G
NI 11
n_x_
>1
31
IJ
IV
Ln
L
VJSI
LI
L
Verdrag van Bagdad bracht vreemde
coalitie tegenstanders in actie
HIJ DOET
NIET MEE
4e jaargang no. 8
ZATERDAG 25 FEBRUARI 1956
f s r1 /t rr
Tussen Euraat en iïgris (III)
'Arabische afkeer, Israëlische
beduchtheid, communistische
agitatie en Franse miskenning
Tragi-komische kanten
Een vreemde coalitie van tegenstan
ders. hetgeen kort geleden werd ge
ïllustreerd by een, overigens onhandi
ge. poging van Engeland om Jordanië
mede In het pact te brengen.
Deze stuitte op een miniatuur-op
stand. ten uitvoer gelegd door Pales
tijnse refugé's, die er hun haat jegens
(de mede-opponent!) Israël in lucht-
haks premier: Noeri pasja es Said: de
meest omstreden politjcus van liet Midden-
Oosten, draagt de sidarah. een zwarte kwar
tier muts. door wijlen Koning Feisal 1 geïntro
duceerd ter vervanging van de Ottomaanse fez.
(Van onze reisredacteur)
In een grote kamer van Bagdads wat vervallen Serai zetelt een
grijze, 67-jarige Arabische staatsman, eenzelvig, nors, doof aan één
oor, vader van het meest omstreden verdrag van het midden-oosten.
Hij is Noeri pasja es said, premier van Irak. Het verdrag, één uit een
reeks van overeenkomsten, waarmee het Westen een defensie-keten
poogt te leggen om de Sovjet-Unie en haar satellieten, is het Verdrag
van Bagdad.
Dit bondgenootschap tussen Engeland, Irak, Perzië, Turkije en
Pakistan, dat in het Nederlands MOVO (Midden-Oostelijke Verdrags
organisatie) zou moeten heten en dat de schakel vormt de NAVO en
de ZOAVO, resp. de Noordatlanlische en Zuidoost-Aziatische ver
dragsorganisaties, heeft hevige reacties en grote twijfel verwekt.
De Arabische landen onder aanvoering van Egypte verzetten zich
ertegen omdat zij^van een bondgenootschap met het Westen gebon
den handen in het geschil met Israël duchten.
Israël zelf daarentegen tekent protest aan. omdat het zich uiter
aard verzet tegen iedere bewapening van een Arabisch land, maar
tevens omdat het vreest, dat de Arabieren juist als Geallieerden van
het Westen een veel sterker onderhandelingspositie zouden innemen.
Frankrijk mokt, omdat het niet mede geïnviteerd is en verdere
verzwakking van zijn overigens denkbeeldige invloed bij de Syrische
en Libanese naburen verwacht. De Sovjet-Unie liet spectaculaire
(tsjechische) wapenleveranties aan Egypte en Syrië op de sluiting
van het verdrag volgen.
ten en aangezet waren door Egyptische
en communistische agenten, die put
ten uit fondsen, ter beschikking gesteld
door het feodale Saoedi-Arabië. die
deze op zijn beurt weer verkreeg uit
Amerikaanse olie-royalties! Het com
mentaar in enige Franse bladen was
niet vrij van triomfantelijkheid
Er zitten nóg een paar tragi-komi
sche kanten aan dit pact van Bagdad.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Foster Dulles, die de
Hl
Oud-Bagdad: de huidenkoopman maakt het zich gemakkelijk. Hij
gebruikt een grote stapel vellen van pas geslachte geiten als zadel voor
zijn Arabische merrie, waarmee hij opgewekt door het drukke verkeer
galoppeert
fensie-pacten verzamelt als waren het
postzegels, was zeer in zijn schik met
de nieuwe bondgenoot tegen het op
dringend Communisme, te meer daar
zijn wereldkaart tussen het gebied van
NAVO en Balkan-pact enerzijds en dat
van de Zuidoost-Aziatische verdrags
organisatie iZOAVO) anderzijds, nog
een maagdelijke leemte vertoonde.
