Yerseke ziet zwakke plekken in
het grootste project
Alplien-Oudshoorii omstreeks 1900
Kangoeroes vormen nachtmerrie van
de Australische schapenboeren
Miljoenen springen er rond en
vreten graslanden kaal
Schrikdraad helpt niet
Grote vraag naar rundvee
ZATERDAG 11 FEBRUARI
Problemen rond het Deltaplan
Afdamming of dijkverhoging
voordeligst in Oosterschelde?
Problemen rond het Deltaplan
ra.
(Speciale berichtgeving)
De argumenten van de mannen van Yerseke, die zich niet voetstoots willen
neerleggen bij het voor hen zo rampzalige Deltaplan, komen alle hierop neer,
dat ernstig betwijfeld moet worden of afsluiting der zeegaten wel zulke grote
voordelen biedt boven verhoging der dijken als de regering op advies der water
staatkundigen meent. Men denkt dan met name aan de Oosterschelde, welker
afdamming funest zou zijn voor de oester- en mosselcultuur.
Waarom Waterweg en
Westerschelde open
Indien afsluiting der zeegaten de enig
aanvaardbare oplossing voor de beveili
ging tegen stormvloeden zou zijn. vragen
de critici zich in de eerste plaats af
waarom Nieuwe Waterweg en Wester
schelde dan open blijven. Het antwoord
ligt voor de hand: de Rotterdamse en
Antwerpse scheepvaartbelangen (en
militaire defensie) laten afsluiting
deze wateren niet toe. Daarom heeft de
regering bij haar opdracht aan
Delta-commissie, direct na de ramp van
drie Jaar geleden, de Nieuwe Waterweg
en de Westerschelde reeds bij voorbaat
uitgezonderd. Dit houdt echter in. dat
het Deltaplan niet compleet is. Er blij
ven twee gaten bestaan, waar dijkver
hoging inplaats van afsluiting de beoog
de veiligheid moet verschaffen. Het
Deltaplan is dus een compromis tussen
afsluiting der zeegaten en dijkverhoging,
al naar gelang de belangen, die in het
spel zijn. en Yerseke vraagt zich a'
waarom in het geval van de Oosterschei
de niet met dijkverhoging kan worden
volstaan.
Dit te meer. waar de afsluiting der
Oosterschelde de zwaarste en duurste
kluif wordt van het hele Deltaplan
hier trekt per eet ij 2000 m3 water
heen cn neer. Dit is ruim zeven maal
zoveel als In het grootste stroomgat
dat tot dusver werd afgesloten (bij
Schelphoek), en ruim driemaal zoveel
als in het na de Oosterschelde groot
ste zeegat, dat zal worden afgesloten,
het Brouwershavensc Gat. De kosten
van de afdamming der Oosterschelde
zijn navenant. Dit breedste en diepste
zeegat zal 400 miljoen gulden vergen,
een zesde gedeelte van de raming voor
bet gehele Deltaplan.
Dijkverhoging?
In dit verband herinnert men er aan.
dat op 1 februari 1953 Zuid-Beveland
en Walcheren veel ernstiger door de
Westerschelde werden bedreigd dan door
de Oosterschelde (waarbij moet worden
opgemerkt dat deze laatste op Schou-
wen-Duiveland en Tholen de grootste
ravage aanrichtte).
Een argument, dat zwaarder weegt,
heeft betrekking op de kosten. Volgens
de M v, T. bij het Deltawetsontwerp zou
de afdamming der zeegaten niet veel
duurder zijn dan verhoging en verster
king der bestaande dijken. Blijkens de
voorlopige balans zouden in geval van
dijkverhoging de lasten de baten over
treffen met 1585 miljoen gulden, terwijl
dit nadelig saldo bij het Deltaplan 1690
miljoen gulden zou bedragen. De critici
echter menen te weten, dat de direct na
de ramp in bijzondere omstandigheden
en daardoor extra-dure. dijkverhoging
bij Oude Tonge als maatstaf is genomen
by de kostprijsberekening. De in nor
male tijden vóór de ramp langs de
Sloepolder aangelegde zware dijken heb
ben heel wat minder gekost en deze
bleken volledig bestand tegen de storm
vloed. De financiële zijde van het pro
bleem zou dus pleiten voor dijkverho
ging, zeker langs de Oosterschelde, waar
weinig bebouwing op de dijken ls.
Het zoutgevaar
Onmiddellijk na de veiligheid komt de
ontzlltlng als belangrijkste argument
voor het Deltaplan. Doordat een groot
gedeelte van Nederland onder het zee
niveau ligt. kan het zoute water steeds
verder in onze polders doordringen,
waardoor zowel land als tuinbouw als
de drinkwatervoorziening worden be
dreigd. Dit zoutprobleem Is niet nieuw.
In 1950 bleek reeds op een congres te
Middelburg dat land- en tuinbouw be
strijding der steeds verder gaande ver-
zilting van de grond dringend nood
zakelijk achtten. En kort voor de ramp
van 1953 brak onze grote waterloop
kundige prof. Thijsse reeds een lans
voor de afdamming der zeegaten,
waarbij niet de bescherming tegen
stormvloeden, maar de ontzllting pri
mair werd gesteld.
