LEIDSCH m DAGBLAD
Lagerhuis keurt Cyprus-beleid met
meerderheid van 66 stemmen goed
WEERBERICHT
Bouwers eisen miljoenen terug
Persoonlijke boodschap van Eden
voor Koning Hoessein
95ste jaargang
DONDERDAG 15 MAART 1956
No. 28782
Directeur: 3. W. Heany DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN w,"e Singel 1. Leiden Giro No. 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer tl.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Amerikaanse pleister op ivonde
Londen eist schadevergoeding
(Van onze Londcnsc correspondent)
Het Engelse Lagerhuis heeft gisteravond met een meerderheid van 66 stemmen
(317 tegen 251) het beleid van de Britse regering inzake Cyprus goedgekeurd.
De Labour-motie van afkeuring werd met 65 stemmen meerderheid (317 tegen
252) verworpen. Het debat vond plaats in een gespannen atmosfeer. Sir Anthony
Eden en Lennox-Boyd, minister van Koloniën, werden door hun conservatieve
aanhangers toegejuicht, toen zij de zaal betraden. Het debat was niet veel anders
dan een onvruchtbaar nakaarten en opende geen enkel uitzicht op een oplossing
van het conflict.
Een verklaring van het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken,
dat de Verenigde Staten bezield zyn van de beste bedoelingen zowel jegens Grieken
land als Engeland, wordt in Londen opgevat als een pleister op de wonde en als
een voorlopige geruststelling. Maar men vergeet vooral in Engeland niet, dat de
ontruiming van Suez mede een gevolg was van de sterke door Amerika op Enge
land uitgeoefende druk, waardoor de Britten zich thans aan Cyprus moeten vast
klemmen.
De Britse ambassadeur in Athene, Sir Charles Peake, heeft woensdag een
protestnota overhandigd naar aanleiding van de aanval op het Britse consulaat
te Heraklion op Kreta. Aan de Griekse regering wordt schadevergoeding gevraagd
en de verzekering, dat Britse consulaten en eigendommen in Griekenland zullen
worden beschermd.
pathie voor de Britse regering. Engeland
en de Verenigde Staten moeten beide de
onontbeerlijkheid van de olie van het
Midden-Oosten voor het Westen besef
fen, maar het doel op Cyprus zal volgens
Bevan met moderne methoden dienen te
worden bereikt en niet op een manier,
die herinnert aan ouderwets kolonialis
me. Temidden van een vijandelijke be
volking is een militaire basis onhoud
baar, aldus Bevan.
„Cyprus als basis of
„een basis op Cyprus"
Ook de Engelse Socialisten willen Cy
prus in militair opzicht voor het Westen
behouden, maar beschuldigen de rege
ring ervan, dat zy de laatste kans heeft
weggegooid. James Griffiths, die namens
de oppositie de slotrede hield, eiste dat
aartsbisschop Makarios terstond naar
Cyprus zou terugkeren, zodat de onder
handelingen, zolang het nog tijd is zou
den kunnen worden hervat. Nu is er nie
mand meer om mee te praten.
Aneurin Bevan, voor het eerst in de
rol van socialistisch woordvoerder over
de koloniën, opende de aanval op de
regering en klaagde er over. dat de
deportaties waren geschied zonder dat de
regering het Lagerhuis van te voren in
de gelegenheid had gesteld zich over
alles uit te spreken. Het parlement had
volgens hem op de hoogte dienen te zijn
van de plannen. Eden merkte terecht op,
dat zo iets in de huidige omstandigheden
het regeringsingrijpen zou hebben doen
mislukken
Bevan zei, dat de historie van natio
nale bewegingen overal had aangetoond,
dat het onvermijdelijk was om met ter
roristen, die in eigen land als patriotten
gelden, te onderhandelen. Hij vroeg of de
regering eigenlijk wel wist wat ze wilde.
Er waren twee mogelijkheden: Cyprus
als basis óf een basis op Cyprus. Indien
de regering Cyprus als basis wilde be
houden, dan was zij in haar onderhan
delingen van het begin af oneerlijk ge
weest. Een basis op Cyprus zou volgens
Bevan geen moeilijkheden hebben opge
leverd, aangezien Griekenland geen be
zwaar zou hebben gemaakt tegen een
NAVO-basis op Cyprus en nog andere
bases in Griekenland zelf. Eden inter
rumpeerde, dat Griekenland bij het Ver
drag van Lausanne de overdracht van
Cyprus aan Engeland had bekrachtigd.
