LEIDSCH
DAGBLAD
Weer enige beweging in het overleg
tussen Nederland en Indonesië
WEERBERICHÏ
Minister mr. Donker Justitie
vannaeht overleden
Uitwisseling van arrestanten?
NIEUWE KRACHTPROEF IN
ALGERIJE TE WACHTEN
94ste jaargang
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1956
No. 28748
Directeur: 3. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 6705?
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 215fc-
Toch nog kans op hervatting?
Onze regering is in moeilijke positie
(Van onze Haagse redactie)
De Indonesische regering heeft gisteren nog eenj laatste poging onderno
men om het vrijwel ten dode opgeschreven overleg te Genève nieuw leven in
te blazen. De kans, dat het gesprek, zij het informeel, zal worden hervat, is
hierdoor weer enigszins gestegen. Wat het meeste opzien heeft gebaard, is het
aanbod om de Nederlandse arrestanten in Djakarta, wier zaak nog niet in
handen van de rechter is gelegd, uit te wisselen tegen de indertijd op Nieuw-
Guinea veroordeelde Indonesische infiltranten. De Nederlandse regering heeft
dit aanbod aanvaard. (Men zie elders).
Ofschoon men er van Indonesische
zijde nadrukkelijk op heeft gewezen,
oat dit „ruilaanbod" geheel los staat
van het gesprek te Genève, is het dui
delijk dat deze kwestie een grote rol
heeft gespeeld bij de beantwoording van
de vraag of het overleg zal worden her
vat. De Nederlandse arrestanten in In
donesië hebben steeds hèt grote strui
kelblok gevormd in het streven naar
goede resultaten.
Of de besprekingen zullen worden her
vat, is intussen nog een open vraag. De
Nederlandse regering staat nog steeds
op het standpunt, dat het overleg op
7 Januari, toen de delegaties rugge
spraak gingen houden met hun rege
ringen, niet was voltooid en beroept
zich daarbij op het laatste gezamenlijke
communiqué, waarvan de (gedeeltelijke)
tekst luidt: .Naarmate de openstaande
punten in aantal afnemen, zijn de over
blijvende problemen moeilijker tot over
eenstemming te brengen".
De Indonesiërs hebben, wat dit punt
betreft, echter opnieuw water in de wijn
gedaan. De Indonesische zaakgelastlg-
Koudegolf kostte
70 mensenlevens
Het aantal doden, dat de koudegolf
over Europa heeft gekost, is vrijdag tot
over de zeventig gestegen. Als gevolg
van de bittere koude en hieruit voort
vloeiende ongelukken zijn in Frankrijk
30 personen, in Engeland zestien, in De
nemarken dertien, in Italië zes, In Zwit
serland drie en in Joego-Slavië en Oos
tenrijk elk twee personen om het leven
gekomen. Ook sommige delen van sta
ten in het Amerikaanse Midden-Westen
hebben sterk van de koude te lijden.
Tenminste twaalf personen vonden daar
de dood.
In de noordelijke delen van Europa
schijnt de koude af te nemen, doch uit
6treken langs de Middellandse Zee wor
den koude en sneeuw gemeld. In Tunis
(Noord-Afrika) viel voor het eerst sinds
mensenheugenis sneeuw.
Us slecht
en onbetrouwbaar
De ANWB bericht, dat het ijs
vooral op plassen en brede wate
ren over het algemeen zeer slecht
en hobbelig is. Tochtrijders moe
ten dan ook rekening houden
met vrijwel onberijdbare ijstra-
jecten, ook tengevolge van de op
de baan gewaaid zand en vuil.
Tengevolge van de harde wind
zijn er nog vele pas dichtgevro
ren wakken, die, vooral als ze
na sneeuwval niet meer zicht
baar zijn, voor tochtrijders grote
gevaren kunnen opleveren.
Voor het maken van tochten op
eigen gelegenheid kan men zich
het beste tot de smalle wateren
beperken, aldus de ANWB; ook
daar is het ijs echter meestal
slecht. i
Er worden tijdens het weekeinde
ook verschillende georganiseerde 1
tochten gereden, waarbij men
uiteraard de voordelen heeft van i
een gecontroleerd parcours en een J
in vele gevallen berijdbaar ge-
■naakte .baan.