„Zeeuwe meer"
Als het na de veiligheid grootste
voordeel van het Deltaplan wordt nu
genoemd het ontstaan van een groot
zoetwaterbassin, het z g. ..Zeeuwse meer"
dat van Noord- en Zuid-Beveland tot
Goeree-Overflakkee moet reiken.
De tegenstanders van afdamming der
Oosterschelde voeren hiertegen aan, dat
voor Zeeland zelf de voordelen van zo n
zoetwaterbassin beperkt zouden zijn. Het
meest verzilte gebied is Walcheren, dat
voor het overgrote deel door de zee om
spoeld zal blijven. De landbouw op Zuid-
Beveland levert nog steeds de beste
produkten. En het is de vraag of het
kunstmatig scheppen van een „tweede
Westland" aldaar wel economisch ver
antwoord zou zijn. Een zoetwaterbassin
ls voor Zeeland van veel minder belang
dan voor Zuid-Holland en Noord-Bra
bant. en de critici van het Deltaplan
vragen zich af of zo n bassin niet beter
meer naar het Noorden (Haringvliet,
Hollands Diep) kan worden verplaatst.
Te meer. waar het in die vrij ondiepe
wateren veel eerder tot stand te brengen
zou zijn dan in de Oosterschelde met
zün zeer diepe geulen.
Altijd twee „lekken'
Tenslotte vestigen de critici van het
Deltaplan er in verband met het zout
waterprobleem de aandacht op. dat twee
grote „lekken" nog altijd zullen blijven
bestaan: de Waterweg en Westerschelde.
Doordat de Nieuwe Waterweg in de loop
der Jaren steeds verder werd uitgediept
(tot ongeveer 12 meter beneden laag
water) reikt de zoute tong nu reeds tot
Rotterdam. Het Deltaplan hoopt door
verhoogde toevoer van zoet rivierwater
de zoutgrens in de Waterweg te kunnen
terugdringen, maar in de Westerschelde
zal dit onmogelijk zijn.
Streven naar compromis
De bepleiters der oester- en mossel-
belangen z|jn al met al van oordeel,
dat de door de afsluiting der Ooster
schelde beoogde voordelen van veilig
heid en ontzlltlng bij lange na niet zo
overtuigend z|jn dat zij zouden op
wegen tegen het prijsgeven van de
bloeiende industrie van Yerseke. Zij
hebben echter weinig hoop, dat alsnog
zou worden besloten de Oosterschelde
open te houden. Daarom ijveren zij
thans voor een compromis. Hoe zij
zich dit compromis denken, zullen wij
in een volgend artikel zien.
Ongetwijfeld zullen vele lezers spoedig
in dit beeld Alphens huidige Hooftstraat
ter hoogte van de woning van dokter
Pilon herkennen, In de dagen rond de
eeuwwisseling behoorde dit tot de toen
malige gemeente Oudshoorn en heette
het de Dorpstraat, die liep vanaf de
Aarbrug tot aan de Heulbrug.
Vrijwel langs de gehele Dorpstraat
stonden aan de rechterzijde, zoals de
foto duidelijk laat zien, dikke bomen,
(Van onze correspondent in Australië.)
De aardige kangoeroes, die U op de Australische postzegels ziet en
allerwegen als troetelbeestjes worden beschonwd, geven de Australische
boeren heel veel hoofdbrekens. Als de farmers bun zin kregen, roeiden
ze deze buideldieren liefst helemaal uit! Hoewel er ettelijke miljoenen
kangoeroes rondhuppelen, hebben honderduizenden Australiërs (en het
merendeel der immigranten) er nog nooit één in het wild gezien.
Trouwens, dit land is zo groot, dat U er honderden mijlen doorheen
kunt rijden zonder een schaap te zien, hoewel er toch bijna 130 mil
joen zijn!!
In het noorden van Zuid-Australië huppelen naar schatting meer dan
twee miljoen kangoeroes. In de rest van het land zijn er nog zo'n tien
miljoen, ja, sommigen schatten het totale aantal zelfs tenminste twee
keer zo groot.
In het westen van Nieuw-Zuid-Wales zijn er al meer dan zes miljoen.
Ze vertrappen de weilanden en vernielen de draadheiningen. Geen wonder
dus, dat vrijwel elke boer met een geweer in de hand loopt om er een
stuk of wat onschadelijk te maken, ook al is dit „nationale symbool" van
Australië een „beschermd dier", hetgeen betekent, dat het niet mag worden
geschoten, behalve gedurende een bepaalde periode, waarin officieel toe
stemming wordt gegeven. Die periode van bijv. drie maanden hangt voor
verschillende streken af van de mate, waarin de plaag voorkomt.
