TWAALF GEBODEN
VOOR WIE BONT KOOPT
En een epiloog in telegramstijl
ONS MENU
VAN DE WEEK
Jolm en de wintersport
Ons KNUTSELHOEKJE
ZATERDAG 4 FEBRUARI
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 3
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand
Ken de voornaamste bontsoorten
Afrikaanse soort heeft een geel-wit
fond en heeft minder soepele haren.
Genetkat (of genette, is de gevlekte
vacht van een tijgerachtige kat; ge
vlekt op beige fond; tamelijk sterk;
veel genet is imitatie.
Konijn (of lapin) bestaat in alle
kleuren en wordt ook naturel ver
werkt; dient voor velerlei imitaties, zo-
ais bever, otter, seal e.a.; beste kwali
teiten zijn sterk.
Lam (of agneau) bestaat in zeer
verschillende soorten, geschoren of ge
kruld; vrij sterk.
Marter heeft middelmatig lang haar
en is bruin op een geel fond; sterk en
kostbaar.
1. Zelfs al proberen „sensationele uitverkoop prijzen" U tot 't tegen
overgestelde te verleiden, koop toch Uw bont nooit anders dan in een
betrouwbare zaak. Ge zult daar alleen maar voordeel van hebben
en het kan U veel berouw besparen. Bont kopen is onder alle omstan
digheden - of ge het duurste of het goedkoopste kiest - een zaak van
vertrouwen: een leek kan nu eenmaal niet de kwaliteit van pelterijen
beoordelen en het woord van de verkoper moet dus een garantie zijn.
2. Trekt, als ge bont "koopt, bij voor
keur een zwart of een donker japon
netje aan; verhaart het aangepaste
bont, dan blijkt dit onmiddellijk en
kunt ge zonder de minste weifeling van
de aankoop afzien. Blijft er slechts een
enkel haartje op uw Japon achter, dan
is dit geen bezwaar, doch weest op uw
hoede indien ge in een ommezien „on
der de haren zit"!
3. Kiest bij voorkeur een zuiver klas
siek model, dit gaat Jaren mee zonder
te vervelen of te verouderen en, een
bontjas zeker een duurzame mag
noch het een, noch het ander doen.
4. Bedenkt dat de aanwezigheid van
een ceintuur en knopen slijtage be
vordert.
5. Kiest in welke prijsklasse ge
uw aankoop ook doet liever het
duurste en het beste van een minder
prijzige bontsoort, dan het goedkoop
ste en het slechtse uit een bontsoort,
die voor duurder doorgaat, liever dus
goed konijn dan slechte bever, liever
goede perslaner dan slechte nertz, ook
al is de prijs misschien gelijk. Er zijn
ijzersterke, tamelijk sterke en fragiele
bontsoorten, doch in elke groep lopen
de kwaliteiten sterk uiteen.
6. Onthoudt dat het beste, het sterk
ste en het warmste bont winterbont is,
dat is de vacht waarmee het dier in
de winter is bedekt, en waarin de ha
ren dichter opeen staan dan in zomer,
bont. In goed winterbont zult ge de
leerhuid niet kunnen zien, wanneer ge
zacht oveT het harige oppervlak blaast.
7. Let er op dat het haar zijdeach
tig en glanzend is (zoals dat van een
gezonde hond!). Bont dat wollig of
viltlg of dof is is beslist niet van goede
kwaliteit.
8. Bfj langharige bontsoorten steken
altijd langere haren boven een laag
kortere haren uit. Als ge over het op
pervlak blaast, kunt ge nagaan of die
onderlaag wollig of viltig is hetgeen
bij goed bont niet voorkomt!
9. Bont van goede kwaliteit is soepel
en gemakkeiyk in de hand te vouwen,
Voelt ge een harde, knisperlge leer
huid, wanneer ge het bont losjes in-
eenknypt, hebt dan gerust uw twyfel
wat het goede prepareren van de leer
huid betreft. De leerhuid van mouton
(schaap) of veulen is uiteraard heel
wat dikker en stugger dan die van mol
of nertz, doch in geen enkel geval mag
die leerhuid hard zyn.
10. De meeste bontsoorten zyn ge
verfd. Maar er is verschil tussen een
goede en een slechte bewerking. De
allerslechtste kimt ge gemakkeiyk zelf
beoordelen: blaas over het bont en zo
ge een opmerkelyk en vooral abrupt
kleurverschil in de lengte der haren
ontdekt, wees dan op uw hoede (voor
al by goedkope zwarte seal jassen kunt
ge vaak zo'n plotseling verschil van
zwart naar paarsrood ontdekken). By
enkele bontsoorten komt een kleur
verschil in de haren voor, doch dit is
altyd geleideiyk, zoals by bever en
nutria.