Zijn geestdrift wordt echter getem
perd door het feit. dat Amerika Irak
uit pro-Israëlische overwegingen niet
zoveel wapens kan geven als het uit
anti-communistische beweegredenen
wel zou wensen! Irak wil wel gaarne
tegen het Communisme beschermd
worden, maar het schaart zich in het
Israëlisch conflict zonder voorbehoud
in de Arabische gelederen
Bedremmeld gekuch
De invitatie aan de V.S. om tot het
pact toe te treden werd dan ook be
antwoord met bedremmeld gekuoh en
de stelling dat de V.S. het nieuwe
bondgenootschap wel steunen, maar
het een betere dienst menen te bewij
zen door er vooralsnog buiten te blij
ven. Hetgeen, vrij vertaald, betekent
dat er in Amerika presidentsverkiezin
gen op komst zijn en niemand er voor
voelt de vaak beslissende pro-Zionisti
sche stemmen te verspelen door een
verdrag aan te gaan met een van Is-
raëls doodsvijanden!
Al deze complicaties, veroorzaakt
door het feit, dat het Verdrag van Bag
dad een gebied raakt waarin twee con
flicten idat tussen democratische en
communistische landen en dat tussen
Arabieren en Israëliërs) over elkaar
vallen, hebben twijfel gewekt ook ln
sommige westelijke kringen, 'aan de
deugdelijkheid van dit nieuwe „club
huis".
Was het verstandig de bestaande ri
valiteit tussen Irak en Egypte op de
spits te drijven en Gamal Abdel Nas
ser zo te prikkelen, dat hij communis
tische wapenleveranties aanvaardde?
Had men Irak niet op andere wijze
kunnen helpen: Het in een positie van
welwillende neutraliteit brengen?
Ware het niet juister geweest, daar
mee de sympathie van het volk te
winnen, in plaats van achterdocht te
wekken in Irak zelf. die gevoed wordt
door een gevoel van vereenzaming ln
de Arabische wereld?
De politiek van technische ,of econo
mische hulp op voorwaarde van een
militair bondgenootschap is immers
kortzichtig gebleken. Hoe kortzichtig,
bl(jkt uit het recente Engels-Ameri
kaanse aanbod tot financiering van
de Nijldam by Assoean waarom Nas
ser jarenlang tevergeefs had gezeurd.
Het komt nu. na de aanvaarding van
de communistische wapens, als mos
terd na de maaltyd, erger, als een pre
mie op slecht gedrag!
Duidelijke voordelen
Al deze moeilijkheden doen de vraag
rijzen, waarom dat Bagdad-pact dan
wel gesloten is. Wel, het leek in de
eerste aanleg duidelijke voordelen te
bevatten, en ook thans nog wordt het
vooral door Britse en Amerikaanse di
plomaten trouwens als een wezenlijke
versterking van het westen gezien.
Irak was door olie-connecties en zijn
technisch ontwikkelingsprogram toch
al met het Westen verloofd. Het ligt
vlak bij de Sovjet-Unie en er was
daadwerkelijke Sovjetrussische infil
tratie via Perzië. Noeri pasja, het
wachten op een effectieve, sterke Ara
bische eenheid moe. wilde steun van
de enige krachtige mogendheid in het
Midden-Oosten:. Turkije. Ter bestrij
ding van de communistische infiltra
ties zocht hij samenwerking met Per-
zie. Hij wilde bovendien af van het on
populaire restant van het Britse man
daat en het daarop volgende Brits-
Iraakse verdrag, waarbij Irak verplicht
was Britse bases in Habaniyah en Bas-
ra te dulden. Zo groeide uit het aan
vankelijke Turks-Iraakse verdrag ge
leidelijk aan het huidige Bagdad-pact.