Moderne methoden nodig
De Britse regering, zei Bevan, had Cy
prus slechts een schijn-zelfstandigheid
aangeboden door de buitenlandse poli
tiek, defensie en de interne veiligheid
voor Engeland zelf op te eisen. Door het
storen van Radio-Athene kon Engeland
thans niet meer protesteren tegen de
Russische storingen van de B.B C.-uit-
zendmgen.
De regering had de hele zaak verknoeid
en zich bovendien nog de vernedering
van Amerika op de hals gehaald. Wat
dit laatste betreft had Bevan alle sym-
Aanhoudend koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Opklaringen en vrijwel nergens neeuw
van betekenis. Matige tot vrij krachtige
oostelijke wind. Vannacht 2 tot 5 gra
den vorst. Morgenmiddag ongeveer de
zelfde temperaturen als vandaag. 'Op
gemaakt te 11.15 uur).
16 MAART.
Zon op: 6.54 uur; onder: 18.48 uur.
Maan op: 8 05 uur; onder: uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.36 en 17.43 u.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Strategisch centrum
Bevan werd beantwoord door premier
Eden, die het probleem wilde zien tegen
de internationale achtergrond. Het was
met alleen maar een kwestie tussen
Engeland en Cyprus, of Engeland en
Griekenland. Eden schilderde aartsbis
schop Makarios als de grote boosdoener
af, omdat hij steeds weer geweigerd had
zijn stem tegen het geweld te verheffen.
Zelfs toen hij in zyn kerk bij de baar
van een door de terroristen vermoorde
geestelijke stond, sprak hy geen afkeu
rend woord. Hoewel het al lang duidelijk
was geworden, dat er alleen overeenstem
ming was te bereiken als er gedaan werd
wat Makarios wilde, zodat hij Cyprus
geheel in zijn macht zou krijgen, en dat
hij de terreur duldde, zette de regering
de onderhandelingen toch voort als een
uiterste poging om resultaten te berei
ken. Er was echter geen oplossing moge-
lyk zo lang recht en orde niet waren
hersteld.
Cyprus is nodig als strategisch centrum
en als dekking van de olie van het Mid
den-Oosten, welke, naar Eden openhar
tig toegaf, een levensbelang voor Enge
land is. Maar de Britse houding heeft
niets te maken met imperialisme, aldus
Eden. De regering vervult slechts een
simpele plicht, welke op elke Britse rege
ring zou hebben gerust.
De liberale leider. Clement Davies, ver
weet de regering, dat zü geen werkelijke
poging had gedaan om tc weten te ko
men, wat de bevolking van Cyprus pre
cies wil.
Dc minister van Koloniën, Lennox
Boyd, verklaarde, dat de aartsbisschop
„tot aan zijn nek" bij de terreur was be
trokken. Hij verklaarde, dat het enige
voorstel van werkelijk praktische bete
kenis door het Labour-lid Paget was
gedaan, die gezegd had, dat een manier
om uit de moeilijkheid te komen, zou
zjjn: Cyprus aan de Turken terug te
„Witte en zwarte Ionen
(Speciale berichtgeving)
Nog onoverzienbare consequenties zijn verbonden aan de uitspraak, die de
Centrale Raad van Beroep te Utrecht over drie weken zal doen ln de zaak
van een drietal aannemers uit dc bouwnijverheid en de Bedrijfsvereniging voor
de Bouwnijverheid te Amsterdam. Hier is met recht sprake van een miljoe
nen-zaak, want de bedrijfsvereniging heeft over de jaren 1953 en 1954 premie
uit hoofde van de werkloosheidswet en de ziektewet geheven over de werkelijk
uitbetaalde lonen, zoals die uit de administratie van de ondernemers blijkt.
De betreffende aannemers eisen thans terug de premie betaald over het ver
schil tussen het „zwarte" en het „witte" loon. Per jaar is hiermee voor de
bedrijfsvereniging een bedrag gemoeid van 15 a 20 miljoen gulden: het ver
schil tussen de totaal geheven premio over zwart cn wit loon.
Teveel premie betaald?
Voor de aannemers trad op mr M. V
van der Woude, die de rechtsgeldigheid
van de premieheffing betwistte, omdat
het betalen van zwarte lonen in strijd
is met de wet. Men zou daarmee in
strijd hebben gehandeld met de open
bare orde. hetgeen door de gemachtig
de voor de bedrijfsvereniging, mr.