11. Koopt ge een confectiejasje, ga
dan na of alle huidjes, in die jas ver
werkt. van ongeveer dezelfde soepel
heid en van ongeveer dezelfde afme
ting zyn. Geeft u rekenschap van de
grootte der vellen, nadat ge hebt ge
hoord van welk dier het bont afkom
stig is. Een goede tygerjas of een goede
moutonjas bestaat natuurlyk nooit uit
kleine stukjes.
12. Controleer, by een confectiejas,
of er tussen het bont en de voering
watten werd gewerkt. Deze watten
maakt de Jas niet alleen warmer, maar
voorkomt siytage van de voeringzyde,
die anders door de naadjes in het bont
zou ontstaan.
KEN DE VOORNAAMSTE
BONTSOORTEN!
Astrakan (of perslaner) is het vel van
pasgeboren lammeren; meestal zwart,
doch tegenwoordig in alle kleuren; rug-
vellen hebben een dichte krul en zyn
yzersterk; pootvellen („perslaner pat-
te") hebben een losse krul en zyn
minder sterk.
Bever (of castoor) is afkomstig van
de bever, een in het water levend
knaagdier; rugvel donkerbruin en
sterk; buik en flanken gryzlgbruln en
minder sterk. Worden rug en flanken
tezamen verwerkt, dan ontstaat het
bekende en kenmerkende streepdessm
van beverbont.
Biberette ,of castorette) is geverfd
en veredeld konijn: oorspronkeiyk ter
vervanging van het duurdere en ster
kere bever; bruin en zwart gestreept
Bisam wordt geleverd door de blsam-
rat, een zeer schadelijk knaagdier; rug-
vellen (bisamrug) bruin met vry lange
stevige en zydeglanzende haren, is heel
sterk; de buikvellen bisambuik
zyn zachter, korter behaard, grys-
bruin van kleur en minder sterk; ge
voelig voor mot.
Breitschwanz (of broadtail) is de
vacht van ongeboren lammeren, tegen
woordig in alle kleuren- kortharlg, zeer
6oepel, glanzend met moirétekening;
kostbaar en niet sterk.
Civetkat (of civette), van een mar
terachtig roofdier; gevlekt en tameiyk
6terk: de Canadese civetkat vertoont
zwarte vlekken op een wit fond; de
Mol (of taupe) is blauwachtig of
bruinachtig grys; duurzaamheid zeer
verschillend; een moljas is doorgaans
fragiel, een jas van uitstekende kwali
teit kan echter vry sterk blyken.
Nutria is echte, kortharige bever.
Nertz (of vison, of mink) komt van
een kleine. Amerikaanse visoter be
horend tot de marterachtige dieren;
wilde nertz is donkerbruin, gefokte va.
rianten tegenwoordLg echter in diverse
tinten; zeer soepel Merk en uiterst
kostbaar.
Ocelot is het gevlekte bont van een
wilde kattensoort; gevlekt in geel,
bruin en zwart; sterk.
Petit Gris. oorspronkelijk afkomstig
van een Siberische eekhoorn; licht
grys en heel fyne, donkere spikkeltjes;
vaak ook geverfd als imitatie voor sa
belbont: tameiyk fragiel en zeer ge
voelig voor mot.
Phoque is zeehondenbont; modieus
maar nog vry schaars en dus tameiyk
kostbaar: sterk; kortharlg, glanzend
en met stugge haren; grote vlekteke-
ning in donkergrys met wit of geel
wit (de rug is grys, bulk en flanken
zyn lichter).
Schaap (of mouton) is, zoals lam,
in allerlei varianten op de markt;
wordt eveneens veel gebruikt voor
imitaties, alle soorten zyn sterk.
Seal (of sealskin) is oorspronkeiyk
het zwarte, glimmende bont van een
zeerob, dat zeer kort van haar is en
haast op pluche ïykt. De meest gang
bare sealsoorten zyn seal electrique
(geverfd konyn en sterk), en seal-bi-
sam (geverfd bisam, minder sterk).
Vos. het bekende langharige bont,
bestaat in eindeloze variatieën en is
sterk. Zilvervos is zwart met witte
haarpunten; roodvos is roodachtig-
geel tot grysbruin; blauwvos is beige
achtig, zachtbruin of blauwgrijs; pool
vos is blauwgrys (de zomervacht) of
wit (de wintervacht, die de mees',
waardevolle is); zwarte vos is zwart
geverfd; platina vos is een kruising
tussen blauwvos en zilvervos.