De Gouwzee is begaanbaar, het
ijs is echter zeer slecht. 4
Morgen lichte dooi
Het K.N.M.I. deelt mede:
De afgelopen nacht kwam in ons land
behalve in het noordoosten niet meer
dan lichte vorst voor. In Groningen.
Friesland. Drenthe en Overijssel stroom
de evenwel tegen de ochtend koudere
lucht binnen die boven het in Noord-
west-Dultsland aanwezige sneeuwdek
sterk was afgekoeld. De temperatuur
daalde toen in Eelde, Leeuwarden en
Twente tot -8 graden.
Intussen begint het boven Scandinavië
gelegen hogedruk eebied sterk in bete
kenis af tè nemen. Boven Engeland
handhaaft zich echter een centrum van
hoge druk en daarom wordt bij ons de
v/ind. die nog geruime tijd zwak blijft,
westelijk. Een langzaam invallende .ooi
wordt daarom morgen verwacht
De zeer koude In Oost-Europa aan
wezige lucht is in Polen vrijwel tot stil
stand gekomen. De kans, dat deze lucht
Nederland bereikt moet thans zeer klein
worden geacht
(Opgemaakt te 10 uur)
5 FEBRUARI
Zon op: 8.17 uur; onder: 17.36 uur.
Maan op: 3.44 uur: onder: 11.51 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.49 en 22.28
uur. Doodtij. (6/2 te 11.05 uur).
de. de heer Kwee Djie Hoo, heeft mr.
Biom gistermiddag namelijk een aide-
memoire overhandigd, waarin wordt
voorgesteld een nieuwe bijeenkomst in
Genève te houden „op basis van de op
T januari bereikte resultaten, waarbij
zo de noodzaak zich zou voordoen
ook zou kunnen worden gesproken over
de door Nederland gewenste klaarheid
inzake het verschil van opvatting over
de stand van zaken op 7 januari".
De Nederlandse regering zou van
daag op dit nieuwe voorstel reageren.
In Den Haag merkt men intussen
op. dat de Indonesiërs ondanks
deze tegemoetkoming het voorstel
om eerst de misverstanden uit de weg
te ruimen en pas daarna het overleg
te hervatten, opnieuw hebben omzeild.
De Indonesische aide-memoire blijft
het accent leggen op de hervatting
van het overleg en noemt de „door
Nederland gewenste klaarheid" pas in
de tweede plaats. De Nederlandse re
gering is hierdoor in een moeilijke
positie geplaatst. In ieder geval, zo
verklaarde men in Den Haag, is er
weer beweging in de zaak gekomen.
Was gisteren opgenomen
in het Zuiderziekenhuis
Vannacht is in het Zuiderziekenhuis te Rotterdam overleden de minister van
Justitie, mr. L. A. Donker. Gelijk bekend werd hij enkele dagen geleden getroffen
door een hartverlamming.
De overledene moest gisteren plotseling in het ziekenhui? worden opgeno
men. Aanvankelijk werd gemeld dat deze opname geen ongerustheid behoefde te
verwekken, doch in de loop van de dag verergerde de toestand dermate dat he
dennacht het einde kwam.
Mr. Leendert An tome Donker werd op
7 september 1899 te Almkerk (N.B.) ge
boren. In Gorinchem bezocht hij de
HBS en deed in 1920 Staatsexamen A,
waarna hij aan de gemeentelijke Uni
versiteit van Amsterdam rechten ging
studeren. In 1924 vestigde hu zich als
advocaat en procureur te Rotterdam,
Wijlen minister Donker
waar hij in 1927 voor de SDAP tot lid
van de gemeenteraad werd gekozen. Vier
jaar later kreeg hij zitting in de Prov
Gezantschap te Guatemala
Jhr. mr. E. V. E. Teixeira de Mattos,
ambassaderaad te Rio de Janeiro wordt
als zaakgelastigde tewerkgesteld te Gua
temala, waarbij tevens laatstbedoelde
post als zelfstandig gezantschap wordt
hersteld. Jhr. Teixeira zal van 27 fe
bruari tot 3 maart a.s. deelnemen aan
een te Willemstad te houden economi
sche- en handelsconferentie van Ne
derlandse vertegenwoordigers in het
Caraibische gebied, vanwaar hu zich
naar zün nieuwe post begeeft
Te Rio de Janeiro wordt jhr Teixeira
opgevolgd door jhr. D van den Bran-
deler, wiens detachering bij het „Nato
Defence College" te Parijs binnenkort
wordt beëindigd.