Het Westen wilde wel i vooral Enge
land dat zijn economische belangen op
gezonder basis bestendigd zag), omdat
het mét Noen geloofde, dat uitbreiding
met enige Arabische landen mogelijk
zou zijn. Men dacht aan het onder
Britse invloed staande Jordanië en
hoopte dat daarna Libanon, en wie
weet Syrië, zouden volgen, een moge
lijkheid. die door het Jongste Britse
echec in Jordanië voorlopig grondig is
getorpedeerd.
Welke werkelijke waarde?
Noeri's poging om de Arabische
landen lot georganiseerde samenwer
king te krijgen, is zeker oprecht ge
weest.
Hij heeft geen verraad aan de Ara
bische zaak voor ogen gehad. Ten
hoogste een prominenter rol voor Irak.
Dit heeft Egypte's „junta" zo gestoken,
dat. na verhitte discussies over het al
of niet meegaan, tenslotte afwijzend
werd beschikt. Daarop volgde de emo
tionele campagne tegen „het verraad
van Noeri". Een ongefundeerde be
schuldiging, want Egypte heeft z.ich
bij verdrag verplicht tot Engelse her
bezetting van de Suezkanaal-zone in
geval van agressie in het Midden-Oos
ten en in het even luidruchtig-neutra-
le Saoedi-Arabië zijn bij Dahrahn
Amerikaanse luchtbascs gevestigd!
Wat is nu de werkelijke waarde van
het nieuwe pact? De militaire ls
niet groot, hoewel Irak door zyn noor
delijke bergketens, waardoor slechts
vier gemakkelijk af te schermen pas
sen lopen, strategisch beschut wordt.
Het Israëlisch geschil vertraagt echter
ERGENS in Amerika en als
het zo ver weg is, geeft dit
een gevoel van voldaanheid,
dat wi) er niet schuldig aan zijn
is een „negerin" krachtdadig van
de universiteit verwijderd.
Ze had de euvele moed om een
huidskleur te bezitten, die ln deze
blanke samenleving niet aanvaard
kan worden
Met het gevolg dat er kraohtiglijk
geprotesteerd is. en zij zeer daad
werkelijk is weggewerkt.
Dit geval is ln brede kring ge
signaleerd.
En wij hebben de heldenmoed
kunnen bewonderen van deze Ame
rikaanse jongeiingschap, die met
vereende krachten een negermeisje
aankon.
Wat ik niet gehoord heb, is een
even kraohWg daadwerkelijk pro
test hiertegen. De anderen, die er
niet aan meededen, hebben terzijde
gestaan. En men heeft dit onsma
kelijk gedoe niet kunnen of willen
verhinderen Bijzonder pijnlijk is
wel de reactie van de universitaire
leiding geweest. Zij heeft zich niet
aan de kant van het negermeisje
gestel'd; er zijn geen maatregelen
genomen tegen de onverlaten; de
enige maatregel, die genomen werd.
trof de studente, aan wie de toe
gang tot de universiteit ontzegd
werd. op grond van de goede orde
en als maatregel ter bescherming.
Vooral deze laatste formulering
ons uit recent verleden maar al te
goed bekend doet de deur dicht.
Hier is onrecht en geweld ge
sanctioneerd; de vrijheid van de
mens alleen' op papier gegaran
deerd. Hier zijn de autoriteiten voor
de terreur uit de weg gegaan; en
niemand heeft de moed opgebracht
om niet mee te doen. Want zwijgen
betekent hier toch zeker toestem
men.
Toch moeten wij met onze zede
lijke verontwaardiging min of meer
voorzichtig zijn. Dit verschijnsel is
veel algemener, dan dat het tot een
Amerikaanse universiteit beperk',
zou blijven. Het is zo algemeen dat
wie hier zichzelf al te zeer van
distantieert, wel eens zou kunnen
bemerken dat hij met een boeme
rang te maken heeft.