De boeren hebben geprobeerd de
kangoeroes tegen te houden met elek
trische heiningen („schrikdraden", zegt
de Nederlandse boer), maar waar koelen
en schapen er vlug op reageren cn, na
hun eerste ervaringen b(J aanraking er
van. zo'n schrikdraad vermijden, laten
de kangoeroes zich er niet door weer
houden met hun afbrekend werk voort
te gaan.
Ziekten kennen de kangoeroes bijna
niet en de natuurlijke sterfte onder de
klndretjes is dan ook zeer gering. De
overvloedige regenval in de laatste jaren
heeft de keuken van het grote huisgezin
dezer buideldieren wél voorzien met
gras en tarwe en zjj hebben zich mede
daardoor snel vermenigvuldigd.
Hun enige natuurlijke vijanden zijn de
wilde honden, maar daar deze juist ook
in de streken waar ze de schapen be
dreigen het meest door de mens worden
bestreden, wordt het stroopterrein van
de kangoeroe voor hem eer veiliger dan
gevaarlijker gemaakt!
Misschien kunnen we onder de vijan
den van de kangoeroe ook de bosbran
den rekenen, want er vallen velen aan
ten slachtoffer. Het is echter ook voor
gekomen, dat zij zo'n brand juist hiel
pen verspreiden. In Queensland spron
gen kangoeroes als brandende toortsen
Deze „lieve buideldieren" eten
meer gras dan schapen
Een kangoeroe eet evenveel gras als
een of twee schapen. Een oppervlakte
van anderhalve hectare tarwe kan door
een kleine honderd van deze lieve bui
deldieren in drie weken HJds totaal
worden kaalgevreten, en dat gebeurt
herhaaldelijk, want meestal zijn ze in
groepen van honderd bij elkaar en be
legeren ze het veld als een schare gi
gantische sprinkhanen!
Schapen en lammeren sterven dikwijls
van honger, doordat de kangoeroes geen
gras voor ze hebben overgelaten.
Het zijn .harde" dieren, want als de
sohapen van dorst sterven, weet een
kangoeroe zich nog in het leven te hou
den. Hoewel de kangoeroe gemakkelijk
over een heining kan springen als hU ln
nood verkeert, gaat liij gewoonlijk op
een listige manier te werk om er door
heen te komen.
Hij steekt zijn kop in de grond, liefst
in een opening van een konijnenhol, en
wringt ziöh er net zo ver ln, dat hij met
zijn lichaam de heining met stalen paal
en al uit de grond kan lichten. Soms
rammelt hij de heining net zo lang tot
ze het begeeft.
ln doodsangst naar veiliger oorden, die
zij daarop in lichter laaie zetten. Twee
boerderijen brandden volkomen uit.
Op één schapenfarm in Nieuw Zuid-
Wales, ter grootte van 4000 hectaren
(Iets groter dan de halve Beemsterpol-
dert werden het vorig jaar zevenduizend
kangoeroes doodgeschoten om de drie
duizend schapen, die er grazen, te be
schermen. In drie maanden tijds vielen
er vierduizend onder het moordend
lood.
In het Moree-district in Nieuw Zuid-
Wales, 600 kilometer ten noorwesten van
Sydney, schoten drie jagers drieduizend
kangoeroes in veertien dagen.
Zü zijn nog erger dan konijnen, zei
een jonge boer op de vergadering van
de Boerenbond in Sydney.
In het zuiden van Nieuw Zuid-Waks
zijn schapenfarms, waar op elke 20.000
schapen zesduizend kangoeroes voorko
men.
Het ls dus gemakkelijk te begrijpen,
dat zij een ware plaag vormen, want
zonder deze .roofdieren" zou zo'n boer
derij zeker zesduizend schapen meer
kunnen weiden.
Het is vrijwel niet mogelijk kangoe
roes te jagen met gewone Jachthonden.
Men gebruikt hiervoor de kangoeroe-
hond. d.i. een kruising tussen een ruig
harige windhond en een hazewind. De
kangoeroe-hond is listiger dan de kan
goeroe zelf en dat zegt heel wat. De
„rode bosbewoner" heeft namelijk de
moed van een leeuw en is listig als een
vos. Hij tracht altüd de hond naar een
plaats te lokken, waar hij hulpeloos is
om hem dan met één slag van z'n voor
poten onschadelijk te maken. Zo nodig
neemt een kangoeroe zijn belager in
z'n voorpoten en smijt hem ln ae vallei.
Om een kangoeroe te vangen zijn ten
minste drie honden nodig.
Kangoeroes, die in nood verkeren of
wier jongen worden afgenomen, vallen,
in tegenstelling tot veler mening, ook
mensen aan.
De 30-Jarlge William Spring, die in
de nacht ln een auto bij Woomera reed,
zag een kangoeroejong in het licht van
zijn koplampen. HU stopte, stapte uit
en liet het ln zijn armen springen. Toen
hü zich omkeerde om het in de auto
te dragen, kwam plotseling de moeder
kangoeroe uit de duisternis gesprongen.
ZU viel Spring in de rug aan en het
volgende ogenblik lag hü op de grond
met een gebroken been.