J. V
De langste wintermaand is weer voorbq en al kan het in februari zeer koud
zUn. toch zyn er dan al tekenen, die een heel klein beetje aan het komend
voorjaar doen denken. Zo komt U In de groentewinkel misschien al wat veldsla
of dunsel tegen; trakteer U dan daar eens op als eerste bode van de naderen
de lente.
ZONDAG Gebonden knolselderysoep; rundvlees, diepvries of bllkgroen-
te. aardappelen; winterfrult&la met slagroom of uitgelekte
yoghurt
MAANDAG t Rundvlees, knolraap In melksaus, aardappelen; gebakken
beschuit met appelmoes.
DINSDAG l Haché van rest vlees, rode koolsla, ryst; griesmeelpap.
WOENSDAG t Gehakt, gestoofde prei, aardappelen; fruit.
DONDERDAG
VRIJDAG
ZATERDAG i
Recept: Rode koolsla.
Maak de kool schoon door de buiten
bladen te verwyderen en de kool af te
spoelen. Neem ongeveer 1/4 gedeelte
van een kool voor 2 i 3 personen en
rasp dit zeer fyn op een koolschaaf of
snyd de kool in fyne snippers. Rasp
op een grovere rasp 1 2 goudreinet-
ten. meng dit door de kool en marineer
nu met azijn, slaolie, zout en wat
peper, eventueel kan in plaats van
slaolie ook enige lepels slasaus of
yoghurt gebruikt worden
Boerenkoolstamppot met worst; fruit.
Recept: Gestoofde vis ln kaassaus.
Stoof enige moten vis (kabeljauw,
schelvis) in een vuurvaste schaal met
zeer weinig water en wat kruiden zo
als ui en wortel. Schenk de bouillon
af als de vis gaar is en houd de vis
warm, nu de bouillon binden met wat
bloem en in de gebonden saus de kaas
laten smelten. Deze saus op smaak
afmaken met wat peper en over de vis
gieten. Eventueel nog wat geraspte
kaas erover strooien en de schotel in
dien mogelyk gedurende 10 min. in de
oven zetten.
Vethaal voor de kleintjes
minste, gaf moeder toe. „Maar het is
toch altyd anders om by je oom en
tante te wonen, dan by je vader en
Het klinkt niet aardig om zoiets te
zeggen, maar het was nu eenmaal de
waarheid. John was een opschepper.
Niet iemand die een enkele keer eens
wat snoeft, maar een echte opschep
per. In het begin hadden de kinderen
Bleekstra alles geloofd wat hij zei
waarom niet? maar langzamerhand
begrepen ze dat ze de verhalen van
John met een korreltje of liever:
een heleboel korreltjes zout moes
ten nemen.
„Wat een nare opschepper!" zei
Karei Bleekstra op een middag toen
de kinderen Bleekstra drie in ge
tal uit school thuis kwamen.
„Je kunt geen woord geloven
wat hy zegt", vulde zyn zusje Jos aan.
Dat is wel een beetje overdre
ven, verdedigde moeder.
Je moet niet vergeten, dat John
het misschien wat moeilijk heeft, zyn
vader en moeder zitten ver weg in
Afrika en hy is hier helemaal alleen
in Nederland,
Helemaal alleen? zei Betsie, de
oudste van de BleekPtra-kinderen, ver
ontwaardigd. „Hy heeft ons tooh ze
ker0 Hy heeft het toch gezellig bij
ons?"
Ja, natuurlyk, dat hoop ik ten-
EEN BOEKOMSLAG
Materiaal: een stukje fijne
jute. grol linnen of iets der
gelijks, 25x40 cm voering
in dezellde grootte, borduur
garen.
Naai de stof en de voe
ring samen. Op de voorkant
borduur of maakt men met
vilt een motief - een idee
hiervoor zie je op de teke
ning. Dan naai je de stof en
de voering op de verkeerde
kant samen en keer het zo,
dat de goede kant naar bui
ten komt. De einden worden
có ingeslagen, dat deze als
het ware een „zak" vormen,
waarin het boek moet ko
men te liggen. Deze ingesla
gen einden worden natuur
lijk van onder en boven
dichtgenaaid. Een koordje
of een zijden lintje wordt
aan de bovenkant van de
rug als leesteken aange
naaid.
door JORGEJS CLEVIN
EEN TELEGRAAFTOESTEL
Wanneer je radiotelegrafist aan
boord van een schip of een vlieg
tuig wilt worden, kun je beginnen
met zelf een telegraaftoestel te bou
wen en daarmee te oefenen. Dat
hoeft helemaal niet veel geld te
kosten. Figuur 1 laat twee lucifers
doosjes zien, die aan elkaar gelijmd
zijn. Op het ene doosje is een stuk
blik van een conservenblik beves
tigd, dat je met 'n oude schaar kunt
afknippen. Pas op je ving"»:! Het
stukje blik wordt met eon punaise op
het doosje vastgeprikt; waar de
andere punaises aangebracht wor
den, zie je op de tekening. Van de
doosjes lopen de elektrische snoer
tjes naar de fitting van een gloei
lampje van een gewone zaklamp en
vandaar naar de batterij.