Staten van Zuid-Holland. Sedert 1935
was mr Donker, die naar de P. v. d. A
overging, lid van de Tweede Kamer.
Hij was o.a. voorzitter van de Parle
mentaire Enquête-commissie Regerings
beleid 19401945 en voorzitter van de
Raad voor het Rechtsherstel. Nadat in
1951 jhr. mr. Van der Goes van Naters
bedankt had voor het fractie-voorzitter
schap van de P. v. d. A. in de Tweede
Kamer, werd mr. Donker in diens plaats
benoemd. Tijdens de Kabinetscrisis in
1952 werd mr. Donker belast met de vor
ming van een kabinet, hfj slaagde daarin
echter niet. Zijn opvolger dr. Drees for
meerde een nieuw kabinet waarin mr.
Donker als minister van Justitie werd
opgenomen.
Sinds zijn ziekte wordt de portefeuille
van Justitie ad interim beheerd door de
minister van Binnenlandse Zaken, dr.
L. J. M. Beel.
Slot op Pag. 2
Nederland in
Gemenebest
het
Britse suggestie voor
toetreding vier landen
Het Britse conservatieve parlements
lid Patrick Maitland heeft het denkbeeld
geopperd Noorwegen. Nederland.
Griekenland en Israël tot het Gemene
best te laten toetreden. In een rede tot
conservatieve vereniging aan de
universiteit van Londen zei Maitland,
dat „Noorwegen zijn atlantische belan
gen binnen het Gemenebest zou zien
gewaarborgd".
Wat Nederland betreft was de af
gevaardigde \an mening, dat dit land.
aardig in het patroon van de Gemene-
beslbclangen in het Caraibische gebied
en het Verre Oosten zou passen". „Ne
derlandse emigranten hebben gemaakt
dat zij overal in het Gemenebest welkom
zijn en de Nederlandse invloed in Zuid-
Afrika is groot", aldus Maitland.
Door toetreden van Griekenland tot
het Gemenebest zou Cyprus niet langer
een probleem behoeven te zijn. ook al
omdat Griekenland ondanks de huidige
controversen en dwaasheden een be
proefde en oude bondgenoot van Enge
land is".
Als Israël in het Gemenebest zou
komen, zou dit mogelijk zijn argwanen
de buurlanden gerust kunnen stellen.
Naar de mening van Maitland kunnen
genoemde landen op dezelfde basis deel
van het Gemenebest uitmaken als <de
republiek) India, dat geen band met de
Britse kroon heeft doch dat de Konin
gin als noofd van het Gemenebest
erkent.
Premier Eden in Ottawa
Premier Eden is vrijdag per vliegtuig
uit Washington in Ottawa aangekomen,
waar hij werd begroet door zijn Canadese
ambtgenoot. Louis Saint Laurent, en
talrijke officiële personen. Eden blijft
vijf dagen in de Canadese hoofdstad.
Ede 1 Mei
50 jaar garnizoensplaats
FEESTELIJKE HERDENKING
Op 1 Mei a.s. zal het 50 jaar geleden
zijn, dat te Ede in de kazernes bU het
huidige station Ede-Wageningen de eer
ste militairen gelegerd werden.
De vestiging van een garnizoen te
Ede ls van grote betekenis geweest voor
de ontwikkeling en de welvaart van het
eertijds zo rustige Veluwedorp. Het is
dan ook begrijpelijk, dat men zich thans
reeds bezint op plannen om het komen
de jubileum in grote stijl te herdenken.
