MAGGI
Men moet de wandelaars dwingen
om niet overreden te worden....
GOUDBOUILLON
Engels „tank-schandaal" blijkt
heel erg overdreven te zijn
Oud-Katwijk: omgeving Konijnshol
Ex-minister Djody (met een jaar
vonnis) presideerde congres
Indonesië maakt daarvan geen drama
94ste jaargang
Vrjjdag 20 januari 1956
Derde blad no. 28735
Voetganger, let op uw saeck (slot)
Nederlanders doen verstandig
zich aan de V.S. te spiegelen
(Ing n. Med.-Adv.)
(II)
Wat in de Verenigde Staten van Noord-Amerika reeds „heden" is, is
veelal voor Europa nog „toekomst".
Deze maar al te vaak als cliché uitgekreten bewering heeft ook en
vooral betrekking op het verkeer.
Niet dat wij ons in deze artikelen over de voetganger, die op zijn saeck
dient te letten, nu zullen vermeien in toekomstdromen over roltrottoirs
en helikopters, maar het feit, dat bijvoorbeeld het aantal auto's in Amerika
zo groot is, dat men de relatie voetganger-rijverkeer niet zonder meer mag
en kan vergelijken met de toestanden in ons land, geeft ons een goede
gelegenheid te onderzoeken, hoe wij onze tijd vóóruit kunnen komen. En
dit vooruitzien is een integrerend deel van het werk onzer verkeers
regelaars. Zich spiegelen aan Amerikaanse toestanden kan ons dus zeer
te stade komen!
Veelal wordt bij het overdenken van de voetgangerskwestie gemeend,
dat men de automobilist maar dc pin op de neus moet zetten. De erva
ringen, opgedaan aan gene zijde van de Atlantische Oceaan, leren echter,
dat het voor de bescherming van de voetganger misschien nog belang
rijker is, dat hij zelf gedwongen wordt zich niet in gevaar te begeven, dat
men de passant dwingt om zich niet te laten overrijden!
lichten werd uitgebreid, de straatverlich
ting werd verbeterd enz enz.
Actief werd het publiek dus ingescha
keld bij het néérd rukken van de onge
vallen-thermometer.
Fikse boeten
In New York zal de politie er binnen
kort nog een schepje bovenop doen:
steekt men over, ondanks het op onvei
lig staan van de voetgangers-verkeers
lichten, dan loopt men kans op de bon
Romeinen zijn te impulsief en
sommige Amerikanen veel te
individualistisch
Twee tegengestelde stromingen heeft
men in Amerika ontdekt bij de naar
stige pogingen de wandelaar te be
schermen Zij, die prat gaan op hun in
dividuele vrijheid, redeneerden aldus:
Als ik als voetganger zekere risi
co's wil aanvaarden, dan moet ik dat
zelf weten en dan moet de politie niet
als een soort kinderjuffrouw optreden.
Deze, in de grond van de zaak typlsch-
Amerikaanse mentaliteit, stemt overi
gens vrijwel overeen met de houding van
de impulsieve Romeinen. Zij storten
zich roekeloos tussen een rij met korte
onderbrekingen op elkaar volgende
auto's om met sprongen en spurtjes en
nu en dan een terugwijkende beweging
de overkant van de straat te bereiken.
Een straatbeeld, dat ons Nederlanders
overigens ook niet vreemd is. Doch de
voetganger heeft dat, bij ons, uitsluitend
aan zichzelf te wijten. Een doorslagge
vend voorbeeld?
Is men kleurenblind?
mate druk kruispunt, waar de voetgan
gerslichten buiten werking zijn gesteld,
omdat de passanten zich er nimmer
naar richten! Het gevolg is tot op de
dag van heden, dat men vaak ware
noodsprongen moet maken om zich door
de gestadige verkeersstroom heen te
wringen. Maar dat niet alleen: ook op
de met groene en rode lichten be
schermde oversteekplaatsen reageert het
merendeel der wandelaars alsof men
volkomen kleurenblind Is. Men loopt
maar over zonder op en om te kijken
en het is aan de automobilist te danken,
dat men niet in het ziekenhuis belandt.
Neen, men kan zich in ons land met het
intensieve verkeer beter niet richten
naar de impulsieve Romein of de indivi
dualistische Amerikaan.
