LEIDSCH
DAGBLAD
Jordanië als Brits bolwerk in liet
Midden-Oosten geheel ineengestort
Israël heeft niet veel goeds te
wachten van nieuwe koers
Bespreking loonbeleid
opnieuw mislukt
Kloof niet te overbruggen
WEERBERICHT
GEMIS AAN EENSTEMMIGHEID
IN WESTELIJKE POLITIEK
55ste jaargang
ZATERDAG 3 MAART 1956
No. 28772
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.35 per maand: f 0.55 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 21507
Het sensationele ontslag aan de Britse generaal-majoor Glubb als opper
bevelhebber van de Jordaanse troepen (het Arabisch Legioen, dat ongeveer
30 a 35.000 man telt) wordt door vele waarnemers toegeschreven aan grotere
Egyptische invloed (men leze ook het hoofdartikel op pag. 2 van dit blad).
Het Arabisch Legioen zal nu zonder buitenlands toezicht kunnen samenwerken
met de legers van de andere Arabische landen, vooral ten aanzien van „het
Israëlische gevaar". Dat Israël dus allesbehalve verheugd kan zijn over dit
ontslag en het wegvallen van Brits toezicht op de agressieve plannen van de
omringende Arabische staten, is wel duidelijk.
In Amman, de hoofdstad van Jordanië, trokken gisteren duizenden demon
stranten door de straten. Men maakte Glubb luidkeels uit voor verrader.
Koning Hoessein, die de demonstranten toesprak, sprak onder meer deze
bombastische woorden: „Dit is een heilige dag. Onze beweging is geslaagd
met Gods wil. Ik hoop, dat Allah ons helpen zal bij het herkrijgen van onze
gestolen rechten". De menigte antwoordde met „leve de Koning".
ook ln dat land tegen het van buiten
af aangewakkerde Arabische nationa
lisme moeten afleggen.
over ae gevolgen van Glubb pasja's
heengaan maakt men zich in Londen
hoogst bezorgd. Al was Glubb een vij
and van Israël, hij oefende toch zekere
matigende invloed uit. vooral omdat hij
op en top militair was en het maken
van de politiek aan Amman en Londen
overliet. Thans wordt gevreesd, dat het
Arabische Legioen een agressiever ka
rakter zal krijrgen, hetgeen weinig goeds
voor Israël voorspelt.
Het bericht van Glubbs ontslag ver
oorzaakte in politieke kringen in Lon
den een geweldige schok. Zodra het
nieuws bekend werd. ontbood de Brit
se premier. Sir Anthony Eden. de staf
chefs. de ministers die aan het hoofd
staan vande militaire departementen en
de onder-minister van Buitenlandse
Zaken naar Downing Street. Onmiddel
lijk werd contact gezocht met Selwvn
Lloyd. de Britse minister van Buiten
landse Zaken, die zich. toen de gebeur
tenis in Amman bekend werd. voor zijn
bezoek aan kolonel Nasser in Cairo be
vond. Een pikante en weinig benijdens
waardige positie voor een Brits staats
man'!
Totnutoe heeft Engeland in het Mid
den-Oosten altijdd de kool en de geit
willen sparen De laatste tijd was Lon
den geneigd eerder Israël voor 't hoofd
te stotene. dan de vriendschap van de
Arabieren te verspelen. Want de Arabi
sche landen zijn nu eenmaal van het
allergrootste gewicht voor de Westelijke
defensie in het Midden-Oosten.
DeBritse halfslachtige politiek heeft
thans tot een catastrofe gevoerd. Capi
tulatie na capitulatie - Palestina. Aba-
dan (Perzië). Soedan, Suez - heeft het
in aanzien verzwakte Engeland zonder
een enkel betrouwbare bondgenoot on
der de Arabische staten gelaten.
Het ontslag van Glubb pasja betekent
zo goed als zeker dat Jordanië zich
nauwer zal aansluiten bij hel Arabische
blok onder leiding van de Egyptische
premier Nasser, waarbij het "rijkelijk
over dollars beschikkende Saoedi-Ara-
bië als nieuwe geldschieter optreedt.
