun
wagen, bedreigden de gouverneur met een revolver, eisten, dat hij zijn geld
zou afgeven en sloegen hem half bewusteloos neer, toen hfi zich teweer wilde
stellen. De gouverneur werd. na van enkele duizenden franken beroofd te
zijn, half bewusteloos in een droge sloot gegooid. De Rijkswacht is met een zeer
streng onderzoek begonnen, op grond van de door de gouverneur verstrekte
informaties. De vier kerels, aldus de heer Mariën. zijn zeer waarschijnlijk
vreemdelingen. Zij spraken Frans met een uitzonderlijk vreemd accent en
vroegen naar de betekenis van de grotc„A" op mijn plaatnummer. Toen ik zei,
dat dat de letter is voor de hoogste autoriteiten van het land, bekeken zij het
nummer van de autoplaat met nog meer aandacht. Het is waarschijnlijk hier
aan te danken dat zij het niet geriskeerd hebben mij te doden, aldus de
gouverneur.
Politiemacht van geheel België
is in volle actie
Nadat de gangsters de gouverneur
hadden mishandeld, was het angstwek
kend avontuur helaas niet ten einde,
zij maakten zich meester van de auto
van de gouverneur, boeiden de eigenaar
en wierpen hem achter in de wagen
Vervolgens reden zij de weg naar Brus
sel op. Onderweg veroorzaakten zij een
botsing met een andere wagen en reden
ook een fietser aan. De gouverneur werd
hierbij licht gewond. Het was pas tegen
6 uur 's ochtends, dat de bandieten zich
er van rekenschap begonnen te geven,
dat het gevaarlijk zou kunnen worden
de gouverneur nog langer als gevangene
mee te voeren. Zij lieten hem langs de
weg achter, halfweg tussen Brussel en
Gent Men vraagt zich af hoe het moge
lijk is, dat op zo'n drukke rijweg een
dergelijke vermetele overval kon plaats
vinden zonder dat de gemotoriseerde
wegpolitie en de rijkswacht er iets ,van
hebben gemerkt. Nu deze oude weg
meer en meer verlaten wordt voor de
parallel lopende autosnelweg Brussel-
Ostende. zal een betere bewaking moe
ten worden georganiseerd Intussen
grijpt het gerecht hardhandig in. Zo
pas werd" een bende gangsters, die
Brussel onveilig maakten door overval-
De „Kolibrie" heeft niet een motor in
de romp, wel een stuwstraalmotor aan
het uiteinde van elk der twee bladen
van de hefsehroef, geen transmissie
geen vrijloop, geen cilinders, geen zui
gers geen kleppen, geen carburator. Elke
motor heeft maar één bougie en deze
wordt alleen maar bij de start gebruikt.
Het toestel heeft een brandstofpomp
maar ook deze wordt alleen bij de start
gebruikt. De motoren lopen op huis-
brandpetroleum, maar desgewenst ook op
gasolie, kerosine en benzine.
Het toestel kan twee personen en la
ding vervoeren over korte afstanden; de
snelheid is ongeveer 100 kilometer per
uur Het brandstofverbruik is door de
stuwstraalmotoren, hoog, maar de
brandstof is goedkoop.
De tweebladige hefscliroef bestaat uit
gelijmde metalen bladen, deze construc
tie is in samenwerking met Fokker ont
wikkeld en door Fokker uitgevoerd
net is een zeer eenvoudig hef-
schroefvlicgtuig dat, naar wordt ver
wacht. een derde kost van de prijs
van helikopters die nu aan de markt
zijn en die eenzelfde laadvermogen
hebben. De motoren zijn ook goedkoop.
De vliegkosten van de „Kolibrie" zul
len per uur, naar men aanneemt, de
len op juwelierszaken tot zeer strenge
straffen, o.m. tot 20 jaren dwangarbeid
veroordeeld.
Verdachten in Antwerpen?