Beter is het zich de tweede categorie
Amerikanen ten voorbeeld te houden.
Zij willen bij alles „safety first", veilig
heid voor alles. Niet alleen, dat hun
kinderen bij het invallen der herfst mut
sen met oorkleppen opkrijgen, dat alle
voedsel met cellofaan tegen bacteriën
moet zijn beschermd, maar zij steken
ook uitsluitend en alleen over als het
verlichte bordje hun toeflitst: walk!
(loop).
Zij denken er niet aan, gelijk hun vrij
heidlievende broeders, „tegen de ver
keerslichten in" over te steken, wat in
New York duizenden en nog eens dui
zenden doen. daarbij de automobilisten
als het ware inviterend: overrijd mü
maar. Zij piekeren er niet over midden
in een straten-blok de rijbaan te krui
sen, doch gebruiken de oversteekplaat
sen.
En het is deze houding, speciaal In
Washington waar te nemen, die wij Ne
derlanders ons eigen moeten maken
Het schrikbarend hoge aantal overre
den voetgangers in de Ver Staten in het
jaar 1954 7900, moet ons ter lering
strekken.
Zeven gulden regels
Glenn T. Lashley, de deskundige, die
voor de AAA. (American Automobile
Association) de actie voert ter bescher
ming van de voetgangers, heeft onze
Amerikaanse correspondent uitvoerig in
gelicht over die vele problemen, die het
drukke voetgangersverkeer oproepen.
De AAA heeft zeven .gulden regels
voor de voetgangers" opgesteld Het lij
ken simpele regels en het z ij n ook
simpele regels, doch de Nederlandse
voetganger van vandaag-de-dag moet
nog veel leren, voordat hij zich veilig
gesteld kan weten in het drukke ver
keer'.
Om veilig te wandelen, dient men vol
gens de A.A.A.:
1. 's avonds iets wits te dragen (in
kleding of in de hand) opdat de auto
mobilist de passant gemakkelijker kan
opmerken;
2. slechts over te steken over de zebra's
en wel op de rechterzijde;
3. zowel naar links als naar rechts te
kijken voordat men oversteekt om er
zeker van te zijn dat de weg vrij 1*5
4. alleen dan oversteken als het sein
op „veilig" staat;
5. op te letten op afslaande auto's;
6. nooit de rijbaan te betreden tussen
twee geparkeerde auto's door;
7. aan de linkerzijde van de weg te
lopen, wanneer er geen trottoir is, zodat
men het tegemoetkomende verkeer op
zich ziet afkomen.
Succes burger-comité's
De staatkundige structuur van Ameri
ka maakt het onmogelijk om voor het
gehele land de rechten en plichten van
de voetgangers bij de wet vast te leggen
Iedere staat afzonderlijk, en Sn vele ge
vallen zelfs iedere gemeente afzonder
lijk. is verantwoordelijk voor de regeling
van het verkeer.
De A. A. A. heeft zich juist daarom -
over het gehele land - ingespannen ten
einde in alle plaatsen van enige omvang
reglementen en verkeerssignalen Inge
voerd te krijgen ten bate van de voet
ganger.
Zij trachtte haar doel voor een groot
deel te bereiken met hulp van burger -
comité's, die. met toestemming van de
burgemeester en soms financieel uit de
gemeentekas gesteund. propaganda
wensten te maken voor de bescherming
van de voetganger Over één ding was
men het in Amerika wel eens: zulk een
een actie kon alleen succes hebben, na
dat het publiek behoorlijk zou zijn voor
gelicht en doordrongen van de nood
zaak der te nemen maatregelen.
Het succes van die burger - comité's
was aanzienlekin tal van steden kwa
men verordeningen tot stand ten bate
van de voetgangers: oversteekplaatsen
werden aangegeven, het aantal verkeers-
geslingerd te worden: vijftig dollar boe
te ,en dat ls geen kleinigheid
tweehonderd gulden) 1
De New Yorkse politie beseft kenne
lijk dat zij streng moet optreden, wil zij
orde scheppen in de verkeers-chaos.