Dat de Engelsen sinds de oorlog Jor
danië 75 milliocn pond sterling aan le
ningen en steun hebben verschaft en
nog geen twee maanden geleden de
subsidie voor het Arabisch Legioen heb
ben verhoogd, speelt blijkbaar in Am
man geen rol meer. Men heeft kenne
lijk genoeg van de Engelsen.
Nu de Arabieren Engeland de bons
hebben gegeven, is het niet onmogelijk
dat de Britten in de toekomst Israël als
bolwerk van het Westen ondubbelzinnig
zullen gaan steunen. Al zal Londen
waarschijnlijk eerst proberen verdere
toespitsing van het conflict Oost-West
in het Midden-Oosten te voorkomen.
Hoe dat moet gebeuren, weet nog nie
mand.
Indonesisch Kabinet
geeft mandaat terug
Nieuw parlement 26 maart
bijeen
Het Indonesische Kabinet heeft gis
teravond besloten, vanochtend zijn
mandaat aan president Soekarno te
rug te geven.
Dit besluit werd genomen, nadat het
centrale verkiezingscomité officieel de
zetelverdeling voor het eerst gekozen
Parlement van Indonesië had bekend
gemaakt. die het mogelijk maakt een
nieuwe regering op basis van de verkie
zingsuitslagen te vormen.
Het lag in de bedoeling gisteravond
het ontslag van het Kabinet aan te
bieden: dit was echter niet mogelijk,
omdat president Soekarno thans het
weekeinde doorbrengt in zijn paleis in
Bogor. circa 70 km ten zuiden van Dja
karta.
Vice-premier Djanuismadi heeft zich
vanmorgen vroeg naar Bogor begeven.
De minister van Voorlichting. Soe-
tan Makmoer. heeft medegedeeld, dat
het laatste besluit van het Kabinet was.
dat liet nieuwe Parlement op 26 maart
voor het eerst bijeen zal komen.
Ook zeide hij. dat president Soekar
no tot gistermiddag niet het wetsont
werp inzake de opzegging van de Ne
derlands-Indonesische Unie had onder
tekend.
ONTSLAG AANVAARD
Nader vernemen wij, dat president
Soekarno het ontslag van het kabi-
net-Harahap aanvaard heeft..
Onder dankzegging voor de door
hen gedurende het zeven maanden
lange bestaan van het kabinet aan
den lande bewezen diensten, verzocht
president Soekarno de ministers in
functie te willen blijven ter behan
deling van de lopende zaken.
Hij deelde mede met vice-president
Hatta te zullen overleggen of het nodig
is dat het demissionaire kabinet-Hara-
hap voor de interim-periode van onge
veer drie weken moet worden vervangen
door een zaken-kabinet. Voorts zal hij
met vice-president Hatta de aanwijzing
van een formateur van een nieuw kabi
net op basis van de uitslagen der eerste
algemene verkiezingen bespreken.
Soekarno bevestigde dat hij het wets
ontwerp inzake de vérbreking van het
Nederlands—Indonesische Unie. dat het
voorlopige Parlement had aangenomen,
nog niet heeft getekend De president
zei, dat volgens de oppositie het besluit
Partijen handhaven standpunten
Uit gisteravond gepubliceerde communiqués van de in de Stichting van
de Arbeid samenwerkende gezamenlijke centrale werkgeversorganisaties en
van de besturen der drie Vakcentrales blijkt, dat men inzake het loonbeleid
niet tot overeenstemming is kunnen komen en dat de inzichten, althans op dit
ogenblik, niet te overbruggen zijn. Men mag aannemen, dat beide partijen
zich nu voor de tweede maal tot de regering zullen wenden.
De besturen der Vakcentrales achten de thans ontstane situatie dermate
ernstig, dat zij zich eerst in eigen kring willen beraden, alvorens nadere mede
delingen te doen.