Wijckerheld Bisdom zeer uitvoerig aan
de hand van een aantal voorbeelden
werd bestreden Hij legde er de nadruk
op. dat het door dc tegenpartij naar
voren gebrachte beginsel, dat men in
ons rechtssysteem geen rekening houdt
met nietige overeenkomsten, niet be
staat
Onze loonregelingen zijn utiliteitsre
gelingen. die elk ogenblik gewijzigd
Protest-betoging-
Jungsclilager
Op nader vast te stellen
datum
(Van onze Haagse redactie)
Naar aanleiding van het proces
Jungschlager en de ontvangen verzoe
ken terzake overweegt de afdeling
's-Gravenhage van het Veteranenle-
gioen Nederland de organisatie van
een waardige protest-betoging door
middel van een korte tocht in 's-Gra
venhage op een nader vast te stellen
zaterdagmiddag.
De bedoeling zit hierbij voor om door
middel van deze tocht de Nederlandse
regering en de buitenlandse pers te con
fronteren met een levendig protest over
het proces Jungschlager. Genoemde af
deling zal alleen dan tot organisatie
overgaan, wanneer duidelijk blijkt, dat
duizenden hieraan zullen deelnemen. De
bereidverklaringen tot deelneming wor
den gaarne per briefkaart tegemoet ge
zien op het secretariaat: Laan van
Meerdervoort 67, Den Haag.
Besprekingen
over het toonvraagstuk
Minister Suurhoff zal morgen in zijn
departement een bespreking leiden,
welke mede de ministers Zijlstra, De
Bruyn en Mansholt zullen hebben met
het bestuur van de Stichting van de
Arbeid, over het loonvraagstuk.
Poos- en Pinksterverlof
parate troepen
Van de parate troepen zal 50 niet
Goede Vrijdag en Pasen, de andere 50%
met Pinksteren verlof krijgen Het
Paasverlof gaat in op 29 maart d.i. de
donderdag voor Pasen, na 13 uur. Op
3 april, de dinsdag na pasen, moeten
de verlofgangers met de eerste reisge
legenheid na 6.59 uur terugkeren.
Het Pinksterverlof begint op 17 mei.
de donderdag voor Pinksteren, na 17
uur. De militairen moeten op de dins
dag na Pinksteren met de eerste reis
gelegenheid na 6.58 terugkeren.
Voor andere categorieën militairen
zijn afzonderlijke verlofregelingen vast
gesteld.
ons rechtsgevoel wordt beledigd, zei mr.
Wljckerveld Bisdom in antwoord op het
argument van de tegenpleiter. dat de
openbare orde in gevaar zou zijn ge
bracht. Verder achtte hij de tegenpartij
inconsequent omdat zij wel zwarte lonen
betaalde maar niet bereid is premie
hierover te betalen.
Zijn conclusie was dan ook. dat, hoe
wel het bedingen van zwart loon nietig
is. de heffing niet nietig is, omdat deze
aansluit bij een feitelijk gebeuren, de
loonbetaling. In aansluiting op de op
vatting, die onze tegenwoordige minis
ter van Justitie reeds in 1937 huldigde,
mag er volgens gemachtigde niet tot
mechanische nietigheid worden gecon
cludeerd.
Mr. v. d Woude zei in zijn repliek
dat hij het B.B.A (Buitengewoon Be
sluit Arbeidsverhoudingen) als de
grondpijler voor de loonvaststelling be
schouwt en daarin is het betalen van
kunnen worden, zonder dat daardoor zwarte lonen verboden.
Indonesische beschuldiging weerlegd
Voor in filtranten verdediger toegestaan
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken in Den Haag, deelt mede:
„Door Indonsische autoriteiten is
Er bleef niet zo lieel veel orde in I troep Grieken het consulaat had be
de papieren van het Britse consu- slormd als protest tegen de Britse
laat op Kreta, toen een opgewonden actie op Cyprus.
in verband met het tegen Jungschla
ger gevoerde proces-herhaaldelijk de
beschuldiging geuit, dat in Nederlands-
Nieuw-Guinea gearresteerde Indone
siërs veroordeeld werden zonder be
hoorlijke rechtspleging en dat gewei
gerd werd een Indonesische advocaat
als verdediger toe te laten.
Een woordvoerder van liet Neder
landse ministerie van Buitenlandse
Zaken wijst deze beschuldiging als een
volstrekte onjuistheid af.