In Nowra werd een 13-jarige jongen
door een kangoeroe aangevallen, toen
hij het hek van de boerderij wilde ope
nen en het beest plotseling uit het
struikgewas op hem afvloog. De Jon
gen werd gewond aan het gelaat, het
hoofd en zijn lichaam. Hü moest in het
ziekenhuis worden opgenomen.
Automobilisten overkomt het meer
malen dat zU in botsing komen met een
kangoeroe. Steevast is het de auto. die
de schrammen en bulten oploopt en
niet het buideldier.
Hoe onwaarschUnlUk het u ook in de
oren moge klinken, in West-Australië
kunt
die daar geplant zün geworden langs
een sloot. De boom, die momenteel nog
staat noordeiyk van de toegang tot de
kwekerij van de firma Lam ln de
Hooftstraat ls daar nog een van de bo
men van. Op de foto is deze sloot reeds
gedempt tot juist voorbü de huidige
woning van dokter Pilon. welke woning
vroeger de burgemeesterswoning voor
Oudshoorn is geweest en waarin om.
de burgemeesters de Lange en ten
Harmsen gewoond hebben. De ramen
rechts op de foto zün van deze ambts
woning. De boerderU daarnaast behoor
de toen reeds aan een veehouder de
Hertog toe. Links op de voorgrond
woonde een metselaar, genaamd Brug-
geman. terwyl in een der c.aarcpvo.::ii-
de woningen een loodgieter genaamd
Borstels zijn werkplaats had. In de wo
ning waarin de heer L. v. d. Leek thans
nog zyn metselaarsbedrijf heeft, woonde
in die dagen ook reeds een metselaar,
genaamd v. d. Velden. De kruideniers
winkel van de heer Zaal behoorde aan
een zekere de Bruin, die eveneens krui
denier was. terwijl in de iets vooruitste
kende woning van de heer Markx des-
tüds de Oudshoomse dokter Borstlap
woonde.
Thans bevinden zich langs de beide
kanten van de rijweg brede trottoirs,
terwül de bomen, helaas, reeds lang ge
leden gerooid zün geworden.
Rond de veemarkt
Met als gevolg hogere prijzen
(Van onze deskundige medewerker)
Het is alom duurte op de rundvee
markt. Er is momenteel wat krapte aan
slachtvee en nu met de felle koude is
de consumptie ook nog flink opgetrok
ken.
De markt is dus nogal uit het even
wicht. Begrijpeiyk ls dat de producen
ten de mesters dus voor de huidige
prijzen de produküe wat opvoeren door
het gusto stalvee met weinig melk een
dubbele portie voeder te geven, maar
het magere vee is ook zeer duur. Dus
moet men deze winter om de mesterU
lonend te houden, zeker deze hoge prij
zen kunnen handhaven 'wat wü ook
wel verwachten).
Weliswaar worden de laatste weken
circa 800 slachtrunderen per week uit
Denemarken ingevoerd ën heeft het
bestuur van het Produktschap voor vee
en vlees besloten 500 ton rundvlees
extra in te voeren, zonder dat daar
enige uitvoer van vee of vlees tegen
over moet staan, maar de krapte aan
mestvee en aan slachtrüpe dieren is op
het moment dermate, dat men hier
mede hoogstens een verdere stijging
enigszins kan tegengaan. De totaal
aanvoeren van slachtvee waren op onze
markten in de afgelopen week echter
niet zover beneden normaal, maar de
vraag naar rundvlees ls vrij groot en
er gaan wekelijks ook nog een paar
honderd jonge slachtrüpe dieren levend
naar Zwitserland, een afzetgebied, dat
.jood achterlicht" in hun oor. Die
.achterlichten" zün van fluorescerend
plakband gemaakt en aangebracht door
amotenaren van het Instituut voor we-
tenschappelük onderzoek, met de be
doeling de drinkgewoonten van de bui
deldieren te bestuderen.
Het aanbrengen van zo'n bandje is
niet zo moeiUJk. De deskundigen zoeken
een waterpoel op, waarvan zü weten,
dat er geregeld kangoeroes komen drin
ken. en doen een slaapmiddel in het
water. De (Leren vallen daardoor een
paar uur ln slaap en in die tüd zorgen
de biologen er voor om hun oren van
zo'n reflector te voorzien, 's Nachts con
troleren zij dan waar de kangoeroes naar
toe gaan en hoe dikwüls zü drinken.
De Amerikanen hebben onlangs ge
vraagd of Australië ingeblikt of bevro
ren kangoeroe-vlees kan leveren voor
hondenvoedsel. waaraan ln Amerika
klaarb'Ukeiyk gebrek bestaat. Het is bü
vragen gebleven en het enige wat hier
van een gedode kangoeroe gebruikt
wordt, zün de huid en de staart.
Van de staart wordt (wel eens) kan-
goeroestaartsoep gemaakt. Van de huid
maakt men schoenen en tassen. Het
aantal verhandelde huiden is eohter, in
vergelüking met de miljoenen kangoe
roes. die hier rondhuppelen, zeer gering.