Het is de eerste keer in de geschiede
nis van België, dat de gouverneur, die
in de provincie de hoogste vertegen
woordiger des Konings is. door bandie
ten wordt aangerand en mishandeld
Alle speciale opsporingsbrigadef en
rijkswachtdiensten van Oost-Vlaande
ren en een ploeg speciale rechercheurs
trachten thans een spoor te vinden
van de daders. De hoogste rechter van
Gent, de procureur-generaal Bekaert.
is met het onderzoek belast De wagen
van de gouverneur is teruggevonden
met gesprongen banden en stukgereden
koplampen. Het gerucht deed vanoch
tend de ronde, dat in Antwerpen drie
verdachte mannen zijn aangehouden,
maar dit gerucht kon nog niet worden
bevestigd De gouverneur en de ge
rechtelijke politie begaven zich naar de
gemeente Maldegem bij Gent. waar
zich de eerste fase van de overval af
speelde
Iets zachter
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Veranderlijke bewolking met slechts
hier en daar een bui. Vrij krachtige tot
matige wino tussen oost en zuid. Iets
zachter. (Opgemaakt te 11.15 uur).
30 MAART
Zon op: 6.22 uur; onder: 19.12 uur.
'Maan op uur; onder 7.47 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.38 en 17.58
uur (31—3 te 6.19 en 18.39 uur).
Dit nummer bestaat uit 24 pagina's.
helft bedragen van die van een heli
kopter met zuigermotor en tweederde
van die van een hefschroefvliegtuig
met turbinestraalmotor.
Doordat er zo weinig onderdelen .van
de „Kolibrie" zijn, is het onderhoud
gering. Een motor kan in tien minuten
worden verwisseld.
De vliegproeven verlopen uitermate
bevredigend. Men verwacht dat het toe
stel spoedig voor de produktie geschikt
zal zijn en het in juni vliegklaar te heb
ben.
Wegens zijn goedkope en uitermate
eenvoudige constructie zal de „Kolibrie"
tegen een zeer lage prijs aan de markt
gebracht kunnen worden.
Het toestel, waarvan de hefsehroef
ongeveer 10 meter lang is, en dat ledig
slechts 200 kg weegt (een tweepersoons
automobiel weegt minstens driemaal
zoveel) bereikt een kruissnelheid van
1,00 km per uur en kan op simpele
wijze worden ingericht voor vervoer
van personen, gewondentransport, ge
wassen bespuiting of andere doelein
den. Zowel nationaal als internatio
naal worden dan ook goede afzetmoge
lijkheden verwacht.
De Soester afdeling van de
..Kleine Totemkring" van het Ne
derlandse Padvindstersgilde heeft
in het kinderhuis Oranjehofte
Huizen een feestelijke paastafel
ingericht, terwijl de kinderen naar
school waren. De kabouters, waar
bij zich Prinses Marijke bevond,
werkten hard om het feest een
succes te doen worden. Prinses
Marijke bij het versieren van de
paastafel.
MORGEN GEEN „L. D."
Morgen, Goede Vrijdag, zal ons Blad
niet verschijnen. Onze kantoren zullen
de gehele dag gesloten zijn.
Twee majoors en onderofficier gedood
Aan de Harskamperweg, de weg, die
het station stroe met het dorp Hars
kamp op de Veluwe verbindt, onge
veer bij de kruising van de Essener-
weg, is gistermiddag om half drie een
militaire helikopter een Hiller H23
van de Kon Landmacht van de
vliegbasis Deeien neergestort.
De inzittenden van de helikopter,
die bij het neerstorten zijn omgeko
men, zijn: de 45-jarige gehuwde ma
joor J. G. van Streenbrugge uit Den
Haag. de 49-jarige ongehuwde ma
joor M. Albcda uit Den Haag en de
49-jarige gehuwde adjudant onder
officier J. Roos uit Amsterdam.