Zowel in 19541955 als in het begin
van dit jaar heeft de Nederlandse rege
ring aan de Indonesische regering
schriftelijk aangeboden een Indonesische
advocaat in Hollandia toe te laten. In
beide gevallen gaf de Nederlandse re
gering de garantie, dat de Indonesische
advocaat volle vrijheid zou genieten de
Indonesische onderdanen, die wegens
gewelddadig optreden in Nederlands-
Nieuw-Guinea berecht zouden worden,
ter terechtzitting te verdedigen. De In
donesische regering eiste echter in 1955
o.m.. dat boven de door Nederland
gegeven garanties van veiligheid en vrij
heid in de uitoefening van functie en de
vrijheid Nederlands-Nieuw-Guinea te
verlaten aan de Indonesische advo
caten diplomatieke immuniteit zou wor
den verleend. Toen de Nederlandse re
gering op deze internationaal wel zeer
ongebruikelijke eis inzake diplomatieke
immuniteit niet kon ingaan, zag de In
donesische regering af van uitzending
van een verdediger
Inzake de thans in Hollandia in hoger
beroep terechtstaande Indonesische on
derdanen heeft de Indonesische regering
eveneens nagelaten van de geboden gele
genheid om een advocaat te zenden, ge
bruik te maken, en heeft zij zelfs op een
herhaald Nederlands aanbod terzake
Verlaging collegegelden
goedgekeurd
Van f. 350.naar f. 200.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
het wetsontwerp aangenomen tot ver
laging van de collegegelden voor de
universiteiten en hogescholen van
f. 350 tot f. 200 per studiejaar met
ingang van 1 september 1954. Het
imenrlemcnt van mevrouw Forianier-
De Wit (VVD) om de verlaging te
doen ingaan op 1 september 1953, zo
als minister Cals aanvankelijk had
voorgesteld, verklaarde de minister
onaanvaardbaar. Mevrouw Fortanier-
Dc Wit trok daarna haar amendement
in.
Israëlische klacht bij Veiligheidsraad
over Egyptische strijdkrachten bij Gaza
Groot-Brittannië wenst met Jordanië te blijven samenwerken, ook al heeft
dit land de commandant van het Arabische Legioen. Glubb pasja, ontslagen.
De voormalige Britse ambassadeur in Jordanië. Sir Alec Kirkbride, een in
tiem vriend van de Jordaanse Koninklijke familie, die optreedt als onofficieel
bemiddelaar in de crisis tussen beide landen, is dinsdagavond per vliegtuig
naar Amman gereisd, waar hy aan Koning Hoessein een speciaal verzegelde
persoonlijke boodschap van de Britse premier Eden heeft overhandigd. Edens
brief vormt een antwoord op een brief van Hoessein, waarin deze zyn rede
nen voor het ontslag van Glubb vastlegde.
Koning Hoessein heeft gisteren aan de Jordaans-Iraakse grens een ontmoe
ting gehad met Koning Feisal van Irak, die in gezelschap was van Kroon
prins emir Abdoellah Illah en premier Noeri en Said, Dinsdag verklaarde de
Iraakse_regering, dat zy het volkomen eens was met het ontslag van Glubb
geschil tussen Irak en de andere
het Verdrag van Bagdad (MOVO).
met een verhoging van liet levenspeil
der Mohammedanen.
Pineau zei, dat kolonel Nasser zyn
uiteenzetting met grote belangstelling
had aangehoord. Nasser had hem de
verzekering gegeven, dat in de afgelo
pen maanden geen enkele Algerijnse
verzetsstrijder in Egypte is opgeleid.
Franse minister zette aan
Nasser speciale positie van
Algerije uiteen
Israël heeft woensdag bij de Veilig
heidsraad der V.N. een klacht ingediend,
waarin wordt gezegd, dat de toestand
in de strook van Gaza snel slechter is
geworden en dat de Egyptische strijd
krachten langs de grens met Israël tot
een dreigende macht zijn opgebouwd.
De Egyptische delegatie bij de Ver.
Naties heeft dit ontkend. En verder
aldus het Egyptische standpunt be
hoort deze klacht bij de Israëlisch-
Egyptische bestandscommissie ingediend
te worden en niet bij de Veiligheidsraad.
De Jordaanse troepen in het grens
gebied hebben instructie gekregen zich
paraat te houden in verband met in
cidenten aan de bestandslijn met Israël.