In één j3ar werden bijvoorbeeld in West-
Australië slechts zestigduizend huiden
kangoeroes tegenkomen meteen verhandeld.
men graag zal willen behouden. Luxem
burg levert ons land momenteel weke-
lUks een 80 tal magere runderen voor
de vleeswarenindustrie en neemt daar
circa 25 ton prima vet kalfsvlees voor
in de plaats. Voorts heeft onze vlees
warenindustrie een wekelijks kwantum
vleesconcerven af te zetten van circa
1000 ton naar Engeland en de V.S. van
Amerika. Hierbü gaat een belangrijk
kwantum nuchter kalfsvlees, waarvan
men de komende weken zeer grote
aanvoeren op de markten kan verwach
ten. Ook deze afzet zal men zü het
tydeiyk niet gaarne prüsgeven.
De boeren zullen er goed aan doen
wat meer Jonge dieren aan te houden
voor de vleesproduktie, temeer daar voor
eigen land een toenemend gebruik is!
Wat de noteringen betreft, deze waren
deze week voor de 1ste en prima kwa-
Uteiteiten vlot op f. 3—f. 3.20 en voor de
extra fijne dieren wel f. 3.40 en hebben
hier op de Leidse markt gisteren ook
meermalen f. 3.20 zien besteden voor
„knappe" beestjes, maar nog niet eens
van bovenaf. Mindere kwaliteiten deden
van f. 2.60f. 2.90 per kg geslacht ge
wicht. Stieren f. 2.70f. 2.90 idem.
Ook het melk- en kalfvee was duur
f. 800f. 1150 en de allerbeste doen nog
wel f. 50 tot f. 100 per stuk meer. Guste
koeien f. 650f. 1.000 en de luxe model
len wil men nog beter betalen. De ex
port van fokvee blijft rond de 600 stuks
per week. Vette en nuchtere kalveren
gingen vlot van de hand tegen resp.
f. 2 20—f. 3 en f. 1.25—f 1.45 per kg
levend gewicht Vette lammeren en
schapen goede aanvoer en flink prijs
houdend. f. 100—f. 137.50 in de goede
en prima kwaliteiten per stuk, voorna
melijk voor export. Dikke schapen gin
gen belangrük hoger, doch waren nog
te weinig aan de markt om een duide
lijk beeld van de prijzen te geven. De
vette varkens waren „grager": met even
styvere pryzenn f. 1.78f 1.80, licht
goed f. 1.74—f. 1.76 en zeugen f. 1.48—
f 1,52 gemiddeld per kg levend gewicht.
Magere varkens en biggen zeer kalm
en eerder iets flauwer
Ook de paarden waren met even
ruimer aanbod iets gedrukt in prys.
Hoewel er ettelijke miljoenen vertegen
woordigers van Australië's nationale
symbool rondzwerven en de boer ze graag
uitgeroeid wil zien, heeft elke Australiër
toch een zwak voor „dit lieve dier". Tel
kens weer gaan er stemmen op om ze
„radicaal te vergiftigen", maar telkens
weer ook zün er even zovelen, die ze be
schermd willen houden.
Zelfs boeren, die geplaagd worden door
meer kangoeroes dan er schapen ln de
weide zün, geven toe dat zü „een paar
kangoeroes" graag zouden willen houden.
Hoezeer ook een roofdier, de kangoe
roe heeft lets over zich dat de liefde
rijke gevoelens van de mens opwekt voor
z(jn liefste huisdier. Het nationale sym
bool van Australië zal dan ook. hoe
groot de plaag ook is, wel nooit worden
uitgeroeid.
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG 12 FEBRUARI
Lelden Hervormde Gemeente. Pieters
kerk: 10 uur da. P. Kloek (Herdenking 25-
Jarlg Jubileum zondagsschool „Staalwyk")
Oosterkerk: 10 uur ds. J. N. de Ruiter:
7 uur ds. J. de Wit.
Marekerk: 10.30 uur ds. M. Ottevanger;
5 uur ds. J. v. d. Wiel; 7 uur ds. J. Groot
(„De kerk zingt").
Koolkapel: 10 uur ds. J. Groot.
Maranathakerk: 9.30 uur ds. H. J. v.
Achterberg.
Haagwegkwartier Ten Kateatr. 10: 11 u
ds. J. v. d. Wiel.
Eg Ilse Wallonne: 10.30 uur da. J. Hayet
te Arnhem
Academisch Ziekenhuis: 10 uur dr. K. E.
H Oppenhelmer
Dlaconessenhuls: 10.30 uur ds. E. B. A.
Poortman.
Jeugd kerk Wilkgebouw Staalwyk: 10 uur
dhr. P. P. de Koning.
Evangellsch-Luthcrse Gemeente: 10.30
uur ds. H. J. A. Haan.
Remonstrantse Gemeente: 10.30 uur ds.