De voetgangers - verkeerslichten met
.walk' (loop) en ,do not walk' (loop niet)
heeft men doorgaans alleen op plaatsen,
waar het de auto's verboden is rechts of
links af te slaan. Wanneer er geen au
to's de hoek omgaan, doet zich het pro
bleem niet voor, dat zij ln conflict
kunnen komen met overstekende voet
gangers
Meestal ls de situatie Ingewikkelder.
Als regel heeft men op leder kruispunt
een gewoon stoplicht voor het wegver
keer. Verstandige voetgangers houden
daar rekening mee en ze steken alleen
over wanneer het licht gunstig ls. Auto
mobilisten. die de hoek om willen, moe
ten in zulk een geval voorrang ver
lenen aan de voetgangers, die op hun
weghelft zijn!
Verkeers-brigadiertjes
Voor de bescherming der kinderen
ook voetgangers! wordt in Amerika
veel gedaan. Wanneer de school uitgaat,
fungeren meestentijds oudere jongens
en meisjes, of moeders dikwyls als een
soort hulppolitie op de straathoeken. Ex
clusief Amerikaans is dit bepaald niet. In
onze grote steden kent men het systeem
van de verkeers - briggadiertjes ook
reeds. En men heeft hierbij geen reden
tot klagen, integendeel, alleen er zijn
wel eens automobilisten, die de seinen
van de kinderen nagenoeg negeren.
Geen fraaie houding!
De zuiverstekrachtigste
vleesbouillon.
Heerlijk en handig en slechts
per doosje a 2 tabletten.
Krediet aan Nederlanders
in Canada
MAXIMAAL 10.000 DOLLAR
Tussen de Nederlandse regering en
het bestuur van de Canadese provincie
Nova Scotla ls een overeenkomst geslo
ten, waarbij aan Nederlandse immigran
ten in Canada een lening van maximaal
10.000 dollar kan worden verstrekt voor
de aankoop van een boerderij en de
daarbij behorende werktuigen en voor
raden. De Nederlandse regering is voor
een derde voor deze leningen garant.
De overeenkomst is te Ottawa onder
tekend door dr. A. S. Tuinman, de Ne
derlandse landbouw- en emigratie-atta
ché te Ottawa en door de heer S. E. Le
wis of Truro namens het provinciaal
bestuur van Nova Scotia.
„Geef mij je tas"
AANRANDING IN DEN HAAG
Op de Wassenaarseweg in Den Haag is
gisteravond een 20-jarlge juffrouw uit
Den Haag. die daar per rijwiel reed door
een tot nu toe onbekende man lastig
gevallen. Deze kwam plotseling uit het
struikgewas te voorschijn en riep haar
toe: „stap af en geef mij je tas". Zij
voldeed hieraan niet en aangezien de
aanvaller het tasje, dat in de fietstas
zat, niet opmerkte, gaf hij haar enkele
klappen in het gelaat en het de achter
band van haar rijwiel leeglopen. Toen
zij begon te gillen, nam de man de
vlucht: sindsdien ontbreekt van hem ie
der spoor.
Witboek bewijst, dat Londen allerminst
roekeloos met oude wapens omspringt
(Van onze correspondent in Londen)
De Britse regering ls van oordeel dat het overtollig oorlogsmateriaal, dat via
de particuliere handel zijn weg naar het Midden-Oosten heeft gevonden, het
militaire evenwicht tussen Israël en Egypte niet heeft verbroken. Bovendien
was het gezondene van geringe omvang, verouderd en vrijwel waardeloos voor
oorlogvoering.
Uit het onderzoek is gebleken dat het afgelopen jaar ongeveer 50 afgedankte
en ontmantelde Sherman tanks, waarvoor een uitvoervergunning naar Frankrijk
was verstrekt, Israël hebben bereikt, en dat 151 oude Valentine gevechtswagens
zonder vuur-grendeU. welke bestemd waren voor export naar België, in Egypte
zijn terecht gekomen. De Valentine tanks waren reeds In 1942 verouderd. De
Valentine gevechtswagens werden begin 1944 In dienst gesteld en aan het einde
van de oorlog afgeschaft. Israël ontving ook nog twintig van bewapening ont
dane Mosquito-vliegtuigen.