De draad loopt van de batterij
terug naar het doosje en wordt vast
gemaakt aan een punaise, die zich
precies onder het stukje blik be
vindt. Als je het stukje blik omlaag
drukt, gaat het lampje branden en
kun je signalen geven volgens het
Morse-systeem, dat je wel kunt be
machtigen uit het natuurkunde boek
van een oudere broer of zuster.
Onder zie je een ander telegraaf
toestel, dat je zelf ook best kunt
maken, wanneer je de tekening
maar goed bestudeert!
VOOR FEESTELIJKE GELEGENHEDEN
Dit is een leuk cadeautje voor moeder, dat ze gebruiken kan
als er gasten komen. Het benodigde materiaal bestaat uit enige
kleine lucifersdoosjes, uit papier of karton, een verfdoos of
enkele tubes plakaatverf, goudbrons en doorschijnende lak.
Knip enkele stukjes dik wit papier of dun karton uit ter grootte
van het oppervlak van de bovenkant van een lucifersdoosje en
beschilder dat met het motief van een bloem, een vlinder of iets
dergelijks. Voor de uiteinden maak je smalle streepjes uit goud
brons. Als alles goed droog is. plak je het op het doosje vast.
De voor- en achterzijde behandel je met de doorschijnende lak.
Met hetzelfde materiaal kun je ook aardige naamkaartjes voor
de eettafel maken.
Knip uit dun karton rechthoeken ter grootte van een visite
kaartje. Schilder op de linkerkant een bloemboeketje met rode
besjes of een ander motief en op de rechterhelft schrijf je in
keurig schrift de naam van de gast. Bij verjaarsetentjes staat
dat heel leuk! Buig de kaartjes in het midden, zodat ze boven
het bord kunnen staan.
Dat is misschien wel waar, zei
Betsie na enig nadenken, en ook Ka-
rel knikte instemmend.
Maar er was weldra iets anders dat
de familie Bleekstra intensief bezig
hield, zodat ze niet meer aan Johns
opschepperyen dacht: dat was de win
tersport.
Elk jaar ging het hele gezin in de
kerstvakantie naar de wintersport.
Dat kon prachtig omdat mynheer
Bleekstra, die leraar was, dan ook en-
kelè weken vry had, net als de kinde
ren.
Nu moet je niet denken dat myn
heer Bleekstra zo rijk was nee. er
werd elk jaar hard gespaard om dat
uitstapje mogelyk te maken. Myn
heer Bleekstra, een verstandig man,
vond 't niet alleen prettig, maar ook
nuttig om te genieten van de gezonde
berglucht. Ieder jaar gingen ze naar
hetzelfde hotel mynheer Bleekstra
hield niet van verandering en dan
togen ze er op uit, met hun ski's, door
het zonnige witte Alpenland. Ze kon
den het al heel aardig en vader Bleek
stra was dan ook best tevreden over
de ski-prestaties van Betsie, Karei en
Josje.
Ik zal een paar foto's maken,
dan kunnen Je vader en moeder zien,
hoe Je je hier amuseert, John.
Dat gebeurde. Mynheer Bleekstra
maakte ook een foto van John alleen,
terwyi hy zelfbewust verwaand,
vond Karei zyn neus de lucht In
stak ..Klik", zei de camera, en een
seconde later gleed Johns linkerbeen
onder hem uit en hy tuimelde in de
sneeuw. Hy wilde vlot weer opstaan,
doch dat ging zo maar niet! Zijn ene,
been lag dwars over het andere, en
hy zag geen kans overeind te komen.
Je moet steeds zorgen, dat Je
ski's evenwijdig aan elkaar zyn, ad
viseerde Betsie, en toen John er ein
delijk ln slaagde, na veel gemaal met
benen en ski's, in een dergelijke po
sitie terecht te komen, gleed hy weer
weg, zodra hy op zyn benen stond.
Alle begin is moeilijk, troostte
Betsie, die medeiyden kreeg met John.