Onder voorzitterschap van burgemeester
H. M. Oldenhof is een comité gevormd
uit burgerij en garnizoen, dat ln grote
lijnen bereids een concept-programma
mistel
pa
■1de.
parade op Koninginnedag (30 april)
zal er een van bijzonder formaat zijn,
omdat men dan juist aan de vooravond
staat van de eigenlijke jubileumdatum.
De feestelijke viering wordt evenwel
midden in het vakantieseizoen gehouden
i.e. van 611 augustus.
Niet Jungschlager en Schmidt
Nederland en Indonesië daartoe bereid
Naar wij vernemen heeft de Indonesische ambassadeur in bijzondere missie,
mr. Oetoyo Ramelan, tijdens zijn onderhoud met minister-president Drees
van woesdagavond medegedeeld, dat Indonesië bereid is die Nederlandse
arrestanten in Indonesië, wier zaak nog niet in handen van de rechter is
gesteld, uit te leveren tegen de onlangs op Nieuw-Guinea wegens infiltratie
veroordeelde Indonesiërs.
Van Indonesische zijde zou hierbij uitdrukkelijk zijn gesteld, dat deze kwestie
geheel buiten de Nederlands-Indonesische conferentie staat. Daar dus de
rechtszaken tegen de Nederlanders Jungschlager en Schmidt reeds gaande zijn,
heeft deze regeling betrekking op de overige 14 Nederlanders, die in Indonesië
in arrest zijn.
De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft over deze
kwestie medegedeeld, dat de voorgestelde uitlevering een reeds geruime tüd geleden
gedane suggestie betreft van de Indonesische regering, waarop eveneens geruime
tüd geleden in positieve zin door de Nederlandse regering is gereageerd. De Neder
landse regering is bereid op het voorstel in te gaan, aldus de woordvoerder.
Het zonnige Rome kreeg dezer
dogen een geheel ander gezicht
toen het. zoals zelden voorkomt, in
de vorm van sneeuw een aandeel
kreeg van de winter, waarmee
Europa te kampen heeft. Het vrij-
vjel verlaten St. Pietersplein maakte
een zeer ongewone indruk.
Mollet en Catroux gaan er op gevaarlijk
ogenblik liun opwachting maken
(Van onze Parijse correspondent)
De nieuwe Franse regering heeft gisteren haar eerste zitting gehouden, die
vrüwel geheel aan Algerüe was gewijd. Na afloop van de ministerraad heeft
premier Guy Mollet de journalisten persoonlek meegedeeld, dat hü maandag
a.s. naar Algerüe zal vertrekken om de politieke situatie daar ter plaatse zelf
te kunnen bestuderen. Vrüdag daarop zal generaal Catroux ztch naar Algerüe
begeven waar hü zün land als minister-resident vertegenwoordigen gaat. Of
Mollet zolang in Parüs gemist kan wor den. dat hü Catroux persoonlijk zal kun
nen installeren is nog niet bekend. Wel heeft de nieuwe minister-president ook
nog verzekerd, dat hü zyn reis naar Algerüe zal herhalen iedere keer dat zün
aanwezigheid daar gewenst zon kunnen zün.
Parijs heeft open oog voor
ernst van de toestand
Een deel van de „buit" van de territoriale wateren. Op de foto
Noorse jacht op Russische vissers- I links vier van de zestien in Alesund 1
vaartuigen, die visten in Noorse laan de ketting gelegde schepen, I
rechts een Noorse politieagent met
een Russische visser op een van de
Russische vissersschepen.
De nieuwe Franse regering bewüst met
deze voornemens en verklaringen dat ze
zich de ernst en de urgentie van het
Algerijnse probleem ter dege bewust is.
Hoe scherp de verhoudingen tussen vele
Fransen en Algerünen intussen zün ge
worden, is ten overvloede gebleken uit
de betogingen die het vertrek van de
vorige resident-generaal Jacques Sou-
stelle, hebben begeleid. Ongeveer een
jaar geleden, toen de regering-Mendes
France Soustelle naar Algerüe stuurde,
werd dit Gaullistische Kamerlid daar
door de Fransen bqzonder koel ontvan
gen Doch sedertdien schUnt hü zich bü
het Franse deel van de bevolking wel
populair te hebben gemaakt, want dui
zenden waren donderdag op de been om
te trachten zijn vertrek onmogelijk te
maken. Tenslotte moest Soustelle door
een lichte tank worden ontzet, om daar
na vla een speciale brug zün schip te
kunnen bereiken!