Duidelijke toespeling op
Russische praktijken
Dit werd gisteravond bekend gemaakt
in een door de Britse regering gepubli
ceerd Witboek, dat het zogenaamde
„tank-schandaal" tot nuchtere propor
ties terugbrengt, zodat men in rege
ringskringen gelooft dat hiermede de
socialistische oppositie, welke tot de
aanval was overgegaan vóórdat de fei
ten vaststonden, hiermede de wind uit
de zeilen is genomen.
Hieraan dient echter te worden toe
gevoegd, dat het, zeker tijdens het par
lementaire recès, de plicht ls geweest
van de oppositie om de regering tot ac
tie over deze pijnlijke aangelegenheid te
bewegen. Of er nog meer aan het licht
zal komen, moet worden afgewacht. Het
Witboek dient als grondslag voor het
dinsdag te houden Lagerhuis-debat over
de tank-leveranties. Uit het Witboek
blijkt dat de Britse regering geenszins
roekeloos met overtollig oorlogsmate
riaal omspringt. Oude wapens worden
alleen verkocht als daartegen politiek
en strategisch geen bezwaren aanwezig
zijn. Pas dan komen economische facto
ren in beschouwing, namelijk of de wa
penverkoop de export-positie ten goede
komt.
Met een duidelijke toespeling op de
Sovjet-Russische praktijken zegt het
Rode Chinezen
beschoten Quenioy
Peking beschuldigt Amerika
van
„gewapende provocatie"
De Chinese Communisten hebben don
derdag vanaf Amoy en nabijgelegen
eilanden de archipel van Quemoy, die
in handen ia van de Nationalisten, De-
sohoten, waardoor drie burgers werden
gedood en 34 huizen vernield, zo ia in
Taipeh, de hoofdstad van Formosa be
kend gemaakt. De beschieting duurde
zeven uur en er werden ongeveer 3.000
granaten afgevuurd. Er kwam een einde
aan toen de Nationalisten het vuur met
gelijke kracht beantwoordden.. Het was
de hevigste kanonnade sinds de „vest
zak-oorlog" in de Straat van Formosa
in september 1954 begon
Volgens Radio-Peking hebben Ame
rikaanse marinevbegtuigen woensdag
boven het Chinese vasteland en door de
Communisten bezette eilanden gevlogen
en „gewapende provocaties" uitgevoerd.
Dit is de tweede Chinese beschuldi
ging van deze aard in januari Op 10
januari meldde het communistische
persbureau „Nieuw China", dat Ameri
kaanse vliegtuigen de vorige dag boven
Noordoost-China hadden gevlogen en
een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken noemde dit
„een ernstige militaire provocatie", wel
ke „geenszins per ongeluk" was gebeurd.
Witboek, dat vele landen wapens aan
anderen leveren en dat zij niet altijd
hun internationale verantwoordelijkheid
ln acht nemen zoals het geval is met
Engeland en zijn bondgenoten.
De oude Saksische boerderij „Het Konijnshol" te
Katwijk aan den Rijn, is reeds eerder een onderwerp
van bespreking geweest in deze rubriek. We zagen haar
toen echter van dichtbij en de omgeving waarin zij
stond kwam niet zozeer tot uitdrukking. Vandaar dat
we heden een foto laten zien, waarop weer „Het
Konijnshol" voorkomt, doch thans met een groot
gedeelte van het omringende gebied. De opname werd
ruim vijftig jaar geleden gemaakt en de fotograaf
stond ongeveer aan het westelijk einde van de Com
mandeurslaan en keek in de richting van de Zeeweg
Geheel links zien we dan „Het Konijnshol", gelegen
aan een zandweg, met het daarbij behorende teelland,
waar juist de bewoner, A. Maatjes genaamd, druk bezig
is met de bemesting van zijn grond. Achter deze teel
grond zien we de r.-k. begraafplaats. Het zich daarop
bevindende bouwsel, met het koepelvormige dak, ls
een grafkapel. Deze werd in 1911, toen naast de be
graafplaats de nieuwe r.-k. kerk verrees, gesloopt.