De werkgeversorganisaties zijn bereid
medewerking te verlenen aan het openen
van de mogelijkheid tot het verstrekken
van extra-uitkeringen tot ten hoogste
31 van het jaarloon. Indien en voor zo
ver hierover in de bedrijfstakken, even
tueel ondernemingen, overeenstemming
wordt bereikt en indien de werknemers
niet reeds uitkeringen, verband houdend
met de winst, waardoor zij reeds een
aandeel in de toegenomen welvaart ge
noten, hebben ontvangen. De werkge
versorganisaties blijven bezwaar koeste
ren tegen een algemene loonmaatregel
(verlegging van de richtlijn), omdat al
dus geen rekening zou kunnen worden
gehouden met de economische situatie
in de verschillende bedrijfstakken.
De werkgeversorganisaties zijn bereid
mede te werken aan het Invoeren van
een meer gedifferentieerd loonbeleid.
Een geleidelijke tenuitvoerlegging wordt
hierbij verondersteld.
van het Parlement niet wettig was,
aangezien de voorzitter van het Parle
ment was afgetreden, voordat de debat
ten over het wetsontwerp, dat door de
regering was ingediend, waren becon-
nen. Volgens de oppositie zou het Par
lement eerst een nieuwe voorzitter
hebben moeten benoemen.
Inmiddels heeft een woordvoerder
van de Nahdatoel Oelama gezegd, dat
het ontslag van het kabinet-Harahap
de deur voor besprekingen over een
toekomstige samenwerking der drie
partijen, waarbij de communisten van
de nieuwe regering zouden worden uit-
gesloten, heeft heropend.
(ongeveer 4% van het Jaarloon», ter
compensatie van de in 1955 ontstane
I achterstand van het werknemersaandeel
in het nationale inkomen Voorts eisen
zij een loonronde van 3 "5- en voldoende
ruimte voor loonsverhogingen daarboven,
al naar gelang de gang van zaken in de
verschillende bedrijven
Teneinde prijsverhogingen zoveel mo
gelijk te voorkomen, wensen de Vakcen
trales de verwezenlijking van een en
ander niet op een gelijk tijdstip te doen
verwezenlijken.
De Vakoentrales eisen een uitkering
Ineens van tenminste twee weken loon
De tegenstellingen zijn blijven be
staan, ondanks de volledige overeen
stemming. welke bereikt was over een
gemeenschappelijk uitgangspunt voor
de onderhandelingen. Volgens dit uit
gangspunt zou men zich bij de bespre
kingen baseren op een achterstand in
de lonen, welke voor 1955 2V>1. voor
1956 2.21 en voor 1957 1 of 2«~r zou
bedragen. Voor 1957 werd bovendien
rekening gehouden met een compen
satie voor de komende wettelijke
ouderdomsvoorziening en de huurver
hoging.
Indien rekening gehouden wordt met
de verbetering van de secundaire ar
beidsvoorwaarden van 31. die in de
loop van dit jaar tot stand zal komen,
dan zijn de werkgeversorganisaties be
reid tot een loonsverbetering van
maximaal 91, terwijl de werknemers
organisaties maximaal 13gr eisen.
Concluderend kan men zeggen, dat
beide partijen hun standpunt handha
ven en daarvan geen duimbreed zullen
afwijken.
Generaal-majoor GLUBB
slag voor Engeland
Nieuwe ambassadeurs te
Santiago en Dublin
Bij K.B. is de heer C. J. H. Dauban-
ton. ambassadeur te Lima benoemd tot
ambassadeur in Santiago de Chili. Dr.
P. A. Kasteel, ambassadeur te Santiago
is tot Nederlands gezant in Dublin be
noemd.
Officiële Indonesische
verkiezingsuitslag
De officiële verkiezings-uitslag van de
acht grootste Indonesische partijen luidt
als volgt:
PNI 8.434.653 stemmen; Masjoeml
7.903.886 st.i Nahdatoel Oelama 6.955.141
St.: PKI 6.176914 st PSn 1.091.160 St.;
Parkindo 1.003.325 st.; Katholieke Party
770.740 st.; PSI 753.191 st.
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot moreenavond:
Zwaarbewolkt met Dlaatseliik eniee
reeen. maar voornamelijk in de noor-
delilke helft van het land ook ver-
soreide ODklarineen. Matiee tot vrii
krachtiee westelijke wind. Weinie ver-
anderine in temperatuur.