De publieke opinie is een invloed
van betekenis, bejoaalde sentimen
ten zijn factoren, die men niet moet
onderschatten. Het is niet altijd
verstandig er een vrije mening op
na te houden, die ingaat tegen de
gangibare gedachten.
Het is een mens dikwijls geraden
zijn mond te houden, en op de
vlakte te blijven. En het kwaad
tan ongestoord verdergaan, aan-
de wapenleveranties en het Iraakse le
gertje lijkt in een moderne oorlog geen
factor van beslissende betekenis.
Vandaar ook dat de Britten plotse
ling begonnen zijn met het beklemto
nen van de economische aspecten van
het pact en met groot vertoon minis
ters naar Bagdad laten opdraven om
over stoutmoedige onderwerpen als het
vreedzaam gebruik van atoomenergie
te fluisteren! Waar men voorlopig in
Bagdad nog moeite genoeg heeft met
het elektrisch licht, lykt dat wat voor
barig
Meer dan wat extra voordelen voor
de Britse handel zitten er nauwelijks
WOORD
VAN
BEZINNING
gezien wij mensen meestal zo ver
standig zijn om onze mond te
houden. Want door te zwijgen
orengt een mens het 't verst, ter
wijl door te spreken men zijn eigen
oelangen alleen maar schade kan
toebrengen.
En daar gaat het toch meestal
bij ons om. dat wij ongestoord en
rustig kunnen verder leven, en
zeen nadelige gevolgen ondertin-
den van een houding, die de meer
derheid niet welgevallig is.
Maar in feite betekent dit, dat
wij meedoen met de anderen. Wie
zwijgt, als hij spreken moet. staat
toch ook schuldig. Een duidelijk
„neen" uit protest, wat niet wordt
uitgesproken, staal gelijk met een
En nu is het opmerkelijk, dat wij
zelf ons ook zo vaak op de vlakte
houden. We weten heus wel. wat
in een bepaalde situatie van ons
gevraagd wordt, en welke houding
de enig juiste is; terwijl wij toch
onze mond houden of ons met
awak protest van de zaak afmaken.
En het ls deze halfheid, dit karak
terloze, waardoor wij telkens weer
verraad plegen aan de gerechtig
heid en de waarheid.
Toen wjj nog op school waren.
goM het al als een der ergste din
gen om voor spelbreker te worden
aangezien. Je moest meedoen, en
wie niet meedeed, hep de kans door
boyoot getroffen te worden.
Er was bijvoorbeeld het plan om
een bepaalde leraar die dag te
treiteren. Ik wil hier wel toegeven,
dat ik dan niet geprotesteerd heb
Niet omdat ik het met dit plan
eens was. maar uit lafheid. Want
voor een ding was ik doodsbe
nauwd: dat de anderen mij voor
een lafaard zouden uitmaken, en
van mij zeggen, dat ik een spel
breker was: waardoor ik mij van
de schoolisamenleving zou buiten
sluiten. en niet langer zou mee
tellen. En dit wilde ik ten koste
van alles vermijden. Dan maar
liever een nameloos zure dag voor
de leraar.
En nu weet ik van Eén. die de
moed heeft gehad niet mee te
doen; die het bestaan heeft de
eenzame weg te gaan. door nie
mand begeleid, dwars tegen de
heersende mening in. Hy heeft
nooit gestreefd naar populariteit,
en de gunst van massa of enkeling
niet gezocht. Want Hij stond in
dienst van de Vader. En het was
de dienst aan het rijk van Gerech
tigheid en Waarheid, onverenigbaar
met onze ongerechtigheid en leu
gengeest.
Het Recht heeft Hij gediend, en
het was een volkomen gehoorzaam
zijn aan het gebod, waarbij God de
eerste plaats inneemt, en een liefde
tot de anderen bestaat, als tot
zichzelf.
Daarom heeft Hij niet meege
daan met ons spel. met onze ma
nier van leven. Want onze manier
van leven geeft al het andere prijs,
als wij onszelf maar kunnen hand
haven Om zelf vooruit te komen
verloochenen wij Gods gebod en
verraden wry onze medemensen.