Links van de grafkapel, op de achtergrond, lag aan de
noordzijde van de Zeeweg de boerderij van P. van
Duijvenbode Sr., die later is afgebrand. Rechts van
de kapel bevond zich de woning, behorende bij de
Israëlietische begraafplaats. Deze werd bewoond door
de gemeentearbeider C. van Tricht, aan wie het toe
zicht op deze begraafplaats was opgedragen. Van
Tricht was bovendien nog doodgraver van de algemene
begraafplaats aan de Kerklaan. Geheel rechts op de
foto zien we dan nog een tweetal gebouwtjes, waarvan
het meest linkse de woning was van de vrachtrijder
J. van Schie, thans nog in leven en met zijn 94 jaren
de oudste mannelijke inwoner van Katwijk a. d. Rijn.
Rechts daarvan, slechts gedeeltelijk op de foto te zien,
lag de schapenschuur van de schaapherder G. Aan-
hane. Boven de twee laatstgenoemde panden zien we
nog Juist uitsteken het dak van de woning, thans nog
staande op de hoek Kerkstraat-Achterweg, welke toen
bewoond werd door C. van Prooijen, onderwijzer van
de voormalige openbare lagere school (thans Geref
school) aan de Noordwij -rweg.
(Opname uit de beelddocumentatle der gemeente Katwijk.)
Tijdens ontslag uit voorlopige hechtenis
(Van onze correspondent in Djakarta)
Als in Nederland een vooraanstaande politicus tot een week gevangenisstraf
wordt veroordeeld, omdat hij onder de invloed van alcohol zijn auto heeft be
stuurd, dan is de kans groot dat dit een streep achter zijn politieke carrière zet.
Hier in Indonesië gaat dat echter anders. Hier maakt men geen drama van
zo iets en kan het dus gebeuren, dat de ex-minister van Justitie, mr. Djody
Gondokoesoemo - gelijk gemeld tot een jaar gevangenisstraf met aftrek ver
oordeeld wegens misbruik maken van zijn positie als minister bij het verlenen
van een verblijfsvergunning aan een Chinees (zijn secretaris ontving de steek
penningen - nochtans rustig het congres van zijn partij, de P.R.N. (Partai Rak
jat Nasional) leidde. Niemand van Hjn congresgangers schijnt daar aanstoot
aan te hebben genomen.
Ex-minister Djody kon naax dat con
gres. dat in Djokjakarta werd gehouden,
toegaan, doordat hij. bij het uitspreken
van het vonnis, uit de voorlopige hech
tenis was ontslagen. De ten uitvoerleg
ging werd namelijk door het Gerechts
hof opgeschort, tot president Soekamo
zal hebben beschikt over het verzoek
om gratie, dat mr. Djody heeft inge
diend.
Theoretisch is het dus mogelijk, dat
ir. Djody er nooit aan toe komt zijn
straf uit te zitten, als de president zijn
beslissing over het gratieverzoek maar
tot in lengte van dagen aanhoudt.
Dat kan natuurlijk niet, hoewel er wel
enige tijd mee gemoeid zal zijn eer de
gebruikelijke procedure van het inwin
nen van het advies, zal zijn geëindigd.
Een6 zal de president dus een besluit
moeten nemen, het gratieverzoek inwil
ligen of afwijzen.
Dat is uiteraard een moeilijk besluit.
Enerzijds zal bij de overweging gelden,
cjat mr. Djody met het vonnis, dat ook
een morele veroordeling is. reeds zwaar
is gestraft. Anderzijds dreigt bij inwil
liging van het verzoek het zevaar, dat
bij het publiek de mening post vat. dat.
als men hoog is gezeten men er gemak
kelijk afkomt.
Mr. Soeprapto. de verdediger van
Djody. heeft het ongetwijfeld ongewild
de president niet gemakkelijker ge
maakt. door te verklaren, dat het gratie
verzoek ook gedaan was om rechtvaardi-
heid te krijgen in een onbevredigend
vonnis. Van dit standpunt uit zou dan
een gratieverlening kunnen worden op
gevat als een correctie op de uitspraak
van het hoogste rechtscollege Dat zou-
al weer oneewlld - de president in een
scheve positie plaatsen tegenover het
Gerechtshof.
Intussen is mr. Djody op audiëntie ge
weest bij de president. Naar men mag
aannemen heeft de veroordeelde in
dit onderhoud, dat een kwartier duur
de, zgjn verzoek om gratie toegelicht.