(Opgemaakt tc 11.15 uur).
4 maart
Zon op: 7.21 uur; onder: 18.27 uur.
Maan op: 2.29 uur; onder: 10.32 uur.
(L.K.)
Hoogwater te Katwijk te 8.07 en 20 35
uur.
(5/3 te 9.03 en 21.42 uur).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina'4
Overwinning voor Nasser
Het ontslag van Glubb pasja bete
kent niet minder dan dc ineenstorting
van dc Britse politiek in het Midden
oosten. Want het laatste steunpunt van
die politiek. Jordanië, een Britse schep
ping. welke zwaar door dc Engelsen
werd gesubsidieerd, is thans weggeval
len. Ondanks alles heeft Engeland, dat
de Arabieren trachtte te paaien, op het
verkeerde paard gewed en het tenslotte
„Ereraad" verlangt
verantwoording
van Westerling
VERDACHT VAN VERDUISTERING.
Onder voorzitterschap van de heer P.
J. Galliard de voorzitter v,an de
Nederlandse Conservatieve Party is
een ereraad gevormd, die van Wester
ling rekening en verantwoording zal
verlangen over dc wyze, waarop deze
de „belangryke bedragen" heeft be
steed. die naar de Raad mededeelt hem
ter hand zijn gesteld. De Raad is van
plan de volgende week een zitting te
houden.
Aan Westerling zal een oproep gezon
den worden om te verschijnen. Of hij
hieraan gevolg zal geven is nog niet be
kend. Naar de secretaris van de Ereraad
verklaard heeft, wordt Westerling ver
dacht van verduistering. De Ereraad is
gevormd zo zeide hy om Wester
ling in de gelegenheid te stellen ver
antwoording af te leggen over zijn han
delingen. Mocht hij weigeren te komen,
dan zal een klacht worden ingediend bij
de Officier van Justitie. Dit zal eveneens
gebeuren, als bij het verhoor door de
Ereraad zijn schuld komt vast te staan.
Lid van de Ereraad zijn behalve de
heer Galliard. de heer Kuiper als secre
taris. ir. Oosten en mejuffrouw Wil
schut als ffinanciers van Westerlig. de
heer Simons, die by het voor
malige K.N.I.L. heeft gediend en de heer
Schoonen, die lid is van het Veteranen-
legioen.
Kritiek van Duitse en Franse zijde
Pineau is het oneens met
minister Foster Dulles
Er is een groot gemis aan eenstemmigheid in de politiek van de
Westelijke landen ten opzichte van de Sovjet-Unie merkbaar. Bonds
kanselier Adenauer van West-Duitsland heeft er in een beperkte kring
van Duitse journalisten zijn verontrusting over uitgesproken. „Terwijl
president Eisenhower prompt zekere initiatieven van Moskou ver
werpt, worden dc Sovjetrussische staatslieden voor een bezoek aan
Engeland uitgenodigd. Tevens heeft de nieuwe Franse regering ver
klaard, dat zij het tegen Duitsland gerichte vriendschapsverdrag met
de Sovjet-Unie nog steeds van kracht acht, hoewel dit verdrag reeds
lang door de Sovjet-Unie is opgezegd."
Adenauer had eraan kunnen toevoegen, dat de Deense premier,
Hansen, op het ogenblik een bezoek van twee weken aan de Sovjet-
Unie brengt; hij zou premier Boelganin en partijsecretaris Kroesjtsjef
reeds hebben uitgenodigd voor een tegenbezoek aan Denemarken.
Voorts meldt Reuter uit Parijs, dat de Franse eerste minister, Guy
Mollet, en de minister van Buitenlandse Zaken, Christian Pineau, op
14 mei een bezoek aan Moskou zullen brengen.
Van onderdrukte landen, uitgezogen satellieten en in kampen en
gevangenissn zuchtende miljoenen slachtoffers van een onmenselijk
bewind schijnen al deze bezoekers aan Moskou zich blijkbaar plotseling
niets meer te kunnen herinneren.