De manifestanten hebben overigens
niet alleen luidkeels te kennen gegeven,
dat zij Soustelle wilden houden, maar
ook, dat zü niets van Catroux wensten
te weten. Kreten als: „Weg met Ca
troux" schalden door de stad, terwfjl
bovendien op grote schaal vlugschriften
werden verspreid met de oproep zich
met alle middelen tegen de a s. komst
van de nieuwe resident te verzetten.
Niet wijken voor pressie
Generaal Catroux heeft, om inciden
ten te voorkomen, Mollet al voorgesteld
zich vrüwillig terug te trekken. Maar
dat aanbod is door de- premier van de
hand gewezen. De regering wil niet wij
ken voor pressie, waarvoor zü een groep
Franse kolonisten, die bevreesd is voor
het verlies van haar privileges, aanspra.
kelük stelt. Inderdaad vertonen de ge
beurtenissen, die zich in Algerüe schij
nen aan te kondigen veel overeenkomst
mei die. welke zich tevoren in Tunesië
en Marokko hadden afgespeeld.
In een interview heeft Catroux giste
ren verklaard, evenals Mollet. de eigen
persoonlükheid van het Algerijnse volk
te erkennen. Voor Algerije zou een fe
derale staatsvorm moeten worden ont
worpen, zonder dat de banden met de
Franse republiek verbroken zouden wor.
den. Momenteel bezit Algerije officieel
het statuut van een Frans departement
ofschoon de Algerijnen lang niet dezelf
de rechten als de Fransen genieten
Soustelle had een plan bügewerkt. dat
op den duur een volledige gehjkberech-
tfglng van Algerijnen en Franse voor-
Ook van de züde van de Algerünse
rebellen of fellaghas schijnt men zich
intussen op een nieuwe krachtproef te
willen voorbereiden. Het heeft in Parüs
speciaal de aandacht getrokken dat hon
derden Algerünse arbeiders in Frankrük
zonder opgave van redenen hun werk
plotseling in de steek hebben gelaten om
overhaast terug te keren naar hun va
derland.
In ieder geval is er reden te vrezen,
dat het de Franse autoriteiten niet ge
makkelijk zal vallen volgende week de
orde in Algerije te handhaven, wanneer
Mollet en Catroux daar hun opwachting
zullen maken. De komende week zal wel
eens beslissend kunnen blijken voor de
relaties met Algerije, zo niet voor het
behoud van de posities die Frankrük ln
heel Noord-Afrika nu nog bezit.
Australische havenstaking
duurt onverminderd voort
De onderhandelingen tussen de Aus
tralische minister van Arbeid, Holt en
de vakverenigingen over beëindiging van
de havenstaking, die nu twaalf dagen
duurt, zijn vrijdag mislukt. De vakbon
den eisen een loonsverhoging van negen
pence per uur. De reders willen zes ge
ven. De vakbonden hebben zich bereid
verklaard om, als er over een verhoging
van negen pence geen akkoord kan wor.
den bereikt, een hof van arbitrage te
laten bepalen welke loonsverhoging de
havenarbeiders dan wèl toekomt.
Er liggen thans 150 schepen ln Austra
lische havens te wachten.
Amerikanen werken aan
„Grote Broer"
Volgens de New York Herald Tribune
zün de Verenigde Staten begonnen aan
een project. „Grote Broer" genaamd,
een nicuue kunstmatige satelliet, die
waarschijnlijk binnen vijf jaar het
luchtruim ingezonden zou worden. Het
project staat volgens het blad los van
het plan, ter gelegenheid van het geofy
sische jaar kleine kunstmanen af te
schieten.
De ..Grote Broer" zou beelden van het
gehele landoppervlak der aarde naar de
Verenigde Staten kunnen zenden en
zodoende de communistische bases
..vastleggen", die op het ogenblik niet
met zekerheid kunnen worden bepaald,
aldus het Amerikaanse blad.