D. G. v. Vreumlngen te Groningen (Jeugd-
daDoopsgezlnde Gemeente: 7.30 uur ds.
8. L. verheus.
Geref Gem 10 en 5 uur Leesdlenst.
Chr Geref. Kerk: 10 uur (ond.: De vin
gerwijzing naar Golgota) en 5 uur (ond.:
Tweeërlei bouwers! da. O. v. d. Weele.
Vereniging Vrüz. Herv. te Lelden (Leld-
sch' Volkshuis i 10 30 uur ds W. J. H.
Hubeok (Bestuurswisseling)
Geref. Kerk Zulderkerk: 10 uur ds. H.
Sweepe van Leiderdorp; 5 uur ds Hajer
Herengracht: 10 uur dr. We6terlnk: 7 u.
dr. v Nleyenfeldt.
Oude Vest: 10 en 5 uur dr. Dronkert.
Marnnnthakerk11 uur ds Hajer; 5 uur
dr. Westerink
EvangelIsatlegobouw 10 uur dr. v. Mey-
enfeldt: 5 uur de H. Sweepe.
Geref Kerk (art. 31): 8.30 en 5 uur
(Luth. kerk) ds W G. de Vries.
Oud Kath. Gem. (Zw. Singel 50)9.45
uur Hoogmis.
Vrl|e Kath. Gem St. Bonlfaclus (Vree-
wükstraat 19)10.30 uur gezongen H. Mis.
Christian Science (Steenschuur 4) 10.30
uur dienst.
Leger des Hells: 10 uur helllglngsdlenat;
7.30 uur vorlosslngsssmenkomit.
Baptisten Gemeente, 10 en 5 30 uur de
heer Schouten Jr.
Aarlanderveen. eHrv Gem.- 10 en 7
uur ds. E. Kempenaar van Nleuw-Leusen.
Geref. Kerk: 10 uur leesdlenst; 6.30 uur
ds W. J. van Hoek Chr. Geref. Kerk:
0.30 en 6 30 uur leesdlenst
Alphen anu den KUn. Herv. Gem.:
Jullanastrsat, 9 uur Vicaris J. de Waard;
10 30 uur ds. M. Hanemaaüer- 6.30 uur ds.
J. Pronk van Boskoop. Kapel Gouwsluls:
10 u. ds. P. A. Lefeber. Gebouw Jonathan:
6 30 uur ds. P. A. Lefeber. Hooftstraat:
9 30 en 6 30 uur ds. A. J. Jorlssen. Nuts-
Sebouw: 10 uur ds. G. Cadée. Jeugddag-
lenst. Gezlnsdlenst. Martha-Stlchting
10 30 uur ds. J. Th. Meyer. Geref. Kerk:
Zulderkerk. 10 uur da. A. V. v. Noord van
Velsen-. 6 30 uur ds. J. de Boer van Waar-
der. Noorderkerk: 10 uur ds. W. Wljma:
6.30 uur ds. A. C. van Nood. Aula Chr.
Lyoeum: 10 uur ds. J. de Boer; 6.30 uur
ds W. W|jma. Hooftstraat: 10 en 6.30 uur
ds. W. Tom. Geref. Kerk (art. 31): (Hotel
Centraal). 10 en 4.45 uur ds. L A. F. God
schalk van Mlnnertsga. Oud-Geref. Kerk:
Van Mar.dersloostraat, 9.30 en 4 uur lees
dlenst. Rem. Geref. Gem.: Van Mander-
sioostr.. 7 u. ds. W. Mullwük v. Hilversum
Benthuizen Herv. Gem.: 9 30 (H.A.)
en 6 uur ds. A. van EIJk. Geref. Gemeente:
9 30 en 6 uur leeadlenst.
Bodegraven Herv. Gem.: 10 uur ds.
A. den Hartogh van Amersfoort; 6.30 uur
ds. C v. d. Bosch. (Nleuwerbrug)6.30 u,
dhr J Goedhart. Herv Evang 7 uur ds.
M C Koole van Den Haag. Ger. Kerk 10
en 6 30 uur ds. A. C. Kersten. (Nleuwer
brug): 9.30 en 6 30 uur c&nd. de Jager te
brug)9.30 en 6 30 uur kand. de Jager te
Maassluis. Ger,. Kerk (art. 31): 10 en 6 u.
stud H. Paal te Zeist. Ger Gem 10 en
6 uur leesdlenst. Luth. Kerk: 10 uur lt -
kol. ds A. C. J. v d. Poel; 5 uur ds. J. G.
Oudheu&den (zendeling voor Brazilië).
Boskoop Herv. Gem 9 en 10 30 uur
ds. A. de Leeuw; 6.30 uur dr. G. Huls uit
Gouda (Jeugddienst). Geref. Kerk' 9.30
en 6 uur ds G. Leene. Chr Geref Kerk:
9.30 en 4 30 uur ds. P J. de Bruin. Geref.
Gemeente: 9.30 en 6.00 leesdlenst Rem.
Geref. Gem 10 uur ds. G. Chr. Dulnker.