Hy ls anders geweest, en was ons
mensen zo vreemd, dat wij Hem als
spelbreker hebben gezien, en Hem
van lafheid hebben beschuldigd,
omdat Hy niet meedeed. En wij
hebben Hem dit betaald gezet, en
Hem uitgeworpen.
Eens hebben mensen dit gedaan,
toen zij schreeuwden: Weg met
Hem! Aan het kruis met Hem!
Vandaag zeggen wij het met an
dere woorden, maar bedoelen het
zelfde.
Maar ik weet zeker, dat HU niet
heeft meegedaan, toen het neger
meisje werd weggewerkt. En dat
HU niet meedoet aan het r>olitieke
spel, waarmee inderUjd Polen en
de andere landen werden prijsge-
geven. en waarvan naar alle waar
schijnlijkheid vandaag aan de dag
Israël het kind ren de rekening
zal worden.
Ik weet ook. dat HU neen zegt
tegen mijn eigenbaat en lafheid.
Ja. dat HU feitelyk alleen maar
neen kan zeggen tegen heel ons
doen en laten, omdat Hij ja heeft
gezegd tegen Gods Gerechtigheid
en Waartieid.
Maar daarom weet lk ook. dat
het Vrederijk geen dwaze utopie ls.
Want Hy, die met ons niet mee
doet in ons spel, is gegaan de weg, die
naar de vrijheid voert.
En op die weg leidt Hij nog steeds
hen. die hongeren en dorsten naar
de Gerechtigheid.
O. F. CALLENBACH,
Herv.. predikant te Oegstgeest.
Wenken voor de klentervoeding
Het voorlichtingsbureau van de voe
dingsraad meldt:
Met hoeveel zorg en nauwgezetheid
zien wU erop toe, dat het baby, ook
wat zUn oeding betreft, aan niets ont
breekt En hoelicht vergeten we, dat
de voeding óók wanneer baby geen ba
by meer ls maar als één-Jarige dreu
mes met de pot mee gaat eten. zUn
speciale eisen blijft stellen. Dat het er
erg op aan komt wat we de kleuter
voorzetten en hoe we dat doen.
De glimmende installaties van het olieveld in Kirkoek.
een van de hoofdredenen, waarom het Westen zoveel be
langstelling voor Irak koestert! Dit fabuleus rijke veld ligt
op slechts 700 kilometer van de Russische grens.
Kernpunt van alle kwesties
Rest de politieke kant, de beze
gelende vriendschap tussen Irak en
het Westen, iets waar niemand wat op
tegen heeft, behalve dan wat achter
dochtige Iraki's zelf. Mlen kan lang
speculeren over de vraag hoe groot die
oppositie tegen Noeri pasja in zyn ei
gen land ls en of de bovengenoemde
vriendschap zyn eventueel aftreden of
verscheiden lang zal overleven. Bemind
is de oude pasja bepaald niet. zUn per-
soonlyk overwicht ls echter groot ge
noeg om iedere politicus in Irak te ma
ken of te breken. HU leidde niet voor
niets 15 van de 54 kabinetten, die Irak
sinds de Eerste Wereldoorlog heeft ge
had. Hy begint thans echter alle moei-
lyke eigenschappen te vertonen, die
ook Churchill ln zUn slotperiode ken
merkten en de jongere politici worden
ongeduldig. ZUn mogelijke opvolgers,
zoals Kannah, Jamali en zelfs zyn
grote tegenstander Salih Jabr. zeggen
aanhangers van het Verdrag van Bag
dad te zUn, maar men moet betwyfe-
len of zij voldoende van de ruige moed
van de oude pasja bezitten om het in
moeilüker dagen gestand te doen.
Hel grootste gevaar voor hel pact
zal zelfs Noeri niet kunnen bezweren.