Er zijn versterkingen naar het grens
gebied gezonden. Volgens een woord
voerder van het Arabische Legioen (d.i.
het leger van Jordanië) is een Israëli
sche straaljager in niemandsland neer
gestort nadat deze Jordaans grondge
bied had geschonden. Jordanië heeft
bij de Jordaans-Israëlische bestands-
commissie een klacht ingediend.
Vier jaar vroeger'
Generaal Sir John Glubb. de gewezen
bevelhebber van 't „Arabische Legioen"
in Jordanië, heeft in Londen in een
radio-interview verklaard, dat volgens
zyn mening Jordanië onder de gegeven
omstandigheden geen afstand kan doen
van de Engelse steun, die het land tot
nu toe genoten heeft. Jordanië, aldus
Sir John. verkeert in een moeilyke po
sitie. dat het van de Arabische landen
het minst beveiligd is tegen een even
tuele aanval van Israël. „Israël kan wel
een aanval doen op de Egyptische troe
pen in de omgeving van Gaza, maar het
kan niet de tocht van 200 mijl door de
woestijn naar het eigenlijke Egypte
wagen".
Jordanië kan het volgens Glubb pasja
niet zonder het Brits-Jordaanse verdrag
stellen. Het land heeft z.i. alle steun
nodig, die het krijgen kan. Het zou wel
graag financiële steun van de andere
Arabische landen aannemen, maar het
kan niet de voorwaarde aanvaarden,
dat het de steun van Engeland opgeeft.
Sir John meende voorts, dat Jorda
nië ook nu nog Engelse adviseurs nodig
zal hebben. Wat zyn eigen ontslag be
treft, zei hij ,dat dit alleen een voor
uitlopen op een toch onvermijdelijke
gebeurtenis was geweest. Het was in
ieder geval een kwestie van tyd ge
weest, tot het bevel over het Arabische
Legioen in handen van Jordaanse offi
cieren zou zyn gekomen. Doch dit tijd
stip zou anders pas over vier of vijf
jaar gekomen zijn, aldus Glubb pasja.
Pineau sprak met Nasser
Dc Franse minister van Buitenlandse
Zaken. Pineau .heeft gisteren een be
spreking gehad met premier Nasser van
Egypte. Dit gesprek, dat in Cairo werd
gehouden, liep voornamelijk over Noord
Afrika. Pineau had Nasser gewezen op
het verschil tussen Marokko en Tunesië,
waar Frankrijk met soevereinen en er
kende politieke partijen kon onderhan
delingen. en Algerië. dat nooit in zyn
geschiedenis een staat is geweest. Reeds
verscheidene generaties wonen er meer
dan 1.200.000 Europeanen in Algerije,
veelal mensen die geen familie of be
trekkingen in Frankrijk hebben en die
de Franse regering geen reclassering in
Frankrijk garanderen kan. Het zou "ge
vaarlijk zijn, als deze bevolkingsgroep
de indruk kreeg, dat men haar lot be
paalt zonder met haar omstandigheden
rekening te houden. Zij zou dan .vel
eens in opstand tegen Frankrijk en de
Mohammelaanse Algerijnen kunnen
komen. Dan zouden er tienduizenden
doden vallen. De oplossing moet dan
ook gevonden worden in „Coëxistentie"
van Europeanen en Mohammedanen in
Algerije. Dat zal gepaard moeten gaan
De directie van de Amsterdam-
sche Bank heeft gisteren op een
persconferentie in haar hoofdkan
toor te Amsterdam een verklaring
uitgegeven, waarin nadrukkelijk de
authenticiteit van de bewijsstukken
i an de Amsterdamsche Bank inzake
het proces-Jungschlager werd be
vestigd. De foto toont de heer E.
Bertin. procuratiehouder van de
Amsterdamsche Bank te Maastricht,
die in Djakarta de bewijsstukken
als getuige overlegde, tijdens de
persconferentie. Gisteren plaatsten
wij een reproductie van enkele dier
bewijzen, dat Jungschlager in Ne
derland vertoefde toen hij zoge
naamd in Indonesië de veiligheid
van de staat bedreigde
Het kranige Nederlands etftal.datVan der Hart. Kuys. Notermans
gisteren in Düsseldorf een I -2 Koopal. De Munck en Wiersma;
zege bevocht op wereldkampioen knielend: Lenstra. Appel. Bosselaar,
Duitsland. Staande ziet men v.l.n.r. Klaassens en Timmermans.