Ver. Vrljz Herv 7 uur ds. Bloemhof
Hazerswoude. Herv. Gem.: 9.30 en 6 30
uur ds. Chr. v. d Leeden. Geref. Kerk:
9.30 en 6 30 u. ds. A. W. Bol. van Franeker.
HUlegom. Herv. Gem 10 uur ds. F.
Brouwer; 5 uur ds. S. L. Knottnerus. Ned.
Prot Bond: 10 uur ds. J van Hillen. van
Haarlem. Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds.
Krabbe. Chr. Geref. Kerk: 10 en 6 uur ds.
Schippers.
De Kaag Herv. Gem.: 10 uur ds. A.
van Leeuwen; 5 uur ds. S. L. Knottnerus
van Hlllegom.
Katwijk aan den R|)n Herv. Gem.: 10
en 6 uur ds A. Makkenze. Geref. Kerk:
9 30 en 5 uur ds. H. de Valk
KatwUk aan Zee Herv. Gem. (Nieuwe
Kerk): 10 uur ds W A. B. Hagen; 6 uur
ds D. Bouman (Oude Kerk)10 uur ds.
P. P. J Monster (H.D 5 uur ds Jac. de
Vos. (Kapel!10 uur ds F. Offerings; 5 u.
ds W A B Hagen (H A. en Dankzegging)
Geref Kerk- 9. 10 30 en 5 uur ds F Pijl
man Chr Geref Gem 10 en 5 uur ds
N. de Jong. Geref Gem. Remisestraat- 10
en 5 uur leesdlenst. Geref. Gem. In Ned.
Oasa Cara: 10 en 5 uur leesdlenst. Geref.
Kerk (art. 31): 10.30 en 5 uur ds van der
Kwast.
Koudekerk aan den Rijn Herv. Gem.:
i en 7 uur ds Poort. Geref. Kerk: 10 en
7 uur ds. Zyistra.
Leiderdorp Her(v. Gem.: 10
aal Spllnterlaan)4.30 uur i
l.elniulden. Herv. Gem 9 30 v
Llsse Herv. Gem 9 en 10 30 uur vi
caris Wolfcnsberger; 5 uur ds. C. Jonge-
boer. Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds. K.
Schouten. Chr. Geref. Kerk: 10 en 4 uur
ds. J. van Dalen, van Den Oever. Geref
Gem.: 10 en 4 uur ds. L Klcboom. Geref
Kerk (art. 31): 10 en 4 30 uur ds. J J
Verleur. Oud Geref Gem 9.30 en 3 uur
leesdlenst. Ned. Prot Bond: 10 uur mej
A. J L. Bouwmeester, jeugddienst.
Nieuwkoop Hedv Gem.: 2.30 uur (ln
de Rem. kerk) ds J. Krulne van Leimul-
den. Rem. Kerk: 10 uur ds. J. Goudoever
van Lelden. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 uur
ds. J. Snel van Nleuwveen Chr Geref.
Kerk: 9 30 en 6 30 uur leesdlenst
Nleuwveen. Herv Gem 9 30 uur de
heer J. v. d Hoek. (Evangellsatlegebouw)
6 30 uur de heer J. v d. Hoek Vereniging
van Vrljz. Herv.: 7 u. ds. Cadée van Ouds
hoorn (Jeugddienst). Geref. Kerk: 9 30 en
6.30 uur ds. G. F. Snel.
Noordwük-Blnnen. Herv. Gem.: 10 u.
ds De Jong van Noordwljkerhout; 7 uur
d? J. J. Meuzelaar. Ned Prot Bond: 10 30
uur (lokaal Llndenpleln) mevr A. Boeke-
v RUnbach Jeugddagdlenst) Geref. Kerk:
9 30 en 5 uur ds. P. Helnen tv. d. Bergh-
stlchtlng)11 uur ds. P Helnen
Noordw||k aan Zee. Herv. Gem.: 10 u.
ds Kuiper van Oegstgeest; 6 uur Vicaris
Vermeulen. (Sole Mlo)10 uur ds. Cupédo.
Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds. J. G. Kuüper
van Den Haaag.
Noordwljkerhout Herv Gem 10 uur
ds. Meuzelaar van NoordwIJk
Oegstgeest. Herv. Gem. (Pauiuskerk)
en 10.30 uur ds. G. F. Callenbach; 7 uur
ds B, C. Visser. (H Mors): 10.30 uur ds.
B. C Visser. (Kerkzaal Endegeest 1: 8.30 u.
dj. J. de Wit, Geref. Kerk (Maurltslaan)
10 en 5 uur ds. G Toornvliet (Lelden).
Ver. v. Vryz. Herv Willem de Zwyger-
kerk: geen dienst.
Oude Wetering. Herv Gem.: 9.30 uur
ds Perdok van Oegstgeest. Geref .Kerk:
9 30 en 3 uur ds. D. van Swlgchem. Rem.
Geref. Gem 10.15 uur ds. P. H. van Lent
van Nieuwkoop.