In een eventueel gewapend conflict
tussen Arabieren en Israeli's zal Irak
niet achter kunnen blijven.
In dat geval zou de garantie-verkla
ring van Engeland, de V.S. en Frank
rijk voor Israels huidige grenzen wel
eens een scheve situatie tussen de
Bagdadse bondgenoten kunnen schep
pen. Deze eventualiteit leidt - zoals
alle politieke bespiegelingen over het
Midden-Oosten - weer tot het kern
punt: het voortduren van het Ara-
bisch-Israclisch geschil.
Niet het veel gewraakte Verdrag van
Bagdad is aanleiding tot de huidige
spanning: Russische manoeuvres zijn
onvermydeiyk. zolang de vrees en de
haat In het Heilige Land voort blijven
zweren en lelden tot stoot en tegen
stoot.
Wat heeft een kleuter nodig?
Vooral aan voedsel met een hoge op
bouwende waarde heeft het snel
groeiende kleintje behoefte Dat bete
kent, dat melk, groente, fruit, kaas.
vlees en eieren niet gemist kunnen
worden.
tenminste een halve liter melk, kar
nemelk of yoghurt: als drank of
verwerkt in een gerecht;
een flinke schep gekookte of rauwe
groente. Bij het in kopen kunt U re
kenen op ongeveer 150 k 250 g als de
groente gekookt zal worden;
als het enigszins mogelijk ls fruit of
vruchtensap. U weet toch, dat rauw
fruit het meest waardevol is? SnUd.
wanneer U bang bent. dan zo'n klei
ne puk zich zal verslikken, vruchten
als appel en peer ln dunne plakjes
of rasp ze;
wat kaas. 50 g vlees (of vleeswaren)
of vis of een el. Allemaal voedings
middelen die rUk zyn aan opbou
wende stoffen en daarom om de
beurt voor moeten komen ln klein
tjes weekmenu.
Ga bovendien door met de gewoonte
geregeld bruine bonen te geven. De
niet-vette vleesstukken en vleeswa
ren zijn door hun groter gehalte aan
opbouwende voedingsstoffen waarde
voller dan zeer vet vlees spek en
vette worst.
Het spreekt van zelf, dat u vis heel
scherp op graatjes moet onderzoe
ken. Vis met grove graten, vismoten
of filets zyn het gemakkelUkst;
boter en margarine: vetsoorten die
te verkiezen zUn boven reuzel en
bak- en braadvet.
een lepel levertraan, eventueel te
vervangen door een ander vitamine
D-preparaat. zal ln de meeste geval
len niet mogen ontbreken.
Wees niet te gul met vet bU de be
reiding van de maaltijd. Kleuters
kunnen vet eten meestal niet waarde
ren en ze hebben er ook geen bijzon
dere behoefte aan. Ook veel zoetigheid
is niet aan te raden. Eigeniyk is het
schepje suiker in de pudding en de
stroop of suiker in de pap al voldoen
de. Breng uw kinderen niet te veel
voorliefde voor zoete lekkemUen bij.
En lusten ze geen zoete broodbelegsels,
denk dan vooral niet, dat ze tekort
zullen komen.
Hoe zetten w(j de kleuter zUn
eten voor?
Uw kind zal er later alleen maar ge
mak van hebben als het leert alles
te eten. U kunt dat bereiken, mits u
zelf het goede voorbeeld geeft Ook
wat dat betreft ls een kind een goed
navolger. Als het allerlei niet be
lieft, ls dat meestal de schuld van de
ouders!
Maak voor een kleine dreumes geen
apart hapje klaar. Leer hem kau
wen; zet een kind dat gewoon brood
kan eten. niet steeds pap voor en
geef hem alleen groente en aardap
pelen door eikaar als het hele gezin
stamppot eet.
Schep niet teveel tegeiyk op zyn
bordje en bedwing uw ongeduld als
een kleine kleuter onhandlR en lang
zaam eet Alle begin Is Immers
moeilijk?