Je moet er voor zorgen, dat je
dwars op de helling staat, leerde Ka-
rel. .Anders giy Je steeds naar bene
den". Dus probeerde John een hal
ve slag om te draalen. Maar natuur
lyk zette hy het been met de linker
ski op het been met de rechterski. zo
dat hy weer ln de sneeuw tuimelde
en zich met veel moeite ietwat ont
redderd omhoog hees.
Mijnheer Bleekstra maakte ecu Joto van John. terwijl hij zelfbewust
op zijn pas gehuurde ski's de wereld toelachte.
John was nog nooit naar de win
tersport geweest, want de vorige
kerstvakantie was hy nog by zyn va
der en moeder in Afrika.
Hoe moet dat nu, ik heb geen
ski's, zei John tegen mynheer Bleek
stra, toen ze in de trein zaten op weg
naar Zwitserland. Maar mynheer
Bleekstra stelde hem gerust.
Die kunnen we huren in het dorp.
Dat deden ze dan ook. In de be
sneeuwde dorpsstraat was een grote
winkel waar ski's en skischoenen ver
huurd werden, en daar stapten ze al
gauw naar toe. Het was echter ken
merkend voor John, dat hy, toen hy
een kwartier later met zyn ski's over
zyn reohterschouder en de twee stok
ken in de linkerhand geklemd, weer
naar het hotel wandelde, zich meteen
gedroeg alsof hy een volleerd skiër
was.
Ik ga een enorme ski-tocht ma
ken, vertrouwde hy mevrouw Bleek
stra toe. Mevrouw Bleekstra zei vrlen-
delyk- „Skiën is Iets, dat Je leren
moet, John, Je kunt het maar niet zo!"
Ik geloof dat het 't beste is, dat
John naar de ski-school in het dorp
gaat om wat lessen te nemen, opper
de mynheer Bleekstra maar John zei:
„Daar heb ik geen school voor nodig,
ik kan het zo wel".
Je ziet, John was niet alleen een
opschepper, hy was eigenwys ook!
Na de lunch zou er voor het eerst
geskied worden. Vlak by het hotel
was een zachtglooiende helling, en
mynheer Bleekstra dacht, dat het ver
standig was. om daar de eerste mid
dag te oefenen. Ze deden hun ski's on
der voor het hotel en John vroeg:
Hoe moet ik dat doen?
Ik dacht, dat jy alles wist, zei
Karei hateiyk. en John was op het
punt Iets onvriendeiyks terug te zeg
gen, maar gelukkig suste mynheer
Bleekstra de opkomende ruzie door
zyn fototoestel voor de dag te halen
en te zeggen:
Je moet zorgen, dat je ski's elkaar
niet kruisen, want dan val je onher-
roepelyk. zei Betsie, die zloh met on-
gelooflyk gemak op haar ski's heen
en weer bewoog. Aan goede raadge
vingen ontbrak het John niet, en hy
vond het aardig van hen, dat ze hem
hielpen en niet uitlachten. Hy kreeg
iets van zyn zelfvertrouwen terug,
toen hy heel voorzichtig zyn eerste
helling afdaalde, zonder te vallen.
Maar dat verdween even snel weer
toen hy trachtte de helling weer op
teeklauteren en steeds achteruit glib
berde.
Na een half uur was John dood
moe, en het hullen stond hem nader
dan het lachen.
Ik ga naar het hotel, zei hy.
Waarom? vroeg Karei verbaasd.
Ik ben moe. bekende John en
hy droop af als een hond die een pak
slaag gehad heeft
De volgende ochtend aan het ont-
byt zei John. „Xk zou toch wel graag
naar de skl-sohool willen, oom".
Heel verstandig, vond mynheer
Bleekstra en hy knikte goedkeurend.
Zo gebeurde het dus, en aan het
eind van de vakantie was John heel
wat betere maatjes met zyn ski's dan
die eerste dag. Het vreemde en
prettige was. dat hy daar helemaal
niet over opschepte.
En toen mynheer Bleekstra de va
kantiefoto's had laten ontwikkelen en
die eerste foto liet zien, waarop John
op zyn pas gehuurde ski's de wereld
toelachte, zei Karei spottend maar
niet onvrlendeiyk: „Ski-kampioen
Johnl"
Waarop John eeriyk antwoordde:
Nee, dat ben ik bepaald niet. Ik
had nooit gedacht dat het zo moeilijk
zou zyn.
John heeft toch wel wat geleerd,
zei mevrouw Bleekstra 's avonds te
gen mynheer en daarmee doelde ze
niet alleen op het skiën!
M. F. B.