De beide omgekomen gehuwde mili
taire laten geen kinderen na.
De helikopter werd bestuurd door ad
judant onder-officier J. Roos.
Het toestel is geheel vernield. De
staart is gebroken; de propeller ligt
Voor het Leidse onderwijs u'as
het gisteren een blijde dag. Niet
minder dan vier aula-scholen twee
openbare en twee christelijkekon
den deze dag aan het Leidse scho-
ienbezit worden toegevoegd. In
deze tijd van scholennood ongetwij
feld een prachtige aanwinst. Onze
joto toont de school aan de Tel-
derskade in de onmiddellijke om-I
geving van de Boshuizerkade
HaagwegkwartierVoor een ver
slag van deze overdracht verwijzen
wij naar elders in dit nummer.
Medewerkers van
Malenkof verdwenen
Onthulling van Brits blad
Volgens de diplomatieke correspon
dent van de Br't-c „Daily Mail" zijn de
laatste tijd enige naaste medewerkers
van Malenkot, de Sovjetrussisclie oud
premier, die op het ogenblik een bezoek
brengt aan Groot-Brittannië, plotseling
verdwenen nadat zij van hun functies
waren ontheven.
„Volgens inlichtingen uit goede bron
uit Moskou zijn zij gearresteerd en hun
aanhouding zou de inleiding zijn op
krachtigere maatregelen van Kroesjtsjef
tegen Malenkof' aldus de correspon
dent. Naai 7iir r-" o o"k te
kenen. die erop wijzen, dat Malenko'
zijn bezoek aan Engeland, waar bij tol
het einde van de volgende weck zou
blijven, zal bekorten.
Onder de personen, die zouden zijn
verdwenen, bevinden zich V. Andrianof,
de partijleider in het gebied van Le
ningrad, die steeds beschouwd is als
een van de voornaamste aanhangers van
Malenkoi; F Mamonof. voormalige
partijvoorziiter te Alma Ata, de hoofd
stad var de republiek Kazakhstan; F.
Prass, oud-partijleider in de provincie
Molotof en P Itof. die sedert 1954 eer
ste partijsecretaris ia da Krim wa£.
enige tientallen meters van de plaats,
.'aar de helikopter is neergekomen.
Het ongeluk is vermoedelijk veroor
zaakt door een technische storing. De
stuurschroef schijnt te zijn afgeslagen,
doordat de antenne van de boord-
radio er mee in aanraking is gekomen.
Van het ongeval waren twee getui
gen, namelijk de 74-jarige N. J. Weste-
reng, die achter zijn kleine boerenbe
drijf je bezig was met het repareren van
een kippenhok, en een leerling van de
kweekschcK 1 uit Ede. die per fiets op de
weg naar huis was in Garderen. De
oude landbouwer had de helikopter al
enige tijd in het vizier gehad. Volgens
zijn verklaringen hing de Hiller geruime
tijd schommelend in de lucht boven een
boscomplex. Op een gegeven ogenblik
schoot de Hiller vooruit en vloog de weg
over om even verder neer te storten
aan de rand van een stuk bouwland.
Mexicaans schip met
vijftig passagiers
verbrand en vergaan
Amerikanen helpen bij zoeken
naar overlevenden
net Mexicaanse passagiersschip „Ma-
tul" is woensdagavond met vijftig per
sonen aan boord in de Golf van Cam-
peehe, bij de Mexicaanse kust. in brand
geraakt en gezonken, zo meldt de Ame
rikaanse kustwacht te New Orleans.
Over overlevenden werd niet gesproken.
Ook de oorzaak van de brand is niet
bekend. Een Mexicaans watervliegtuig,
dat een onderzoek instelde verongelukte
dertig km van de plaats van het onge
luk. Of hierbij slachtoffers te betreuren
zijn werd niet gemeld. Amerikaanse cn
Mexicaanse schepen zoeken b°t eehied
if sa»' erarleveüden.