„Het Westen heeft grote
mogelijkheden"
zegt de Franse staatsman
De Franse regering zal binnenkort het
initiatief nemen om te trachten het Us
lussen de Sovjet-Unie en het Westen tc
breken. Dit wordt duidelijk door twee
belangrijk verklaringen, die vrijdag in de
Franse hoofdstad zijn afgelegd, aldus
schrijft Reuters correspondent. Harold
King.
Ten eerste heeft het ministerie van
Buitenlandse Zaken meegedeeld, dat
zoals hierboven gezegd Mollet en Pi
neau naar Moskou zullen gaan, kort na
het Sovjetrussische bezoek aan Londen.
Mollet en Pineau zyn beiden socialist.
Ten tweede heeft Pineau een paar uur
later tijdens een lunch van de Brits-
Amerikaanse persvereniging verklaard,
dat hy het zeer oneens Is met de politiek
die de Westelijke mogendheden In de
laatste paar jaar ten aanzien van de Sov
jet-Unie hebben gevoerd. HU zei, dat de
Westelijke wereld „de geweldige fout"
had begaan de problemen der veiligheid
als de enicc internationale problemen die
het Westen moest aanpakken.
„Tegenover twee mogelijkheden, name
lijk de Westelijke nadruk op het mili
taire vraagstuk en de veiligheid tegen
iedere prijs, en de Oosteuropese eindeloze
vredesaanbledingen. zal de openbare me
ning noodzakelijk de man volgen, die
vredesoplossingen aanbiedt, zelfs Indien
zij niet oprecht zUn. en niet de man. die
altijd over de militaire oplossing
spreekt". Deze uitlating van Pinaeu werd
door het Brits-Amerikaanse gehoor op
gevat als kritiek op de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, John
Foster Dulles.
Pineau legde er de nadruk op. dat de
Westelijke wereld verder moet gaan dan
een zuiver statische opvatting van het
vreedzaam naast elkaar bestaan. De
Westelijke landen zouden uiteindelijk
door de communistische propaganda
worden onderworpen, indien de com
munistische propaganda in de Westeliike
wereld mogelijk blijft, terwijl de Weste
lijke propaganda onmogelijk blijft in de
communistische staten.
Slot op pag. 2
Hel moge dan al dooien en nu en
dan mogen we ons al verbeelden,
iets van de lente te merken, de
restanten van de strenge vorst
periode zijn we nog niet kwijt, nog
lang niet. Dat ondervond gisteren
vn buschauffeur, die over de nieuwe
lijk door liet IJsselmeer naar Lely
stad wilde rijden. Grote bergen ijs-
schotsen versperden hem de weg en
er moest een bulldozer aan te pas
komen om een weg voor de wagen
te bane*
Etna heeft nieuwe krater
Een nieuwe krater van de Etna, die
zich donderdagavond op de oostflank
opende braakt een stroom kokende lava
uit van verontrustende omvang. De be
woners van Zafferana, dat op een
hoogte van ongeveer 600 meter op de
hellingen van de vulkaan ligt, begonnen
zich vrijdag na een slapeloze nacht op
een mogelijke ontruiming voor te be
reiden
Familie Engel (Reutte)
komt musiceren
Ons land krijgt binnenkort bezoek van
een zeer muzikaal gezin. tw. de familie
Encel uit het Tlroolse plaatsje Reutte.
welke familie uit 9 personen bestaai. De
jongste van de kinderen is 5 Jaar de
oudste 19 jaar De vader Is muziekleraar
en ook de vrouw des huizes musiceert.
Talrijke instrumenten worden bespeeld
door het gezin Engel, dat bulten Oosten
rijk ook reeds bekendheid geniet door het
optreden in Duitsland. Zwitserland De
nemarken, Zweden. Italië en het Saar
land. alsook door het musiceren voor
radio en televisie. Een paar Jaar geleden
ging de toen 2'i-jarlge Jongste spruit
Pauli al mee op reis. In ons land zullen
zij in tien plaatsen concerteren izang
muziek en volksdansen». Deze uitvoerin
gen geven zy om de kleine Evangelische
gemeente in Reutte. die geen kerk bezit
en te klein is om voldoende gelden voor
kerkgebouw bij elkaar te krijgen, aan de
nodige financiën te helpen.