Een dramatisch verloop heeft dit ge
sprek ook al weer niet gehad. Op by-
gaande foto ziet men de president en
mr. Djody in opgewekte stemming, ge
tuige de lachende gezichten, bijeen.
In de PRN. de partij waarvan mr.
Djody voorzitter is, is het nochtans niet
alles koek en el. Men verwacht zelfs
een scheuring Mr. Djody heeft name
lijk kans gezien op het door hem gepre
sideerde congres een besluit aangenomen
te krijgen, waarin de drie PRN-minis
ters verzocht worden uit het Kabinet te
treden. De PRN-ministers leggen echter
dit. besluit naast zich neer. ZU noemen
het onwettig, omdat op het congres het
quorum niet werd bereikt.
En een deel van het bestuur is het
daarin met hen eens. De PRN-minis
ters biyven dus voorlopig aan. De toeleg
van de groep rond mr. Djody om de po
sitie van het Kabinet-Harahap te ver-
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK.
Aft neen omen naar Alkmaar R. Boonatra
te Praneker
CHR. GEREF. KERKEN.
Beroepen te Rotterdam-W. B. Bltleveld
te Noordelooe. Te Opperdoes W. de Jonge
te Ede (accl.).
President Soekarno in gesprek
met oud-minister Djody.
zwakken door het aftreden van de
PRN-mlmsters schijnt dus mislukt.
Maar de P.R.N. ligt er door in brok
ken. Van héél veel betekenis voor het
nieuwe parlement is dat overigens
niet. Men verwacht dat deze partij in
dc nieuwe volksvertegenwoordiging
maar twee of drie zetels (van de 260)
zal krygen.
RECHTZAKEN
„Onverantwoordelijke
wegpiraat"
Een hechtenis van een maand en ont
zetting uit de rijbevoegdheid voor 2 jaar
heeft de ambtenaar van het OM. bij het
kantongerecht te Rotterdam geeist te
gen een industrieel uit Wassenaar, die
enige tijd geleden op de rijksweg Den
Haag—Rotterdam by een verkeersonge
val betrokken is geweest.
Een bepaald deel van de weg was over
een afstand van 600 meter versmald tot
6 50 meter; dit was door borden aange
geven. Verd mocht ter plaatse niet in
halen doch kwam niettemin op de lin
kerhelft van de weg. aldus de dag
vaarding. Uit de tegenovergestelde rich
ting reed een vrachtauto, waarmee hij
in botsing kwam.
Aan de hand van verklaringen kwam
de ambtenaar van het O.M. tot do
conclusie, dat verdachte met een snel
heid van 130 km per uur gereden moet
hebben. Hoezeer het de ambtenaar ook
speet, sprnk hij van een „onverant
woordelijke wegpiraat, die zich met
een komeetachtige snelheid in een
fuik stort". Het is een geluk, dat het
ongeval niemand het leven heeft ge
kost, ofschoon het weinig had ge
scheeld, aldus de ambtenaar.
Schriftelijke uitspraak over 14 dagen.
Zuurkoolfabrikanten
veroordeeld
OVERTREDING KARTELBESLUIT
Het Economisch Gerechtshof te Den
Haag heeft 9 zuurkoolfabrtkanten ver
oordeeld tot f50 boete wegens overtre
ding van het kartelbeslult. Zy hadden
een Centraal Verkoopkantoor opgericht,
dat echter ln feite, zo ze 1de twee weken
geleden een economisch controleur als
getuige, prijzen en contingenten vast
stelde. omdat de aandeelhouders van dit
kantoor tevens de fabrikanten waren.
De Procureur-Generaal had (gezien het
principiële aspect van de zaak) f 50 boete
geëist.
BOKSER BOKSTE BITTEN DE RING
Een bekende 48-jarige Rotterdamse
bokser ls gistermorgen door de Rotter
damse rechtbank veroordeeld tot twee
weken gevangenisstraf.
De rechtbank achtte bewezen, dat hij
een Surinamer had mishandeld Van
mishandeling van een jongetje, dat olj
dit gevecht ook een klap had opgelopen,
werd hij vrijgesproken
De eis was vier weken, waarvan twee
weken voorwaardelijk, met twee Jaar
proeftijd.