RUnsburg. Herv. Gem.: 10 uur ds. M.
C Groenewoud; 5 uur ds. H. van Gosllga.
(Kleine Kerk): 10 uur ds. H. van Gosllga;
5 uur ds. De Jong van Noordwükerhout
(Jongerendlenst). Geref Kerk (Rapen
burg): 9 30 uur ds. H. Post; 5 uur da. J.
Bijleveld Voorhouterweg)9 30 uur ds. L.
v d. Linde; 5 uur ds H. Post. (Maranatha
Kerk): 9.30 uur ds. J. Byieveld; 5 uur ds.
L. v d. Linde. Geref. Kerk (art. 31): 10 en
5 uur ds. K. Brünlng.
R|)nsoterwoude. Herv. Gem.: 9.30 en
6.30 uur ds. T. D. van Soest. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 5 uur leesdlenst.
Ter Aar. Herv. Gem.: 9.30 en 6.30 uur
ds. Van Amstel. Geref. Kerk: 10 en 6.30
uur ds. Heyner.
Sassenhelm Herv. Gem.: 9 en 10.30
uur dr. J. Zandee (Warmond); 5 uur ds.
W. H. Walvaart Geref. Kerk: 9 30 uur
prof, dr R. Schippers (Amsterdam); 5 u.
ds. P D Kuiper. Chr Geref Kerk: 10 u.
leesdlenst; 3 uur dr. C. v d Weele (Lel
den). Ned Prot Bond: geen dienst
Valkenburg. Herv. Gem.: 10 en 5 uur
ds D Lekkerkerker. Geref Kerk- 10 en
5 uur ds. A. Langeler Geref. Kerk (art. 31)
8 45 en 3 uur ds. H. J. v. d. Kwast.
Voorhout Herv. Gem.: 10 uur ds. E.
H. Kalkman; 7 uur ds. v. d. Wiel van
Lelden.
Voorschoten Herv Gem. (Dorp)
10 30 uur ds W G. Meyerlng (Doop).
1 uur ds. E. Saraber (Ri)nd|jk): 10 uur
ls E .Saraber. (Hulp en Heil); i0 uur ds
Brokken van Rhoon. Geref. Kerk; 10 en
5 u. ds. M. den Boer. Geref. Kerk (art. 31):
10 en 5 uur ds. Hoekstra van Utrecht.
Waddlnvvcen Herv. Gem.: 9.30 uur
ds. J. C. Schuurman te Bleskensgraaf; 6 30
uur ds. G. Boer te Gouda. (Wljkgeb. Es
doornlaan): 9.30 uur da H. van aen Ak
ker te Gouda; 6.80 uur ds. J. C. Schuur
man. Bleskensgraaf, Geref Kerk: 10 en 5
uur ds. J. SnoelJ Remonstr. Ger. Gem.:
geen dienst. Ver. Wet en Evangelie: 9.30
uur ds. J. van Vliet. herv. pred. te Maas
dam. Chr. Afgesch. Gem.: 9.30 en 5 uur
leeadlenst.
Warmond Herv. Gem.: 10 uur ds W.
H. Walvaart van Sassenhelm.
Wassenaar Herv. Gem. (Dorpskerk:
10 uur dr. H. J. Honders; 7 uur ds. H.
Beker. (Klevletkerk)10 30 uur ds. J. T
Wlersma; 7 uur ds. J. T. Wlersme, litur
gie, Cooe Hoboken, Passiespel De Kruis
weg. Jeugddienst. (Deylerhuls)9 uur
Jeugdkerk, A. Paauwe. Voorburg; 10.15 da.
J. J. Ph. Valeton, Den Haag. Geref. Kerk
(Zijllaan)10 en 5 uur cand. Han Bine
Kong. Amsterdam: (Bloemcamplaan) 10
en 6 uur ds. G. van Duinen Ned Prot.
Bond: 10.36 uur ds. H. Paber, Jeugddae-
gezinsdlenst. Johannahuls: 10.30 uur dr.
P D. TJalsma, Den Haag.
Woubrugge Herv. Gem.: 9.30 en 6 30
uur ds. G. S Schinkel: Geref. Kerk 9 30
en 6.30 uur ds. G Hengeveld.
Zevenhoven. Herv. Gem.: 9.30 uur
ds Joh. Stehouwer (Chr School De Hoef)
7 uur de eerw. heer J. van Hoek van
Nleuwveen. Geref. Kerk: 9.30 en 6 30 uur
ds L. M. Wynla.
Zoeterwoude. Herv. Gem.: 10 uur ds.
W. Slrag van Vlaardlngen.
Zwammerdam. Herv. Gem.: 10.45 uur
ds. C. L. v. d. Broeck (H.A.); 6.30 uur ds.
C L. v. d Broeck (Dankzegging Onderw.:
Geen knechten maar vrienden" Joh.
15 15). Geref Kerk: 9 30 en 2 uur ds J.
Wogenaar Rem. Geref Gem 7 uur ds.
Th. van Lent van Nieuwkoop.
